86

handboekwerk in uitvoeringniet-autosnelwegen

-I

••••••••••••••'.••

Opgesteld op basis van de Aanbevelingen voorMaatregelen bij Werken in Uitvoering opNiet-Autosnelwegen en in nauw overleg met degelijknamige werkgroep

door

Rijkswaterstaat, Dienst VerkeerskundeBureau Beheer en Onderhoudtel. 070 - 744416's Gravenhage, 1987

Deze uitgave kunt u rechtstreeks bestellen bij deStaatsuitgeverij, Christoffel Plantijnstraat 2 te's-Gravenhage, tel: 070 - 789880.

710692F

•••••••••••••••••

Dit boekje omvat een aantal veel voorkomendewegafzettingen voor het uitvoeren vanwegwerkzaamheden op niet-autosnelwegen buiten debebouwde kom. Met symbolen in de tekeningen isaangegeven welke bebakeningsmiddelen geplaatstdienen te worden.Uit praktische overwegingen worden 5 wegcategorieënonderscheiden (zie onderstaand overzicht), elk met eeneigen (aangepaste) bebakening.

a

wegtype

•••••••• b1

• b2

•e C

.d•••••

Algemenesnelheids­limietin km/h

100

80

80

80

80

Categorie

Autowegen

Wegen gesloten voor al hetlangzame verkeer

Wegen met intensiteiten groterdan 2000 à 3000 mvt per dag enveelal met (brom-)fietspaden

Wegen met intensiteiten tot 2000à 3000 mvt per dag, veelal zonder(brom-)fietspaden

Wegen met een ondergeschiktkarakter, wat tot uitdrukking komtin lage dagintensiteiten (tot 1500mvt per dag) en een geringe rij­baanbreedte (kleiner dan 5,00 m).

Naar gelang de tijdsduur zijn de verschillende soortenwerkzaamheden in groepen te onderscheiden.

Langdurige werken (langer dan 2 uur)

- versmalling tot één rijstrook met verkeerslichten- versmalling tot één rijstrook zonder verkeerslichten

Kortdurende werken (korter dan 2 uur doch langerdan %uur)

- versmalling tot één rijstrook zonder verkeerslichten

Zeer kortdureride werken (max. 30 minuten)

•••••••••••••••••

•••••••••••••••••

Achtergronden

Een wegafzetting is voor een weggebruiker een situatiedie hij niet verwacht en waarin hij zijn rijgedrag moetaanpassen. Om goed te reageren is het van belang dat hijde situatie snel herkent, waardoor de veiligheid van hetverkeer én van de wegwerker wordt gediend en waardoorook de doorstroming van het verkeer wordt bevorderd.Daarom richten we wegafzettingen in volgens eenlandelijk geldend systeem, waarbij rekening is gehoudenmet het snelheidsgedrag en de hoeveelheid verkeer.

Naast een verstoring van het verwachtingspatroon wordtdoor een wegafzetting ook de doorstroming van hetverkeer beïnvloed. Filevorming dient voorkomen teworden. Dit kan door werkzaamheden waarbij het aantalrijstroken verminderd moet worden uit te voeren in urenmet een laag verkeersaanbod (nacht, weekend) en deduur van de afzetting te beperken.

De maximale lengte van het werkvak wordt bepaald doorde aard van het werk en de benodigde weglengte tenbehoeve van een (gedeelte van del dagproductie.Daarnaast speelt de wijze van regeling van het verkeereen rol. Bij een geringe werkvaklengte (50 m.l behoeftoverdag geen verkeerslichtenregeling te wordeningesteld, tenzij het te druk is (meer dan 900 mvt/hlen/of de situatie onoverzichtelijk is (bocht, viaduct).Moet er wel een verkeerslichtenregeling wordeningesteld, dan mag de werkvaklengte maximaal 300 m.bedragen. Een te grote lengte zou te grote wachttijdenmet zich meebrengen.Werken waarbij twee (eventueel versmalde) rijstrokenbeschikbaar zijn, kunnen in principe langer zijn.

Indien op een weg gelijktijdig meerdere werken wordenuitgevoerd, waarbij sprake is van een beperking van hetaantal rijstroken, dan dient tussen de afzettingen eenafstand van minimaal twee maal de lengte van deinleidende bebakening te worden aangehouden.

Tips voor veilig werken aan de weg •Draag altijd een veiligheidsvest dat schoon is; laat het •tijdig vernieuwen.

2 Let ondanks alle getroffen verkeersmaatregelen altijd •goed op het verkeer, tenslotte bent u zelfverantwoordelijk voor uw eigen veiligheid. •3 Zet voor werkzaamheden aan de weg altijd eenafzetting, ook als het om een betrekkelijk simpel •klusje gaat; houdt u daarbij nauwkeurig aan deaanbevelingen voor maatregelen bij werk inuitvoering. •

4 Zorg ervoor dat de tijdelijke maatregelen nooit in strijd •zijn met de ter plaatse aanwezige permanenteverkeersborden en bewegwijzering; dek depermanente borden en bewegwijzering zonodig af. •5 Zorg ervoor dat het bebakeningsmateriaal dat wordtgebruikt in goede staat van onderhoud verkeert; zorg •ervoor dat alle bebakeningsmiddelen stabiel staan enniet kunnen omvallen, wegglijden of door de wind •verdraaien.

6 Plaats alle borden duidelijk zichtbaar; het beginpunt •van het werkvak moet op ca. 200 meter goedzichtbaar zijn; dit punt dus niet in of vlak na eenbocht, net achter een viaduct enz., rij zelf langs de •afzetting en bekijk of alles goed en duidelijk zichtbaarstaat. •7 Bij daglicht kunnen in de langsafzetting kegels ofgeleidebakens worden gebruikt; gebruik ze echter in •één afzetting niet door elkaar; geleidebakens staanzodanig dat het verkeer langs de "lage" zijde van derood-witte strepen rijdt. •8 In langsafzettingen staan geleidebakens of kegels inprincipe op een onderlinge afstand van 20 meter; in •bogen een geringere afstand aanhouden (5 à 10meter). •

10 Parkeer uw auto zo ver mogelijk in de berm, maar nietop het fietspad.

11 Wees duidelijk in uw optreden naar de weggebruikersen probeer correct te blijven tegenover deautomobilisten.

12 Wees creatief en kom zelf eens met suggesties voorhet bevorderen van de veiligheid van u en het verkeeren praat er dan over met uw chef.

Houd de afzetting netjes in stand gedurende een werk;als kegels, borden etc. verplaatst worden omvoertuigen te laten passeren, zet ze daarna dan ookweer terug op hun oorspronkelijke plaats.

en voor de nacht:

13 Gebruik bij nacht bij voorkeur retroreflecterendbebakeningsmateriaal; breng op niet­retroreflecterend materiaal bij nacht en slechteweersomstandigheden goede aanstraalverlichtingaan, zoals op de tekeningen met een v is aangegeven.

14 Gebruik bij nacht in een langsafzetting geen kegelsmaar bakens, bij voorkeur met retroreflecterendmateriaal; bakens van niet-retroreflecterendmateriaal (met reflectoren) bij nacht voorzien van eengoede obstakellamp.

• 9

••i.•••••••••••••

•••••••••

-e-

•--.••••--

CIIIIII

d

+-''0oc'tJlll-

.9- ~g III'- Ol~ C0. ._

COl'- C+-' .-'tJa;~ Olo III~ ~

C'tJ2llll.J;:.0.'-'>=+-' tilOl~

III III

~~0. a;o >

100 m

c

100 m

b2

150 m

b1

Overzicht bebakening met verkeerslichtenregeling

wegtype

150 m

De tabel geeft de afstanden tot het nulpunt aan.Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

300 m 300 m 200 m 200 m

niet450 m 450 m 300 m plaatsen

niet niet niet600 m plaatsen plaatsen plaatsen

a

1 Tekst onderbord '200 m' op wegtypen b2 en c.2 R.V.V.-bord nr. 1 (70 km/hl niet plaatsen op wegtypen

b1 en b2.3 Figuratie afhankelijk van naderingsrichting.4 Indien de omgeving voldoende achtergrond biedt mag

het achtergrondschild worden weggelaten, maar hetknipperlicht dient dan wel van een eigenachtergrondschild te worden voorzien.

5 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Verlichten bij duisternis of volledig retroreflecterend.z Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

•••maten in m.

v

fig. 1

wegtype

Overzicht bebakening zonder verkeerslichtenregeling

De tabel geeft de afstanden tot het nulpunt aan.Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

150 m 150 m 100 m 100 m 100 m

niet300 m 300 m 200 m 200 m plaatsen

niet niet450 m 450 m 300 m plaatsen plaatsen

niet niet niet niet600 m plaatsen plaatsen plaatsen plaatsen

•••

1 R.V.V.-bord nr. 16 niet dubbelop wegtype d. •2 Knipperlicht links niet plaatsen op wegtypen c en d.3 R.V.V.-bord nr. 5 links niet plaatsen op wegtype d.4 Figuratie afhankelijk van naderingsrichting. •5 R.V.V.-bord nr. 1 (70 km/hl niet plaatsen op wegtypen

b1 en b2.6 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Verlichten bij duisternis of volledig retroreflecterend.z Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

••••

.::a ",b..:.1 .=.b.=2 -"c .:;d ..

•••-.-•••

fig. 2

v

v

maten in m.

• 3(/)~F----'"• ' .'

• ~ 2.75•• •

••• H v

• v

••

••

••

De tabel geeft de afstanden tot het nulpunt aan.Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

Overzicht bebakening zeer kortdurende werken

1 R.V.V.-bord nr. 55 niet plaatsen op wegtype d.2 Figuratie afhankelijk van naderingsrichting.oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

wegtype

a b1 b2 c d

niet30 m 30 m 30 m 30 m plaatsen

niet niet150 m 150 m 100 m plaatsen plaatsen

niet300 m 300 m 200 m 100 m plaatsen

niet niet niet niet450 m plaatsen plaatsen plaatsen plaatsen

•••••••••..•..•-.-•••

••••••••••

•••maten in m. fig. 3

Langdurige werken ••

Versmalling tot één rijstrook, met verkeerslichtenregeling.•Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk,

1 Indien de omgeving voldoende achtergrond biedt mag.het achtergrondschild worden weggelaten, maar hetknipperlicht dient dan wel van een eigenachtergrondschild te zijn voorzien. •

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting .

3 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht). •v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.• Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel •

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

••••••••••

••• 2: 2.75~• ~

'":<• • "~~

•••• UV3

V

•••••• V

• V450

•• 600

maten in m. fig. 4

Langdurige/kortdurende werken

Versmalling tot één rijstrook, zonderverkeerslichtenregeling .Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Bij werken korter dan 2 uur en langer dan '12 uurbehoeven deze elementen niet geplaatst te wordenindien de situatie het toelaat.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting .

3 Alle knipperlichten van een achtergrondschildvoorzien.

4 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.• Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend), h.o.h. 20 m.

•••••••••••••••••

• '(I)-0-

• I ,\ t

• ~ 2.75•• •

••• !t v

• v

•••• 150

•I. 300

• v450

•• 600

maten in m. fig. 5

Zeer kort durende werken

Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

•••1 Indien geen hekwerk beschikbaar is, wordt hetwerkvak aan beide zijden door waarschuwingshekken •gemarkeerd zoals dat in figuur 5 is weergegeven.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting. •

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

••••••••••••

• 30••••••••• nulpunt

•.oe• 150•• 300

•• 450

maten in m. fig. 6

langdurige werken ••

Versmalling tot één rijstrook, met verkeerslichtenregeling.•Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Indien de omgeving voldoende achtergrond biedt mag.het achtergrondschild worden weggelaten, maar hetknipperlicht dient dan wel van een eigenachtergrondschild te zijn voorzien. •

2 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.z Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel •

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

•••••••••••

maten in m.

, 50

300

fig. 8

v450

v

•

'(j)-0-"'" , .... t

~ 2.75 ,• ,

~c

OS-<uc

V <J~t

v/

.--n;-='---'---

•••

••••

•••••

•

••••••••••••••••

Zeer kort durende werken

Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Indien geen hekwerk beschikbaar is, wordt hetwerkvak aan beide zijden door waarschuwingshekken •gemarkeerd zoals dat in figuur 8 is weergegeven.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting.

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

30

'50

300

fig. 9

nulpunt

,"1 0

, ~ "-;; .L!:l. ...

@

~ 2.75

maten in m.

•••••••••••• ~OE'--------r;;;;---

•••••

Langdurige werken

Versmalling tot één rijstrook, met verkeerslichtenregeling.Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

•••1 Indien de omgeving voldoende achtergrond biedt mag.

het achtergrondschild worden weggelaten, maar hetknipperlicht dient dan wel van een eigenachtergrondschild te zijn voorzien. •

2 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.•z Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend oranje). h.o.h. 20 m.

•••••••••••

••• 2: 2.75

•• •

•••• H v~2

V..'"• <'."..'"• '"

•••• V• 2V

300

••maten in m. fig. 10

I , (J) ...I·~

I I' E•• 2: 2.75

••••••.-"'7'7':"''---'''<.-•.------"-"--••.~~-••maten in m.

•

v~t

100

200

fig. 11

Zeer kort durende werken

Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Indien geen hekwerk beschikbaar is, wordt hetwerkvak aan beide zijden door waarschuwingshekkengemarkeerd zoals dat in figuur 11 is weergegeven.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting .

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

•••••••••••••••••

• 30••••••• ~I. m

'2<

""CT• '"

•.oe

• 100

•• 200

•• maten in m. fig. 12

Langdurige werken

Versmalling tot één rijstrook, met verkeerslichtenregeling.Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Indien de omgeving voldoende achtergrond biedt maghet achtergrondschild worden weggelaten, maar hetknipperlicht dient dan wel van een eigenachtergrondschild te zijn voorzien.

2 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.• Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

•••••••••••••••••

Langdurige/kortdurende werken

Versmalling tot één rijstrook, zonderverkeerslichtenregeling .Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

1 Bij werken korter dan 2 uur en langer dan %uurbehoeven deze elementen niet geplaatst te wordenindien de situatie het toelaat.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting.

3 Alle knipperlichten van een achtergrondschildvoorzien.

4 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten, of volledig retroreflecterend.K Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel

(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

•••••••••••••••••

- (J):0: lUndlnU

I I \ t-I- 2: 2.75

A•I- A--

V- !tV--- ~

"- '2100 <

<>"n•- 200

•-•• fig. 14maten in m.

Zeer kort durende werken

Inleidende bebakening vanuit beide naderingsrichtingengelijk.

•••1 Indien geen hekwerk beschikbaar is, wordt hetwerkvak aan beide zijden door waarschuwingshekken •gemarkeerd zoals dat in figuur 14 is weergegeven.

2 De figuratie op deze borden is afhankelijk van denaderingsrichting. •

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

••••••••••••

•.OOL

• 30

•I·•••••• ~

~<0

• :<"~n

•.OE

• 100

••maten in m. fig. 15

•OOl

• ••.~ lUndlnU

, " L•• •

• '" 2.50 •

••• vlt

v••• nulpunt

• v

v100 ~• ~

"'"'0~• C-

••maten in m. fig. 16

Zeer kort durende werken

1 Indien geen hekwerk beschikbaar is, wordt hetwerkvak aan beide zijden door waarschuwingshekkengemarkeerd zoals dat in figuur 16 is weergegeven.

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje, h.o.h. 5 m.

•••••••••••••••••

•••••••••••••••••maten in m.

2: 2.50

••

Werkzaamheden in de berm

1 Wegtype a: deze borden 300 m. voor de nulpuntenplaatsen; overige wegtypen: deze borden 150 m. voorde nulpunten plaatsen. •

2 Geleidebakens minimaal 0,25 m. buiten de kantstreepplaatsen, verkeersregels mogen tegen de kantstreepgeplaatst worden; indien de reflectorpalen worden •gehandhaafd kunnen bakens achterwege blijven.

• Geleidebaken (tweezijdig) of verkeerskegel •(fluorescerend oranje), h.o.h. 20 m.

••••••••••••

I.

•••• lUnd lnU

•••••• nulpunt•• !!!.

"• ~~

'".<!"C• ~

"

• ~c-:::."..:::eN.0

-"• ~.~

maten in m. fig. 18~

Werkzaamheden aan fietspaden

Bebakening indien fietsers op de hoofdrijbaan.Voor de bebakening van de hoofdrijbaan zie de figuren1 t/m 17.

1 Deze elementen alleen plaatsen indien het fietspad intwee richtingen wordt bereden.

2 Noodverlichting bij duisternis (geel knipperlicht).v Bij duisternis verlichten.z Geleidebaken (tweezijdig), h.o.h. 5 m.

•••••••••••••••••

•• E~.,

•••• , lundloUZ •• •

• ~

~

>~

• ~~

• 2 V

nulpunt

••••• 75

~• "~~

• '":<"C

maten in m. fig. 19 ~,

Dynamische werken

Werkzaamheden over een geringe lengte welke zichlangzaam verplaatsen.

1 Op de wegtypen b2 t/m d wordt geenvoorwaarschuwingswagen geplaatst.

2 Op wegtype d alleen het zwaailicht op de werkautotoepassen.

•••••••••••••••••

•••• "-::.

•• nulpunt

••••••• 200

à

•500

•• '!'.iö

•~•<0

maten in m.<

fig. 20"0•~

Markeringswerkzaamheden

De waarschuwingsborden na ieder kruispunt herhalen.

oVerkeerskegel, fluorescerend oranje.

•••••••••••••••••

••••••••••••••••• •maten In m. fig. 21

.."