Sofie Deberdt

Samenhuizen vzw - Gent 8 september 2013

Anders wonen

een waaier aan mogelijkheden

Sam

enhuizen 19-9-2012

www.samenhuizen.be

Meer dan 10 jaar actief (opgericht november 2000)als vrijwilligersvereniging Subsidie als sociaal-culturele beweging 2011-2015

Missie : “Samenhuizen wil een platform en een forum zijn voor gemeenschappelijk wonen in ons land en zo een bijdrage leveren aan de verscheidenheid aan woonopties voor de bevolking in het algemeen en de realisatie van meer projecten van gemeenschappelijk wonen in het bijzonder. Vanuit kennis van zaken wil de vereniging ook actief bijdragen aan nieuw beleid dat gemeenschappelijk wonen ondersteunt en stimuleert.” Activiteiten : 1. Bekendmaking & sensibilisering2. Beleidsbeïnvloeding3. Informatie en kennis versterken4. Stimuleren en ondersteunen van projecten

Sam

enhuizen 19-9-2012

Activiteiten Website en oproepjes Kennis verzamelen (infotheek) en informatie verstrekken Media-aandacht verhogen Bezoeken en studiedagen Open Dag Samenhuizen (3e zaterdag van mei) Onderzoek stimuleren Publicatie « Knelpuntennota » Publicatie « Startgids voor Samenhuizers » Onderzoek en publicatie « Samenhuizen in België » (met steun van Luchtkasteelfonds Koning Boudewijnstichting)

Politieke interesse opwekken Startgroepen steunen (bvb. Pilootproject Tolhuislaan Gent)

Campagne ‘Samenhuizen in lokaal beleid (+ folders, brochure)

Adviescheques aan starters & bestaande groepen (LKfonds-KBS)

Speelstraat

Leefstraat

N-Street Cohousing USA

Gestippeld wonen Moria

' Break down the fence ! '

Sam

enhuizen 19-9-2012

1. Wat ?

2. Voorbeelden

3. Uitwisseling

4. Traject

Sam

enhuizen 19-9-2012

Types samenhuizen : twee basisvormen

woningdelen :gemeenschapshuis

en woongroepcentraal wonen en cohousing

traditioneel wonen

1

Sam

enhuizen 9-2013

leeftijden

grootte van de groep

mate van gemeenschappelijkheid

locatie

combinatie metzorg, kunst, cultuur,

(stads)landbouw, workshops, natuur,

buurthuis, co-working, autodelen

insteek achtergrond

visie

karakter eigenheid

Sam

enhuizen 19-9-2012

woongroep Utopia - Haaltert

5 woonsten tontine volwassenen

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

De Haringrokerij

(Antwerpen)

11 woonstenmede-eigendom

gemengde leeftijden

centraal wonen2

Sam

enhuizen 19-9-2012

centraal wonen

Huiself (Lebbeke)

5 woonstencentraal wonen

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

Biplan, Haren/Brussel

6 woonstencentraal wonenmede-eigendom

centraal wonen2

Sam

enhuizen 19-9-2012

CotéKanaL (Brussel) 17 woonstencentraal wonenmede-eigendomgemengde leeftijden

centraal wonen2

Sam

enhuizen 19-9-2012

centraal wonen

Meerhem (Gent)

8 woonstenmede-eigendom verbouwde school

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

cohousing Trudeslund(Denemarken)

33 woonstenmede-eigendom

gemengde leeftijden

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

cohousing

Ecovillage IthacaIthaca NY (USA)

2 x 30 woonstenmede-eigendom

gemengde leeftijden3e fase

in aanbouw

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

cohousing

22 woonstengemengde leeftijden

juridisch : mede-eigendom

La Grande Cense (Clabecq, B)2

Sam

enhuizen 19-9-2012

cohousing

Vinderhoute (B) 17 woonsten mede-eigendom gemengde leeftijden

2

5S

amenhuizen 12-2012

2

Abbeyfield (senioren)

Entre Voisins (Etterbeek, B)

8 woonsten

Martin-Pêcheur(Watermaal-Bosvoorde, B)

8 woonsten

2

Sam

enhuizen 19-9-2012

Wat spreekt jul l ie aan bi j gemeenschappeli jk wonen ?

3

Wat schrikt jul l ie eventueel af ?

Vanwaar jul l ie interesse? Wat komt er bi j je op?

Sam

enhuizen 19-9-2012

3. Meerwaarde van samenhuizen voor bewoners, gemeenschap en leefmilieu

praktisch

sociaal

ecologisch

maatschappelijk

3

Sam

enhuizen 19-9-2012

4. Ontwikkeling en beheer door de bewoners

KOPEN

BOUWEN

WONEN

BEHEER

AANLOOP

4

STRATEGIE

GROEP

SITE

VISIES

amenh

uizen 19-9-2012

STRATEGIEGROEP

SITE

VISIE

VIS

IEB

OU

WG

RO

EP

FIN

AN

C.

JUR

IDISC

HP

LA

AT

S

Aannemer(s) kiezen en

contracteren

Zelfbouw(hoeveel, wat, hoe, wanneer)

Bewoonbaar maken

(inrichten, verbouwen, bouwen…)

Kontakten metLokale/Regionale

Overheid

Juridische structuurStartfase

(visietekst, charter, initiële overeenkomst)

Juridisch adviseur (notaris, ...) kiezen

Juridische structuurBewoning

(huren, eigendom, verdeling, .)

Juridische structuur Bouwfase

(burgerlijke maatschap, …)

Site zoeken en

eventueeloptie nemen

beschikbare of nog te zoeken

SITE

Urbanisatie en

reglementen

Site verwerven (huren, kopen,

erfpacht, .)

Plans en bouwaanvraag

VISIE aanzet vanuitinitiatiefgroep

GROEPvormen

uit bestaande of nieuwe groep

Visieuitwerken

en/of bijschaven

Groepsstructuur, Beslissings-procedures,

Conflicthantering

Toekomstige buren

contacteren (evt. info-avond)

Bekendmakingen groep vergroten

Interne communicatie, cohesie, sociale activiteiten, ...

Criteria en procedurevoor aansluiting

nieuwe leden

Haalbaarheidsstudie architecturaal

(samen met financ. haalbaarheidsstudie)

Architect kiezen

Ruimtelijke ontwerp

(programma van eisen)

& aanvraag

keuze STRATEGIEvoor opzetten

van project

© Samenhuizen 2012STAPPENPLAN PROJECT GEMEENSCHAPPELIJK WONEN

Nagaan vanfinanciële middelen

van de groep

Financiële haalbaarheidsstudi

e (budget en raming)

en financiëel beleid

(kostenverdeling)

Boekhouding(bijdragen van

deelnemers, betalingen, .)

Premies, subsidies

en eventuele sponsoring

Financiering en leningen

Financieel experts (adviseur, banken,

boekhouder, ...) kiezen

Strategie, mogelijkheden

- pure zelfontwikkeling - zelfontwikkeling met steun van een Regiokern en/of los bewegend in het netwerk

- zelfontwikkeling met steun van een begeleider GW (in combinatie eventueel met Regiokern)

- zelfontwikkeling met steun van begeleiding door Samenhuizen en/of een andere intermediaire organisatie

- zelfontwikkeling in samenwerking met / geïnitieerd door een aanbieder. Belang van het betrekken van een intermediaire (leren we bvb vanuit projectoproepen in Frankrijk), ook als bewaker van juist dit aspect zelfontwikkeling, bvb keuze voor vrije keuze architect e.d.m.

- …» Het traject kan op minder dan 5 jaar doorlopen

worden, meestal echter langer dan 5 jaar

mail, website, …

Structureren van de groep Groepsstructuur

coordinatie, secretariaat, werkgroepjes,,

Beslissings-procedures

Conflicthantering

Nieuwe ledeninsluiting : wie hoort er bij, criteria, gradaties van lidmaatschap, stageprocedure voor aansluiting : hoe aansluiten

Bekendmaking en groep vergroten

Vergaderen, overlegvergader ritme, vergaderstructuur,

Communicatiemail, website, …

Charter van een startende groep

- ALGEMENE VISIE : wat motiveert ons, wat verlangen we, waarvoor doen we het

- MISSIE : hoe gaan we onze visie concreet maken, de grote lijnen van het project

- WAARDEN : bvb ecologie, solidariteit, gezelligheid, open communicatie, …

- WENSEN :

wat willen we aantreffen, mee maken, (vriendschap, een zwembad, babysit, rustiger leven, of juist intenser leven, samen eten, … - DOELSTELLINGEN :

concrete en meetbare doelen, ruwe termijnen - STRATEGIE :

doelstellingen plus middelen (hoe? waar? wanneer? kostprijzen, mensen, info, …)

Professionals

Notaris is onpartijdig, houdt de belangen van alle betrokken partijen in het oog. - verstrekt adviezen ; helpt bij het sluiten van overeenkomsten - is beëdigd en bevoegd om bindende akten op te stellen - kennis over onroerend goed, huwelijk, scheiding, erfenissen, vereniging opzetten, … Advokaat - opstellen van contracten ; - verdediging bij juridische conflicten Financieel adviseur bankdirecteur ; financieel expert (bvb voor financiele haalbaarheidsstudie, business plan, …) ; boekhouder Architect - advies over architecturale haalbaarheid voor een site

- advies bij opmeting, stabiliteit, i.v.m. nutsvoorzieningen, over subsidies, … - schetsontwerp, voorontwerp, ontwerp ; stedenbouwkundig attest, bouwaanvraag

- lastenboek &meetstaten ; offertes aannemers ; kostenraming en budgetbewaking - toezicht op de werf ; controleren van de oplevering

Projectbegeleider - voor het hele projectverloop of voor een deelaspect ; met omschreven bevoegdheid- algemene projectopvolging, financiële begeleiding, inschakelen van professionals,

Groepsbegeleider groepsdynamisch, communicatie, efficiëntie door verstandhouding, aanpakken van conflicten (preventief en/of bij problemen), …

Juridische structuren

1. Opstart Feitelijke vereniging geen rechtspersoon

vereniging zonder winstoogmerk VZW eigendom of kapitaal moet in de vzw blijven

2. Ver-bouw-ing

Burgerlijke maatschap BM

coöperatieve vennootschap CVBA

3. Bewoning

vereniging van mede-eigenaars VME - basisakte appartementsgebouw eigendom woonst + % van gemeenschappelijke

coöperatieve vennootschap CVBA De coöperatieve is eigenaar, verkoopt aandelen met en aandelen zonder woonrecht

andere

Financiëel plan

Aanvankelijke kosten in de aanloopfase

Financiëel beleid opzettentaakverdelingprofessionalsneerslag in juridisch bindende afspraken

Haalbaarheidsstudie op financiëel vlak budget en raming (beschikbaar / benodigd budget)

FinancieringBeginkapitaal

Leningen (lenen kost ook geld) Verbouwing 6% BTW ipv 21%I

Solvabiliteit van de deelnemers

Afspraken over de verdeling van de financiële lastenneerslag in juridisch bindende documenten

» Kopen kost geld en hoe groter, hoe meer geld» bvb Tolhuislaan 95 m² privé voor ca. 280.000 euro, incl kosten» bvb Bostoen Drongen 111m² € 274.000, 137m² € 314.000, excl BTW

Architectuur

-Voorstudie : Studie van architecturale (en financiële) haalbaarheid van wensen m.b.t. de siteadvies bij opmeting, stabiliteitsstudieadvies over subsidies, over diverse administratieve stappen …afspraken over eventuele zelfbouw

- Ontwerpen : in communicatie en wisselwerking met de groep programma van eisen : wat wenst de bouwheer(groep)schetsontwerp, voorontwerpstedenbouwkundig attest

definitief ontwerp masterplan, gemeenschappelijke ruimtes, privé woonsten, technische voorzieningen, bouwaanvraag

lastenboek & meetstaten offertes aannemers, advies bij aanwerven aannemers

- Uitvoering bouwtoezicht op de werf kostenraming en budgetbewaking ; bewaken tijdspad

controleren en adviseren bij de oplevering

Een gezonde dynamische groep Realistische verwachtingen : duidelijk van bij de start (zie charter)

Goede afspraken : formeel ; diverse niveaus van gewichtigheid

Gedeelde waarden : van bij de start elkanders waarden kennen ; en nagaan of deze gedeelde waarden voldoen

Omgaan met verschillen diversiteit, maar tot op zekere hoogtetolerantie, duidelijkheid democratische besluitvorming, belang van consensus

Communicatie wat moet met wie en op welk niveau worden besprokensteeds checken i.p.v. vooronderstellingen te makenrechtsreeks (nadelen van mail)

Methodes voor conflictoplossing bemiddelaarafkoelingsperiodeexterne begeleiding

Gevoelige thema’s : kinderen, territorium, huisdieren, lawaai, …

VIS

IEB

OU

WG

RO

EP

FIN

AN

C.

JUR

IDISC

HP

LA

AT

S

Aannemer(s) kiezen en

contracteren

Zelfbouw(hoeveel, wat, hoe, wanneer)

Bewoonbaar maken

(inrichten, verbouwen, bouwen…)

Kontakten metLokale/Regionale

Overheid

Juridische structuurStartfase

(visietekst, charter, initiële overeenkomst)

Juridisch adviseur (notaris, ...) kiezen

Juridische structuurBewoning

(huren, eigendom, verdeling, .)

Juridische structuur Bouwfase

(burgerlijke maatschap, …)

Site zoeken en

eventueeloptie nemen

beschikbare of nog te zoeken

SITE

Urbanisatie en

reglementen

Site verwerven (huren, kopen,

erfpacht, .)

Plans en bouwaanvraag

VISIE aanzet vanuitinitiatiefgroep

GROEPvormen

uit bestaande of nieuwe groep

Visieuitwerken

en/of bijschaven

Groepsstructuur, Beslissings-procedures,

Conflicthantering

Toekomstige buren

contacteren (evt. info-avond)

Bekendmakingen groep vergroten

Interne communicatie, cohesie, sociale activiteiten, ...

Criteria en procedurevoor aansluiting

nieuwe leden

Haalbaarheidsstudie architecturaal

(samen met financ. haalbaarheidsstudie)

Architect kiezen

Ruimtelijke ontwerp

(programma van eisen)

& aanvraag

keuze STRATEGIEvoor opzetten

van project

© Samenhuizen 2012Oef ! De eindmeet gehaald !

Nagaan vanfinanciële middelen

van de groep

Financiële haalbaarheidsstudi

e (budget en raming)

en financiëel beleid

(kostenverdeling)

Boekhouding(bijdragen van

deelnemers, betalingen, .)

Premies, subsidies

en eventuele sponsoring

Financiering en leningen

Financieel experts (adviseur, banken,

boekhouder, ...) kiezen

Sam

enhuizen 19-9-2012

Meer info, vervolg

Startgids

Onderzoek en publicaties, zie website

Bezoek brengen aan woongemeenschappen

Nieuwsbrief Gentse regio

Competenties in de groep screenen

Doorverwijzingen naar mogelijke groepsbegeleiders

Doorverwijzing naar lopende projecten

5

Sam

enhuizen 19-9-2012

Actueel

22 september - Deelfeest Korenmarkt

11 september - Café Cohousing Brugge - Centen en documenten

Opstart Regiokern Gent

1-11 november - Ecobouwers Opendeur Vinderhoute, Haringrokerij, Kaasdroger

Nieuwe publicatie! Senior Samenhuizen

Nog infomomenten: 10/9 Hoeve Zingem en Abbeyfield Antwerpen 16/9 Cohousing Waasland St-Niklaas 23/9 Cohousing Ertvelde

Bezoek: 21/9 Cohousing Vinderhoute

5

www.samenhuizen.be

Nog vragen?

DANK U !