Internetzoekstrategieën

D. De GrooffK.U.Leuven

I n h o u d

Analyseren van de informatiebehoefte

Selecteren van het zoekinstrument

Formuleren van de zoekopdracht

Pull versus Push

Analyse van de informatiebehoefte

Welke soort informatie zoek ik (aard van de

informatie) ?

Welke bronnen/zoekinstrumenten komen in

aanmerking ?

Analyse van de informatiebehoefte

Soorten informatiebehoeften

Exploratie van een onderwerp/domein

(browsing)- Waar gaan we op reis?

- Informatie verzamelen voor artikel, paper,…over een bepaald (breed) domein

(milieuverontreiniging, geschiedenis van de klassieke muziek, doping in de sport,

e.d)

Zoeken naar een specifiek onderwerp

(searching)

- Wie was de eerste keizer van China?

- Wat is de huidige koers van dat aandeel?

- Wie produceert er apparaten voor de productiecontrole van computerchips?

>> belangrijk voor de keuze van een zoekmachine !

Analyse van de informatiebehoefte

Soorten informatiebehoeften

>> belangrijk voor de keuze van de juiste

zoekmachine (search engine)!

- Exploratief zoeken:- Webgids

- On line encyclopedie

- Webring

- Metapages

- Clustering zoekmachines

- Specifiek zoeken: zoekrobot

Selecteren van een zoekmachineExploratief zoeken. 1. WEBGIDS

Webgids/directory/webindex

verkennen van breed onderwerp/domein

snel verzamelen van goede „resources‟

(metapagina‟s, referentiesites, …)

the invisable web !!

Heel wat webgidsen hebben ook zoekrobot

(bijvoorbeeld Yahoo.com)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: webgids

Voorbeelden

– Google Directory (http://directory.google.com)

– Yahoo! (http://www.yahoo.com)

– About.com (http://www.about.com)

– Open Directory Project (http://www.dmoz.org)

– Galaxy (http://www.galaxy.com)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: webgids

Voorbeelden van Belgische webgidsen

– Google Gids (http://www.google.be/dirhp)

– Journalinks (http://www.journalinks.be)

– Verkenner (http://www.verkenner.be)

– Start (http://start.be)

– Internetgids (http://www.internetgids.be)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: webgids

Voorbeelden:

– Academic Info (http://www.academicinfo.net)

– Internet Public Library (http://www.ipl.org)

– Librarians‟ Index to the Internet (http://www.lii.org)

– Library of Congress – Portals of the World(http://www.loc.gov/rr/international/portals.html)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: 2. ON LINE ENCYCLOPEDIE

Wanneer ?

– Voor het verkennen van een onderwerp: concept,

terminologie, WWW-bronnen, …

– Wanneer geen gedetailleerde informatie vereist is (bijvoorbeeld spreekbeurt)

Kenmerken– Kwalitatieve informatie

– Snelle navigatie en interne kruisverwijzingen

– Verwijzing naar zeer kwalitatieve WWW-links

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: 2. ON LINE ENCYCLOPEDIE

- Voorbeelden:

- Wikipedia (http://wikipedia.org)

- Encyclopedia Britannica (http://www.britannica.com)

- Encyclopedia 1911 (http://1911encyclopedia.org/)

- Infoplease (http://www.infoplease.com/)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: [3. WEBRING]

Webring: verkenning van domein

Zeer snel opzoeken van aantal referentie-

websites

Zoeken via: Webring.com (http://www.webring.com)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: 4. METAPAGS

Bevatten verzameling links naar referentiesites (resources) mbt onderwerp

Metapages (verzamelpagina‟s): bookmarks, verzameld door specialisten (amateurs/professionals)

Voorbeelden:

– http://pagina.nl (http://journalistiek.pagina.nl/)

– kartografie (http://oddens.geog.uu.nl/index.html)

– genealogie (http://www.cyndislist.com)

Selecteren van een zoekmachine

Exploratief zoeken: 5. CLUSTERING ZOEKMACHINES

‘Clustering’ van webpagina’s tot ’topic groups’

– Clusty (http://clusty.com)

– Kartoo (http://www.kartoo.com)

– Mooter (http://mooter.com)

Selecteren van een zoekmachine

Gericht zoeken: 5. CLUSTERING ZOEKMACHINES

Wanneer gebruiken?

– topics verkennen

– ruime topics (‘advertising’)

– nog ‘onbekende’ topics (globalism, ‘information society’)

– topics met verschillende betekenissen (jaguar, java,

stone, …)

Selecteren van een zoekmachine

Gericht zoeken: 1. ZOEKROBOT

Hoe werkt een zoekrobot?

Kenmerken:

– Geautomatiseerde met spiders/wanderers/search

bots/worm > meer maar redundanter

– (tref)woorden (searching) ipv hiërarchisch

– enkel „visible‟ web

Selecteren van een zoekmachine

Gericht zoeken: 1. ZOEKROBOT

De „majors‟ (mbt aantal gebruikers)

– Google (http://www.google.com/)

– AlltheWeb (http://www.alltheweb.com/)

– Altavista (http://www.av.com)

– Bing (http://www.bing.com/)

Selecteren van een zoekmachine

Gericht zoeken: 2. METAZOEKROBOTS

Kenmerken– Zoeken in verschillende zoekrobots tegelijk

– groter bereik > besparing van tijd

– Enkel interessant wanneer zoekopdracht bij

Google geen afdoende resultaten geeft

Selecteren van een zoekmachine

Gericht zoeken: 2. METAZOEKROBOTS

Voorbeelden metazoekers

– Search (http://www.search.com)

– Metacrawler (http://www.metacrawler.com/)

– Mamma (http://www.mamma.com/)

Formuleren van zoekopdrachtvan vraag tot zoekterm

selecteer de meest relevante zoekterm(en) door:

a) … de vraag eerst in eigen bewoordingen te stellen

Voorbeeld: Wat is het habitat van de Grizzly beer?

b) … enkel de relevante termen te weerhouden

„Habitat‟ „bear‟ „Grizzly‟

– Gebruik enkel concepten en eigennamen

– Werkwoorden, lidwoorden, adjectieven en pers.voornaamwoorden

worden meestal door zoekmachines genegeerd !!

– Google kan tot 10 trefwoorden tegelijk verwerken

Formuleren van zoekopdracht

van vraag tot zoekterm

c) … eerst te verkennen, dan te selecteren, indien

het onderwerp van de zoekopdracht niet goed

gekend is

– eerst enkele globale – verkennende - zoekopdrachten

uitvoeren via een webgids of metazoeker

– dan een specifieke zoekopdracht uitvoeren via een

zoekrobot

– Voorbeeld: wat zijn de symptomen van manisch depressief zijn?

• Search.com: depression >> manic depression/bipolar disorder

• Google: «bipolar disorder» ~symptom

TIP: ken je de term niet in het Engels? Gebruik dan Google

Translated Search (Google Languages)

Formuleren van zoekopdrachtZoeken in natuurlijke taal

– Bij moeilijke zoekopdracht«who killed Martin Luther King?»

– Bij phrase search/exact matches: woorden die bij elkaar horen («tower of Pisa» «Vrede van Versailles»)

– Bij letterlijke citaten• «let it be, let it be»

• «the capital of Alaska is»

• «Van Gogh werd geboren op»

Formuleren van zoekopdrachtZoeken met Booleaanse operatoren

Google: Gebruik van keuzemenu (advanced search)

In standaard zoekbalk:

– relatie tussen de termen is default AND

– OR en – (NOT) moeten expliciet worden opgegeven

• P.S. het is soms beter om een term uit de context toe te voegen dan – te gebruiken.

Voorbeeld: NIET: "a spider is" -animal –spider-man -film –movieMAAR: "a spider is" "search engine"

Formuleren van zoekopdracht

Formuleren van zoekopdrachtVerder afbakenen met field searching

Formuleren van zoekopdrachtfield searching (met Google)

firewall site:microsoft.com / "body language" -site:com

filetype:pdf, rtf, pp, doc, xls, ps

(P.S. zoeken naar degelijke bestanden op sites geeft soms toegang tot

informatie die niet voor publicatie was bestemd)

(all)inurl:“search engines” evolution

(all)intitle:“search engines” evolution

link:www.cnn.be

Formuleren van zoekopdrachtfield searching

Combinaties van filter-opdrachten

recipe tomatoes -pizza site:edu filetype:pdf

allintitle: “cursus zoeken” site:be

Formuleren van zoekopdrachtAndere speciale Googlefuncties

Gebruik van wildcard (*) “you were made to * * and get her”

Define define:wifi

Cache cache:www.destandaard.be

Related related:www.friendster.com

Synoniemen (~) ~manual

Numeric range “mp3 speler” 50..300

Rekenen en omrekenen 40% of 654 / 80 kilometers in feet

Kaarten (Google.be!) Leuven

Formuleren van zoekopdrachtZoeken naar specifieke informatie

Zoeken naar afbeeldingen

Zoeken naar video

Zoeken naar nieuws/nieuwsarchief

Zoeken naar en in nieuwsgroepen

Zoeken naar/in weblogs

Zoeken naar/in wegenkaarten

Zoeken naar/in boeken

Zoeken naar/in wetenschappelijke publicaties

PULL versus PUSH

VOORDELEN VAN PUSH:

AUTOMATISME

EENVOUD

INFORMATIE-OP-MAAT

PUSH-dienstenE-zines, nieuwsbrieven, mailinglijsten

E-Zines/nieuwsbrieven– http://www.ezine-dir.com/

– http://www.ezinesearch.com

– http://zinos.com/

– http://www.list-city.com

Mailinglijsten– http://lists.topica.com/

– http://www.tile.net/lists/

+ Mailinglijst maken: http://groups.yahoo.com

PUSH-diensten

Webalerts/webdiensten Aankondiging van nieuwe

zoekresultaten/gewijzigde pagina‟s

Via e-mail,via het web of SMS

Webdiensten : Google Alerts (http://www.google.com/alerts)

> stuurt via e-mail de laatste 10/20 resultaten van een zoekopdracht met

bepaald trefwoord

– Web

– News

– Groups

– blogs

PUSH-diensten

Webalerts/alerting agents

Controle van wijzigingen op

websites/webpagina‟s

Tools (monitoragenten/alerting agents):

– Voorbeelden:

• Website Watcher (http://www.aignes.com)

• Infominder (http://www.imorph.com/products.html)

• Web2Mail (http://www.web2mail.com)

• Copernic Tracker(http://www.copernic.com/mailings/033/more-info.html)

PUSH-diensten

RSS-feeds

Functie:

– Automatische informatievergaring

– Informatie in eigen website/weblog integreren

Plaats van informatie: Rss-kanaal (of Rss-feed)

• De Standaard Online: (http://www.standaard.be/Info.aspx?topic=info.RSS)

PUSH-diensten

RSS-feeds

RSS-feeds zoeken

– Via Google: site:www.cnn.com rss OR rdf OR xml

– Via specifieke zoekmachines:

• http://www.pluck.com/

• http://www.feedster.com/

• http://www.syndic8.com/

• http://www.syndicatie.nl