1 1830 De proletarische revolutie in België De geschiedenis van de strijd voor democratie en...

Post on 08-Jul-2015

217 views 3 download

Transcript of 1 1830 De proletarische revolutie in België De geschiedenis van de strijd voor democratie en...

1

1830De proletarische revolutie in België

De geschiedenis van de strijd voor democratie en socialisme in België van 1789 tot 1848.

Manneken Pis in de leer bij Karl Marx … .

2

1830 De proletarische revolutie in België

Drie delen

1. Breken met het nationalisme2. De geschiedenis van de

proletarische revolutie in België in 1830

3. De strijd voor democratie en socialisme van 1830 tot de mislukte revolte van 1848.

3

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Verovert België in 1830 zijn onafhankelijkheid na bijna tweeduizend jaar vreemd bewind?

Of is België een kunstmatige staat, het product van de Europese grootmachten in de 19° eeuw?

En is ons ware vaderland Vlaanderen, Wallonië, Brussel of Limburg?

4

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Of is België het resultaat van de eeuwenlange internationale en plaatselijke klassenstrijd, van economische en sociale factoren, waarbij “ras”, taal en cultuur maar een secundaire rol spelen?

 Wij denken van wel

5

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het separatisme bedreigt de eenheid van de werkers

Het Vlaams nationalisme is het gevaarlijkste nationalisme vandaag in België

“België is een kunstmatige staat”Met deze slogan trachten de

nationalisten België te ondermijnen

6

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

“Wallons, flamands

ne sont que des prénoms.

Belges est notre vrai nom”

Henri Pirenne, de vader van de Belgische geschiedenis

7

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De Oude Belgenwaren: “de dapperste vanalle Galliërs”

Volgens J. Caesar

8

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De Oude Belgen waren: Kelten……

9

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west

Het Verdrag van Verdun

843

10

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west

Het Verdrag van Verdun

843

11

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het huidige België was eeuwenlang verdeeld in oost en west

De eeuwenlange verdeling in onze gewesten

(14de eeuw)

12

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Een zekereeenmaking vanaf

de15de eeuw

Het Bourgondische rijk (1475)

13

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De Lage Landenaan de zee in de16de en 17de

eeuw

De Zeventien Provincies

onder Karel V (1555)

14

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De Lage Landen in de

16de en 17de eeuw

België = De Nederlanden

De Leo Belgicus (1609)

15

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De SpaanseNederlandenNa de mislukterevolutie in het

zuiden

De Zuidelijke Nederlanden (1580)

16

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De Oostenrijkse Nederlandenen de Brabantse omwentelingDe Zuidelijke Nederlanden (1580)

17

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het Franse bewindcreëert de negenProvinciesDeze wordenFransedepartementen

Het Ancien Regime wordt

gebroken doorde revolutie en

Napoleon

18

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het MWF droomt van een aansluiting bij Frankrijk

19

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Frankrijk creëert het Koninkrijk Holland

20

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het Congres van Wenen hertekent de kaart van Europa

21

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

De VerenigdeNederlandenonder Willem I

Een bufferstaat tegen

Frankrijk

22

De Proletarische Opstand van 1830

De mythe België

Het België van vandaag ontstond in 1830Het terrein waar de werkers in België samen

strijden

23

De Proletarische Opstand van 1830

De ware geschiedenis van de Belgische revolutie

24

De Proletarische Opstand van 1830

België 175 jaarWat valt er eigenlijk te vierenin een land dat nauwelijks nog bestaat?

- Zeker niet 175 jaar kapitalistische uitbuiting en onderdrukking door de Belgische staat

- Zeker niet de verdeeldheid van de werkers in het noorden en het zuiden van het land

25

De Proletarische Opstand van 1830

België 175 jaarWat we wel herdenken

- De moedige strijd die de werkers 175 jaar geleden gevoerd hebben voor een beter leven, voor werk, voor gelijkheid en democratie

- Het begin van 175 jaar gemeenschappelijke strijd en verworvenheden van de werkers in België

Het is noodzakelijk dat de arbeidersbeweging

haar eigen geschiedenis kent

26

De Proletarische Opstand van 1830

België 175 jaarWat we verdedigen is:het België van de werkers

- Vlamingen, Walen, Brusselaars en vreemdelingen; samen staan we sterk in België. Zo kunnen we de hand reiken naar de werkers in Europa en de wereld

- Tegen de Belgische burgerij en haar staat- Tegen het separatisme

“Eendracht maakt macht”

27

De Proletarische Opstand van 1830

Wat voorafging

- De Franse periode(1792/94-1814/15)

- Het Verenigd Koninkrijkder Nederlanden

(1814/15-1830)

28

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

De dreigende leeuwvan Waterloo gericht

tegen Frankrijk

29

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Koning Willem IDe koning kapitalist enzakenman wilde vande “hereniging”“het meest volmaakteamalgaam” maken

30

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd KoninkrijkWillem I wilde echte eenmaking Richtte Koninklijk Paleis in Brussel op

31

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Grote mogelijkheden voor de nieuwe staat- Zuiden: industrie en moderne

administratie- Noorden: kapitaal, handel, grote markt

Grote verschillen sinds de 16de eeuw- Zuiden: katholiek, (overwegend) Franstalig- Noorden: protestants, Hollands

32

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Grote frustraties in het Zuiden- Gelijke vertegenwoordigers in de Staten

Generaal, al was de bevolking dubbel zo groot.

- Zware schulden van het noorden worden ook door het zuiden betaald, zware belastingen

- Ondervertegenwoordiging van het zuiden in het staatsapparaat.

- Nederlandse taal (Hollands) wordt opgedrongen

- Godsdienstvrijheid bedreigt monopolie van de Kerk.

33

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Kapitaal en industrie varen wel bij de eenmaking van de

Nederlanden- Stichting van de “Sociéte Générale”

(1822)- Ontwikkeling van de metaal- en de

textielindustrieDaarom was de grote burgerij overwegend

Oranjegezind ook tijdens en na de revolutie van

1830

34

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Onderwijspolitiek- Was vooruitstrevendScholing van het volk, nodig voor de industrieVeel aandacht voor lager onderwijs en

onderwijzers- Reactie van de liberalen en de kerktegen de vernederlandsing en tegen hetstaatsonderwijs

35

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

De Cockerill dynastieontwikkelde de Waalse metaalindustrie

36

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

TaalpolitiekWillem I wilde “één rijk, één taal”Het Nederlands werd de officiële taal

Weerstand zowel in het Franstalige als in het Nederlandstalige zuiden.

- Het Frans was dé cultuurtaal in het zuiden- Het Nederlands is “Hollands”, een vreemde

taal ook voor de Nederlandstaligen in het zuiden

37

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

Groeiende oppositie van:- de Katholieke kerk: wil monopolie

behouden op de cultus, het onderwijs, de caritas.

- de Liberale klein-burgerij: wil de constitutionele vrijheden (parlementaire democratie, vrijheid van pers en vereniging, vrijheid van taal).

De oppositie met tegenstrijdige belangen wilzich kost wat kost verenigen

38

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

De Potter was het symbool van de liberale oppositie en de initiatiefnemer van het “monsterverbond”

39

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

De Potter werd vervolgd, gevangen gezeten verbannen. Zijn populariteit nam toe

40

De Proletarische Opstand van 1830

Het Verenigd Koninkrijk

De krachtigste oppositie ging uit van het volk- Koning was nooit populair bij het volk“de koperen koning”- Het regime en de koning werden

verantwoordelijk gesteld voor de groeiende uitbuiting, miserie en honger

Het volk is niet georganiseerd.Het heeft vertrouwen in de democraat De Potter

41

De Proletarische Opstand van 1830

Volkshulde aan De Potter

De Potter zijne wetIs in mijn hart gezetAl wie de Potter dientIs mijn beste vriendDe Potter en zijn geslachtBescherm ik met al mijn krachtDat hij de hemel erftDie voor de Potter sterft.

42

De Proletarische Opstand van 1830

De Belgische Opstand begint in Parijs….

43

De Proletarische Opstand van 1830

….en steekt de lont aan het vuur in BrusselHet Muntplein “De Stomme van Portici”

44

De Proletarische Opstand van 1830

De Belgische Opstand kent twee grotevolksbewegingen:augustus en september 1830

In augustus zal de burgerij de volksbewegingenonderdrukken om beter te kunnenonderhandelen met Willem I

In september zal de burgerij uiteindelijkde revolutie kunnen controleren en recupereren

45

De Proletarische Opstand van 1830

De opstand van augustus, dag na dag…

22 augustus: de revolutie wordt aangekondigd25 en 26 augustus: betogingen, gevechten en

vernietigingen in het centrum van Brussel – Er vallen doden.

26 augustus: de lichamen van de doden worden doorheen Brussel gedragen, rode en Franse vlaggen worden meegedragen.

De fabrieken worden bezet en de machines vernietigd.

46

De Proletarische Opstand van 1830

De opstand van augustus, dag na dag…De boekenwinkel van een pro-oranje uitgever

werdin brand gestoken in de Magdalenastraat

47

De Proletarische Opstand van 1830

De opstand van augustus, dag na dag…De opstand werd toegeschreven aan Franse

agitatorenDe schilder en revolutionair David leefde in

Brussel

48

De Proletarische Opstand van 1830

De opstand van augustus, dag na dag…

26 en 27 augustus, de burgerij in de tegenaanval- Oprichting van een burgerwacht- Verwijderen van de Franse driekleur- Neerslaan van de arbeidersrevolte(ontwapening en neerschieten van arbeiders)

Gendebien “we hebben ons kanonnenvlees verloren…”

49

De Proletarische Opstand van 1830

De opstand van augustus, dag na dag…De Brabantse kleuren van de burgerwachtDe vervaardiging van de Belgische vlag

50

De Proletarische Opstand van 1830

De burgerij tracht te onderhandelen met Willem Iom vanuit haar machtspositie voordelen te

verkrijgen.

- Onderhandelingen in Den Haag en bij de Staten Generaal. Willem I wilt op niets toegeven.

- Onderhandelingen met Prins Willem die met zijn leger oprukt naar Brussel. Hij wil in overleg met de burgerij de orde herstellen

51

De Proletarische Opstand van 1830

Kroonprins Willem was redelijk populair in het zuiden

Kroonprins Willem geraakt gewond in Waterloo

52

De Proletarische Opstand van 1830

De burgerij bakt zoete broodjes met de kroonprins

- 31 augustus, ontmoeting van de Brusselse burgerwacht met de kroonprins inVilvoorde (waar 6000 soldaten klaar staan)

- 1 september, Prins Willem bezoekt Brussel; goed onthaal door de burgerij, maar slecht door het volk

Een grote vernedering voor het Hollands koningshuis

en voor de Brusselse burgerij

53

De Proletarische Opstand van 1830

De prins moet zich verschansen in zijn paleis en verlaat BrusselHet paleis van de kroonprins aan het park van

Brussel

54

De Proletarische Opstand van 1830

Begin september 1830

De burgerij zit tussen twee vuren en speelt dubbel spel

Oprichting van “ Commission de sûreté publique ”

- Burgerwacht kleedt zich in arbeiderskiel- Werklozen worden aan het werk gezet

Maar koning Willem I geeft minder dan ooit toeen zijn troepen bedreigen Brussel

55

De Proletarische Opstand van 1830

Begin september 1830

De volksbeweging staat niet stil- Vanuit alle hoeken van het land stromende vrijwilligers toe (Luik, Leuven, Brussel….)- De Potter doet een oproep voor de Republiek- De liberale burgerij verlaat het “ Commission

” en richt het “ Réunion Centrale” op. (Charles Rogier) (15 september)

56

De Proletarische Opstand van 1830

Begin september 1830

De Luikenaars komen de Brusselaars ter hulp.Charles Rogier vertrekt vanuit Luik met de

vrijwilligers

57

De Proletarische Opstand van 1830

Begin september 1830

Charles Rogier was een spilfiguur van de revolutie

en haar recuperatie …..

Het monument van Rogier in Brussel

58

De Proletarische Opstand van 1830

Begin september 1830

Charles Rogier was een spilfiguur van de revolutie

en haar recuperatie …..

Het monument van Rogier in Luik(in goed gezelschap)

59

De Proletarische Opstand van 1830

Eind september begint de tweede opstand

- 19 september, de Luikenaars gaan in het offensief en veroveren een dertigtal paarden van de Hollanders. Het “ Commission “ eist teruggave en excuses 

- De Brusselaars schreeuwen “verraad”- 20 september, het volk bestormt het stadhuis

en verjaagt de “Commission”- Het “ Commission ” , de notabelen en de

burgerij vluchten naar Frankrijk uit angst voor de werkers

- Het volk heeft de macht in Brussel en staat nu oog in oog met de Hollandse troepen

60

De Proletarische Opstand van 1830

Eind september begint de tweede opstand

Het stadhuis het machtscentrum van de wankelendeburgerij

61

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

21, 22 september- Barricades in geheel Brussel- Nu vlucht ook het “ Réunion Centrale ” - De Hollandse troepen rukken op naar Brussel- Nu vlucht ook Rogier- d’Hoogvorst, Pleitinckx en Schavye blijven

62

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

23, 24, 25 en 26 september- De Hollandse troepen worden enthousiast onthaald

in de betere wijken- In de volkswijken stuiten ze op groot verzet.- De troepen slagen erin het Park van Brussel te

bereiken- De Brusselaars en de vrijwilligers omsingelen de

troepen

63

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

De troepen geraken niet door de benedenstad

64

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

De Hollanders zitten vast in het Park

van waaruit ze het Koningsplein bestoken

65

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

De Hollanders hadden het Koningsplein moeten

bezetten met hun kannonen

66

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

Met hun kanonnen hadden de Hollanders

de benedenstad in hun greep kunnen nemen

67

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

Maar nu stonden de Brusselaars op het Koningsplein

De Hollanders zaten in de val

68

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

Vanuit het Koningsplein worden de Hollanders

door de “Patriotten” bestookt

69

De Proletarische Opstand van 1830

Het volk verslaat de Hollandse troepen in Brussel

De legendarische kanonnier Charlier met houten been

70

De Proletarische Opstand van 1830

De kansen keren en de burgerij haalt de buit

van de overwinning binnen

25,26 september- Samenstelling van de “Voorlopige Regering”

door Rogier- Verklaring van de "Voorlopige regering” om in

de chaos van de overwinning orde te scheppen

- De Potter wordt aan het hoofd van de “Voorlopige Regering” gezet omwille van zijn populariteit

71

De Proletarische Opstand van 1830

De burgerij haalt de buit van de overwinning binnen

De “Voorlopige Regering”, een samenraapsel

72

De Proletarische Opstand van 1830

De kansen keren en de burgerij haalt de buit

van de overwinning binnen

27, 28, 29 september- De Hollanders trekken zich terug- De Potter verschijnt op het balkon van het

stadhuis- Iedereen erkent dat de overwinning te danken

is aan het volk(maar daar moet het bij blijven…)

“Het volk had de overwinning met zijn bloed betaald.

Zoals het zijn brood elke dag met zijn zweet betaalde”

73

De Proletarische Opstand van 1830

De strijd en de offers van het volk worden een mythe

Schilderij van Wappers “de septemberdagen 1830”

74

De Proletarische Opstand van 1830

De strijd en de offers van het volk worden een mythe

Het Martelarenplein wordt ingericht als begraafplaats

75

De Proletarische Opstand van 1830

De strijd en de offers van het volk worden een mythe

Het Martelarenplein vandaag met monument en crypte

76

De Proletarische Opstand van 1830

De Hollanders worden overal verjaagd

Er is geen weg terug, ook nu Willem I wil onderhandelen en een deel van de burgerij blijft aansturen op een compromis: “administratieve scheiding”

4 oktober- De “Voorlopige Regering” roept de

onafhankelijkheid uit van België28 oktober- De Hollanders bombarderen vanuit de citadel

de Antwerpse volkswijken. Ook de Oranje gezinde steden keren zich nu af van Oranje.

77

De Proletarische Opstand van 1830

De Hollanders worden overal verjaagd

Antwerpen in brand door het Hollands bombardement

78

De Proletarische Opstand van 1830

Elk kamp heeft zijn helden. BelgiëFrederic De Mérode sneuvelt bij AntwerpenHet graf van De Mérode in de St

Michielskathedraal

79

De Proletarische Opstand van 1830

Elk kamp heeft zijn heldenBelgiëFrederic De Mérodesneuvelt bij Antwerpen

Het monument van De MérodeIn Berchem“Vrij België”….

80

De Proletarische Opstand van 1830

Elk kamp heeft zijn helden. Holland

Commandant Van Speyckblaast zichzelf, zijn schip,zijn bemanningen de Belgen op“Geen overgave”

81

De Proletarische Opstand van 1830

Elk kamp heeft zijn helden. Holland Van Speyck zelfmoordterrorist of martelaar?

82

De Proletarische Opstand van 1830

De vorming van de Belgische staat.

Het Nationaal Congres en het grondwetsvoorstel

sluiten het volk uit

Alleen een elite kan deelnemen aan het Congres

31 oktober ontwerp van een nieuwe grondwet

- Reactie van De Potter:

"Het was niet de moeite zoveel bloed te laten vloeien

voor zo een mager resultaat".

- Reactie van Gendebien:

“Le peuple a fait la révolution et la bourgeoisie l’a confisquée”

83

De Proletarische Opstand van 1830

De vorming van de Belgische staat.

De Potter weigert deelname aan het Nationaal Congres

Omdat- De revolutie van het volk geheel in het voordeel van

het volk moest zijn.- De republiek de meest democratische en

goedkoopste staatsvorm moet zijn- De belastingen moeten verlaagd worden voor het

volk

De Potter had de macht kunnen grijpen

maar hij was geen Robespierre

84

De Proletarische Opstand van 1830

De vorming van de Belgische staat.

De Potter zal gepest, belasterd en bedreigd worden

Hij gaat in vrijwillige ballingschap

85

De Proletarische Opstand van 1830

De vorming van de Belgische staat.

3 november, verkiezingen Nationaal Congres op basis van de cijns. Ondanks de belofte van het Voorlopig bewind van algemeen stemrecht

10 november, eerste bijeenkomst Nationaal Congres

De katholieken zijn massaal vertegenwoordigd.

De klein-burgerij is nauwelijks nog aanwezig.

De burgerij verdeeld in pro-Belgisch, pro-Franse

en pro-Oranje fracties

18 november, bevestiging van de onafhankelijkheid

22 november, 174 voor, 13 tegen instellen monarchie

86

De Proletarische Opstand van 1830

België en haar erkenning door de Europese grootmacht.

- Vrij België in strijd met het Congres van Wenen- Willem I wil terugkeer Verenigde Nederlanden- Tsaar wil interventie maar kan niet: Polen- Oostenrijk wil tussenkomst maar kan niet: Italië

Toont aan dat de Belgische revolutie deel uitmaakte van een reeks democratische opstanden in geheel Europa; Frankrijk, België, Italië, Griekenland. Ook oproer in het Rijnland

87

De Proletarische Opstand van 1830

België en haar erkenning door de Europese grootmacht.

20 november, Congres van Londen zet zaken op orde

20 december, formele erkenning van onafhankelijkheid

Engeland was voorstander, verzwakking Holland

Frankrijk was voorstander,verzwakking buffer

Congres legt België zware voorwaarde op

Verlies Zeeuws-Vlaanderen

Verlies delen Limburg en Luxemburg

88

De Proletarische Opstand van 1830

België en haar erkenning door de Europese grootmacht.

Britse spotprent over het Congres van Londen

89

De Proletarische Opstand van 1830

België dankt zijn bestaan aan het grootkapitaal.

- De Générale loopt snel over naar België

(Willem I zal jaren mogen wachten achter zijn geld)

Controleert de staatfinancies (drukken van geld)

Controleert de industrie (investeringsbedrijven 1840)

- De Rotschilds; geldschieters van de Belgische staat- Staatsleningen brengen op- België zorgt voor Europees evenwicht en vrede

90

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

- 7 februari 1831 definitieve goedkeuring grondwet

(waarbij de klein-burgerij wordt uitgeschakeld)- Surlet De Chokier wordt regent- Verschillende kandidaten voor de troon

- Een kleinzoon van Josephine de Beauharnais..- Duc de Nemours, zoon van de Franse Koning

Afgewezen, gevaar van annexatie door Frankrijk- Leopold van Saxen-Coburg

Kandidaat van Engeland en de Rotschilds

91

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

Wie kent nog onze Regent Surlet de Chockier?

92

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

Wie kent het bier Surlet de Chockier?

93

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

Leopold van Saxen Coburg stelt zijn eisen

94

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

Leopold I aanvaardt de troon op 4 juni 831

Spotprent van de overtocht van Leopold

95

De Proletarische Opstand van 1830

België op zoek naar een Koningshuis

Leopold I bestijgt de troon op 21 juli 1831

96

De Proletarische Opstand van 1830

Het voortbestaan van de Constitutionele monarchie

wordt verzekerd tot en met vandaag

Koning Leopold I en de ongelukkige Marie-Louise

97

De Proletarische Opstand van 1830

De Belgische leeuw van kapitaal, adel en kerk is

Eindelijk vrij. Hij stort zich nu als een roofdier op het volk

98

De Proletarische Opstand van 1830

De “modelstaat België” wordt een hel voor het volk

De aardappeleters van Vincent Van Gogh

99

De Proletarische Opstand van 1830

De “modelstaat België” wordt een hel voor het volk

Marx over de modelstaat België (1869)

“Er bestaat slecht een klein land in de beschaafde wereld waar de gewapende macht dient om de arbeiders die staken uit te moorden (…). Dat kleine, gezegend, unieke land heet België, de modelstaat van het continentaal grondwettelijk bestel, het comfortabele paradijs, het privé jachtterrein van de grootgrondbezitters, kapitalisten en pastoors”

100

De Proletarische Opstand van 1830

BILAN

- De revolutie van 1830 was het werk van de proletariërs.

- Het instellen van een democratische republiek leek mogelijk

- Maar de klein-burgerij nam haar verantwoordelijkheid niet op (De Potter) of pleegde verraad (Rogier)

- Zo kon de burgerij de revolutie recupereren en haar dictatuur vestigen tot op heden

101

De Proletarische Opstand van 1830

BILAN

De strijd voor democratie en sociale gelijkheid was in

1830 goed begonnen.

De strijd zal nog hard en langdurig zijn.

Maar dat is ook zijn verhaal…..

Hoe het verder ging?

Neem deel aan de

“Marx in Brussel”

wandelingen

102

De Proletarische Opstand van 1830

Neem deel aan de wandelingen

“1830 De proletarische opstand in Brussel”Een twee à drie uur durende wandeling

doorheen Brussel waar het allemaal gebeurde…