Download - Zuid Hollands Landschap mei 2012

Kom naar de feestelijke opening van Natuureiland Sophiapolder ElkE dag grEEn-kids | Beleef Landgoed Leeuwenhorst | Voor actuele informatie schrijf in voor de nieuwsbrief 2

| 2

012

WWW

.ZH

L.NL/VOORD

EEL

Het laatste natuurnieuws leest u het eerst online! Via Twitter, Facebook en Youtube blijft u direct op de hoogte van ons werk en horen wij graag wat er bij u leeft.

Directeur Michiel Houtzagers:@HoutzagersStatencommissie Zuid-Holland stemt in met verhoging subsidieplafond agrarisch natuurbeheer: provincie neemt verantwoordelijkheid: chapeau!

Boswachters Maarten & Maarten:@BoswachterZHLVrijwilligers zijn allemaal geslaagd voor hun motorzaagcertificaat. Gefeliciteerd en vele veilige zaaguurtjes!

Boswachter Ron van Wetten:@BoswachterRonDe bijenstal en 3 bijenvolken hebben hun plaats ingenomen in het herstelde springersveld #HuysteWarmont.

Boswachters Niek & Hans:@ZHLeilandenWat was het een feest vandaag, geweldig mooi weer om met de gemeente Westvoorne en 130 schoolkinderen de boomfeestdag te vieren (Niek).

Zuid-Hollands Landschap:@ZHLandschschapDe vrijwilligersdag zit morgen helemaal vol! Hopelijk wordt ‘t ook mooi weer, we zetten ze graag in het zonnetje!

Onze Facebookpagina staat weer vol nieuwtjes, recreatietips en mooie foto’s, waaronder een uitgebreid sfeerverslag van de Vrijwilligersdag in Hoek van Holland.

Op ons Youtube-kanaal vindt u informatieve filmpjes, met prachtige natuurbeelden. Dit filmpje over Eendenkooi Bakkerswaal, waarvoor oude archiefbeelden zijn gebruikt uit 1974, is daar een treffend voorbeeld van.

UITGAVE is het kwartaaltijdschrift van Stichting Het Zuid-Hollands Landschap CONTACT Nesserdijk 368 | 3063 NE Rotterdam | (010) 272 22 22 | [email protected] | www.zuidhollandslandschap.nl De minimale bijdrage is € 20,- per kalenderjaar, per gezin. Wilt u de stichting steunen zonder tijdschrift of mailing bel (010) 272 22 22. Wilt u bij verhuizing gebruik maken van de PostNL verhuisservice? Opzeggen kan telefonisch of schriftelijk, voor 1 oktober. Foto voorkant: Ruden Riemens Deltanatuur. Volgende nummer verschijnt half augustus.

OPLAGE 54.000 BESCHERMERADMINISTRATIE ING Bank 307176 | IBAN NL94INGB0000307176 | BIC INGBNL2A ANDEREGIFTEN ING Bank 66.29.75.367 | IBAN NL41INGB0662975367 | BIC INGBNL2A REDACTIE Eline Decker (eindredactie), Marie-Louise Govers (bladcoördinatie), Michiel Houtzagers (hoofdredactie) en Tim Remmel (social media). REDACTIEKLANKBORD Constance Alderlieste, Ineke Evenblij-Lubsen, Annelies Gras, Ineke Journee, Idde Lammers, Evelien Masselink, Boudewijn Swart en Dorien Wiltjer. VORMGEVINGENDRUK Drukkerij Verloop | www.verloop.nl | (078) 69 128 99 ADVERTENTIEVERKOOP A2 | [email protected] | (023) 526 04 05

Het drukproces van dit blad voldoet aan de meest strenge eisen op het gebied van milieu en gezondheid. Dit tijdschrift wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. De folie voor de verpakking van Zuid-Hollands Landschap bestaat uit de grondstoffen polyethyleen c.q. polypropyleen. Tijdens de productie, verwerking, het gebruik en de afbraak, ontstaan geen milieuonvriendelijke afvalstoffen.

coloFon

Scan de QR-code in met uw mobiel en u ziet in één oogopslag op welke social media het Zuid-Hollands Landschap actief is.

Social Media

Vindt u ons leuk op Facebook?

Zo’n 200 vrijwilligers staan klaar voor de groepsfoto. Nog best lastig om iedereen dan in beeld te krijgen! - in Hoek van Holland. G

eo va

n G

effe

nFl

oris

Sch

eplit

z

“Op gezette tijden staan mannen door rietschermen te turen: het zijn kooikers.”

Zuid-Hollands Landschap • 2 • 20122

Vrijwilligersoffensiefover vrijwilligersgroepen, de regiodag Veenweiden in de Vijfheerenlanden of een exclusieve beschermersexcursie. Wij bieden inmiddels een maandelijkse nieuwsbrief aan waar u zich op kan abonneren door middel van uw e-mailadres. Op onze website leest u hier meer over. U kunt zich daar ook opgeven voor een excursie en ons volgen via Twitter en Facebook. De digitale hulpmiddelen bieden een gevarieerd aanbod en meer keuzemogelijk-heden. Uiteraard blijven onze gebieden de belangrijkste inspiratiebron om de natuur te beleven en mentaal weer op te laden waar geen app tegenop kan. Ik hoop u dat u er snel op uit trekt om zelf van de natuur en het landschap te genieten!

Michiel Houtzagersdirecteur

[email protected]@Houtzagers

4 Kunstenares Monique Schot doet mee aan kunstproject

6 Fluisterstil naar natuureiland Sophiapolder

8 Veldnieuws

9 natuuragenda / Profiteer van uw Beschermersvoordeel

10 een nieuwe lente voor landgoed leeuwenhorst

12 dunea

14 Zilverschoon

15 Sponsornieuws

16 lekker langs de lek

extra naar natuureiland Sophiapolder

4 6 9

verschillende ‘bloedgroepen’ werd al snel een gezellige ‘mierenhoop’. Blijkbaar vinden onze achterbannen de combinatie van natuur en erfgoed waardevol en interessant. Zo’n dag versterkt onze opvatting dat er nog wel degelijk een breed draagvlak onder de bevolking is voor natuur, landschap en erfgoed. De gedeputeerde Han Weber heeft dat die dag ook zelf kunnen ervaren. Wij organiseren op zaterdag 8 september een gezamenlijk publieksevenement op landgoed de Keukenhof waar ik u hierbij graag voor uitnodig. Het Zuid-Hollands Landschap heeft samen met Landschapsbeheer Zuid-Holland aan de provincie een voorstel gedaan om de vrijwilligersinzet verspreid over Zuid-Holland uit te breiden. De nieuwe Groenagenda biedt daarvoor goede kansen.

Het Zuid-Hollands Landschap wil u zo goed mogelijk informeren over actuele ontwikkelingen bijvoorbeeld

Op zaterdag 10 maart jl. organiseerden het Zuid-Hollands Landschap, Landschapsbeheer Zuid-Holland en Erfgoedhuis Zuid-Holland voor het eerst een gezamenlijke vrijwilligersdag. De activiteit vond in Hoek van Holland plaats waar forten, bunkers en duingraslanden elkaar afwisselen. De tweehonderd vrijwilligers wisten elkaar snel te vinden. Wat begon als

Flor

is S

chep

litz

Voorwoord

inHoudSoPgaVe

Michiel Houtzagers in actie tijdens de Vrijwilligersdag

Zuid-Hollands Landschap • 2 • 2012 3

“In december 2010 zette ik voor het eerst voet aan land op de Sophiapolder.” zegt Monique Schot over haar eerste

kennismaking met het Natuureiland in de rivier de Noord. Ze had een artistieke reden voor de overtocht. Monique: “Ik volgde bij de stichting Kunstzinnige Vorming To Be in Dordrecht een schildercursus. Onze schilderdocente had een aantal projecten waar kunstenaars voor gezocht werden. Samen met nog iemand van de groep koos ik voor Natuureiland Sophiapolder.”

ZicHT oP dorTDie eerst kennismaking maakte indruk

veranderde mijn manier van schilderen”

“wat me bij de eerste kennismaking met de Sophiapol-

der opviel, was de mooie kleurstelling. Het was vroeg en

koud. er lag sneeuw en boven de sneeuw hing nevel. een

prachtige schakering kleuren. en de stilte, dat was ook

heel bijzonder.” Monique Schot is een van de kunstenaars

die meedoet aan het kunstproject op het natuureiland

Sophiapolder.

oP weg

“Natuureiland Sophiapolder


verw

ilder

de e

en d

eel v

an d

e gr

iend

. Sin

ds 2

011

is h

et b

ehee

r in

hand

en v

an h

et Z

uid-

Holla

nds

Land

scha

p en

wor

dt in

het

no

orde

lijk

deel

wee

r reg

elm

atig

ges

noei

d. H

et z

uide

lijk

deel

zal

do

orsc

hiet

en to

t vlo

edbo

s. L

et o

p: b

ij ho

og w

ater

kan

het

geb

ied

over

stro

men

. Vo

lg h

et �

etsp

ad in

de

boch

t naa

r rec

hts,

dan

lang

s de

oev

er

van

de N

oord

en tu

ssen

de

bedr

ijven

doo

r. U

itein

delij

k ko

mt

u bi

j een

dijk

met

aut

over

keer.

Ga

rech

tsaf

en

verv

olge

ns

richt

ing

. G

a na

bijn

a 2

kilo

met

er b

ij H

uys

ten

Don

ck

sche

rp li

nksa

f en

ond

er a

an d

e di

jk re

chts

af. S

la n

a he

t hui

s lin

ksaf

(D

onck

sela

an).

6Bu

iten

pla

ats

Het H

uys

ten

Donc

k w

erd

in 1

746

gebo

uwd

op d

e fu

ndam

ente

n va

n ee

n ou

der l

andh

uis.

Ach

ter h

et s

tatig

e pa

nd li

gt e

en E

ngel

s la

ndsc

haps

park

, com

plee

t met

wat

erpa

rtije

n, g

azon

s, k

ronk

el-

pade

n en

rom

antis

che

gebo

uwtje

s. V

anaf

de

Donc

ksel

aan

kunt

u

af e

n to

e ee

n bl

ik o

p he

t par

k w

erpe

n. In

het

vro

ege

voor

jaar

zijn

de

sch

elle

kre

ten

van

de n

este

lend

e bl

auw

e re

iger

s ni

et te

m

isse

n.

Ga

aan

het e

inde

van

de

weg

rech

tsaf

. Ste

ek n

a 70

0 m

eter

de

Rijn

sing

el o

ver,

ga li

nksa

f en

ste

ek b

ij de

ver

keer

slic

hten

de

druk

ke ve

rkee

rsw

eg o

ver.

Ga

links

af n

aar

(let

op:

eve

n na

de

ver

keer

slic

hten

de

weg

vol

gen

in d

e bo

cht n

aar r

echt

s).

Fiet

s na

ar

, da

n na

ar

(ric

htin

g H

eerja

nsda

m),

en

.

7W

aalt

jeDe

Waa

l, do

or d

e pl

aats

elijk

e be

volk

ing

mee

stal

het

Waa

ltje

geno

emd,

is e

en o

ude

rivie

rarm

die

in 1

4e e

euw

wer

d af

geda

md.

Nu

is h

et w

ater

sch

oon,

maa

r tot

in d

e 19

e ee

uw

wer

d er

in h

et W

aaltj

e vl

as g

eroo

t. Do

or d

e st

enge

ls d

agen

lang

in

het

wat

er te

wek

en, k

on d

e ba

st g

emak

kelij

ker v

an d

e ve

zels

w

orde

n ge

sche

iden

. Daa

rbij

kwam

een

kle

verig

e af

vals

tof v

rij,

die

het w

ater

ste

rk v

ervu

ilde.

In d

e ee

rste

boc

ht v

an d

e di

jk, b

ij W

ever

shoe

k, k

unt u

eve

ntue

el li

nks

de d

ijk a

f voo

r een

rust

pauz

e bi

j een

kle

in re

crea

tiege

bied

met

ligw

eide

n, p

ickn

ickb

anke

n en

zw

emvi

jver

s.

Fiet

s na

ar

. G

a re

chts

af ri

chtin

g e

n vo

or d

e ro

tond

e re

chts

af ri

chtin

g .

Zo k

omt u

teru

g bi

j rec

reat

iege

bied

O

ude M

aas.

Buro Kloeg, Bunnik tekening Elwin van der Kolk tekst Harry Bunk, 6333

�etsroute

Op

weg

Star

t Re

crea

tiege

bied

Oud

e M

aas,

Ach

terz

eedi

jk 9

,

2991

SB

Bare

ndre

cht

Leng

te

37 k

ilom

eter

Mar

kerin

g Vo

lg d

e be

schr

ijvin

g in

de

teks

t.

De

rout

e m

aakt

gro

tend

eels

geb

ruik

van

fiet

skno

oppu

nten

.

Toeg

ang

Natu

urei

land

Sop

hiap

olde

r is

met

een

Soph

iapo

lder

po

ntje

ber

eikb

aar.

Kijk

voo

r det

ails

op

ww

w.z

uidh

olla

ndsl

ands

chap

.nl/

soph

iapo

lder

, QR-

code

voo

r sm

artp

hone

s:

Bere

ikba

arhe

id

Met

de

auto

: nee

m o

p de

A29

afs

lag

20

(Bar

endr

echt

) en

rij ri

chtin

g Ou

de M

aas/

Heer

jans

dam

.

Ga n

a 1,

5 ki

lom

eter

rech

tsaf

rich

ting

Oude

Maa

s/He

erja

nsda

m.

Sla

aan

het e

inde

van

de

weg

link

saf e

n na

150

met

er re

chts

af.

Link

s pa

rker

en.

M

et h

et o

penb

aar v

ervo

er: s

tart

de ro

ute

bij t

rein

stat

ion

Zwijn

drec

ht. G

a aa

n de

cen

trum

zijde

op

de S

tatio

nsw

eg

rech

tsaf

. Ga

bij d

e ve

rkee

rslic

hten

rech

tdoo

r en

volg

bij

de

roto

nde

de b

ordj

es n

aar f

iets

knoo

ppun

t 89.

Hor

eca

Pa

nnen

koek

enhu

is D

e Ou

de M

aas,

Ach

terz

eedi

jk 9

,

2991

SB

Bare

ndre

cht,

(018

0) 6

1 75

76,

ww

w.p

anne

nkoe

kenh

uiso

udem

aas.

nl

Zo

mer

lust

, Zom

erlu

st 9

, 333

2 BX

Zw

ijndr

echt

,

(078

) 682

21

45, w

ww

.rest

aura

ntzo

mer

lust

.nl

Re

stau

rant

de

Oude

Hav

en, H

aven

hoof

d 1,

298

9 AE

Rid

derk

erk,

(078

) 681

21

21, w

ww

.rest

aura

ntde

oude

have

n.nl

Fiet

sver

huur

Ri

jwie

lsho

p st

atio

n Zw

ijndr

echt

, (07

8) 6

12 5

6 27

, geo

pend

maa

ndag

tot e

n m

et v

rijda

g va

n 6.

30 to

t 13.

00 u

ur e

n va

n 16

.00

tot 1

9.00

uur

(nie

t op

fees

tdag

en).

Ov-fi

ets

ook

in h

et w

eeke

inde

en o

p fe

estd

agen

(alle

en m

et O

V-fie

tsab

onne

men

t).

Stic

hti

ng

Het

Zui

d-H

olla

nd

s La

nd

sch

apN

esse

rdijk

368

3063

NE

Rot

terd

am

tele

foon

(01

0) 2

72 2

2 22

zhl@

zuid

holla

ndsl

ands

chap

.nl

ww

w.z

uidh

olla

ndsl

ands

chap

.nl

De

Nat

iona

le P

ostc

ode

Lote

rij s

teun

t het

Zui

d-H

olla

nds L

ands

chap

�ets

rout

e 37

kilo

met

ergr

oten

deel

s gem

arke

erd

met

�et

skno

oppu

nten

Fiet

sen

naar

Nat

uure

iland

Sop

hiap

old

er

Uit

nee

mba

ar

door

gaat

. Fie

tst u

ove

r de

dijk

een

stu

kje

teru

g, d

an k

unt u

met

ee

n po

ntje

naa

r het

eila

nd v

aren

. Een

avo

ntuu

rlijk

e w

ande

lrout

e br

engt

u v

ervo

lgen

s na

ar e

en v

ogel

kijk

hut.

Of w

ande

l om

de

zuid

punt

van

het

eila

nd h

een

en g

enie

t van

het

uitz

icht

op

de

Noor

d. Ga

bij

de e

erst

e sp

litsi

ng li

nks

de d

ijk w

eer a

f en

fiets

naa

r .

Ga h

ier r

echt

door

rich

ting

, dan

na

200

met

er re

chts

af n

aar

en

.

3Cr

ezée

pold

erOo

k de

bui

tend

ijks

gele

gen

Crez

éepo

lder

wor

dt te

rugg

egev

en a

an

de n

atuu

r. In

201

3 m

oete

n de

wer

kzaa

mhe

den

klaa

r zijn

. Aan

de

noor

dkan

t zit

dan

een

open

ing

in d

e ka

de, w

aard

oor h

et

rivie

rwat

er v

ia e

en g

eul h

et g

ebie

d ka

n bi

nnen

stro

men

. Bij

eb v

alt

het g

ebie

d ne

t dro

og e

n zu

llen

er s

likke

n en

wat

erpl

asse

n on

tsta

an. T

ijden

s vl

oed

zal h

et g

ebie

d gr

oten

deel

s ov

erst

rom

en.

Via

wan

delp

aden

en

kijk

sche

rmen

zul

t u d

e on

twik

kelin

gen

op d

e vo

et k

unne

n vo

lgen

. Ga

bij

rech

tsaf

, vol

g de

weg

voo

r de

auto

’s e

n ga

20

met

er

voor

de

verk

eers

licht

en re

chts

af h

et fi

etsp

ad o

p (m

et e

ven

verd

er e

en p

ittig

klim

met

je).

4U

itzi

chth

euve

lDe

heu

vels

ver

rade

n de

ont

staa

nsge

schi

eden

is v

an re

crea

tiege

bied

De

Gor

zen:

van

af 1

945

is h

ier o

p gr

ote

scha

al a

fval

ges

tort.

De

22

met

er h

oge

puin

heuv

el li

nks

van

het p

ad is

via

een

trap

te

bekl

imm

en. V

anaf

de

top

kijk

t u u

it ov

er d

e riv

ier d

e No

ord,

de

Crez

éepo

lder

en

de R

idde

rker

kse

Grie

nd.

Volg

het

slin

gere

nde

fiets

pad

en s

la v

oorb

ij de

par

keer

plaa

ts

op d

e di

jk re

chts

af. G

a na

300

met

er re

chtd

oor (

dood

lope

nde

weg

), d

an n

a 40

met

er li

nksa

f het

fiet

spad

op.

5G

rien

d Ga

at u

via

de

dood

lope

nde

weg

rech

tdoo

r, da

n ko

mt u

bij

de

jach

thav

en. A

an h

et e

inde

van

de

weg

kun

t u d

e fie

ts n

eerz

ette

n vo

or e

en w

ande

ling

door

de

Ridd

erke

rkse

Grie

nd. H

et is

een

van

de

laat

ste

getij

deng

riend

en v

an N

eder

land

. Vro

eger

wer

den

de

wilg

en e

n es

sen

om d

e dr

ie ja

ar g

esno

eid,

waa

rna

de ta

kken

w

erde

n ge

brui

kt v

oor m

ande

n, p

alin

gfui

ken,

bon

enst

aken

of

zinks

tukk

en v

oor d

ijken

. Toe

n de

vra

ag n

aar w

ilgen

takk

en a

fnam

,

Wel

kom

op

het

eila

nd IJ

ssel

mon

de

Lang

s de

riv

iere

n ro

nd h

et e

iland

IJss

elm

onde

kom

t nog

zel

dzam

e ge

tijde

nnat

uur

voor

.

Tijd

ens

deze

fiet

srou

te p

asse

ert u

ond

er m

eer

Nat

uure

iland

Sop

hiap

olde

r en

de

Crez

éepo

lder

,

waa

r ni

euw

e, b

ijzon

dere

nat

uur

onts

taat

doo

r

het h

erst

elle

n va

n de

toes

troo

m v

an

rivi

erw

ater

.

Rout

ebes

chrij

ving

Star

t bij

fiets

knoo

ppun

t bi

j de

park

eerp

laat

s va

n re

crea

tie-

gebi

ed O

ude

Maa

s te

n zu

iden

van

Bar

endr

echt

. Fie

ts ri

chtin

g Zw

ijndr

echt

, naa

r kno

oppu

nt

.

1G

etij

denr

ivie

rDe

Oud

e M

aas

is e

en v

an d

e w

eini

ge g

etijd

enriv

iere

n in

Ned

erla

nd.

De ri

vier

sta

at v

ia d

e Ni

euw

e W

ater

weg

in o

pen

verb

indi

ng m

et d

e ze

e, w

aard

oor h

et v

ersc

hil t

usse

n eb

en

vloe

d hi

er k

an o

plop

en to

t ee

n m

eter

. Tw

ee k

eer p

er d

ag o

vers

troom

t de

smal

le s

trook

nat

uur

lang

s de

oev

er. W

ilgen

doe

n he

t goe

d bi

j dez

e w

isse

lend

e om

stan

digh

eden

, maa

r ook

and

ere

soor

ten

prof

itere

n va

n he

t w

ater

. Zoa

ls d

e ze

ldza

me

spin

dotte

r, di

e in

het

voo

rjaar

uitb

undi

g bl

oeit

met

doo

ierg

ele

bloe

men

. Na

de b

loei

mak

en d

e st

enge

ls,

met

daa

raan

kle

ine

wor

tels

, zic

h lo

s va

n de

moe

derp

lant

. Met

ho

ogw

ater

drij

ven

de s

tekj

es w

eg, t

ot z

e m

et la

agw

ater

erg

ens

in

de m

odde

r blij

ven

stek

en.

Verv

olg

de ro

ute

naar

,

en

. Fie

ts ri

chtin

g e

n ga

bi

j eer

ste

split

sing

rech

ts d

e di

jk o

p.

2N

atuu

reil

and

Soph

iapo

lder

Mid

den

in d

e riv

ier d

e No

ord

ligt N

atuu

reila

nd S

ophi

apol

der.

Vroe

ger l

iepe

n hi

er k

oeie

n. N

u on

twik

kelt

het z

ich

tot e

en w

aar-

devo

l zoe

twat

erge

tijde

ngeb

ied

met

kre

ken,

slik

plat

en e

n rie

t- en

bi

ezen

veld

en. H

et is

ond

er m

eer n

atuu

rcom

pens

atie

voo

r de

Betu

wes

poor

lijn,

die

op

zo'n

25

met

er d

iept

e on

der h

et e

iland

op Monique en op haar dochter Ilka die met haar mee ging als fotograaf. Ze verkenden het eiland te voet. Ze maakten honderden foto’s. Van de boerderij die er toen nog stond, van het ijs in de sloten, van het wuivende riet. Monique: “Ik had echt een jeugdervaring. Lekker struinen door de weilanden. Er zat zeker twee kilo klei aan m’n wandelschoenen! Aan de Zuidpunt van het eiland hebben we genoten van het uitzicht op Dordrecht. Het samenstromen van rivieren en het Groothoofd erachter. Dat is een heel mooi punt.”

VlaKDe tweede keer dat Monique Sophiapolder bezocht, in mei 2011, viel het eiland haar een beetje tegen. Ze is deze keer alleen. Monique: “Alles was vlak. De boerderij was gesloopt, een bomenrij was net omgehaald, het was echt kaalslag. Ik vond het saai.” Het nodigde haar niet uit om veel foto’s te maken. “Er waren al wel heel veel vogels, herinner ik me nu. Naast de vogelgeluiden, hoorde ik vooral de stilte. Boven de dijk zag je af en toe de bovenkant van een schip voorbij schuiven, maar dat leek zo enorm ver weg. Dat was een mooi contrast.

De rust en stilte in de Sophia op een steenworp van de een van de drukste binnenvaartroutes van West-Europa.” Bij het derde bezoek in september was het eiland veel groener. Monique: “Dat vond ik veel mooier. Dat zie je ook aan de hoeveelheid foto’s die ik heb gemaakt. Als schilder ga je dan kleuren combineren. Het gras, het riet, zwaaiende halmen, het blauw van de lucht.” Op het eiland waren al looppaden en bruggetjes aangelegd, verderop werd nog gewerkt aan de kreken. Monique: “We hebben die keer het hele eiland rondgelopen en dat is best nog wel een eind.”

onHerKenBaarAfgelopen zomer voer Monique met de waterbus langs de Sophiapolder. Monique: “Ik heb toen echt moeten kijken waar het eiland nu precies lag. Vanaf het water herken je het bijna niet. Ik herkende het uiteindelijk aan het uitkijkpunt. Wat een verschil met het eiland dat ik had leren kennen. Vanaf de boot leek het heel saai, maar op het eiland ervaar je dat heel anders. Dan zie je vlinders, vogels en lisdodden.”

inSPiraTie Na de bezoeken zat Monique vol inspiratie. Tegelijkertijd markeren de bezoeken aan het eiland ook een andere manier van schilderen voor haar. Monique: “Je kunt dat echt wel een omwenteling in mijn werk noemen. Het schilderij van Sophiapolder is een zoektocht geweest. Ik heb me gefocust op die rij afgezaagde boomstammen omdat ik dat een heel dramatisch beeld vond.” Ze laat een groot doek zien van ruim een meter in het vierkant met hele expressieve kleurstelling. Monique: “Het schilderij is bijna surrealistisch. Paarse bomen, paars gras, heel extreem allemaal. Voor mij was het een

KoM naTuureiland SoPHiaPolder ZelF onTdeKKen

Vanaf 2010 is er hard gewerkt aan de Sophiapolder. Dit voorjaar is het werk afgerond en waarschijnlijk zal op 9 juni het eiland tijdens een feestelijke publieksdag worden geopend. Een dag waarop u kennis kunt maken met dat bijzondere eiland in de rivier de Noord, Natuureiland Sophiapolder.

Wie het eilandgevoel wil ontdekken, kan waarschijnlijk op 9 juni z’n hart ophalen. Van ’s morgens heel vroeg tot het eind van de middag zijn er allerlei activiteiten: verschillende excursies waaronder een Vroege Vogelexcursie, een foto-excursie, een schilderworkshop, een expositie, een informatiemarkt, kindertheater en nog veel meer. En natuurlijk wordt het Natuureiland officieel geopend door ‘Koningin Sophia’ en de gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland, samen met vertegenwoordigers van Zuid-Hollands Landschap, Rijkswaterstaat en Deltanatuur.

kijk op www.zhl.nl voor de datum en het volledige programma. Blijf op de hoogte en meldt u aan voor onze nieuwsbrief.

experiment, maar het is mijn nieuwe manier van schilderen geworden. Ik ervaar het als een uiting van mijn gevoel, van m’n wezen.”

Terug “Ik wil zeker nog eens terug, want ik ben wel benieuwd hoe het geworden is. Sowieso is het heerlijk om in de natuur te zijn. We waren iedere keer helemaal opgeknapt en ontspannen na het buiten zijn, heerlijk.”

Peter van der Graaf

Kuns

tena

res M

oniq

ue S

chot

. Ingr

id B

erte

ns

Mon

ique

Scho

t

Mon

ique

Scho

t

Mon

ique

Scho

t


ieTS nuTTigS doenEen van die mogelijke vrijwilligers is Daan Monnikendam uit Gouda. “Ik ben 65

en watersporter”, vertelt hij opgewekt. “Dat betekent dat ik tijd en zin heb om op het water te vertoeven. Daarnaast vind ik het belangrijk om iets nuttigs te doen en werk ik graag in teamverband. Het besturen van de pont combineert dit allemaal.” Ook vrijwilliger Klaas van der Graaf heeft affiniteit met varen. Hij was tien jaar stuurman op de grote vaart en werkte, tot hij ruim drie jaar geleden met pensioen ging, als loods in de Rotterdamse haven. “De afgelopen jaren heb ik geen vrijwilligerswerk gedaan”, vertelt Klaas. “Toen ik de oproep in

Fluiterstil naar Natuureiland Sophiapolder

“eén oproep in ons tijdschrift was voldoende om 15 poten-

tiële leden van een nieuw op te richten vrijwilligersgroep

natuureiland Sophiapolder te werven”, vertelt niek Kop-

pelaar, assistent regiohoofd eilanden bij het Zuid-Hollands

landschap. “de meeste mensen gaven aan mee te willen

werken aan het onderhouden van de voetveerdienst tussen

Hendrik-ido-ambacht en het natuureiland Sophiapolder in de

rivier de noord. Maar er zijn ook vrijwilligers die het nieuwe

natuurgebied op broedvogels willen gaan inventariseren.”

oP Pad MeT...


het tijdschrift van het Zuid-Hollands Landschap zag, dacht ik meteen ‘dat is wat voor mij’. Een beetje varen en tegelijkertijd een nieuw natuurgebied toegankelijk maken voor recreanten. Plan mij maar in voor één dag per week.”

VerreKijKer MeeCor Oskam maakt sinds begin dit jaar gebruik van een VUT-regeling. Hij vaart ’s zomers graag in zijn eigen sloep, maar vindt het minstens zo boeiend om ook de voetveer te gaan bemannen. “Het contact maken met mensen, lijkt me het leukste aspect”, vertelt de man die decennia lang tijdelijke ruimtes zoals porto-cabins en noodgebouwen open afbouwde. “Je brengt verwachtingsvolle mensen naar het Natuureiland en luistert een paar uur later naar hun ervaringen en belevenissen. In de tussentijd hoop ik zelf ook het een en ander te beleven. Ik ben geen vogelkenner, wel een liefhebber. Mijn verrekijker neem ik zeker mee.”Jarenlang was Harry Frigge gezagvoerder op een patrouillevaartuig van het Gemeentelijke Havenbedrijf Rotterdam. Hij zorgde voor orde en veiligheid in het havengebied. Nu wil hij zich graag inzetten voor het Zuid-Hollands Landschap. “Een paar dagen per maand op de pont is goed te combineren met mijn werk als gids in de haven.”

SPecTaculaire VogelTreKSander Elzerman van de Natuurvereniging Ridderkerk heeft heel andere plannen. “De leden van onze vogelwerkgroep kijken nu al geregeld naar vogels op Natuureiland Sophiapolder. Vanaf een bult langs de Veerse Dijk kunnen we het gebied met onze telescopen aardig goed overzien. De voorjaartrek was al spectaculair. Grutto’s, tureluur, bonte strandlopers, kemphanen, bontbekplevieren zijn zomaar wat soorten die we al in het vizier gekregen hebben. Ook de slechtvalk jaagt er geregeld. Het is altijd weer verrassend hoe snel vogels een nieuw leefgebied ontdekken.” Leden van de vogelwerkgroep hebben aangegeven de broedvogels te willen inventariseren. Sander: “Kluten en kleine plevieren zijn pioniers die dit jaar zeker te verwachten zijn. Hopelijk kunnen we in het broedseizoen een aantal keer met de voetveer van het Zuid-Hollands overgezet worden.”

HYBride VeerBooTNiek Koppelaar is blij met alle enthousiaste reacties van mensen die zich voor het Zuid-Hollands Landschap willen inzetten. “Tot voor kort hadden we nog geen natuurgebieden in dit deel van Zuid-Holland. Vorig jaar hebben we het Ridderkerkse Griend in beheer gekregen en nu dan het Natuureiland Sophiapolder. In beide gebieden zijn straks vrijwilligers actief.” Intussen hebben we met de Tug 70 Hybride het Natuureiland Sophiapolder bereikt. Voordat we een ‘sneak preview’ op het eiland maken, schakelt Niek over van diesel op elektra. “Als we op diesel varen, laden de batterijen op”, vertelt Niek. “Het is de bedoeling dat we

tijdens het overzetten van maximaal 11 recreanten per keer op elektra varen en de batterijen opladen als we de veerboot ’s middags terugvaren naar de haven.” Het werkt. Fluisterstil glijden we met de ruim zeven meter lange aluminium boot over de Rietbaan. Hopelijk kan de, met een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij aangeschafte, veerboot snel ‘in de vaart’ genomen worden.

Idde Lammersjournalist

Gru

tto.

Rob

Bel

term

an

Komt u ook?

Het Zuid-Hollands Landschap wil graag dat recreanten genieten van Natuureiland Sophiapolder. Waarschijnlijk 9 juni! Blijf op de hoogte over de ontwikkelingen en meldt u aan voor de nieuwsbrief op www.zhl.nl.

Kijk voor de actuele vaardienst op www.zhl.nl/sophiapolder

Soph

iapo

lder

in d

e w

inte

r. Els

van

Geem

ert

Vrijw

illig

e sc

hipp

ers m

aken

kenn

is m

et N

atuu

reila

nd S

ophi

apol

der. E

velin

e Bl

ok


VeldnieuwS

uitzendingen green-Kids van start!

Het RTL Telekids programma Green-Kids is in samenwerking met

De12Landschappen en Landschapsbeheer Nederland tot stand gekomen. Het

televisieprogramma is speciaal bedoeld voor kinderen om hen natuur te laten

ontdekken en te beleven.

In elke aflevering behandelt Lodewijk Hoekstra, die bekend is van Eigen Huis

& Tuin, een speciaal thema dat seizoensgebonden is. Waterbeestjes, fossielen,

vogels kijken, de schooltuin en nog veel meer; het komt allemaal aan bod.

De12Landschappen en Landschapsbeheer Nederland zijn erg enthousiast over

deze samenwerking met RTL en zien Green-Kids als een mooie, nieuwe kans

om kinderen uit te nodigen vaker naar buiten te gaan; om te spelen en te

ontdekken in de natuur.

elKe dagGreen-Kids is 7 dagen per week te

zien bij Telekids op RTL 8. Maandag

t/m vrijdag om 16.55 uur, zaterdag en

zondag om 9.00 uur.

www.green-kids.nl

Aanbieding KOROBeScHerMerSVoordeel!!! 10% KorTing oP al uw enVeloPPenAls u aan de natuur denkt, denkt u misschien niet direct aan enveloppen. Toch zijn wij van Enveloppenland.nl in ons dagelijks werk veel met natuur en milieu bezig. Tijdens de productie en het bedrukken van enveloppen, het verpakken en het transport proberen wij zo groen mogelijk te werken.Help ZHl en koop enveloppen met korting!!Wij dragen het Zuid-Hollands Landschap een warm hart toe en daarom bieden wij alle beschermers:

De hele maand juni 10% korting op ons gehele assortimentOm te profiteren van deze korting, dient u de kortingscode ZHL-EVL te gebruiken.Extra donatie voor Zuid-Hollands landschapUiteraard willen wij ons steentje bijdragen om onze naaste natuur veilig te stellen.

Van alle bestellingen die door beschermers worden geplaatst, zullen wij een deel van de opbrengst doneren aan het Zuid-Hollands Landschap.Ga naar www.enveloppenland.nl voor een overzicht van al onze promotionele en functionele enveloppen en bestel direct uw enveloppen.

Theater voorstelling voor beschermers

In juni kunt u genieten van een speciale theater voorstelling voor beschermers! De voorstellingen worden gespeeld op het kantoor van het Zuid-Hollands Landschap, de Rozenhof in Rotterdam.

Meldt u aan voor de nieuwsbrief op www.zhl.nlen ontvang een exclusieve uitnodiging.

CD Luisteren in het duin deel 3De CD is opgenomen in de Amsterdamse Waterleidingduinen, zowel in het Noord Hollandse deel als het Zuid Hollandse gebied. U bestelt direct via Giro 2741122 ten name van W Heemskerk onder vermelding de bestelcode ‘ZHL_CD03’.Kijk op: www.zhl.nl/voordeel

Profiteer van uw Beschermersvoordeel www.zhl.nl/voordeel

Fotoworkshop Typisch NLTijdens deze workshop op 8 september neemt Sander Poppe u mee op ontdekking naar het typisch Nederlandse landschap. Sander Poppe (1984) is een professioneel landschapsfotograaf wonend in de Alblasserwaard. De workshop wordt gegeven op De Donk, in de Alblasserwaard.

Normaal kost deze workshop € 75,-. Voor Beschermers van het Zuid-Hollands Landschap kost de workshop € 67,50.

Kijk voor meer informatie opwww.sanderpoppe.com

galerie Tijd voor KunstIn Oegstgeest is vanaf 6 mei Galerie Tijd voor Kunst

geopend.De galerie ligt vlakbij fietsknooppunt 26 en heeft een mooie

collectie moderne kunst en sieraden. De galerie is geopend

op vrijdag, zaterdag, en zondag van 12.00-17.00 uur.

Galerie Tijd voor KunstVan Almondeweg 22343 AA Oegstgeest

Beschermers van het Zuid-Hollands Landschap krijgen op

vertoon van de beschermerspas een kunstattentie kado.

deze actie geldt tot 31 augustus 2012.

OP = OP!www.galerietijdvoorkunst.nl


uw Vraag !Wordendonatiesjuistbesteed?Wie betaalt de inrichting van de Zandmotor en de Van Dixhoorn Driehoek?

AntwoordHet Zuid-Hollands Landschap besteedt geen geld van beschermers aan aanleg, inrichting en beheer van de Zandmotor en de van Dixhoorn Driehoek. Voor beide gebieden zijn contracten gemaakt met andere partijen die volledig kostendekkend zijn. De kosten voor aanleg, inrichting en 5 jaar beheer van de Zandmotor zijn volledig gedekt uit het budget voor kustveiligheid van het Rijk en de provincie Zuid-Holland. Het beheer gedurende 5 jaar van de zandmotor bestaat uit o.a. natuurmonitoring en toezicht. De kosten voor aanleg, inrichting en 30 jaar beheer van de Dixhoorn Driehoek zijn volledig gedekt door Rotterdam (Project Mainport Rotterdam), Provincie Zuid-Holland en het Havenbedrijf Rotterdam (bedrijfsleven). Het beheer bestaat uit o.a. toezicht, inzetten van grote grazers (koeien en paarden), verwijderen van struweel, maaien en natuurmonitoring.

naTionale PoSTcode loTerij STeunT naTuur en landScHaPDe 12 provinciale Landschappen zijn enorm verheugd met de ruim elf miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij. Dit bedrag werd bekend gemaakt tijdens het Goed Geld Gala op 9 februari jl., de jaarlijkse bijeenkomst met alle goede doelen van de loterij.

Sigrid van Aken, managing director Nationale Postcode Loterij reikt de cheque uit aan Hank Bartelink directeur De12Landschappen.

aankondiging Vergadering van Beschermers 2012

Op zaterdag 8 september organi-seert het Zuid-Hollands Landschap de jaarlijkse Vergadering van Beschermers. Tijdens deze vergade-ring is er aandacht voor het beleid en werk van de stichting en wordt er een nieuw bestuurslid gekozen. In het volgende nummer van ons tijdschrift treft u de definitieve uitnodiging aan en informeren wij u over de voordracht van het bestuur voor invulling van de bestuursvaca-ture. Beschermers hebben dan nog de gelegenheid om een voordracht te doen voor een tegenkandidaat. Deze voordracht dient ondertekend te worden door ten minste 25 bescher-mers en ten minste vijf werkdagen voor de Vergadering van Bescher-mers plaats te vinden. Aanmelding voor de vergadering kan te zijner tijd via onze website. Deelname is gratis.

nachtstrandwandelingVan 16 op 17 juni vindt in Hoek van Holland de 37e Nachtstrandwandeling plaats. Doe ook mee met deze fraaie wandeling van circa 20 kilometer en geef je op. Beschermers krijgen bij de (voor)inschrijving een korting van € 0,50. Kijk voor aanmelden en startlocatie opwww.nachtstrandwandeling.nl

Bos & Burcht FairHet Zuid-Hollands Landschap is ook dit jaar weer vertegenwoordigd bij de Bos en Burchtfair in Oostvoorne op zaterdag 26 mei. Een echte tuinfair met de nadruk op tuin- planten en ‘Groen Leven’. Een gezellig tuinevenement dat inmiddels bekendheid geniet in binnen en buitenland. Op Landgoed Mildenburg en rondom de historische Burcht staan ruim 100 exposanten. Kom langs en bezoek ook de speciale stand van het Zuid-Hollands Landschap. Houd de website in de gaten www.bosenburchtfair.nl

naT

uu

rage

nda

dagje uit!26 mei Regiodag Landgoed

Mildenburg2 juni Schapenfair bij Beheerboerderij

aan Schaapjeszijde in Ouderkerk aan den IJssel.

Open dag in Natuureiland Sophiapolder in rivier De Noord

bij Hendrik-Ido-Ambacht. Zie programma en datum op www.zhl.nl

8 september GROEN ERFGOED. De drie provinciale partners, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Landschapbeheer Zuid-Holland en Erfgoedhuis Zuid-Holland nodigen u uit bij Kasteel Keukenhof in Lisse.

Kijk voor nog meer dagjes-uit, excursies, tentoonstellingen en workshops op www.zhl.nl/natuuragenda

Roy

Beus

ker

Stoere natuurbeleving De Oude Maas is een ware parel

als het gaat om getijdennatuur.

Twee keer per dag speelt eb en

vloed hier een prominente rol. Deze

getijdendynamiek heeft een enorme

invloed op het landschap.

Beleef dit eeuwenoude laaglandoerwoud vanuit een

ander perspectief: per kano. Onder

begeleiding van een gids worden

kano-excursies georganiseerd, mét

of zonder horeca-arrangement.

Kijk op www.zhl.nl/natuuragenda


EEN LANGE GESCHIEDENISLandgoed Nieuw Leeuwenhorst ligt op de strandwal tussen Noordwijk en Noordwijkerhout - op een plek met een lange geschiedenis. De prediker Willibrord stichtte hier rond het jaar 700 een kerkje en in 1261 werd

hier de Abdij van Leeuwenhorst gesticht. Daar dankt het prachtige gebied dan ook nog steeds haar naam aan. De Abdij werd verwoest in de Tachtigjarige Oorlog en maakte plaats voor een ´buitenplaats’, de eerste in een lange reeks. Van de

laatste, het tussen 1880 en 1882 gebouwde landhuis Leeuwenhorst, resteert alleen het mooie koetshuis - een gebouw met prachtige paarden-hoofden op de gevel. In de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers het bijbehorende landhuis helaas gesloopt. Ze veranderden de vijvers in een antitankgracht en kapten de meeste bomen om een vrij schoots-veld te houden. Toch is ook nog veel behouden. Het bos is er nog steeds en bestaat deels uit eikenhakhout. En ook de grote, uit de achttiende eeuw stammende moestuin is nog steeds te bewonderen. Het gebied ademt al met al een sfeer van grandeur. Een sfeer die het Zuid-

Hollands Landschap nu verder wil terugbrengen, zodat er nóg meer valt te genieten op deze speciale groene plek midden in de dichtbevolkte provincie.

VEEL TE ZIEN EN TE BELEVENHet landgoed is erg geliefd. Je treft er wandelaars met hun hond, camera of vogelkijker. Rondom het landgoed loopt de Konijnenroute – een mooie, drie kilometer lange wandelroute. Ook grootouders met kleinkinderen genieten er volop van het frisse groen dat in de lente een indrukwekkend contrast vormt met de omringende bollenvelden. Toen het Zuid-Hollands Landschap het terrein in 1953 in beheer kreeg, werden lig- en speelweiden aangelegd en werden jonge eiken aangeplant, die onder invloed van de zeewind grillige vormen hebben gekregen. Hier en daar staan ook plukjes Corsicaanse dennen, her-kenbaar aan hun grijzige stammen.

“Die weitjes zijn nu mooie bloem-rijke schraallandjes geworden, met veel orchideeën”, vertelt regiohoofd Maarten van der Valk van het Zuid-Hollands Landschap. “Om het gras in te korten kwam afgelopen jaar een schaapskudde met herder langs. De oude boomgaard, is opnieuw in-geplant met historische fruitrassen. Vorige herfst hadden we zoveel oogst dat onze vrijwilligers er compote

van hebben gemaakt die tijdens de Boswachtersdag is verkocht!”

ENTHOUSIASTE VRIJWILLIGERSOp het landgoed is een zeven man sterke vrijwilligersgroep elke donder-dag in touw. ’s Zomers komen ook deelnemers aan landgoedkampen een handje helpen. Zij maakten twee jaar geleden een fraai vogel-kijkscherm met stormhout van het naburige landgoed Huys te War-mont. Vanachter het scherm kun je nu kuifeendjes en krakeenden be-kijken en, met een beetje geluk, ook de ijsvogel bespieden. ’s Winters zit de vijver vol smienten, kuifeenden, tafeleenden en krakeenden. En op het landgoed broeden ook de groene specht en de nachtegaal.

PLANNEN VOOR VERDERE VERBETERINGHet Zuid-Hollands Landschap lan-ceert een plan om het landgoed nog meer allure terug te geven. De reden

is vooral natuur- en cultuurbehoud. Zuid-Holland is de dichtstbevolkte provincie van Nederland. Groen en natuur moet er dan ook gekoesterd worden, zeker als het zo speciaal is als Landgoed Nieuw Leeuwenhorst. Nu ingrijpen, betekent dat ook toekomstige generaties een toe-vluchtsoord vol rust, ruimte, natuur en cultuur hebben – in het midden van de verder zo drukke provincie.

Voor het gevoel zo ver weg van alles, maar eigenlijk zo dichtbij!. “We wil-len de oorspronkelijke beuken- en eikenlanen weer open maken en historische zichtlijnen herstellen, zodat de dieptewerking die past in de originele Engelse landschapsstijl weer terugkomt,” vertelt Maarten. Ook de vijver is aan een opknap-beurt toe. Door de oevers schoon te maken, ontstaat straks weer een mooie spiegelvijver.”

BELEEF LANDGOED LEEUWENHORSTTerwijl Maarten zijn plannen toe-licht, volgen we een slingerpad langs een zanderige oude stuifwal. Her en der staan knoestige oude eiken. Het bos is in voorjaarsstemming. Mezen en vinken fl uiten tussen de takken. In de verte roffelt een grote bonte specht. In de avondschemering ko-men damherten stilletjes uit de vij-vers drinken en jagen de vleermuizen boven het water, óók de bijzondere grootoorvleermuis die in oude bomen en bunkers huist. “We gaan nieuwe vleermuiskasten plaatsen, vooral als zomerverblijf”, vertelt Maarten. Onze vrijwilligers gaan deze zelf maken. Zo proberen we de kosten te beper-ken, want alle verbeteringen kosten bij elkaar erg veel geld.”

Marion de Boojournalist

Nieuw Leeuwenhorst is een even prachtig als uniek landgoed - met een lange cultuurhistorie. Het Zuid-Hollands Landschap heeft ambitieuze plannen om dit historische erfgoed weer in volle glorie te laten schitteren. Belangrijk, want juist in het dichtbevolkte Zuid-Holland moeten we zuinig zijn op de zo schaarse natuur. Het is hoog tijd de échte grandeur van dit prachtige landgoed te herstellen. En het mooie is: U kunt eraan meehelpen!

UW STEUN IS HARD NODIGHelpt u mee Landgoed NieuwLeeuwenhorst te herstellen?Volg de plannen en meldt u aanvoor de nieuwsbrief. Kijk opwww.beleefl eeuwenhorst.nl

Een nieuwe lente voor Landgoed Leeuwenhorst

BELEEF LANDGOED LEEUWENHORST

10 11

MAARTEN VAN DER VALK LICHT DE PROJECTPLANNEN TOE

FOTO

: M

AR

ION

DE

BO

O

1879

ZHL magazine spread.indd 1-2 10-04-12 13:37


Opening nieuwe paardenstal

Op woensdagmiddag 16 mei opent Dunea op feestelijke wijze de deuren van de nieuwe paardenstal in de vallei Meijendel.

Door de plannen van Dunea om een groter bezoekerscentrum in de oude paardenstal te creëren, moest er wel eerst vervangende

huisvesting komen voor de paarden. Dat heeft Dunea kunnen doen dankzij een subsidie van het Fonds Groen Haaglanden. Het Delftse architectenbureau Fokkema & Partners maakte het ont-werp; aannemer Schakel en Schale tekende voor de bouw.

Welkom!Op 16 mei overhandigen Marcel Houtzager, regiobestuurder ruimte van Fonds Groen Haaglanden, en de Wassenaarse wethou-der Henk de Greef de sleutel van de nieuwe paardenstal aan de toekomstige gebruikers en de beheerder. U bent om 16.00 uur van harte welkom om bij deze feestelijke opening aanwezig te zijn.

DagstallingDe nieuwe stal biedt plaats aan twintig paarden. Iedere ruiter met paard die even wil genieten van een kopje koffie of een bezoek wil brengen aan het bezoekerscentrum, kan zijn paard in de dagstalling neerzetten. Er zijn afgezonderde plekken beschikbaar én stallings-plaatsen waar het publiek de paarden kan zien en aanraken.

Een van de geliefde zomergasten in onze duinen is de nachtegaal. Na overwintering in het verre zuiden komt deze vogelsoort naar Meijendel en Berkheide om er te broeden. De nachtegaal is een onopval-lende vogel die zich veelal verscholen houdt in de begroeiing van het duin. En dan het liefst op de plekken met meidoornstruwelen en brandnetels. U ziet ‘m niet, maar u hoort ‘m des te beter. De nachtegaal is immers beroemd om zijn gezang. Wilt u de natuurlijke melodie beluisteren? Het lied van de nachtegaal is van april tot diep in de zomer te horen in Meijendel en Berkheide: overdag, in de schemer én ’s nachts.

Dunea stelt een keer per jaar de Kikkervalleien in duingebied Meijendel open voor publiek. Normaal is dit gebied afgesloten, maar op zondag 24 juni van 11.00 uur tot 15.00 uur kan iedereen de valleien bezichtigen. Zie met eigen ogen hoe het duin zich heeft ontwikkeld na het natuurherstel-project eind jaren negentig.

Vochtige duinvalleienDe vochtige duinvalleien liggen in het buitenduin. De grondwaterstand in die gebieden is heel wisselend en de kwaliteit van het water is bijzonder goed.

Het is de kraamkamer van het duin als het gaat om amfibieën zoals de rugstreeppad, boomkik-ker en kamsalamander. Karakte-ristieke duinvogelsoorten als de graspieper, roodborsttapuit en tapuit komen er weer voor. En niet te vergeten zeldzame libel-len, vlinder- en keversoorten.

Kaalslag of natuurontwikkeling?Dunea is het afgelopen jaar druk bezig geweest om ook de natuur in de Helmduinen, het gebied naast de Kikkervalleien, te optimaliseren. Wat nu nog op een kaalslag lijkt, wordt straks net zo mooi als de Kikkervalleien. Ook hier hoopt Dunea weer parnassia en verschillende orchideeën terug te krijgen. Op verzoek kunnen experts van Dunea u tijdens de open dag meer vertellen en laten zien over de werkzaamheden in dit duingebied. Open dagOp 24 juni kunt u genieten van een dynamisch en puur landschap. Tijdens de open dag vindt u uw weg langs een uitgezette wandelroute met informatiebordjes. Let op: het terrein is niet begaanbaar voor rolstoelen of kinderwagens. Honden zijn niet toegestaan. Meer informatie vindt u op www.dunea.nl.

Bijzonder duingebied één dag open voor publiek

Kom naar de Kikkervalleien

Soort in beeld

De nachtegaal

DUNEA - spread Zuid-Hollands Lan1 1 03-04-2012 15:42:23


EENMALIG 10,- 25,- 50,-

JAARLIJKS (minimaal 20,-) en ik ontvang als beschermer ieder

kwartaal het tijdschrift Zuid-Hollands Landschap

Ik steun de natuur in mijn omgeving en geef hiermee toestemming het hiernaast genoemde bedrag automatisch af te schrijven van mijn rekening:

Naam en voorletters

Adres

Postcode en woonplaats

Telefoonnummer Geboortedatum – –

E-mail

JA, ik blijf ook graag per e-mail op de hoogte van de resultaten van het Zuid-Hollands Landschap.

Rekeningnummer

Datum – –

Handtekening

m v

ik steun de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap en maak het mogelijk de natuur te beschermen. Ik geef:JA,

1/20

12

Alleen samen kunnen we de natuur in uw buurt beschermen

Zuid-Holland is met ruim 3,5 miljoen inwoners de meest dichtbevolkte provincievan Nederland. Wat er aan rust, ruimte, natuur en cultuur is, moeten we dan ookkoesteren. Het eeuwenoude Landgoed Nieuw Leeuwenhorst is zo’n gebied.

Helpt u mee?Er moet veel gebeuren om het Landgoed Nieuw Leeuwenhorst in volle glorie teherstellen. De plannen zijn er. Onze medewerkers en vrijwilligers zijn er klaarvoor. Nu nog voldoende geld inzamelen om echt aan de slag te kunnen. Steun onze plannen voor dit speciale project en kijk op:

Ò WWW.BELEEFLEEUWENHORST.NL

Mede mogelijk gemaakt door:

BELEEF LANDGOED NIEUW LEEUWENHORST Ook in dichtbevolkt Zuid-Holland is de natuur dichtbij

BELEEF LANDGOED NIEUW LEEUWENHORSTOok in dichtbevolkt Zuid-Holland is de natuur dichtbij

BELEEF LANDGOED NIEUW LEEUWENHORST Ook in dichtbevolkt Zuid-Holland is de natuur dichtbij

ZHL adv A5.indd 1 10-04-12 09:17

Stichting Het Zuid-Hollands Landschapt.a.v. de BeschermersadministratieAntwoordnummer 6463000 WB ROTTERDAM

3000WB646

postzegel graag, hoeft niet


3000WB646



3000WB646


3000WB646

Open Monumentendag wordt op het landgoed van Kasteel Keukenhof een dag vol belevenissen, met allerlei activiteiten: rondleidingen door het kasteel, geo-cache routes door het Keukenhofbosch, maar ook demonstraties met ganzen,

schapen, roofvogels en paarden, of meehelpen in het bos. Altijd al de handen uit de mouwen willen steken voor de natuur? Op 8 september kan het!

Geniet ook van prachtige voorstellingen met muziek en historie: Willem van Oranje komt langs, misschien ook Hugo de Groot. De film ‘Buitenhuizen’ wordt vertoond, en voor liefhebbers van natuur en landschap zijn er workshops. 8 september gebeurt het!

GRATIS

geocache

schapenhoeden

markt

rondleidingen

ganzenhoeden

meehelpen

GROEN ERFGOEDGROEN ERFGOEDGROEN ERFGOED

beleef je

trekpaarddemonstratie

www.groenerfgoed.nu

de poorten

zijn geopend

van 10 tot 17 uur

8 september 2012

Doe mee! Ruim 20 activiteiten

Advertentie_ZHL_120404.indd 1 10-04-2012 22:15:16

Colofon

Deze spread is een uitgave van Dunea. Tekst: Ruud Nelemans, Bart van Engeldorp Gastelaars, Hans Lucas, Sandra

Zittersteijn en Margreet Ruysbroek (eindredactie). Foto’s en illustraties: Dunea Beeldbank, Adrie Kloos, Leo Loijenga,

Bart van Engeldorp Gastelaars, Sandra Zittersteijn. Vormgeving: T2 Ontwerp, Den Haag

Dunea

Postbus 756

2270 AT Zoetermeer

www.dunea.nl | 088 347 47 47

Ook een glaasje?

Op donderdag 22 maart, Wereld Water-dag, is de eerste openbare Dunea-tap-kraan in Wassenaar in gebruik genomen. Wethouder Fred Sanders, raadslid Antoon Claassen en algemeen directeur Piet Jonker van Dunea tapten in bijzijn van veel belanghebbenden een glaasje water. De eerste van in totaal drie openbare

Ook in 2012 nemen collega’s van Dunea u graag mee de duinen in.

VrijDag 1 juni 20.30 uur: Nachtegalenzang Meijendel

DOnDerDag 7 juni 20.00 uur: Bijzondere vogels kijken langs de plassen Meijendel

VrijDag 8 juni 20:00 uur Avondwandeling door Meijendel

ZaterDag 9 juni 09.00 uur: Zwerftocht door Meijendel

VrijDag 15 juni 22.00 uur: Meijendel tussen schemer en middernacht

ZaterDag 16 juni 09.30 uur: Bloeiers langs de waterkant (Meijendel)

ZaterDag 30 juni09.30 uur: Grazers in het duin (Meijendel)

Bijzondere excursiesZwerftocht door Meijendel is een ruim drie uur durende zwerftocht op zaterdag 9 juni. U komt op plekken die normaal niet toegankelijk zijn voor het publiek. Deze excursie is inclusief knapzak met eten en drinken.

Kinderen tot 12 jaar betalen € 3, volwassenen € 5. De zwerftocht kost € 17,50 en moet vooraf worden betaald. Voor alle excursies geldt: trek makke-lijke schoenen aan. Het terrein is niet begaanbaar voor rolstoelen of kinder-wagens. Honden zijn niet toegestaan.

Kijk voor meer informatie op www.dunea.nl of vraag ernaar bij ons bezoekerscentrum, telefoon (070) 511 7276.

In Solleveld grazen grazen dertien fjorden- paarden, drie Galloway-runderen en een twintigtal Drentse heideschapen. Eind vorig jaar zijn enkele nieuwe schapen geplaatst. Zij zorgden voor een grote ver-rassing. Voordat deze heideschapen naar Solleveld kwamen, hadden ze namelijk korte tijd gezelschap gehad van twee jeug-dige rammen. De kans dat deze rammetjes al vruchtbaar waren, werd miniem geacht. Dat bleek een vergissing. Want in de

vroege ochtend van dinsdag 6 maart troffen de duinwachters van Dunea tijdens de dagelijkse con-troleronde een pasgeboren lam tussen de ooien.

Pril geluk

Moeder en kind maken het prima!

tapkranen is geplaatst op het pleintje Kerkstraat/Langstraat te Wassenaar.

BronwaterflessenvrijRaadslid Antoon Claassen wond er bij de ingebruikname geen doekjes om: “Mensen kunnen nu in ons dorp gewoon hun flesje vullen. Echter, ik leg de lat hoger”, zei hij. “Ik verwacht dat ondernemers kraanwater gaan schenken in plaats van bronwater en dat de burger naar kraanwater gaat vragen in de horeca. Ik verwacht dat inwoners van Wassenaar almaar minder flessen-water gaan kopen omdat ons uitstekende drinkwater duurzaam wordt gemaakt, spotgoedkoop is, van topkwaliteit en altijd beschikbaar. Zo wil ik toewerken naar een bronwaterflessenvrije gemeente.”

Dunea is met meer gemeenten in gesprek over de plaatsing van openbare tapkranen, waaronder plaatsing in natuurgebieden, waar recreant en Dunea elkaar ontmoeten.

Op pad met Dunea

DUNEA - spread Zuid-Hollands Lan2 2 03-04-2012 15:42:41


Flora

Hoe komen planten toch aan hun namen? Neem nou zilverschoon: goudgele bloemen tussen frisgroene bladeren. Pas als je je bukt zie je de zilveren bladrandjes, en als je een blad omdraait, de onderkant, witgrijs behaard, hoewel, dat moet ik toegeven, met zilverachtige glans; met wat geluk is ook de bovenkant zilverig. In andere provincies, Groningen, Friesland, Noord-Holland, heet de plant gewoonweg ... blik! Maar zilverschoon is er niet minder schoon, en haar naam er niet minder romantisch om.

ZilVerZilverschoon is heel gewoon en daarom overal te bewonderen, juist ook in steden, dorpen, langs paden en wegen, op plekken waar gerommeld is. Gestoord, noemen biologen zulke groeiplaatsen. In de natuur is zilverschoon ook beperkt tot storingsmilieus, bijvoorbeeld langs rivieren met wisselende waterstanden, en langs de kust in overgangszones tussen zoet en zout. Door de

dichte beharing – ook haar stengels en bloemstelen zijn behaard – kan zilverschoon goed tegen uitdroging en tegen zout, dat eveneens een uitdrogend effect heeft. En met haar roodachtige, kruipende stengels komt ze letterlijk en figuurlijk een heel eind. Zilverschoon lijkt veel op een boterbloem maar hoort, net als de aardbei, bij de rozenfamilie: ze is zogezegd een roos met een zilveren randje.

goudIn Nederland staat de soort symbool voor een trend: het in naam bewaren van ons natuurerfgoed – hoeveel straten in Vinex-wijken heten er niet Zilverschoon? – en intussen aan alle kanten proberen te bezuinigen op diezelfde natuur. Het enige schoon dat dan rest is zilverschoon. Hier wordt zwijgen zilver, en spreken goud!

Hanneke den Held

EEN IJZERSTERKE SCHONE ...

ZilVerScHoon Zilverschoon, een sprekende plant,

met gouden bloemen, zwijgendmaar net zo sprekend.

Gé Hartgespan (2012)


Davi

n Ch

apm

an

SPonSornieuws

nieuwe VriendRietdekkersbedrijf C. van Vliet V.O.F. sponsort voor de komende drie jaar het onderhoud van het dak van het huisje bij Eendenkooi de Zouwe. Een rieten dak is slijtage gevoelig. Door bijvoorbeeld een dichte mos- en algenlaag verrot het riet sneller. Regelmatig onderhoud is dan ook nodig om het riet in goede conditie te houden. Het Zuid-Hollands Landschap is blij met de sponsoring van Rietdekkersbedrijf C. van Vliet V.O.F., want hiermee blijft de cultuurhistorie van het kooihuisje behouden.

De belastingdienst heeft het Zuid-Hollands Landschap aangewezen als Algemeen Nut Beogende Instelling. De stichting heeft ook het CBF keurmerk. Kijk op www.belastingdienst.nl/giften of www.cbf.nl

giFTen en donaTieS

Het Zuid-Hollands landschap ontvangt veel spontane giften in de vorm van een hogere betaling van de jaarlijkse bijdrage. U kunt bijvoorbeeld ook bij verjaar-dags- of jubileumfeestjes aan uw gasten vragen een donatie te doen aan het Zuid-Hollands landschap. Wij beschouwen deze initiatieven als grote blijk van waardering voor ons werk. Extra aandacht geven we aan:

€ €10,= T.J.J. Stok, adoptie perenberceau via www.landschapsveiling.nl€ €37,50 Dhr. P. Senders, gift€ €50,= J.N. Wingbermuhle, verjaardagsgeld€ €50,= Memo2 b.v., gift€ €58,33 Dhr. N.C. Hoenderkamp, gift€ €125,= vA-Natuurproducties, donatie uit verkoop DVD Streekparels deel 1 De Zouweboezem€ €150,= Mw. G. Veenbaas, gift€ €200,= anonieme gift€ €200,= Dhr. en Mw. Bosman-Smit, gift€ €250,= Dhr. F.A.M. Higler, gift€ €250,= Mw. C.P. Bon, gift€ €283,= S.E.R., donatie€ €450,= Mw. M. Witte-Jansse, gift t.b.v. parkbank Ockenburgh€ €750,= J.J. Stoffer, gift€ €800,= Stichting Houtzaagmolen Weltevreden, schenking t.b.v. restauratie molen no. 6, Haastrecht€ €1.650,= Donatie i.v.m. opheffing Stichting BuitenBedrijf Zuid-Holland€ €2.000,= Dhr. W.A. Janssen, legaat€ €2.400,= Mw. K. van Oord-Damminga, gift€ €3.000,= Historische Vereniging Westelijk Voorne, donatie t.b.v. renovatie parkeerplaats Tenellaplas€ €4.000,= Mw. J.S.C. de Zeeuw, gift€ €4.538,= Mw. D. van Vliet-Veen, legaat€ €8.483,= Mw. J.M.M. Heijgen, nalatenschap€ €15.000,= J.A. Jeronimus van ’t Hof, legaat€ €15.000,= Donatie t.b.v. uitvoering project Recreatieve voorzieningen regio Eilanden

alle gulle geVerS HarTelijK BedanKT!

BedrijVen VriendenneTwerK Zuid-HollandS landScHaP:Vrienden

AKZO Nobel BP Raffinaderij Rotterdam dS+V Gemeente Rotterdam Ertsoverslagbedrijf Europoort C.V. Europe Container Terminals (ECT) Gemeente Noordwijk Gemeente Westland Gemeente Westvoorne HD Projectrealisatie Rietdekkersbedrijf C. van Vliet V.O.F. Shell

STrucTurele STeun onTVangT HeT Zuid-HollandS landScHaP Van:

Provincie Zuid-Holland Nationale Postcode Loterij

naTuur BeScHerMen doe je nieT alleen!Voor meer informatie kunt u contact opne-men met Marie-Louise Govers, medewerker Communicatie en Fondsenwerving, (010) 272 22 34 of [email protected].

KieViTSBloeMen oP SijgHKade in BloeiDankzij de extra giften van u als Beschermer – uit 2010 – is de Sijghkade veilig gesteld. De wilde kievitsbloemen stonden begin april in volle bloei. Rolf van Beek van het Zuid-Hollands Landschap telde 52 exemplaren! Een mooie score, want vorig jaar bleef de teller steken op 37 bloeiende kievitsbloemen.

Handen uiT de MouwendagOp 11 februari hebben medewerkers van Debuco Advies met een aantal relaties flink de handen uit de mouwen gestoken. Onder leiding van de boswachter is een groot perceel in Noordwijk weer toegan-kelijk maken voor het publiek. Het Zuid-Hollands Landschap bedankt de heren voor het harde werk en vrijwillige inzet op deze koude dag!


Davi

n Ch

apm

an

Idde

Lam

mer

s

lekker langs de lekWie tegenwoordig over de Lekdijk van Lexmond naar Ameide rijdt, komt oren en ogen tekort. Zeker natuurliefheb-bers. In combinatie met een dijkver-sterking hebben in de uiterwaarden

allerlei ingrepen plaatsgevonden die de natuur ten goede komen. Er zijn geulen gegraven, slikkige zones gerealiseerd en geleidelijke overgangen van water naar land ontstaan. Dynamische, riviergebonden natuur is het geworden. Onlangs is 12 hectare van deze zeldzame natuur aan het Zuid-Hollands Landschap overgedragen. Het gaat met name om de waterrijke delen onderaan de dijk. Deze strook nieuwe natuur is nu al zeer in trek bij vogels. Ooievaars, steltlopers, ganzen, moerasvogels en verschillende soorten eenden vinden er rust en voedsel. De poelen zijn daarnaast

ook geschikt als voortplantingsgebied voor de kamsala-mander.Iets minder opvallend, maar minstens zo waardevol, zijn de stroomdalgraslandpercelen van het Zuid-Hollands Land-schap. Deze liggen vooral op de hogere delen in de uiter-waard, vlak langs de rivier. Hier bloeien in de zomermaan-den zeldzaamheden zoals driedistel, kattendoorn, veldsalie, brede ereprijs en knikkende distel. Deze graslanden zijn bij de recente ingrepen dan ook gespaard gebleven. Het gebied is voor recreanten goed te overzien vanaf de dijk. De route ‘Fietsen door de Vijfheerenlanden’ (45 km) voert langs de Lekuiterwaarden en is te downloaden vanwww.zhl.nl/fietsendoordevijfheerenlandenBij de haven van Lexmond is een wandeling te maken tot de plek waar de hoofdgeul met de Lek verbonden is.

nieuw in BeHeer

Idde

Lam

mer

s