DeMorgen.VRIJDAG 31/10/201420

lechts twee landenhebbenmeerwielerprofsdanBelgië. Geenwonder datwedanhoog eindi-gen in de landenklassering,maarwat hebbendeBelgischewielrenners dit jaar in deWorldTour gewonnen?Geen grote klassiekers, geenoverwinningen in een grote ronde endat voorhet eerst sinds 2003,wel éénB-klassieker (deAmstel GoldRace, PhilippeGilbert).

Vlaanderen is het epicentrumvandewieler-passie,waar de coureurs aande bomengroeienen rijden tot ze er af vallen,maar nergenswordtmeer talent vakkundiger de nek omgewrongen.Demindere resultaten opdeweg zijn exempla-risch voor het totale falen vanhet Vlaamse enbij uitbreidingBelgischewielermodel.

Opdewielerbaanhebbenwedemeest suc-cesvolle Europese kampioenschappen ooit ach-ter de rug, aldus het officieel klaroengeschal.Cijfermatig kandat kloppen,maar alleen de zil-verenmedaille van JolienD’Hoore (ook goed opdreef op deweg) in de olympische omnium isrelevant. Zelfs in onze regionale passie veldrij-denhebbenwemet dewereldtitel voor ZdenekStybar en deWorld Cup voor Lars vanderHaar

SWielrennen blijft populair maar we winnensteeds minder. Nooit is meer overheidsgeld aande wielersport besteed en toch presteren we steedsslechter. Dit systeemfalen van het Vlaams (Belgisch)wielrennen heeft veel vaders. Een analyse. Hans Vandeweghe

Dekoersis nietmeervanons

de tweemooiste prijzen aanbuitenlandersmoeten laten.

Vreemd,wantwat China is voor tafeltennisen Japan voor het judo, is Vlaanderen voor dekoers. Ons landsgedeelte en bij uitbreidingBelgiëworden in dewereld beschouwdals dewieg vanhetwielrennen.Wellicht daarom toe-tert eenmedium ‘De koers is van ons’. Vroegermisschien,maar vandaag is de koers, in al zijnspecialismes en facetten, nietmeer van ons.Wezijn deweg kwijt en de oorzaakmoetmen zoe-ken in systeemfouten.

Onzewielercultuur ishopeloos achterhaaldWielrennen inVlaanderen is navelrij-den: rondjes draaien en starennaar onzenavel. Rondde kerktoren (de kermis-koersen), rond enkele heuvelsmet kas-

seien (de kasseiklassiekers), rond eenboerderij(veldrijden), rond een te kleinewielerbaan (dezesdaagsen) en rond eendorpsplein (de na-Tourcriteria). De echtewielerwereld beschouwtdie steedsmeer als sympathieke folklore,maarwij hebbendie vier klassiekewielerspecialis-men tot cultstatus verheven enwe vindenhetookniet erg dat somsdeuitslagwordt bepaaldna afspraken. Tijdrijden of klimmen en als com-binatie van beidenhet korte en lange ronde-werk laten demeesten links liggen.

“Omdat slechtwordt opgeleid en geselec-teerd”, zei TomBoonen eerder al in deze krant.“Iedereenwil Boonen zijn en op kasseienwin-nen,maar ik bende laatste van een generatie.Tegelijk verliezenwe in de jeugd alle lichteman-nekes die op deVlaamse parcoursen ontmoe-digd afhaken.”

Wij leiden in Vlaanderen vooral interval-renners op omheel snel rondjes te rijden of opkasseihellingen als eerste naar boven te knal-len.Wij selecteren vespa’s, terwijl het interna-tionale wielrennen gericht is op grotemoto-ren. De vespa’s en hun entourage verkiezen teinvesteren in een camper en drie paarwielenboven een trainer.

In plaats vanhet olympischemountainbike,promotenwij het Vlaamse veldrijden, in de eer-ste plaats als geldkoe. De bonden – vanprovinci-aal tot nationaal – krijgenmet de dure organisa-tievergunningen zo een aardige stuiver binnen.

Dit en ander kortetermijndenkenbelet elkehervorming vanhetwedstrijdwielrennen, zoalseen betere opleiding,minder enmeer door-

dachtewedstrijden voor verschillende typesrenners. De blokkade begint en eindigt in deoverjaarse bondsbesturen, bemand vanuit deprovincialewielerkrochten.

Van een topsportcultuur is geen sprake.Jarenlang is door de bondswerking nagelaten teinvesteren in trainers en opleiding. Dit jaar isvoor het eerst in de geschiedenis vanhetwiel-rennen, twintig jaar na andere olympischesporten, een opleiding voor trainerAbegonnen.

Bondenlandschap ishoogst inefficiëntHet zogeheten ownership vande(top)sportwielrennenbehoort inVlaanderen sinds 2002 toe aanWielerbondVlaanderen. In andere,

beter functionerende sportstructuren (tennis,atletiek, volleybal, die zich al in 1978 aanpastenaande staatshervorming)werd denationalekoepel een brievenbusgenootschap voor deinternationale vertegenwoordiging. In hetwiel-rennenbleef de koepel Koninklijke BelgischeWielrijdersbond (KBWB) vasthouden aandeoudeBelgische sportcultuur en de klassiekeopsplitsing in autonomeprovinciale structuren.

Indat bestuurlijk kluwen loopt denationalekoepelKBWBaande leibandbij de provincialeafdelingenomdat de voorzitter (TomVanDamme) elke vier jaar via verkiezingendoorpro-vinciale kiesmannenzijn salariswil veilig stellen.

Demeeste bestuurders in de provincies dieook de dienst uitmakenbinnenWielerbondVlaanderen endeKBWB, zijn niet verkozen opbasis van visie en kwaliteitmaar van ego en tijd.Elke beleidsdaad is gericht ophet tevreden stel-len vande provinciale baronnendie zelfmaaréén doel hebben: het aandikken vande rekenin-gen vandie autonomeprovinciale vzw’s.

Inmiddels slaagt deKBWBer niet in zijn ver-trekkende sponsors op te vangendoor nieuwenamen.Denationale koepel, in het bezit vaneenflinke oorlogskas, overleeft door de bijzon-der dure organisatievergunningen voor de grotekampioenschappen enbij gratie van de sponso-ring vanEssoMazout en vooral van deNationale Loterij. Die laatste bestedingspot, dieaande controle vande gemeenschappen ont-snapt,magnietworden verwardmet de subsi-dies vandeNationale Loterij die danweer viaBLOSObijWielerbondVlaanderen terechtkomen.

Verder heeft Be Cycling nogheelwat kleineresponsors/supporters op kmo-niveau of noglager.Hun verzamelnaam is ‘het reisbureau’omdat ze hunfiscaal aftrekbare sponsoring gro-tendeels recupereren in (anders niet zo fiscaalaftrekbare) reizennaar verre buitenlandse kam-pioenschappen.

Opwielerrekeningenstaat 10miljoen nikste doen

Wielrennen is aandebasis en inhet prof-peloton eenondergefinancierde sport,

maardewielerbonden zittenop eengrotehoopgeld.Opde verschillende rekeningenvandegrote enkleinebondendie zichmetwielrennenbezighouden, staatmomenteel ongeveer 10mil-joen eurowaarmeenietwordt gewerkt.Dat is hetgevolg van eenhopeloze opsplitsing in vzw’tjes,die ophunbeurt nog eens opgedeeld zijn inbaronietjeswaarbinnen elkewielerpotentaatover aparte rekeningenbeschikt.

In 2013 kwamde provinciale afdelingAntwerpen vanWielerbond Vlaanderen zwaarin opspraak omdat zomaar eventjes 300.000eurowas verdwenen. Nadat eerst de toenma-lige voorzittermet de vingerwerd gewezen,bleek uit onderzoek dat jarenlang systematischkostenvergoedingen in het zwart werdenbetaald, waardoor de afdeling ineens op zwartzaad zat. Deze zaak, exemplarisch voor deeigengereide handel enwandel van de provin-ciale baronnen, loopt nog.

Alleen al rondde referentiebondWielerbondVlaanderen (de enige doordeoverheid erkendetopsportfederatie voorwielrennen) draaiender-tien verschillende vzw’s.Die zijn vooral inhan-denvanarchaïscheprovinciale afdelingendie

NATIONALE KOEPEL

Paar leden inraad van bestuur

Provinciale afdelingen(vzw’s) vallen onderWielerbond VlaanderenWest-

Vlaanderen

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

Antwerpen

Limburg

KoninklijkeBelgischeWielrijdersbond

KBWB

Be Cycling

• vzw KBWB• heeft eigenlijk allebeslissingsmacht

• vzw voor creatiefboekhouden

• enige door de overheiderkende topsportfederatievoor wielrennen

VZW WIELERBOND

VLAANDEREN

Hetbonden-landschap

TOPSPORTIN BELGIE

1

2

3

Over navelrijden, incompetente bonden, sloten overheidsgeld en geen

Oostenrijker Brändle klokt nieuwwerelduurrecord: 51,850 kilometer

Vergeet Jens Voigt. MatthiasBrändle is de beste hardrijderop deze planeet. DeOostenrijker, 24 jaar en nau-welijks bekend, zette eennieuwwerelduurrecord neer:51,850 kilometer. Het blijftwachten op een ware opvol-ger voor Eddy Merckx.Het record van Jens Voigt(51,110 kilometer) heeft dus

geen anderhalve maandstand gehouden. Dat was teverwachten, want de 43-jarige Duitser is geen specia-list tegen de klok. Brändle isdat iets meer: de renner vanIAM Cycling is kampioen vanzijn land, maar overstijgt deinternationale middelmaatnauwelijks. Het record dat hijin het Zwitserse Aigle neer-

zette, bleef zelfs wat onderde verwachtingen.“Ik ben heel blij dat ik hetgehaald heb”, sprak de jongeman. “Ik voel me nu gewel-dig, maar tijdens de wedstrijdheb ik het lastig gehad. Eenhalf uur lang was ik zeker datik het ging halen, maar dankreeg ik het zwaar. Elkeomwenteling deed pijn. Op

karakter ben ik in de laatsteminuten toch weer wat kun-nen versnellen.”Op die manier ging Brändle740meter voorbij Voigt. Eenverbetering, maar geennieuwemijlpaal. Daarvoor ishet wachten tot de echtespecialisten, zoals BradleyWiggins of Taylor Phinney,zich ermee bemoeien. (BA)

© AFP

Incompetentie inhet topsportbeleidAlle topsportsubsidies voorhetwielren-nenwordendoorBLOSO (Vlaanderen)betaald aanWielerbondVlaanderen(WBV),maarhet is denationale koepel

KBWBdie vanuitVorst deVlaamse vleugelWBV(inGent) vanbij de oprichting in 2002degra-deert tot een secretariaat en eendoorgeefluik vanoverheidsgelden.Dat doet deKBWBdoor eenhandige aanwezigheidspolitiek inde raad vanbestuur vanWBV,waarvoor ze samenspantmetde grote provinciale afdelingen.

Alle beslissingsmacht ligt bij deKBWBenmeer inhet bijzonder bij topsportdirecteur JosSmets, nudebetaaldebondsvoorzitterTomVanDammezijn eieren inhetmandje vandeUCIlegt. Inweerwil vanalleVlaamsedecreten stuurtSmets dehele nationale topsport aan.Hij bezitgeen enkel trainers- ofmanagementdiploma,tenzij initiatorwielrennen, enwas in een voriglevenbediende in een vleesgroothandel.Zijn autoriteit ontleent hij aan zijn aan-wezigheid inde raad vanbestuur vanWBV,waarhij zetelt als voorzittervande afdelingBrabant.

TerwijlWielerbondVlaanderende echte topsportex-pertise inhuis heeft, endaar-naast dewerkgever is vandemeeste bondscoaches zonderenige zeggenschapover diecoaches, is het deKBWBbijmonde van Jos Smets diealle programma’s bepaalten volgzaam technischpersoneel aanstelt.De komst van eenhigh

performancemanager,waarvoor deVlaamseover-

heid inhet topsportactieplan IIIfondsen voorzag, hadhetwielren-nen envooral debaanwerkingnaareenhogerniveaukunnen tillen.Omdat topcoaches vandatniveaumeestal volmachteneisen, is die piste inhet verle-den steevast afgeblokt.

Meeste overheidsgeldvan alle sportenIndevorigeolympiade tot aanLonden2012heeft hetwielrennen 13,5miljoeneurouit deoverheidsbestedingenvoortopsport gekregen.De tweedemeest

betoelaagde sport, atletiek, kreegmet 7miljoeneuronet ietsmeerdandehelft vanwielrennen.

Eendeel vandiewielermiddelenvloeit naardewielerploegenvanTopsportVlaanderen,waar-vanniet alleenwerkingsmiddelenmaarookdesalarissenvan renners enpersoneel voor reke-ningvandeoverheidkomen.Menkandiscussië-renoverdewenselijkheid vaneenoverheidsinves-tering inhetprofwielrennen,maardeopdrachtdiehen is toevertrouwd– rennersklaarstomenvoorhetpeloton - vervullenzemetbrio.

De investering in demannenploegTopsportVlaanderen-Baloise en de vrouwenploegTopsport Vlaanderen-ProDuo verklaart ookniet het grote verschil inwerkingsmiddelen ensubsidies voor hetwielrennen.De resultatenverklaren die evenmin, vreemdgenoeg. Alswede bronzenmedaille van deweg voorAxelMerckx in 2004 evenherleiden tot de essentie –een geschenk vande Italianen aanhet geslachtMerckx – dateren de laatste echtewielermedail-les van 2000 in Sydney, toen FilipMeirhaeghe indemountainbike enGilmore-DeWilde in deploegkoers zilverwonnen.Alleen demedaillevanMeirhaeghe kan voor een klein deeltje ophet conto vande topsportwerking vandewie-lerbondenworden geschreven.

VoordeOlympiade2013-2016 iswielrennennog steedsdemeest betoelaagde sport,maarhetlijkt eropdatdeoverheidssubsidies zullenver-minderen tenvoordele vanandere sporten.

Weggegooid geldin het baanwielrennenAls éénwielerdossier slecht is gemanaged,danzekerdat vandepistewerking. Er isgeenwervendproject, er isnooit eenhighperformancemanager aangesteld, er zijn

niet genoegatletenvanniveauenfinaal zijn ergeen resultaten.Opzich ishet eenedel doel eneenprachtigediscipline,maarhet achtervolgings-teamvanBelgië is al tweeOlympiadeshetduursteteamdatooit doorVlaams topsportgeld is betoe-laagdenerwordt steeds trager gereden.

Het grootstedeel vanhet geldkomtvandeVlaamseoverheid enwordt viaWielerbondVlaanderen indewielerbaanprojectenvandenationaleploegengepompt.Tochzwaait denatio-nale koepelKBWBdeplak indatdossier. Tot enmetRio zal acht jaar langzijngeïnvesteerd ineenachtervolgingsteamdat ernooit is ingeslaagdomdebetere rennersnaardewielerbaan tekrijgen.

InLondenopdeSpelenhaddeploeg topmoe-tenzijn enonderdevierminutenmoetenduiken.Zegeraaktenniet verderdan4.04enoverleefdendekwalificatiesniet.NadeSpelenmoestDominiqueCornuabsoluutuit de selectie enhijverloorookzijn contract bij TopsportVlaanderen.Voorhet zwakbezetteEK inGuadeloupeheeftmenCornu,nog steedsdegrootstemotor, terugbij deploeggehaald,maarweeral overleefdenzedekwalificatiesniet.

Tijdensdekomendewinter kandeploegdebasis leggenvoordekwalificatie voordeOlympischeSpelen.Wieopdefietsmoet zitten,is eenvraagteken.Wienaast debaanmoet staanook.HetbondscoachduoPeterPieters enJonWiggins is eenaflopendverhaal.Deaanstellingvan tweedoorBLOSObetoelaagde topsportcoa-ches (85.000euro subsidieper jaarperkop) zon-der eenhiërarchische rolverdelingheeft nooitgewerkt.Datpaste inhet verdeel- en-heersprin-cipedatdoorde topsportdirectie vandeKBWBwordt gehuldigd.

Al vanvóórLonden2012wildemenaf vandewetenschapper JonWiggins,maarnaLondenkreeghij eennieuwvierjarig contract. Pasdevoorbijemaandenzijnweerheftigepogingenondernomenomhemteontslaan,waarnamenvaststeldedathij eencontracthad totRio2016enontslagvergoedingennietwordengesubsidieerd.

In deze constellatie en in deze verdorvensfeer vatmen vandewinter deWorld Cupsaan. Jammer,wantmet JasperDeBuyst (eenproduct van de topsportschool) en JolienD’Hoore (wordt getraind door de verguisdeJonWiggins) heeft het baanwielrennen tochtweemedaillekandidaten in het omnium.Met het achtervolgingsteamkomthet jammergenoegnooitmeer goed.

DeMorgen. VRIJDAG 31/10/2014 21

Hoekoosjer ishet als eenalgemeendirec-teur vaneensportbondnazijnontslagschijnbaardevuilewasbuitenhangt?Hoegeloofwaardig ishet als eenverantwoorde-lijke een slecht functionerendsysteemaan-klaagt,waarhij schijnbaar zelf voor verant-woordelijkwas?Hoedeontologisch ishetomover je vroegerewerk te schrijven, inschijnbaarkritischebewoordingen?Als ikdevragenzelf stel, kan ik zemeteenookzelfbeantwoorden, dat schrijftmakkelijker.

Ikwas tussen 1 september2011 eneindfebruari 2014algemeendirecteur vanWielerbondVlaanderen,metde contractu-ele toestemmingomals analist, publicist encolumnist op te treden indemedia.Uiteindelijkben ikontslagenmetals offici-ële redendat ik in eencolumn lacherighebgedaanover snowboarden: “Val je op jehoofdomdat je snowboarderbent, of ga jesnowboardenomdat je op jehoofdbentgevallen?”,wasde teneurvanhet stukje. Ikhaddaardoordebelangenvanhetwielren-nengeschaad.

Toen in2011 eenbelangrijkman inhetwielrennenmij vroegomiets tedoenvoorde sport, heb ikdat aanvaard. Jedenkt alsjournalist dat je de coulissenkent.Neendus.De realiteit overtreft de verwachtingen.Ikheb indie 2,5 jaar geprobeerdWielerbondVlaanderen, dedoordeover-heid erkendewielerbond, deplaats te gevendiehemtoekomtbinnenhet sportland-schap.Dat isniet gelukt omdatde samen-werkingmetdenationalekoepelKBWBendeprovincialeafdelingennietoptimaalwas.Diestroeveverhou-dingendaterenvanvoormij enzullenzullennogwel een tijdduren,tot depolitiekhaarverantwoordelijk-heidneemteningrijpt.

Ikwasniet ver-antwoordelijkvoorhetwanbe-heer vanhetwiel-rennenomdatWielerbondVlaanderen,hoe-welhet de referentiebond is voordeover-heid, geprangdzit tussenhetprovincialeniveaudatmachtiger is dan inwelkeandere sport ookeneennationalekoepeldiedewielersportwil controlerenenbehe-ren, inweerwil vande staatshervorming.

Mijn kritiek ophetwielerbestel hier-naast, is geen vuilewas,want iedereendieinhetwereldje ookmaar eenbeetje is inge-voerd, kent deze toestanden.Dat dit nognooit opdezemanier is opgeschreven, ligtdeels aande journalistiek die in ons landvooral geïnteresseerd is in deuitslag enniet in de coulissen. Journalisten lopendoorgaansmet eenwijde boogomdewie-lerbestuurdersheen endaarhebben zegelijk in.Demeeste bestuurders van sport-bonden zijn compleet overbodig endenkenzelden (inhetwielrennennooit) in functievande sport,maar eerst aanhuneigenbelang endat vande structurendiehenhebbenuitgezonden.

Ik volg al 35 jaarhetwel enweevandeVlaamse enBelgische sportbondenopdevoet en ikheb veel gezien, veel gehoord enveel gelachen. Inde coulissen vanhetwiel-rennenheb ikmij verbaasd, vooral over deonkunde endeonwil. Ik stanu terugbui-tenhetwielrennenenmisschien is datweldebeste positie omdedingen inbewegingte krijgen.

Hans Vandeweghe

Noot vande algemeendirecteur

6

4 5

‘Demeestebestuurders

vansportbondenzijn compleetoverbodig endenken eerstaan hun eigen

belang’

hun rekeningenbeheren zoals deduivenmel-kersgildehaar spaarkas.Twee andere vzw’s vormendenationale koepel –deKoninklijkeBelgischeWielrijdersbondenBeCycling.Die laatste vzwdient omcreatief te kun-nenboekhouden, zoals een salaris krijgen vandeene vzwenmet een vennootschapje aandeandere vzwdiensten factureren. Een structuurdie haaks staat opde eerste regel vande corpo-rate governance: transparantie.

► Tom Boonenheerst al jarenin de Vlaamsevoorjaars-klassiekers,maar doordie overdrevenfocus opkasseien hakenrondetalentenaf bij de jeugd.© DIRK WAEM /

BELGA

resultaten opde fiets

Zuid-Afrika rouwt omdoodgeschoten doelman

Duizenden voetbalsuppor-ters hebben in Johannesburgeen plechtigheid bijgewoondvoor de vermoorde interna-tional Senzo Meyiwa. Dedoelman van de Zuid-Afrikaanse selectie werdafgelopen weekend doodge-schoten bij een roofoverval.Mensen kwamenMeyiwa,gekleed in de kleuren van de

'Bafana Bafana', een laatsteeer betuigen. Er werdgedanst en gezongen, maartijdens de nationale hymnebleven zelfs de vuvuzela’s stil.Tijdens de ceremonie werdook stilgestaan bij het overlij-den van twee andere Zuid-Afrikaanse sporters. VrijdagkwamMbulaeni Mulaudzi,een voormalig wereldkampi-

oen op de 800meter, om bijeen verkeersongeluk.Boksster Phindile Mwelaseoverleed zaterdag aan deverwondingen die ze bij eenkamp had opgelopen. Onderde aanwezigen was ookWinnie Mandela, ex-partnervan de overleden Zuid-Afrikaanse president NelsonMandela. (HLN)

Raúl trekt naar New York

Raúl Gonzalez Blanco (37)zet zijn carrière verder in deVerenigde Staten. DeSpaanse aanvaller, jarenlanghet gezicht van Real Madrid,tekende een contract voormeerdere seizoenen bij NewYork Cosmos. “Iedereen weetwaar Cosmos voor staat enwat de verdiensten van declub zijn in het Amerikaanse

voetbal. Ik geloof in de visievan de club”, zegt Raúl op deteamwebsite. Raul verlietReal Madrid in 2010 na zes-tien jaar met een erg gevuldeprijzenkast. Daarna trok hijnaar Schalke en Al-Sadd. BijNY Cosmos, waar ooit Pelévoetbalde, zal Raúl tevensworden ingeschakeld alstechnisch adviseur. (BELGA)

© AP