… … Nucleair ??Nucleair ??

… … Radioactiviteit ??Radioactiviteit ??

… … Ioniserende straling Ioniserende straling !!!!

Wat is dat ?Wat is dat ?

Basiskennis inzake radioactiviteit

Wat vertelt men nu ! … Wat vertelt men nu ! … Men zegt dat er ook Men zegt dat er ook

natuurlijke natuurlijke radioactiviteit zou radioactiviteit zou

bestaan …!!!bestaan …!!!En ook in ziekenhuizen En ook in ziekenhuizen

zou radioactiviteit zou radioactiviteit aanwezig zijn!aanwezig zijn!

RadioactiviteitRadioactiviteit

• natuurlijk verschijnsel natuurlijk verschijnsel (kosmische straling,(kosmische straling, uit de uit de grond, rondom ons, wijzelf)grond, rondom ons, wijzelf)• op het niveau van de atoomkernenop het niveau van de atoomkernen (“kern”)(“kern”)

ATOOM :ATOOM :• Kern (protonen + Kern (protonen + neutronen)neutronen)• ElektronenElektronen

De kern van een zogenaamd radioactief atoom, is instabiel; de kern zal uit elkaar vallen en hierbij energie produceren…

Voornaamste soorten straling

straling energie dosis schade Eenheid: sievert (Sv)

Doordringingsvermogen

Afstand in de lucht

α

β

γ

n

Enkele centimeters

Enkele meters

Honderden meters

Honderden meters

Groot probleem :Groot probleem :

Radioactiviteit Radioactiviteit 1) ruikt men niet1) ruikt men niet2) ziet men niet2) ziet men niet3) voelt men niet3) voelt men niet4) gevolgen zijn soms later merkbaar4) gevolgen zijn soms later merkbaar

Eén belangrijk voordeel:Eén belangrijk voordeel:

Radioactiviteit kan gemeten worden!!!Radioactiviteit kan gemeten worden!!!

Extra nieuw zintuig

Eenheden om de radioactiviteit te meten

1. Het aantal deeltjes grind en zand dat geworpen werd

= BECQUERELS

2. sporen nagelaten op de vriend:

= SIEVERT

Sv - Bq

Sv is een zeer grote eenheidmeestal µSv (microSievert)

Bq is een zeer kleine eenheidmeestal MBq (megaBequerel)

Waar komen we radioactiviteit tegen ?

• Natuurlijke straling (500 µSv/jaar):– Natuurlijke radionuclides in de grond– Materiaal in de omgeving (bouwmaterialen)

• Radon (1500 µSv/jaar)

Radionuclide Gemiddelde activiteit (Bq/kg)

K-40 400

U-238 reeks 32

T-232 reeks 28

Materiaal Gemiddelde activiteit (Bq/kg)

Baksteen 600 – 1000 (K)

Beton 2OO – 1000 (K)

Gips 50 – 1000 (Ra)

Waar komen we radioactiviteit tegen ?

• Kosmische straling :in Belgie : 300 tot 600 µSv/jaar ( vlucht Pariis/New-York : 50 µSv/jaar)

Dosisdebiet afhankelijk van:- Hoogte waar men leeft- Breedtegraad- Zonneactiviteit- Tijd die men binnen of buiten een gebouw doorbrengt

• Radionuclides in het lichaam K-40 = meer dan de helft

Melkproducten : 25 à 60 Bq/kgVis : 35 à 170 Bq/kgGroenten : 33 à 250 Bq/kgFruit : 20 à 210 Bq/kg

210Pb (210Bi, 210Po))

Waar komen we radioactiviteit tegen ?

• Medische toepassingen (100 à 200 µSv/jaar) :-Radiologie -Tandarts-Nucleaire geneeskunde-Radiotherapie

• Industriële toepassingen

Gemiddelde dosis voor een Belg

~ 4.5 mSv/y of ~ 4500 µSv/y

industrieel

1%

radon32%

Medisch 43%

intern7%

kosmisch8%

natuurlijk9%

Bestraling vs. Besmetting (+vb. uit pers in bijlage)

1. Bestraling – Blootstelling

2. Besmetting

A) extern

B) intern

InhalatieInhalatie OpnameOpname

Blootstelling beperken

Duur van de blootstellingHoe korter de blootstellingsduur,hoe kleiner de stralingsdosis.

Afscherming en insluitingDe afscherming stopt of vermindert de straling.Het insluiten van radioactieve stoffen gaat de verspreiding ervan tegen.

Afstand tot de bronHoe verder de radioactieve bron verwijderd is,hoe kleiner de dosis.

Besmetting voorkomen

• Wegwerp overall• Overschoenen• Handschoenen

Verwijderen handschoenen

Verwijderen overschoenen