New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans...

25
Verslag van het Atelier Sterk Land Petten maart Haarlem maart VROM / Directoraat Generaal Ruimte Dauvellier Planadvies

Transcript of New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans...

Page 1: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

VVeerrssllaagg vvaann hheett AAtteelliieerr SStteerrkk LLaanndd

PPeetttteenn �� mmaaaarrtt ��������HHaaaarrlleemm ���� mmaaaarrtt ��������

VVRROOMM // DDiirreeccttoorraaaatt GGeenneerraaaall RRuuiimmtteeDDaauuvveelllliieerr PPllaannaaddvviieess

Page 2: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

IInnhhoouudd

AAaannlleeiiddiinngg eenn ooppggaavvee ��

KKuussttvveerrddeeddiiggiinnggssooppttiieess ��

RRuuiimmtteelliijjkkee kkwwaalliitteeiitt ��

VViissiieess TTeeaamm �� ��TTeeaamm �� ��TTeeaamm �� ����

IInntteerrmmeezzzzoo ����

VViissiieess TTeeaamm �� ����TTeeaamm ��

SSlloottddiissccuussssiiee ����

DDeeeellnneemmeerrsslliijjsstt ����

Page 3: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Het rijk heeft acht prioritaire kustvakken alszwakke schakels aangemerkt� Voor deze zwakkeschakels zullen onder regie van de provinciesplanstudies starten met financiële ondersteuningvan het rijk� In de planstudies zullen zowel kust�veiligheid als natuur en landschap milieu toe�risme en recreatie en ruimtelijke aspectenbelangrijke aandachtspunten dienen te zijn� Hetis van groot belang dat in de planstudiefase deverschillende opties landwaarts consolideren enzeewaarts gelijkwaardig worden onderzochtwaarbij alle belangen evenwichtig aan bodkomen� In de beleidsagenda voor de kust is aan�gegeven dat naast veiligheid de ruimtelijke kwa�liteit een volwaardige rol speelt�

Met name de landwaartse opties voor kustverde�diging lijken moeilijk te realiseren omdat mendirect botst op bestaande kwaliteiten en belan�gen� Vanuit dat besef organiseerde hetMinisterie van VROM/DGR in samenwerkingmet de provincie Noord�Holland in het voorjaarvan ���� het tweedaagse denk� en ontwerpate�lier ‘Sterk Land’� Het doel was te verkennen opwelke manier veiligheid door landwaartse kust�verdediging kan samengaan met versterken vande ruimtelijke kwaliteit�Het atelier richtte zich op de zwakke schakelsCallantsoog en Hondsbossche/PettemerZeewering en op het tussenliggende gebied� Aanhet atelier werd deelgenomen door betrokkenenvanuit rijk provincie gemeente waterschap belangen� en bewonersorganisaties (zie bijge�voegde deelnemerslijst)� De scope is ��� en verder� De opgave is zo veelmogelijk kansrijke opties te ontwikkelen voorcombinatie van ruimtelijke kwaliteit en land�waartse kustverdediging� Die opties zouden ookvoor andere zwakke schakels zicht op oplossin�gen kunnen bieden�

De eerste dag vond plaats ‘op locatie’ in Petten waarbij ook een excursie werd gehouden doorhet kustgebied� De tweede dag vond plaats inHaarlem� Aan het slot van het atelier werden debevindingen en ideeën gepresenteerd aan eenaantal externe genodigden�

AAaannlleeiiddiinngg eenn ooppggaavvee�

Page 4: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Ter voorbereiding van het atelier werd een kortestudie verricht naar bestaande ideeën voor land�waartse kustverdediging� In de notitie‘Kuststudies en Kustvisies’ wordt daarvan eenoverzicht gegeven�

CCaallllaannttssooooggDe uitgangssituatie bij Callantsoog (C�) is eenzeer smalle duinzone met direct daarachter hetdorp� De opties voor landwaartse kustverdedi�ging voor Callantsoog zijn:C� Hoge dijkC� Dijk met overslagC� Dubbele duinenC� Brede duinen (al of niet met slufter)

PPeetttteennDe uitgangssituatie bij Petten is een dijk (deHondsbossche en Pettemer zeewering) diesteeds meer zeewaarts uitstulpt in de kustlijn(P�) met daarachter het meer landwaartsgerichte dorp� Voor Petten zijn de opties:P� Hoge dijkP� Dijk met overslagP� Verduining van de dijkP� Versterkte slaperdijk rond slufter

Deze opties vormden het referentiekader voorlandwaartse kustverdediging� In het atelier wer�den deze opties gebruikt maar ook konden vari�anten daarop worden bedacht of zelfs geheelnieuwe opties worden voorgesteld�

KKuussttvveerrddeeddiiggiinnggssooppttiieess�

P0

P1

P2

P3

P4

C0

C1

C2

C3

C4

KKuussttvveerrddeeddiinnggssoopptt iieess CCaall llaannttssoooogg

KKuussttvveerrddeeddiinnggssooppttiieess PPeetttteenn

Page 5: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

In het atelier werd de zogenaamde‘‘HHaabbiiffoorruummmmaattrriixx’’ als referentiekader voor ruim�telijke kwaliteit gebruikt � Dit is een denkkaderwaarin ‘waarden’ worden gekoppeld aan vier‘belangen’�

Via een eerste inventarisatie en bundeling vankwaliteitsaspecten ontstond een aantal belangrij�ke kwaliteitsthema’s� Per team werd daarna aan�gegeven welke kwaliteiten men het belangrijkstevindt (zie schema blz )� Deze thema’s werdenals richtpunt gekozen voor het zoeken naar ont�wikkelingsmogelijkheden voor de kustzone� Perteam werd bovendien aangegeven welke kwa�liteiten men het meest kwetsbaar acht� Bij hetontwikkelen van toekomstplannen zullen diekwaliteiten extra moeten worden ‘beschermd’� Dat zijn soms dezelfde kwaliteiten als de belang�rijke kwaliteiten� In dat geval kunnen we sprekenvan een ‘riskante’ onderneming�

RRuuiimmtteelliijjkkee KKwwaalliitteeiitt�

EEccoonnoommiisscchhbbeellaanngg

SSoocciiaaaall bbeellaanngg

EEccoollooggiisscchh bbeellaanngg

CCuullttuurreeeellbbeellaanngg

GGeebbrruuiikkss��wwaaaarrddee Allocatie efficiëntie

Bereikbaarheid

Stimulerende effecten

Gecombineerd gebruik

Toegang

Eerlijke verdeling

Inbreng

Keuzemogelijkheden

Externe veiligheid

Schoon milieu

Water in balans

Ecologische structuur

Keuzevrijheid

Culturele verscheiden�heid

BBeelleevviinnggss��wwaaaarrddee Imago/uitstraling

Aantrekkelijkheid

Gelijkwaardigheid

Verbondenheid

Sociale veiligheid

Rust en ruimte

Schoonheid der natuur

Gezonde leefomgeving

Eigenheid

Schoonheid der cultuur

Contrastrijke omgeving

TTooeekkoommsstt��wwaaaarrddee Stabiliteit en flexibiliteit

Agglomeratie

Gebundelde aantrekke�lijkheid

Iedereen aan boord

Sociaal draagvlak

Ecologische voorraden

Gezonde ecosystemen

Erfgoed

Integratie

Culturele vernieuwing

Vrij naar: Hooimeijer Pieter Henk Kroon en Joke Luttik (����)KKwwaalliitteeiitt iinn mmeeeerrvvoouudd;; Conceptualisering en operationaliseringvan ruimtelijke kwaliteit voor meervoudig ruimtegebruik�Habiforum Gouda �����

Page 6: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Een tweede methode om ruimtelijke kwaliteit inbeeld te houden werd aan het einde van het atelier toegepast door de teams � en � Voor deontwikkelde ruimtelijke perspectieven werd een‘‘kkwwaalliitteeiittssssaallddoo’’ opgesteld� Winst en verlies aanruimtelijke kwaliteit werden ingeschat en tegen�over elkaar gezet� De opdracht was oplossingente vinden die een duidelijk positief saldo latenzien� Er werd dus aan het slot van het atelier let�terlijk ‘afgerekend op kwaliteit’�

RRuuiimmtteelliijjkkee KKwwaalliitteeiitt

EEccoonnoommiisscchhbbeellaanngg

SSoocciiaaaall bbeellaanngg

EEccoollooggiisscchh bbeellaanngg

CCuullttuurreeeellbbeellaanngg

TTEEAAMM �� Gecombineerd gebruik:landbouw�recreatie�natuur

Imago/aantrekkelijkheid

Gebruiksfuncties apart

Toegankelijkheid

‘Waterkracht’

Rust en ruimte

Behoud door ontwikkeling

Ontwikkeling

TTEEAAMM �� Imago/Aantrekkelijkheid

Imago / Aantrekkelijkheid

Gebruiksfuncties apart Rust en ruimte

Behoud door ontwikkeling

Behoud door ontwikkeling

Ontwikkeling

TTEEAAMM �� Gecombineerd gebruik: landbouw�recreatie�natuur

Gebruiksfuncties apart

Toegankelijkheid

Veiligheid

Eerlijke verdeling

‘Waterkracht’

Basiswaarden

‘Waterkracht’

Rust en ruimte

Behoud door ontwikkeling

rood � belangrijke kwaliteitgroen � kwetsbare kwaliteit

Page 7: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

PPrrooffiieell rruuiimmtteelliijjkkee kkwwaalliitteeiitt

Belangrijke kwaliteiten� economie: imago/aantrekkelijkheid� economie: gecombineerd gebruik

landbouw/recreatie/natuur� sociaal: toegankelijkheid� cultureel: behoud van historisch erfgoed

door ontwikkeling

Kwetsbare kwaliteiten� economie: gebruiksfuncties botsen� ecologie: water in balans� ecologie: rust en ruimte� cultuur: ontwikkeling op basis van

cultuurhistorie�

WWaatteerr eenn wweegg

De basis van de eerste variant wordt gevormddoor de volgende kwaliteiten:� water in balans � toegankelijkheid

In deze variant wordt kwel vanuit de duinenniet afgeremd maar bevorderd door inrichtingvan het landschap: van landbouw naar natuuren extensieve recreatie� De doorgaande wegwordt niet meer door Callantsoog geleid maarover de dijken (Zijperzeedijk en NoordSchinkeldijk)� Wel een afslag die in Callantsoogdoodloopt voor lokaal verkeer� Deze indelingbenadrukt de structuur van het landschap (dij�ken cultuurhistorisch zeer waardevol) enbevordert de veiligheid in het dorp�

TTEEAAMM ���

Page 8: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

HHeett eeiillaanndd tteerruugg

Deze variant is gebaseerd op de volgende kwa�liteiten:� imago/aantrekkelijkheid� gecombineerd gebruik landbouw

recreatie en natuur� behoud van historisch erfgoed door

ontwikkeling� gebruiksfuncties botsen

Er wordt een zonering aangebracht zodat ver�schillende functies gebruik kunnen maken vanhet gebied en een open /dicht�structuur tevoor�schijn komt (de oude eilandstructuur)� Wonen in Callantsoog en Groote Keeten maarook in de nieuwe binnenduinrand (rode arce�ring): wonen in het groen behouden/ontzienvan waardevolle polders en creëren van openruimte in het zuiden met zicht op oude dijk�Duinen bij Callantsoog verbreden bij het dorpeventueel zeewaarts en ten noorden ervan land�waarts� Recreatiemogelijkheden (oranje) op hui�dige plek handhaven�

TTooeekkoommsstt

Water in balans door het benutten van kwel endoor verbindingen te maken met hetZwanenwater�Rust en ruimte creëren door een deel vanCallantsoog te verplaatsen� Dit levert ook minderverkeer op in het gebied (alleen lokaal verkeernaar "Callantsoog aan zee")� Nieuw Callantszandligt centraal aan het kanaal en wegen (beteretoegankelijkheid)� Behoud van historisch erfgoed door ontwikke�ling� De van nature hogere delen in het gebiedworden weer (nog) hoger waarmee de oudezuidwest lopende structuren duidelijker zicht�baar worden tegelijk verbreding van het duin(C��optie) behoud van oude polders landbouwminder maar nog wel aanwezig (werkgelegen�heid)�Imago/aantrekkelijkheid: door historisch verant�woorde ontwikkeling stijgt imago ruimte voornatuur en natuurvriendelijke recreatie investeerders ook naar Nieuw Callantszand (hui�zen bedrijven)�

TTEEAAMM ���

Page 9: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

PPrrooffiieell RRuuiimmtteelliijjkkee KKwwaalliitteeiitt

Belangrijke kwaliteiten� imago/aantrekkelijkheid� Behoud door ontwikkeling van cultuurhistorie

Kwetsbare kwaliteiten� imago/aantrekkelijkheid� gebruiksfuncties apart� rust en ruimte� ontwikkeling én behoud door ontwikkeling

van cultuurhistorie

OOnnttwwiikkkkeelliinnggssrriicchhttiinnggeennKwaliteiten spelen natuurlijk een rol bij de vari�anten maar het meest cruciale is de samenhang�Momenteel lijken de ontwikkelingen in hetgebied hapsnap te gaan en niet op elkaar te wor�den afgestemd� Om een samenhang te krijgenmoeten duidelijke keuzen gemaakt worden� Bijde variant ‘van hapsnap naar samenhang’ speeltde historie een duidelijke rol bij de gebiedsinde�ling� Ter hoogte van de Hondsbossche zeeweringliep voorheen een zeearm vandaar ook de kron�kelende percelen� Deze percelen worden geschei�den door waterslootjes� Door verbreding en ver�sterking van deze slootjes kan de netwerkverbin�ding voor waterrecreatie worden uitgebouwd�Bij dit waternetwerk kan overslag over deHondsbossche zeewering geaccepteerd worden�Echter de Pettemer zeewering zal moeten wor�den opgehoogd of zeewaarts worden versterktom Petten te laten bestaan� Het tijdstip waaropECN zijn onderzoeksfunctie verlaat kan wordenaangegrepen om ECN te herstructureren en overte laten gaan in een educatieve vorm die eenattractie voor het gebied kan vormen� In debinnenduinrand zal meer aandacht worden gege�ven aan de gradiëntovergang� De recreatiepar�ken krijgen een plek ten oosten van de binnen�duinrand maar zullen enkel ontwikkeld wordenindien er een duidelijk visie aan ten grondslagligt� Callantsoog krijgt de mogelijkheid te groei�en tot een volwaardig recreatiedorp� Vermijdhoogbouw om een stedelijk karakter uit de wegte gaan� De cultuurhistorische waarde van denollen kan worden ontwikkeld door de bollenbe�drijven uit te plaatsen naar het oosten�

TTEEAAMM ���

Page 10: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

De tweede variant geldt maar voor een deel vanhet gebied namelijk het gebied achter deHondsbossche en Pettemer zeewering� Hierbijwordt de Hondsbossche zeewering afgebroken�Het gebied tot aan de slaperdijk wordt het verlo�ren land van Petten� Er kan natuurontwikkelingplaatsvinden en de restanten van de boerderijenzullen als cultuurhistorische objecten achterblij�ven� Het afbreken van de Hondsbossche zeewe�ring zal wel voor een extra druk op de duinenten noorden van Petten zorgen� Dus naast nieu�we kansen die ontstaan in het gebied achter deHondsbossche zeewering vindt er een probleem�verplaatsing plaats naar het gebied ten noordenvan Petten�

TTEEAAMM ��

Page 11: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

PPrrooffiieell rruuiimmtteelliijjkkee kkwwaalliitteeiitt

Belangrijk kwaliteiten � watersysteem in balans� toegankelijkheid� duurzaam gecombineerd gebruik� basiswaarden� veiligheid

Kwetsbare kwaliteiten� behouden én ontwikkeling van cultuur

historie� gebruiksfuncties afzonderlijk� sociaal eerlijke ontwikkeling� rust en ruimte� ‘waterkracht’

OOnnttwwiikkkkeelliinnggrriicchhttiinnggeenn

Een keuze voor een duurzaam watersysteem iscruciaal� Er zijn twee varianten denkbaar voor deHondsbossche waterscheiding� Bij ‘‘NNiieeuuwweewwaatteerrsscchheeiiddiinngg’’ komt de grens te liggen op deslaperdijk� Het gebied ten westen daarvan zaleen natuurlijk waterpeil kennen� De landbouwdient zich daaraan aan te passen� Aan de oostzij�de van de dijk zal het waterbeheer echter opti�maal voor landbouw worden ingericht� Vanaf de(opgehoogde) slaperdijk kunnen recreanten hetgebied in� Er zijn echter geen doorgaande routes�De Hondsbossche zeewering kan aanvankelijkaan zijn lot worden overgelaten (P�) waardoorsteeds meer overslag plaatsvindt� Ook is eendoorbraak (P�) denkbaar zodat een slufter ont�staat met meer regelmatige in en uitstromingvan zeewater�

Bij de variant ‘‘WWaatteerrsscchheeiiddiinngg hhaannddhhaavveenn’’ zaleen smalle kwelzone langs de Hondsbossche zee�wering een meer natuurlijk karakter kennen� Derest van de polder heeft vooral een landbouw�functie�De Hondsbossche zeewering wordt versterkt� Deweg aan de zeezijde wordt opengesteld voor toe�risten die in het midden een uitkijkpunt kunnenbezoeken� De weg langs de voet van de dijk

TTEEAAMM ����

Page 12: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

wordt opgeheven� Langs de gehele binnenzijdevan de dijk ontstaat een natuurzone beïnvloeddoor brakke kwel onder de dijk door en kwelvanuit de Schoorlse duinen� Het landbouwgebied behoudt zijn cultuurhistori�sche kwaliteiten� Langs oude dijkjes en padenontstaan doorgaande fiets� en voetroutes�

PPeetttteemmeerr BBoouulleevvaarrddDe Pettemer zeewering vraagt om een aparteaanpak� De enige optie lijkt hier verhoging vande dijk te zijn (P�)� Door die uit te voeren als eenfraaie boulevard met aangelegen bijzonder goedvormgegeven woningen vakantieappartemen�ten horeca en overige voorzieningen profiteertPetten eindelijk volledig van de ligging aan zee�Er kunnen innovatieve ingrepen worden gedaanom de beperkte ruimte optimaal te benutten zoals parkeren in het dijklichaam� De noordzijdevan de boulevard richt zich op nieuwe sportvoor�zieningen vanaf drijvende plateaus (‘dobbers’)�De zuidzijde van de boulevard richt zich opnatuurbeleving� Daar worden achter de dijkvakantiewoningen in een rustige setting gereali�seerd�Om de kleinschaligheid en bijzondere kwaliteitvan de Pettemer boulevard te behouden is hetnodig massatoerisme tegen te gaan� Landwaartszal Petten daarom niet verder uitbreiden eerderkrimpen� De openheid van het cultuurlandschapzal blijven bestaan en een uitloopgebied voor derustzoekende toerist vormen�

TTEEAAMM ����

Page 13: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

SSaammeennhhaanngg aallss sslleeuutteellbbeeggrriipp

Na de ideevorming gedurende de eerste dag is erbehoefte aan enige reflectie� Ideeën over kwa�liteit zijn mooi maar de werkelijkheid kent zijneigen koers� De lokale economische kracht vande projectontwikkelaars in de kustplaatsen isgroot en speelt op korte termijn� Veiligheid enkwaliteit die betrekking hebben op lange ter�mijn delven dan uiteindelijk vaak het onderspit�Er wordt in dit verband een pleidooi gehoudenvoor een krachtige visie van het rijk voor dekust�

De periode tussen plan en realisatie is vaakgroot� Er zijn door lokale bestuurders al toezeg�gingen gedaan over bouwmogelijkheden�Realisatie gaat dan door ondanks inmiddels ver�worven of bijgestelde inzichten over veiligheiden kwaliteit� De centrale opgave is een goedesamenhang te vinden in de driehoek kwaliteit�veiligheid�profijt� Levensvatbare toekomstvisiesmoeten op alle drie de hoekpunten positief sco�ren� Over alle drie moet ook kunnen wordengepraat� Dat is nu niet altijd het geval� Veiligheidgaat nog te veel uit van de �:������ risiconorm terwijl dat op veel plaatsen in Nederland nu alniet gehaald wordt en ook in de toekomst nietrealistisch is� Veiligheid is dus een rekbaar begrip�Ook kwaliteit is rekbaar� Bestaande ruimtelijkekwaliteit kan door landwaartse oplossingen wor�den aangetast� Daartegenover moet een toena�me van ruimtelijke kwaliteit staan� Het kwali�teitssaldo moet duidelijk positief zijn� Daarbij zalook gekeken moeten worden naar oplossingendie zowel op de korte als op de lange termijneconomisch aantrekkelijk zijn� Bij het zoeken naar dergelijke samenhangendeoplossingen zullen we boven het lokale moetenuitstijgen� Juist op regionaal niveau kunnennamelijk oplossingen worden gevonden die opalle drie punten positief scoren omdat verlies enwinst daar gemakkelijker kunnen worden ‘uitge�ruild’�

IInntteerrmmeezzzzoo��

Page 14: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Aandachtpunten bij het streven naar samenhan�gende oplossingen zijn verder:

� Veiligheid vraagt ook om ffyyssiieekkee ssppeeeellrruuiimmttee omdat we niet precies weten wat er met de zeeen zeespiegel gaat gebeuren� Dat geeft beperkin�gen voor kwaliteit en voor profijt of andersgezegd: we moeten soorten kwaliteit en profijtzien te vinden die goed passen bij die fysiekespeelruimte�� Nadenken over de oorrggaanniissaattiiee van de samen�hang� Hoe krijg je alle partijen aan tafel en hoeregel je besluitkracht? Kijk daarbij ook naarBelgië en Denemarken�� Het gehele gebied zien als ttooeerriissttiisscchh pprroodduucctt�Daarbij zal je wel moeten kiezen voor het typebezoeker waarop je je richt� Die keuze wordt stu�rend voor de gehele kustzone� Je moet de econo�mische dragers benoemen in dat gebied en de‘beleving’ van de kust vormgeven�� Het iimmaaggoo van het gebied versterken� Dat is nude diversiteit van cultuur (stadjes) en natuur�� VVeerrssttrreennggeellddee bbeellaannggeenn moeten worden weg�gewerkt� Daarbij is grondbeleid cruciaal�Voorkeursrecht verevening en een grondbankkunnen bijdragen aan een sterkere sturing doorde overheid� � Voorwaarde daarvoor is wel een dduuiiddeelliijjkkee vviissiieeop een hoger schaalniveau dan het lokale� Zieook Wieringerrandmeer�� De overheid (rijk/provincie) moet meer eenrreeggiieeffuunnccttiiee nemen ten opzichte van een groteverscheidenheid aan partijen� � Ministeries zullen beter moeten ssaammeennwweerrkkeenn��Het komt nog vaak voor dat de lokale effectenvan rijksbeleid tegen elkaar in werken� Ook hiermoet samenhang worden versterkt�

IInntteerrmmeezzzzoo��

Page 15: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

AAnnaallyyssee

De bestaande economische dragers in de kustzo�ne van Noord�Holland�noord verdwijnen� Demarine vertrekt de landbouw verplaatst zich het ECN beëindigt de onderzoekstaak� De nieu�we economische dragers van het gebied zijn toe�risme en recreatie� Rust en ruimte zijn de basis�kwaliteiten� De beleving daarvan richt zich nu opeen erg smalle strook� Inzetten op een brederezone van strand�duin�binnenduinrand�polder�Inzetten ook op versterken van het natuurlijkekarakter en op de groei van het aantal overnach�tingen� Daartoe zullen enkele veranderingenmoeten worden aangebracht� Zo zal de toegan�kelijkheid van de kustzone moeten worden ver�beterd� Natuurontwikkeling zal in de plaatskomen van landbouw� Verder zullen de toeristi�sche faciliteiten moeten ontwikkeld�

Het gebouw van ECN heeft nu een negatiefimago maar dit kan worden omgebogen naareen cultureel erfgoedproduct� De leegte van depolder kan extra worden versterkt door de bol�lenschuren weg te halen�

Deze uitgangspunten zijn in de verschillendevarianten meegenomen�

TTEEAAMM ����

Page 16: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

In de variant ‘‘iinnbbrreekkeenn iinn ddee kkuusstt’’ wordt de zonetussen de Hondsbossche zeerwering en de sla�perdijk teruggegeven aan de zee� Hierdoor zaleen versterking van de duinen vanaf Petten naarhet noorden noodzakelijk zijn� Op deze plek isgekozen voor strekdammen in de zee die zullenzorgen voor verzanding en daardoor verbredingvan de duinen ter hoogte van Petten enCallantsoog� De binnenduinrand zal wordengebruikt voor verblijfsrecreatie� Door een verbe�tering van het Noord�Hollands kanaal zal dewaterrecreatie hier gebruik van maken� De histo�rische vaarroute van Den Helder naarAmsterdam kan weer aantrekkelijk worden dooreen aantal kleine haventjes langs het Noord�Hollands kanaal te maken�

TTEEAAMM ���

Page 17: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

In de variant ‘‘ccoonnssoolliiddeerreenn kkuusstt’’ kan met hetbehouden van de duinen in de huidige toestandde veiligheid in Callantsoog niet meer gegaran�deerd worden� Maar er is in deze variant ookgeen ontwikkeling voorgesteld voor de dorpenCallantsoog en Petten� Door het toestaan vanoverslag over de Hondsbossche zeewering ont�staat een zone tussen de Hondsbossche zeewe�ring en de slaperdijk met veel water� Hierdoorkan een impuls worden gegeven aan de waterre�creatie�

TTEEAAMM ����

Page 18: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

In de variant ‘‘kkuusstt vveerrsstteerrkkeenn ddoooorr vveerrdduuiinniinngg’worden de duinen landwaarts verbreedwaardoor de dorpen Callantsoog en Petten ver�plaatst moeten worden� Deze worden verderontwikkeld aan het Noord�Hollands kanaal� DeHondsbossche zeewering wordt ook verduind�Door de verbreding van de duinen moet de land�bouw grond inleveren maar dit levert wel winstvoor de natuur op� Het gebied moet inzetten opeen nieuw imago: gezondheid kwaliteit lucht enzee� Het ECN kan hierin een rol spelen als kuur�huis� Een extra attractie kan het kusthoppenzijn� Door een boot kunnen via de zee meerdereplekken aan de kust in de duinen worden bereikt�Tevens kan de kust dan meer beleefd worden�

Welke keuze voor varianten ook wordt gemaakt gebruik veiligheid/noodzaak tot kustverdedigingvoor de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit�Dus probeer samenhang te krijgen door een visievoor het gehele gebied te ontwikkelen� Zet in ophet toeristisch product: zee water & gezond�heid� Behoud de kwaliteit van de duinen binnen�duinrand en de openheid van de polders� Richtop verblijfsrecreatie� Zorg voor een betere bele�ving van de kust juist ook vanaf zee�

TTEEAAMM ����

Page 19: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

VVaann vviissiiee nnaaaarr rreeaalliitteeiitt

Om tot realisering van een samenhangendelange termijnvisie te komen is het nodig aspec�ten van de visie verder uit te werken� Mogelijknog belangrijker is het nader vormgeven van hetproces van denken plannen en uitvoeren�

Uitwerking van de visie

� Toeristisch product: zee zeewater lucht gezondheid ECN

� Openheid van polders: bollenactiviteit verbreden naar jaarrond�

� Promotie van de kust: fileloos bereikbaar!� Richten op verblijfsrecreatie� Verbindingen met zicht op de kust:

kustboot kusttram� Discussie over veiligheidsnorm �: ������

voeren; veiligheidsgaranties verlagen�

Vormgeving van het proces

� Visie gereed maken (� varianten)� Alle partijen bij elkaar brengen� Keuze bepalen� Middelen zoeken en uitvoering plannen Bij uitvoering aanhaken op:

� overslagproblematiek Hondsbossche Zeewering

� noodzakelijk groot onderhoud van hetNH�kanaal

� functieverandering ECN: van onderzoek naar gezondheid

� dip in bollenteelt� waterbergings� en waterkwaliteits�

problemen�

TTEEAAMM ����

Page 20: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

AAnnaallyyssee

Huidige ruimtelijke kwaliteiten en potentiesvoor ontwikkeling van kwaliteiten op middellan�ge termijn (���)�

� TTEEAAMM

Page 21: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

ZZoonneerriinngg ��������

Het hele gebied van Callantsoog totHondsbossche Zeewering is nu samengenomen�Voor de ontwikkeling is samenhang en dus zone�ring cruciaal� De kustzone met een natuurlijkkarakter wordt flink verbreed en in N�Z�richtingaaneengesloten� De binnenduinrand vormt eengeleidelijker overgang naar de oude polders� BijCallantsoog ontstaan nieuwe duinzones die tenkoste zullen gaan van het westelijk deel van hetdorp� Langs de binnenzijde van de Hondsbosschezeewering vindt natuurontwikkeling plaats ondermeer door overslag van zeewater� De dijk‘vernatuurlijkt’ langzamerhand� Achter de duinenontstaat een brede zone met een landschappelijkgevarieerd karakter en daarin goed ingepastekleinschalige en hoogwaardige voorzieningenvoor verblijfsrecreatie� Daar vooral gras natuuren de oude verkavelingen behouden� De land�bouw schuift op� Toeristische capaciteit is vast�gezet op een maximum� De gemeenten stellen inonderling overleg het maximum vast� Het NH�kanaal wordt ook meegenomen in hetplan omdat het kan dienen als "aanvoerroute"van recreanten� Er ontstaan nieuwe plassenlangs het kanaal� Door de polders worden fiets�en wandelpaden aanlegd�

TTEEAAMM ��

Page 22: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Een variant op deze visie is een meer geconcen�treerd uitgroeien van de twee toeristische ker�nen in het gebied� De duinzone wordt verbreed zoals in de oorspronkelijke visie maar een nieu�we impuls voor het cultuurlandschap blijftachterwege�

�� TTEEAAMM

Page 23: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

De teams � en presenteren aan het eind vanhet atelier hun visies aan elkaar en aan een aan�tal genodigden die betrokken zijn bij de beleids�ontwikkeling voor de kust� In de discussie komende volgende punten aan de orde:

DDee vveerrhhoouuddiinngg ttoott hheett ssttrreeeekkppllaannDe visie van het streekplan gaat tot ����� Dat isaanmerkelijk korter dan de tijdshorizon vankustversterking� Die loopt van ��������� Deontwikkelde ideeën kunnen dus aanmerkelijkafwijken van het streekplan� We moeten steedsonderscheid maken tussen visies (bv� van Sterkland) plannen (bv� Streekplan bestemmings�plan) en projecten (bv� kustversterkingsprojec�ten)� Steeds zullen we visies moeten zien alsmogelijk wenselijke toekomstbeelden en nagaanof projecten en plannen daarvoor de ruimtelaten of creëren�

DDee vveerrhhoouuddiinngg mmeett ddee ppllaannssttuuddiieessEr lijkt spanning te bestaan tussen de breedte ensamenhang van de Sterk�land�visies en de kust�vakgerichte veiligheidsopties van de provincieNoord�Holland� Dit behoeft nadere aandacht bijde uit te voeren planstudies� Het rijk heeft deprovincies gevraagd een brede visie op te stellen waarin ruimtelijke kwaliteit goed wordt meege�nomen�

DDee ‘‘ttoooonn’’ vvaann ddee vviissiieessEr wordt op gewezen dat visies niet onnodigmoeten diskwalificeren� Laat in dit stadium deaanduiding van ‘ongewenste elementen’ wegdat werkt stigmatiserend en brengt te veel con�flict�

CCoommmmuunniicceerreenn vvaann ddee vviissiieessDe ruimtelijke samenhang van de visies en degerichtheid op de verre toekomst worden posi�tief beoordeeld� Gezocht zou moeten wordennaar mogelijkheden om de Sterk�land�visies tebetrekken bij lopende discussies over de kust omdat deze elementen daarbij vaak ontbreken�Zo zouden de visies ingebracht kunnen wordentijdens de ‘Week van de Zee’ die in mei ����wordt gehouden�

SSlloottddiissccuussssiiee��

Page 24: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Team �

DDeessiirreeee BBookkmmaaMinisterie van VROMdesiree�bokma@minvrom�nl

MMaaaarrtteenn DDiijjkkKamer van Koophandelmdijk@alkmaar�kvk�nl

TTjjaarrkk vvaann HHeeuuvveellMinisterie van Verkeer en Waterstaat / RWS/ NHt�vheuvel@dnh�rws�minvenw�nl

CCoorr KKoonniinnggHoudt Zijpe Leefbaarcorkon@hetnet�nl

HHeeiinn SSttrruubbeennHeinstruben�advies@xs�all�nl

DDiirrkk TTaannggeerrStichting Noord�Hollands Landschap

Team �

LLiieessbbeetthh GGaaddrroonnProjecten & organisatie ���� dertigtweeendertiglgadron@dertig���com

LLiisseettttee GGrroooott KKoorrmmeelliinnkkMinisterie van VROMlisette�grootkormelink@minvrom�nl

MMaarrttiijjnn KKeegglleerrWLTOm�kegler@wlto�nl

JJaann��WWiilllleemm NNiieeuuwweennhhuuiissMinisterie van Verkeer en Waterstaat / RWS / NHj�w�h�nieuwenhuis@dnh�rws�minvenw�nl

JJaaaapp vvaann ddeerr VVeeeennStichting Steunpunt Cultureel Erfgoedveen@cultureelerfgoednh�nl

RRoonnaalldd vvaann WWaaggtteennddoonnkkProvincie Noord�Hollandwagtendonkr@noord�holland�nl

Team �

DDhhrr�� VVaann AAsssseemmWLTOvanassem@hotmail�com

PPeetteerr DDaauuvveelllliieerrDauvellier Planadviesdau@xs�all�nl

BBaarrrryy HHoollGemeente Zijpeb�hol@zijpe�nl

HHeennkk ddee KKrruuiikkProvincie Noord�Holland kruikh@noord�holland�nl

BBiiaannccaa PPeetteerrssMinisterie van Verkeer en Waterstaat / RWS / RIKZb�g�t�m�peters@rikz�rws�minvenw�nl

DDeeeellnneemmeerrsslliijjsstt��

Page 25: New Petten maart Haarlem maart - Werkpartners · 2015. 1. 28. · ecologie: water in balans ecologie: rust en ruimte cultuur: ontwikkeling op basis van cultuurhistorie Water en weg

Team �

LLiieessbbeetthh GGaaddrroonnProjecten & organisatie ���� dertigtweeenderiglgadron@dertig���com

LLiisseettttee GGrroooott KKoorrmmeelliinnkkMinisterie van VROMlisette�grootkormelink@minvrom�nl

MMaarrttiijjnn KKeegglleerrWLTOm�kegler@wlto�nl

JJaann��WWiilllleemm NNiieeuuwweennhhuuiissMinisterie van Verkeer en Waterstaat / RWS / NHj�w�h�nieuwenhuis@dnh�rws�minvenw�nl

JJaaaapp vvaann ddeerr VVeeeennStichting Steunpunt Cultureel Erfgoedveen@cultureelerfgoednh�nl

RRoonnaalldd vvaann WWaaggtteennddoonnkkProvincie Noord�Hollandwagtendonkr@noord�holland�nl

Team

DDeessiirreeee BBookkmmaaMinisterie van VROMdesiree�bokma@minvrom�nl

TTjjeeeerrdd BBoossmmaaNatuurmonumentent�bosma@natuurmonumenten�nl

MMaaaarrtteenn DDiijjkkKamer van Koophandelmdijk@alkmaar�kvk�nl

BBaarrrryy HHoollGemeente Zijpeb�hol@zijpe�nl

CCoorr KKoonniinnggHoudt Zijpe Leefbaarcorkon@hetnet�nl

Organisatie en begeleiding

DDeessiirreeee BBookkmmaaMinisterie van VROMdesiree�bokma@minvrom�nl

PPeetteerr DDaauuvveelllliieerrDauvellier Planadviesdau@xs�all�nl

LLiisseettttee GGrroooott KKoorrmmeelliinnkkMinisterie van VROMlisette�grootkormelink@minvrom�nl

��