WERKGROEP EVALUATIE MENSELIJKE

SCHADE16 JUNI 2004

Inhoud inleiding

wet op de patiëntenrechten

de antidiscriminatiewet

raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

Inleiding

steeds meer moet de (verzekering-) arts, in zijn dagelijkse activiteiten, rekening houden met dwingende rechtsregels :

ofwel specifiek hiervoor bedacht zijn, de zgn. wet op de patiëntenrechten

ofwel niet altijd specifiek hiervoor bedacht zijn en een algemene draagwijdte hebben, de zgn. antidiscriminatiewet

Wet op de patiëntenrechten (vanaf 22 augustus 2002)

ruim toepassingsgebied : patiënt in de zin van de Wet is “de natuurlijke

persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al dan niet op eigen verzoek” (art.2.1°)

onder gezondheidszorg wordt begrepen “ diensten verstrekt door een beroepsbeoefenaar met het oog op het bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van de gezondheidstoestand of om de Patiënt bij het sterven te begeleiden” (art.2.2°).

recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking

recht op vrije keuze recht op informatie recht op geïnformeerde

toestemming inzage in het

patiëntendossier recht op bescherming

van de persoonlijke levenssfeer

klachtrecht

de vertegenwoordiging van de onbekwame patiënt

federale commissie “Rechten van de patiënt”

plicht patiënt (afdwingbaarheid)

aansprakelijkheid van het ziekenhuis

art. 95 WLO (doorstromen medische informatie aan verzekeraar)

Wet op de patiëntenrechten (vanaf 22 augustus 2002)

overzicht rechten :

De antidiscriminatiewet (wet 25 februari 2003)

de antidiscriminatiewet biedt de burger bescherming tegen alle discriminaties gebaseerd op seksuele oriëntatie, handicaps, gezondheidstoestand, geloof of filosofische overtuiging, leeftijd,…

het breidt de bevoegdheden van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding uit tot deze wet

de nieuwe wet poneert een open systeem nopens de feitelijke beoordeling van de directe of indirecte discriminatie: in beide gevallen wordt de mogelijkheid geboden van een zogenaamde ‘objectieve en redelijke rechtvaardiging’, dus er is enkel sprake van discriminatie wanneer (objectief) gelijke categorieën, ongelijk behandeld worden

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

schema :

Curatieve geneeskunde Niet – curatieve geneeskunde Patiëntenrechten: ingebed in Patiëntenrechten: ingebed in Professionele aansprakelijkheid Professionele aansprakelijkheid Interferentie met Medisch onderzoek in opdracht Antidiscriminatiewet Van derden: interferentie met Antidiscriminatiewet

curatieve geneeskunde: “diensten verstrekt door een beroepsbeoefenaar met het oog op het bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van de gezondheidstoestand of om de Patiënt bij het sterven te begeleiden” (art.2.2°) interferentie met antidiscriminatiewet : vb. nieuw

hart/lever voor iemand van 45 jaar die erop los geleefd heeft of voor iemand van 85 jaar oud die ‘gezond’ geleefd heeft : mag de arts discrimineren op basis van leeftijd ?

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

niet – curatieve geneeskunde: gezien het eenvoudig vaststellen van de gezondheidstoestand door een medisch onderzoek als het verstrekken van gezondheidszorg moet beschouwd worden, vallen alle keuringssituaties onder het toepassingsgebied van de wet, zoals een onderzoek door een arbeidsgeneesheer, een controlearts, een adviserende arts van het ziekenfonds, een raadsgeneesheer van een verzekeraar

dit betekent dat de arts die een medisch onderzoek verricht in opdracht van een derde persoon, zoals een verzekeringsmaatschappij of een werkgever, waar niet het belang van de patiënt maar het belang van de opdrachtgever het spel bepaalt, thans in het algemeen een kwaliteitsvolle behandeling moet verzekeren, wat tot op heden totaal nieuw is

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

de Anti – Discriminatiewet interfereert hier duidelijk met de Wet op de Patiëntenrechten: de arts van de verzekeraar/werkgever mag niet discrimineren op basis van de gezondheidstoestand van de kandidaat - verzekerde/werknemer

medisch beroepsgeheim op het gebied van het doorstromen van medische informatie naar de verzekeraars : Bocht van 180 graden

het doorstromen van medische informatie naar de verzekeringsmaatschappijen wordt geregeld door artikel 95 van de wet op de landverzekeringsovereenkomst (W.L.O), dat zopas echter ingrijpend gewijzigd werd door artikel 19 van de wet op de patiëntenrechten

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

medische aansprakelijkheid: de schending van de patiëntenrechten kunnen t.a.v. de

beroepsbeoefenaars ingeroepen worden als grondslag van de aansprakelijkheidsvordering

de wet op de patiëntenrechten heeft een de patiënt een aantal middelen toegekend, meer bepaald het recht inzage en afschrift van het medische dossier die een versterking kunnen betekenen voor de juridische positie van de patiënt die voorhoudt slachtoffer te zijn van een fout in de verleende gezondheidszorg

doel: terugdringen van het aantal strafrechtelijke klachten door de patiënt een expliciet recht van inzage en afschrift (nieuw) toe te kennen

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen

‘contract’ tussen arts en patiënt :

de rechten van de patiënt ten aanzien van de ‘beroepsbeoefenaar’ zijn nu zo omschreven, dat gewag kan worden gemaakt van een werkelijk (geschreven) ‘contract’ tussen partijen, met als basis het medische dossier, dat een bewijsfunctie heeft

het hoeft geen betoog dat een dergelijke omschrijving de bewijslast van de patiënt bij een gebeurlijk schadegeval, die de professionele aansprakelijkheid van de ‘beroepsbeoefenaar’ impliceert, een stuk eenvoudiger maakt

een verhoging van het aantal schadegevallen of klachten kan ontegensprekelijk de verzekeraars van professionele aansprakelijkheid van ‘beroepsbeoefenaars’ aansporen om ofwel geen dekking meer te verlenen ofwel hogere premies daarvoor te vragen

Raakvlak tussen beide wetten vanuit medisch handelen