1

BASISVORMING

VEILIGHEIDK.B. 17 mei 2007

HET DYNAMISCH RISICO-

BEHEERSINGSSYSTEEM

IN DE PRAKTIJK

2

Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap G.O.

D.R.B.S. KB Beleid 27 maart 1998

Beringen 13 december 2007

Oostende 26 februari 2008

Melle 6 maart 2008

Jette 8 mei 2008

Theo WeversPreventiedeskundige

3

D.R.B.S.

4

Gevaar =

SCHADE

5

Risico =

ELKE SITUATIE DIE KAN LEIDEN TOT

SCHADE

6

Veiligheid =

Voorkomen van schade aan:

– Mens– Uitrusting– Omgeving– Product– Organisatie

7

Risicobeheer

DYNAMISCH RISICOBEHEERSSYSTEEM

K.B. Beleid Art. 3

Globaal Preventieplan GGP op 5 jaar.

K.B. Beleid Art.10

Jaarlijks Actieplan

K.B. Beleid Art. 11

WIE ? De werkgever met

Team –Prev.Adv.

WANNEER ? Permanent geactualiseerd;

8

RisicobeheerDoelstellingDefinitie van een werkpostRisicobeheer

Stappenplan Risico-detectie

(checklijst & observatie, richtlijn arbeidsmiddelen)

Risico-evaluatie (Kinney & EN 1050) Risico-reductie (preventieve maatregelen) Beheer restrisico’s

9

Doelstelling

Aanleren risico’s te beheersen

Taak van H.L. met steun van de dienst PBW

Pro - actief Re - actief

10

Algemeen

De VERANTWOORDELIJKHEID voor

het WELZIJN van de werknemers bij

de uitvoering van het werk berust

bij de DIRECTIE en de

HIERARCHISCHE LIJN

11

Risico-analyse

IDENTIFICATIE van gevaren

VASTSTELLEN en nader bepalen van risico’s

EVALUATIE risico’s

KB beleid art. 8

12

Dynamisch risicobeheersingsysteem

Risicoanalyse

Jaaractieplan

Globaal preventieplan

Preventiemaatregelen

KB Beleid: Afdeling II

5 jaarVoorleggen aan Comité

aanpassen

13

Definitie van een werkpost

Plaats waar HANDELING HANDELING gebeurt

Wegwerken

Risico’sRisico’s

Onder controle

Oorzaak tot ongevalOorzaak tot ongeval

14

Definitie van een werkpost

Zelfcontrole

Product Product Dienst Actie Dienst Info Info

MensMateriaalManagementMethodeMachineOmgeving

15

Risicobeheer

STAPGEWIJS

1- Inventarisatie

2- Evaluatie

3- Maatregelen bepalen

4- Prioriteiten vastleggen.

16

Risico opsporen

Risico-detectie

1° Checklijst

2° Observatie

17

Bv.: Checklijst “Orde en Netheid” Checklijst “Machineveiligheid” Checklijst “Kwaliteitssysteem” Checklijst “Preventief

onderhoud” Checklijst “Opstarten van

installaties”

Risico-detectie dmv checklist

18

Bronnen van checklists : Agoria (= ex-Fabrimetal) Prevent (= ex-NVVA) PVI te Antwerpen P.V.C. in de provincies I.D.P.B. G.O. Brussel

Risico-detectie dmv checklist

19

Risico-detectie dmv checklist

Laat ons toe een oordeel te vellen over : een machine

een omgeving een methodiek

Preventie van : Afglijden naar onveilige toestand Afglijden naar ongewenste methoden

Krachtig, eenvoudig, systematisch, volledig, …

20

Risico-detectie dmv checklist

Stap 1 : Bepaal toepassingsdomein Te bepalen door PA & HL Geen algemeen thema

Bv. « Veiligheid in onze school »

Wel specifiek thema Bv. « Keukeninstallatie -

« Evaluatie organisatie bij stroomuitval »

Tip : Maak lijst van mogelijke thema’s, plaatsen en bepaal prioriteiten.

Eén checklist / trimestrieel invoeren

21

Risico-detectie dmv checklist

Stap 2 : Bepalen van de controlepunten

Uitgangspunt = veilige machine

= veilige omgeving

= veilige methode

Team (IDPB, HL, leerkrachten, onderhoudspers)

Vakliteratuur, machinehandleiding

(Te verkrijgen bij meerdere organisaties)

Voor : kort & eenvoudig

Achter : nadere toelichting (figuur)

22

Risico-detectie dmv checklist

Stap 3 : Voorzie kolom  O.K.  niet-O.K. opmerking

Stap 4 : Maximaal delegeren (HL kan dit !) Mits voorafgaandelijke opleiding

Voortonen & uitleg geven Zelf laten uitvoeren & controleren Vrijgave indien kennis toereikend

23

Risico-detectie dmv checklist

Stap 5 : Per check de volledige checklist

Stap 6 : Indien gedelegeerd, dan at-random controle van de

uitvoering

Nagaan degelijkheid uitvoering

Bijsturen indien nodig Opleiding hernieuwen Delegeren aan andere leraars- leerling. Actualiseren checklist

24

Risico-detectie dmv checklist

Stap 7 : Periodiciteit moet dynamisch zijn

Bij start vaste periodiciteit toekennen

Periodiciteit bijsturen in fie ervaring

Bv. Start = maandelijks

Na 6 maand positieve checks jaarlijks, …

Na 6 maand negatieve checks wekelijks, …

25

Risico-detectie dmv checklist

Checklist is middel om : Risico’s te detecteren

Negatief inwerkende invloeden te detecteren

Leraars en coördinatoren meer actief te

betrekken bij PB - beleid

Zoek risico’s

• Oefening: Stel checklist op voor een ladder.

26

Keuringsfiche 3.2: LADDERS Type ladder: ……………………………………... Nr. ladder: ……… Datum: ……../………/………. Nr. Doc. …./…. Keurder: …………………………………………..

Nr. Criterium JA NEE NVT Opm./maatregelen 1 Ladderbomen in slechte staat? 2 Ladderbomen vervormd? 3 Ontbrekende sporten? 4 Gebroken sporten? 5 Gespleten sporten? 6 Sport zit los in de ladderboom? 7 Sport kan draaien in de ladderboom? 8 Sport heeft speling in de ladderboom? 9 Is er corrosie (enkel bij stalen ladders)? 10 Is er aantasting door insecten en rot (enkel

bij houten ladders)?

11 Antislipinrichting sporten is onvoldoende? 12 Antislipinrichting aan laddervoeten ontbreekt? Uitspreidingssysteem: 13 2 uitspreidingsstaven/touwen aanwezig? 14 uitspreidingsstaven/touwen stevig bevestigd

aan de 2 ladderbomen?

15 scharnieren zijn in goede staat? 16 beugels en haken in goede staat? 17 touw en katrol in goede staat?

ladder is in orde als: nrs 1 t.e.m. 12 met nee of nvt zijn beantwoord EN nrs 13 t.e.m. 17 met ja of nvt zijn beantwoord

Conclusie: DE LADDER IS IN GOEDE /NIET IN GOEDE STAAT

27

CONTROLELIJST: ALGEMENE MINIMUMVOORSCHRIFTEN VOOR ARBEIDSMIDDELEN (RL 89/665-KB 12/08/1993)

Machine nr.:Datum:

Machinebenaming:Plaats:

Aard bewerking:Uitgevoerd door:

Opmerkingen/Maatregelen:

Risico- beoordeling

Methode KinneyRisico

Ja

Nee

N.T

.V.

W=

W

aarschuwing

B=

Blootstell

E=

Effect

R=

W*B

*E

(=R

isico)

aanvaardbaar

Aandacht vereist

Maatregelen

vereist

Onm

iddellijk verbet

Activiteit stoppen

Referentienum

me

r

1 BEDIENINGSSYSTEMEN

1.1 Zijn de bedieningssystemen duidelijk zichtbaar,herkenbaar?

1.2 Bevinden er zicht bedieningssystemen in de gevaarlijke zone

1.3 Levert de bediening extra gevaar op

1.4 Bedienaar goed zicht op gevaarlijke zone

1.5 Is onopzettelijk handelen mogelijk

1.6 Is er gevaar bij storing/beschadiging v/d bedieningssystemen

2 STARTEN

2.1 Start enkel mogelijk door opzettelijk handeling

2.2 Start machine automatisch na stroomuitval

28

Risico- beoordeling

Methode KinneyRisico

Ja

Nee

N.T

.V.

W=

Waarschuw

ing

B=

Blootstell

E=

Effect

R=

W*B

*E (=

Risico)

aanvaardbaar

Aandacht vereist

Maatregelen vereist

Onm

iddellijk verbet

Activiteit stoppen

Referentienum

mer

3 STOPPEN

3.1 Is de stopknop binnen handbereik

3.2 Heeft een stop voorrang op start

3.3 Is bij een stop de energievoorziening onderbroken

4 NOODSTOP

4.1 is er een correcte noodstop aanwezig

4.2 Is er een noodstop noodzakelijk?

4.3 Noodstop binnen handbereik?

5 SPECIFIEKE GEVAREN

5.1 gevaar voor vallende/wegvliegende voorwerpen

5.2 afscherming tegen wegvliegende delen aanwezig

5.3 opvang voor vloeistof aanwezig?

5.4 Afzuiging van gassen/stof aanwezig

5.5 Arbeidsmiddel en onderdelen voldoende stabiel?

5.6 breken/uiteenspatten van onderdelen mogelijk

5.7 afscherming tegen uiteenspatten onderd. aanw.?

5.8 Arbeidsmiddel voldoende verlicht?

29

Risico- beoordeling

Methode KinneyRisico

Ja

Nee

N.T

.V.

W=

W

aarschuwing

B=

Blootstell

E=

Effect

R=

W*B

*E

(=R

isico)

aanvaardbaar

Aandacht vereist

Maatregelen

vereist

Onm

iddellijk verbet

Activiteit stoppen

Referentienum

me

r

5 SPECIFIEKE GEVAREN

5.9 Contact met hoge/lage temperaturen mogelijk

5.10 Afscherming tegen hoge/lage temp. Aanw. ?

5.11 contact met bewegende delen mogelijk?

5.12 Afscherming tegen contact met bew. Deel aanw.?

5.13 Alarmsignalen waarneembaar/begrijpbaar?

5.14 Direct/indirect contact met elektriciteit mogelijk?

5.15 Brand of ontploffingsgevaar aanwezig?

5.16 zijn de schermen voldoende veilig uitgevoerd

6 ONDERHOUD

6.1 Is er een onderhoudsboekje aanwezig?

6.2 wordt onderhoudsboekje consequent bijgehouden?

6.3 Machine, tijdens onderhoud los te koppelen van krachtbron

6.4 Is vergrendeling van deze loskoppeling mogelijk?

7 VERBODEN WERKZAAMHEDEN

7.1 Wordt machine gebruikt in geschikte omstandigheden?

7.2 Machine in beweging tijdens reinigen, smeren, herstellen?

30

Doel:

bepalen efficiëntie v/e handeling; zoeken naar bedrijfsblindheid.

* aanwezige risico’s worden niet meer herkend* gedrag is niet langer aangepast

Risico-detectie dmv observatie

31

Risico-detectie dmv observatie

+ 15 %

- 40 %

+ 20 %

-10 %

+ 5 %

- 25 %

-35 %

- 5 %

+ 10 %

- 10 %

-15 %

- 10 %

Stelling-bouwer

Dak-dekker

SchilderTimmer-man

Werken met ladder

Werken op stelling

Werken op dak

32

Risico-detectie dmv observatie

Observeren= Concentreren op de waarneming.

Zien= Argeloos kijken zonder besef.

33

Risico-detectie dmv observatie

Stap 1: Informeer de leraars- ll. mbt methode Bv. tijdens BOC, vakvergadering Voorkomt irritatie Niet mededelen : wanneer, waar, wie

Stap 2: Bepaal plaats & handeling van observatie Nieuwe of probleem leerlingen

Ongeplande taken (technische storing) Nieuwe taken, kritieke taken leraars Taken met veelvuldig schade (kwets.)

34

Risico-detectie dmv observatie

Stap 3 : Observatie zelf

Observator moet correcte wijze kennen

Niet stiekem opstellen

Vier domeinen controleren Correctheid van de handeling Correctheid van de procedure Toestand van de omgeving Toestand van het arbeidsmiddel

35

Risico-detectie dmv observatie

Stap 3 : Observatie (vervolg)

Stel jezelf vragen: Waarom wordt zo gewerkt ? Wat kan er misgaan ? Kan het niet veiliger ?

Richtlijnen: Technologie en Praktijk -

lessen overeenstemmend Blijf zelf geconcentreerd

36

Risico-detectie dmv observatie

Stap 4 : Bij detectie van een risico De leerling hierop attent maken Tezamen een oplossing zoeken !!

Dit bevordert de motivatie.

Stap 5 : Observatierapport opstellen Voor opvolging Voor informatiedoorstroming Voor bewijs van uitvoering