Allochtone jongeren en criminaliteit, demografische aspecten

Jaarvergadering f-CapTeylingereind, 15 december 2006

Mw. dr. Joanne van der LeunCriminologie

De ideale stad

• Pierro della Franscesca

Realiteit

• Steeds meer mensen in steden • Veel sociale processen komen versterkt

samen in steden • Bevolking is selectief samengesteld

– Relatief jong– Veel alleenstaanden– Veel kansarmen– Veel migranten

Criminaliteit in steden

• Politiecijfers hoog

• Slachtoffer-enquêtes hoog

• Relatie bestaat vrijwel overal en wordt o.a. verklaard vanuit de stedelijke functies, maar ook vanuit meer anonimiteit en selectieve bevolkingssamenstelling.

Aandeel bevolking (CBS 2006)

1996 2000 2004 2005 2006

Autochtoon 83,87 82,51 81,01 80,85 80,71

Allochtoon waarvan 16,13 17,49 18,99 19,15 19,29

Westers allochtoon 8,57 8,61 8,73 8,73 8,75

Niet-westers allochtoon 7,56 8,88 10,26 10,42 10,54

Etnische samenstelling steden (CBS)

0

20

40

60

80

100

Den Haag Amsterdam Rotterdam Utrecht Nederland

%

westers

overig niet-westers

Surinaams/Antilliaans

Turks

Marokkaans

Nederlands

CBS data

Allochtonen & criminaliteit

• Taboe?

• Opmerkelijk veel onderzoek in Nederland van jaren ’80 – oververtegenwoordiging van bepaalde groepen

• Lange tijd vooral gericht op vertekening van gegevens

• Nu veel betere data en genuanceerder beeld

Hoofdbevindingen

• Marokkanen, Antillianen probleemgroepen

• Diversificering naar herkomst

Verdachtenpercentages naar afkomst, leeftijd en geslacht

M12-17

V12-17

M18-24

V18-24

M25-44

V25-44

M45-79

V45-79

Totaal

AutochToon

2.0 0.5 3.8 0.5 1.9 0.4 0.8 0.2 0.9

Allochtoon

4.9 1.2 7.5 1.2 4.8 0.8 1.7 0.4 2.2

WODC: Blom et al. 2005

Verdachtenpercentages klassieke migrantengroepen naar leeftijd en geslacht

0

5

10

15

20

12 tot 17 jaar 18 tot 24 jaar 25 tot 44 jaar 45 tot 79 jaar

Autochtoon Man

Marokko Man

Antillen Man

Suriname Man

Turkije Man

Autochtoon Vrouw

Marokko Vrouw

Antillen Vrouw

Suriname Vrouw

Turkije Vrouw

WODC: Blom et al. 2005

Correctie

• Leeftijd

• Geslacht

• Sociaal economische status

• Bij correctie hiervor valt deel van het verschil weg, maar zeker niet alles.

Risicofactoren

• Man < 20 jaar

• Lage opleiding/ SES

• Urbanisatie

• Etniciteit

Meer specifiek

• Stressvolle gebeurtenissen rond de migratie, bijvoorbeeld het (tijdelijk) gescheiden zijn van gezinsleden.

• Traumatische ervaringen in het land van herkomst• Lang verblijf in opvangvoorzieningen, lange

onzekerheid over de verblijfsstatus• Discriminatie• Dulturele discontinuïteit tussen gezin en school.

Integratie?

Delictpatronen

• Geweld: Marokkanen en Antillianen hoog

• Vermogensdelicten: Antillianen, Marokkanen en Surinamers

• Eerste generatie meer geldelijk gewin dan tweede

Toekomst?

• Criminaliteit onder groepen met zwakke verblijfsstatus

• Problemen met nieuwere groepen

• Meisjes?

Prognose jongeren (0-15 jr) CBS

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

Den Haag Amsterdam Rotterdam Utrecht

%

2004

2010

2015

2020

Stellingen: Criminaliteit is niet alleen een gevolg van de stedelijke

demografie, maar ook een oorzaak.

Voor de toekomst is niet zozeer het aandeel niet-westerse of islamitische migranten van belang, maar veeleer de vraag of er verbindingen komen/ zijn tussen ‘reguliere’ criminaliteit en radicaliseringsprocessen.

Bij een sterk repressief beleid tegenover illegale migranten/ uitgeprocedeerden in de steden nemen de buffers tegen criminaliteit af.