Afname van een uitstrijkje‘Sampling-advies’

Doelstelling:

diagnostische waarde - betrouwbaarheid

vals negatief - vals positief

screeningsonderzoek

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

‘Voorlopers van cervixkanker ontstaan vooral ter hoogte van de Transformatiezone (TZ), tussen meerlagig plaveiselcelepitheel en endocervicaal cilindrisch epitheel’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

‘De lokalisatie van de Transformatie-zone (TZ) verandert in de loop van het leven van de vrouw.’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

a. ‘Prepubertair ligt de overgang tussen plaveiselcelepitheel en cilindrisch epitheel vlak bij het ostium externum’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

b. ‘Tijdens de reproductieve periode kan een eversie optreden van het cilindrisch epitheel: fysiologisch ectropion’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

c. ‘geleidelijk wordt het exocervicaal cilindrisch epitheel vervangen door metaplastisch plaveiselepitheel ’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

‘De functionele SCJ migreert bij toenemende leeftijd binnenwaarts.’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

‘d. Bij postmenopausale vrouwen bevindt deze junctie zich nagenoeg altijd in het endocervicaal kanaal.’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

'Bijna alle plaveiselcel-neoplasiën van de cervix ontstaan thv de functionele SCJ. De voorkeurslokalisatie van dysplasie komt overeen met de topografie van de TZ.’

Afname van een uitstrijkjeAchtergrond

Volgens diverse auteurs dient een adequaat uitstrijkje daarom naast plaveiselcellen ook metaplastische en/of cilindrische cellen te bevatten.

Afname van een uitstrijkjeFactoren die de kwaliteit negatief

beïnvloeden• menstruatie (of andere bloeding)

• ontsteking/infectie

• (ernstige) atrofie (postmenopauze)

• zwangerschap en lactatie

• voorafgaand toucher

Afname van een uitstrijkjeFactoren die de kwaliteit negatief

beïnvloeden• ontsmettingscrème, glijmiddel• vaginale medicatie (< 48 u)• vaginale douche (< 24 u)• colposcopie met azijnzuur (< 24 u)

• uitstrijkje (< 3 maand)• cervicale Hk (< 3 maand), • Radiotherapie

Afname van een uitstrijkjeContra-indicaties

• Totale hysterectomie (behalve owv cervicale neoplasie)

• Macroscopische letsels (biopt)

Afname van een uitstrijkje:Techniek

fase 1: voorbereidingklaarleggen van:

specula draagglaasje(s) spatel + Cyto-brush of Cervex-brush handschoenen tampontang + gaasjes fixeerspray (verwijder stop en controleer !)

Afname van een uitstrijkje:Techniek

fase 2: plaatsen van het speculum zonder glijmiddel (water) visualisatie van de cervix contact met cervix vermijden overtollig slijm, fluor of bloed

afdeppen (niet wrijven!) ligging en aspect van TZ evalueren

Afname van een uitstrijkje:Techniek

fase 3: afname van het uitstrijkje

a. Cervex® - brush

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkje:Techniek

fase 3: afname van het uitstrijkje

a. Cervex® - brush

Afname van een uitstrijkjeTechniek

a. Cervex® - brush

De middelste lange haren worden endocervicaal gebracht.

De steel wordt enkele malen (5x) om z’n as gedraaid onder lichte druk.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

a. Cervex® - brush

De haren van één zijde worden in een rechtlijnige beweging uitgesmeerd op het draagglaasje.

Vervolgens wordt de andere zijde op de zelfde manier afgestreken.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

a. Cervex® - brush

onmiddellijk fixeren!

Afname van een uitstrijkjeTechniek

fase 3: afname van het uitstrijkje

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkjeTechniek

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

De spits van de Aeyre-spatel wordt thv het ostium gebracht en onder zachte druk wordt de ganse omtrek van de exocervix afgeschraapt.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

De Cytobrush® wordt voor tweederde in het endocervicaal kanaal gebracht en geroteerd over 90 - 180°.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

De Cytobrush® wordt afgerold over het buitenste derde van het draagglaasje.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Het slijm op de Aeyre-spatel wordt in één beweging in een dunne laag afgestreken over het middelste derde van het draagglaasje.

Afname van een uitstrijkjeTechniek

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

onmiddellijk fixeren!

Afname van een uitstrijkjeTechniek

Aanvraagformulier

correct en volledig invullen !

Afname van een uitstrijkjeTechniek

a. Cervex® - brush

vs

b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkjeTechniek

Er is een lichte voorkeur voor

Cervex® - brush

Afname van een uitstrijkjeTechniek

Voordelen Cervex® - brush eenvoud snelheid snellere fixatie (minder kans op uitdroging) minder kans op bloeding

(zwangerschap, ectropion) dunne laag cytologie (Monolayer® )