1
Beste bezoeker,
Waarschijnlijk heeft u de term pensioenpad.nl op een invoerveld van een zoekmachine ingetikt.
Probeer het nogmaals door pensioenpad.nl op de bovenste invulregel van uw browser in te tikken.
2
Worden senioren onbetaalbaar?
Gerard Langerhorst7 maart 2013
Demografische verkenningen.
3
4
Trap des ouderdoms in de Gouden Eeuw
In de Gouden Eeuw lieten de rijken geïllustreerde voorstellingen maken van hun toekomst. De plaatje zagen er geruststellender uit dan de plaatjes van vandaag.
Mannen Vrouwen1850 38 jr (11 jr) 41 jr (12 jr)1900 47 (11) 50 (12)1950 71 (14) 73 (15)2000 76 (15) 81 (19)2012 78 (18) 82 (21)2050 83 (23) 85 (25)
Levensverwachting bij geboorte (en bij 65 jaar)
5Bron: CBS
Basisvergelijking:Bevolkingsgroei = Geboorte - Sterfte + Netto migratie
Onderliggende factoren1. Vruchtbaarheid2. Levensverwachting3. Netto migratie4. Wiskundige modellen (Gompertz en Lee Carter)
Mannen Vrouwen
Bevolkingsopbouw 1950
Prognose bevolkingsopbouw
6Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
7
Figuur: Resterende levensverwachting bij 65 jaar Trendmatig stijgt de levensverwachting iedere 10 jaar met 1 jaar. De ingeschatte
resterende levensverwachting voor mannen is sinds 1995 dramatisch gestegen. Dat had een zeer groot effect op de dekkingsgraden van pensioenfondsen
Figuur 3: resterende levensverwachting bij 65 jaar
Jaren nog te leven
Snel groeiende levensverwachting bij 65+ers
Bron: CBS
Levensverwachting mannen vrouwen mannen vrouwen
Switzerland 79.3 84.1 Japan 79.3 86.1Italy 78.6 84.0 China, Hong Kong SAR 79.0 84.3Iceland 79.5 83.1 Australia 79.1 83.8France 77.5 84.3 Israel 78.4 82.9Sweden 78.8 82.9 Singapore 78.5 82.7Spain 77.2 83.8 Canada 78.2 82.8Norway 78.1 82.7 China, Macao SAR 77.7 82.6Austria 77.4 82.9 New Zealand 78.0 82.2Netherlands 78.1 82.2
Germany 77.2 82.4
Belgium 77.0 82.5
Ireland 77.3 82.0
United Kingdom 77.4 81.7
Greece 77.0 82.0
Luxembourg 76.7 82.0
Finland 75.9 82.8
Portugal 75.3 81.8
Denmark 76.0 80.5
Czech Republic 73.8 80.2
Poland 71.2 79.9
Hungary 69.5 77.6
Russian Federation 61.6 74.0
Nederlanders zijn nog lang niet de oudsten
8Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
Hoe ouder je wordt, hoe hoger levensverwachting
De levensverwachting is lager voor rokers, mensen met minder dan een half uur lichaamsbeweging per dag, excessieve alcoholgebruikers en mensen die minder dan twee stuks fruit per dag nuttigen.
9Bron: CBS
De levensverwachting van werkende mannen in de laagste inkomensklasse is 7 jaar lager dan van mannen in de hoogste inkomensklasse
Inkomen is in hoge mate bepalend voor levensverwachting
10Bron: CBS
Pensioenfondsen houden, bij het berekenen van hun dekkingsgraad, veelal geen rekening met de inkomensklasse. De pensioenwet geeft wel aan dat dit geoorloofd is. De dekkingsgraad van het pensioenfonds van de tandartsen zou derhalve lager moet zijn en dat van de kappers hoger.
Voor vrouwen geldt dat minder
11Bron: CBS
1952 1957 1962 1967 1972 1977 1982 1987 1992 1997 2002 2007 2012 2017 2022 2027 2032 2037 2042 20430
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
Na 1970 daalde het aantal kinderen per vrouw zeer sterk van 3 naar 1,5. De gemiddelde leeftijd dat een vrouw een kind krijgt is thans 30 jaar en voor het model is een stijging naar 31 jaar gebruikt.
Vruchtbaarheid in Nederland daalde
12Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
Effecten emigratie en immigratie zijn klein en instabiel
13Bron: CBS
14
Totale populatie 18,98 mln• 1.98 kinderen per vrouw • 51.3% geborenen zijn jongens
Resultaat: Lijkt op waterhoofd
support ratio Oud > 65 33% 1.4 Jong < 20 20% 2.4 Werkende leeftijd 47%
Sex ratio 65+: 45.4% mannen
Mannen Vrouwen
Bevolkingspiramide 2050 2050
Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
15
Bevolkingopbouw
Mannen Vrouwen
1950 2010 2050
Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
Support ratio
In 2012 bedraagt het aantal inwoners met de leeftijd 20-64 jr (a) 10,1 mln. Het aantal inwoners boven de 65 jaar (b) bedraagt 3,4 mln. De support ratio a/b = 10,1/3,4 = 2,97. Drie werkenden zorgen voor één senior. In 2050 is de support ratio A/B = 1,39. Dan zullen grofweg 4 werkenden voor 3 senioren zorgen.
16Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
17
Demografische ontwikkeling in EMU
H
HLL
Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
Verhogen AOW-leeftijd gering effect op support ratio
In 2050 is bij de verhouding 20-64 jr en 65-100+ jr de support ratio 1,39Bij 20-69 jr en 70/100+ wordt de support ratio 1,79
18Bron: United Nations, Department of Economic & Social Affairs, Population Division (2011)
19
Arbeidsparticipatie ouderen
mannen 1996 2001 2006 201150-55 jr. 81.9% 85.5% 86.5% 85.5%55-60 jr. 57.5% 66.2% 71.7% 80.9%60-65 jr 17.8% 20.3% 29.2% 45.3%65-70 jr. 6.0% 5.6% 8.3% 9.8%70-75 jr. 2.7% 2.4% 4.2% 3.6%75+ jr 1.1% 0.9% 1.4% 1.2% vrouwen 1996 2001 2006 201150-55 jr. 36.1% 45.2% 57.0% 66.6%55-60 jr. 21.6% 29.7% 39.4% 53.8%60-65 jr 5.1% 7.2% 12.4% 24.0%65-70 jr. 0.9% 1.2% 1.7% 3.1%70-75 jr. 0.0% 0.7% 0.6% 1.5%75+ jr 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
Bron: CBS
20
Nederlands pensioenstelsel
Pijler 1 – AOW - omslagstelsel - 65 jr. (50 jr. in NL)- uniform, universeel, fiscaal solidair
Pijler 2 – aanvullend pensioen - kapitaaldekking- collectief, solidair, eindloon- werknemers, lage kosten
Pijler 3 – particuliere pensioenvoorzieningen- kapitaaldekking- individueel- hoge kosten
21
Bruto Binnenlands Product
• Het bruto binnenlands product (bbp) is de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde finale goederen en diensten gedurende een bepaalde periode (meestal een jaar).
• Het wordt gebruikt om de rijks in- en uitgaven aan te relateren.• Het bedroeg in 2011 ca € 600 miljard • Of € 35000 per inwoner
Bron: CBS
22
Kosten AOW In 2012 bedraagt het aantal ouderen boven 65 jr 20% van de bevolking. De kosten van AOW bedragen thans ca € 29 mrd, of 5% van het bbp. In 2050 is het aantal ouderen boven 70+ jr gestegen naar 29% van de bevolking In 2050 is het aantal ouderen boven 65+ jr gestegen naar 33% van de bevolking Het is redelijk te veronderstellen dat de AOW-kosten in 2050 met meer dan
50% zullen stijgen tot € 45 mrd of 7,5% van het bbp.
1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 20500%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%Als percentage bbp
Bron: CBS
Kosten pensioen (1) In Nederland zijn thans ca 8,5 mln van de 17,4 mln inwoners in loondienst. Als we doorwerken tot ons 70e, zullen in 2050 7,3 mln van de 19,0 mln
inwoners in loondienst zijn. De pensioenkosten bedroegen in 2012 ca €30 mrd, of 5% van het bbp De pensioenkosten zullen in 2050 dalen naar (7,3/8,5)*30= €25.8 mrd. Dit kabinet wil het maximaal opbouwpercentage verlagen van maximaal 2,25%
naar 1,75%. Daardoor zullen de pensioenkosten verder dalen naar € 21 mrd Als de swaprente weer hoger ligt dan de inflatie, zal de beleggingswinst hoger
worden en bijdragen kunnen dan worden verminderd, zoals in de jaren ‘90 Het aantal gepensioneerden 65+-ers in 2012 en het aantal 70+-ers in 2050, zal
stijgen van 19,5% van de populatie naar 28,7% van de populatie. De belasting opbrengsten van gepensioneerden zullen daardoor stijgen van
1,4% van het bbp tot 2,2% van het bbp
23Bron: CBS
Kosten pensioen (2)
De kosten zijn van 2000 tot 2010 gestegen door de toename levensverwachting, slechte beurs en lage rente.
Bij de prognose zijn de factoren: demografisch en pensioenopbouw. Pensioenvoordelen zijn in Nederland de grootste van de hele wereld
Als percentage bbp
24Bron: CBS
25
Grootte pensioenfondsen in OECD landen als percentage BBP (2011)
Bron: OECD
26
Bijzondere solidariteit …
Jongeren voor ouderen (loonverschil)
Mannen voor vrouwen (levensverwachting)
Lage sociale klassen voor hoge sociale klassen (levensverwachting)
….. hoe lang nog?
27
Hoe rijker het land …
Hoe duurder de gezondheidszorg
• 16 – 18% BBP – VS• 10 – 12% BBP – NL, Frankrijk, BRD, Canada, Zwitserland, Denemarken,
Oostenrijk België, Portugal, België, Griekenland, Nieuw Zeeland• 8 – 10% BBP – Spanje, Zweden , VK, Japan, Noorwegen, Ijsland, Italië, Ierland,
. . Australië, Slowakije, Slovenië, Finland• 6 – 8% BBP – Chili, Luxemburg, Hongarije, Tsjechië, Israel, Polen, Estland, .
Mexico, Turkije
NL 1953 – 3% - Nu 12% BBP
Bron: OECD
28
Zorgkosten (1)
Het RIVM verrichtte in 2005 een studie waarin zij dit plaatje publiceerden. De totale zorgkosten zijn hoger dan de gezondheidszorgkosten. In 2005 bedroegen de kosten € 4200 per inwoner of 13,2% van het bbp.
Bron: RIVM
29
In 2010 bedroegen de kosten van de totale zorg 14,8% van het BBP.
Ouderen verbruikten 5,9% van het BBP aan zorg.
2010
Zorgkosten (2)
Bron: RIVM & United Nations
30
De kosten van de zorg door veroudering met minmaal 39% gestegen tot 20,7% van het BBP.
Ouderen verbruiken dan 12,9% van het BBP aan zorg.
2050
Zorgkosten (3)
Bron: RIVM & United Nations
31
Zorgkosten (4)
Als percentage bbp
De prognoses zijn gebaseerd op onveranderde RIVM kostenverdeling en demografische factoren.
Bron: CBS, RIVM & United Nations
Top Related