Download - Wegwijzer archieven van de Tweede Wereldoorlog...2019/01/04 · 1 Wegwijzer archieven en collecties van de Tweede Wereldoorlog bij het Haags Gemeentearchief Naam van de instelling

1

Wegwijzer archieven en collecties van de Tweede

Wereldoorlog bij het Haags Gemeentearchief

Naam van de instelling

Haags Gemeentearchief

Spui 70

2511 BT Den Haag

Website: https://www.haagsgemeentearchief.nl (hier is een deel van de digitale inventarissen

te vinden waarnaar in de Wegwijzer wordt verwezen; deze digitale inventarissen zijn ook

raadpleegbaar via https://www.archieven.nl)

Veel archieven over de Tweede Wereldoorlog in Den Haag zijn ook opgenomen in de website

http://www.archievenwo2.nl

Andere relevante websites voor de geschiedenis van Den Haag in de Tweede Wereldoorlog:

http://www.joodskindermonument.nl

https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/

http://www.haagsetijden.nl

Voor de inzage van niet-openbare archieven moet toestemming aangevraagd worden bij het

Haags Gemeentearchief. Een verzoekformulier is te downloaden van de website van het

Haags Gemeentearchief.

De Wegwijzer archieven en collecties van de Tweede Wereldoorlog aanwezig bij het Haags

Gemeentearchief is samengesteld door:

Dr. Corien Glaudemans

- Haags Gemeentearchief herziene versie 2015 -

https://www.haagsgemeentearchief.nl/

https://www.archieven.nl/

http://www.archievenwo2.nl/

http://www.joodskindermonument.nl/



http://www.haagsetijden.nl/

http://www.haagsetijden.nl/

2

Inhoudsopgave

I Archieven

1. Openbaar bestuur

2. Veiligheid, recht, openbare orde, defensie

3. Economie

4. Onderwijs, kunsten en wetenschappen

5. Gezondheid en welzijn

6. Sociale zorg en volkshuisvesting

7. Informatievoorziening

8. Sport en recreatie

9. Kerkelijke gemeenschappen en religie

10. Personen en families

11. Overige verzamelingen

II Relevante literatuur over de Tweede Wereldoorlog in Den Haag

III Haagse affiches uit de Tweede Wereldoorlog

3

I ARCHIEVEN 1. OPENBAAR BESTUUR

NAAM ARCHIEF:

Comité van voorbereiding tot het aanbrengen van een herinneringsteken voor de ambtenaren

der gemeentesecretarie die omkwamen door de oorlog (Comité herinneringsteken

omgekomen ambtenaren)

Identificatiecode archief: 0137-01

Omvang: 1m1

Taal en schrift: Nederlands

Openbaarheid: openbaar

Soort toegang: digitale inventaris

Inhoud: informatie betreffende omgekomen gemeenteambtenaren

Relevante inventarisnummers:

inv.nr. 13 Rede van mr.dr. J.J. Boasson, voormalig gemeentesecretaris van Den Haag, bij de

onthulling van het monument voor omgekomen ambtenaren van de gemeentesecretaris, met

bijbehorende gegevens betreffende de omgekomen ambtenaren, 1949

Thema/thema’s: Jodenvervolging, verzet, hongerwinter

Digitale inventaris aanwezig: ja

NAAM ARCHIEF:

Gemeentebestuur 1937-1952


Omvang: totale archief 200m1

Taal en schrift: Nederlands en Duits

Openbaarheid: archief is beperkt openbaar

Soort toegang: series (notulen, correspondentie enz. zijn hier niet verder gespecificeerd)

Inhoud:

Archief van het gemeentebestuur van Den Haag over 1937-1952.


45-46 Gemeenteverordeningen, 1940-1946

25-29 raadsadressen, 1940 – 1945

51-52 Notulen van Burgemeester en Wethouders, 1943-1945

370 Stukken betreffende het definiëren van overheidsaansprakelijkheid voor handelingen,

verricht tijdens of ten gevolge van de bezetting alsmede het afdoen van schadeclaims en het

voeren van verweer tegen rechtsvorderingen, 1935-1947

381 Stukken betreffende het verhuren van de panden Zwarteweg 63b en Korte Voorhout 1

aan het 'Deutsches Theater in den Niederlanden', 1942-1945

460 Stukken betreffende het berekenen van kosten wegens het nemen van bijzondere

maatregelen in verband met de Duitse bezetting, 1940-1945

463 Stukken betreffende het afhandelen van aangiften ingevolge de bepalingen van het

Besluit Vijandelijk Vermogen, 1945-1947

464 Stukken betreffende het uitvoeren van de voorschriften ter zake van de geldzuivering,

1945-1950

468 Stukken betreffende het instellen van beroep bij de Raad voor het Rechtsherstel tegen een

beslissing van de afdeling Effectenregistratie van voornoemde raad, ter zake van door de

4

gemeente aan de firma Lippmann, Rosenthal & Co. te Amsterdam verrichte betalingen

wegens aflossing van onderhandse geldleningen, met retroacta vanaf 1942, 1950-1951

473 Stukken betreffende het nemen van maatregelen ter bezuiniging op het papierverbruik,

1942-1945

477 Stukken betreffende het inrichten en onderhouden van het voormalige joodse weeshuis in

de Pletterijstraat 64-66 als kindertehuis, 1943-1952

484 Stukken betreffende het uitvoeren van verduisteringsmaatregelen in gemeentelijke

gebouwen, 1940-1945491Stukken houdende gegevens over instelling en functioneren van het

Gemeentelijk Evacuatiebureau, later het Gemeentelijk Huisvestingsbureau, 1943-1947

499 Notitie van de Gemeentelijke Accountantsdienst betreffende de financiële gevolgen van

de buitengewone omstandigheden voor het dienstjaar 1940, 1940

519-520 Stukken betreffende het beheren en functioneren van de Brandweer, 1920-1952

557 Stukken betreffende het instellen, functioneren en opheffen van de Gemeentelijke

Jeugddienst , 1942-1947

619 Stukken betreffende de organisatie en het (financieel) beheer van de diensten, belast met

voedseldistributie en hulpverlening aan vluchtelingen, 1941-1949

621 Stukken betreffende het (financieel) beheer van het Gemeentelijk Bureau voor

Werklozenzorg en Personeelsvoorziening, 1941-1952

627 Stukken betreffende instelling en beheer van de Gemeentelijke Dienst voor de

Zelfbescherming tegen Luchtgevaar, 1943-1946

629 Stukken betreffende het inrichten van een zusterhuis en accommodatie voor het verplegen

van zieken in barakken aan de Zusterstraat, met tekeningen, (1920) 1937-1944

643 Stukken betreffende het benoemen van wethouders tijdens de Duitse bezetting,

waaronder het aanwijzen van een functionaris als buitengewoon wethouder belast met de zorg

voor het vestinggebied, 1941-1944

645 Toespraken van burgemeester De Monchy, 1934-1941

649 Krantenknipsels en circulaires houdende bekendmakingen van bezettingsmaatregelen,

1940-1945

650 Stukken betreffende installatie van - en ambtsvervulling door burgemeester Westra

alsmede de rechtspositie van zijn echtgenote, 1942-1946 (1949)

651 Stukken betreffende het organiseren van een huldeblijk aan mr. S.J.R. de Monchy bij

diens afscheid als burgemeester, 1946-1947 (1959)

664 Stukken betreffende de reorganisatie van gemeentelijke diensten en de aansluiting van

gemeentebedrijven bij bedrijfsorganisaties, 1941-1952

686 Stukken betreffende het wijzigen van het personeelsreglement m.b.t. betaling van

gemobiliseerd overheidspersoneel, met retroactum 1935, 1940

687 Stukken betreffende verhaal van pensioenbijdragen gemobiliseerd personeel, 1940

696 Stukken betreffende zuivering van personeel van de Brandweer, 1945

704 Stukken betreffende personeelsaangelegenheden bij de Tijdelijke Gemeentelijke Dienst

voor het onderbrengen van Oorlogsslachtoffers in Noodtehuizen, 1945-1947

714 Stukken betreffende onderzoek naar de afstamming van politiepersoneel, 1941-1943

715 Stukken betreffende zuivering van politiepersoneel, met retroacta vanaf 1939, 1945-1952


voor Verzorging van Rotterdamse Vluchtelingen, 1940-1942


voor de Teelt van voedselgewassen, 1942-1944

740-742 Stukken betreffende personeelsaangelegenheden bij het Gemeentelijk Bureau voor

Werklozenzorg en Personeelsvoorziening voorheen Gemeentelijk Bureau Werkverschaffing

en Personeelsreserve, 1941-1952

5

809 Stukken betreffende het uitsluiten van aannemers die gecollaboreerd hebben met de

Duitse bezetter, met retroacta 1928-1940, 1945-1949

817 Stukken betreffende wederopbouw en herstel van oorlogsschade, 1948

831 Stukken betreffende het opheffen van 'Deutschfeindliche' verenigingen en het verbieden

van boeken en geschriften, 1940-1943

833 Stukken betreffende het uitvaardigen van voorschriften inzake het houden van

vergaderingen en optochten tijdens de Duitse bezetting, 1940-1942

835 Stukken betreffende het innemen van wapens en munitie, 1939-1951

852 Stukken betreffende het nemen van maatregelen ter voorkoming van verstoring van de

openbare orde en het afhandelen van klachten over het politieoptreden, 1940-1951

858-859 Stukken betreffende het nemen van maatregelen tegen joden, 1940-1943

862 Stukken betreffende het nemen van politiemaatregelen tegen Nederlanders en

ingezetenen die met de Duitse bezetter gecollaboreerd hebben, 1945-1952

865-867 Stukken betreffende het registreren van overleden Duitsers, 1941-1943

998-999 Stukken betreffende de organisatie van de voedselvoorziening, 1938-1946

1000-1001Stukken betreffende personeelszaken en bedrijfsvoering van de centrale keukens,

1939-1950

1009-1012 Stukken betreffende volkshuisvesting, 1929-1952

1061-1068 Stukken betreffende het organiseren van bescherming bij luchtaanvallen, 1928-

1951

1069 Stukken betreffende het organiseren van de bescherming van gemeentegebouwen, 1938-

1943

1070 Stukken houdende opgave aan de Beauftragten des Reichskommissars van burgers die

gedood zijn bij een luchtaanval op 11 april 1941, 1941

1081 Stukken houdende dankbetuigingen aan de buurgemeenten en de brandweer naar

aanleiding van de hulpverlening na het Engelse bombardement op het Bezuidenhout op 3

maart 1945, 1945

1107 Stukken betreffende het herbouwen van de tijdens de Duitse bezetting vernielde bruggen

aan de Cremerweg en de Haringkade, met tekeningen, 1949-1951

1151Stukken betreffende het uitgeven van noodgeld en het verrekenen van kosten i.v.m.

geldzuivering, 1940-1949

1153Stukken betreffende de verhuur en het gebruik van volkstuinen en het telen van

voedingsgewassen , 1926-1951

1166 Stukken betreffende de distributie van elektriciteit, 1940-1952

1179 Stukken betreffende het uitvoeren van maatregelen i.v.m. de distributie van goederen,

1939-1952

1183-1184 Stukken betreffende het uitoefenen van toezicht op de particuliere

geldschietbanken, 1933-1953

1193-1204 Stukken betreffende bestrijding van de werkloosheid, (1913) 1928-1953

1205 Stukken betreffende bestrijding van werkloosheid onder kunstenaars, 1941-1950

1229 Stukken betreffende bekostiging van de bouw en exploitatie van het Roode Kruis DFF

alsmede de onteigening van de grond gedurende de Tweede Wereldoorlog, 1922-1947

1230 Stukken betreffende subsidiëring van bouw, uitbreiding en exploitatie van het Juliana

Kinderziekenhuis alsmede stukken betreffende de gedeeltelijke evacuatie tijdens de Tweede

Wereldoorlog, 1925-1951

1238 Stukken betreffende het inrichten van noodziekenhuizen, met tekeningen, 1941-1949

1243 Stukken betreffende de distributie van vitaminen aan jonge kinderen en aanstaande

moeders en van medicijnen aan patiënten in verpleeghuizen, 1941-1946, 1950

1261 Stukken betreffende het verlenen van medewerking aan de inzamelingsacties in het

kader van de Winterhulp, 1940-1945

6

1266 Stukken betreffende het doen van verstrekkingen in natura aan behoeftigen, 1935-1952

1282-1283 Stukken betreffende het verlenen van ondersteuning aan gerepatrieerden en

oorlogsslachtoffers, 1939-1953

1284 Stukken betreffende regeling van rampenbestrijding en burgerlijke verdediging, 1941-

1948

1285 Stukken betreffende het organiseren van opruimwerkzaamheden in het Bezuidenhout na

het Engelse bombardement van 3 maart 1945, 1945-1946

1286 Stukken betreffende de zorg voor vluchtelingen (betreft burgeroorlogslachtoffers) 1938-

1952

1305-1312 Stukken betreffende bestrijding van de werkloosheid en maatschappelijke zorg

voor werklozen, 1934-1952

1335 Stukken betreffende het regelen van de doorbetaling van de salarissen van onderwijzend

personeel, dat op last van de Duitse bezetter gearresteerd is, 1942-1945

1395 Stukken betreffende het bevorderen van het geven van toneel- en muziekuitvoeringen

door leerlingen, 1940-1945

1396 Stukken betreffende het benoemen en ontslaan van leerkrachten bij het openbaar- en het

joods onderwijs, 1940-1946

1482 Stukken betreffende instelling en samenstelling van een commissie voor heemkunde,

1942-1943

1483 Stukken betreffende de instelling, het functioneren en de opheffing van de raad van

advies inzake de stadsuitbreiding en architectuur, 1943-1945

1537-1538 Stukken betreffende het nemen en afwikkelen van maatregelen n.a.v. de Duitse

bezetting, 1938-1951

1540 Stukken betreffende het nemen van maatregelen voor het vestinggebied Scheveningen,

1943-1944

1541 Stukken betreffende het voorbereiden van maatregelen i.v.m. mobilisatie van het leger

en evacuatie van de burgerbevolking, met retroacta 1915, 1935, 1938-1940

1542 Stukken betreffende de uitvoering van de regeling inzake het uitbetalen van

kostwinnersvergoeding voor dienstplichtigen, 1938-1956

1543 Stukken betreffende het uitvoeren van werkzaamheden aan schuilkelders alsmede het

slopen van bouwwerken i.v.m. de door de Duitse bezetter aangelegde kustversterkingen, met

tekeningen, 1939-1950

1544-1546 Stukken betreffende wederopbouw alsmede herstel en vergoeding van

oorlogsschade, 1939-1952

1547 Stukken betreffende het onschadelijk maken van explosieven en het nemen van overige

maatregelen bij ontploffingsgevaar, 1941-1943

1548 Stukken betreffende het afdoen van schadeaangiften ten gevolge van het oorlogsgeweld,

1941-1946

1549-1550 Stukken betreffende het nemen van maatregelen i.v.m. evacuatie, 1941-1949

1551 Stukken betreffende het nemen van maatregelen i.v.m. evacuatie alsmede het ruimen

van puin, 1942-1951

1552 Stukken betreffende het verrekenen van de kosten, gemaakt voor de begrafenis van

luitenant-generaal Seyffardt, 1943

1553 Stukken betreffende het doen uitvoeren van de regeling inzake het betalen van

vergoeding aan (verwanten van) krijgsgevangenen, 1943-1945

1554 Stukken betreffende het verrekenen van de kosten van (sloop)werkzaamheden aan het

Haagse tramwegnet i.v.m. de aanleg van verdedigingswerken, 1943-1945

1555 Stukken betreffende het verlenen van administratieve ondersteuning aan het Militair

Gezag in het district 's-Gravenhage, 1945

7

1556 Stukken betreffende het doen uitvoeren van werkzaamheden i.v.m. het opruimen van

verdedigingswerken, 1945-1947

1557 Stukken betreffende het afwikkelen van een geschil met A. Postuma inzake de vordering

van de panden Emmastraat 63a en 63b te Loosduinen voor militaire doeleinden, 1939-1940

1558 Stukken betreffende het in beslag nemen van goederen door de Duitse bezetter alsmede

de afwikkeling van schadeloosstelling, 1939-1949

1559 Stukken betreffende schadeloosstelling i.v.m. inkwartiering en vordering van goederen

voor de Duitse bezetter, 1941-1950

1784-1785 Stukken betreffende het nemen van maatregelen op financieel en administratief

gebied i.v.m. de Duitse bezetting en de bevrijding, 1940-1950

1786 Stukken betreffende het beslechten van een geschil tussen de burgemeester en de

hoofdcommissaris van politie over diens bevoegdheden, 1942

1787 Stukken betreffende het afdoen van een aanvraag van de afdeling Bevolking,

Verkiezingen en Burgerlijke Stand om voorzieningen te treffen in de kelderruimte van het

gebouw Goudenregenstraat 36 voor de berging van het archief, 1943

1788 Stukken betreffende personeelsaangelegenheden, organisatie en functioneren van de

noodsecretarie, 1943-1945

1798 Ingekomen en uitgaande circulaires i.v.m. het functioneren van de overheid ten gevolge

van de Duitse bezetting, met register van inschrijving, 1939-1941

1799 Stukken betreffende het toepassen van het 'Uitvoeringsbesluit van de secretaris-generaal

van Sociale Zaken, ingevolge de verordening no. 8/1940 van de Rijkscommissaris betreffende

het beperken van werk', 1940-1942

1800 Stukken betreffende het afkondigen van overheidsmaatregelen en het verspreiden van

Nationaalsocialistische propaganda, met affiches, 1940-1944

1801 Stukken betreffende het regelen van het uitoefenen van bestuurlijke bevoegdheden in de

gemeente, 1941

1802 Stukken betreffende de aanwijzing door de burgemeester van het arbeidsgebied van de

wethouder voor Sociale Zaken, 1942

1803 Maandrapporten van de burgemeester en verschillende gemeentelijke instellingen

betreffende de toestand van de stad en uitgevoerde werkzaamheden, 1942-1944

1804 Stukken van de Adviescommissie Bestuurszaken, ingekomen bij de burgemeester, 1942-

1944

1805 Afschriften van besluiten van de Nederlandse regering te Londen en het Militair Gezag,

1944-1945

1806 Stukken welke zijn gebruikt bij het verrichten van justitieel onderzoek naar houding en

beleid van burgemeester H. Westra tijdens de Duitse bezetting, met retroactum 1944, 1945-

1946

1859-1860 Stukken betreffende het uitvoeren van bijzondere maatregelen ingevolge de zgn.

'Vierde Verordening', ter inventarisatie van personeel van (gedeeltelijk) joodse afkomst,

werkzaam bij de gemeente of bij door de gemeente gesubsidieerde instellingen, 1940-1942

1861 Stukken betreffende het nemen van maatregelen t.a.v. financiële aanspraken van

gemeentepersoneel van joodse afkomst, 1940-1942

1862 Stukken betreffende het verplicht bijwonen van voordrachten over het

nationaalsocialisme door politiepersoneel, 1941

1873 Register houdende gegevens van sollicitanten bij gemeentelijke instellingen, met

aantekening van hun politieke gezindheid, ca. 1942

1874-1875 Register van in Duitsland en elders tewerkgesteld gemeentepersoneel, alfabetisch

geordend per tak van dienst, 1942-1944

1876 Stukken betreffende de salariëring van ambtenaren in krijgsgevangenschap, 1942-1944

8

1877 Stukken betreffende inhoudingen op het salaris t.b.v. contributies voor het Nederlandse

Arbeidsfront, Winterhulp Nederland en het Gemeentelijk Ondersteuningsfonds, 1942-1945

1878 Stukken betreffende de tewerkstelling van gemeentepersoneel in Duitsland, 1942-1946

1879 Stukken betreffende personeelsaangelegenheden van tijdens de bezetting in Duitsland

tewerkgestelden, 1942-1949

1881-1882 Stukken betreffende inventarisatie van mannelijk gemeentepersoneel i.v.m.

mogelijke inzetbaarheid voor de 'Arbeitseinsatz', 1943-1945

1883 Stukken betreffende de terugvordering van salarissen van ambtenaren die in Duitse

krijgsdienst geweest zijn, 1943-1946

1885 Stukken betreffende het afwikkelen van tijdens de bezetting getroffen maatregelen ter

uitbetaling van de salarissen aan het gemeentepersoneel (de zgn. 'invasievoorschotten'), 1944-

1948

1886 Stukken betreffende het nemen van maatregelen ter voorkoming van onterechte

uitbetaling van salarissen aan voormalige onderduikers, die na de bevrijding niet meer te werk

zijn verschenen, 1945

1887 Stukken betreffende de uitbetaling van salaris na rechtsherstel van ambtenaren, 1945-

1946

1888 Stukken betreffende inventarisatie van gemeentepersoneel, dat na de bevrijding zonder

bericht niet in zijn betrekking is teruggekeerd, 1945-1950

1893-1894 Stukken betreffende uitvoering van de Wet Rechtsherstel Overheidspersoneel

1946 (i.e. redres van tijdens de Duitse bezetting ten onrechte plaatsgehad hebbende

benoemingen, bevorderingen en ontslagen van gemeentepersoneel) alsmede het afdoen van

verzoeken om schadeloosstelling, 1945-1953

1896-1906 Stukken betreffende uitvoering van de Wet Rechtsherstel Overheidspersoneel

1946 (i.e. redres van tijdens de Duitse bezetting ten onrechte plaatsgehad hebbende

benoemingen, bevorderingen en ontslagen van gemeentepersoneel) alsmede het afdoen van

verzoeken om schadeloosstelling, genummerd 184000 / 001 - 535 en ongenummerd, met

retroacta vanaf 1941, 1946-1952 (1958)

1907 Register van ingekomen verzoeken om rechtsherstel en schadeloosstelling, met

aantekeningen van afdoening, genummerd 184000 / 001 - 535 en ongenummerd, 1946-1952

(1958)

1908-1909 Alfabetisch register op de ingekomen verzoeken om rechtsherstel en

schadeloosstelling, 1946-1952 (1958)

1910 Stukken betreffende de regeling van het wederom in dienst nemen van personen die op

grond van het Zuiveringsbesluit 1945 uit overheidsdienst zijn ontslagen alsmede van politieke

delinquenten, met retroacta 1946, 1947-1950

1912 Stukken betreffende het indienen van een declaratie bij de Commissaris der Koningin

wegens de tijdens de Duitse bezetting gedane uitgaven voor salaris en wachtgeld t.b.v. de

burgemeester en de gemeentesecretaris, 1948

1973 Stukken betreffende het afdoen van verzoeken van particulieren om kwijtschelding van

de aanslag straatbelasting op panden, die tengevolge van oorlogsgeweld zijn beschadigd of

verwoest, 1945-1946

2001 Stukken betreffende het doen verwijderen van clandestien aangebrachte opschriften en

plakkaten alsmede het uitoefenen van toezicht op het voeren van verkiezingspropaganda,

1933-1952

2037 Stukken ontvangen en opgemaakt door de afdeling Bevolking, Verkiezingen en

Burgerlijke Stand i.v.m. de registratie van vluchtelingen en geëvacueerden, alfabetisch

geordend op naam, 1940-1945

2038 Stukken betreffende het verstrekken van persoonsbewijzen, 1940-1949

9

2048-2049 Stukken betreffende het afdoen van verzoeken om inlichtingen omtrent joodse

ingezetenen uit het bevolkingsregister, 1946-1952

2165 Staat houdende gegevens van het terugvoeren in krijgsgevangenschap van lichtingen

dienstplichtige militairen, met vermelding van de legeronderdelen, 1943

2172 Stukken betreffende het opmaken en vaststellen van de kiezerslijst en het uitvoeren van

richtlijnen inzake de vervulling van vacatures in de gemeenteraad wegens uitsluiting van

raadsleden van joodse afkomst, 1940-1942

2078-2117 Stukken betreffende het verrichten van onderzoek naar de antecedenten van te Den

Haag ingeschrevenen in verband met hun gedragingen tijdens de Duitse bezetting, met

kennisgevingen van het verlies van het Nederlanderschap, alfabetisch geordend op naam van

de ingeschrevenen, A - Z, 1946-1954 (1967)

2118 Stukken betreffende het afdoen van verzoeken / kennisgevingen van te Den Haag

ingeschrevenen krachtens de Wet op het Nederlanderschap en het Ingezetenschap van 12

december 1892, ter herverkrijging van de Nederlandse nationaliteit, alfabetisch geordend op

naam van de aanvraagsters, A - Z, (1947) 1952 (1965)

2223-2283 Ingekomen rapporten van de gemeentelijke schouwarts, 1940-1945

2291 Akten van aangifte van het overlijden van te Den Haag ingeschrevenen (meest ten

gevolge van oorlogshandelingen), met bijlagen, 1940-1947

2292 Stukken houdende Haagse sterftestatistieken over de jaren 1941-1945, met enige

overzichten van Rotterdam en Amsterdam over 1944-1945 ter vergelijking, 1941-1946

2293 Staten houdende gegevens van gesneuvelde en vermiste militairen, 1942-1943

2294-2295 Correspondentie houdende gegevens omtrent het overlijden van te Den Haag

ingeschrevenen ten gevolge van oorlogshandelingen, alfabetisch geordend op naam van de

overledenen, A - Z, 1943-1953

2296 Correspondentie houdende gegevens omtrent het overlijden van te Den Haag

ingeschrevenen, o.a. ten gevolge van oorlogshandelingen, met retroacta vanaf 1943, 1946-

1952

2297 Correspondentie met de (Rijks-) dienst Identificatie en Berging en de

Oorlogsgravenstichting over de repatriëring van stoffelijke overschotten van te Den Haag

ingeschrevenen die in Duitsland zijn overleden, 1948-1952

2299 Stukken betreffende het aanschaffen van luchtafweergeschut, 1937-1940

2300-2304 Stukken betreffende het nemen van maatregelen ter bescherming tegen

luchtaanvallen, 1937-1945

2305 Stukken betreffende het vorderen van paarden en hooi voor militair gebruik, 1939-1940

2306 Bekendmakingen i.v.m. de staat van oorlog, met bijlagen, 1939-1941

2307 Stukken betreffende het afdoen van bezwaarschriften tegen toegekende

schadeloosstellingen wegens vordering van goederen voor militaire doeleinden, 1939-1941

2308-2309 Stukken betreffende de verrekening van kosten verbandhoudende met de

inkwartiering van legereenheden in gemeentelijke gebouwen, 1939-1943

2312 Stukken betreffende de vordering van schoolgebouwen voor militaire doeleinden en het

herstel van oorlogsschade, 1939-1953

2313 Stukken betreffende schadeloosstelling voor inkwartiering en vordering alsmede

vergoeding voor leveringen en verrichtingen t.b.v. de Duitse bezetter, 1940-1941

2314 Circulaires betreffende de tewerkstelling van Nederlanders voor de Duitse bezetter in de

Arbeidsdienst en de Opbouwdienst, 1940-1945

2315 Stukken betreffende de tewerkstelling van burgers en gemeentepersoneel voor de Duitse

bezetter en afwikkeling van de financiële consequenties, 1941-1950

2316 Stukken betreffende het regelen van de vergoeding van oorlogsschade, toegebracht aan

gemeente-eigendommen, 1941-1955

10

2317 Stukken betreffende het ontruimen van Haagse stadswijken op last van de Duitse

bezetter als voorbereiding op de aanleg van de kustverdediging, met affiches, 1942-1943

2318 Bijlagen behorende bij het zgn. 'bezettingsverslag' van de dienst Gemeentewerken,

bestaande uit stadsplattegronden met aanduidingen van gesloopte en onttakelde percelen,

waterbronnen, gesloopte bestrating en schuilloopgraven, 1943

2319 Verslag van het Gemeentelijk Bureau voor Evacuatie Aangelegenheden over het

dienstjaar 1943, met bijlagen, 1944

2320 Verslagen van gemeentelijke instellingen betreffende genomen maatregelen en

voorgevallen zaken tijdens de Duitse bezetting, met bijlagen, 1945-1946

2321 Stukken betreffende het inventariseren van oorlogsschade aan gebouwen, 1945-1949

2322 'Verslag van mijn bemoeiingen vóór de bevrijding van Den Haag' door burgemeester

mr. S.J.R. de Monchy, met retroacta 1940, 1945, 1947 mei

2483 Stukken betreffende het onderhoud aan graven van buitenlandse militairen, het

verstrekken van inlichtingen en het verlenen van toestemming tot exhumatie van stoffelijke

overschotten ter fine van herbegraving elders, 1938-1951

2486 Stukken betreffende het afdoen van verzoeken om exhumatie van stoffelijke

overschotten van Nederlandse militairen ter fine van herbegraving elders alsmede het

verstrekken van inlichtingen, 1940-1942

2820 Notitie met de tekst van de door wethouder P. Kuiper gehouden toespraak ter

gelegenheid van het afscheid van B. Berg, chef van de afdeling Huisvesting, ca. 1943


NAAM ARCHIEF:

Inventaris van het archief van het Gemeentebestuur 1953-1990


Omvang: omvang totale archief 710m1, omvang relevante inv.nrs.: 3 omslagen


Openbaarheid: Deze inventarisnummers zijn openbaar

Soort toegang: digitale inventaris op de website van het HGA

Inhoud:

Archief van het Gemeentebestuur van Den Haag over de periode 1953-1990.


7822 Stukken betreffende het inzamelen van gelden onder het gemeentepersoneel ten behoeve

van de Stichting 1940-1945 en het toekennen van een subsidie aan de stichting naar

aanleiding van haar tienjarig bestaan, bij raadsbesluit van 2 mei 1955, bijlage 284, alsmede

betreffende het overnemen van gemeentelijke taken door de stichting in het kader van de Wet

uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940-1945, 1950-1974. 1 omslag

7823 Stukken betreffende het uitvoeren van de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940-

1945 tot 1 januari 1975, 1972-1974. 1 omslag

2570 Stukken betreffende het overdragen van Joods vermogen van S. Hoogstraal aan

Lippmann, Rosenthal & Co, 1941-1949. 1 omslag

Thema/thema’s: Vervolging


NAAM ARCHIEF:

Bond van ambtenaren bij Departementen van algemeen bestuur en Hooge colleges van Staat

te ’s-Gravenhage, ‘Departementsbond’


Omvang: 0,2m1


11

Openbaarheid: volledig openbaar

Soort toegang: Het archief is niet geïnventariseerd.

Inhoud:

De Bond van ambtenaren bij Departementen van algemeen bestuur en Hooge colleges van

Staat te ’s-Gravenhage is in 1904 opgericht om de belangen van de rijksambtenaren te

behartigen. De mededelingen van de bond tonen de maatregelen van de Duitse beztter voor

rijksambtenaren, zoals het ontslage van de joodse ambtenaren.


- Mededelingen van de bond, 1937-1942

Thema/thema’s: Arbeid, Nederlands bestuur, Jodenvervolging

Digitale inventaris aanwezig: nee

NAAM ARCHIEF:

De commissaris belast met evacuatieaangelegenheden, 1943-1945


Omvang: 0,25m1


Openbaarheid: Het archief is niet openbaar, voor inzage informatie bij het Haags

Gemeentearchief.

Soort toegang: Digitale inventaris

Inhoud:

Grote delen van Den Haag, de zogenaamde Vestingen Scheveningen en Clingendael zijn

tussen eind 1942 en begin 1944 geëvacueerd. In deze periode moesten 135.000 Hagenaars

hun huizen gedwongen verlaten. Dit was een kwart van de Haagse bevolking.


2816-2820 Archivalia van de wethouder van Sociale Zaken, belast met

evacuatieaangelegenheden

2816 Bevelschriften tot het ontruimen van woningen / panden door particulieren, met

bijbehorende correspondentie, 1943 jun-1944 sep

2817 Verslag van de op 13 december 1943 gehouden bespreking tussen wethouder

Boelens, dr. van Rooijen en dr. Putto over de evacuatie van artsen en verplegend

personeel en de medische verzorging in de vestingen Scheveningen en Clingendael,

1943

2818 Stukken ontvangen en opgemaakt door de gemeentelijke evacuatie-commissaris,

1943 (1945)

2819 Staat houdende een overzicht van aantallen geëvacueerde gezinnen en bedrijven,

ingekomen bij de evacuatie-commissaris, met een vertaling in de Duitse taal, ca. 1943

Thema/thema’s: Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Raadscommissie van bijstand in het beheer van het gemeenteonderwijs, sinds 1926 het

onderwijs


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

12

De Raadscommissie van bijstand in het beheer van het Onderwijs is eind 19de

eeuw ingesteld

om het college van burgemeester en wethouders te adviseren over het onder het onderwijs in

Den Haag.

Relevante inventarisnummers: 14 Register van notulen, 1939-1948. 1 deel

Thema/thema’s: Onderwijs


NAAM ARCHIEF:

Raadscommissie voor Arbeidszaken, Personeelszaken

Identificatiecode archief: Toegangsnummer: 0881-01

Archieftitel: Raadscommissie voor Arbeidszaken, Personeelszaken

Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud: Raadscommissie voor Arbeidszaken, Personeelszaken gaf bijstand en advies aan het college

van burgemeester en wethouders met betrekking tot het personeel van de gemeente, met

uitzondering van die, betreffende het personeel van het onderwijs, de politie en de brandweer.


1 Notulen van besloten vergaderingen, 1919-1941. 1 deel

Thema/thema’s: arbeid


NAAM ARCHIEF:

Commissie van advies voor de Kunstzaken


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De Commissie van advies voor de Dienst van Kunsten en Wetenschappen werd per 1 januari

1943 opgeheven en vervangen door de Commissie van advies voor de Kunstzaken. De

commissie fungeerde tot 6 mei 1945, waarna de oude commissie - onder een nieuwe naam

Commissie van advies voor de Dienst voor Schone Kunsten op 26 februari 1946 weer in ere

werd hersteld.


1 Notulen, 1943-1944

2 Correspondentie, 1943-1945

Thema/thema’s: Kunsten


NAAM ARCHIEF: Comité van voorbereiding tot het aanbrengen van een herinneringsteken

voor de ambtenaren der gemeentesecretarie die omkwamen door de oorlog (Comité

herinneringsteken omgekomen ambtenaren)

Identificatiecode archief: Bnr. 0137-01

Omvang: ),1m1

13





Relevante inventarisnummers: inv.nr. 13 Rede van mr.dr. J.J. Boasson, voormalig

gemeentesecretaris van Den Haag, bij de onthulling van het monument voor omgekomen

ambtenaren van de gemeentesecretaris, met bijbehorende gegevens betreffende de

omgekomen ambtenaren, (1949)

Thema/thema’s: jodenvervolging, verzet, hongerwinter


NAAM ARCHIEF:

Maatschappelijk Hulpbetoon/Sociale Belangen


Omvang: 11.5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:


5 Notulen van het bestuur van de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon,

1936-1947

8 Index op de notulen, 1938-1946

14 Jaarverslagen, 1938-1945

15 Bijlagen bij het jaarverslag (overzichten van elders verpleegden en verzorgden), 1935-

1941

31 Stukken betreffende maatregelen i.v.m. buitengewone omstandigheden, 1939-1947

32 Correspondentie met het gemeentebestuur van ’s-Gravenhage, 1925-1949

33 Stukken betreffende de organisatie van de werkzaamheden van de dienst in het

vestinggebied, 1943-1945

54 Stukken betreffende geschenken aan de dienst in natura, 1938-1949

55 Stukken betreffende in bruikleen ontvangen en verstrekte goederen, 1940-1948

56 Stukken betreffende het beheer van het magazijn, 1944-1947

57 Stukken betreffende de teruggave van het gebouw Pletterijstraat 66 en enkele goederen aan

het bestuur van het Israëlitisch Weeshuis, 1945-1948

68 Rapporten van en correspondentie met de Gemeentelijke Accountantsdienst, 1926-1949

69 Stukken betreffende belastingen, zowel de dienst als ondersteunden betreffende, 1934-

1948

70 Stukken betreffende de financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeente op het

gebied van de armenzorg, 1936-1937

71 Stukken betreffende het beheer van effecten van ondersteunden, 1940-1950

72 Stukken betreffende de verlening van voorschotten, 1941-1949

73 Stukken betreffende de verstrekking van reisgelden, 1943-1948

91-98 Dossiers betreffende steunregelingen, 1934-1949 (dossiers betreffen onder meer:

Arbeidersfront, ondersteuning aan joden, Winterhulp Nederland, steunverlening aan

arbeiders, die werkzaam waren bij Weermachtswerken; steunverlening aan personen, die niet

naar hun woonplaatsen kunnen terugkeren i.v.m. oorlogsomstandigheden)

107 Stukken betreffende begrafenissen op kosten van de dienst, 1938-1949

14

108 Stukken betreffende de ondersteuning van - voornamelijk Rotterdamse - vluchtelingen,

1938-1941

109 Stukken betreffende de Stichting Winterhulp Nederland, 1940-1941

110-122 Stukken betreffende hulpverlening aan oorlogsslachtoffers, 1940-1949

110 Algemeen

111 Circulaires en statistiek

112 Organisatie en taken van de Dienst Maatschappelijk Hulpbetoon (overname

districtsbureau verzorging oorlogsslachtoffers)

113 Bominslagen en bombardementen

114 Verpleging, huisvesting en medische keuring

115 Vergoedingen en uitkeringen

116 Indische gerepatrieerden

117 Hulpverlening in individuele gevallen

118 Gedupeerden in het buitenland en in andere gemeenten

119 Registratie opgaven aan het Ministerie van sociale zaken

120 Ongevallen veroorzaakt door auto's van de Duitse Wehrmacht

121 Evacuatie

122 Vermiste personen.

123 Stukken betreffende evacuatie, 1942-1960

124 Stukken betreffende samenwerking met het Gemeentelijk sociaal bureau voor in het

buitenland geplaatsten, 1942-1945

125 Stukken betreffende samenwerking met de Tijdelijke gemeentelijke dienst Bureau

financiële afwikkeling evacuatie aangelegenheden, sinds 1945 het Gemeentelijk

Vestigingsbureau, 1943-1948

126 Stukken betreffende begrafenissen op kosten van de dienst van Duitse militairen, SS'ers

en NSB'ers, 1945-1946

127 Stukken betreffende de Gemeentelijke dienst voor het onderbrengen van

oorlogsslachtoffers in noodtehuizen, 1946-1948

140 Stukken betreffende de verpleging in sanatoria op kosten van de Dienst Maatschappelijk

Hulpbetoon, 1921-1950

175 Stukken betreffende verpleging van lijders aan geslachtsziekten op kosten van de dienst

en op last van de Duitse Wehrmacht, 1940-1945

182 Stukken betreffende de verzorging van kinderen in pleeggezinnen, 1921-1949

183 Stukken betreffende de Rijkssubsidie voor de verzorging van voogdijkinderen, 1924-

1948

184 Stukken betreffende de verpleging op kosten van de dienst van minderjarigen, waarvan

de ouders in een andere gemeente wonen, 1926-1939

185 Stukken betreffende de Gemeentelijke dienst voor schoolkinderzorg, 1934-1949

186 Stukken betreffende voogdijpupillen bij de Nederlandse RK centrale vereniging ter

bescherming van meisjes, 1938-1955

187 Stukken betreffende voogdijpupillen bij andere verenigingen, 1938-1954

216 Stukken betreffende het vermogen van Joodse psychiatrische patiënten, 1946-1947

229 Stukken betreffende de distributie van levensmiddelen, 1933-1941

230 Stukken betreffende de verstrekking van gratis voedings- en genotmiddelen aan

ondersteunden en armlastigen, 1936-1950

231 Stukken betreffende orthopedische zwemlessen op kosten van de dienst, 1940-1942

232 Stukken betreffende de vaststelling van prijzen van medische, orthopedische, optische en

heelkundige instrumenten, 1942-1950

233 Stukken betreffende de centrale keukens van de gemeente ’s-Gravenhage, 1944-1948

15

234 Stukken betreffende uitkeringen aan leden van het Nederlandsche Arbeidsfront, 1942-

1945

240 Stukken betreffende de ondersteuning van nagelaten betrekkingen van zeelieden en

vissers, 1940-1947

241 Stukken betreffende de ondersteuning van vreemdelingen (Duitsers, Belgen, Amerikanen

e.a.), 1926-1948

244 Stukken betreffende de ondersteuning van Joodse personen, 1941-1949

246 Stukken betreffende de begeleiding en ondersteuning van asociale gezinnen, 1942-1947

247 Stukken betreffende bedelarij, 1942-1949

248 Stukken betreffende inhoudingen op steunbedragen, 1942-1943

249-251 Korting en vordering van steunbedragen

249 Stukken betreffende fraude door ondersteunden en de strafrechtelijke vervolging

daarvan, 1933-1950

250 Stukken betreffende de terugvordering van ondersteuning en de verzorging van

kinderen van politieke delinquenten (NSB'ers, landverraders), 1945-1950

251 Stukken betreffende zwarthandelaren, 1942-1949

291 Stukken betreffende de Gemeentelijke Schoeiseldienst, 1942-1948

385 Correspondentie inzake het eventueel verhaal van de kosten van behandeling van

personen met geslachtsziekten op de dienst, 1942-1952

435 Stukken betreffende de medische keuring, c.q. controle bij de verzorging van

oorlogsslachtoffers bij de gemeente Den Haag, 1948-1962

436 Statistische gegevens betreffende oorlogsslachtoffers, 1950-1957

437 Correspondentie betreffende uitkeringen aan luchtbeschermingsslachtoffers van vóór

1941, 1956

438 Correspondentie betreffende uitkeringen voor levensonderhoud aan Joodse

oorlogsslachtoffers in de periode 1940-1942 ten laste van de dienst ingevolge de Armenwet,

1950-1951

439 Overzichten van bij de dienst bekende personen, die tengevolge van de

oorlogsomstandigheden invalide geworden zijn en een prothese gebruiken, 1951-1958

440 Stukken betreffende de uitzending van kinderen van oorlogsslachtoffers naar

vakantiekampen, georganiseerd door de stichting "Het Vierde Prinsenkind", 1948-1960

441 Stukken betreffende de kosten voor de dienst voor oorlogsslachtoffers en gerepatrieerden,

1947-1967

442 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende declaraties voor de

ondersteuning van oorlogsslachtoffers bij de dienst voor Maatschappelijk Zorg van het

Ministerie van Binnenlandse Zaken, 1948-1954

443 Stukken betreffende aangiften van in Duitsland geleden oorlogsschade voor uitkeringen

aan oorlogsslachtoffers, 1953-1963

444 Stukken betreffende de wijziging van de regeling oorlogsslachtoffers en gerepatrieerden,

1950-1964

445 Stukken betreffende de uitkering noodwet ouderdomsvoorziening aan Duitse

rentetrekkers, 1946-1951

446 Stukken betreffende een voorschot voor aankoop van brandstof aan oorlogsslachtoffers,

1950-1956

447 Stukken betreffende de tegemoetkoming in de kosten en de ondersteuning door de dienst

van gerepatrieerde Nederlanders uit Nederlands-Indië, 1941-1969

448 Stukken betreffende rehabilitatieuitkeringen aan Indische oorlogsslachtoffers, 1954-1956

449 Stukken betreffende meubelvoorschotten aan Indonesisch gerepatrieerden, 1951-1967

16

450 Circulaires en richtlijnen van de dienst voor Maatschappelijke Zorg van het ministerie

van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Maatschappelijk Werk betreffende de

hulpverlening aan gerepatrieerden uit Indië en Nieuw Guinea, 1948-1964

Thema/thema’s: Sociale zorg, Steun en opvang, Vluchtelingen, Winterhulp,

Jodenvervolging, NSB, (Indische) Oorlogslachtoffers, Vermiste personen, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Bank van Leening, sedert 1939 Gemeentelijke leen- en voorschotbank


Omvang: 6 inventarisnummers


Openbaarheid: gedeeltelijk openbaar


Inhoud:

De Gemeentelijke leen- en voorschotbank verstrekte kredieten an particulieren.

Relevante inventarisnummers: 115 Stukken betreffende maatregelen in verband met buitengewone tijdsomstandigheden,

1940-1945

116 Stukken betreffende een reorganisatie van de Bank in verband met verminderde

werkzaamheden, 1943

148 Stukken betreffende de verstrekking van voedsel aan personeel, 1941, 1945.

190 Stukken betreffende de aangifte van 'vijandelijk' vermogen, 1940-1946

194 Correspondentie over Joods kapitaal met Lipmann Rosenthal en Co en opgave van joodse

personen met hun pensioen bij de Bank in voorschot, 1942

195 Notitie van de directeur over een verklaring van Jood zijn in verband met joodse

vermogenswaarden, c. 1942.

281 Kostenstaat van de goederen van personen die wegens evacuatie hun inboedel moeten

onderbrengen, 1943-1951

Thema/thema’s: Jodenvervolging, economisch leven, evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Koninklijke Schouwburg


Omvang: ca. 1m1


Openbaarheid: het archief is openbaar


Inhoud:

Al dadelijk na de Duitse bezetting in mei 1940 dwong de bezetter het gemeentebestuur de

Koninklijke Schouwburg om te dopen in Stadsschouwburg. In de eerste oorlogsjaren

bespeelden Nederlandstalige en Duitstalige gezelschappen de schouwburg. De Duitse

organisatie ‘Kraft durch Freude’ verzorgde er het amusement voor de Duitse soldaten. Voor

het gebruik van de schouwburg weigerde de bezetter echter te betalen, ondanks herhaalde

verzoeken van de waarnemend burgemeester prof. ir. C.L. van der Bilt. In december 1941 gaf

de Rijkscommissaris voor het bezette gebied SeyssInquart te kennen dat het

Rijkscommissariaat de schouwburg wilde pachten om er een Duits theater van te maken. Op 1

juni 1942 ging de schouwburg over naar het uit Freiburg afkomstige Duitse gezelschap dat de

naam kreeg van ‘Deutsches Theater in den Niederlanden’. Het gemeentelijk

17

schouwburgbedrijf werd opgeheven, maar de gemeente Den Haag bleef wel eigenaar van het

gebouw en dus onderhoudsplichtig. In de zomer van 1944, bij het naderen van de geallieerde

troepen, vertrok het Duitse gezelschap halsoverkop. Daarna beschikte de kameropera nog

enige tijd over het gebouw. De schouwburg werd op 10 oktober 1944 weer aan de gemeente

overgedragen. Geschikt voor bespeling was het gebouw echter niet. Op 24 april 1945 werd de

provinciale griffie, dat haar gebouw tijdens een bombardement verloren had, tijdelijk in de

schouwburg gehuisvest. Op 1 juni 1945 werd de schouwburg heropend. De uitvoering van

taken met betrekking tot de schouwburg werd in een afzonderlijke tak van dienst onder

leiding van een directeur ondergebracht

Relevante inventarisnummers: 41 Kroniek van belangrijke gebeurtenissen in de schouwburg, 1936-1952

49 Besluiten van B & W inzake wijzigingen van het uitoefenen van het beheer van de

gemeente over de schouwburg, 1922-1947

50 Circulaire van de administrateur inzake de naamsverandering van de Koninklijke

schouwburg in "Stadsschouwburg", 1940

51 Stukken betreffende de overname van de schouwburg door de Duitse bezetter, 1941-1943

52 Stukken betreffende de overname van de schouwburg door de gemeente van de Duitse

bezetter, 1944-1945

56 Stukken betreffende het rechtsherstel van het personeel, de distributie van goederen en de

geldzuivering na de tweede wereldoorlog, 1945-1948

59 Stukken betreffende de afwikkeling van vorderingen op het Deutsches Theater in den

Niederlanden, 1945-1953, met retroacta, 1943-1945.

66 Stukken betreffende voorzieningen in de schouwburg in verband met de wederopbouw na

de tweede wereldoorlog, 1945-1953

122 Stukken betreffende de huur van de schouwburg door de Nationalsozialistische

Gemeinschaft "Kraft durch Freude" voor opvoeringen voor het Duitse leger, 1940-1942

Thema/thema’s: Kunsten, Collaboratie, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Deutsches Theater in den Niederlanden

(gedeponeerd in het archief van de Koninklijke Schouwburg)


Omvang: ca. 0,25m




Inhoud:

Al dadelijk na de Duitse bezetting in mei 1940 dwong de bezetter het gemeentebestuur de

Koninklijke Schouwburg om te dopen in Stadsschouwburg. In de eerste oorlogsjaren

bespeelden Nederlandstalige en Duitstalige gezelschappen de schouwburg. De Duitse

organisatie ‘Kraft durch Freude’ verzorgde er het amusement voor de Duitse soldaten. Voor

het gebruik van de schouwburg weigerde de bezetter echter te betalen, ondanks herhaalde

verzoeken van de waarnemend burgemeester prof. ir. C.L. van der Bilt. In december 1941 gaf

de Rijkscommissaris voor het bezette gebied SeyssInquart te kennen dat het

Rijkscommissariaat de schouwburg wilde pachten om er een Duits theater van te maken. Op 1

juni 1942 ging de schouwburg over naar het uit Freiburg afkomstige Duitse gezelschap dat de

naam kreeg van ‘Deutsches Theater in den Niederlanden’. Het gemeentelijk

schouwburgbedrijf werd opgeheven, maar de gemeente Den Haag bleef wel eigenaar van het

gebouw en dus onderhoudsplichtig. Het bureau en de repetitielokalen van het gezelschap

18

waren ondergebracht in het pand Fluwelenburgwal 22 (het gebouw van de vrijmetselaarsorde

Groot Oosten der Nederlanden). De opening vond plaats op 19 november 1942, in

tegenwoordigheid van Goebbels en de Rijkscommissaris. In de zomer van 1944, bij het

naderen van de geallieerde troepen, vertrok het gezelschap halsoverkop. Daarna beschikte de

kameropera nog enige tijd over het gebouw. De schouwburg werd op 10 oktober 1944 weer

aan de gemeente overgedragen. Geschikt voor bespeling was het gebouw echter niet. Op 24

april 1945 werd de provinciale griffie, dat haar gebouw tijdens een bombardement verloren

had, tijdelijk in de schouwburg gehuisvest. Op 1 juni 1945 werd de schouwburg heropend. De

uitvoering van taken met betrekking tot de schouwburg werd in een afzonderlijke tak van

dienst onder leiding van een directeur ondergebracht

Na de bevrijding was gebleken, dat verschillende goederen, waaronder de toneelbelichting, in

beslag waren genomen of vernield. De costuums van het Deutsches Theater waren echter

achtergebleven.Over de schadeloosstelling en over het beschikkingsrecht van de costuums

werd na de oorlog nog lang geprocedeerd. Tijdens de processen werden de costuums

verhuurd. Zij zijn uiteindelijk in 1953 verkocht.


59 Stukken betreffende de afwikkeling van vorderingen van de Koninklijke Schouwburg op

het Deutsches Theater in den Niederlanden, 1945-953, met retroacta, 1943-1945.

454 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de zakelijk leider H. Wolff inzake de

voorbereiding tot het in bedrijf stellen van het Deutsches Theater in den Niederlanden in Den

Haag, 1942

455 Felicitatielijsten en stukken betreffende eerbetuigingen aan en van bezettingsautoriteiten

en kunstenaars, 1942-1944

456 Weekprogramma's; minuten, 1942-1944

457 Folder van het speelseizoen 1942/1943

458 Blanco personeelskaart, c. 1943

459 Circulaire houdende de sejourregeling van de N.V. "Het Residentie Tooneel", 1943

461 Ingekomen stukken bij de beheerder van de voorraden stoffen en tekstboeken, 1943-1944

462 Inventariskaarten van de inboedels in de vertrekken van de schouwburg, c.1944.

- De affiches van het Deutsches Theater in den Niederlanden zijn geborgen in de

Affichecollectie (zie deze Wegwijzer III Haagse affiches uit de Tweede Wereldoorlog)

Thema/thema’s: Kunsten, collaboratie, Duitse overheid en instellingen


NAAM ARCHIEF:

Dienst der Gemeenteplantsoenen


Omvang: 7 inventarisnummers



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Dienst der Gemeenteplantsoenen droeg bij aan de voedselvoorziening in de Tweede

Wereldoorlog. Met ingang van 1 december 1942 werd door de burgemeester de Tijdelijke

Gemeentelijke Dienst voor de Teelt van Voedingsgewassen ingesteld. Het diensthoofd P.J.

van Bommel werd met ingang van 1 november 1943 benoemd tot directeur der

Gemeenteplantsoenen. Op 15 april 1945 werd de dienst weer opgeheven en werden de

werkzaamheden opgedragen aan Gemeenteplantsoenen, die dus ook met de uit de liquidatie

voortvloeiende werkzaamheden werd belast. Op 4 mei 1945 bleek directeur Van Bommel

19

overigens spoorloos te zijn verdwenen met medeneming van zijn dienstauto en enige andere

gemeente-eigendommen. (zie voor archiefstukken betreffende de Tijdelijke Gemeentelijke

Dienst voor de Teelt van Voedingsgewassen bnr. 0610-01). De Dienst der

Gemeenteplantsoenen zorgde ook voor het beheer en onderhoud van de openbare

begraafplaats.


5 Stukken betreffende het afwikkelen van de liquidatie van de Gemeentelijke Tijdelijke

Dienst voor de Teelt van Voedingsgewassen, met retroacta vanaf 1943, 1946-1948

77 Stukken betreffende het afdoen van aangelegenheden voortvloeiende uit de gedwongen

tewerkstelling van personeel gedurende de Duitse bezetting, 1942-1948

78 Stukken betreffende het afdoen van aangelegenheden voortvloeiende uit het inzetten van

personeel voor oogstwerkzaamheden in Drenthe, 1943-1947

99 Stukken betreffende het uitvoeren van maatregelen tot 'zuivering' en rechtsherstel van

personeel, 1945-1956

110 Ingekomen verzoek van het Nederlandsche Roode Kruis om op het graf van de Britse

sergeant P.C. Harrison (RAF) diens tot dan toe ontbrekende gegevens te doen aanbrengen,

1946

111 Stukken betreffende het verzorgen van het voor Duitse gesneuvelden bestemde perceel

grond en het aanleggen van beplanting en paden na de ruiming der graven, 1946-1948

112 Stukken betreffende het aanleggen en verzorgen van het graf van de leden der

verzetsgroep Han Stijkel, 1947-1979

In dit archief ook:

- Correspondentie over de ingebruikstelling en het onderhoud en in het bijzonder over het

begraven van Duitse, Nederlandse en Engelse militairen; met tekeningen, 1941-1943

- Correspondentie met de directeur van de Algemene begraafplaatsen over de Duitse en de

Engelse graven, 1946

Correspondentie over het eregraf van de zgn. Stijkelgroep van verzetslieden, 1947

Thema/thema’s: Voedselvoorziening, arbeidsinzet, (geallieerd verzet), zuivering, Duitse

overheid


NAAM ARCHIEF:

Gemeenteapotheek


Omvang: 11.4m1 (hele archief)


Openbaarheid: gedeeltelijk openbaar


Inhoud:

In de oorlog speelde de gemeenteapotheek als farmaceutische dienst van het Nederlandse

Rode Kruis een belangrijke rol. Doordat in 1939 ruime voorraden waren aangelegd bleef het

gedurende de bezetting mogelijk de Haagse ziekenhuizen van de benodigde geneesmiddelen

te voorzien en daarnaast Nederlandse burgers in het hele land en in het buitenland medicinale

hulp te geven toen elders de grondstoffen schaars waren geworden. In samenwerking met het

Rijksmagazijn van Genees- en Verbandmiddelen werd een centrale noodapotheek van het

Rode Kruis ingericht en wekelijks vanuit Den Haag bevoorraad. Verder verrichtte men

werkzaamheden als Chemische Dienst van de Luchtbeschermingsdiensten en als uitdeelpost

van levensmiddelen voor het Rode Kruis.


128 Verstrekking van vitaminetabletten aan kleuters enz. 1943-1945

20

129 Verstrekking van gecondenseerde melk aan ondervoede kinderen enz. 1943-1946

130 Rode Kruis bemoeiingen ter verkrijging van geneesmiddelen ten behoeve van de

Nederlandse burgerbevolking, 1944-1948

131 Rode Kruis bemoeiingen ter verkrijging van geneesmiddelen ten behoeve van diverse

instellingen voor gezondheidszorg, 1944-1947

132 Bemoeiingen van het Zweedse Rode Kruis ter verkrijging van geneesmiddelen ten

behoeve van de Nederlandse burgerbevolking, 1945.

133 Rode Kruis bemoeiingen ter verkrijging van geneesmiddelen ten behoeve van de

Nederlandse burgerbevolking, 1949-1964

135 Hulpverlening op het gebied van de voedselvoorziening, 1944-1945

142 Uitrusting van ambulances, door het Nederlandse Rode Kruis ingezet voor de repatriëring

van Nederlandse burgers uit Duitsland, 1945.

144 Uitrusting van ambulances van het Nederlandse Rode Kruis in Finland, 1940.

147-168 Activiteiten tbv de Luchtbeschermingsdienst, 1948-1945

170-201 Distributie van voedingsmiddelen en andere goederen, 1940-1948

Relevante inventarisnummers: zie inhoud

Thema/thema’s: Gezondheidszorg en voedseldistributie


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke dienst der stadsontwikkeling en volkshuisvesting (S en V)


Omvang: Totale archief is 80m1


Openbaarheid: Alleen de personeelsdossiers in dit archief zijn niet openbaar, de overige

hieronder genoemde archiefstukken zijn alle openbaar. Voor inzage van de niet-openbare

archiefstukken informatie bij het Haags Gemeentearchief.


Inhoud:

257 Gebeurtenissen tijdens de Duitse bezetting, 1940-1946

504-505, 1404 Stukken betreffende het herstel van oorlogsschade, 1945-1950

1464 Onteigende percelen, 1946

1473 Op te ruimen funderingen en opstallen, 1946

1530 Op te ruimen funderingen en opstallen en onteigende percelen, 1946

1560 Roomskatholieke Woningbouwvereniging Verbetering Zij Ons Streven, herstel

oorlogsschade, 1942-1947

1625 Woningbouwvereniging De Goede Woning Loosduinen, herstel oorlogsschade, 1944-

1948

1661 Woningbouwvereniging 's-Gravenhage, herstel oorlogsschade, 1947-1949

1771 Woningbouwvereniging Openbaar Belang, herstel oorlogsschade, 1946-1947

1760 Woningstichting Patrimonium Den Haag, herstel oorlogsschade, 1945-1947

1796 Woningvereniging voor Trampersoneel voor volkshuisvesting, herstel oorlogsschade,

1941-1949

1870 Evacuatie van de burgerbevolking, 1938-1950

1871 Luchtbescherming van de inwendige Dienst, 1938-1949

1872 Luchtbescherming; schuilplaatsen en loopgraven, 1938-1939

1996 Geëvacueerde gebieden, 1946

2142 Huurderving en ontruimde gemeentewoningen, 1946

2182 Bestemming bunkers Overvoerde, 1947-1950

2185 Opruimen bunkers, 1947-1949

21

2474 Keizerstraat (o.m. herstel oorlogsschade), 1926-1950

2515 Kijkduinsestraat I (o.m. herstel oorlogsschade), 1928-1949

3475 Evacuatiecijfers en adressen, 1942

3476 Onteigening i.v.m sloop, 1942

3478 Te ontruimen gebied van zone II, 1943

3488 Staten ontruimde gemeentewoningen, 1943

3489 Staat huurderving ontruimde gemeentewoningen, 1943

3493 Onteigende terreinen, 1944

3493 Industrieterreinen, Laakhaven, 1944

3495 Staten huurderving ontruimde gemeentewoningen, 1944


3498 Plan Duindorp, 1944


3501 Verwoeste percelen, 1945



3504 Historisch overzicht, 1946


3520 Geëvacueerd perceel, 19463522 Geëvacueerd perceel, 1946

3922 Bedrijvenonderzoek in Den Haag en omringende plaatsen, 1943

3936-3937 Agenda's van Ingekomen en verzonden brieven, 1939-1945

6078 Overzicht onteigening, 1946

6209 Geëvacueerd perceel, 1946


Thema/thema’s: Evacuatie, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke reinigingsdienst


Omvang: ca. 0,25m1




Inhoud:

De primaire taak van de Gemeentelijke Reinigingsdienst was het schoonhouden van de

openbare weg (vegen en sproeien) en het ophalen en verwijderen van het door de bevolking

aangeboden huisvuil.


562-564 Stukken betreffende de Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming afdeling

's- Gravenhage, 1935-1944

657 Aantekenboek van schillenophalers, 1942-1943

Thema/thema’s: Economisch leven, Luchtbescherming


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijk bureau voor beroepskeuze en de commissies voor

beroepskeuze


Omvang: 0,125m1



22


Inhoud: In september 1940 werd de Gemeentelijke Arbeidsbeurs omgezet in een

Rijksarbeidsbureau met een afdeling voor beroepskeuze. Het gemeentelijke bureau bleef

echter bestaan en verhuisde in februari 1942 naar de Grote Markt 8. Op 31 augustus1944

werd het overgenomen door een Duitsgezinde leiding en door het massaal wegblijven van het

personeel werd het in feite opgeheven. Na de oorlog werd het bureau als gemeentelijke

instelling heropend op 1 september 1945.

12-13 Correspondentie met het gemeentebestuur, 1939-1945

Relevante inventarisnummers: zie inhoud

Thema/thema’s: Economisch leven, arbeid


NAAM ARCHIEF: Monumentencommissie


Omvang: 0,5m1




Inhoud:

Op 9 juni 1921 is in Den Haag de gemeentelijke Monumentencommissie geïnstalleerd. De

commissie kreeg tot taak om het College van Burgemeester en Wethouders te adviseren bij

het maken van een gemeentelijke monumentenlijst.

Relevante inventarisnummers: 332-335 Stukken betreffende de advisering over verbouwingen van monumentale panden,

over het plaatsen van monumentale banken of standbeelden, en over veranderingen aan

monumenten en aan landschappen, 1940-1943



NAAM ARCHIEF: Armenraad, sedert 1946 Sociale raad, sedert 1965 Stichting sociale raad


Omvang: ca. 1 m1


Openbaarheid: de openbaarheid van het archief is beperkt


Inhoud:

De Haagse Armenraad werd geïnstalleerd in 1913 en verenigde vele instellingen op het terrein

van de armenzorg.


27 Jaarverslagen (deels in concept) met bijlagen, 1943-1951, 1966-1972

30 Stukken betreffende het bombardement van het bureau van de armenraad op 11 april 1944,

alsmede de oorlogservaringen van andere armenraden en gelukwensen bij de bevrijding,

1944-1945

31Dossier inzake de verstrekking van gegevens aan de gemeente over het beleid van NSB-

burgemeester prof. mr. H. Westra ten aanzien van de armenraad, 1945

78 Dossier inzake de zuivering van gemeentepersoneel en de instelling van een

zuiveringscommissie bij de armenraad, 1945-194

797Dossier inzake de financiële afwikkeling van de schade als gevolg van de bominslag in

het kantoor van de armenraad, 1944-1956

227 Dossiers inzake (het beleid t.a.v.) de verdeling van de algemene armengelden, 1943-1952

23

230 Dossier inzake het onderzoek naar de ondersteuningsnormen voor armlastigen, 1944-

1964, retroacta 1934

268 Dossier inzake de getuigenis van mr. H.M.L.H. Sark, penningmeester van de Nederlandse

vereniging voor Armenzorg en Weldadigheid, tegen C. Piek, de voormalige directeur-

generaal van de Winterhulp Nederland en de Nederlandse Volksdienst, alsmede inzake de

organisatie en werkwijze van deze instellingen, 1945-1946; met retroacta, 1942.

388 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Jozef en Rosa Cohenfonds voor

financiële steun voor opvoeding en onderwijs van kinderen, 1945-1965

464Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de vereniging Kinderhulp voor 's-

Gravenhage en omstreken, 1941-1966

508 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de vrijzinnig christelijke

gezondheidskolonie 'naar buiten', afdeling 's-Gravenhage, 1944-1963, met bijlagen en foto's.

576 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Emma-kliniek, Protestantse

kliniek voor verloskunde en vrouwenziekten, 1944-1958

698 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Haags Comité tot

Hulpverlening aan gezinnen van Nederlandse krijgsgevangenen, 1945

699 Dossier inzake de hulpverlening aan gerepatrieerden en oorlogsslachtoffers door diverse

instellinggen, onder meer door de vereniging 'Bezuidenhout's herstel' en de 'Stichting

Bezuidenhout 1945', 1945-1947

700 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Stichting 1940-1945, voor het

lenigen van zedelijke, maatschappelijke en stoffelijke noden van verzetslieden of hun

nagelaten betrekkingen, 1945- 1970

701 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Karel Doorman Fonds,

steunfonds voor leden van het personeel van de Koninklijke Marine en hun nagelaten

betrekkingen, 1946-1949

702 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Prins Bernhard Stichting voor de

behartiging van de zedelijke, stoffelijke en maatschappelijke belangen van militairen van

landen zeemacht, 1946-1959

703 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Nederlandse vereniging van ex-

politieke gevangenen uit de bezettingstijd, 1946-1961

704 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Nationale vereniging tot steun

aan miliciens, afdeling 's-Gravenhage, 1946-1964, met bijlage

705 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Nederlandse

Oorlogsgravenstichting voor de verzorging van begraafplaatsen van Nederlandse


706 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het fonds voor oud-militairen en

hun nagelaten betrekkingen, 1947-1962

707 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Stichting Pelita, voor de leniging

van de materiële, zedelijke en stoffelijke noden van de slachtoffers van de oorlog met Japan,

1947-1964

708 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Nederlands Oorlogsgraven

Comité, voor het organiseren van herdenkingsplechtigheden, 1946-1970

709 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de stichting Katholiek Thuisfront,

voor de leniging van de maatschappelijke nood van Nederlandse militairen, 1947-1964

710 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Bond van Nederlandse militaire


711 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Koninklijke Vereniging van

gepensioneerde officieren van het Nederlandse leger, voor de behartiging van de belangen van

de leden en hun nagelaten betrekkingen, 1949-1959, met bijlage

24

712 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Protestants Interkerkelijk

Thuisfront (PIT) voor de zorg van militairen en hun nagelaten betrekkingen, 1949-1968

713 Stukken betreffende de organisatie en werkzaamheden van het plaatselijk comité van

kerkelijk en particulier initiatief voor sociale zorg t.b.v. gerepatrieerden, 1951-1956

714 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de Stichting Ondersteuningsfonds

'Plan de Boer', voor het verlenen van financiële bijstand aan de nagelaten betrekkingen van

overleden Indische officieren, 1952-1964

715 Dossier Inzake de organisatie en werkzaamheden van de verkooporganisatie

gedemobiliseerde militairen, 1953-1954, met bijlage

716 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van het Nationaal Comité ter bestrijding

van het concentratiekampsysteem, 1953-1958

717Dossier inzake hulpverlening bij rampen, onder meer door het Nationaal Rampenfonds,

1953- 1960, met retroacta 1922-1941.

718 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de stichting Meer Ontspanning

voor Ernstige Oorlogsgewonden (MOVEO), 1953-1965

720 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de stichting tot hulpverlening aan

gewezen krijgsgevangenen van Japan en hun nagelaten betrekkingen, 1962-1963

721 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de landelijke bond 'Band

Nederland-Indië', voor de behartiging van de geestelijke en stoffelijke belangen van zijn leden

en van hen die zijn of worden uitgezonden naar de Overzeese Gebiedsdelen of het buitenland,

1945-1949

769 Dossier inzake de organisatie en werkzaamheden van de stichting 'Carnegie Heldenfonds'

voor de financiële ondersteuning van personen die met levensgevaar anderen hebben gered,

1946-1961

Thema/thema’s: Collaboratie, Oorlogsslachtoffers, Krijgsgevangenen, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Commissie van advies voor de werkverschaffing


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De Commissie van advies voor de werkverschaffing en voor de gemeentelijke vakcursussen

voor werkloozen is door het college van burgemeester en wethouders ingesteld in 1938. De

commissie had tot taak het college te adviseren over de wijze van beloning van werk

uitgevoerd in het kader van de werkverschaffing, en te beoordelen of gemeentelijke

vakcursussen ingezet zouden kunnen worden voor de werkverschaffing aan oudere vaklieden.

De commissie werd met terugwerkende kracht opgeheven met ingang van 30 maart 1942, bij

besluit van de Burgemeester van 22 april 1942.

Relevante inventarisnummers: 2 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1938 aug 20-1942 apr 22

Thema/thema’s: Arbeid


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke crisis- en distributiedienst

25


Omvang: 5,2m1


Openbaarheid: het archief gedeeltelijk openbaar


Inhoud: Het archief beslaat de periode 1939-1952 en is in zijn geheel relevant voor de

geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog

Relevante inventarisnummers: 1-314

Thema/thema’s: Voedseldistributie, Arbeidsinzet, Arbeidsdienst, Zuivering, Illegaliteit


NAAM ARCHIEF:

Haagsche stichting voor hulp aan Rotterdamsche vluchtelingen, sedert november 1940

Tijdelijke gemeentelijke dienst voor verzorging van Rotterdamsche vluchtelingen


Omvang: 1m1




Inhoud:

Het archief beslaat de periode 1940-1941 en is in zijn geheel relevant voor de geschiedenis

van de Tweede Wereldoorlog

Door het bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940 werden ruim 75.000 personen

dakloos. Hiervan kreeg Den Haag er rond de 8.000 te huisvesten. De vluchtelingen werden

ondergebracht in inderhaast ingerichte noodtehuizen (schoolgebouwen e.d.). Een speciaal in

het leven geroepen stichting ondersteunde de vluchtelingen. Per 1 november 1940 nam de

Tijdelijke gemeentelijke dienst voor verzorging van Rotterdamsche vluchtelingen een deel

van de zorg van de stichting over. De Tijdelijke diens was uitsluitend belast met het beheer

van de verzorgingstehuizen. De Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon

(GDMH) en de GGGD waren verantwoordelijk voor de geneeskundige verzorging en

ondersteuning. In de loop van 1941 nam het aantal Rotterdamse vluchtelingen in Den Haag

sterk af. De dienst werd per 1 november 1941 opgeheven. De GDHM nam de zorg voor de in

Den Haag achtergebleven Rotterdamse vluchtelingen over.


Thema/thema’s:

Steun en opvang, Oorlogsslachtoffers


NAAM ARCHIEF:

Archief van de afdeling arbeidszaken van de Dienst der Gemeentewerken


Omvang: 0,5m1


Openbaarheid: beperkt openbaar

Soort toegang: inventaris

Inhoud:

In mei 1942 vorderde de Duitse bezetter tien procent van het Haagse ambtelijke apparaat voor

gedwongen arbeid in Duitsland. Dit betekende dat 150 werklieden van de Dienst der

Gemeentewerken voor de Arbeidsinzet naar Duitsland zouden moeten. De eis van 150 man

kon worden teruggebracht tot honderd. Vooral jonge medewerkers van de Dienst der

26

Gemeentewerken zonder gezin werden uitgezonden. Op 24 mei deelde directeur ir. W. van

der Vegt het voor de arbeidsinzet bestemde personeel, waaronder veel grondwerkers en

stratenmakers, in een toespraak het gedwongen vertrek mede. De aanwezigen maakten

luidkeels hun ongenoegen over hun aanwijzing kenbaar. In 1943 waren er nog 69 ambtenaren

van Gemeentewerken in Duitsland werkzaam en in 1944 63. Zeker vijf van hen zijn tijdens de

arbeidsinzet omgekomen.


411 - Stukken betreffende de Arbeidsinzet

425 - Stukken betreffende de Arbeidsinzet

Thema/thema’s: Arbeid, Arbeidsdienst


NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijke Commissie voor Kunstopdrachten


Omvang: 0,2m1




Inhoud:

De Gemeentelijke Commissie voor Kunstopdrachten is door het college van burgemeester en

wethouders ingesteld bij besluit van 12 augustus 1940 (Bijlage no. 280). De taak van de

commissie bestaat uit het doelmatig besteden van de jaarlijks begrote fl10.000 voor

opdrachten aan en aankopen van werken van Haagse beeldende kunstenaars. In 1942 is de

commissie samengevoegd met de Commissie tot voorbereiding van de oprichting van

monumenten tot de - nieuwe - Gemeentelijke Commissie voor Kunstopdrachten.

Relevante inventarisnummers: 1 Notulen, 1940-1942

5-7 Correspondentie met kunstenaars, 1940-1942



NAAM ARCHIEF: Gemeentesecretarie, Bureau afwikkeling Inkwartiering en vorderingen


Omvang: 11,3m1




Inhoud:

Het Gemeentelijk Bureau afwikkeling Inkwartiering en vorderingen was belast met de

vordering van goederen in opdracht van de Duitse bezetter, o.m. duiven, vervoersmiddelen

(rijwielen, auto’s, paarden, reparatiewerktuigen en garages) en allerhande andere zaken, zoals

textiel en metalen.

Het bureau was tevens belast met de inkwartiering de Duitse weermacht in Den Haag en met

particuliere inkwartiering. Daartoe werden panden gevorderd. Het bureau was belast met de

zorg voor de evacuatie van de bewoners van Scheveningen zones V en R naar Zeeland.

Tevens bevat het archief:

- stukken betreffende hulpverlening aan burgerslachtoffers van oorlogsgeweld

- afwikkeling ongevallen tussen Duitsers en Nederlandse burgers

27

- vorderingen van de K.L.M. op door de Duitse weermacht als oorlogsbuit meegenomen

goederen van de vliegvelden Schiphol, Eelde, Eindhoven, Haamstede, Leeuwarden,

Texel, Vlissingen en Ypenburg

- afwikkeling betaling inzake transportdiensten en arbeidslonen betreffende

verrichtingen voor de Duitse weermacht

- betaling van burgers die vrijwillig wachtdiensten verrichten voor de Duitse autoriteiten

en vergoeding voor wachtdiensten tegen sabotage

- na mei 1945 ondersteuning geallieerde strijdkrachten

Relevante inventarisnummers: 1-162 (hele archief); zie voor de inventaris van het archief:

www.gemeentearchief.denhaag.nl

Thema/thema’s: Vordering en inname, Vervoer, Inkwartiering, Evacuatie, Collaboratie,

Illegaliteit, Geallieerden


NAAM ARCHIEF: Bureau financiële afwikkeling evacuatie-aangelegenheden (sedert mei 1945 Gemeentelijk

Vestigingsbureau)


Omvang: 0,25m1



Soort toegang: geen

Inhoud: Het gemeentelijk Bureau financieele afwikkeling evacuatie-aangelegenheden was

belast met de evacuatie van de Haagse bevolking

Relevante inventarisnummers: het archief is niet geïnventariseerd

Thema/thema’s: Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijk bedrijf centrale keukens


Omvang: 1,3m1


Openbaarheid: Op het archief van de zuiveringscommissie berust een

openbaarheidbeperking van 75 jaar (inventarisnummers 58-60). De overige stukken zijn

openbaar.


Inhoud:

In opdracht van het rijk nam de gemeente Den Haag in april 1942 de centrale keukens aan de

Gaslaan, de Slachthuiskade en de Dr. Lelykade in gebruik. In de periode nadien kwamen er

ook elders in de staduitdeelposten. Vlak voor de bevrijding was het aantal uitdeelposten

opgelopen tot 79. Ook werd samengewerkt met de keukens in Rijswijk en Delft.

Behalve voedsel voor de burgerbevolking werd er ook 'bonloze bijvoeding' geleverd aan

werknemers van bedrijven en instellingen en werd er voedsel verstrekt voor de

eenpansmaaltijden van 'Winterhulp Nederland'.


Thema/thema’s: Voedseldistributie, Hongersnood, Hongerwinter, Gaarkeukens, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

28

Gemeentelijke Schoeiseldienst


Omvang: 4,1m1




Inhoud:

In Den Haag werd op 27 november 1931 het Haagsch Crisis Comité (HCC) opgericht. In de

jaren dertig startte het HCC met een werkverschaffingsproject voor schoenherstellers. Dit

project werd omgezet in de Schoeiseldienst, waar werklozen tegen geringe betaling periodiek

één of meerdere paren schoenen konden laten repareren. Om te voorkomen dat de taken en

gelden door de Nederlandsche Volksdienst overgenomen zouden worden ging het HCC per 1

november 1942 in liquidatie. De Schoeiseldienst werd in 1942 een gemeentelijke dienst.


42 Stukken betreffende de financiering en de taken van de Schoeiseldienst , 1935-1950

160-162 weekrekeningen van de Schoeiseldienst , 1941-1943

207 Registers van aantallen aanvragen, verstrekte bedragen en diverse gegevens betreffende

door de afdelingen A, B en de Schoeiseldienst begunstigden, 1933-1934 en 1943-1953

356-359 Ingekomen en doorslagen van uitgaande stukken, alfabetisch geordend, 1940-1945

363-364 Kasboeken van inkomsten en uitgaven van de Schoeiseldienst, 1940-1948

365-372 Rekeningen van inkomsten en uitgaven per week met bijlagen, 1940-1945

384 Giroboek van inkomsten en uitgaven van de spaarregeling van de Schoeiseldienst, 1942

november - 1950 juni.

Thema/thema’s: Distributie, Steun en opvang


NAAM ARCHIEF:

Werkcommissie historische gevels en gebouwen


Omvang: 0,125m1




Inhoud:

De Werkcommissie historische gevels en gebouwen is door de wethouder van openbare

werken opgericht op 26 oktober 1943. Naast de 'leider' J. van Harmelen, waren de

gemeentearchivaris en twee architecten lid. Taak was het verzamelen van gegevens

betreffende historisch belangrijke gebouwen in verband met herstel na eventuele

oorlogsschade. De commissie beëindigde in 1949 zijn taak.


1 Verslag van de oprichtingsvergadering, 1943


3 Overeenkomst met de architect A.N. Schippers; concept, 1944

4 Lijsten van opgemeten gevelwanden en gebouwen, 1946 en z.j.

5 Tekeningen (calques) van historische gevelwanden en gebouwen, 1946-1949

Thema/thema’s: Kunsten, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

29

Tijdelijke Gemeentelijke Dienst voor het onderbrengen van oorlogsslachtoffers in

noodtehuizen


Omvang: 1,5m1




Inhoud:

Na het bombardement op het Bezuidenhout op 3 maart 1945 besloot de burgemeester tot

instelling van een Tijdelijke Gemeentelijke Dienst voor het onderbrengen van

oorlogsslachtoffers in noodtehuizen. De taak van de dienst was te zorgen voor de huisvesting

en verzorging van de slachtoffers van het bombardement. De exploitatie van de ingerichte

tehuizen was aanvankelijk opgedragen aan de eveneens in de bezettingstijd in het leven

geroepen Gemeentelijke Verzorgingsdienst, maar de omvang van de ramp en de daaruit

voortvloeiende maatregelen maakten de instelling van een zelfstandige dienst noodzakelijk.

Op 3 maart 1945 werden noodtehuis Groenestein aan de Loosduinseweg, het gemeentelijk

verzorgingshuis aan de Morsestraat, villa Den Burgh te Rijswijk en een zevental scholen tot

noodtehuis ingericht. Binnen 14 dagen konden 600 bombardementsslachtoffers worden

opgenomen in deze noodtehuizen die waren voorzien van ledikanten, kribben, beddengoed,

tafels en stoelen.

Meteen na de bevrijding verschoof de aandacht naar de hongervluchtelingen die terugkeerden

uit het noorden en oosten van het land, of van oorlogsslachtoffers waarvan de woningen door

anderen bewoond of geplunderd bleken.

Na 1 juni 1945 moest een nieuwe stroom oorlogsslachtoffers, de gerepatrieerden, in de

gemeentelijke noodtehuizen worden ondergebracht. Onder hen bevonden zich in het

buitenland tewerkgestelden, mensen die terugkeerden uit concentratiekampen en

krijgsgevangenen. Tenslotte werden ook zorg gedragen voor de huisvesting van vrouwen en

kinderen waarvan echtgenoten of vaders waren ingesloten wegens hun gedrag tijdens de

bezetting. Deze laatste categorie werd zo veel mogelijk in speciaal voor hen ingerichte

noodtehuizen ondergebracht. Op 1 september 1945 werd aan de Prins Mauritslaan een

speciaal noodtehuis geopend voor joden.

Tot de neventaken van de dienst behoorde ook de zorg voor repatrianten. De dienst

organiseerde de terugkeer, deed medische controles, deed politieke controles en registreerde

repatrianten. Aan repatrianten werden distributiebescheiden afgegeven en verdere steun

verleend. Tevens poogde de dienst de repatrianten te laten terugkeren in het arbeidsproces.

Deze werkzaamheden werden door de dienst verricht in samenwerking met het Nederlandse

Rode Kruis, de Politie en de Politieke Opsporingsdienst (POD), de secretarie afdeling

Bevolking, de Distributiedienst en het Gewestelijk Arbeidsbureau.

De tijdelijke Gemeentelijke Dienst voor het onderbrengen van oorlogsslachtoffers in

noodtehuizen werd opgeheven op 12 mei 1946. De taken van de dienst werden per die datum

overgenomen door de Gemeentelijke Dienst voor maatschappelijk hulpbetoon (vanaf 12 juni

1946 de Gemeentelijke Dienst voor Sociale Belangen).

Relevante inventarisnummers: 1-20 (hele archief)

Thema/thema’s: Repatriëring, Oorlogsslachtoffers, Steun en opvang, Geallieerde

Krijgsgevangenen


NAAM ARCHIEF:

Liquidatiecommissie van het Gemeentelijk Vestigingsbureau

Toegangsnummer: 0673-01

30

Omvang: 0,125m1



Gemeentearchief.

Soort toegang: papieren inventaris

Inhoud: Het Gemeentelijk Vestigingsbureau was sinds oktober 1942 belast met de evacuatie

van inwoners van Den Haag. Het Vestigingsbureau is op 1 november 1945 opgeheven. De

afwikkeling van de personele en financiële zaken is vervolgens in handen gegeven van de

Liquidatiecommissie van het Gemeentelijk Vestigingsbureau. Deze had de taak in 1949

volbracht en is in 1951 opgeheven.


Thema/thema’s: Evacuatie, Oorlogsslachtoffers, Zuivering, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Coördinatiecommissie voor de zuivering en Zuiveringscommissie voor het personeel der

gemeente 's-Gravenhage


Omvang: 3,7m1



Gemeentearchief.

Soort toegang: papieren plaatsingslijst

Inhoud: Direct na de Tweede Wereldoorlog stelde de Militair Commissaris voor ’s-

Gravenhage op grond van het Zuiveringsbesluit en op voordracht van het College van

Burgemeester en Wethouders van Den Haag zuiveringscommissies in voor de verschillende

takken van dienst van de gemeente Den haag. Tevens stelde hij een coördinatiecommissie in.

Deze bestond uit een aantal voorzitters van zuiveringscommissies. De coördinatiecommissie

zou alle adviezen van de zuiveringscommissie beoordelen en eventueel herzien om een

consistent beleid te voeren. In 1956 worden de nog weinig resterende zaken overgenomen

door de Commissie Toelaatbaarheid Gemeentepersoneel.

Relevante inventarisnummers: hele archief

Thema/thema’s: Collaboratie, Zuivering


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke Dienst voor Wederopbouw en Stadsontwikkeling


Omvang: totale archief 20,6m1




Inhoud:

De Gemeentelijke Dienst voor de Wederopbouw is op 16 juni 1945 opgericht. Een

belangrijke functie vervulde de dienst in de opstelling van de door de gemeente aan het Rijk

aan te bieden wederopbouwrekening. In 1947 nam de dienst de taken over van het Bureau

Afwikkeling, Inkwartieringen en Vorderingen, en behandelde vele oorlogsschadegevallen.

Van Duindorp was in 1945 een gevangenkamp gemaakt voor 5700 NSB’ers en andere foute

of vermeend foute Nederlanders. De geïsoleerde ligging en het feit dat de wijk ontruimd was,

maakten Duindorp er geknipt voor. De mannen zaten er maandenlang vast achter vier rijen

31

prikkeldraad. Ze moesten helpen met het herstellen van de beschadigde woningen. In

december 1946 werd besloten Duindorp vrij te geven. Stukken over dit gevangenkamp ziten

ook in dit archief.


356-401 Oorlogsschade dossiers, alfabetisch op straatnaam geordend, ca. 1946-1962

402-403 Register van aanmeldingen van particulieren wegens geleden oorlogsschade,

aangelegd in 1945, 1945

437 Kosten verzamelen gegevens omtrent geleden oorlogsschade, 1951 – 1957

449 Puinonteigening serie I t/m XXVI, 1953-1954450 Correspondentie n.a.v. circulaire

grondonteigening Bezuidenhout, 1955

451 Onteigening Bezuidenhoutwijk Spaarwaterlaan e.o., 1947-1948

452 Onteigening, herverkaveling en toewijzing van de gronden Bezuidenhout A+B, 1945

453 Onteigenings- en rentevergoedingen wederopbouwplannen Bezuidenhout A.B.C, 1950-

1954

454 Onteigening Bezuidenhout IB, IA, IC, IIA, IIB, IIIA, 1951-1958

455 Onteigeningsvergoedingen Bezuidenhout IA, IB, IC, 1947

456 Vaststelling onteigeningsvergoedingen deel IIA, IIB, IIIA, IIIB, IIIC, IIID, IV, V, 1948-

1949

457 Onteigening. Grondonteigening Bezuidenhout IIIB, IIIC, IIID, IVA, IVB, IVC, V, 1947-

1948

458 Onteigening. Bezuidenhout C. afwikkeling oorlogsschade, 1952

459 Puinruiming Maststraat 50 t/m 56, 61 t/m 61A, Sloepstraat 58 t/m 60 en 62 t/m 64, 1947-

1950

460 Onteigeningsvergoedingen Spaarwaterlaan e.o., 1947-1949

468 Kostenvoorzieningen door Gemeente in voormalig vestinggebied, 1951-1954

469 Huurderving van door Duitse Weermacht gevorderde objecten i.v.m. uitvoering Wet

Financiering Wederopbouw Publiekrechtelijke Lichamen, 1958

470 Opgave oorlogsschade Diensten en bedrijven i.v.m. uitvoering Wet Financiering

Wederopbouw Publiekrechtelijke Lichamen, 1951-1956

471 Overname door de Gemeente van opstallen bezettende macht op Gemeentegrond, 1948-

1954

472 Vergoeding ingevolge art. 14 Wet Financiering Wederopbouw Publiekrechtelijke

Lichamen, voor andere door de Gemeente geleden schade (vordering scholen en gebouw afd.

Onderwijs Korte Voorhout), 1941-1952

473 Herbouw verloren gegane Gem. objecten in het kader van de Volkshuisvesting, 1953-

1963

474 Inventarisatie der onteigende en verwoeste Gem. eigendommen i.v.m. de toepassing van

de Wet Financiering Wederopbouw Publiekrechtelijke Lichamen, 1946-1960

475 Declaraties puinruiming, 1945-1949

476 Aanvragen voorschotten op Rijksbijdragen i.v.m. herstel, 1945-1947

477-478 Voorschot declaraties, 1946-1949

479-485 Financiële afwikkeling oorlogsschade, 1945-1954

486 Schade aangiften. Algem. correspondentie, 1945

487 Inschrijvingen in het grootboek algemeen, 1946-1949

488 Verzamelkredieten werken beneden de ƒ 5000, aanvragen, 1946-1948

489 Verzamelkredieten puinruiming tot ƒ 5000, 1945-1949

490 Rapport noodvoorziening Gemeentefinanciën, 1946

491 Oorlogsschade luidklok toren raadhuis aan de Groenmarkt, 1947-1953

492 Vergoeding oorlogsschade Gemeentedrukkerij, 1951-1954

32

494 Verordeningen van de gemeentesecretarie betreffende, oorlogsschade aan personen,

auto’s en motorrijwielen, 1945-1954

495 Wet op de materiële Oorlogsschade, 1948-1955

500 Salarisbetaling aan vroeger ondergedoken personeel, 1945-1947

501 Schuld van de Gemeente aan leden van het Gem Personeel en andere Haagse arbeiders

tewerk gesteld in Duitsland (algemeen dossier), 1941-1948

502 Schuld aan de Gemeente van leden van het Gem Personeel, die tijdens de bezetting elders

tewerk zijn gesteld, 1940-1952

534 Reconstructiekosten bevolkingsregisters, 1951-1957

535 Schadevergoeding begraven van stoffelijke resten van oorlogsslachtoffers, 1948-1952

536 Herstel oorlogsschade R.K. begraafplaats Kerkhoflaan, 1951

537 Herstel oorlogsschade Algemene Begraafplaats "Westduin", 1948-1957

538 Afwikkeling oorlogsschade Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan 12, 1948-1958

542 Reinigingsdienst, vordering auto's, garages, veegen sproeiwagens, 1942 – 1960

543-562 Gemeentelijke Reinigingsdienst

543 Opruimen gestort puin en afval en prikkeldraad, 1946

544 Afkomende materialen van sloop en puin, 1945-1947

545 Vuil- en puinopruiming gestort door particulieren op openbare terreinen, 1946-

1948

546 Opslag puin voor woningbouw korrelbeton, 1948-1954

547 Storting van puin in de tankgracht, 1945

548 Inrichten en onderhouden puindepôts, 1945

549 Opruimen en afvoeren van puin naar puindepôts vanuit diverse stadsgedeelten,

1945-1946

550 Bezuidenhout, afvoeren puin naar puindepôts, 1946-1947

551 Bezuidenhout, opruimen van puin, 1946-1947

552 Binckhorsthaven (Planeetkade) puindepôt, 1945-1950

553 Harstenhoekweg e.o., opruimen en afvoeren van puin en vuil, 1946

554 Houtrustweg, opruimen puin, 1947-1948

555 Nieuwe rijksweg te Leidschendam, puinstort, 1947-1948

556 Riouwstraat en Borneostraat, opruimen en afvoeren puin, 1946

557 Riouwstraat en Borneostraat, vervoeren van waardeloos puin v. puinonteigening,

1946

558 Het slopen en afgraven van puin op het Stokroosveld, alsmede het afvoeren naar

Loosduinen, 1947-1950

559 Tapijtweg, puinstort, 1945-1949

560 Westduinen, aanleg puinstort, 1955-1958

561 Puinstortplaats ten zuiden van het Zuiderpark, 1948-1950

562 Onderhouden en afwerking puinstort Zwarte pad (Oostduinen) + tekeningen,

1947-1953

563-583 Herstel riolering door oorlogsschade, 1943-1954

635-661 Herstel oorlogsschade Duinwaterleiding en andere waterleidingobjecten, 1940-1961

650 Waterlevering aan de Duitse Weermacht en afwikkeling, 1940-1954

662 Herstel Volkszeebad te Scheveningen, 1946-1955

664 Financiële afwikkeling herstel percelen (ANBO), 1945-1946

665 Plundering leegstaande woningen en gebouwen algemeen, 1945-1946

666 Tankgracht in het westen, 1945-1949

667 Circulaires, herstel oorlogsschade aan woningen en vergoeding door molestverzekering

maatschappijen, 1945-1955

668 Plunderschade houtwerk aan woningen, 1945-1956

33

670 Herstel van woningen door de gemeente (particuliere woningen), 1946-1948

671 Gemeentewoningen herstel oorlogsschade, woningwetwoningen, 1946-1956

674 Herstel leegstaande, beschadigde woningen en gebouwen, 1947-1950

675 Renteuitkering aan particulieren wegens aan onroerende goederen toegebrachte

oorlogsschade, 1948

676 Gemeentecomplexen, herstel oorlogsschade, 1948-1958

677 Indiening F.F. formulieren en tekeningen herstel Kijkduin, 1954-1959

678-680 Bezuidenhout, herstel oorlogsschade, 1953-1960

681-682, 686-701 Duindorp, herstel oorlogsschade, 1943-1953

683 Duindorp, verbetering woningen die gebruikt zijn voor het gevangenkamp, 1946

684 Duindorp, vrijgeven van het gevangenkamp en het herstel van woningen, 1945-1946

685 Duindorp, taxaties (kampschade), 1947-1956

692 Duindorp, buitgemaakte materialen in gevangenkamp, 1945

702-703 Kijkduin, woningherstel, 1945-1949

704 Herstel oorlogsschade Kijkduinsestraat, 1945-1946

705 Herstel oorlogsschade Markensestraat, Goereeschestraat 58 Gemeentewoningen, 1946-

1947

706 Marktweg, herstel 33 pakhuizen, 1947-1954

707 Herstel oorlogsschade Meer en Boslaan, 1946

708 Herstel oorlogsschade Nieboerweg 6 particuliere woonhuizen en 5 winkels met woning

en pakhuis, 1947-1948

709 Herstel oorlogsschade Noordwijkselaan, 1946-1947

710 Herstel oorlogsschade Pluvierstraat, Walcherensestraat en Goereeschestraat 48

particuliere woningen, 3 winkels, 1946

711 Diverse bestekken Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting betreffende herstel

oorlogsschade, 1947

712 Herstel oorlogsschade Pluvierstraat, Bruinbankstraat en Tholenschestraat 45 particuliere

woningen, 1946-1947

713 Herstel oorlogsschade Pluvierstraat, 25 Gemeentewoningen, 1947

714 Herstel oorlogsschade Pluvierstraat, 25 Gemeentewoningen en 1 pakhuis, 1947

715 Herstel oorlogsschade Pluvierstraat, 29 Gemeentewoningen, 1947

716 Herstel oorlogsschade Scheveningselaan, 1945-1947

717 Herstel oorlogsschade Scheveningselaan 78B, 1945

718 Herstel oorlogsschade Terschellingstraat 21 particuliere woningen en 1 pakhuis, 1947

719 Herstel oorlogsschade Terschellingstraat en Tesselstraat 15 part. won. + 1 pakhuis, 1947-

1949

720 Herstel oorlogsschade Terschellingstraat 19 particuliere woningen en 4 pakhuizen, 1947-

1949

721 Herstel oorlogsschade Tholenschestraat, Breezandsestraat 62 particuliere woningen, 1946

722 Herstel oorlogsschade Trekweg, de Molenaarsstraat en de Elboogstraat. 3 woningen,

1948

723 Herstel oorlogsschade Wijkschelaan, 1945-1946

724 Herstel oorlogsschade Zeezwaluwstraat 27 Gemeentewoningen, 1947-1948

725 Herstel oorlogsschade Zeezwaluwstraat en Houtrustweg 32 Gemeentewoningen, 1947-

1957

727 Herstel oorlogsschade Woningherstel alg. Coöp. Woningbouwvereniging Jacob

Pronkstraat 132 t/m 198, 1947-1954

728 Herstel oorlogsschade Woningbouwvereniging "de Goede Woning", 1946-1960

729 Herstel oorlogsschade "de Goede Woning" Wilhelminastraat Lsd. e.o., 1947-1954

730 Herstel oorlogsschade "Ons Huis" Loosduinen, Kijkduinsestraat e.o., 1949-1955

34

731 Herstel oorlogsschade "Openbaar belang" Frans Halsstraat e.o., 1946 – 1957

732 Herstel oorlogsschade "Patrimonium" Dr. de Visserplein e.a., 1947 – 1954

733 Herstel oorlogsschade Woningbouwvereniging trampersoneel, Harstenhoekplein, 1947 –

1957

734 Herstel oorlogsschade "Ver. van Volkshuisvesting van Trampersoneel" 34 woningen

Harstenhoekstraat en Gevers Deynootstraat, 1946 - 1950

735 Herstel oorlogsschade "Verbetering zij ons streven" Spoorwijk, div. panden, 1947 – 1960

736 Herstel oorlogsschade woningbouwverenigingen, woningwet woningen, 1945-1952

737 Financiële afwikkeling puinruiming deel I en II, en declaraties, 1948-1957

738 Voorschotten op puindeclaraties, richtlijnen e.d., 1945-1947

739 Bezuidenhout A., opruimen funderingen, 1951

740 Bezuidenhout, opruimen funderingen, 1946-1954

741 Bezuidenhout, opruimen restanten i.v.m. bebouwing, 1946-1963

742 Slopen restanten bebouwing Bezuidenhout B, 1947-1960

743 Sloop en opruimen funderingen oorlogsschade , 1946

744-746 Oorlogsschade puinruimbestekken, 1946-1950

757 Opruimen schuilkelders, 1946-1952

760 Herstellen van de Beek tussen het gemaal Hanenburglaan en De Savornin Lohmanlaan,

1946-1954

761 Herstel verbinding Beek met vijver park Meer en Bos, 1948-1951

762 Vernieuwen van vernielde stuw met schijf sportterrein Ockenburgh, 1946-1953

763 Houtrustbrug herbouw Beekgemaal; ter vervanging van gesloopt gemaal Hanenburglaan

Valkenboskade, 1950-1960

764 Meer en Bos, herstel pompgebouw, 1950-1957

765 Pinksterbloemplein en Aronskelkweg, herstel glooiing, 1952

766 Richard Wagnerlaan, herstel beschoeiing, 1947

769 Escamppolder en Uithofspolder, noodvoorzieningen t.g.v. inundatie, 1945-1958

770 Duindorp, herstel (aanbrengen) asfaltlaag in de Breedstraat, Flakkeestraat,

Bruinbankstraat, 1947

771 Duindorp, aanbrengen asfaltdeklagen in diverse straten, 1947

773 Duindorp, bestrating in gevangenkamp, 1946

774 Duindorp, herstel oorlogsschade 16 straten, 1946-1947

775 Duindorp, herstellen diverse straten, 1947-1955

776 Herstel diverse straten, 1946-1953

777 Vestinggebied, bestratingen, 1946-1953

778 Beschadiging van wegen in diverse delen der stad tijdens of na oorlogshandelingen, 1951

780 Herstel van 33 straten, 1946-1954

781 Herstel asfaltdeklagen, 1946-1947

782 Herstel van banken langs wegen e.d., 1951

783 Vluchtheuvels, herstel, 1943-1954

784 In bezettingstijd door aanrijdingen van de Duitse Weermacht vernielde beplanting, 1940-

1944

785 Straatverlichting, herstel oorlogsschade algemeen, 1951

786 Straatverlichting Duindorp afvoerkanaal, herstel oorlogsschade, 1949-1957

813 Oorlogsschade HTM, 1946-1956

814 Afrastering spoorbaan naar Scheveningen, herstel oorlogsschade, 1947-1954

815 Opstelsporen NS herstel oorlogsschade, 1947-1956

816 Afvoerkanaal, herstel hekwerken en kanaalboorden, 1947-1954

817 Van Alkemadelaan, herstel voetschoeiing, 1953

818 Binnenhaven, herstel duc d'alven, 1942-1958

35

819 2e Binnenhaven te Scheveningen, verplaatsen van een duc d'alf, 1946-1953

820 Binnenvoorhaven, opruimingswerk ingang, 1946

821 Binnenvoorhaven, gewapendbeton waterkering, 1946

822 Binnenvoorhaven, mitrailleuropstelling en 2 betonhekken, 1950-1952

823 Binnenvoorhaven, steenglooiing in kom, 1948-1953

824 Binnenvoorhaven, herstel van een houten loopsteiger, 1948-1959

825 Binnenvoorhaven, het opruimen van verdedigingswerken, 1946-1952

826 Broeksloot, herstel voetschoeiing, 1954

827 Houtrustweg te Scheveningen, herstellen van 2 ijzeren bakens, 1947-1956

828 Houtweg te Loosduinen, herstel van havenkantoor, 1947-1954

829 Havengaardershuisje aan de Leugenbrug (L) Maebrug en Rijnstraat, 1946-1957

830 Bijkomende werken aan waterwerken, tijdelijke voorziening gat in de kaaimuur

Koningskade, 1948-1953

831 Kranenburgweg, herstel peilhuisje aan de Zeesluizen, 1946-1954

832 Laakhaven, herstel havenkantoor, 1946-1954

833 Laakhaven, Laakkanaal en Lange Laak, plaatsen van remmingswerken, 1948-1950

834 Pletterijkade en L.O. Buitensingel, vernieuwen gedeelte kaaimuur, 1946-1953

835 Prinsessegracht, kaaimuur Nieuwe Uitleg en Kanonstraat, 1952

836 Herstel oorlogsschade , aan de Scheveningse havenwerken (aanvaringen), 1940-1953

837 1e Vissershaven herstel gedeelte remmingswerk, 1947-1956

838 Waldeck Pyrmontkade, herstel beschoeiingen, 1947-1953

839 Zeesluisweg te Scheveningen waaierdeur, 1948-1954

840 Uitgifte van noodgeld, maatregelen i.v.m. geldzuivering, 1945-1949

843 Tuinderijen tuinderskassen, herstel oorlogsschade algemeen, 1945-1952

845 Diverse beschadigde gasleidingen, 1950-1955

846 Onbetaalde gasleveringen aan Duitse Weermacht, 1941-1958

857-902 Herstel electriciteitsvoorzieningen, 1940-1949

862 Opruimen van schuilkelders, 1946-1956

875 Afwikkeling oorlogsschade, vordering van de Duitse Weermacht van koper, 1948-1958

887 Aanrijdingen door de Duitse Weermacht, 1940-1957

909 Bedrijfspanden met oorlogsschade, 1948-1949

911 Loonvoorschotten van in het buitenland te werk gestelde personen, 1945-1958

912 Loonregeling puinruimers, 1946-1949

914 Tandheelkundige instrumenten GGD, vergoeding oorlogsschade, 1955 - 1956

915 Gem. ziekenhuizen, vergoeding oorlogsschade roerende goederen, 1950 - 1956

916 Vergoeding verpleegkosten personen opgenomen op last Duitse Weermacht, 1942 - 1958

917 Ziekenvervoer leden Duitse Weermacht, vergoeding kosten, 1942 - 1958

918 Gemeentelijke Dienst voor Sociale Belangen. Roerende goederen, herstel oorlogsschade,

1949-1956

919 Openbare scholen, gegevens i.v.m. oorlogsschade, 1942-1952

920 Herstel schoolgebouwen algemeen, 1946-1950

921 Vordering van schoolgebouwen, 1941-1957

922 Herstel schoolmeubelen, leermiddelen, algemeen, 1946-1953

925 Bewaking van schoolgebouwen, 1948-1959

927 Parallelweg, diverse loodsen, opgeslagen schoolmeubilair, vergoeding oorlogsschade,

1946

928 Vorderingen betreffende schoolkinderzorg, 1946-1955

930-931 School en kindertuinen, herstel oorlogsschade, 1946-1958

944 Kampeerterreinen Kijkduin, herstel oorlogsschade, 1947-1958

945 Jeugdorganisatie Ernst, Nut en Ontspanning, verloren gegane tenten, 1948

36

950 Kerkgebouwen, oorlogsschaderegeling, kerkklokken, enquête verwoeste en beschadigde

kerken, 1945-1950

951 Diverse werken m.b.t. het opruimen van verdedigingswerken (loopgraven e.d.) in de stad,

1951-1958

952 Afvoerkanaal nabij 't Zeefgebouw, slopen van een pantsermuur, 1946

953 Algemeen / instructies overzichten, tekeningen opruimen verdedigingswerken, 1946-

1947

954 Bewaking van Duitse Weermacht objecten, 1944-1954

955 Bewakingskosten ingeleverde radio's, vordering van paardentuigen en wagens, 1949-

1952

956 Bezwaarschriften tegen inkwartieringsvergoedingen, 1944-1948

957 Bijslag transport aardappelen en kosten kaas en melkpoeder, 1944-1949

958 Declaraties spitwerk (opruimen versperringen), 1949-1958

959 Demping van de tankgracht aan de Leidseweg i.v.m. herstel Haagse golfterreinen, 1945-

1946

960 Demping tankgracht Groenendaal Noord, 1948-1962

961 Demping tankgracht op landgoed Reigersbergen, 1945-1953

962 Dichten tankgracht nabij De Savornin Lohmanlaan, 1947

963 Dienst Sociale Belangen, leveringen en diensten aan Duitse Weermacht, 1949-1958

964 Door Bureau Afwikkeling Inkwartiering en Vorderingen geregistreerde schaden, 1941-

1955

965 "Gele borden" ten dienste der Duitse Weermacht, verwijderen aanplakbiljetten, 1951-

1958

966 Geleverde brandstoffen aan Duitse Weermacht, 1945-1956

967 Vordering van Gemeente-eigendommen, diverse eigendommen in Rijswijk, 1950

968 Gevorderde schrijfmachines uit Paviljoen Laan van Meerdervoort 57, 1942-1954

969 Glasschade ingehouden door de Wehrmacht Bezirksverwaltung, 1943-1948

970 Herstel zitbanken in het stadsgebied, 1956

971 Huurderving kade vissershaven, 1955-1958

972 Julianakamp Duinlaan, 1945-1959

973 Kosten van aanrijdingen van gemeenteauto’s met die van de Duitse Weermacht, 1940-

1960

974 Glasactie na de bevrijding georganiseerd door Gemeentewerken, 1953-1958

975 Kalvermarkt / Grote Brouwersstraat, sloop gebouwtje, 1947

976 Kosten transport en bewaking van door de Duitse overheid in beslag genomen goederen

(Sammelverwaltung), 1953-1958

977 Kosten i.v.m. het uitreiken van persoonsbewijzen, 1955-1956

978 Kijkduinsestraat, opruiming van versperringen, 1945

Landsverdediging, 1943-1951

979 Versperringen alg. correspondentie, 1945 - 1951

980 Afwikkeling defensieschade, 1943 - 1948

981 Van Lanscroonstraat, slopen gebouwtje Duitse Weermacht, 1946

982 Leidsestraatweg en Benoordenhoutseweg, dichten eenmansgaten, 1945

983 Leveranties en diensten verricht ten behoeve geallieerde strijdkrachten, 1945-1948

984 Liquidatie Duitse opstallen, 1948-1949

985 Lonen arbeiders Duitse "Reichsbahn", 1944-1945

986 Lossingskosten schip met stenen (straatklinkers), 1946-1960

987 Maken afrasteringen strand in verband met het opruimen van verdedigingswerken, 1946

988 Meerkosten NSB (hotelkosten), 1945-1946

989 Oorlogsschade aan kazerne, 1951-1955

37

990 Opruimen prikkeldraadafrastering Oostduinen, 1949

991 Opruimen tankmuur, Raamweg, 't Hoenstraat no. 1, 1945-1948

992 Ruychrocklaan, sloop hulpverbandplaats, 1949

993 Rijwielvordering, 1942-1953

994 Restitutie Joods vermogen, 1952-1959

995 Scheveningse bosjes en Belvédèreweg, opruimingswerk, 1947-1951

996 Scheveningse weg nabij Promenade, opruiming van versperringen, 1946

997 Slopen betonnen muur enz., Stadhouderslaan en Johan de Wittlaan, 1946

998 Diverse opruimingswerken, 1943-1950

999-1004 Vordering auto’s en vrachtauto’s van de Duinwaterleiding, het gemeentelijk

gasbedrijf , de politie, het gemeente ziekenhuis, de gemeentereiniging, de voormalige Dienst

der Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting en de gemeentelijke telefoondienst 1935-1957

1005 Vordering van percelen, diverse percelen op één lijst, 1941-1948

1006 Slopen gebouwtje van Duitse Weermacht op de van Hogenhoucklaan nabij de van

Montfoortlaan, 1946

1007 Splitterboxen, 1945-1949

1009 Transportkosten en bewakingskosten, 1943-1958

1010 Tankgracht, 1945-1947

1011 Textielvordering, 1944-1948

1012 Verdedigingswerken nabij de Oosterbegraafplaats in de gemeente Voorburg, 1950

1014 Opruimen van oorlogsmateriaal, 1943-1964

1015 Verzameling en mededeling uitgaven, 1950

1016 Vorderingen van terreinen, loswal binnenvoorhaven, 1948

1017 Vordering Rode Kruisauto, eigendom Nederlands Rode Kruis te Rijswijk, 1944-1953

1018 Vordering op het voormalig rijksbureau voor ijzer en staal, 1951-1955

1019 Vordering V.O. 144/1940 en bezettingsschade, 1940-1949

1020 Vordering gronderven waarvan de Gem. eigenaar is V.O. 144/1940, 1940-1941

1021 Vorderingen, overdracht v.d.d. Gem. geregistreerde reg. vorderingen aan de SEG, 1946-

1951

1022 Vordering wegens schade door Canadese militairen en vorderingen van woningen ten

behoeve van geallieerden, 1946-1951

1023 Vordering van automobielen en motorrijtuigen door de Duitse Weermacht, 1944-1950

1024 Vorderingen van trottoirbanden in Moerwijk, 1950-1959

1025 Vordering van een stuk grond aan de Binckhorstlaan t.n.v. W.J. Maket, 1948

1026 Gevorderde panden, algemene correspondentie, 1945-1951

1027 Vorderingen in bezettingstijd, algemeen (inkwartiering), 1941-1953

1028 Vordering perceel Kwekerijweg 2, 1956

1029 De Sillestraat, gevorderde percelen, 1958-1959

1030 Leveringen diensten aan Duitse Weermachtdoor gemeentelijke diensten en bedrijven,

1947-1958

1031 Opruimen van verdedigingswerken Scheveningen, onder andere rondom Scheveningen

haven, 1945

1032 Opruimen palen op strand, 1946-1947

1033 Opruimen van versperringsnetten in zee bij noord-boulevard, 1950

1034 Scheveningse havens, opruimingswerken, 1956-1961

1035 Slopen betonmuur, boulevard te Scheveningen, 1945-1946

1036-1043 Sloopwerken Strandweg, 1946

1037 Strandweg nabij Strandhoofd no. 42, sloopwerken, 1946

1038 Strandweg nabij naald sloopwerken, 1946

1039 Strandweg nabij lijn 11, slopen verdedigingswerken, 1946

38

1040 Strandweg nabij Keizerstraat en Savoy hotel, slopen verdedigingswerken, 1946

1041 Strandweg gelegen voor Seinpost, slopen verdedigingswerken, 1946

1042 Strandweg tussen Z.W. gevel Oranje Hotel en einde van de Strandweg,

sloopwerken, 1946

1043 Strandweg tussen Jongeneelstraat en de afrit voor Palace Hotel,

opruimingswerken, 1946

1044 Versperringen in Vissershaven en afvoerkanaal, 1952-1958

1045 Afsluiten Bunkers, 1947-1959

1046 Slopen houten woonbunker, 1948

1047 Slopen en opruimen van 7 gemetselde en 1 plaatstalen schuilbunker op het

Alexanderveld, 1946

1048 Opruimen bunkerspark Arendsdorp, 1946-1949

1049 Sloop bunker naast perceel Badhuisweg 139, 1947-1952

1050 Opruimen bunker Balsemienlaan, 1949-1950

1051 Opruimen bunker Belvédèreweg, 1946-1962

1052 Opruimen bunker Benoordenhoutseweg tegenover Mesdagstraat, 1946-1947

1053 Opruimen bunker Boorlaan, 1945-1946

1054 Opruimen bunkers Bosjes van Poot, 1947

1055 Buizerdlaan, opruimen restant bunker, 1945-1955

1056 Opruimen bunker, Cremerweg achter perceel N. Parklaan 64, 1946

1057 Slopen en opruimen bunker Duinlaan, 1946

1058 Opruimingswerken bunkers Duinstraat 17-19, 1949

1059 Slopen bunkers Gevers Deynootstraat Lsd, 1948

1060 Slopen en opruimen van verdedigingswerken in de Hoek van Hollandlaan, 1946

1061 Opruimen van bunkers van Hogenhoucklaan, 1946-1947

1062 Slopen bunkers sportterrein Houtrust, 1946

1063 Houtrustbrug, opruimen bunker, 1962-1963

1064 Opruimen bunker Klatteweg, 1946

1065 Opruimen bunker Koningskade, 1945-1956

1066 Opruimen bunker Meer en Boslaan en Balsemienlaan, 1947

1067 Morsestraat, opruimen bunker nabij het hoofdgemaal, 1962-1963

1068 Opruimen bunker Nieuwe Parklaan, 1946-1953

1069 Bestemming bunkers aan de Oostduinlaan, 1949-1951

1070 Gebruik bunker tussen Oostduinlaan en Ruychrocklaan door Hobbyclub, 1950

1071 Park Overvoorde ingebruikneming bunkers, 1949

1072 Opruimen bunker Jan van Nassaustraat, 1946

1073 Opruiming bunker aan de Raamweg (Nederlanden van 1845), 1946-1954

1074 Opruiming bunker Raamweg bij Huize Katwijk, 1946

1075 Opruimen bunkers Raamweg, 1946-1948

1076 Opruimen verdedigingswerken/bunkers Raad van Arbeid Raamweg 9-11, 1947

1077 Slopen bunker op het terrein van de Ruigenhoek, 1945-1946

1078 Opruimen bunker Schenkkade nabij Carolina van Nassaustraat, 1946

1079 Slopen en opruimen van Bunker Van Stienhovenstraat hoek Schoutenstraat, 1946-1952

1080 Afgraven bunker van Soutelandelaan, 1946-1947

1081 Slopen en opruimen van bunkers langs de Sportlaan en afvoeren van puin, 1946-1947

1082 Slopen van bunkers en gangen langs Sportlaan en Daal en Bergselaan, 1946

1083 Slopen bunker Stadhouderslaan / Prins Mauritslaan, 1946-1947

1084 Slopen en opruimen van verdedigingswerken langs het Stadhoudersplein, bunker en

afvoeren van puin, 1945-1946

1085 Opruimen verdedigingswerken Strandweg tussen Seinpost en het Savoy hotel,

39

1945-1976

1086 Opruimen 4 bunkers in Stratenplan Uilennest nabij Breitnerlaan, 1946

1087 Huur van bunker Vissershavenstraat, 1950

1088 Vissershavenstraat, opruimen bunkers, tekening, 1947-1963

1089 Slopen 3 bunkers bij de Vrije School aan de Waaldorperweg, 1946

1090 Opruimen van bunker Wassenaarseweg nabij Van Alkemadelaan, 1946-1954

1091 Slopen en opruimen van betonnen bunker achter perceel Wassenaarseweg/Hart

Nibbrigkade, 1946-1951

1092 Slopen verdedigingswerken, Wassenaarseweg Nassau Dillenburgstraat, 1945-1954

1093 Slopen en opruimen van betonnen bunkers en gemetselde muur langs perceel

Wassenaarseweg hoek Koningskade, 1946-1948

1094 Slopen en opruimen van bunkers Westbroekpark, 1946

1095 Slopen van bunker in Westduinen, 1951-1956

1096 Telefoonbunker Willem Beukelszoonplein Scheveningen, 1947-1954

1097 Slopen en opruimen bunkers nabij de Zeezwaluwstraat Duindorp, 1947-1956

1098 Opruimen bunkers nabij Zwartepad in de Oostduinen, 1946-1948

1099-1103 Kaarten van opgenomen schade van zwaar beschadigde en onherstelbare objecten,

schaal 1:1000, 1945

1109-1110 Rapporten van de directeur van het gemeentelijke bureau voor de huisvesting

betreffende "bijzondere aanvragen", ingekomen bij de directeur van de Dienst Wederopbouw

en de Stadsontwikkeling als voorzitter van de commissie van toezicht op het bureau,

alfabetisch op straatnaam geordend, 1947-1949

1395-1397 Jaarverslagen van de Dienst voor de Wederopbouw, met bijlagen, 1945-1947

2414 Stukken betreffende het uitbrengen van advies aan het College van Burgemeester en

Wethouders, inzake aanvragen van derden voor grond ten behoeve van de bouw van garages,

of de herbouw van door de oorlog verloren gegane garages, 1946-1951

Thema/thema’s: Oorlogsschade, Vordering, Economische maatregelen, Jodenvervolging,

Internering, Evacuatie, Geallieerden


NAAM ARCHIEF: Commissie inzake subsidiëring van voorstellingen en uitvoeringen met kunstwaarde


Omvang: 0,1m1




Inhoud: De commissie adviseerde over de subsidiëring van voorstellingen en uitvoeringen

met kunstwaarde.

Relevante inventarisnummers: 1 Notulen, 1921-1942 en 1948-1949



NAAM ARCHIEF: Gemeentelijk Bureau voor de huisvesting


Omvang: 4,9m1


Openbaarheid: Het archief is openbaar.

40


Inhoud: Het Gemeentelijk Bureau voor de huisvesting was belast met de vordering en de

verdeling van woonruimten.

Relevante inventarisnummers: Het archief is niet geïnventariseerd.

Thema/thema’s: Oorlogsschade, Oorlogsslachtoffers, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Stichting Nationale Herdenking 's-Gravenhage

Identificatiecode archief: 1394-01 Stichting Nationale Herdenking 's-Gravenhage

Omvang: 0,375m1




Inhoud:

De Haagse afdeling van de landelijke Stichting Nationale Herdenking organiseert sinds ca.

1950 op 4 mei herdenkingsbijeenkomsten in Den Haag (onder andere in het Gymnasium

Haganum, bij de begraafplaats Westduin, op de Waalsdorpervlakte en aan de Parallelweg), ter

nagedachtenis aan de slachtoffers van oorlogen, in het bijzonder de Tweede Wereldoorlog.


1 Agenda's en notulen, 1951-1993

2 Ingekomen stukken en afschriften van verzonden stukken, alfabetisch geordend op naam

van de afzender / ontvanger, A-N, 1960-1968

3-8 Ingekomen stukken en afschriften van verzonden stukken, chronologisch geordend op

jaar, 1960-1993

9 Financiële verslagen van de boekjaren, (1958) 1978-2006


11 Stukken betreffende het concipiëren en vaststellen van de statuten, 1979-1981

Thema/thema’s: Herdenking, oorlogsslachtoffers, Jodenvervolging


41

2. VEILIGHEID, RECHT, OPENBARE ORDE EN DEFENSIE

NAAM ARCHIEF:

Fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden


Omvang: 6,75m1, relevante archiefstukken ca. 1m1




Inhoud:

Het Fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden

werd op 1 april 1815 door koning Willem I opgericht ten behoeve van de verminkten en

nagelaten betrekkingen van gesneuvelden uit de sedert 17 november 1813 gevoerde strijd om

Nederlands onafhankelijkheid, dus van hen die bij Waterloo gevochten hadden. Onder

nagelaten betrekkingen verstond men weduwen, ouders en kinderen.

Na de Tweede Wereldoorlog krijgt het landelijke fonds de naam: Fonds voor oud-militairen

en nagelaten betrekkingen en het Haagse fonds gaat verder onder de naam

Districtcommissiefonds 1815. Het fonds geeft aanvullende hulp aan Rijkspensioengerechtigde

militairen en aan gehandicapte oud-militairen en aan nabestaanden van gesneuvelden.


5 Algemeen verslag van de Algemene Vergadering van het Hoofdbestuur en de

afgevaardigden der districtscommissies, 1874-19477

8 Stukken betreffende de Algemene Vergadering, 1947-1967

332 Aanvragen tot opneming als deelgerechtigde, 1940-1943

333-337 Stukken betreffende aanvragen om onderstand, alfabetisch geordend op familienaam,

1940-1957

Thema/thema’s: Sociale zorg, defensie


NAAM ARCHIEF:

Gemeentepolitie


Omvang: 169m1



Gemeentearchief.


Inhoud: Gemeentepolitie; Bart van der Boom schreef in zijn studie Den Haag in de Tweede

Wereldoorlog (Den Haag 1995) uitgebreid over de politie in Den Haag, zie pp. 71-108.


Zie voor de inhoud van het archief: www.gemeentearchief.denhaag.nl

Thema/thema’s: (Joden)vervolging, Collaboratie, Illegaliteit, Vordering en inname, NSB en

overige Nationaalsocialistische Bewegingen


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke luchtbeschermingsdienst


Omvang: 4,36m1

42



Gemeentearchief.


Inhoud: De Gemeentelijke Luchtbeschermingsdienst werd in 1938 ingesteld door de

burgemeester ingevolge de Luchtbeschermingswet van 23 april 1936. De hoofdcommissaris

van politie was hoofd van de dienst en ontving een instructie van de burgemeester. De

administratie van de dienst werd gedaan op het hoofdbureau van politie. Taak was in het kort

het waarnemen van vijandelijke vliegtuigen en het - in samenwerking met de Haagse afdeling

van de Nederlandsche Vereeniging voor luchtbescherming - nemen van maatregelen ter

bescherming van de bevolking. De dienst is opgeheven op 28 mei 1945.


1 Index op onderwerpen op de correspondentie, 1936-1946

2 Ordeningsplan voor de administratie, ca. 1939

3-81 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, geordend in rubrieken volgens het

Ordeningsplan, 1938-1945 (1950)

3 CI 2, luchtafweergeschut, 1939-1942

4 C II 3 vordering motoren, 1929-1942

5 C II 3, 1943-1945 (1950)

6 F I 1 personeel en hulppersoneel algemeen, 1937-1945

7 F II 1 personeel in vaste dienst, 1928-1944

8 F II 1 disciplinaire straffen, 1944

9 F II 2 oefening en opleiding, 1937-1940

10 F II 3 opleidingscursus gasmaskers, 1937

11 F II 4 cursus ‘Luchtgevaar en Luchtbescherming’, 1937

12-16 F III 1 algemeen hulppersoneel, 1937-1945 (1950)

17 F III 2 Ordedienst, 1939-1941

18 F III 3 Brandweer, 1939-1940

19 F III 4 Opruimingsdienst, 1941

20 F III 5 Medische dienst, 1939-1944

21 F III 7 ongevallen personeel, 1940-1942

22 F III 8 schadevergoeding personeel en derden, 1940-1944.

23 F IV 1 aanbiedingen tot hulpverlening, 1937-1943.

24 F IV 2 aanbiedingen personeel, 1935-1941

25 F V 1 aanstelling enz. van wijkhoofden, 1938-1943

26 F V 2 ontslag van wijkhoofden, 1940-1943

27 F V 2a ontslag wijkhoofden, 1940-1942

28 F V 3 blokhoofden algemeen, 1940-1942

29 F V 4 ontslag van blokhoofden, 1939-1944

30 F V 5 straathoofden, 1940-1942

31 F V 6 vakleiders, 1940-1943

32 F VI 1 hulpdiensten door personeel Opbouwdienst, 1940-1941

33 F VII 1 personeel vaste kern algemeen, 1940-1942

34-35 F VII 1, 1942-1947

36 F VII 1a bijvoeding personeel vaste kern, 1941-1944

37 F VII 1b maandoverzichten gang van zaken, 1941-1945

38 F VII 1c sterktestaten vaste kern, 1941-1942

39 F VII 1d overplaatsing en ontslag vaste kern, 1942-1944.

40 F VII 1e kosten vaste kern, 1942

41 F VII 2 personeelszaken, 1941-1947

43

42 F VII 2, 1946-1951

43 F VII 3 Ordedienst, 1941-1945

44 F VII 3a E.H.B.O. Ordedienst, 1942

45 F VII 4 Brandweer, 1940-1945

46 F VII 5 E.H.B.O., 1940-1944

47 F VII 6 Opruimings en Herstellingsdienst, 1941-1945

48 F VII 6a besprekingen met Gemeentewerken, 1948-1952

49 F VII 7 materiaal vaste kern, 1941-1945

50 F VII 7a aanvraag schoonmaakmateriaal, 1942-1945

51 F VII 8 schoeisel vaste kern, 1941-1944

52 F VII 9 sollicitaties vaste kern, 1941-1945

53 F VII 9 3 instructies personeel, 1940-1941

54 F VII 10 rapporten vermiste goederen, 1942-1944

55-57G V 1 zelfbescherming, o.m. rapporten betreffende bominslagen, 1939-1946

58 G V 1a Bureau Zelfbescherming B, 1942-1945

59 G V 2 personeel zelfbescherming algemeen, 1942-1945

60 G V 3 blokploegen zelfbescherming, 1941-1942

61 H I 1 waarschuwing en alarmering, 1940-1943

62 H I 2 berichtgeving, 1935-1945

63 H I 3 telexberichten, 1942-1944

64 H I 4 Gemo berichten, 1944-1945

65-66 H II 1 handelingen in oorlogsomstandigheden algemeen, 1936-1951

67 H II 2 handelingen in oorlogsomstandigheden, opgaven bombardementen,

bominslagen e.d.,1940-1946

68 H II 3 verzoeken tijdens luchtalarm op straat, 1943-1945

69 H II 3 rapporten tijdens luchtalarm op straat, 1942-1943.

70 H II 4 sociale hulpverlening, 1942-1944

71 H II 4a technische noodhulp, 1941-1945

72 J III 1 registratie particuliere schuilkelders, 1937 -944

73 J kaartsysteem schuilkelders A M, ca. 1940

74 J kaartsysteem schuilkelders N Z, ca. 1940

75 J IV 1 schuilkelders in rijksgebouwen, 1940-1943

76 J IV 2 schuilkelders in gemeentegebouwen, 1936-1941

77 J V 1 schuilloopgraven algemeen, 1937

78 J VI 1 particuliere schuilkelders algemeen, 1938-1940, met foto's, o.a.

Waalsdorperweg

79 J VI 2 particuliere schuilkelders in grote huizen blokken, 1937-1938

80 J VII 1 behandeling bouwplannen algemeen, 1937

81 MV 1 organisatie van de Blokbrandweerl, 1939-1945

82-100 Rapporten van het Hoofd Luchtbeschermingsdienst Hoofdcommandopost, 1940-1945

101-108 Rapporten en processen verbaal betreffende bominslagen e.d., 1940-1945, met foto’s

109 Inhoudsopgaven van de processen verbaal en rapporten betreffende bominslagen, 1940-

1945

110 Stukken betreffende de verslaglegging, 1942-1944

111 Ingekomen berichtenboek van de commandopost plaatselijk luchtbeschermingsleider,

1944

112 Meldingenboek, 1944-1945

113 Stukken betreffende de instelling en organisatie van de dienst, 1939-1944

114-116 Modellen van gebruikt drukwerk en mededelingen van de Hoofdcommissaris van

Politie, ca. 1941

44

118 Stukken afkomstig van de afdeling Cultuur van de dienst, 1942-1945 (1952)

119 Stukken betreffende de huisvesting van de dienst, 1941-1942

120 Stukken betreffende de financiën, 1941-1946

121-125 Personeelsdossiers, 1938-1945

121-122 Ordedienst

123 Brandweer en Geneeskundige Dienst

124 Opruimingsdienst

125 Kunstbescherming

126 Stukken betreffende het personeel, 1940-1945

127-136 Personeelskaarten, 1941-1945

137 Arbeidsovereenkomsten, 1941

138 Lijst van naar ziekenhuizen overgebrachte slachtoffers van bombardementen van 21 feb. -

2 mrt. 1945

139-143 Stukken betreffende het bombardement van Bezuidenhout op 3 maart 1945, 1945

139 rapporten, slachtofferlijsten, foto's. 1 pak

140 register van slachtoffers overgebracht naar de gemeente Voorburg

141 register van bezittingen van overledenen

142 register van vermisten

144 Register van gewonden in de periode 1945 feb. 26 mrt. 5. 1 deel.

145-149 Registers van slachtoffers van bombardementen, 1945

150-151 Register van slachtoffers van het bombardement Bezuidenhout en Korte Voorhout,

1945, geordend op adres

150 Bezuidenhout A- E

151 Bezuidenhout F- W, Carel Reinierszkade en Korte Voorhout en omgeving

152-153 Registers van slachtoffers van het bombardement op 3 maart 1945 en

oorlogshandelingen daarvoor en daarna, 1945

152 A-O

153 P-Z

154-155 Registers van oude en nieuwe adressen van slachtoffers van het bombardement op 3

maart 1945, 1945

154 A-K

155 L-Z

156 Staten van lijken en gewonden bij bominslagen, feb.- mrt. 1945. Thema/thema’s: Oorlogsschade, Oorlogsslachtoffers Digitale inventaris aanwezig: Ja

NAAM ARCHIEF:

Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming, afdeling ’s-Gravenhage, 1940-1945


Omvang: 0,1m1


Openbaarheid: Het archief is openbaar

Soort toegang: Niet geïnventariseerd

Inhoud:

Het kleine bewaard gebleven archiefje van de Nederlandsche Vereeniging voor

Luchtbescherming, afdeling ’s-Gravenhage bevat archiefstukken over de organisatie van de

Luchtbescherming in Den Haag. De documenten hebben voornamelijk betrekking op

luchtbeschermingsblok 3 (omgeving De La Reyweg, Zuiderparklaan en Dierenselaan) en de

wijk Marlot. De vereniging had tot taak het organiseren van de luchtbescherming in de stad en

het nemen van maatregelen. Zo zorgde de vereniging voor het stallen van de zogenaamde

45

blokbrandweerwagens, het aanstellen van mannen als straathoofden en de voorbereiding van

een mogelijke evacuatie van Den Haag.

Relevante inventarisnummers: Het archief is niet geïnventariseerd

Thema/thema’s: Luchtbescherming, Evacuatie


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke dienst voor de zelfbescherming tegen luchtgevaar


Omvang: 0,6m1




Inhoud: Gemeentelijke dienst voor de zelfbescherming tegen luchtgevaar


Thema/thema’s: Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF: Brandweer van 's-Gravenhage


Omvang: 8,9m1 (totale archief)



Gemeentearchief


Inhoud:

De brandweer had als taak het materieel van de in 1936 opgerichte Luchtbeschermingsdienst

(LBD) te onderhouden. Belangrijke Haagse gebouwen kregen brandblusinstallaties en

permanente bewaking. De brandweer zorgt voor het onderhoud van de installaties en en geeft

instructies aan het LBD-personeel. Ook de opleiding van personeel van

bedrijfsbrandweerploegen, kwam voor rekening van de brandweer. In Den Haag waren politie

en brandweer samengevoegd. Op last van de Duitse bezetter werd in 1941 de samenvoeging

ongedaan gemaakt. In maart 1944 werd de Haagse brandweer organiek met terugwerkende

kracht ingedeeld bij Staatsbrandweerpolitie. Brandweerzorg werd een politieaangelegenheid

en het beroepsbrandweerpersoneel kreeg politierangen en de status van staatsambtenaar.

De sterkte van brandweerkorps wordt ernstig aangetast wanneer bij razzia's in november 1944

brandweermannen van jonger dan veertig jaar worden weggevoerd naar Duitsland. Bovendien

werd ook een deel van het materieel meegenomen.

Oorlogshandelingen zorgen voor een sterke toename van het aantal branden in de stad. De

grootste brand doet zich voor op 3 maart 1945 na een vergissingsbombardement van het

Bezuidenhout door geallieerde bommenwerpers. Niet alleen zijn er veel slachtoffers te

betreuren, ook een groot aantal percelen (ruim 2000) gaat verloren.


17-18 Agenda's van ingekomen en verzonden stukken, 1942-1946

23 Jaarverslagen, 1890 – 1959

26 Circulaires aan het personeel bevattende orders van de commandant, 1941-1954

27 Circulaires aan het personeel van de commandant, 1944-1945

81 Stukken betreffende de organisatie van de brandweer, 1941-1980

82 Klachten en dankbetuigingen van burgers, bedrijven en instellingen, 1941-1954

46

83 Verslag van de bijeenkomst van commandanten van kerngemeenten d.d. 17 november

1943 waarin de reorganisatie van het brandwezen wordt toegelicht, 1944

84 Stukken betreffende het Brandweerbesluit 1945, 1945

85 Stukken betreffende de opheffing van de staatsbrandweerpolitie, 1945-1946

99 Brief van de politiepresident te 's-Gravenhage met betrekking tot de uitvoering van het

Besluit Brandweerwezen 1943, 1944

100 Afschrift van een circulaire van de directeur-generaal van politie waarin de commandant

wordt uitgenodigd zich te melden bij de verbindingsofficier en de Ortskommandant, 1943

101 Brief van de directeur-generaal van politie waarin de commandant mede belast wordt met

de waarneming van de taak van inspecteur van het brandwezen in Gewest I en II, 1943

102 Stukken betreffende de inrichting van de intergemeentelijke hulpverlening in het kader

van het uitvoeringsbesluit Hulpverleening Brandweren I, 1941-1948

103 Brief van de burgemeester inzake samenwerking tussen de brandweer en de dienst Bouw-

en Woningtoezicht en het verslag van de bespreking hieromtrent d.d. 18 januari 1944, 1944

148 Stukken betreffende inventarisatie van tijdens de Duitse bezetting ingevorderd materieel

en dienstkleding, 1945-1950

161 Stukken betreffende aanschaf, onderhoud en gebruik van gas-, rook- en zuurstofmaskers,

1942-1949

168 Correspondentie inzake abonnementen op kranten en tijdschriften, 1942-1945

169 Proces-verbaal inzake geconstateerde verschillen in de magazijnadministratie tijdens de

Duitse bezetting, 1946

170 Stukken betreffende de begrotingen van 1941 tot en met 1946, 1941-1945

171 Correspondentie inzake voorschotten te goeder rekening, 1941-1946

172 Afschriften van rapporten van de accountantsdienst inzake kasopname en

middelenbalans, 1942-1951

173 Kasboek, 1943-1948

174 Grootboeken, 1944-1946

183 Stukken betreffende afstemming met de rijksoverheid inzake uitgaven voor de brandweer

in verband met de uitvoering van het Besluit Brandweerwezen 1943, 1944-1947

199 Stukken betreffende vakorganisaties en de instelling van een dienstcommissie, 1941-1943

213 Eisen en voorwaarden met betrekking tot de tijdelijke aanstelling als brandwacht en eisen

van bekwaamheid voor de functie van onderbrandmeester, 1941, 1943

214 Brief van de burgemeester betreffende de verplichting voor het personeel om een

ambtseed en verklaring af te leggen, 1941

215 Blanco formulieren gebruikt bij werving, selectie en aanstelling van personeel, 1942-

1943

216 Stukken betreffende de instelling van een Adviescommissie Zuivering Brandweer, 1945

221 Staat bevattende gegevens over personeelsleden die in 1943 ontslagen zijn, z.d

222 Register bevattende personeelsgegevens, 1943-1971

223-224 Personeelsdossiers van oud-commandanten, 1941-1953

223 C.W.P. van Otten, geb. d.d. 28 maart 1898, 1941 - 1953

224 J. de Roos, geb. d.d. 29 januari 1898, 1942 - 1945

231 Circulaire van L. van Haften n.a.v. diens aanstelling als hoofd van de gemeentelijke

Personeel-Centrale met lijsten die personeelsleden voor kennisneming hebben getekend, 1942

232 Stukken betreffende de wederzijdse groetplicht voor politie- en brandweerpersoneel,

1942-1943

233 Stukken betreffende de arbeidsinzet van brandweerpersoneel naar aanleiding van de

razzia's in november 1944, 1944 en 1947

234 Afschrift van een lijst van (brandweer-)politieambtenaren die ter beschikking zijn gesteld

voor de arbeidsinzet wegens het niet nakomen van de loyaliteitsverplichting, 1945

47

235 Stukken betreffende de meldplicht voor het personeel na het beëindigen van de

oorlogshandelingen, 1945

261 Stukken betreffende de overeenkomst met de Haagsche Tramwegmaatschappij inzake

vrij vervoer van brandweerlieden, 1941-1947

262 Stukken betreffende salariëring, 1942-1948

263 Register bevattende gegevens over uitgekeerde salarissen, vergoedingen en toelagen,

1942

264 Stukken betreffende voedselvoorziening en voorziening in materiële behoeftes van het


265 Correspondentie met de gewestelijk politiepresident te Rotterdam inzake de uitbetaling

van salarissen aan niet tot het eigen onderdeel behorende of ondergedoken ambtenaren, 1944

283 Ingekomen stukken en minuten/afschriften van uitgegane brieven betreffende aanschaf en

onderhoud van dienstkleding en uitrusting, 1941-1965

284 Register bevattende gegevens over verstrekking van zolen en hakken, 1943-1944

285 Staten bevattende gegevens over verstrekking, vergoeding en reparatie van kleding, 1944-

1951

286 Stukken betreffende reparaties van schoenen voor derden, 1944

287 Rapporten betreffende weggeraakte kleding- en uitrustingsstukken ten gevolge van

diefstal, oorlogsgeweld en razzia's, 1944-1947

320 Liederenbundel voor de uitrukdienst, 1942

457 Register met aantekeningen van alarmeringen, 1935-1941

553 Stukken betreffende branden in de jaren 1940-1945 ten gevolge van luchtaanvallen en het

neerstorten van een V2, 1943, 1952 en z.d

554 Register bevattende kennisgevingen van branden en hun oorzaken aan Bouw- en

Woningtoezicht, 1944-1958

555 Stukken betreffende de bestrijding van brand ten gevolge van bominslag in percelen aan

de Scheveningseweg, de Timorstraat en de Laan Copes van Cattenburch op 11 april 1944,

1944

556 Stukken betreffende de bestrijding van de brand ten gevolge van het bombardement van

de wijk Bezuidenhout op 3 maart 1945, 1945

557 Rapport inzake oorzaak en toedracht van de brand, d.d. 15 juni 1966, in het

gashouderstation aan de Gaslaan, 1966

610 Stukken betreffende de hulpverlening aan de gemeenten Rotterdam en Amsterdam bij de

bestrijding van brand ten gevolge van oorlogsgeweld, 1943

613-617 Bescherming tegen oorlogsgeweld

613 Stukken betreffende aanschaf, onderhoud, inventarisatie en invordering rollend

materieel ten behoeve van de luchtbeschermingsdienst, 1941-1954

614 Stukken betreffende (ingevorderd) rollend materieel ten behoeve van de

hulpbrandweer, 1943-1946

615 Stukken betreffende de kunstbeschermingsbrandweer, 1941-1944

616 Stukken betreffende de blokbrandweer en de luchtbeschermingsdienst, 1941-1946

617 Personeelslijst hulpbrandweer, z.d

633 Brief van de burgemeester betreffende het verwijderen van anti-Duitse opschriften, 1941

668 Manuscript van L.L. van den Ende betreffende de inwendige dienst, z.d. (ca. 1941)

670 Legitimatiebewijzen brandweerpersoneel, 1943-1944

671 Bewijs van toestemming voor brandweerpersoneel om zich buiten de gemeentegrenzen te

begeven, 1945

672 Armband van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten met foto waarop de band

gedragen wordt tijdens de kranslegging bij Plein 1813 ter gelegenheid van de Bevrijding, z.d.

(1945)

48

673 Rijvergunning om motorvoertuigen te besturen, verstrekt door de Nederlandse

Binnenlandse Strijdkrachten, z.d. (1945)

Thema/thema’s: Oorlogsschade, Zuivering


NAAM ARCHIEF: Advocaat mr. Y.H.M. Nijgh


Omvang: hele archief 46,1m1



Gemeentearchief.

Soort toegang: In het beheersdossier behorend bij dit archief is een alfabetische index op de

cliëntendossiers opgenomen. Deze index is niet openbaar.

Inhoud:

Advocaat mr. Y.H.M. Nijgh was tijdens de Tweede Oorlog betrokken bij de zogenaamde

Calmeyeractie. Tezamen met enige Amsterdamse advocaten heeft hij gepoogd bij dr. H.G.

Calmeyer (hoofd Referat Innere Verwaltung van het Generalkommissariat für Verwaltung

und Justiz) niet-joodverklaringen te verkrijgen voor Nederlanders van Joodse afkomst. Hij

was lid van de commissie, die met de zuivering van het Nederlandsch Genootschap voor

Geslacht- en Wapenkunde was belast. Een aanzienlijk deel van de cliëntendossiers in het

archief van advocaat Nijgh heeft betrekking op beheerskwesties, eigendom van onderduikers,

gegijzelden en oorlogs- en vervolgingsslachtoffers. Zo heeft deze jurist intensief

gecorrespondeerd met de Raad voor Rechtsherstel.

Na de oorlog deden veel nabestaanden van in Duitse kampen omgebrachte Joodse

Nederlanders een beroep op Nijgh inzake erfeniskwesties.

Relevante inventarisnummers: n.v.t., archief is niet geïnventariseerd

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Illegaliteit, Rechtspraak, Duitse instellingen


NAAM ARCHIEF:

Haags comité voor hulpverlening aan gezinnen van Nederlandse krijgsgevangenen


Omvang: 0,36m1

Taal en schrift:


Soort toegang: papieren plaatsingslijst

Inhoud: Haags comité voor hulpverlening aan gezinnen van Nederlandse krijgsgevangenen

in de periode 1941-1945

Relevante inventarisnummers: doos 1 – doos 3

Thema/thema’s: Krijgsgevangenen, Steun en opvang


49

3. ECONOMIE

NAAM ARCHIEF: Comité van voorbereiding tot het aanbrengen van een herinneringsteken

voor de ambtenaren der gemeentesecretarie die omkwamen door de oorlog (Comité

herinneringsteken omgekomen ambtenaren)

Identificatiecode archief: Bnr. 0137-01

Omvang: ),1m1





Relevante inventarisnummers: inv.nr. 13 Rede van mr.dr. J.J. Boasson, voormalig

gemeentesecretaris van Den Haag, bij de onthulling van het monument voor omgekomen

ambtenaren van de gemeentesecretaris, met bijbehorende gegevens betreffende de

omgekomen ambtenaren, (1949)

Thema/thema’s: jodenvervolging, verzet, hongerwinter


NAAM ARCHIEF: Gemeentelijke dienst van haven- en marktwezen


Omvang: hele archief 14.5m1

Taal en schrift:


Gemeentearchief.


Inhoud:

Vanouds bestond in Den Haag het ambt van marktmeester. Deze had tot taak de marktgelden

te innen en toe te zien op een ordelijk verloop van de verdeling van de plaatsen op de markt.

De havenmeester deed zijn intrede in 1850, toen de Raad besloot haven-, kade- en liggeld te

gaan heffen. Zijn belangrijkste taak was de controle over de inning van de havengelden. De

functies van haven- en marktmeester waren vaak verenigd in één persoon.

De taken en verantwoordelijkheden van de gemeentelijke overheid namen toe met de

economische groei van de stad: in 1901 werd de eerste Laakhaven geopend, in 1904 de eerste

Scheveningse binnenhaven en in 1931 de tweede Scheveningse binnenhaven. In 1938 was de

warenmarkt verplaatst van de binnenstad aan de Herman Costerstraat. In 1932 was al de

nieuwe groente- en fruitmarkt (sinds 1973 groothandelsmarkt) aan de Marktweg in gebruik

genomen.

Bij besluit van de burgemeester werd met ingang 18 september1942 de Gemeentelijke Dienst

voor de Vischvoorziening opgericht, met als taak de verdeling van vis over de stad en het

beheer van de visafslag. Na de bevrijding kregen de reders voorlopig de afslag terug maar per

1 november 1945 werd het beheer overgedragen aan de Dienst van Haven- en marktwezen.


15-16 Registers van ingekomen stukken bij de Dienst van Haven- en Marktwezen, 1939-1947

23 Gegevens ten behoeve van het jaarverslag van de Kamer van Koophandel, 1940-1942


28 Onderzoek naar de samenvoeging van Gemeentewerken en Havendienst, 1940-1941

31 Gebeurtenissen tijdens de Duitse bezetting (vorderingen, schade, verzekering e.d.), 1940-

1951 (1954)

50

32 Dienstbesprekingen, 1944

36 Beslaglegging (o.a. op vijandelijk vermogen) door de bezettende macht, 1940-1945

37 Bedrijfsvorm Haven- en Marktwezen, 1923-1947

42 Verzekeringen, 1938-1950

43 Baldadigheid en straatschenderij, 1942-1951

44 Vervoer van brandbare vloeistoffen te water, 1924-1943

45 Maatregelen i.v.m. buitengewone omstandigheden, 1939-1944

99 Personeelsvoorziening in oorlogstijd, 1942-1944

100 Bevorderingen, 1939-1945

103 Zuivering van personeel, 1942-1948

104 Ziekte, 1944-1947

105 Afwezigheid van personeel anders dan door ziekte of verlof, 1942-1946

106 Personeel in Duitsland, 1942-1953

107 Dienstroosters, 1919-1952

108 Militaire dienst, krijgsgevangenschap en NBS, 1940-1945

109 Arbeidsdienst, 1941-1944

111 Verboden verenigingen, dragen van insignes, lidmaatschap van de NSB en Nederlands

Arbeidsfront, 1938-1942

112 Personeelsbezetting op de markt, 1932-1950

113 Personeelsbezetting, 1943-1953

114 Wijziging van de personeelsformatie, 1942-1945

117 Inhouding contributie voor het Nederlands Arbeidsfront, 1942-1946

118 Vergoeding van overwerk, 1942-1953

119 Vergoeding van kasverschillen, 1933-1951

120 Evacuatieaangelegenheden, 1942-1947

121 Centrale keuken/bijvoeding, 1943-1945

122 Verstrekking van extra rantsoenen, 1944-1945

131 Stukken betreffende joods personeel, 1940-1944

142 Ontvreemding van rijwielen, 1941-1949

145 Vismarkten, 1933-1941, 1949

146 Automarkten, 1932-1949

147 Diverse aangelegenheden betreffende de Grote Markt, 1937-1951

160 Telling van het aantal marktbezoekers, standplaatsen, marktkramen c.a., 1937-1951

164 Overleg met organisaties, 1941-1951

167 Aanvragen, verlenen, intrekken enz. van marktvergunningen, 1932, 1936 - 1949

169 Toegang van joden tot de markt, 1940-1944

196 Overzichten van de ingenomen standplaatsen op het marktterrein aan de Herman

Costerstraat, 1941-1943

199 Aanvaringen met schade in de Binnenhavens, 1944-1952

201 Binckhorsthaven, 1920-1954

203 Petroleumhaven (Laakhaven), 1919-1951

208 Havenkantoor te Loosduinen, 1928-1948 (1961)

213 Aanvoer vaartuigen t.b.v. bedrijven c.a. nabij de Laakhaven, 1939-1942

221 Opruiming van wrakken, 1923-1942

222 Hinder voor de scheepvaart door obstakels, 1943-1952

232 Stremmingen van de scheepvaart, 1924-1952

236 Stukken betreffende scheepvaartrechten van de Provincie Zuid-Holland, 1938-1943

241 Stukken betreffende de Schepenwet, 1941-1942

242 Scheepvaartregeling in oorlogstijd, 1940-1944

243 Stukken betreffende de Wrakkenwet (opruiming van vaartuigen c.a.), 1926-1952

51

244 Vergunningen voor het baggeren en dreggen, 1937-1941

245 Beroepsvisserij in gemeentewateren door A.J. Doek, 1943-1946

246 Beroepsvisserij in gemeentewateren door A.J. Doek en C.D.P. van der Roest, 1941-1943

247 Beroepsvisserij in gemeentewateren door C.D.P. van der Roest, 1943-1949

248 Bijzondere vergunningen, 1944-1952

259 Ligplaatsen mosselenschuiten (verkoop van viswaren), 1937-1943

262 Vergunningen passagiersvaren, 1924-1946

265 Overzetveren, 1927-1948

290 Processen-verbaal en rapporten betreffende bruggen, 1941-1953

291 Verstrekte inlichtingen omtrent het drijven van handel op de Groothandelsmarkt, 1933-

1950

293 Bestemming en gebruik van terreinen en opstallen rondom de groente- en

fruitmarkt,1931-1941

297 Diefstallen op de Groothandelsmarkt, 1933-1947

314 Portiershuisje groente- en fruitmarkt, 1942-1947

319 Afsluiting van het terrein van de Groothandelsmarkt, 1930-1942

320 Opslagplaats en inname van leeg fust op de Groothandelsmarkt, 1940-1943

321 Opslagplaats voor leeg fust van P. 't Hoen en Zn. op de Groothandelsmarkt, 1933-1953

323 Spoorwegverbinding naar de Groothandelsmarkt, 1930-1950

324 Verpachting en verhuring kantine (inclusief bakkerij) aan H.L. Appunn op de

Groothandelsmarkt, 1943-1952

374 Diverse aangelegenheden betreffende de vissershaven, 1928-1952

376 Stukken betreffende de Koninklijke Noord- en Zuid-Hollandse Redding Maatschappij,

alsmede de reddingboot "Arthur", 1920-1953

377 Stranding van schepen, 1924-1953

378 Schade door aanvaringen, 1905-1952

404 Vissershaven, verwijderen van defensiedrempels; verlenging havenhoofden; maatregelen

tijdens de Duitse bezetting, 1922, 1928-1947

415 Verstrekte inlichtingen betreffende de Vissershaven, 1941-1952

417 Gegevens voor de Generale Staf te 's-Gravenhage betreffende de Vissershaven, 1945-

1946

423 Kraan- en kadegeld in oorlogstijd, 1942-1945

424 Inning duinwatergeld in oorlogstijd, 1942-1944

432 Algemene stukken betreffende passagiersvervoer te water, 1936-1951

433 Vergunningen passagiersvervoer te water, 1931-1953

440 Positie marktkooplieden, 1935-1951

528 Staten van aangevoerde goederen die het havenkantoor Laakhaven gepasseerd zijn, 1944-

1945

600-614 Journalen van binnengekomen en vertrokken vaartuigen, 1939-1945

Thema/thema’s: Economisch leven, Vervoer, Arbeidsdienst, Zuivering, Collaboratie,

Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

's-Gravenhaagsche boekhandelaarsvereeniging


Omvang: 4,3m1 (hele archief)



Gemeentearchief.

52


Inhoud:

De 's-Gravenhaagsche Boekhandelaarsvereeniging werd opgericht in 1854. De vereniging had

tot doel: "bevordering van de onderlinge vriendschap en de behartiging van de belangen des

boekhandels en der aanverwante vakken" in (en ook om) Den Haag, en voorts het verzamelen

van documentatie voor de geschiedschrijving van de Haagse boekhandel. Het was een

vakvereniging en een gezelligheidsvereniging.

In 1942 werd besloten het kapitaal van de ’s-Gravenhaagsche Boekhandelaarsvereniging

veilig te stellen door het onder te brengen in de daarvoor opgerichte Stichting 's-

Gravenhaagsch Ondersteuningsfonds voor Boekhandelaren en uitgevers, die ook na de oorlog

bleef voortbestaan.


105 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven m.b.t. de huishoudelijke aspecten van de

vergaderingen, 1944-1945, 1948

181 Stukken betreffende de discussie n.a.v. de voordracht van J. Tersteeg over de verhouding

tussen uitgever en boekverkoper, en met name over het probleem van de overproductie, 1943-

1944

189 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven betreffende controversen en problemen op

het gebied van de boekverkoop, alfabetisch op bedrijf, c. 1944-c. 1954

231 Tekst van een toespraak van het lid J. B. van Seters over de problematiek in de

boekhandel, ontstaan door de oorlog, en over de houding van de Vereeniging ter Bevordering

van de Belangen des Boekhandels, en van de "Contactcommissie" hierbij, [c. 1940]

232 Circulaire van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied betreffende de

verplichting tot aanmelding voor verenigingen zonder economisch doel, 1940

233 Circulaire van enkele anonieme leden van de Vereeniging ter Bevordering van de

Belangen des Boekhandels betreffende het "Letterengilde", [c. 1940-c. 1945]

234 Stukken m.b.t. het verbod en de inbeslagneming van boeken, 1940-1945

235 Ingekomen stukken betreffende een door de Duitsers geëiste opgave van Joodse zaken,

c. 1941

236 Stukken betreffende de gijzeling van de leden L. J. C. Boucher en W. A. Petri door de

bezetters, 1942-1943

237 Teksten van toespraken gehouden door de voorzitter ter gelegenheid van de bevrijding

tijdens een bijeenkomst op 14 mei 1945, 1945

238 Presentielijst van de bijeenkomst ter herdenking van de bevrijding, [1945]

239 Stukken betreffende zuiveringen in de boekhandel na de tweede wereldoorlog, [c. 1945]

243 Vragenlijst van de "Economische Voorlichtingsdienst", met de antwoorden daarop door

de vereniging gegeven, 1941; niet verzonden duplicaat, 1941

244 Ingekomen stukken van de Bedrijfsgroep Detailhandel betreffende de kontributieheffing,

1943

248 Stukken betreffende hulpverlening aan leden en vakgenoten, die slachtoffer werden van

oorlogsomstandigheden, 1944-1945

249 Stukken betreffende hulpverlening aan in financiële moeilijkheden verkerende leden,

1944, 1953

251 Commerciële uitgaven, verslag van de Uitgavencommissie over 1943/1944

253 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende lezingen, gehouden voor leden

van de vereniging, en hun introducés, 1944-1955

270 Stukken betreffende de viering van het jubileum 90-jarig bestaan, 1944

Alfabetische catalogus van de bibliotheek van de 's-Gravenhaagsche

Boekhandelaarsvereeniging (in bibliotheek van het HGA)

53

171. Lijsten van boeken, die niet geleverd kunnen worden, 1 Juni 1942, 15 Oct. 1942. Den

Haag, Nederlandsche boekverkoopers bond, 1942. 21 cm., 2 dln. G z 88-89.

220. [Petri, W. A.]. Lezing, gehouden op 22 februari 1943 voor de 's-Gravenhaagsche

boekhandelaarsvereeniging over zijn verblijf in het kamp Haaren. Z.pl., 1945. 34 cm., 4 blz.

G z 294.

294. Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels; samenstelling van

bestuur en commissiën van de Vereeniging., lijst van boekhandelaren enz. [Amsterdam],

1943- . 23 cm. G z 284. Later verschenen onder de titel: Lijstenboek. Aanw.: 1943, 1961.

Thema/thema’s: Kunsten, Economisch Leven, Zuivering, Jodenvervolging, Steun en opvang


NAAM ARCHIEF: De Stichting 's-Gravenhaagsch ondersteuningsfonds voor

Boekhandelaren en uitgevers (1942-c. 1970)


Omvang: 0,2m1



Gemeentearchief.


Inhoud: In 1942 werd besloten het kapitaal van de ’s-Gravenhaagsche

Boekhandelaarsvereniging veilig te stellen door het onder te brengen in de daarvoor

opgerichte Stichting 's-Gravenhaagsch Ondersteuningsfonds voor Boekhandelaren en

uitgevers, die ook na de oorlog bleef voortbestaan. De hachelijke omstandigheden in die

jaren, waarin bedrijfssluiting door de bezetter geen denkbeeldig gevaar leek, brachten enkele

leden tot de stichting van de 's-Gravenhaagsche Onderlinge Waarborgmaatschappij voor

Boekhandelaren. Na de oorlog, in 1946, werd deze stichting geliquideerd.


459 Notulen van de bestuursvergaderingen, 1942, 1949, 1951, 1956, 1960-1965, 1968

460 Convocaties voor de bestuursvergaderingen, c. 1943-c. 1962; met bijlagen

461 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven, c. 1943-c. 1970

462 Akte t.o.v. notaris A. C. van Mourik Broekman, waarbij M. J. Visser en A. J. Roebert q.q.

overgaan tot de stichting, 1942

463 Huishoudelijk reglement; concept, [1945]

464 Rekeningen en balansen, 1943-1968

465 Grootboek, 1943-1959; hierin tevens de jaarlijkse balansen 1943-1959

466 Kas- en giroboeken, 1943-1950

469 Staat van bijdragen van de leden, 1943-1958

470 Lijst van bijdragen van de leden, z.j.

471 Spaarbankboekjes van een tegoed bij de Nutsspaarbank, 1943-1965

Thema/thema’s: Kunsten, Economisch Leven, Steun en opvang

Digitale inventaris aanwezig: ja/nee

NAAM ARCHIEF: 's-Gravenhaagsche Onderlinge Waarborgmaatschappij voor

Boekhandelaren


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


54

Inhoud:

In de tweede wereldoorlog, in 1942, werd besloten het kapitaal van de ’s-Gravenhaagsche

Boekhandelaarsvereniging veilig te stellen door het onder te brengen in de daarvoor

opgerichte Stichting 's-Gravenhaagsch Ondersteuningsfonds voor Boekhandelaren en

uitgevers, die ook na de oorlog bleef voortbestaan. De hachelijke omstandigheden in die

jaren, waarin bedrijfssluiting door de bezetter geen denkbeeldig gevaar leek, brachten enkele

leden tot de stichting van de 's-Gravenhaagsche Onderlinge Waarborgmaatschappij voor

Boekhandelaren. Na de oorlog, in 1946, werd deze stichting geliquideerd.


474 Circulaires, 1943-1946

475 Jaarverslagen over 1943/1944; concept, [1944]

476 Stukken betreffende de oprichting en het reglement, [1943]

Thema/thema’s: Kunsten, Economisch Leven, Steun en opvang


NAAM ARCHIEF:

Boekhandel 'De Vijf Vocalen'-Mensing en Visser


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In het archief bevinden zich archief stukken betreffende de sluiting van de zaak in 1944, het

logboek van een medewerker uit de periode 1943-1944, van M.J. Visser het lidmaatschap van

de Nederlandse Unie uit 1940, en verslagen in het Engels van internationale

oorlogsontwikkelingen met naam van nieuwslezer uit 1944 (het betreft waarschijnlijk

schriftelijke weerslagen van radioberichten)


Thema/thema’s: Economisch Leven, Nederlandse Unie, Krijgsverrichtingen


NAAM ARCHIEF: Nederlandsch-Indische Suiker Unie


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Op 21 februari 1921 richtten Pierre en Wilhelm Eschauzier de NV Nederlands Indische

Suiker Unie op. De NISU hield zich bezig met de exploitatie van suikerondernemingen in

Nederlands-Indië. Op 11 januari 1942 verklaarde Japan aan Nederland de oorlog en viel

Nederlands-Indië binnen. Twee maanden later capituleerden de Nederlands-Indische

strijdkrachten. De suikerondernemingen kwamen hierdoor vrijwel geheel ongeschonden in

handen van de Japanse bezetter. Japan besloot de administratie van de fabrieken onder te

brengen bij zes Japanse vennootschappen. De Europeanen werden tussen 1942 en 1943

geïnterneerd of tewerkgesteld in fabrieken waar Japanse administrateurs aangetreden waren.

55

Na de Tweede Wereldoorlog konden de ondernemingen zich door de geleden schade niet

meer herstellen tot het niveau van voor de oorlog.

De Duitse overheid eiste aan het begin van de oorlog verschillende grote panden in Den Haag

op voor eigen gebruik. De NV Kantoorgebouw Insulinde moest in 1940 per direct haar

gebouw aan de R.J. Schimmelpennincklaan 3 ter beschikking stellen aan de Duitse overheid.

De NV heeft vervolgens een pand aan de Alexander Gogelweg gekocht, waar de kantoren van

de NISU en haar dochtermaatschappijen Gempolkrep, Bogokidoel en Sentanen-Lor c.s.

ondergebracht konden worden. Na de oorlog is het pand aan de R.J. Schimmelpennincklaan

weer in het bezit van Insulinde gekomen.


184 Afschrift van een akte houdende verklaringen van de heren M. Krepel van de Stolpe en E.

Eschauzier betreffende de toegebrachte oorlogsschade aan de suikerfabrieken Bogokidoel,

Ketanen en Tangoenan, 1948

Thema/thema’s: Economisch leven, Nederlands-Indië (1940-1945), Vordering


NAAM ARCHIEF: Permanente Commissie uit de Reederij of Redersvereniging


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De Redersvereniging is in 1812 opgericht. In de twintigste eeuw trad de vereniging op als

belangenbehartiger van de reders.


121 Onderlinge overeenkomst tussen de leden van de Redersvereniging voor de

Nederlandsche Haringvisserij ter vorming van een fonds ter verzachting van de geleden

verliezen in de oorlog, concept, 1945

185 Administratieboek betreffende de garnalenverkoop, 1941-1942

Thema/thema’s: Economisch Leven, Steun en opvang


NAAM ARCHIEF:

Firma, sedert 1937 NV H. Pander en Zonen, sedert 1970 Pander Holding NV, sedert 1972

BV, sedert 1978 Vastgoed Mespan BV


Omvang: ca. 2m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De firma Pander is sinds de negentiende eeuw in Den Haag gevestigd als meubelfabriek. De

firma kreeg belangrijke opdrachten, zoals levering van meubels voor de inrichting van het

Vredespaleis in Den Haag. Tien jaar lang legt het bedrijf zich tevens toe op de

vliegtuigfabricage, ondergebracht op de derde verdieping van de meubelfabriek. In 1924

wordt daartoe de NV Societé de Construction d'Aéroplanes "Pander"opgericht. De

maatschappij produceert éénpersoons vliegtuigen, die o.a. aan de Koninklijke Marine worden

56

geleverd. Omdat de vliegtuigfabricage financieel geen succes blijkt, draagt de firma per 1

januari 1935 het geheel over aan de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’. De afdeling

vliegtuigbouw van Pander werd gesloten, en het bedrijf beperkte zich weer tot de

meubelfabricage.

In 1937 wordt de vennootschap onder firma omgezet in een naamloze vennootschap. Als

directeuren van de nieuwe vennootschap treden W.A. Dwars jr., H.jr. en Ph.W. Pander op.

Het bedrijf telt dan 750 werknemers.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog blies Henk Pander, inmiddels lid van de NSB, de

vliegtuigfabriek nieuw leven in. Voor de Duitse bezetter bouwde Pander zweefvliegtuigen en

vliegtuigonderdelen gebouwd en men repareerde Duitse toestellen. Na de oorlog werd Henk

Pander wegens zijn collaboratie opgepakt.

Directeur Ph.W. Pander sloot zich aan bij het verzet. Hij is kort voor de bevrijding is directeur

Ph.W. Pander gefusilleerd.


2 Notulen van de algemene vergaderingen van aandeelhouders van H. Pander en Zonen en

opvolgers, 1937-1949

5 Notulen van de speciale vergaderingen van commissarissen en directie van H. Pander en

Zonen, 1939-1943

6 Notulen van de vergaderingen van commissarissen en directie van H. Pander en Zonen en

opvolgers, 1941-1946

11-12 Notulen van directievergaderingen van H. Pander en Zonen,1938-1941

37 Register betreffende de verzekering van alle roerende en onroerende goederen, 1942 1963

87 Stukken betreffende de indiening van schadeclaims bij gemeente en rijk i.v.m. vorderingen

door de Duitse bezetter, 1942-1950

88 Correspondentie met en stukken betreffende de aanslagen van het Nederlands

Beheersinstituut, 1945-1950

89 Stukken betreffende vergoeding vanwege het Centraal Bureau Vergoeding Militaire

Vorderingen, 1945-1950

90 Correspondentie met de afdeling rechtspraak van de Raad voor Rechtsherstel, 1945-1949

91 Stukken betreffende een schadeclaim van de Fa. Stookwerk tegen H. Pander en Zonen NV

in verband met de huur van een pand en machines aan de Geestbrugkade, 1943-1946

103-104Bijlagen bij de jaarrekeningen van de firma H. Pander en Zonen en opvolgers, 1942-

1943

106 Balansen van de firma H. Pander en Zonen en opvolgers, 1932-1952 109 Balansen en verlies en winstrekeningen van de firma H. Pander en Zonen en opvolgers, 1933-1943

130-133 Grootboeken, 1940-1943

162-163 Journalen, 1944-1945

164 Journaalkaarten vliegtuigbouw, 1940-1946

169 Omzetrekeningen Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, 1933-1951

170 Omzetrekeningen Den Haag, 1924-1933, 1945-1951

190 Kasboekje directiekas, 1932-1944

191 Stukken betreffende de aangifte voor de inkomens en vermogensbelasting door F. Pander,

1941-1942

193 Stukken betreffende de salarisadministratie, 1944-1947

196 Rekening courantboek van het Spaarfonds, 1920-1945. 1 deel

200-203 Rekening courantboeken van de Werkrekeningen, 1915-1945

200 1915-1945 A G

201 1915-1945 H P

202 1915-1945 A N, vestiging Amsterdam

203 1915-1945 O Z, vestiging Amsterdam

57

207 Lijst met namen van personeelsleden die onder de wapenen zijn geroepen, 1940

264 Artikelen over leden van de familie Pander, 1936-1945

Thema/thema’s: Economisch leven, Collaboratie, Verzet


NAAM ARCHIEF:

Electrische auto STORY


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: geen

Inhoud: De archiefstukken zijn afkomstig uit het archief van de N.V. Internationale Automobiel

Maatschappij dat gevestigd was aan de Scheldestraat. Het bedrijf was de Haagse dealer voor

het Amerikaanse merk Studebaker. Ingegeven door benzinebeperkingen aan het begin van de

Duitse bezetting ontwikkelde de Internationale Automobiel Maatschappij samen met de

Haagse firma Pennock een elektrische auto, de STORY


Ongeïnventariseerd

Thema/thema’s: Economie, Schaarste


NAAM ARCHIEF:

Familie Thierry en N.V. Handelmaatschappij ’s-Gravenhage


Omvang: ca. 0,5m1



Soort toegang: Het archief is niet geïnventariseerd

Inhoud:

In 1928 richtten Piet Thierry sr. en jr. de N.V. Handelmaatschappij ’s-Gravenhage op, met als

doel de verdere exploitatie van onroerende goederen in Den Haag. Omstreek 1935 kwam ook

Jan Thierrry, de jongste zoon van Piet Thierry sr., in de zaak. De handelmaatschappij had in

de jaren dertig ongeveer veertig Haagse woonhuizen in het bezit. Tevens was Piet Thierry sr.

privé-eigenaar van vele andere huizen.

De omslag voor vader en zonen Thierry vond plaats in de Tweede Wereldoorlog. De Duitse

bezetter onteigende voor de aanleg van de tankwal veel woonhuizen die eigendom van de

familie of de Handelmaatschappij waren. Het einde van de oorlog zou Piet Thierry sr. niet

meer meemaken. Hij overleed in 1943. De handelmaatschappij bleef – weliswaar in een

enigszins gewijzigde vorm - tot 1955 voorbestaan. In dat jaar besloten de familieleden de

onderneming te liquideren.


Thema/thema’s: Economisch leven, Vordering

Digitale inventaris aanwezig: Het archief is niet geïnventariseerd

NAAM ARCHIEF:

Koninklijke Nederlandsche Meubelfabriek H.P. Mutters en Zoon


Omvang: 0,1m1

58




Inhoud:

Koninklijke Nederlandsche Meubelfabriek H.P. Mutters en Zoon was naast de inrichting van

woonhuizen, gespecialiseerd in de inrichting van luxe passagiersschepen en vliegtuigen.


199-201 Ingekomen brieven bij student Herman Mutters voornamelijk tijdens de periode dat

hij als dwangarbeider te werk gesteld was in het concentratiekamp ‘Stadt der Kraft-durch-

Freude-Wagen’, het huidige Wolfsburg, 1943-1945

Thema/thema’s: Arbeidsinzet


NAAM ARCHIEF: Ir. Escher, Constructiewerkplaatsen en machinefabriek NV


Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.

Soort toegang: niet geïnventariseerd

Inhoud:

Ir. A. Escher is in 1895 in Groningen geboren. Hij studeerde in 1922 in Delft als

werktuigbouwkundige af op een onderzoek naar stoommachines. Van de gemeente Den Haag

pacht hij een stuk grond tussen de Tweede en Derde van der Kunstraat. Faillissementen

bedreigden het bedrijf regelmatig. De problemen worden overwonnen en het bedrijf groeit,

met name door de vele opdrachten uit de staalbouw. Aan het begin van de Tweede

Wereldoorlog zijn er 250 bij het bedrijf in dienst. Om zijn bedrijf te laten overleven ziet

Escher zich gedwongen ook opdrachten van de bezetter aan te nemen. Vanwege deze

samenwerking is Escher na de oorlog veroordeeld door de Zuiveringsraad voor het

Bedrijfsleven. In 1951 is Escher door de Haagse arrondissementsrechtbank in ere hersteld.

Het bedrijf wordt in de oorlogsjaren gereorganiseerd en er wordt een pensioenfonds opgericht.


- Verslagen van stafvergaderingen, 1943-1945

- Stukken betreffende het rapport van ir. J.M. Wemelsfelder over de reorganisatie van de

machinefabriek, 1942-1943

- Stukken betreffende de reorganisatie van de fabrieksindeling en het magazijn, 1942-1943

- Stukken betreffende het onderzoek naar de werkzaamheden van de machinefabriek tijdens

de Tweede Wereldoorlog en de uitspraak van het Zuiveringsraad voor het Bedrijfsleven en

correspondentie met het Nederlands Beheerinstituut, 1945-1953

- Stukken betreffende de berekening van werken in uitvoering bij het bedrijf, 1943-1944

- Foto’s van staalbouwproducten, 1940-1964

Thema/thema’s: Economisch leven, Collaboratie


NAAM ARCHIEF:

Nederlandse RK Metaalbewerkersbond Sint Eloy, afd. ’s-Gravenhage


Omvang: 0,25m1


59



Inhoud:

De eerste bijeenkomst van het Metaal Bewerkers Gilde ‘St. Eloy’ N.R.C. Volksbond afdeling

’s-Gravenhage werd gehouden op 14 december 1891. Op 24 juli 1941 werd de bond door H.

Woudenberg, die door de Duitse bezetting was aangesteld, bij het N.V.V. ingelijfd (het latere

N.d.F.). Het gevolg daarvan was dat alle leden van de bond het lidmaatschap opzegden. In

mei 1945 vatte de R.K. Metaalbewerkersbond de draad van 1941 weer op. Formeel was de

bond 4 jaar verdwenen, maar in feite bleef de bond voortbestaan.


9-10 Notulen van de bestuursvergaderingen, 1938-1947

18 Notulen van de ledenvergaderingen, 1934-1945

28 Presentielijsten van ledenvergaderingen, 1927-1946

30 Alfabetische lijst groep burgersmeden en groep elektriciens en presentielijst van

ledenvergaderingen, 1945-1973

31 ‘Zaterdagavond zittingen’, stukken betreffende contributiebetalingen, 1936-1941

Thema/thema’s: Economisch leven


NAAM ARCHIEF: Machinefabriek P.L.A. v.d. Kaay, 1935-1975


Omvang: 0,9m1



Soort toegang: geen

Inhoud: Archief van machinefabriek. De fabriek vervaardigde in de oorlog onder meer

potkacheltjes.


In het beheersdossier behorend bij dit archief zit een brief van mevrouw M.W. Jansen-van der

Kaay, waarin zij onder meer de gebeurtenissen in het bedrijf tijdens de Tweede Wereldoorlog

uiteenzet.



NAAM ARCHIEF: Coöperatieve vereeniging tot het aanschaffen van aardappelen,

brandstoffen en andere verbruiksartikelen van het district 's-Gravenhage der vereeniging

Eigen Hulp, later Coöperatieve brandstoffenverening Eigen Hulp


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Archief van de Coöperatieve vereeniging tot het aanschaffen van aardappelen, brandstoffen

en andere verbruiksartikelen.



Thema/thema’s: Economisch leven, Distributie


60

NAAM ARCHIEF:

Tobacconist G. de Graaff & Zonen


Omvang: 0,5m1


Openbaarheid: : Het archief is openbaar.


Inhoud:

De sigaren- en pijptabakspeciaalzaak De Graaff werd in 1928 geopend in de Heulstraat 27 te

Den Haag. De winkel was al voor de aanvang van de Tweede Wereldoorlog een van de

bekendste speciaalzaken voor sigaren en pijptabak in Nederland en had klandizie over de

gehele wereld. Als enige zaak in Nederland verkocht De Graaff vele tientallen soorten sigaren

van eigen merk, die in de werkplaats van de firma werden vervaardigd. Tabaksrantsoenering

leidde tot productievermindering. De firma had in de periode 1944-1946 nauwelijks enige

omzet.


Financiële administratie en correspondentie, 1940-1945

Thema/thema’s: Economisch Leven, Rantsoenering

Digitale inventaris aanwezig: Nee

NAAM ARCHIEF:

Rederij Dirk van der Zwan


Omvang: 0,1m1


Openbaarheid: Openbaar

Soort toegang: Archief is niet geïnventariseerd

Inhoud: De firma Dirk van der Zwan had een rederij en een visgroothandel.

Relevante inventarisnummers: 29 Correspondentie, 1941-1956



NAAM ARCHIEF: Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij (ZHB)


Omvang: ca. 0,5m1



Soort toegang: magazijnlijst

Inhoud: De Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij (ZHB) bestond van 1881 tot 1974 en was ooit

de grootste brouwerij van Den Haag. De ZHB was in het bezit van een groot aantal hotels en

café’s in het land. Hiermee was men verzekerd van een vaste afzet. In Den Haag bezat men

onder meer Hotel Central (nu onderdeel van het Tweede Kamercomplex), Hotel Seinpost, De

Nieuwe Doelen en het Zuid-Hollandsche Koffiehuis en een aantal café’s.


Doos 10 Taxatierapport Hotel Central, met foto en tekeningen, 1944

Doos 11 Rapportenboek 'avondwacht', 1940 1941

Doos 13 Diverse stukken, pensioenfonds, verzekeringen, limonadefabriek Trio e.d., c. 1944-

1964

61

Doos 16 Journaal NV Hocama (Buitenhof), 1928-1942.

Doos 16 Kasboek stoomwasserij Victoria, 1932-1946

Doos 17 Balansboek hotel de Schuur (Breda), 1944-1955

Doos 19 Notulen van de vergaderingen van gewone aandeelhouders, 1916-1952



NAAM ARCHIEF:

Kuiperij Knoester


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Kuiperij Knoester te Scheveningen was de laatste kuiperij in Scheveningen. De kuiperij werd

in 1894 opgericht. De kuiperij werd groot in de Scheveningse Vuurbaakstraat. Hier bleef de

zaak tot in de Tweede Wereldoorlog gevestigd. In de oorlog kon het bedrijf niet worden

voortgezet en moesten de machinerieën worden opgeslagen.




NAAM ARCHIEF: NV Drukkerij H.P. de Swart en Zn.


Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

NV Drukkerij H.P. de Swart en Zn. Had grote problemen tijdens de bezetting. Om de

belangrijkste te noemen: de toenemende schaarste aan papier en inkt. Maar er waren ook

momenten die wezen op een grote mate van solidariteit tussen de drukkersbedrijven

onderling. Zo werd na het sluiten van de wapenstilstand speciaal gewerkt voor de collega-

drukkers van verwoeste bedrijven in Rotterdam.

In 1941 werden maatregelen van kracht om het verbruik van papier terug te dringen. Onder

leiding van het Rijksbureau voor papier kreeg de groothandel vastgestelde hoeveelheden ter

beschikking, die gebaseerd waren op de afname van papier in de jaren 1938-1939. Het duurde

tot medio 1942 voor een distributieregeling werd getroffen voor de verdeling van papier over

de grafische afnemers. De sectie grafische bedrijven van het Rijksbureau voor verwerkende

industrieën nam de verdeling van papier zelf ter hand.

Drukkerij De Swart kon tijdens de oorlogsjaren amper het hoofd boven water houden. Er

werd verlies geleden en er was onvoldoende werk. De toekomst van het bedrijf stond op het

spel. De jonge medewerkers waren weg of ondergedoken. De oudere medewerkers konden

niet lang werken door ondervoeding. Het gebrek aan papier en elektrische stroom verlamde

het bedrijf. Een belangrijke steun in de rug vormde in de oorlogsjaren de opdrachten van de

Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), die verantwoordelijk was voor een groot

deel van de totale omzet.

62


1 Agenda’s en notulen van de buitengewone- en de gewone vergaderingen van

aandeelhouders, alsmede de notulen van de vergaderingen van certificaathouders en de

jaarverslagen van de directie, 1930-1989

11 Stukken betreffende de inschrijving bij het Rijksbureau voor de Verwerkende Industrieën,

sectie Grafische industrie, alsmede betreffende het toekennen van een vergunning om de

drukpersen en de zetmachines te gebruiken,1941

73 Couponbelastingregister, 1940-1941

74 Register voor de dividendbelasting, 1942

75 Stukken betreffende het vaststellen en het uitkeren van een schadevergoeding aan

drukkerij De Swart naar aanleiding van het luchtbombardement op 3 maart 1945 (zie

toelichting op pagina 30), 1945

87 Accountantsrapporten inzake het controleren van de boekhouding en het vaststellen van de

jaarrekening van drukkerij De Swart (voorheen de firma H.P. de Swart & Zoon) over de jaren

1918-1945

98-100 Accountantsrapporten betreffende de winstoverzichten van drukkerij De Swart, 1940-

1942

198-203 Orderboeken, 1940-1945

221 Balansboek, 1912-1959

260 Drukwerken van drukkerij De Swart, 1936-1951



NAAM ARCHIEF: Drukkerij Lankhout


Omvang: 0,24m1

Taal en schrift:Nederlands



Inhoud: De Duitse bezetter dwong vader en zoon Lankhout, op grond van hun joodse

afkomst, in 1941 de directie van de Drukkerij Lankhout te verlaten. Fred. Lankhout heeft in

1942 gepoogd via Zuid-Frankrijk bevrijd gebied te bereiken, maar is tijdens zijn vlucht gepakt

en nadien doodgeschoten.

De laatste aandeelhoudersvergadering kwam in 1942 bijeen, daarna is Rotterdamse NSB-er

Schollaert als Verwalter in de drukkerij geplaatst. Na de Spoorwegstaking in 1944 kwam het

bedrijf stil te liggen.

Een verslag van de gebeurtenissen bij Drukkerij Lankhout tijdens de Tweede Wereldoorlog is

opgenomen in de notulen van de algemene vergadering van aandeelhouders van 12 september

1945.

Relevante inventarisnummers: Doos 2 Register van notulen, 1904-1962, hierin opgenomen een verslag van de

gebeurtenissen bij Drukkerij Lankhout tijdens de Tweede Wereldoorlog (notulen van de

algemene vergadering van aandeelhouders van 12 september 1945)

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Economisch leven, Spoorwegstaking, NSB


NAAM ARCHIEF: Vennootschap onder firma T.C.B. ten Hagen, sedert 1912 NV Boekdrukkerij voorheen firma

T.C.B. ten Hagen, sedert 1930 Ten Hagen's drukkerij en uitgeversmaatschappij NV

63


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

In 1822 vestigde Johannes Wenceslaus ten Hage (geb. te Utrecht in 1804) zich als

boekverkoper in Den Haag en richtte in 1844 een drukkerij op. Hij gaf rooms-katholieke

boeken en tijdschriften uit. De zaak werd in 1912 omgezet in een NV onder de naam

'Naamloze Vennootschap Boekdrukkerij voorheen Firma T.C.B. ten Hagen', bij de

statutenwijziging van 1930 verkort tot 'Ten Hagen's Drukkerij en Uitgeversmaatschappij NV'.

Behalve het katholieke dagblad 'De Residentiebode' werden bij Ten Hagen o.m. uitgegeven en

gedrukt: religieuze boeken, tijdschriften over kunst, het tijdschrift Cobouw, het Algemeen

Nederlandsch Advertentieblad, tijdschriften voor de middenstand, tijdschriften op het gebied

van sport, nijverheidsonderwijs, bouwnijverheid, alsmede ontspanningslectuur (Dick Bos-

serie).


7 Notulen van de vergaderingen van commissarissen, 1938-1947

10 Bijlagen bij de notulen van de commissarissen, 1943-1952

11 Stukken betreffende de algemene vergadering van aandeelhouders, 1931-1949

52 Jaarstukken (al dan niet door de accountant vastgesteld), met bijlagen, 1940-1949

56 Accountantsrapporten inzake de balans, winst en verliesrekening, 1931-1949

79-84 Grootboekvellen, journaalvellen en balansstukken, 1940-1945

104 Debiteurenboeken, 1938-1947

106 Register van bestellingen door particulieren en boekhandelaren van boeken en drukwerk,

met vermelding van betaling, 1940-1943

140-141 Jaarrekeningen van de NV 'Paard en Paardenwereld', 'Ons Paard', 1934-1945

145 Grootboeken van de NV 'Paard en Paardenwereld', 1943-1950

172 Aantekeningen en documentatie (meest gefotografeerde documenten) inzake de

geschiedenis van Ten Hagen en door Ten Hagen uitgegeven drukwerk, over de periode 1822

1944



NAAM ARCHIEF: NV Drukkerij Trio


Omvang: ca. 0,5m1


Openbaarheid: Archiefstukken ouder dan dertig jaar zijn openbaar


Inhoud: Drukkerij Trio drukte in de Tweede Wereldoorlog publicaties voor de illegaliteit.


1-2 Notulen, met bijlagen, van de vergaderingen van commissarissen, 1912-1953

10-11 Notulen, met bijlagen, van de algemene vergadering van vennoten, 1914-1955

16 Notulen, met bijlagen, van de vergadering van vaste werklieden (arbeidsvennoten), 1942-

1970

19 Correspondentie van de Raad van Beheer met de commissarissen, 1929-1948

98 Jaarverslagen, 1898 1986

64

104 Dossier inzake de overname door drukkerij Trio van de handelsdrukkerij van Joh. D.

Scherft, 1943-1944

131 Inventaris van roerende goederen, 1935-1966

132 Dossier inzake de vordering van metaal (lettermetaal) door de Duitse bezetter, 1943-

1944. 1 omslag.

133-135 Taxatierapporten ten dienste van brandverzekering en ter voldoening van het

bepaalde bij art. 275 Wetboek van Koophandel, 1944-1955

154 Correspondentie met de Raad voor het Rechtsherstel inzake de opgave van aandelen en

aandeelhouders voor de effectenregistratie, 1946-1956

162-163 Balansen, verlies en winstrekeningen, 1934-1952

166-167 Accountantsrapporten, 1936-1948195-196 Grootboeken, 1938-1942

201-202 Journalen, 1937-1942

216-217 Registers en stukken betreffende kostprijsberekening, 1932-1944

223-225 Verkoopboeken, 1936, 1941-1942

226 Stukken betreffende de aangifte voor de vennootschapsbelasting van drukkerij Trio,

1940-1979

230 Mededelingen van de directie aan het personeel, 1935-1956

242 Dossier inzake de benoeming van A.A.M. Stols tot adjunct directeur, later artistiek

directeur en P.A. Bechtold tot lid van de Raad van Beheer, 1941-1944

267 Dossier inzake door een personeelslid gepleegde fraude, 1942-1943

268 Dossier inzake de verplichte tewerkstelling van personeel van Trio door de Duitse

bezetter, 1943-1944

273-275 Voorbeelden van drukwerk van drukkerij Trio, 1897-1942

NB Visitekaartjes, enveloppen, formulieren, 'Van Trio aan zijn zakenvrienden', kalenders enz.

283 Tekeningen, ontwerpen, drukproeven en drukwerk van de grafisch ontwerper Stefan

Schlesinger (1896-1944), ca. 1916-1942; met gedenkboekje over Schlesinger, gedrukt door

drukkerij Trio, 1946

310-311 Stukken betreffende de verwerving en uitvoering van opdrachten voor het drukken

van telefoongidsen, 1940-1954

312 Dossier inzake door Trio uitgevoerde drukopdrachten voor uitgeverij Roskam te

Amsterdam, 1944-1949

323-328 Albums met Ex Libris plaatjes, gelukwensen, kerst en nieuwjaarswensen en trouw en

geboortekaartjes, c. 1932-1959



NAAM ARCHIEF: NV Mij. tot exploitatie van (tot 1926: het Dagblad,) de drukkerij en de papierwarenindustrie

'De Nieuwe Haagsche' (Drukkerij Voortvaren)

Identificatiecode archief: 0765-01, inv.nr. 1-250

Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

In 1913 werd te Den Haag de NV Het Christelijk Dagblad ‘De Nieuwe Haagsche Courant’

opgericht door enkele leden van de Anti-Revolutionaire Partij. De krant werd onder meer

gedrukt door de NV Exploitaie Maatschappij van Dagbladen. Het drukken geschiedde niet

naar tevredenheid van de oprichters van de krant, die in 1916 besloten om zelf een drukkerij

te kopen. Het oog viel op de firma D. Scherrenberg in de Nieuwe Molstraat, een

65

papierwarenbedrijf, dat beschikte over een drukkerij voor het bedrukken van rollen pakpapier,

papieren zakken enz. In december 1916 kocht de NV Het Christelijk Dagblad 'De Nieuw

Haagsche Courant' van Hestertje Scherrenberg, weduwe van Martinus Mouw, de panden

Nieuwe Molstraat 25-29 en Katerstraat 22 en het recht om gebruik te maken van de

firmanaam 'Scherrenberg'.

Zo ontstond een geheel nieuwe firma: de Naamloze Vennootschap Maatschappij tot

exploitatie van het Dagblad, de Drukkerij en de Papierwarenindustrie ‘De Nieuwe Haagsche’.

Wegens exploitatietekorten werd het dagblad in 1924 overgedragen aan directeur H. Diemer

van het eveneens antirevolutionaire dagblad 'De Rotterdammer'. Hij zou De Nieuwe Haagsche

Courant voortaan in Den Haag uitbrengen.


NV Mij. De Nieuwe Haagsche

6 'Bescheinigung' en 'Ausweis' opgesteld door de Duitse bezetter voor het personeel van de

NV Mij. De Nieuwe Haagsche; met lijsten van personeelsleden, 1943-1944

11 Stukken betreffende de aankoop door de NV Mij. De Nieuwe Haagsche van acht huizen en

een overbouwde poort aan de Glasblazerslaan 15 37, 1942 1943; met retroacta, 1927-1929

23 Stukken betreffende het geschil tussen de NV Mij. De Nieuwe Haagsche en de erven

Roosjen inzake het aandelenbezit in genoemde NV van wijlen de heer Roosjen en de

vervallen verklaring van dit aandelenbezit door de afdeling Effectenregistratie van de Raad

voor het Rechtsherstel, 1946 1962. 1 omslag.

27 Balansen en staten van winstverdeling, 1944-1959

47-48 Journalen, 1938-1946

50-51 Tabellarische kasboeken, 1942-1946

69 Bankboeken, 1939-1947

70 Memoriaal, 1917-1945

143-144 Verkoopboeken papierwaren, 1940-1943

145 Verkoopboek closetpapier, 1940-1946

Drukkerij 'Voortvaren'

219 'Orderboek', register van bestellingen, 1941-1942



NAAM ARCHIEF:

Jac. P. Vrolijk BV


Omvang: ca. 1m1

Taal en schrift:



Inhoud: Archief van een Scheveningse onderneming voor scheepsbenodigdheden. Aan de

firma is onder meer een zeilmakerij verbonden.


Dozen 7, 11-12, 15, 17, 65, 67, 90 Financiële administratie Tweede Wereldoorlog



NAAM ARCHIEF:

Vereniging Loosduinse Veiling


Omvang: 0,1m1

66



Soort toegang: Papieren inventaris

Inhoud:

De Vereniging Loosduinse Veiling is opgericht in 1899. Westlandse, Rijswijkse en

Loosduinse tuinders brachten hier hun gewassen ter veiling. De bezetting bracht grote

veranderingen voor de tuinbouw. Groente en fruit kon niet meer rechtstreeks naar Duitsland

worden vervoerd. Alle producten moesten worden overgepakt in Arnhem. De vereniging

verloor tijdens de bezetting de zelfstandigheid en noemde zich in 1942 nog slechts een

verdeelkantoor. De hongerende stadsbevolking ging steeds vaker direct naar de tuinderijen in

de hoop voedsel te bemachtigen. Het bestuur probeerde het vragen van woekerprijzen te

voorkomen. Aan de leden werd toegestaan dat kleine hoeveelheden groente buiten de veiling

om aan particulieren mochten worden verkocht.

Tijdens het bombardement van 2 februari 1945 liepen de veilinggebouwen grote schade op.


10 Notulen van bestuursvergaderingen, 1934-1947



NAAM ARCHIEF:

Coöperatieve Groenteveiling Loosduinen en omstreken


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: Papieren inventaris

Inhoud:

De Coöperatieve groenteveiling Loosduinen en omstreken is op 18 juli 1919 opgericht nadat

118 leden uit de Vereniging Loosduinse Veiling waren getreden na een geschil tussen

katholieke en protestantse leden.

Westlandse, Rijswijkse en Loosduinse tuinders brachten hier hun gewassen ter veiling. De

bezetting bracht grote veranderingen voor de tuinbouw. De vereniging verloor tijdens de

bezetting de zelfstandigheid. In december 1941verbood de bezetter joodse handelaren op de

veiling te kopen of te verkopen. De hongerende stadsbevolking ging steeds vaker direct naar

de tuinderijen in de hoop voedsel te bemachtigen. Het bestuur probeerde het vragen van

woekerprijzen te voorkomen. Aan de leden werd toegestaan dat kleine hoeveelheden groente

buiten de veiling om aan particulieren mochten worden verkocht.

In september 1945 verzocht het Militair gezag om tuindersglas voor de getroffen gebieden.

Aan dit verzoek is op grote schaal medewerking verleend


26 Notulen van de vergaderingen van bestuur en commissarissen, 1933-1955

30 Notulenboek van de financiële commissie, 1938-1951



NAAM ARCHIEF:

Slagerij Ch. Vierling, Schoolstraat 21 te Den Haag


Omvang: 0,1m1


67



Inhoud:

Slagerij Charles Vierling is van ca. 1890 tot ca. 1953 in de Schoolstraat 21 te Den Haag

gevestigd geweest.


1 'Copieboek', register met doorslagen van uitgaande brieven, 1912-1945

3 Correspondentie van Charles Vierling van persoonlijke aard, 1927, 1944-1945

Thema/thema’s: Economisch leven, Persoonlijke ervaringen


NAAM ARCHIEF:

Archief van het Openbaar slachthuis


Omvang: ca. 3m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het Openbaar Slachthuis van Den Haag was gevestigd in het Laakhavenkwartier. Het

slachthuisbedrijf hield zich met een reeks van werkzaamheden beziggehouden. Allereerst was

er natuurlijk de slachtfunctie, en daaruit voortvloeiende taken als de verwerking van mest en

dierlijk afval. Tot die slachtfunctie behoorde ook het grootste gedeelte van de koeling in het

koelhuis, waar de slagers hun vlees voor zekere tijd konden bewaren. Een deel van het

Koelhuis werd commercieel geëxploiteerd en verhuurd voor de bewaring van fruit, groente,

zuivelproducten en bloemen. De IJsfabriek. leverde ijs aan slagers in ’s-Gravenhage en

omgeving ter koeling van hun vleesproducten.

Ook de Keuringsdienst voor slachtdieren en voor vlees van de kring ’s-Gravenhage

(Den Haag, Rijswijk, Voorburg, Leidschendam, Zoetermeer en Benthuizen) was opgenomen

in de organisatie van het Openbaar Slachthuis. De Keuringsdienst controleerde het Slachthuis

en de op het terrein gevestigde particuliere bedrijven, en een veelheid aan instellingen buiten

het terrein, zoals slagerijen, supermarkten, vleeswarenfabrieken, vleesverwerkende

industrieën, vleeswarendepots enz. Ook werden in dit kader hotels, restaurants, cafetaria's,

kruideniers en zuivelbedrijven bezocht. Zelfs dierenwinkels vielen onder de

controlebevoegdheid van de dienst. Op markten, in vleestransportauto's en stations werden

gecontroleerd. Klachten van particulieren werden onderzocht en indien nodig trad men

verbaliserend op.


Ingekomen en minuten van uitgaande stukken,1908 1947

245 Behoeften in oorlogstijd

75, 220 Benoeming beheerder vijandelijk vermogen

224 Geldzuivering

82 Luchtbescherming(materialen)

150 Nederlandse Arbeidsfront

103, 155 Rijksbureau voor aardolieproducten

77 Rijksbureau voor chemische producten

1289Rijksbureau voor hout

288Rijksbureau voor huiden en leder

104Rijksbureau voor metalen

68

105, 275, 291 Rijksbureau voor Non-ferro metalen

290 Rijksbureau voor oude materialen en afvalstoffen

89, 106, 556 Rijksbureau voor Rubber

88 Rijksbureau voor de verwerkende industrie, sectie electronische industrie

87, 252 Rijksbureau voor de voedselvoorziening

284 Rijksbureau voor ijzer en staal

253 Rijkskeuringsdienst

186 Vordering dienstauto's voor Duitse Wehrmacht

187 Vordering voor geallieerden

270 Vordering slachthuispercelen

274 Zuivering aannemers

989-995, 1006-1007 Ingekomen en doorslagen van uitgaande stukken van directeur H.C.F.L.

Warnecke, 1936-1945

770-771 Agenda's van ingekomen 'officiële' brieven en circulaires, 1939-1947

767-768 Agenda's van ingekomen 'gewone' brieven en circulaires, 1941-1949

N.B. Alle stukken, behalve die van gemeentelijke en rijks overheid.

778-779 Agenda's van uitgaande brieven, 1939-1946

742 'Contractenboek'; register van afgesloten contracten, 1931-1966


2140 Verordeningen inzake de oprichting, het gebruik en het beheer van het Openbaar

Slachthuis en de Keuringsdienst voor vee en vlees; met aanvullingen, 1910-1959

2138 Verordeningen op de heffing en invordering van rechten ten behoeve van het Openbaar

slachthuis en de Keuringsdienst voor slachtdieren en vlees in de keuringskring ’s-Gravenhage,

1911-1979

845-846, 854-855, 1031-1032 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende

personeelszaken, 1940-1945

976-977 Agenda's van ingekomen brieven van Burgemeester en Wethouders inzake

personeelsaangelegenheden, 1907-1955

2061 Circulaires van de directie inzake personeelsaangelegenheden, 1939-1958

1063-1090 Personeelsdossiers, 1932-1980

633 Registers van mutaties in het personeelsbestand, 1926-1952

2016 Stukken betreffende de lonen en formatieplaatsen alsmede de omvang van het

personeelsbestand, 1942-1980

1041. 'Arbeidslijsten'; lijsten houdende bekendmakingen inzake werktijdregelingen van

werklieden en ambtenaren van het slachthuis en de keuringsdienst, 1921 1952. 1 omslag.

1930, 2035, 2039, 2043, 2070 Stukken betreffende de bezoldiging van het personeel, 1922-

1980

2173 Kwartaalstaten inzake de beloningen van personeel in bijzondere dienst, 1935-1980

980 Register van wijzigingen in de pensioengrondslagen en de premieberekening (gesplitst

naar soort pensioen en gespecificeerd per werknemer), 1923-1945

2031 Stukken betreffende de bestraffing van personeelsleden naar aanleiding van

overtredingen van het slachthuisreglement, 1940-1979

949 Doorslagen van uitgaande brieven van de directie aan de Vereniging tot Bevordering van

het Slagersvakonderwijs inzake slagersvakcursussen, 1941-1942

753-755 'Technische rapporten'; rapporten opgemaakt door de technisch hoofdambtenaar

inzake de dagelijkse technische gang van zaken op het slachthuisbedrijf, 1937-1947

954 Staten houdende een vergelijkend overzicht van de voorlopige uitkomsten, maandelijks

cumulerend, 1932 1940

727-729 Registers van de balansen en verlies en winstrekeningen, 1938-1945

736 Grootboeken, 1939-1945

69

717-718 Sub-grootboeken, 1939-1949

701 Memoriaal, 1934-1947

684-686 Verkoopboeken van ijs en gedestilleerd water, 1929-1946

979 'Recapitulatieboeken'; registers houdende een jaarlijks totaaloverzicht van de

werkzaamheden op het slachthuisterrein, 1936-1941

951 Maandstaten van geslacht en aangevoerd vlees, 1933-1940. 1 omslag.

952 Weekstaten van geslacht en aangevoerd vlees, 1940-1941. 1 omslag.

695-698 'IJsproductieboeken'; registers houdende een opgave van de ijsproductie, 1937-1948

899 Maandstaten van de keuringsdienst, 1944

1058-1062 Processen-verbaal opgemaakt door ambtenaren van de stadscontroledienst, 1929-

1946

2103 Registers van processen verbaal opgemaakt door de stadscontroledienst, 1936-1950

1005 Notulen van de van de vergaderingen van de dienstcommissie van het openbaar

slachthuis en de keuringsdienst, 1939-1953

Thema/thema’s: Economisch leven, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Reformhuis Reurik


Omvang: 0,5m1 (hele archief)




Inhoud:

Herman Reurik opende in 1924 de eerste Haagse reformwinkel aan de Anna Paulownastraat

49. In 1937 werd besloten een winkel aan het Anna Paulownaplein 9 te beginnen. In de

Tweede Wereldoorlog vielen de importmogelijkheden uit Duitsland weg. Het werd steeds

moeilijker om goede producten te leveren. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd

het Reformhuis Reurik omgezet tot Rode Kruiswinkel, waar onder meer Zweeds wittebrood

en Engelse biscuits werden verdeeld.


Thema/thema’s: Economisch leven, Vordering, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Vennootschap onder firma Peek en Cloppenburg, sedert 1900 de Maatschappij tot exploitatie

van heeren- en kinderkleding, voorheen firma Peek en Cloppenburg


Omvang: ca. 1m1




Inhoud: Archief van de firma Peek en Cloppenburg

Relevante inventarisnumers:

85-90, 92-93, 96-105, 156-157, 159-160, 163, 167 Financiële administratie van de filialen

Amersfoort, Amsterdam Dam, Amsterdam Kinkerstraat, Arnhem, Groningen, Den Haag,

Leeuwarden, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Utrecht, 1933-1947

189 Notulen van de buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders, 1945 april 10

70

195-197, 200 Financiële administratie van de Maatschappij ‘de Dam’ tot exploitatie van

onroerende goederen NV, 1940-1943



NAAM ARCHIEF:

Hulpbank te ’s-Gravenhage


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

De Hulpbank te 's-Gravenhage werd opgericht op 25 april 1851 door 9 aanzienlijke

ingezetenen van 's-Gravenhage, die nauwe betrekkingen onderhielden met het Departement 's-

Gravenhage van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. De bank verstrekte kleine

kortlopende leningen aan particulieren.


14 Concept-notulen, 1940-1941

17 Jaarverslagen, 1853-1857, 1859-1863, 1865, 1867-1894, 1900-1926, 1928-1954

24 Stukken betreffende de toepassing van verordeningen van de bezetter, 1940-1943

26 Brieven van J.A. Sillem, thesaurier, aan de voorzitter betreffende een overeenkomst met

het Rode Kruis tot het verstrekken van leningen aan ex-krijgsgevangenen, 1946

72 Kasboeken, 1941 sep 23 - 1947 aug 31

79 Bankboek, 1941 september 23-1948 augustus

80 Giroboek, 1941 september 23-1948 september 15

82-83 Journalen, 1929-1952

91 Grootboeken, 1935 – 1950

94 Balansboek, 1938-1948

99 Rapporten van de kascommissie, 1934-1937, 1939-1945, 1948

114 Aanvraagformulieren voor toegestane leningen, 1940 augustus 20-1947

115 Aanvraagformulieren voor geweigerde leningen, 1941-1953

154 Ontwikkeling en Organisatie van het Volkscredietwezen. Artikel in Economische

Voorlichting nr. 25 van 23 juni 1944 blz. 628-635, 1944



NAAM ARCHIEF:

Bankierskantoor Lissa & Kahn


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog had ingrijpende gevolgen voor NV

Bankierskantoor van Lissa & Kann. Toch overleefde het bankiershuis de oorlog, zij het niet

langer als zelfstandig bankierskantoor, maar in het bezit van de firma Hope & Co. Op 5 juni

1940 werd een drietal overeenkomsten gesloten, namelijk tussen J.H. Kann en Hope & Co.,

71

tussen J.H. Kann en Lissa & Kann en tussen Hope & Co. en Lissa & Kann. De reden dat J.H.

Kann, enig aandeelhouder, zijn gehele aandelenbezit verkocht aan Hope & Co, was zijn

debetpositie bij het bankierskantoor. In de overeenkomst van 5 juni 1940 wordt de belangrijke

schuld die Kann had en dat het bankierskantoor aandrong op vereffening. Kann’s schuld was

inmiddels opgelopen tot boven het nominale bedrag van zijn aandelenbezit. Daarnaast zal

ongetwijfeld ook de Duitse dreiging een rol hebben gespeeld.

De Duitse bezetting kwam hard aan bij de directie en commissarissen van Lissa & Kann. De

bezetting bracht een tragische wending in het lot van de familie Kann. De familie moest

afstand doen van het bankiersbedrijf, waaraan zij bijna anderhalve eeuw verbonden was. J.H.

Kann en zijn broer E.M. Kann moesten onderduiken. E.M. Kann overleed in 1942. In

datzelfde jaar overleden beide zoons Maurits en Johan in concentratiekamp Birkenau. De

jongste zoon, Jaap, werd gearresteerd en via Westerbork naar Auschwitz vervoerd, waar hij

januari 1944 stierf. J.H. Kann werd ook opgepakt en werd geplaatst in Westerbork en van

daaruit getransporteerd naar Theresienstadt, waar hij in 1944 overleed.

President-commissaris mr. J. Limburg, van Joodse afkomst, verkoos niet langer verder te

leven onder de bezetter, waarmee een eind kwam aan zijn commissariaat van 25 jaar.

Aan de verlangens van de bezetter werd voldaan om erger te voorkomen. Voor Lissa & Kann

onstond al spoedig de dreiging van het aanstellen van een Verwalter indien de directie niet

zou voldoen aan de Duitse eisen. Op grond van de Duitse verordening van de

Rijkscommissaris van oktober 1940 moesten Joodse ondernemingen worden aangemeld bij de

Wirtschaftprüfstelle. In geval van Lissa & Kann kon de Wirtschaftprüfstelle zich wel

verenigen met de stappen tot Selbstarisierung die de directie had genomen. In de eerste jaren

na de oorlog ging alle aandacht uit naar kwesties als rechtsherstel en afwikkeling van de

erfenis van de familie Kann.


1 Notulen van de vergaderingen van aandeelhouders, 1906-1972

6 Notulen van de vergaderingen van de directie, 1933-1950

27 Correspondentie met de Generalkommissar für Finanz und Wirtschaft, wirtschaftprufstelle

inzake registratie van Joodse ondernemingen en het verwijderen van Joden uit het

bedrijfsleven, 1940-1942

28 Brieven uit de oorlog, gebundelde kopieën van brieven van J.H. Kann aan P.D Schuller tot

Peursum en aan familieleden, alsmede een verslag van Lea Schweiger, op verzoek van P.D.

Schuller tot Peursum, over de laatste levensjaren van de familie Kann, 1943-1945

29 Stukken betreffende de financiële afwikkeling van de nalatenschap van wijlen J.H. Kann

en E.M. Kann met de erven, 1944-1947

33 Personeelstaten, circa 1916-1965

38 Balansboeken, 1940-1961

49 Register van winstbewijzen van N.V. Bankierskantoor van Lissa & Kann, 1906-1966

50 Overeenkomsten tussen Jacobus Henricus Kann, Eduard Martinus Kann en de

commanditaire vennootschap Hope & Co inzake de verkoop van aandelen en winstbewijzen

van N.V. Bankierskantoor van Lissa & Kann, 1940, 1941

51 Syndicatenregister, 1919-1951

52 Aandelenregister van N.V. Bankierskantoor van Lissa & Kann, 1906-1966

53 Positie van Cliënten, overzichten van de financiële positie van cliënten, 1944

55 Stukken betreffende het sluiten van een kredietovereenkomst tussen Hope & Co., N.V.

Bankierskantoor van Lissa & Kann en de N.V. Trust- en Safe Maatschappij, 1940

70 Notulen van de vergaderingen van aandeelhouders van de Archipel Bank NV, 1916-1948

82-83 Balansboeken van de Archipel Bank NV, 1940-1946

85 Jaarverslagen van de NV Archipel Bank over de boekjaren 1918-1945, 1919-1946

87 Notulen van de vergaderingen van commissarissen van de Archipel Bank NV, 1936-1967

72

Thema/thema’s: Economisch leven, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF: Vereniging voor de gelden effectenhandel voor 's-Gravenhage e.o


Omvang:




Inhoud:

In 1903 is in Den Haag de Vereniging voor de gelden effectenhandel voor 's-Gravenhage e.o

opgericht. De Vereniging had de beschikking over een eigen effectenbeurs, die na 1911 in de

kleine Nobelstraat was gevestigd.

In november 1941 voerde de Duitse bezetter een reorganisatie van het bedrijfsleven in. De

Haagse vereniging werd opgenomen in een soort bedrijfsorganisatie en verloor voor een

aantal jaren de privaatrechtelijke status. De vereniging werd een onderafdeling van de

Amsterdamse. Ook de naam werd gewijzigd en zou tot 1953 luiden: Vereeniging voor den

Haagschen Geld- en Effectenhandel, afdeeling 's-Gravenhage van de vereeniging voor den

Effectenhandel (Bedrijfsgroep Effectenhandel). Van de vroegere Haagse vereniging was

daarmee nauwelijks iets overgebleven: de Haagse beurs aan de Kleine Nobelstraat werd

gesloten, het verenigingsbestuur werd door Amsterdam benoemd, de begroting moest ter

goedkeuring aan Amsterdam worden voorgelegd en ook de contributie werd door Amsterdam

geïnd. In 1946 werd de Amsterdamse effectenbeurs heropend. De Haagse beurs werd in dit

jaar slechts opengesteld voor het verhandelen van staatfondsen. De leden van de Haagse

vereniging kwamen in 1947 voor de eerste maal na vijf jaren bijeen.



12 Notulen van de Algemene Ledenvergaderingen, 1939-1942, 1947-1979

13 Register met presentielijsten van de Algemene Ledenvergaderingen, 1934-1985

17-18 Jaarverslagen, 1931-1940, 1946-1948, 1950-1958

26 Circulaires verzonden aan de leden, 1912, 1932-1947

27-30 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1939-1947

41 Ingekomen circulaires van de Bond voor den Geld- en Effectenhandel in de provincie,

1927-1941

42 Ingekomen circulaires van de Haagsche Bankiersvereniging, 1931-1941

43 Correspondentie met de Vereeniging voor den Effectenhandel, Bedrijfsgroep

Effectenhandel te Amsterdam, 1947-1950

44 Statuten, statuten-wijzigingen en huishoudelijk reglementen van de Vereniging voor de

Geld- en Effectenhandel voor 's-Gravenhage en omstreken, 1903-1982

45 Lijsten met namen van leden van de vereniging, 1903-1984

54 Begrotingen, 1944, 1958

60-65 Balansen en verlies- en winstrekeningen, 1940-1945

103 Ingekomen circulaires van de Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam

betreffende het handelen in gelden effecten op de beurs, 1940-1941

104 Verslag van het overleg met de Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam om

te komen tot uitbreiding van de effectenhandel op de Haagse beurs, 1946

N.B. In 1946 was de Haagse beurs slechts geopend voor het verhandelen van staatsfondsen.

130 Reglement van orde van de Vereeniging voor den Effectenhandel, Bedrijfsgroep

Effectenhandel, 1943

73



NAAM ARCHIEF:

G.L. Domhoff, kleermakerspatroon te 's-Gravenhage, als lid van de raden van beheer van de

bedrijfsvereniging 'De centrale onderlinge' en de Verzekeringsmaatschappij individueele

risico onderlinge (IRO), 1924-1943


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: geen

Inhoud: Bedrijfsvereniging


Doos 1 Notulen, correspondentie en financiële stukken, 1930-1943



NAAM ARCHIEF:

Sociëteit 'Wij zorgen voor elkander'


Omvang: 0,2m1




Inhoud:

Op 9 oktober 1823 werd voor de middenstand in 's-Gravenhage opgericht de Sociëteit onder

de zinspreuk 'Wij zorgen voor elkander'. Het was een ziekenfonds waaraan verbonden een

fonds tot uitkering bij overlijden. Als leden konden toetreden alle bewoners van 's-

Gravenhage binnen de bebouwde kom (in 1870 ook zij die buiten de bebouwde kom op het

grondgebied van 's-Gravenhage woonden; Scheveningen viel van meet af aan hierbuiten)

tussen 18 en 55 jaar. Zij konden ook deelnemen voor hun kinderen van 5-18 jaar.

16 augustus 1941 vaardigde de Secretaris-Generaal van het Departement van Sociale Zaken

een besluit uit betreffende het ziekenfondswezen (Verordnung 160/1941 in 'Verordnungsblatt

für die besetzten niederländischen Gebiete, Stück 34, ausgegeben am 16 August 1941'). Deze

verordening had de volgende inhoud:

1. Geneeskundige hulp, met inbegrip van specialistische hulp en tandheelkundige hulp,

verloskundige hulp bij bevalling door een geneeskundige of vroedvrouw, alsmede verpleging

in ziekenhuis of sanatorium; 2. Verstrekking van de noodzakelijke genees- en heelmiddelen,

met inbegrip van de kunstmiddelen voor het voorkomen en de behandeling van ziekte of

gebreken en voor het herstel der arbeidsgeschiktheid; 3. De geneeskundige verzorging moet

worden verleend vanaf het begin der ziekte.

De vereniging kon niet aan deze eisen voldoen, daarom besloot de algemene ledenvergadering

van 3 september 1941 tot de ontbinding van de vereniging.


2 Agenda's, presentielijsten en convocaties betreffende de algemene vergaderingen, 1890,

1901-1920, 1941

16 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1916 - 1931, 1933, 1937 – 1941


138 Krantenknipsels, 1859 en 1941

74

139 Modellen van formulieren, 1941, z.j.

Thema/thema’s: Economisch leven, Steun en opvang


NAAM ARCHIEF:

Raad van beheer van de NV Gemengd bedrijf Haagsche Tramweg Maatschappij


Omvang: ca. 0,25m1




Inhoud:

De gemeente en de HTM richtten op 28 december 1926 de NV Gemengd Bedrijf 'Haagsche

Tramweg-Maatschappij' op. Hiermee kreeg de gemeente Den Haag de beschikking over de

tramexploitatie en de autobusdiensten in Den Haag.


171-172 Stukken bevattende tijdelijke en blijvende dienstorders en mededelingen voor

tramlijnen, gegeven door het hoofd Afdeling Vervoer, 1939-1947

199 Stukken bevattende mededelingen van het Hoofd Vervoersdienst betreffende tijdelijke en

blijvende dienstorders voor buslijnen, 1940-1945

320 Herdenkingsuitgave 'De autobusdienst - HTM in de Tweede Wereldoorlog. De donkerste

jaren van busvervoer. 1939-1946', 1985

Thema/thema’s: Vervoer


75

4. ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN

NAAM ARCHIEF:

Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

Het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen werd op 2 december 1874 geopend aan de

Zwarteweg. De oorlogsjaren waren moeilijk. De opstal kwam er vrij goed af, maar de

inventaris - zowel die van het Gebouw als die van de cinema Odeon - niet.


4 Notulen van de Algemene vergadering van aandeelhouders, 1934-1959

17 Notulen van Commissarissen en Bestuur, 1940-1955

30-31 Notulen van het Bestuur, 1937-1954

51-55 Klappers op de uittreksels van de correspondentie, 1941-1947


166 Financiële jaarverslagen, 1899-1961

180-181 Dagstaten van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, 1942-1955

249-252 Recetteboekjes van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, 1940-1945

278 Theater Odeon, Girostrookje en losse kwitanties, 1944-1945

294 Proces verbaal van de op 8 februari 1943 in het Gebouw ingemetselde archiefstukken en

waardevolle voorwerpen, 1943



NAAM ARCHIEF:

Tentoonstellingsgebouw Houtrust


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

Houtrust is op 29 oktober 1937 geopend als tentoonstellingshal met ijsbaan Hokij (Haagsche

overdekte kunstijsbaan op Houtrust). Gebouw en ijsbaan komen zwaar gehavend de oorlog

door. In 1945 herbouwen de Canadezen de ijsbaan voor eigen gebruik.


Doos 2

Balans en verlies en winstrekening, 1944-1951

Doos 8

- bijeenkomst N.S.B. in Houtrust

Dossiermap: ‘oorlogsschade’ met hierin los voornamelijk inventarissen en schattingen van de

geleden schade aan het tentoonstellingsgebouw Houtrust en de ijsbaan en correspondentie

hierover.

Thema/thema’s: Oorlogsschade, NSB


76

NAAM ARCHIEF:

De Haagse Kunstkring


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Haagse Kunstkring is opgericht in 1891met het doel een trefpunt te worden voor de

beoefenaren van allerlei kunsten, zoals schilderkunst, beeldhouwkunst, bouwkunst,

kunstindustrie, fraaie letteren, toonkunst, grafische kunsten en de toneelspeelkunst.


6-7 Notulen van de algemene ledenvergadering, 1936-1948

11 Notulen van het algemeen bestuur, 1938-1949

16 Notulen van het dagelijks bestuur, 1939-1952

94 Ledenlijsten, (1937), 1939 – 1971

36-41 Jaarboeken, stukken, brochures en circulaires, verzameld ter herinnering aan de

activiteiten en evenementen van de Haagse Kunstkring, 1939-1945



65 Circulaires verzonden aan de leden, 1908 - 1955

108 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven betreffende toetreding tot de Vereniging

van Vrienden van de Haagse Kunstkring, 1938 - 1942

112-117 Zuivering

112 Stukken betreffende royementen, 1939 - 1943

113 Notulen, rapporten en verslagen van de zuiveringscommissie tot onderzoek naar het

gedrag van leden tijdens de Tweede Wereldoorlog, 1945

114 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de zuiveringscommissie, 1945

115 Aantekeningen van een oriënterende bijeenkomst van de zuiveringscommissie met het

Nationaal Instituut tot Hereniging van Nederland(ers) na de oorlog, 1946

116 Enquêteformulieren inzake aanmelding bij de Kultuurkamer door leden, 1945

117 Lijst van afgegeven legitimaties, 1945 - 1946

176 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende financiële aangelegenheden,

1940 - 1941,

180 Begrotingen, 1940-1948, 1959-1971

181 Balansen, 1940, 1946 - 1947

184 Financiële jaarverslagen van de penningmeester, 1940-1944

195 Verslagen van de kascommissie, 1942-1943, 1966-1970

225 Stukken betreffende de organisatie van tentoonstellingen, 1941-1944

243-247 Stukken betreffende de viering van het Vijftigjarig jubileum

243 Lijst van genodigden voor de jubileumvoorstelling "De Kersentuin" van A. Tsjechow

gehouden in oktober 1940, in de Koninklijke Schouwburg, 1940

244 Teksten van redevoeringen, 1940-1941

245 Stukken betreffende de organisatie, 1940-1941

246 Stukken van de tentoonstellingscommissie "Haagse Kunstkring--Eindhoven" betreffende

de organisatie en inrichting van de jubileumtentoonstelling, lopende van november 1941 tot

januari 1942 in het Van Abbemuseum., 1941-1942

247 Krantenknipsels, 1941

77

389 Akte, verleden voor J.C.J. Waldorp, notaris te 's-Gravenhage, waarbij Hein von Essen als

vertegenwoordiger van de vereniging, tezamen met zeven anderen opricht de stichting

Algemeene Nederlandsche Kunstenaarsorganisatie, 1940

390 Petitionnement van de Algemeen Nederlandsche Organisatie van Kunstenaars, gericht

aan de secretaris-generaal van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,

waarin hem de oprichting wordt meegedeeld en een verzoek tot medewerking "in het belang

van het Vaderland" wordt gedaan, 1940

391 Ingekomen stukken van en minuten van uitgaande stukken aan de Nederlandse Federatie

van Beroepsverenigingen van Kunstenaars, 1942-1945, 1949-1950

392 Stukken betreffende de vereniging Nederlandsch Steuncomité voor Beeldende

Kunstenaars, 1944-1945

Eerste afdeling: schilder- en tekenkunst, beeldhouwkunst, grafische kunsten

402 Notulen, agenda's en presentielijsten, 1939 sep. 26 - 1940 aug. 30, 1942 jul. l - 1947 mei

20, 1954 feb. 2 - 1955 jul. 13, 1957 mrt. 5 - 1965 apr. 14, 1966 mei 11 - 1969 okt. 14, 1971

aug. 17 - okt. 19.



Tweede afdeling: bouwkunst, toegepaste kunsten, mode, fotografie, filmkunst

447 Notulen, agenda's en presentielijsten, 1939-1971


Derde afdeling: letteren, toneel, woordkunst, filmkunst, dans, pantomime, poppenspel

465 Notulen, agenda's en presentielijsten, 1895-1953

466 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1937-1946

472 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van het bestuur, 1939-1942, 1946-1948

473 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de secretaris, Jan van Kasteel, 1940-

1942


476 Stukken betreffende de organisatie van de tentoonstelling "Limburg in de Nederlandsche

Letteren", 1941

477 Programma's van letterkundige bijeenkomsten, 1940-1941

478 Stukken betreffende een kwestie met een lid wegens het accepteren van een literatuurprijs

in oorlogstijd, 1947

Vierde afdeling: toonkunst

483 Notulen van de ledenvergadering, 1939-1968


Thema/thema’s: Kunsten, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Schilderkundig genootschap onder de zinspreuk 'Pulchri Studio'


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het Schilderkundig genootschap onder de zinspreuk 'Pulchri Studio' is in 1847 in Den Haag

opgericht. Pulchri was sedert 1901 gehuisvest aan het Lange Voorhout 15.

78

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verzetten de Pulchri-kunstenaars zich

aanvankelijk tegen de door de Duitsers ingestelde Kultuurkamer. Met andere Nederlandse

kunstenaarsverenigingen werd overleg gepleegd en de Nederlandsche Organisatie van

Kunstenaarsverenigingen (NOK) opgericht. Deze vereniging zou niet lang bestaan. In 1942

verloor Pulchri Studio de zelfstandigheid. Pulchri Studio moest zich alsnog aanmelden en

Willy Sluiter, de voorzitter van Pulchri werd door de Duitse bezetter gedwongen in functie te

blijven met enkele voorstanders van de aansluiting bij de Kultuurkamer. Vele leden zegden

het Pulchri-lidmaatschap vervolgens op. Vanwege de samenwerking met de Duitse bezetter

beëindigde koningin Wilhelmina in 1946 haar beschermvrouwschap en haar werkend

lidmaatschap van Pulchri Studio. Het zou vijtig jaar duren totdat in 1996 haar kleindochter

koningin Beatrix opnieuw bereid was het beschermvrouwschap op zich te nemen.


502-503 Notulen van de vergaderingen van het bestuur, 1938-1946

514-515 Notulen van de algemene ledenvergadering, 1931-1946

516 Presentielijsten algemene ledenvergaderingen, 1921-1945

588 Begrotingen, 1904-1966


604 Verkoopboeken van tentoongestelde werken, 1931 – 1954

613-614 Grootboeken, 1939-1946

632-634 Registers houdende opgave van de zaalhuur, 1938-1947

641 Manualen, 1939-1948

645 Balansboeken, 1941-1946

691 Notulen van de vergaderingen van de Centrale Commissie bestaande uit de

afdelingsbesturen van de afdelingen Beeldende Kunsten, Nijverheidskunsten en Architectuur

van Pulchri Studio, 1940

708 Ingekomen brieven van kunstenaars, 1867-1940, ca. 1950

806 Stukken betreffende de ballotage van kunstenaars die een lidmaatschap van Pulchri

Studio wensen, 1931-1947

809 Stukken betreffende de ballotage van nieuwe kunstenaarsleden, 1931, 1943

810 Brief met een persoonlijke dankbetuiging van de dr. H.E. van Gelder naar aanleiding van

zijn afscheid als voorzitter van Pulchri Studio, met een houtsnede van zijn zoon Dirk van

Gelder, 1941

811 Stukken betreffende de verkiezing van een nieuw Pulchri-bestuur na de Tweede

Wereldoorlog, 1945

812 Petitie van leden van Pulchri Studio waarin zij wensen dat een aantal leden van Pulchri

Studio geroyeerd zullen worden naar aanleiding van hun gedrag in de Tweede Wereldoorlog,

1945

813 Formulieren van Pulchri Studio waarin de leden opgeven of zij aangesloten zijn geweest

of een functie hebben gehad bij de Kultuurkamer, een ariërverklaring hebben ondertekend, in

de tweede wereldoorlog werk hebben tentoongesteld, werk hebben verkocht aan het

departement van VVK, deel hebben genomen tijdens Tweede Wereldoorlog aan reizen door

Duitsland, deel hebben genomen aan tentoonstellingen in Duitsland en of zij lid zijn geweest

van de NSB, de SS, en de Niederländisch-Deutsche Kulturgemeinschaft,

1945

814 Invitatiebiljet voor Winston L.S. Churchill, schilder, voor het lidmaatschap van Pulchri

Studio, met ondertekening, 1946

815 Doorslag van een brief aan koningin Wilhelmina, waarin leedwezen wordt geuit met het

besluit van de koningin om haar Pulchri-lidmaatschap op te zeggen, met een uiteenzetting

over de houding van Pulchri Studio in de Tweede Wereldoorlog ten opzichte van de Duitse

bezetter, 1946, met een circulaire van het bestuur waarin wordt uitgelegd dat koningin

79

Wilhelmina heeft bedankt als beschermvrouwe van Pulchri Studio, vanwege de aanmelding

van Pulchri Studio tot de Kultuurkamer in de Tweede Wereldoorlog, (ca. 1946)

1039 Spaarbankboekjes van Pulchri Studio, 1941-1964

1324 Stukken betreffende de oprichting en activiteiten van de Algemeene Nederlandsche

Kunstenaarsorganisatie en de NOK (Nederlandsche Organisatie van

Kunstenaarsverenigingen), 1940-1941

1325 Register van notulen van het bestuur van de afdeling Bestuur van de NOK, 1940-1941

1326 Notitie van A. Boersma betreffende de geschiedenis van Pulchri Studio en de NOK in

de Tweede Wereldoorlog, (ca. 1997)

Thema/thema’s: Kunsten, Collaboratie


NAAM ARCHIEF:

Architectenbureau van J.J. Brandes (bekend onder de naam Co Brandes)


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Archief van Jacobus Johannes ("Co") Brandes (1884-1955), architect.


11 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, ontvangen en opgemaakt als lid van de

Haagsche Kunstkring, 1934-1941

12 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, ontvangen en opgemaakt als lid van de

Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst (Bond van Nederlandse Architecten), 1935-

1955

15 Briefwisseling met de familie Voorhoeve en de directeur van de Dienst voor de

Stadsontwikkeling, H.E. Suyver, betreffende de oorlogstoestand in 1944 en het

bombardement op 3 maart 1945, 1944-1945

188 Stukken betreffende de vervaardiging van de Karel Doormanbank, later Canada-

Hollandbank, ter herinnering aan de bevrijding in 1945, op het middenpad van de

Valkenboslaan voor de Stichtingscommissie Monument Valkenboschlaan (Valkenboschlaan-

comité), 1945-1948



NAAM ARCHIEF:

Koninklijk mannenkoor Die Haghe Sanghers


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het Koninklijk mannenkoor Die Haghe Sanghers is opgericht in 1917. Het predikaat

‘koninklijk’ dateert van 1946.

80

In 1940 geeft het orkest een concert ten bate van de zwaar gebombardeerde stad Rotterdam

tezamen met het Rotte’s Mannenkoor. In 1942 staakt het orkest de uitvoeringen. De zangers

gaan verder als als 'koor II' met uitvoeringen in de R.K. kerk aan de Elandstraat.


3 Notulen van de algemene ledenvergadering, 1935-1940

14-15 Ingekomen correspondentie, 1917-1946

33 Stukken betreffende de niet-jood verklaring van de leden der vereniging, 1940

70 Programma's van uitvoeringen waarbij het koor van Die Haghe Sanghers betrokken is

geweest, 1939-1950

Thema/thema’s: Kunsten, Jodenvervolging

Digitale inventaris aanwezig: Ja

NAAM ARCHIEF:

Vereniging Het Residentie Orkest


Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het eerst bekende concert van het "Residentie-Orkest" werd op 7 februari 1903 gegeven in het

Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen aan de Zwarteweg. Dit kreeg een vervolg in een

serie zondagmiddagconcerten in de zaal van Diligentia. Als officiële oprichtingsdatum geldt

het concert dat op 20 november 1904 in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen

plaatsvond. Belangrijk in de ontwikkeling van het orkest was de verzorging van

zomerconcerten in de Scheveningse Kurzaal.


6-7 Notulen van het Algemeen Bestuur, 1938-1945

11-13 Jaarverslagen, 1943-1946

26-37 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, ieder pak is alfabetisch geordend op

naam van de afzender of geadresseerde, 1939-1946

93 Ingekomen brieven van leden die hun verenigingslidmaatschap willen beëindigen,

alfabetisch geordend op naam van de leden, 1940-1942

94 Stukken betreffende het opnieuw bijeenkomen van het Residentie Orkest na afloop van de

Tweede Wereldoorlog, 1945

95 Enquête over het bestuur van het Residentie Orkest door het Ministerie van Onderwijs,

Kunsten en Wetenschappen, doorslag, 1945

117-122 Registers met staten van uitbetaalde salarissen aan medewerkers van het Residentie

Orkest, 1939-1945

206 Stukken betreffende het ontslag van Joodse musici, 1941

207 Lijst van een geldinzameling onder leden van het Residentie Orkest voor de heer Peterse,

die tengevolge van het bombardement van 31 maart 1943 te Rotterdam ernstig schade leed,

1943

208 Stukken betreffende de zuivering van orkestleden, 1945-1948

210 Stukken betreffende de betaling van de salarissen van de Joodse orkestleden uit hun

onderduikperiode, 1947-1950

708 Correspondentie met de Rijksradio Omroep "De Nederlandsche Omroep" over

uitvoeringen van radio-concerten, 1943

81

709 Stukken betreffende de uitvoering van concerten in samenwerking met de Rijksradio

Omroep "De Nederlandsche Omroep", 1943-1944

710 Stukken betreffende de uitvoering van concerten in samenwerking met de radio- omroep

"Herrijzend Nederland", 1945

933 Register met namen van dirigenten, gastdirigenten en solisten bij het Residentie Orkest en

lijsten van concerten en grammofoonplaatopnamen, bijgehouden door Petronella Alberts,

altvioliste bij het Residentie Orkest, 1943-1961

1032-1033 Programma’s van concerten, 1938-1941

1042 Programma’s van concerten door solisten of andere orkesten in Den Haag, 1928-1941

1043-1044 Lijsten van werken van Nederlandse componisten uitgevoerd in de seizoenen

1941-1942 en 1942-1943, 1942-1943

1045-1046 Registers en dossiers met programma’s, werkenlijsten, lijsten met namen van

dirigenten, met namen van solisten, lijsten met namen van absenties en de vervangers, en met

namen van uitgevoerde werken, 1943-1946

1135 Tekst van de toespraak van A.C. Maaskant ter gelegenheid van de herdenking van het

40-jarig bestaan van het Residentie Orkest, 1944

1136 Programma van het herdenkingsconcert ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van

het Residentie Orkest, 1944

1513-1514 Registers met krantenknipsels met recensies van concertuitvoeringen van het

Residentie Orkest en betreffende overige gebeurtenissen bij het Residentie Orkest, 1942-1946

Thema/thema’s: Kunsten, Zuivering, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Vereniging De Ambachtsschool te ’s-Gravenhage


Omvang: 45m1, relevante archiefstukken ca. 8m1




Inhoud:

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vielen onder het bestuur van Vereniging De

Ambachtsschool te ’s-Gravenhage drie ambachtsscholen: 1e Ambachtsschool aan de Nieuwe

Haven (geopend in 1873), 2de Ambachtsschool aan de De La Reyweg (geopend in 1921) en

de 3de Ambachtsschool aan de Zwaardstraat in Scheveningen (geopend in 1931).

Problemen met de Duitse bezetter ontstonden al in het eerste oorlogsjaar, toen de Duitsers

eisten dat leerlingen in NSB-uniform in de school moesten worden toegelaten. Dit leidde op

de scholen tot veel onenigheid tussen de jongeren.

In verband met de aanleg van de Atlantikwall moest in 1943 op last van de bezetter de 3de

Ambachtsschool in Scheveningen worden ontruimd. De meeste leerlingen van deze school

volgden daarna onderwijs in een leegstaande gemeenteschool aan de Falckstraat, de overige

scholieren vertrokken naar de 1e Ambachtsschool aan de Nieuwe Haven. Leraren en ouders

brachten de schoolinventaris over naar de andere ambachtsscholen.

De Duitsers verplichtten de schoolleiding wekelijks twee uur Duitse les in het

schoolprogramma op te nemen. De leerlingen hebben zich sterk tegen deze lessen verzet,

waardoor ze weinig succesvol waren.

Om te vermijden dat na het overlijden van de directeur van de 1e Ambachtsschool de school

onder leiding van een NSB’er zou komen te staan, besloot het schoolbestuur de directeur van

de 3de Ambachtsschool ook tot directeur van de 1e Ambachtsschool te benoemen.

82

Het teruglopende schoolbezoek in 1944 werd veroorzaakt door de vordering van rijwielen

door de bezetter, gebrek aan schoeisel, hongertochten door leerlingen en de angst van veel

jongens opgepakt te worden tijdens razzia’s. Na de grote razzia in Den Haag op 20 november

1944 besloot de directie de ambachtsscholen te sluiten en de lessen te staken.

Uit angst voor het wegvoeren van de machines in de school naar Duitsland hebben leraren en

directie de meest waardevolle apparaten gedemonteerd en opgeborgen. Hierdoor zijn slechts

weinig machines verdwenen.

Na de bevrijding hebben de Binnenlandse Strijdkrachten de gebouwen van de 1e

Ambachtsschool en de 2de Ambachtsschool bezet, zodat pas in de loop van 1945 de scholen

weer in gebruik konden worden genomen voor het onderwijs. De lessen in de 3de

Ambachtsschool zijn opnieuw in 1946 gestart.

Relevante archiefstukken:

-- Gedenkboek

-- Notulen, 1938-1946

-- Register met aantekeningen van werkzaamheden van het bestuur, 1927-1954

-- Tabellarische kasboeken, 1940-1941, 1943-1944

-- Correspondentie, 1939-1946

-- Ambachtsscholen te ’s-Gravenhage, leerplannen, 1906-ca. 1944

-- Salarisrekeningen, pensioenstaten personeel 1e Ambachtsschool, Nieuwe Haven 95

Thema/thema’s: Onderwijs, Arbeidsinzet


NAAM ARCHIEF:

Vereniging ’s-Gravenhaagsche Vakschool voor Meisjes


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De ’s-Gravenhaagsche Vakschool voor Meisjes is in 1902 opgericht. Men startte met

opleidingen voor huishoudster, kinderjuffrouw, kostuumnaaister, kamenier en dienstbode

(later hulp in de huishouding genaamd). Verder was er een hele serie cursussen zoals koken,

strijken, kostuumnaaien, huishoudkunde, maar ook handelsboekhouden en machineschrijven.

De school aan Louise Henriëttestraat 10 werd op 25 november 1913 in gebruik genomen.

Gedurende de mobilisatie werd de school door het Ministerie van Defensie gebruikt. In de

bezettingstijd vestigde het rijk in de school de Opbouwdienst en vanaf oktober 1940 het

Centraal Distributiekantoor. In deze tijd kon de school voor praktijklessen nog enkele lokalen

van het schoolgebouw gebruiken. Voor administratie en onderwijs huurde de vereniging

huizen in de omgeving, Bezuidenhout 93, 144 en Emmastraat 188. Tijdens het

bombardement van het Bezuidenhout op 3 maart 1945 werden alle gebouwen die de school in

gebruik had beschadigd.


187 Vereniging Vakschool voor Meisjes, minuten van uitgaande brieven, 1941, 1943, 1945-

1950

NB: zie ook Zie ook toegangsnummer: 0279-01



NAAM ARCHIEF:

83

Commissie voor de verdeling van schoolruimte


Omvang: 0,75m1




Inhoud:

De commissie werd op 20 april 1940 door de wethouder van onderwijs ingesteld om de

schoolruimte te verdelen die door de vordering van schoolgebouwen door het leger krap was

geworden. In de commissie zaten de rijksinspecteur van het lager onderwijs, de gemeentelijk

inspecteur van het onderwijs en de waarnemend chef van de afdeling onderwijs van de

gemeentesecretarie. De commissie bleef tot ver na de oorlog bestaan en werd in 1985

opgeheven.

Relevante inventarisnummers: 1-4, 16-19

Thema/thema’s: Vordering, Onderwijs


NAAM ARCHIEF:

Commissie van advies voor de leerlingenbibliotheken der gemeentelijke scholen voor

voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs


Omvang: 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud: De commissie is op 11 mei 1942 op last van de Rijkscommissaris voor het bezette

Nederlandse gebied ingesteld met het doel om advies te geven over de geschiktheid van

boeken in de leerlingenbibliotheeken van de openbare scholen voor middelbaar en

voorbereidend hoger onderwijs. In eerste instantie ging het om het verwijderen van boeken

die ‘gevaren zouden opleveren voor de moraliteit van de schoolgaande jeugd’. In juli 1942

werd de taak van de commissie uitgebreid met het uitbrengen van adviezen over nieuw aan te

schaffen boeken.


1 Stukken betreffende het instellen en het opheffen van de commissie, alsmede het benoemen

en ontslaan van leden, 1942-1964

2 Notulen van vergaderingen, 1942-1964


4 Instructies van de Duitse bezetter betreffende verboden boeken, 1942-1944

5 Richtlijnen betreffende het bijwerken van de catalogus voor de leerlingenbibliotheek, 1942-

1949

6 Adviezen, uitgebracht aan burgemeester en wethouders, betreffende het verwijderen van

boeken uit leerlingenbibliotheken, 1942-1947

7 Stukken betreffende bezwaren tegen het bestaan van de commissie, 1945-1964


Thema/thema’s: Onderwijs, Censuur, Propaganda


NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijk museum voor het onderwijs

84


Omvang: ca. 0,2m1




Inhoud: Museum voor het onderwijs


36 Luchtbescherming, 1938-1945

69-72 Ingekomen rekeningen betreffende de vermeerdering van de collectie, 1940-1947

95 Kantooragenda met aantekeningen van bezoekende schoolklassen, 1943

Thema/thema’s: Kunsten, Onderwijs, Luchtbescherming


NAAM ARCHIEF:

Regenten der scholen van de Hervormde Gemeente (na 1958 Stichting scholen der

Hervormde Gemeente)


Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1867 kregen de ‘Regenten van de Armenschool van de Hervormde gemeente’ de titel

‘Regenten der scholen van de Hervormde Gemeente’, omdat toen de Weeshuisschool onder

bestuur van de regenten kwam. Vele scholen stonden onder het beheer van de regenten.

Op 3 maart 1945 is het gebouw van de Sint Annastichting gebombardeerd. Deze instelling

droeg zorg voor de verpleging ongehuwde zwangere vrouwen. De Ds. D.J. Karresschool aan

de Naarderstraat is na het bombardement gevorderd voor de opvang van de vrouwen van de

Sint Annastichting. De Sint Annastichting is nog een aantal jaren na de oorlog in het

schoolgebouw gebleven. Na het vertrek van de Sint Annastichting kwam de school op 15 april

1951 weer voor de leerlingen van de Ds. D.J. Karresschool beschikbaar.

Bij het bombardement van het Bezuidenhout ging de hele financiële administratie van de

Regenten der scholen van de Hervormde Gemeente verloren.



11 Notulen van de vergaderingen van het bestuur met de hoofden van de scholen, 1945-1972,

1977

7 Brieven en circulaires van het bestuur aan de schoolhoofden, 1921-1942

18 Correspondentie met het rijksschooltoezicht voor het lager onderwijs, inspectie

’s-Gravenhage, 1936-1958

19 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken; met agenda, 1937-1944

20 Minuten van uitgaande stukken, 1941-1955

21 Ingekomen brieven betreffende de kleuterscholen, 1944-1949

22 Minuten van uitgaande brieven betreffende de kleuterscholen, 1945-1949

33 Jaarverslagen, 1844,-1933, 1943, 1964-1977

196 Stukken betreffende zuivering van het onderwijzend personeel na de oorlog, 1945-1968

412 Dossier betreffende de Ds. D.J. Karresschool; met hiaten, 1946-1979

Thema/thema’s: Onderwijs, Oorlogsschade, Zuivering


85

NAAM ARCHIEF:

Hulpvereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs te Scheveningen, nadien Vereniging

voor Gereformeerd Schoolonderwijs


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

Op 13 november 1885 is in Scheveningen de Hulpvereniging voor Gereformeerd

Schoolonderwijs te Scheveningen. Deze ‘Hulpvereeniging voor Gereformeerd

Schoolonderwijs’ kreeg op 22 juli 1886 bij Koninklijk Besluit officiële erkenning. Diverse

Scheveningse scholen vielen onder de verantwoordelijkheid van deze schoolvereniging.

In september 1938 namen grenadiers een deel van de Rehobothschool gedurende een maand

in gebruik in het kader van de kustverdediging. Alle Scheveningse scholen kregen in 1939

inkwartiering.

Tijdens de bezetting betrok de Wehrmacht de Rehobothschool. De school zou ernstige schade

oplopen tijdens de bezettingtijd.

Het bestuur van de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs in Scheveningen

weigerde in september 1941 joodse kinderen van hun scholen te verwijderen. Joodse jongens

kregen vanaf september 1941 gymles in De Savornin Lohmanschool.

Op last van de bezetter moest vanaf het najaar van 1942 Scheveningen worden ontruimd. De

leerlingen van de MULO kregen ruimte in de Groen van Prinstererschool. De bewaarschool

kreeg ruimte in de rooms-katholieke school in de Linnaeusstraat. De Bethelschool bleef open.

Een aantal niet-geëvacueerde kinderen van de Rehobothschool werd hier ondergebracht.

Vanaf januari 1945 tot aan de bevrijding is er geen onderwijs gegeven.


1 Jaarverslagen en notulen van algemene ledenvergaderingen, 1913-1985


41-42 Jaarrekeningen, 1927-1962

Thema/thema’s: Onderwijs, Mobilisatie, Evacuatie, Vordering, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Sint Willibrordusvereniging


Omvang: 40m1 totale archief



Gemeentearchief.


Inhoud:

Vanaf het midden van de negentiende eeuw beheerde de Sint Willibrordusvereniging scholen

voor rooms-katholiek onderwijs in Den Haag.

Het bestuur zag zich in de Tweede Wereldoorlog niet alleen geconfronteerd met gevorderde

scholen door de Duitse bezetter, maar ook verwoeste of zwaar beschadigde scholen. Nadat het

Aloysiuscollege de school aan de oostduinlaan voor het Duitse leger had moeten ontruimen,

stelde de Sint Willibrordusvereniging voor de leerlingen van deze school het gebouw aan de

Frederikstraat beschikbaar. De kinderen van deze school werden samengevoegd met die van

86

de Oude Molstraat. Ernstig voor het scholenbestand was het bombardement op het

Bezuidenhout op 3 maart 1945. De drie scholen aan de Paulinastraat (bewaarschool, lagere

school en Muloschool) gingen bij dit bombardement geheel verloren. De hoten bewaarschool

aan de gerard Doustraat werd zwaar beschadigd door plunderingen van hout tijdens de

Hongerwinter.


Het archief is niet geïnventariseerd.

Thema/thema’s: Onderwijs, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

(Eerste) Stedelijk Gymnasium, sedert 1946 Gymnasium Haganum


Omvang: 4m1 (totale archief)



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1907 kreeg het Eerste Stedelijk Gymnasiun een terrein aan de Laan van Meerdervoort.

Hierop liet de gemeente een schoolgebouw in Hollandse neo renaissancestijl neerzetten. In

1940 werd het Eerste Gymnasium weer Gemeentelijk Gymnasium werd. In 1942 verklaarde

de Duitse bezetter dat de leerlingen van Dalton-HBS voor meisjes (Stadhouderslaan 84)

moesten worden geëvacueerd. De leerlingen en de leerkrachten weken uit naar het

Gymnasium Haganum aan de Laan van Meerdervoort 57.

In 1946 kreeg de school de naam Gymnasium Haganum.

Relevante inventarisnummers: 8 Notulen van de lerarenvergaderingen, 1944-1945

3 Verslagen over de toestand van het Gymnasium uitgebracht aan de rijksoverheid, sedert

1930 vragenlijsten voor het onderwijs, minuten, 1878-1967

4 Lijsten van gegevens ten behoeve van het verslag omtrent het voortgezet onderwijs te 's-

Gravenhage, minuten, 1926-1948

5 Verslagen van de werkzaamheden van de lerarenvergadering uitgebracht aan de

rijksoverheid, minuut, 1923-1960

11 Stukken betreffende de uitvoering van maatregelen van de bezetter, 1940-1943

36 Register met namen van de leerlingen, 1838 oktober 8-1862 augustus; vanaf 1 september

1862 register waarin de leerlingen zelf hun naam gezet hebben, 1862 september-1908

augustus; met lijst van leraren, 1838-1943, en aantekeningen over de geschiedenis van de

school, 1838-1943

89 Mededelingen voor de cursus, 1942-1962

115 Verslagen van bijeenkomsten met ouders uitgebracht aan het gemeentebestuur, minuten,

1944-1965

155 Stukken afkomstig van het comité plaatsing gedenksteen voor gevallenen in de Tweede

Wereldoorlog, 1945-1947



NAAM ARCHIEF:

College van curatoren van het gymnasium, sedert 1917 de gymnasia, sedert 1946 het

Gymnasium Haganum, (1816) 1838-1968

87


Omvang: 4m1 (totale archief)



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1907 kreeg het Eerste Stedelijk Gymnasiun een terrein aan de Laan van Meerdervoort.

Hierop liet de gemeente een schoolgebouw in Hollandse neo renaissancestijl neerzetten. In

1940 werd het Eerste Gymnasium weer Gemeentelijk Gymnasium werd. In 1942 verklaarde

de Duitse bezetter dat de leerlingen van Dalton-HBS voor meisjes (Stadhouderslaan 84)

moesten worden geëvacueerd. De leerlingen en de leerkrachten weken uit naar het

Gymnasium Haganum aan de Laan van Meerdervoort 57.

In 1946 kreeg de school de naam Gymnasium Haganum.

Relevante inventarisnummers: 31 Jaarverslagen van het College van Curatoren over de jaren 1839-1961

109 Stukken betreffende de verwijdering van boeken uit de leerlingenbibliotheek, 1943-1946,

1948



NAAM ARCHIEF:

HBS met vijfjarigen cursus, sedert 1901 Eerste HBS met vijfjarigen cursus, sedert 1948

Thorbecke HBS


Omvang: 0,2m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Eerste HBS met vijfjarigen cursus was sinds 1913 gevestigd aan de 3e Van den

Boschstraat 22 (thans Theresiastraat 8). Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen de lessen

door tot aan het bombardement op het Bezuidenhout op 3 maart 1945. Het schoolgebouw was

zwaar beschadigd, alleen de rechtervleugel bleef bruikbaar. Een deel van de leerlingen moest

lessen gaan volgen in de MULO-school aan de Van der Parrastraat. Na de oorlog is het

schoolgebouw hersteld en in 1946 opnieuw in gebruik genomen.



47 Notulen van lerarenvergaderingen, 1933-1957

51 Stukken betreffende het Luchtbeschermingsplan van de school, 1944

343 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken bij de MULO Van der Parrastraat, (1942)

1945-1965

Thema/thema’s: Onderwijs, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

Eerste HBS (voor jongens) met driejarige cursus, sedert 1921 Vijfde HBS, sedert 1948 Dalton

HBS, sedert 1956 Dalton Lyceum, vervolgens Daltonscholengemeenschap


88

Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud: In november 1942 verklaarde de Duitse bezetter het terrein waar de Vijfde HBS lag

aan de Aronskelkweg tot ‘Sperrgebiet’. De leerlingen en de leerkrachten weken uit naar een

schoolgebouw in de Vlierboomstraat. In juli 1945 keerde men weer terug naar het door

Duitsers onttakelde schoolgebouw.


5 Notulen, 1937-1946

9 Brievenboek, 1937-1949

10 Agenda’s van ingekomen stukken, 1934-1948


48 ‘Mededelingenboek’, register met circulaires van de rector aan de docenten, 1943-1964

Thema/thema’s: Onderwijs, Evacuatie, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

HBS voor meisjes, sedert 1917 Eerste HBS voor meisjes, sedert 1932 Lyceum voor meisjes,

sedert 1938 Dalton-HBS voor meisjes


Omvang: 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Dalton-HBS voor meisjes was sinds 1935 gevestigd aan de Stadhouderslaan 84. In 1942

verklaarde de Duitse bezetter dat de leerlingen van Dalton-HBS voor meisjes moesten worden

geëvacueerd. De leerlingen en de leerkrachten weken uit naar het Gymnasium Haganum aan

de Laan van Meerdervoort 57.




110 Mededelingen en boekenlijsten, 1938-1939, 1944-1945

154-155 Notulen van lerarenvergaderingen, 1938-1946

Thema/thema’s: Onderwijs, Evacuatie, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

Tweede gemeentelijk gymnasium, sedert 1940 lyceum, sedert 1946 Maerlantlyceum


Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

89

Het schoolgebouw is gevestigd aan de Bildersstraat 9. In januari 1942 kwam de 6e HBS-

Nieuwe Duinweg, die het gebouw moest ontruimen inwonen bij het Maerlantcollege.

Schooltijden en lesrooster werden aangepast, zodat beide scholen van het gebouw aan de

Bildersstraat gebruik konden maken. Eind december 1943 moest op last van de Duitse

bezetter de vesting Clingendael worden ontruimd en vond de school onderdak in de HBS-3e

Van der Bosschestraat. Van januari tot 10 april 1945 vonden geen lessen plaats. Na die datum

startte de school opnieuw in de HBS-Raamstraat.


5 Exemplaren van vervaardigde stencils, 1941-1948

9 Stukken betreffende de luchtbescherming, 1942-1943

10 Mededelingen van de rector aan de leraren, 1944-1952

18 Registers van ingekomen en uitgaande stukken, 1917-1942, 1948-1954

20-21 Correspondentie gewisseld met instellingen, particulieren e.d., 1931-1948

25-27 Correspondentie gewisseld met de Gemeente, 1937-1948

29-31 Correspondentie gewisseld met het Curatorium, de Inspectie en het Ministerie, 1940-

1948

47 Kasboek, 1942-1950

142 Verklaringen van het personeel dat het hem/haar bekend is het verbod om in de school

iets te doen, mede te delen, te behandelen of toe te laten, dat de overheidsinstanties aanstoot

zou kunnen geven, 1940

143 Verklaringen van het personeel dat de verordeningen en bepalingen van de

Rijkscommissaris nagekomen zullen worden, 1941



NAAM ARCHIEF:

Zesde HBS met vijfjarigen cursus aan de Nieuwe Duinweg (dit is de latere S.G. Johan de

Witt)


Omvang: 4m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Zesde HBS met vijfjarigen cursus is opgericht in 1922. Vanaf 1926 was de school

gevestigd aan de Nieuwe Duinweg. Toen Scheveningen in 1942 door de bezetter tot

spergebied werd verklaard, namen Duitse militairen het schoolgebouw aan de nieuwe

Duinweg in gebruik en moesten leerlingen en leerkrachten het pand verlaten. De verdreven

schoolpopulatie vond onderdak bij de HBS-Bilderstraat (het latere Maerlantlyceum). In

september 1943 besloot de burgemeester van Den Haag als bezuinigingsmaatregel de Zesde

HBS officieel op te heffen. De leerlingen en docenten werden na deze sluiting ondergebracht

bij diverse Haagse scholen, maar het merendeel bleef lessen volgen en geven aan de HBS-

Bilderstraat. Ook in de Bilderstraat kon men niet lang blijven, omdat na de afsluiting van de

vesting Clingendael door de Duitsers, de school werd verplaatst naar de 3e Van der

Bosschestraat. Toen ook hier het onderwijs niet kon worden voortgezet, vonden de leerlingen

nog enige tijd onderdak bij de HBS-Raamstraat. Razzia’s en de hongerwinter maakten in

januari 1945 hieraan ook een einde. Na de bevrijding bleek het schoolgebouw aan de Nieuwe

Duinweg zwaar beschadigd. De Zesde HBS werd opnieuw opgericht als dependance van de

90

HBS-Beeklaan. Vanaf 1948 was de school weer zelfstandig onder de naam Johan de Witt-

HBS.


24 Verslagen van de vergaderingen van vakleraren, 1922-1941


29 Correspondentie met de gemeente, 1925-1943

31 Jaarverslagen (klad), 1922-1942

32 Statistische verslagen van de toestand van de school, 1922-1942

33 Correspondentie betreffende leerlingen en de oudervereniging, 1928-1942

34 Correspondentie met (oud)leerlingen die zijn ingeschakeld bij de "Arbeidseinsatz" in

Duitsland, 1943-1944

36-37 Verzamelstaten van rapportcijfers, cursusjaren, 1934-1943

41 Stukken betreffende het eindexamen, 1936-1943

42 Circulaires betreffende de cursus aan de zesde Hogere Burgerschool, 1936-1943

43 Formulieren en stukken betreffende het toelatingsexamen, 1941-1943

44 Correspondentie betreffende de benoeming en het ontslag van docenten, 1922-1943

45 Correspondentie over niet onderwijzend personeel, 1922-1943

47 Inventaris van voorwerpen in gebruik bij de school, 1922-1947

Thema/thema’s: Onderwijs, Evacuatie, Arbeidsinzet


NAAM ARCHIEF:

Openbare school voor ULO Laan 5, later Bezemstraat 1


Omvang: 0,36m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1941 bepaalde de Duitse bezetter dat joodse kinderen niet meer in een klas met niet-joodse

kinderen mochten zitten. Jonge joodse kinderen mochten vanaf september 1941 alleen nog

maar naar de schoolgebouwen aan de Bezemstraat 1-3 of de Duinstraat 10 in Scheveningen.

Vanaf 1 december 1942 moesten alle lagere schoolkinderen naar de Bezemstraat.

Relevante inventarisnummers: het archief is niet geïnventariseerd.

Thema/thema’s: Onderwijs, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Joods lyceum Fisherstraat, sedert 1943 Joodse inrichting voor voortgezet onderwijs


Omvang: 0,75m1




Inhoud:

In 1941 bepaalde de Duitse bezetter dat joodse kinderen niet meer in een klas met niet-joodse

kinderen mochten zitten. Jonge joodse kinderen mochten vanaf september 1941 alleen nog

maar naar de schoolgebouwen aan de Bezemstraat 1-3 of de Duinstraat 10 in Scheveningen.

Voor de joodse kinderen die al op deze scholen zaten, was dit minder erg. Maar al die andere

91

kinderen moesten van hun eigen lagere (basis)school af. Vanaf 1 december 1942 moesten alle

lagere schoolkinderen naar de Bezemstraat.

De oudere joodse jongens en meisjes mochten alleen nog maar naar het Joods Lyceum in de

Fischerstraat 135. Een aantal joodse leraren die van de Duitsers niet meer mochten werken op

hun oude scholen ging hier onderwijs geven. Ook joodse professoren die bij de universiteit

waren ontslagen, gingen op het Joods Lyceum lesgeven.

Het was voor sommige kinderen moeilijk de school te bereiken. Joodse kinderen mochten niet

meer de tram gebruiken. Zij moesten vanuit heel Den Haag en vanuit Rijswijk fietsen of lopen

naar hun school. In 1942 moesten alle joden hun fietsen inleveren. De kinderen konden alleen

nog maar lopend naar school.

Relevante inventarisnummers: hele archief is relevant

Thema/thema’s: Onderwijs, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Tymstra's scholen, sedert 1924 NV Tymstra's scholen, sedert 1947 Stichting tot voortzetting

van Tijmstra's scholen, later Stichting Tijmstra Atheneum


Omvang:



Gemeentearchief.


Inhoud:

Op 1 september 1899 begon Frans (Sybren) Tijmstra zijn Middelbare School voor Handel en

Administratie in de panden Laan van Meerdervoort 104 106. Omstreeks 1919 werd verhuisd

naar de Sweelinckstraat 17, waaraan later de panden op de nummers 13, 15 en 19 toegevoegd

werden.

In september 1924 werd de organisatievorm omgezet in de Naamloze Vennootschap

"Tijmstra's Scholen". De uit de directie (of het dagelijks bestuur) en het personeel afkomstige

aandeelhouders benoemden de leden van de Raad van Commissarissen. In 1936 had de

directeur meer dan de helft van de aandelen in handen, terwijl zijn dochters Nini (later

mevrouw Koning) en Edna obligaties ten laste van de N.V. bezaten.

In de Tweede Wereldoorlog heeft een noodschool in Voorburg bestaan, terwijl er van 4

oktober 1943 tot augustus (?) 1945 inkwartiering was door de MULO-school van het

Haagsche Genootschap van de Antonie Duyckstraat 126.


3 Notulen van de vergaderingen van directeuren van Hoogere Burgerscholen Kring Den Haag

en van enige directeuren van Hoogere Handelsscholen, 1931, 1941

4 Notulen van de vergaderingen van docenten en/of niet-onderwijzend personeel, 1943, 1981.

15 Ingekomen stukken bij het bestuur van de school van het ministerie van onderwijs, 1924-

1945



NAAM ARCHIEF:

Hogere Zeevaartschool te Scheveningen


Omvang: 0,1m1


92



Inhoud:

Op 14 juni 1918 adviseerde het college van burgemeester en wethouders van de gemeente

Den Haag aan de gemeenteraad om een school voor de opleiding van stuurman ter

koopvaardij op te richten. Haagse scholieren moesten tot dan toe naar Amsterdam, Rotterdam

of Vlissingen om een dergelijke opleiding te volgen. De gemeenteraad nam op 17 juni 1918

dit advies over. In het nieuwe gebouw van de Visserijschool aan de Vissershavenweg te

Scheveningen vond de Hogere Zeevaartschool onderdak.

In de Tweede Wereldoorlog werd het school gevorderd door de Duitse bezetter.


2 Jaarverslagen van de Commissie van Toezicht op de Visserijschool en de Zeevaartschool,

1919, 1932-1957

Thema/thema’s: Onderwijs, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Vereniging 's-Gravenhaagsche Vakschool voor Meisjes


Omvang: 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1902 is de vereniging 's-Gravenhaagsche Vakschool voor Meisjes opgericht. Dit was de

opvolger van de vereniging Haagsche Kookschool. Het bestuur van deze vereniging vond dat

er duidelijk behoefte was aan de nieuwe school waar een vakopleiding aan meisjes zou

worden gegeven. Na 1913 tot aan de mobilisatie werd les gegeven aan de Louise

Henriëttestraat 10. Gedurende de mobilisatie werd de school door het Ministerie van Defensie

gebruikt. In de bezettingstijd vestigde het rijk in de school de Opbouwdienst en vanaf oktober

1940 het Centraal Distributiekantoor. In deze tijd kon de school voor praktijklessen nog

enkele lokalen van het schoolgebouw gebruiken. Voor administratie en onderwijs huurde de

vereniging huizen in de omgeving, Bezuidenhout 93, 144 en Emmastraat 188. In het begin

van de bezetting bleef het onderwijs nog redelijk draaien. Zelfs herdacht de vereniging in

1942 nog het 40-jarig bestaan van de school met enkele feestelijkheden.

De bezetting bracht voor het leerplan veranderingen In 1943 werd het leerplan van het

algemeen vormend onderwijs uitgebreid met zang, gymnastiek en Duits. Door de invoering

van een nieuwe leerplichtwet nam het aantal leerlingen weer toe. In de laatste jaren van de

oorlog leed het onderwijs veel onder de bezetting. Er was gebrek aan voedsel en brandstoffen,

terwijl de slechte vervoersmogelijkheden schoolverzuim veroorzaakten. Een ramp voor de

school was het bombardement van het Bezuidenhout op 3 maart 1945. Alle gebouwen die de

school in gebruik had werden hierbij beschadigd.

Na de bevrijding konden alleen de panden Bezuidenhout 93 en 144 na herstelwerkzaamheden

weer in gebruik worden genomen. Voor lessen gebruikte de vereniging tijdelijk het

schoolgebouw Hoefkade 99 en tijdelijk Hoefkade 322.

Bij het bombardement was de school ook het meeste lesmateriaal kwijtgeraakt. Wat gered

werd, verdween vlak na de bevrijding. In de eerste jaren na de oorlog stelden andere scholen

lesmateriaal beschikbaar en kreeg de school lesmateriaal van bedrijven. Vooral door het ver

uit elkaar liggen van de gebouwen draaide het onderwijs in de jaren na de oorlog moeilijk. De

93

plannen voor nieuwbouw waren er wel, maar de verwezenlijking moest nog wachten op de

totstandkoming van het opbouwplan voor het Bezuidenhout.


8 Notulen van de algemene vergaderingen, 1902-1978


20-21 Notulen van de geheime vergaderingen van het bestuur, 1930-1941

22 Notulen van de vergaderingen van bestuur, directie en onderwijzend personeel 1922-1939;

met tekst van toespraak voor het onderwijzend personeel (door de directrice), 1940


121-128 Rekeningen en balansen; met hiaten; met bijlagen, 1939-1946

Spaarbankboekjes voor fondsen, 1923-1965

183 Voor het reparatiefonds (nr 261209), 1940 - 1956

191 Verslagen van besprekingen van bestuur en directie met personeelsleden over

personeelsaangelegenheden, 1938-1939, 1941

211 Mededeling van het departement van onderwijs, kunsten en wetenschappen, dat lerares

M. Frenkel, als zijnde joods, van haar functie is ontheven, 1940

223-226 Notulen van de onderwijscommissie, 1937-1947

241-242 Lesroosters, 1944-1945

229 Stukken betreffende de viering van het veertigjarig jubileum, 1942

Thema/thema’s: Onderwijs, Mobilisatie, Vordering, Oorlogsschade, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Duitse schoolvereniging



Taal en schrift: Duits en Nederlands


Gemeentearchief.


Inhoud:

De Deutsche Evangelische Gemeinde was de oprichter van de eerste Duitse School in Den

Haag in 1863. In de zomer van dat jaar startte men in een bijgebouw van de kerk met het

geven van Duitstalig godsdienstonderwijs. Deze cursus legde de basis voor de tot op heden in

Den Haag aanwezige Duitse school.

Na de machtsovername in Duistland door Adolf Hitler in Duitsland veranderde het klimaat in

de school. De Nationaal-Socialistische ideeën werden ook in de Duitse School gepropageerd.

Joodse leerlingen verlieten hierop massaal de school. De Van Bylandtschool hield evenwel

afstand tot het Nazi-regime. Na de pensionering van Schuchmann in 1937 werd in zijn plaats

de Nazi dr. Eugen Honsberg directeur. In 1937 verloor ook de school de zelfstandigheid ten

opzichte van het Duitse regime. In Berlijn werd in dat jaar bepaald dat alle Duitse gymnasia

moesten worden gereorganiseerd. Ook het Deutsche Realgymnasium in Den Haag werd in dat

jaar officieel een achtjarige Deutsche Oberschule. De oorlog zou diepe sporen nalaten in de

geschiedenis van de school. Veel oudere jongens verlieten in de oorlogsjaren de school om

aan het front te gaan vechten. In de schoolberichten is te lezen dat vele oud-leerlingen en

leraren aan het front de dood vonden. In 1943 worden de leerlingen geëvacueerd: eerst voor

een korte periode naar het Noord-Brabantse Sterksel, in de herfst van 1943 voor een aantal

maanden terug naar Den Haag, in het voorjaar van 1944 naar het kamp Brummen bij Arnhem

en tenslotte naar Fallingsbostel op de Lünenburger Heide.

94

Na de Tweede Wereldoorlog werd de Duitse School in Den Haag officieel opgeheven. Het

zou bijna tien jaren duren voordat de school in Den Haag terugkeerde. Het waren vooral de

inspanningen van dominee Paul Kaetzke van de Deutsche Evangelische Gemeinde, die

hebben geleid tot de terugkeer. Met drie andere personen richtte Kaetzke in 1954 de Duitse

Taalkring op. Deze vereniging had tot doel het spreken van de Duitse taal te bevorderen en te

komen tot een oprichting van een Duitse school in Den Haag. Het laatste doel werd al snel

gerealiseerd. In 1954 huurde men enige panden in het Statenkwartier waar onderwijs werd

gegeven.


1 Notulen van lerarenvergaderingen, 1941-1945

35 Jahresberichte, jaarverslagen van de Deutsche Schulverein, 1920-1940

36 Jahresberichte, jaarverslagen van het Deutsche Realgymnasium met Oberrealschule, 1926-

1937

78 Stukken betreffende brandschade aan de schoolinventaris tijdens de opslag daarvan in het

kamp Fallingbostel in Duitsland, 1945, en nieuwsbrieven aan oud-leerlingen en leraren uit

Fallingbostel, 1945-1949 (De Duitse School is in 1944 verplaatst naar Fallingbostel in

Duitsland)

249-259 Haager Schulzeitung, schoolkrant van het Deutsche Realgymnasium, 1934-1944

265 Gästebuch, registers met handtekeningen en opmerkingen van bezoekers aan de Duitse

School, 1928-1945

277 Stukken betreffende de geschiedschrijving over de school, 1935, (ca. 1945

281-284 Die deutsche Schule im Auslande. Monatschrift für deutsche Erziehung in Schule

und Familie, 1933-1936 ( Dit tijdschrift is geen uitgave van de Duitse School in Den Haag; in

het katern over 1936 is de geschiedenis van de Duitse School in Den Haag opgenomen)

291-292 Foto-albums, 1934-1939

291 1934, sportdag en schoolreis

292 1935-1939, betreft schoolreizen

294 Foto’s en kopieën van foto´s van het verblijf van de Duitse School in onder meer Sterksel

(Noord-Brabant), 1943-1944

Thema/thema’s: Onderwijs, Duitse overheid en instellingen


NAAM ARCHIEF:

Academie van Beeldende Kunsten


Omvang: 0,2m1

Taal en schrift:


Gemeentearchief.


Inhoud:

De academie werd in 1821 opgericht na samenvoeging van de Vrije Haagsche Teeken-

Academie (ontstaan uit de Confrerie Pictura) en het Genootschap voor Bouwkunde. In 1839

vestigde de kunstacademie zich in een gebouw aan de Prinsessegracht. Vanaf 1859 werden,

met onderbrekingen, aan de academie ook technische vakken zoals wis- en werktuigkunde

gedoceerd. In 1934 betrok de school een nieuw gebouw aan de Prinsessegracht.


513-514 Notulen van de raad van bestuur, 1935-1948


544-545 Agenda's van ingekomen en uitgaande stukken, 1934-1948

95

567 Stukken betreffende luchtbeschermingsmaatregelen, 1937 en 1938

802 Stukken betreffende een eindexamen voor krijgsgevangenen aan de MTS voor

bouwkunde en een cursus EHBO, 1944 en 1945

824 Stukken betreffende de leerplannen van diverse Nederlandse nijverheidsscholen voor

meisjes, 1942-1944 en z.j.

838 Stukken betreffende het voorstel tot reorganisatie van het Middelbaar technisch

onderwijs, van de leraar Vrijlandt aan de MTS te Dordrecht, 1940-1942

839 Stukken betreffende onrust onder de scholieren aan de Middelbare technische scholen in

verband met invallen van de bezetter bij verschillende universiteiten, 1943

891 Jaarverslagen van de Vereniging van gesubsidieerde middelbare technische scholen in

Nederland, 1929, 1932-1942

892 Stukken betreffende de Vereniging van middelbare technische scholen in Nederland in

Nederland, 1930-1943

893 Notulen van de ledenvergaderingen van de Vereniging van middelbare technische

scholen in Nederland, 1931-1942

Thema/thema’s: Onderwijs, Krijgsgevangenen, Vervolging


NAAM ARCHIEF:

Haagse afdeling van de Vereniging van vrouwen met een academische opleiding


Omvang: 0,01m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Op 26 oktober 1941 was er landelijke bijeenkomst van de Vereniging van vrouwen met een

academische opleiding (VVAO) te Amsterdam. De mededeling van de beztter dat Joden geen

lid mochten zijn van de VVAO achtten de leden niet in overeenstemming met de doelstelling

van de vereniging. In het voorjaar van 1942 is besloten de Haagse afdeling officieel op te

hefen, omdat de leden massaal de vereniging verlieten. In 1945 is de Haagse afdeling

opnieuw opgericht.


Thema/thema’s: Jodenvervolging, Wetenschap

Digitale inventaris aanwezig: ja/nee

NAAM ARCHIEF:

Genootschap Nederland - Engeland afd. ’s-Gravenhage


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Op 24 april 1920 is het Genootschap Nederland-Engeland opgericht met als doel de

vriendschapsbetrekkingen tussen Nederland en het Britse Rijk te versterken. In een aantal

steden kwam een afdeling. Veel Engelse sprekers werden uitgenodigd om lezingen te houden.

Al binnen een paar maanden na de bezetting is de organisatie verboden. Het archief en de

financiele bezittingen van het hoofdbestuur en een aantal afdelingen zijn door de Duitsers in

96

1940 in beslag genomen. Mr. F.C. Stähle uit Voorburg trad namens de bezetter op als

liquidator van het Genootschap. Het in beslag genomen geld was bestemd voor de

Vermögensverwaltungs- und Renten-Anstalt (VVRA). De Haagse afdeling was de heer Stähle

te slim af geweest en had in juli 1940 alle gelden aan het Nederlandse Rode kruis gegeven. Na

Rechtsherstel kreeg het Genootschp in 1955 de overige gelden terug.


- Register van notulen van bestuurs- en ledenvergaderingen van de afdeling Groningen, 1935-

1940

- Stukken betreffende de terugvordering van in beslag genomen gelden, 1947-1955, kopieën

Thema/thema’s: Rechtsherstel, Wetenschap


NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijke Dienst School- en kindertuinen


Omvang: ca. 2m1




Inhoud:

De dienst Gemeentelijke Dienst School- en kindertuinen is opgericht in 1919. De dienst was

in 1940 niet alleen verantwoordelijk voor de zorg voor de Haagse school- en kindertuinen,

maar ook voor de braakliggende gronden voor de teelt van voedingsgewassen. Tevens werd

leiding gegeven aan de tuin voor jeugdig werklozen aan de Leyweg aan aan een groep jonge

Joodse vluchtelingen uit Oostenrijk, die op Ockenburgh werden opgevangen en daar

tuinarbeid verrichten. De Joodse vluchtelingen werden direct na de Duitse inval naar andere

plaatsen overgebracht. Vele duizenden Haagse schoolkinderen kwamen in de eerste

oorlogsjaren naar de schooltuinen.

In 1941 mochten de joodse kinderen niet meer naar de gewone schooltuintjes. De dienst was

gedwongen een afzonderlijke tuin voor deze kinderen in te richten aan de Adelheidstraat, die

onder Joodse leiding kwam te staan. De opbrengsten van de Dienst Teelt van

Voedingsgewassen en van de tuin aan de Leyweg werden direct na de oogst verdeeld onder

ziekenhuizen, verzorgingshuizen en armen, zodat niets ten goede kon komen aan de bezetter.

Ne verschillen van mening met NSB-burgemeester Westra en wethouder Kuiper werd de

directeur E.J. Herweijer uit zijn functie van hoofd van de Dienst voor de teelt van

voedingsgewassen gezet en werd de baan overgedragen aan de directeur van de

Gemeenteplantsoenen.

In de herfst van 1942 verklaarde de Duitsers Scheveningen tot vesting. De schooltuinen daar

moesten worden opgeheven. In 1943 volgde ook de tuintjes op Ockenburgh. Na de sluiting

van de Haagse Dierentuin ontstond het plan de dieren onder te brengen in het Zuiderpark en

op het terrein van school- en kindertuinen een kinderboerderij in te richten op het terrein van

Dienst School- en kindertuinen Directeur Herweijer verzette zich tegen deze plannen. De

slecht geoutilleerde kinderboerderij kwam er desondanks. De bezetter eiste dat in het blaadje

‘De School- en kindertuin’ advertenties voor de Weermacht en voor de verzorging van

kinderen van Duitse militairen zouden worden geplaatst. De directie besloot hierop de uitgave

van het blaadje te staken.

Op 27 november 1944 besloot het gemeentebestuur het Zuiderpark voor het publiek te sluiten.

Alleen de sportvelden konden nog worden bezocht. De helft van de school- en kindertuinen in

het park moesten worden overgedragen aan de Dienst van Gemeenteplantsoenen,


97

1927-1932 Jaarverslagen, 1940-1945

1936 Statistische gegevens van de Gemeentelijke School en Kindertuinen, 1946

1458-1463 Loonoverzichten en registers van tuinlieden, 1940-1945

2002 Ingekomen circulaire van de burgemeester betreffende het zo dicht mogelijk bij de

woning te werk stellen van personeel met het oog op het niet meer de beschikking hebben

over rijwielen, met minuut van het desbetreffende antwoord, 1942

1946 Stukken houdende overzichten van het in dienst zijnde personeel, 1942-1943

2003 Stukken houdende nihilopgaven van personeel dat gedetacheerd is geweest bij de

Stichting "Winterhulp Nederland" of de "Nederlandsche Volksdienst", 1943-1944

1227 Stukken betreffende tewerkstelling van tuinlieden en hulpkrachten, 1943

Dossiers betreffende de tuincomplexen:

1235 Erasmusweg (Moerwijk), 1933-1973

1179 Herman Costerstraat (tekeningen), 1937-1973

1180 Hildebrandplein, 1926-1972

1963 Laakkade, 1943-1950

1964 Laakweg, 1925-1947

1965 Laan van Eik en Duinen, 1922-1945

1967 Ockenburg, 1941-1948

1968 Seinpost, 1920-1950

1970 Tholensestraat, 1940-1948

1975 Tuinen bij het lager en voortgezet onderwijs, 1922-1951

1972 Wegastraat, 1933-1948

1973 Westduinweg, 1940-1950

1974 Winterweg, 1931-1932

1976 Zomerhof, 1929-1950

1977 Zuiderpark, 1921-1950

1978 Zwolsestraat, 1941-1942

1995 Stukken betreffende het land en tuinbouwbedrijf dat de dienst voor onvolwaardigen

onderhoudt, 1929-1949

1890 Stukken betreffende de huisvesting van het bureau van de dienst in Mient 275, 1931-

1954

1999 Stukken betreffende het uitvoeren van werken door tewerkstelling in gemeentelijke

werkverschaffing, 1931-1951

1465-1814 ‘Tuinboekjes’ houdende verslagen, overzichten en teeltplannen, 1932-1950

1981 Stukken betreffende het door de vereniging "Indisch Volksleven" opgerichte z.g.

"Sumatrahuis" met bijbehorend rijsthuisje op het School en Kindertuinenterrein aan de Mient

hoek Kornoeljestraat, 1933-1948

1464 Stukken betreffende de aanleg van terreinen voor teelt van voedingsgewassen in het

kader van werkverschaffing aan armlastigen, 1940-1942

1998 Stukken betreffende het uitvoeren van werken in regie door de Rijksdienst voor de

Uitvoering van Werken, 1944-1947

1449-1457 Begrotingen en financiële verslagen, 1940-1945

1870 Stukken betreffende bezuiniging op de exploitatie van de dienst, 1932-1941

1816-1823 Stukken betreffende evacuatiekosten, verhaal van oorlogsschade en wederopbouw,

1940-1945

1862-1866 Exploitatie overzichten, 1941-1945

1408 Stukken verzameld door de sub administrateur, 1984-1985

1880 Overzicht van de opbrengsten van verkoop voedingsgewassen van het land en

tuinbouwbedrijf aan de Leyweg aan ziekenhuizen en veilingen over de periode 1941-1948

1889 Stukken betreffende gebeurtenissen tijdens de Duitse bezetting, 1945, met retroacta

98

1957-1961 'Berichten van de School en Kindertuinen', 1940-1944

1993 'De School en Kindertuinen in de pers', 1930-1948

1848Stukken betreffende het inrichten en organiseren van de tentoonstelling

"Voedingsgewassen in eigen tuin", 1941-1942

1885 'De School en Kindertuin', maandblad voor de kinderen van de Haagse Kindertuinen,

1940-1951

1988 Correspondentie met de Commissie van Toezicht en Advies voor de Gemeentelijke

School en Kindertuinen, (1932), 1937-1947

1987 Stukken betreffende de Commissie van Toezicht en Advies voor de Gemeentelijke

School en Kindertuinen, 1935-1952

1992 Stukken betreffende het gelegenheid geven tot het verrichten van tuinarbeid aan uit

Duitsland gevluchte Joodse kinderen, 1939

1374 Stukken betreffende de organisatie van het tuinwerk ten behoeve van Joodse leerlingen,

1941-1942

Thema/thema’s: Economisch leven, Jodenvervolging, Arbeidsinzet, Onderwijs


NAAM ARCHIEF:

Polytechnische studieclub


Omvang: 0,5m1




Inhoud:

Op 23 januari 1934 richtten enige medewerkers van de Bataafsche Petroleum Maatschappij de

Polytechnische studieclub op. Doel van deze technische studieclub was het vermeerderen van

de technische kennis door het organiseren van lezingen, film- en debatavonden, excursies,

cursussen en studiekringen. Iedereen met een technische opleiding of werkzaam in een

technisch bedrijf kon zich voor het lidmaatschap opgeven. Alle activiteiten van de club

werden in mei 1940 stopgezet. In 1946 is de Polytechnische studieclub heropgericht.


1-2 Notulen van algemene ledenvergaderingen, 1934-1971


11 Jaarverslagen, 1935-1937, 1940-1970


Thema/thema’s: Economisch leven, Wetenschap


NAAM ARCHIEF:

Damesleesmuseum


Omvang: 1,6m1


Openbaarheid: Archiefstukken jonger dan 75 jaar zijn niet openbaar


Inhoud:

Omdat in die tijd vrouwen niet of nauwelijks de kans hadden boeken en tijdschriften naar

eigen keuze te lezen besloten twaalf Haagse dames in 1894 de Vereniging Damesleesmuseum

op te richten. Zij wilden meer kennis dan de goedkope keukenmeidenromannetjes boden.

99

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was het Damesleesmuseum gevestigd in een

statig pand aan de Lange Vijverberg 15. De leden besloten alle boeken die door de Duitse

bezetter verboden waren uit de collectie te verwijderen en op te bergen. Op 29 juli 1941

schorste het Commissariaat voor Niet Commercieele Vereenigingen en Stichtingen de

vereniging en moest het Damesleesmuseum het gebouw aan de Lange Vijverberg verlaten.

Eind oktober 1941 namen de Duitsers niet alleen het pand, maar ook de boeken, de inventaris

en alle gelden in beslag. De inbeslaggenomen literatuur kwam terecht in de uitleenbibliotheek

van de Rijks Radio Omroep in Hilversum.. Het Damesleesmuseum ging in deze jaren als een

kennissenclub verder.

In december 1945 heropende in december 1945 in een pand aan de Koninginnegracht 12b.

Via de Raad voor Rechtsherstel kreeg het Damesleesmuseum alle geconfisqueerde gelden

terug. Bestuursleden vonden de meeste boeken terug.


6 Jaarverslagen, 1941 - 1956


49 Notulen van het leescomité, 1945-1961

72 Documentatie over de geschiedenis, 1894-2000

Thema/thema’s: Cultuur, censuur


NAAM ARCHIEF:

Vereniging De Elout van Soeterwoudeschool


Omvang: 0,8m1




Inhoud:

De protestants-christelijke vereniging ‘De Elout van Soeterwoudeschool’ is in 1898 opgericht

en opende in 1903 aan de Daguerrestraat in Den Haag een protestants-christelijke lagere

school ‘Elout van Soeterwoude’. In 1916 is de lagere school uitgebreid met een Uloschool

voor voortgezet onderwijs. Op 30 augustus 1922 is in de Cypresstraat de Dr. H.

Bavinckschool geopend als tweede school van de verenging.

In de oorlog waren beide scholen nog steeds in de Daguerrestraat en de Cypresstraat

gevestigd. Op de scholen maakte het onderwijzend personeel zich ernstig zorgen over de

vrijheid van het christelijk onderwijs. In september 1941 besloot het schoolbestuur geen

opgave te doen van de Joodse leerlingen die de scholen bezochten. In september 1942 dwong

de Duitse bezetter alle Joodse leerlingen naar speciale Joodse scholen te gaan. De Joodse

kinderen op de scholen van de vereniging ‘De Elout van Soeterwoudeschool’ zijn niet

gedwongen die te verlaten.


4-5 Notulen van bestuursvergaderingen, 1937-1949

9 Notulen van personeelsvergaderingen, 1940-1949

32 Oorlogsherinneringen, ca. 1945



100

5. GEZONDHEID EN WELZIJN

NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijke geneeskundige en gezondheidsdienst


Omvang: ca. 3m1

Taal en schrift:


Gemeentearchief.


Inhoud:

De Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst ’s-Gravenhage werd in 1912

opgericht. Sinds de oprichting van de dienst is de organisatie van de Gemeentelijke

Geneeskundige en Gezondheidsdienst (GG&GD) aan veel veranderingen onderhevig geweest.

De taken van de GGD bestonden uit: het voorzien in eerste hulp bij ongevallen, plotseling

opkomende ernstige ziekten en bij alle gevallen, waarbij direct medische hulp nodig kan zijn,

het uitoefenen van geneeskundig toezicht op de ambtenaren, beambten en werklieden van de

gemeente. Al snel werden deze taken uitgebreid met de geneeskundige armenzorg (1913) en

de keuring en ziektecontrole van onderwijzend personeel (1917). In 1918 verhuisde de GGD

naar de Waldeck Pyrmontkade nr. 3; de Gemeentelijke Schoolartsendienst vestigde zich op

nr. 4. In 1928 besloot de gemeenteraad tot het samenvoegen van de GGD en de Gemeentelijke

Schoolartsendienst. Tegelijkertijd werd de naam van de dienst veranderd in Gemeentelijke

Geneeskundige en Gezondheidsdienst.

De afdeling Geestes- en Zenuwzieken, later Geestelijke Volksgezondheid genaamd, werd in

1937 opgericht en belast met het onderzoek van en het toezicht op in bewaring te stellen

krankzinnigen.



188-193 Namen en zakenindexen op de agenda, 1940-1945

207-28, 213 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, per jaar geordend volgens het

rubriekenstelsel, 1936-197

207 1936-1941, rubriek 18, 69, 70

208 1942-1945, rubriek 18, 70

213 1947, rubriek 3, 5, 6, 10

(rubrieken betr:

3 Rapporten inzake geneeskundig onderzoek naar al of niet geschiktheid voor verdere

dienstvervulling in verband met het verlenen van ontslag met of zonder aanspraak op

pensioen;

5 Adviezen aan Centraal Woningbeheer inzake het verstrekken van woningen

(beoordeling of een andere woning medisch noodzakelijk is)

6 Rapporten omtrent gemeentepersoneel ('ambtenaren en beambten'), zich niet

houdende aan de controlevoorschriften bij ziekte

10 Opnemingen in sanatoria

18 Dossier personeel GG&GD (1940-1945)

69 Tandheelkundige hulp, orthopedische hulp en andere bijzondere verstrekkingen aan

gemeentepatiënten

70 Geneeskundig schooltoezicht.)

De afdeling Geneeskundig Schooltoezicht, sinds 1931 Kinderbescherming


101

301-306 Agenda's van ingekomen en uitgaande stukken, 1940-1945 (NB Elke agenda bevat

een (zaken)index)

343 Dossier inzake disciplinaire straffen aan en zuivering van met naam genoemde

personeelsleden, 1945-1965. 1 omslag.

371 Ontwerp-begrotingen, met toelichtingen, 1940-1959

374 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende de subsidieverlening door

Gedeputeerde Staten van Zuid Holland aan de psychiatrische dienst van de GG&GD, 1937-

1945

381 Dossier inzake de keuring en ziektecontrole van oorlogsslachtoffers door de Rijksdienst

voor Maatschappelijke Zorg en de GG&GD, 1948-1978

400-401 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken ontvangen en opgemaakt door het

hoofd van de afdeling Geestelijke Volksgezondheid als adviserend psychiater van de

’s- Gravenhaagse Vereniging Dr. Schroeder van der Kolk (vereniging ter behartiging van de

belangen van geestelijk zieken en geestelijk onvolwaardigen), 1937-1946

406 Jaarverslagen van het Consultatiebureau voor Geestes- en Zenuwzieken van de GG&GD,

1938, 1940

407 Medische jaarverslagen van de ’s Gravenhaagse Vereniging Dr. Schroeder van der Kolk

door het hoofd van de afdeling Geestelijke Volksgezondheid als adviserend psychiater van de

vereniging, 1938-1940, 1945-1946

408 Jaarverslagen van het Consultatiebureau voor Geestes- en Zenuwzieken van de GG&GD,

1939, 1941

409 Rapporten over kandidaat pleeggezinnen door de zuster voor maatschappelijk werk,

1939-1946

410 Jaarverslagen van de ’s-Gravenhaagse Vereniging Dr. Schroeder van der Kolk door het

hoofd van de afdeling Geestelijke Volksgezondheid als adviserend psychiater van de

vereniging, 1940-1942

411 Jaarverslag van de afdeling Geestes- en Zenuwzieken, 1941

412 Jaarverslagen van de Nazorg voor de Oud-leerlingen van de scholen voor Buitengewoon

Lager Onderwijs, 1941, 1945, 1946

460 Verslag van de Commissie belast met de bestudering van het vraag stuk of het wenselijk

en mogelijk is dat de ’s-Gravenhaagse Vereniging Dr. Schroeder van der Kolk zich mede gaat

belasten met het aanvaarden van de voogdij over geestelijk onvolwaardige minderjarigen,

1942

485-517 'Ambulanceregisters', registers van uitgereden ambulances, met vermelding van de

namen van de vervoerde personen, de aard van de ziekte/verwonding en de plaats van het

ongeval, 1940-1945

631 Dossier inzake de verstrekking van kentekens en ontsmettingsmiddelen aan vee eigenaren

die in het bezit zijn van besmet vee, alsmede inzake het opruimen van besmette dieren door de

Ontsmettingsdienst, 1931-1960

Thema/thema’s: Volksgezondheid, Oorlogsslachtoffers, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Gemeentelijk bouwen woningtoezicht


Omvang: omvang totale archief is 94m1



Gemeentearchief.


102

Inhoud: Op 1 juli 1906 werd de verordening, regelende de Bouwpolitie ingetrokken en het

Gemeentelijk Bouwen Woningtoezicht ingesteld. Er ontstond een dienst waarvan de

afdelingen werden belast met Bouwtoezicht, Woningtoezicht, Hinderwet en onderzoek van

bouwmaterialen. Daarnaast was er een afdeling "Algemene Dienst".

De dienst is belast met de uitvoering van voorschriften waaraan nieuw te bouwen en te

verbouwen woningen. Bovendien is de Dienst verantwoordelijk voor het toezicht op

woningen en voor de onbewoonbaarverklaring van woningen. Ook adviseert de Dienst aan het

College van Burgemeester en wethouders over Hinderwetzaken. In 1937 werd de dienst

betrokken bij de uitvoering van de Wet op de bescherming tegen luchtaanvallen. Bij de

behandeling van aanvragen om bouwvergunning gaf men voorlichting over de bouw en de

inrichting van schuilplaatsen. Nog een taak tijdens de oorlog was de distributie van de schaars

geworden bouwmaterialen. Voorts werd regelmatig de schade geraamd, welke door de

oorlogshandelingen aan gebouwen was toegebracht. In de jaren 1940-1945 verminderde de

Haagse woningvoorraad meer dan 10.000 woningen.

Na de oorlog begonnen het Rijk en de Gemeente gezamenlijk aan de wederopbouw. Bij de

dienst werd ondergebracht een bureau "Goedkeuring van Werken". De goedkeuring om te

mogen bouwen, was nauw verwant aan de distributie van bouwmaterialen. Op 1 augustus

1949 werd het voren genoemde bureau opgeheven.


30-34 Agenda's van ingekomen en verzonden stukken, 1940-1945

47 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, rapporten e.d. van vertrouwelijke aard

(zogenaamde kabinetsstukken), 1940-1949

48 Jaarverslagen en stukken betreffende deze verslagen, 1920-1948

49 Dienstbeschikkingen, 1920-1949

51 Stukken betreffende gegevens voor de nieuwjaarsrede van de Burgemeester, 1920-1939

52 Stukken betreffende inlichtingen van algemene aard, 1921-1949

53 Stukken betreffende het nemen van maatregelen en het doen van verslag van

gebeurtenissen tijdens de oorlog, 1940-1945, 1941-1947

66 Stukken betreffende de wering en aanbeveling van lectuur, 1940-1941

67 Stukken betreffende distributiemaatregelen en uitgifte van een crisis- en distributieblad,

voor de bepaling van de diensttaak, 1940

68 Stukken betreffende het verlenen van medewerking aan collectes en andere financiële

acties, 1941- 1944, 1948

69 Stukken betreffende het uitlenen van bouwkundige tekeningen aan Duitse instellingen,

1942-1944

70 Brieven van het College van B. en W. inzake inmenging van Ortscommandanten in het

civiel bestuur en verplichting tot informatie van Beauftragten, 1942, 1944

111 Stukken betreffende het aangaan van lidmaatschappen in het belang van het functioneren

van de dienst, 1921-1949

111 Vereniging Luchtbescherming Den Haag, 1935-1937

120 Stukken betreffende het bedrijfszelfbeschermingsplan gebouw Mauritskade 9/11, 1936-

1940

121 Stukken betreffende door troepen van de Duitse Weermacht en de Geallieerden

aangebrachte schade en vergoedingen daarvoor, 1940, 1945, 1946

122 Stukken betreffende het verwijderen van afbeeldingen en beeltenissen van leden van het

Koninklijke Huis uit dienstgebouwen, 1940

134-139 Stukken betreffende de begrotingen over de dienstjaren 1940-1945

155-157 Verzamelregisters der kasuitgaven", registers waarin de (kas)uitgaven per post van

de begroting worden geboekt, 1940-1941, 1945

103

148 Stukken betreffende de rekening en verantwoording over de dienstjaren 1930-1948,

1931-1949

160-161 Grootboeken, 1940-1945

164-165 Legesregisters, 1939-1946

167 Stukken betreffende het beheer van vijandelijk vermogen, 1940-1948

172 Circulaires aan het personeel tijdens de oorlog 1940-1945 en direct daarna, 1942-1945

173 Stukken betreffende voedselverstrekking en overige materiële verzorging van het


180 Stukken betreffende het aanstellen van personeel voor huurstatistiek en samenwoningen

in het kader van de werkloosheidsbestrijding, 1935-1949

181 Stukken betreffende het afleggen van verklaringen, beloftes of eden en onderzoek naar

joodse afkomst, alsmede verklaringen van politieke betrouwbaarheid, 1920, 1935, 1940-1941

182 Stukken betreffende voor het personeel niet toelaatbare handelingen, 1919-1948

183 Stukken betreffende aanwijzing ambtenaren voor bepaalde werkzaamheden, alsmede

legitimatiebewijzen, 1910, 1913, 1916, 1921-1949

185 Stukken betreffende het vervullen van de militaire dienstplicht, 1924-1943

186 Stukken betreffende het lidmaatschap van verboden verenigingen, 1934-1949

187 Stukken betreffende onder meer tijdelijke tewerkstelling bij andere diensten voor

volkstelling, geldsanering, 1940-1947

188 Stukken betreffende tewerkstelling personeel in de arbeidsdienst in de oorlog 1940-1945,

1941-1944

189 Stukken betreffende de evacuatie van ambtenaren in de oorlog, 1940-1945, 1942-1945

190 Stukken betreffende tewerkstelling personeel in het buitenland voor de arbeidsinzet in de

oorlog, 1940- 1945, 1942-1948

191 Stukken betreffende de dienstneming van personeel bij de "Landwacht" in de oorlog,

1940-1945, 1943- 1944

200 Brief van het College van Burgemeester en Wethouders betreffende bevordering van

personeel, alsmede wijziging van de salaristabel, 1942

201 Stukken betreffende rechtsherstel van personeel na de oorlog, 1940-1945, 1947-1948

219-220 Stukken betreffende herziening van de Bouwverordening als eigentijdse

aanpassingen, 1937-1944

225 Stukken betreffende normalisatie van de bouwverordeningen, 1939-1944

230 Stukken betreffende de toepassing, wijziging en aanvulling van de Algemene

Politieverordening, 1944

242 Stukken betreffende uitsluiting van aannemers na de oorlog, 1940-1945, 1945-1947

245 Stukken betreffende het programma van de bouwnijverheid in de jaren 1941-1942.

250 Stukken inzake gegevens over hoogten van bouwterreinen, 1943

251 Stukken betreffende de instelling van een Raad van Advies inzake Stadsuitbreiding en

Architectuur, 1943

264 Stukken betreffende het bouwen in de omgeving van luchtvaartterreinen, 1940-1944

355-358 Stukken betreffende wederopbouw na oorlogsschade, 1940-1949

359 Stukken betreffende de oorlogsschade door bominslag c.a., 1940-1948

360-362 Stukken betreffende wederopbouw van de stad na de oorlog, vijf-jarenplan, 1943-

1949

363-367 Stukken betreffende de onteigening van puin van in de oorlog 1940-1945 getroffen

percelen, 1945-1949

363 1945 (Bezuidenhout)

364 1945-1946 (Indigostraat)

365 1945-1948 (Kijkduin)

366 1945-1949 (gehele stad; correspondentie)

104

367 1945-1949 (gehele stad; lijsten en tekeningen)

368 Stukken betreffende herstel van woningen na de oorlog, 1945

369 Stukken betreffende plundering van woningen door de bewoners in de oorlog, 1940-1946

370 Stukken betreffende onteigening van de door bombardement verwoeste en zwaar

beschadigde opstallen in de omgeving van de Bezuidenhout en de Lange en Korte Voorhout,

(ca. 1945)

371-373 Stukken betreffende onteigening grond ten behoeve van de wederopbouw na de

oorlog, 1946-1949

375-380 Stukken betreffende wederopbouw- en herstelplannen na de oorlog als maatstaf voor

heropbouw, 1945-1949

375 Bezuidenhout en Spui, 1946-1948

376 Laan van Nieuw Oost Indië, 1948

377 Scheveningen, 1945-1946

378 Spaarwaterstraat, 1947, 1949

379 Stadhoudersplein, 1947

380 Vleerstraat Zuilingstraat, 1947-1948

389 Stukken betreffende het nemen van maatregelen inzake de anti-Duitse opschriften op

muren en schuttingen, 1941

411 Stukken betreffende de toepassing in de bouw van Jumbobalk i.v.m. houtschaarste, 1943

419 Stukken betreffende opgave leegstaande gebouwen met ijzerconstructie aan de Duitse

Weermacht, 1940

420 Brief aan Bouwtoezicht Amsterdam inzake voorschriften voor gebouwen, welke aan

meer dan gewoon brandgevaar blootstaan; met bijlage, 1941

424 Stukken betreffende het uitvoeren van werken door tussenkomst van het Bouwtoezicht en

maatregelen van de Duitse en Rijksoverheid t.a.v. de distributie van bouwmaterialen in de

oorlog, 1940-1941

425-426 Stukken betreffende goedkeuringen van het Regeringscommissariaat Wederopbouw

voor het uitvoeren van werken in de oorlog, 1940-1942

427-430 Stukken betreffende de goedkeuring van werken en de distributie van

bouwmaterialen in de oorlog en daarna, 1942-1949

431 Stukken betreffende de instelling van het Bureau Goedkeuring van Werken Den Haag bij

het Gemeentelijk Bouwen Woningtoezicht voor de afwikkeling van oorlogsschade, 1945-

1949

432 Stukken betreffende de opslag van bij sloopwerkzaamheden afkomstige bouwmaterialen

en de verkoop daarvan, 1946-1948

447 Stukken betreffende richtlijnen voor een provisorische bouwwijze voor bouwwerken,

welke voor de oorlogsindustrie noodzakelijk zijn, 1942

448 Brief van het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart betreffende het

indienen van voorstellen tot het bouwen en verbouwen van distributielokaliteiten, afschrift,

1942

449 Stukken betreffende de bouw van noodkeukens voor de voedselvoorziening ten tijde van

noodtoestand, 1944

513 Register houdende controle op de ontruiming van onbewoonbaar verklaarde woningen,

1934-1944

517 Stukken betreffende de raming van de woningbehoefte over de jaren 1941-1951, 1941-

1945

518 Brief van het College van Burgemeester en Wethouders aan Beauftragten des

Reichscommissars inzake de woningnood; afschrift, 1942

534-536 Stukken betreffende statistiek van de stand van de woningbouw, 1941-1943

549 Stukken betreffende opgaven van leegstaande woningen, 1937-1942

105

551-552 Stukken betreffende opgave van de aantallen woningen, 1925-1946

551 1925-1946 (statistiek)

552 1934, 1939, 1942, 1943 (aantallen per wijk)

559 Stukken betreffende steunverlening en premieverlening woningbouw en onderhoud van

met premie gebouwde woningen, alsmede steun voor krotopruiming, voor herstel en splitsing

van woningen, 1920-1949

561 Stukken betreffende steun aan particulieren voor bestaande behuizing, 1927-1943

562 Stukken betreffende bemiddeling bij de huisvesting van woningzoekenden, 1922, 1942,

1946-1947

563 Stukken betreffende de instelling en opheffing van een woningbeurs, 1926, 1927, 1941-

1942

564 Stukken betreffende de opvang van de Rotterdamse vluchtelingen, 1940-1941

565 Stukken betreffende de verordening inzake vestiging binnen de gemeente ’s-Gravenhage,

1942, 1945

566 Stukken betreffende ontruiming van de kuststrook i.v.m. Duits vestigingsgebied en

evacuatiebemiddeling, 1942-1947

567 Stukken betreffende vordering van percelen en de verplichte aanmelding van

gereedgekomen woningen, 1942-1947

572 Stukken betreffende onttrekking van woonruimte aan de bestemming in de oorlog, 1940-

1945, 1940, 1942

580-581 Stukken betreffende maatregelen tegen de huurverhoging, 1941-1949

590 Stukken betreffende het Huurbeschermingsbesluit, 1941, 1943, 1944

591 Stukken betreffende de Woninghuurverordening en de toepassing daarvan, 1942-1945

597 Stukken betreffende het geven van straatnamen, 1923-1949

618 Stukken betreffende de bescherming van de bevolking tegen oorlogsgas, 1928-1929

619-624 Stukken betreffende de bevolkingsbescherming door middel van o.m. de

luchtbeschermingsdienst, 1928-1947

625 Stukken betreffende de "Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming", 1937-

1939

626-635 Stukken betreffende de zelfbescherming en gezinsbescherming bij aanvallen uit de

lucht, alsmede de luchtbeschermingsorganisatie, 1937-1946

686 Stukken betreffende de afbraak van percelen i.v.m. het maken van een verdedigingszone

langs de kust, 1943-1945

687 Stukken betreffende de toegang tot het vestingsgebied langs de kust, 1943-1945

688 Stukken betreffende het bouwen door de Duitse Weermacht, 1942-1946

689 Stukken betreffende het opruimen van door de Duitse Weermacht gebouwde

verdedigingswerken, 1945-1948

700-701 Stukken betreffende het behoud van windmolens, 1922-1948

702 Stukken betreffende het behoud van oude gebouwen i.c. monumentenzorg, 1930-1948

703 Brief van de voorzitter van de Monumentencommissie aan de Burgemeester van ’s-

Gravenhage betreffende het behoud van het natuurmonument "De Scheveningse Bosjes",

1942

704 Stukken betreffende het vastleggen van gegevens van historische en monumentale

gebouwen, 1943, 1949

Thema/thema’s: Arbeidsdienst, Evacuatie, Oorlogsschade, Collaboratie, Geallieerden,

Duitse Instellingen, Censuur, Jodenvervolging, Arbeidsdienst, Rechtsherstel,

|Vluchtelingenhulp, Vordering


NAAM ARCHIEF:

106

Keuringsdienst van Waren voor het gebied ’s-Gravenhage


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Nadat de totstandkoming van de landelijke Warenwet in 1919 is in Den Haag de

Keuringsdienst van Waren opgericht, waarbij 33 gemeenten waren aangesloten. De

keurmeesters houden op straat en in de bedrijven toezicht op de waren. Zij controleren de

samenstelling van de levensmiddelen en de omstandigheden (bedrijfshygiëne) waaronder

wordt gewerkt. Ook nemen de keurmeesters monsters, die het laboratoriumpersoneel

(scheikundigen en analisten) onderzoekt. Volgens de Warenwet vallen onder het toezicht van

de keuringsdiensten alle eet- en drinkwaren. Vlees is van de controles door de Dienst

uitgezonderd. De keuring van vlees geschiedt door de Keuringsdienst van slachtdieren en

vlees, die aan het Openbaar Slachthuis is verbonden (Haags Gemeentearchief, bnr. 0516-01).


32-37 Correspondentie onder meer met de Duitse Weermacht en het Rijksbureau voor

Chemische producten, 1940-1945

161-166 Agenda's, 1940-1945


319-324 Bedrijfsrekeningen, 1940-1945

343 Balans over de boekjaren 1934-1947

347 Grootboek, 1941-1945

365-366 Prima-nota (diverse postenboek), 1941-1948

372 Debiteurenboek, 1937-1944

375-377 Debiteurenboek voor de retributie(warenwet)heffing, 1940-1945

397-398 Crediteurenboek, 1940-1945

411-414 Tabellarisch kasboek, 1939-1946

424-433 Registers 'stalinspectie' in Den Haag en omgeving inzake de controle op de hygiëne

van koemelk, (ca. 1930-1966)

434 Processen verbaal opgemaakt door de politie te Den Haag voor de directeur van de

keuringsdienst inzake de overtreding van de Prijsopdrijvings- en Hamsterwet 1939-1942

435-436 Processen verbaal opgemaakt door de keuringsdienst wegens overtreding van de

warenwet en daaruit voortvloeiende besluiten, 1940-1953

466 Stukken betreffende de afgifte van free-sale, gezondheids- en zuiverheidcertificaten door

de keuringsdienst aan bedrijven en instellingen, 1940-1983

484 Instructies en voorschriften voor onderzoek en analyses van diverse producten door

directeur Brouwer, 1943-1978



NAAM ARCHIEF:

Haagse Raad voor de Kinderuitzending


Omvang: 0,36m1




107

Inhoud:

De Haagse Raad voor de Kinderuitzending werd op 29 mei 1925 opgericht. Bij de raad waren

de volgende verenigingen aangesloten:

1 De 's-Gravenhaagse Vereniging voor Gezondheidskolonies ("bleekneusjes")

2 De Vereniging "Zorg voor het achterlijke Kind" ("achterl", later "Z.A.K.")

3 De Vereniging "Naar het Strand" ("Strand")

4 De Haagse Vereniging voor Christelijke Vacantie- en Gezondheidskolonies ("Chr")

5 Het Haagse Comité "Kinderen naar buiten ("Kinabu")

6 Het Nederlands R.K. huisvestingscomité, afdeling Den Haag ("R.K.")

7 De Vereniging voor vacantiekolonies voor Israëlitische Kinderen ("Isr.")

Vanaf juni 1929 berustte de administratie van het bureau bij de Gemeentelijke Gezondheids-

dienst (Schoolartsendienst). Vanaf 1931 liep ook de subsidiëring via de Gezondheidsdienst.

De Raad is in 1942 tijdelijk opgeheven, op last van de commissaris voor de niet-commerciële

verenigingen. Ook de meeste verenigingen die lid waren van de Raad houden op te bestaan.

Een uitzondering hierop vormde de 's-Gravenhaagse vereniging voor Gezondheidskolonies. In

de volgende oorlogsjaren bleef de Schoolartsendienst evenwel kleine aantallen kinderen

uitzenden. Na de oorlog kwam de uitzending van kinderen in handen van de Nationale

Commissie 1945.


1 Agenda van ingekomen en uitgaande stukken, 1927-1958

6-7 Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken, 1937-1958

Thema/thema’s: Sociale zorg


NAAM ARCHIEF:

Dr. N.C. Mulder, arts en mw. dr. C. Wander-Mulder, arts


Omvang: ca. 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Cornelia Mulder werd geboren in 1904 en overleed in 1989. Zij was vanaf 1932 als huisarts in

den Haag werkzaam en beëindigde de praktijk per 1 juli 1989. In 1939 trouwde zij met

Hendrik Wander.


135-142 Registers met aantekeningen betreffende de praktijk, 1940-1946

144 Lijst van afgelegde bezoeken, 1941

Thema/thema’s: Gezondheidszorg


NAAM ARCHIEF:

Gemeenteziekenhuizen


Omvang: totale archief 46,25m1

Taal en schrift:Nederlands en Duits


Gemeentearchief.


108

Inhoud:

In de meidagen van 1940 werden gewonde militairen overgebracht naar het ziekenhuis aan de

Zuidwal. Onmiddellijk na de capitulatie werden vijf zalen van het ziekenhuis door de Duitse

bezetter gevorderd als veldlazaret voor gewonde Duitse militairen. In een zesde zaal (de oude

Zanderzaal) werden tachtig Duitse militairen gestationeerd. Begin juni 1940 werd het

hospitaal officieel een Duits ‘Ortslazaret’. De medici van het Zuidwalziekenhuis waren

gedwongen samen te werken met Duitse artsen. In oktober 1940 werden de Duitse patiënten

overgebracht naar het door de Duitsers gevorderde ziekenhuis Bronovo. De militairen waren

inmiddels richting Frankrijk doorgetrokken.

Zieke Nederlanders, die uit het Oranje-hotel (Scheveningse gevangenis) waren overgeplaatst,

werden onder zware politiebewaking verpleegd in ziekenhuis Zuidwal. Volgens het artikel

‘De Geschiedenis der Haagse Gemeenteziekenhuizen 1823-1948’, in het Tijdschrift ’s-

Gravenhage, (1948-4) woonden vele onderduikers in het ziekenhuis. Volgens dit artikel waren

er vele radio’s in het ziekenhuis en was er zelfs een zender. Artsen die door evacuatie of door

het bombardement op het Bezuidenhout dakloos waren geworden trokken in het ziekenhuis.

Toen de Sint-Ursulakliniek uit Wassenaar weg moest, werden de patiënten overgebracht naar

ziekenhuis Zuidwal.


132-137 Stukken betreffende de jaarstukken, 1940-1945

145-150 Grootboeken, 1940-1945

158-159 Balansboeken, 1934-1946

168-169 Tabellarische crediteurenboeken betreffende uitbreiding, 1938-1947

399-647 Officiële correspondentie en stukken afkomstig van de Administrateur, 1865 – 1945

399 Aanbestedingen, 1933-1937, 1939-1944

403-404 Algemeen, 1940-1945

405 Arbeidsdienst, 1942

409 Automobielen, verzekering, 1942

410 Automobielen, verzekering, wegenbelasting, vorderingen, 1943-1945

419-424 Begroting, 1940-1945

425 Beheersverordening, 1943

428 Benoemingen medisch personeel, 1936-1945

429 Benoemingen verplegend personeel, 1936-1945

430 Benoemingen huishoudelijk personeel, 1933-1945

431 Benoemingen overig personeel, 1933-1945

434 Beslaglegging loon, 1941-1944

435 Besmettelijke ziekten, 1934-1935, 1937-1938, 1940-1944

437 Bestuurswijzigingen, 1941

439 Bevordering personeel, 1939-1945

440 Bewassing, 1933-1935, 1937-1938, 1940-1945

441 Bezoek, 1935-1937, 1939-1941, 1944-1945

443 Bezuiniging, 1934-1936, 1939-1941

451 Bouw,1940-1945

453 Brandstoffen, 1943-1945

454 Brandverzekering (inbraak- en fraudeverzekering), 1933-1945

455 Bureaubenodigdheden, 1933-1943

456 Bureaukosten, 1933-1936, 1938-1945

457 Centrale ziekenhuiskeuken, 1945

458 Congressen, 1933-1937, 1939, 1941

459 Contracten, 1933-1943, 1945

461 Contributies (tijdschriften, enz.), 1938-1945

109

462 Controle financiën, 1942

467 Dienstcommissie, 1941-1945

469 Dienstkleding, 1937-1944

470 Dienstroosters, 1933-1939, 1941. 1945

472 Directie, 1934-1945

473 Distributie levensmiddelen, 1939, 1941-1944

474 Distributie (andere artikelen), 1939-1945

475 Drukwerken (lichtdrukwerk), 1933-1945

477 Duitsland (geplaatste orders), 1936-1940

481 Evacuatie, 1942-1944

482 Evo (Eigen vervoerorg. betr. vrachtauto's), 1941-1945

484 Fraude- en berovingverzekering, 1933, 1935, 1936, 1938, 1940, 1941, 1943

485 Geldschieterwet, 1933-1934. 1937-1939. 1941, 1943, 1945

489 Geneeskundig onderzoek personeel, 1940-1945

490 Geslachtsziekten, bestrijding, 1941-1945

491 Gratificaties, 1933-1945

492 Grondlasten, 1933-1940, 1942-1945

493 Handelingen v.d. gemeenteraad, besluiten v.d. burgemeester, 1933-1941

494 Kinderwet, 1933-1945

495 Huisvesting personeel, 1939-1944

496 Huren, 1933-1935, 1937-1944

497 Hydratherapeutische afdeling, 1940

498 Inbraakverzekering zie Brandverzekering ,1943

499 Inentingswet, 1941

501 Inning verpleeggelden, 1944

502 Instituut directeuren, 1934-1938, 1940-1942, 1945

503 Invaliditeitswet, 1933-1945

505 Joden, 4e verordening bijzondere maatregelen, 1940-1941

506 Joden, 1942-1944

507 Joodse vluchtelingen, 1938-1939

508 Kapitaal, 1934, 1940-1941, 1943

510-511 Kennisgevingen, 1933-1945

512 Kindervoeding, 1934-1942

513 Klachten, 1934-1945

516 Krankenkasse, 1941

517 Legaat van Dijken-Happel, 1942-1944

518 Liften, 1933, 1940-1945

519 Loonbelasting, 1940-1949

520-521 Luchtbescherming 1936-1945

525 Machtigingen, aanschaf, 1939-1945

528 Machtigingen, diversen, 1941-1942

530 Materialen 1937-1940, 1942-1944

532 Militaire zaken, 1933-1940. 1942

533 Mindervaliden, 1933-1934. 1939-1944

535 Nederlands Arbeidsfront, 1942-1945

537 Nederlandse Volksdienst ,1941-1943

539 Nevenbetrekkingen,1933, 1934, 1939, 1942

541 Noodziekenhuizen, 1941-1945

542-543 Noodziekenhuizen (vesting) 1943-1945

544 Omzetbelasting 1934-1936, 1938-1942

110

547 Ongevallenwet 1933-1945

551-553 Ontslag personeel 1940-1945

554 Oorlog, maatregelen in geval van, 1935, 1938, 1939

555-557 Oorlog, maatregelen, 1940-1945

558 Oorlog, prijsstijgingen, 1939-1943, 1945

559 Opleiding medische studenten, 1934-1936, 1938, 1941, 1945

565 Pensioenen en pensioenbijdragen, 1940-1945

575-581 Personeel 1940-1945

582 Personeel, arbeidsinzet, 1943-1948

584 Poliklinische behandeling, 1933-1942

589 Reglementen, 1933-1945

590 Reisregeling, 1933-1935, 1938, 1942-1943

591 Rentevergoeding, 1933-1945

592 Repatriëring krijgsgevangenen, 1945

593 Röntgenafdeling, 1936-1938. 1941

594 Rijwielen, 1933. 1935-1939. 1941-1943. 1945

601 Salarissen en lonen, 1940-1942

605 Schilderijen, 1933, 1935, 1942

607 Schrijfmachines, 1933-1945

608 Sirtemafonds, 1933-1945

611 Straffen personeel, 1933-1945

612-613 Tarieven, 1933, 1935-1945

617 Toelagen, 1933-1944

619 Uitkering wedde bij ziekten, 1941-1945

621 Uitsteken van vlaggen, 1933-1940, 1942, 1945

624 Vereveningsheffing, 1941-1944

628 Verlof, 1939-1945

629 Verslag, mappen, 1933-1945

630 Verzekeringen, 1939, 1940, 1945

631-632 Verzorgingshuizen 1941-1945

634 Vluchtelingen, 1940-1941

635 Voedselcommissie gemeente, 1944-1945

636 Voedselverstrekking personeel, 1941-1942

639 Wachtgelden, 1933-1945

641 Wederopbouw, 1945

642 Winterhulp, 1940-1944

643 Wonen buiten de gemeente, 1933-1935, 1941-1943

644 Ziekenfondsbesluit, 1941-1944

645 Ziekenhuis v. chronische patiënten Laan van Meerdervoort 112, 1943-1945

646 Ziektewet, 1933-1945

647 Zuivering personeel, 1945

653-659 Correspondentie betreffende crediteuren, 1933-194

660-743 Correspondentie algemeen, 1933-1945

756-921 Correspondentie betreffende diverse onderwerpen, 1933-1945

756-758 Aanbestedingen, 1940-1945

759 Arbeidsbeurs en commissie zedelijk gedrag, 1933, 1935, 1941-1942

761 Apotheek, gemeente-, 1935,1945

763 Belastingen, 1940

765 Bewassing, 1934-1939. 1942-1945

767-768 Bezoek, 1938-1945

111

773 Consultatiebureau, 1944-1945

775 Crisisdienst, gemeente, 1943-1944

776 Crisis- en distributiedienst gemeente, 1939-1940, 1945

777 Dankbetuigingen, 1933-1935, 1938-1939, 1943-1945

779-787 Distributie van artikelen (m.u.v. metalen),(alfabetisch geordend), 1940-1945

788-790 Distributiekaarten en bescheiden, 1939-1942

793 Evacuatie, 1942-1945

795 Felix, Rotterdam, 1940

796 Financiën, afd. gemeentesecretarie, 1933-1942, 1945

800-801 Geneeskundige en Gezondheidsdienst, 1938-1945

803 Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam, 1945

804 Geneeskundige en Gezondheidsdienst Rotterdam, 1944-1945

805 Geslachtziektenbestrijding, 1941-1944

809 Hulpgeneesheren, 1937-1945

810 Huis van Bewaring, 1942-1944

814-816 Inlichtingen, 1939-1945

819-822 Inlichtingen patiënten, 1940-1945

823 Instituut van directeuren, 1933, 1935-1942

824 Interkerkelijk bureau voor noodvoedselvoorziening, 1945

828-829 Kennisgevingen, 1933-1945

830 Kerkgenootschappen, 1945

831 Keuringsdienst, 1933-1939, 1941

833 Klachten, 1933-1945

834 Klachten over voeding (zie ook nr. 833), 1943-1945

835 Krankenkasse, 1941-1942

846 Kunsten en wetenschappen, 1940

838-839 Luchtbescherming, 1936-1945

843-844 Maatschappelijk hulpbetoon, 1940-1945

846 Marius Utrecht, 1945

847 Militair hospitaal, 1939-1941. (voor 1942 zie Rijkshospitaal)

848 Militair gezag (volksgezondheid, medische commissie, permits, enz.), 1945

850 Militairen, 1939-1940

851 Militairen, Hollandse, 1942

852 Militairen, Duitse (afgifte kledingstukken, e.a. voorwerpen), 1940-1941

853 Nederlands Arbeidsfront,1943

858 Omzetbelasting, 1941-1944

864-865 Ontvanger, 1937-1945

866 Oorlog, 1940-1945

867 Oorlog (prijsverhoging enz.), 1939-1943, 1945

868 Opleiding medisch personeel, 1941-1942

872 Organisaties, 1933-1942. 1945

873 Overschrijvingen gemeentebedrijven, 1933-1945

874 Personeel, diversen, 1943-1944

875 Personeel, algemeen, 1945

876 Personeel verklaringen, 1945

879 Politie, 1933-1945

882 Raad van Arbeid, 1937-1942

883 Raad van Arbeid, afd. patiënten, 1934-1940

884 Radio, 1941

886 Rapporten, 1935, 1939-1940

112

888-889 Röntgenfoto's, aanvragen, 1939-1943

890 Röntgenfoto's, ontvangen ter inzage, 1944-1945

891 Röntgenfoto's, uitgeleend, 1944-1945

892 Rode Kruis, 1938-1942. 1945

893 Rode Kruis, ambulance n. Finland, 1940

894 Rosenburg, Loosduinen, 1933-1939. 1942

895 Rotterdamsche Bank (vereeniging), 1933-1940

896 Rijkshospitaal, 1942

898 Rijksgeneeskundige Dienst, 1945

899 Rijksverzekeringsbank, 1933-1945

902 Rijwielvorderingen ,1944

903 Schenkingen, 1935, 1945

907-908 Sollicitaties, 1940-1945

910 Statistisch Bureau (gemeente), 1933-1942, 1945

912 Telefoon, 1934-1945

915 Verzorgingsdienst, gemeente, 1943-1945

916 Vluchtelingen, 1940-1941

917 Voedselvoorziening personeel, 1945

918 Voedselvoorziening ziekenhuizen (administrateur), 1945

920 Wethouder van Sociale Zaken, 1939-1941

921 Ziekenfondsen, 1941

946-949, 951-954 Stukken betreffende jaarverslagen, doorslagen en ingezonden staten, 1940-

1945

973-978 Operatieboeken, 1940-1945

Thema/thema’s: Gezondheidszorg, Distributie, Vordering, Economisch leven, Evacuatie,

Jodenvervolging, Vluchtelingen, Luchtbescherming, Arbeidsinzet, Collaboratie,

Krijgsgevangenen, Zuivering, Militair gezag


NAAM ARCHIEF:

Vereeniging ’s-Gravenhaagsche diaconesseninrichting


Omvang: 0,4m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Het ziekenhuis Bronovo is in 1865 gesticht als ’s Gravenhaagsche Diaconessen-Inrichting. In

1926 is de naam veranderd in Vereeniging ’s-Gravenhaagsche diaconesseninrichting. Later is

de naam veranderd in Bronovo naar de eerste 'besturend zuster' Sara Katharina de Bronovo.

Al op de tiende mei 1940 werden gewonde militairen ondergebracht in de ’s-Gravenhaagsche

diaconesseninrichting aan de Waalsdorperweg. Onder meer was de nabijgelegen

Alexanderkazerne doelwit van de Duitse bommenwerpers. In oktober 1940 namen de Duitsers

het ziekenhuis in beslag voor de inrichting van een ziekenhuis voor Duitse militairen en een

maand later werd de inrichting een officiële ‘Ortslazarett’ (later ‘Reserve-Kriegslazarett’).

De Hollandse patiënten werden vanaf januari 1941 verpleegd in Villa Elisabeth aan de

Parkweg 23. Door de afsluiting van de Vesting Clingendael werd de opname van nieuwe

patiënten steeds moeilijker. De ziekenhuispolikliniek verplaatste men naar het wijkgebouw in

de Malakkastraat en nadien naar de van Speykstraat. Eind februari 1944 werd Villa Elisabeth

113

definitief verlaten en verhuisden de patiënten en personeel naar de Laan van Meerdervoort

112. Tevens nam de diakonesseninrichting in 1944 de zorg op zich voor tuberculosepatiënten

in het sanatorium aan de Naarderstraat. Na de bevrijding werd tot 14 oktober 1945 een deel

van het ziekenhuis aan de Waalsdorperweg door de Geallieerden gevorderd voor de

verpleging van Canadese (en later ook voor Engelse) militairen.


Doos 42 Statistiek van de wijkverpleging, 1919-1942

Doos 44 Stukken betreffende de speciale maatregelen in oorlogstijd, 1940-1945

Doos 44 Stukken betreffende de commissie van Uitzending, 1937-1941

Doos 44 Stukken betreffende contacten met het buitenland, 1926-1946

Doos 44 Stukken betreffende de IJsselexpeditie, 1944-1945

Doos 45 Stukken betreffende de speciale maatregelen in oorlogstijd, 1940-1945

Doos 85 Stukken betreffende de Bond der Nederlandse Diakonessenhuizen, 1940-1955

Doos 88 Correspondentie over het Diakonessenhuis, 1918, 1923-1946

Doos 89 Stukken betreffende de inbeslagneming van Bronovo, 1941

Doos 97 Diverse stukken (o.a. uit de oorlogsperiode), ca. 1935-1945

Thema/thema’s: Gezondheidszorg, Duitse instelling, Vordering, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Vereniging inrichting voor ooglijders


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De Vereeniging Inrichting voor Ooglijders werd in 1889 opgericht. Nadat de vereniging

grond geschonken had gekregen aan de Tasmanstraat werd hier de kliniek gebouwd.



32 Stukken betreffende de "niet Jood" verklaringen, 1940

Thema/thema’s: Gezondheidszorg, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Medische Club


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De Medische Club is in 1932 opgericht door een aantal Haagse huisartsen en specialisten. De

behoefte bestond om over moeilijke medische problemen en ziekten van patiënten bij elkaar

te rade te gaan, maar ook om over ethische problemen te spreken. In de Tweede Wereldoorlog

werden de samenkomsten van de Medisch Club verboden. Op 24 november 1942 ontving de

Medische Club een dwangbevel tot opheffing van de vereniging. De hele administratie van de

Medische Club is nog dezelfde dag door de Duitse bezetter in beslag genomen. Het archief is

na de oorlog niet teruggevonden. Na de Tweede Wereldoorlog heeft de Medische Club de

114

activiteiten voortgezet. De eerste naoorlogse vergadering vond plaats op 31 mei 1946.




NAAM ARCHIEF:

Nederlandsche vereeniging ten behoeve van zeelieden van elke nationaliteit


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Reverend J. Chambers, predikant van de Engelse kerk te Amsterdam, kwam in 1897 op de

gedachte in Nederland een vereniging op te richten die op de wijze van de ‘Mission to Deep

Sea Fishermen’ een hospitaalkerkschip uitrusten en naar de visgronden op de Noordzee

zenden zou. Dit plan vond bijval. Op 5 mei 1898 is de ‘Nederlandsche Vereniging ten

behoeve van zeelieden van elke nationaliteit’ opgericht. Een tweemastschoener werd

aangekocht en verbouwd tot een hospitaalkerkschip dat als naam ‘de Hoop’ kreeg. Op 17 juni

1899 zeilde het schip met een predikant en een arts aan boord voor de eerste maal. Reeds in

1903 deed zich de behoefte gevoelen aan een beter schip. Het duurde echter tot 1911 voordat

de bestelling daarvan geplaatst kon worden bij de werf ‘Conrad’ te Haarlem. In 1912 voer het

nieuwe motor-zeilschip uit In 1938 werd ‘de Hoop’ verbouwd tot een snelvarend motorschip.

De Tweede Wereldoorlog ging aan het schip niet ongemerkt voorbij, het werd door de

bezetter gevorderd. Op 31 december 1940 slaagde de bemanning er in het grootste deel van de

inventaris van boord te halen. Er kwamen slechts zelden berichten van het schip binnen. Op

31 oktober 1944 voer ‘de Hoop’ Wolfaartsdijk binnen, waarbij de Duitse commandant te laat

bemerkte dat de plaats de nacht tevoren door de Canadezen was bezet. De gehele bevolking

enterde het schip, waarna de Duitse bemanning in optocht naar de Canadese commandant

werd gevoerd. Na behouden aankomst te Amsterdam op 8 november 1945 en na vele

herstellingen kon het schip in 1946 weer dienst doen.



5 Notulen van vergaderingen van bestuur, leden en scheepscommissie, 1932-1947



66 Naamlijsten van het bestuur, het erebestuur, de commissies uit het bestuur, de comités en

correspondenten, 1898-1962

137 Balansen, 1914-1962

139 Rekening en verantwoording / exploitatierekening, 1899-1956

140 Exploitatierekening schip, 1919-1950

141 Bijlagen bij de rekening en verantwoording / exploitatierekening, 1899-1953

281 Knipsels uit couranten en tijdschriften betreffende de Vereniging en het schip, 1898-1962



NAAM ARCHIEF:

Vereniging 'De Sophia Stichting'


115

Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Vereniging ‘De Sophia Stichting’ werd op 15 april 1879 opgericht op initiatief van de

Nederlandse bevolking als aandenken aan de in 1877 overleden Koningin Sophie, de eerste

echtgenote van Koning Willem III. De leden van de oprichtingscommissie besloten ter

nagedachtenis aan de vorstin in Scheveningen een hospitaal op te richten voor de tijdelijke

verpleging van arme Nederlandse kinderen, voor wie zeelucht en het baden in zeewater

noodzakelijk werd geacht. Op 17 juni 1880 kon aan de Gevers Deynootweg 21 te

Scheveningen het Eerste Zeehospitium worden geopend. Wegens ruimtegebrek werd een

nieuw hospitium gebouwd aan de Hoek van Hollandlaan in Kijkduin. Het werd in 1940

geopend, maar moest anderhalf jaar later al worden ontruimd om plaatst te maken voor de

Atlantikwall. De patiënten (sedert de jaren dertig zowel kinderen als volwassenen) werden

ondergebracht in een oud schoolgebouw aan de Weesperstraat 85. Eind 1945 werd het

Zeehospitium met het Haagsch Sanatorium tijdelijk ondergebracht aan de Tapijtweg. Pas in

1957 kreeg het een nieuw gebouw, in Kijkduin op de plek van het oude. Naar het

Zeehospitium kwamen mensen met orthopedische en reumatologische klachten, maar het

sanatorium was in eerste instantie een revalidatiecentrum. Ook aan kinderrevalidatie werd

veel aandacht geschonken.


3 Notulen van de vergaderingen van de regenten, 1938 - 1971


11 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1941 – 1952

21 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de penningmeester, 1940-1976

28 Stukken betreffende de evacuatie van het Tweede Zeehospitium, het onderbrengen van de

patiënten in een schoolgebouw aan de Weesperstraat en de samenwerking met het Haagsch

Sanatorium, 1940-1960

32 Jaarrekeningen, 1930 – 1959

34 Overige stukken betreffende de financiële verantwoording, 1904 – 1960

36 Stukken betreffende de bouw en de verbouw van het Eerste Zeehospitium aan de Gevers

Deynootweg 21 te Scheveningen, met bouwtekeningen, ca. 1880-1941

37-38 Stukken betreffende de bouw en de sloop van het Tweede Zeehospitium aan de Hoek

van Hollandlaan te Kijkduin, met bouwtekeningen, 1934-1952

57-58 Stukken betreffende de zorg voor patiënten, 1880-1993

63 Stukken betreffende voorlichting en publiciteit over het Zeehospitium en de

Sophiastichting, 1880-1995

64 Aantekeningen betreffende de geschiedenis en gedenkboeken betreffende de

Sophiastichting en het revalidatiecentrum in Delft, 1930-1980

65 Publicaties betreffende de Sophiastichting, koningin Sophie en het Zeehospitium, 1877-

1999

68 Foto's van het Eerste Zeehospitium aan de Gevers Deynootweg 21 te Scheveningen, ca.

1900-ca. 1940

69 Foto's van het Tweede Zeehospitium aan de Hoek van Hollandlaan te Kijkduin, 1939-1942

Thema/thema’s: Gezondheidszorg, Evacuatie, oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

116

Vereniging tot Verspreiding van lectuur aan Zieken te 's-Gravenhage


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

In 1896 besloot een aantal Haagse vrouwen met bloemen uit eigen tuin en een stapel

tijdschriften de zieken van de gemeenteziekenhuizen aan de Zuidwal en het Slijkeinde te

verrassen. In de loop der jaren werden de activiteiten steeds professioneler en in 1908 kregen

de initiatiefneemsters zelfs de beschikking over een kleine bibliotheek. In 1923 organiseerde

men zich onder de naam 'Vereeniging tot verspreiding van Bloemen en Lectuur aan Zieken'.

Na 1926 werd het rondbrengen van bloemen stopgezet, omdat de zieken voldoende bloemen

van hun bezoek ontvingen. In 1934 sloot het ziekenhuis aan het Slijkeinde, waardoor alle

activiteiten werden verplaatst naar het Zuidwalziekenhuis. Aan het begin van de Tweede

Wereldoorlog nam de politie een deel van de patiëntenbibliotheek in beslag en kreeg men

tevens een verbod op de uitdeling van nog eens ongeveer driehonderd boeken. Behalve aan de

Zuidwal verspreidde men in deze jaren ook boeken in de noodhospitalen aan de Naarderstraat

en de Bezemstraat.


1 Notulen, 1923-1950, met achterin een korte chronologische notitie over de geschiedenis van

de vereniging in de periode 1896-1950

13 Register van jaarrekeningen, 1917-1982

Thema/thema’s: Censuur


NAAM ARCHIEF:

Algemene Begraafplaatsen


Omvang: 0,1m1

Taal en schrift: Nederlands, Engels en Duits


Gemeentearchief.


Inhoud:

In Den Haag werd op 2 januari 1830 een nieuwe begraafplaats geopend op een terrein in de

duinen achter Schuddegeest langs het Scheveningse Kanaal. De begraafplaats werd ontsloten

door de later zo genoemde Kerkhoflaan. Door de groei van de Haagse bevolking werd het

noodzakelijk een tweede begraafplaats aan te leggen en aldus geschiedde in de jaren dertig

van deze eeuw bij Ockenburgh. De begraafplaats werd onder de officiële naam 'Westduin' op

1 juli 1950 in gebruik genomen. Gedurende de oorlogsjaren werd er echter ook al begraven.

Op 11 juli 1941 werd als eerste een Duitse militair begraven.

Zie voor het begraven van militairen ook: toegangsnummer 0610-01, inv.nrs. 2483 en 2486.


49 Registers van begravenen 3e klasse Westduin, 1941 - 1945 (Duitsers en Engelsen)

59 Stukken betreffende de totstandkoming en inrichting van het terrein en de gebouwen van

de begraafplaats Westduin, met tekeningen, 1936-1958

Thema/thema’s: Duitse instellingen, Geallieerden


117

6. SOCIALE ZORG EN VOLKSHUISVESTING

NAAM ARCHIEF:

Vereniging Haags Tehuis voor Ongehuwden (HTO), 1920-1966


Omvang: 0,2m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Vereniging Haags Tehuis voor Ongehuwden (HTO) is opgericht door het departement ’s-

Gravenhage van de maatschappij tot nut van ’t algemeen.


329 Notulen, 1936-1951

334 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven, 1938-1947


341 Stukken betreffende de vordering van het gebouw door en de verhuring van het gebouw

aan overheidsinstanties, 1943-1945

370-371 Exploitatierekeningen, 1936 – 1948

376 Journalen, 1922 - 1925 blz. 1-4; voortgezet: 1938 dec. – 1944

378 Inventaris (boekwaarde/afschrijving), 1936-1949

379 Kasboek, 1922-1951

380 Kasstaten, 1942-1949

Thema/thema’s: Vordering


NAAM ARCHIEF:

Nutsziekenfonds


Omvang: 0,625 m¹




Inhoud:

De ziekenfondsen werden op 1 november 1941 door de Duitse bezetter gedwongen een

verplichte verzekering in te stellen. Ook raakte het ziekenfonds veel ingeschrevenen kwijt

door de verplichte evacuatie van veel Hagenaars en door de te werkstelling in Duitsland.

Hierdoor leed het fonds in de oorlogsjaren grote verliezen.


6 Jaarverslagen, 1849 en 1892-1976

Thema/thema’s: Sociale zorg


NAAM ARCHIEF:

Vereniging Tehuis voor onbehuisden, sedert 1923 D.A.J. Kesslerstichting


Omvang: ca. 0,25m1


118


Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1915 werd door de Vereniging Tehuis voor onbehuisden aan de Steynlaan het Tehuis voor

Onbehuisden geopend. Van de gemeente kreeg de vereniging in 1923 een stuk bouwgrond

aan de De la Reykade 207. De heer D.A.J. Kessler, voormalig president-directeur van BPM

en bestuurslid van de Vereeniging "Tehuis voor Onbehuisden", schonk het geld voor de bouw

van een nieuw tehuis. Op 21 maart 1923 werd dit gebouw officieel geopend. De genereuze

financiële bijdrage van de heer Kessler voor het nieuwe gebouw leidde tot een

naamswijziging van de vereniging, sedert 1923 droeg deze de naam "D.A.J. Kesslerstichting".

In het nieuwe huis was veel ruimte, er werd een slaapzaal voor 75 mannen ingericht. Het

gebouw had een aparte afdeling voor vrouwen en kinderen met een afzonderlijke ingang aan

de Delagoastraat 9. Tot in de oorlog bleef de belangstelling voor het tehuis groot. De Duitse

bezetter maakte evenwel in 1942 een einde aan de activiteiten van de vereniging. In 1942

werd het bestuur van zijn taak ontheven en het personeel ontslagen. Eind 1942 werd het

hoofdgebouw van de Kesslerstichting in beslag genomen door de NSB-afdeling Winterhulp-

Nederland. Toen na de bevrijding de bestuursleden weer terugkeerden, bleek dat de inventaris

en de geldmiddelen verdwenen waren. Hierop werd besloten de oude vereniging weer op te

bouwen. Opnieuw werd gepoogd om aan thuislozen onderdak te bieden en ze verder te

begeleiden.


9-12 Kasboeken van inkomsten en uitgaven, 1940-1945

25 Registers waarin staan opgetekend de gegevens van bewoners die zijn gehuisvest in het

tehuis, 1946-1962, met aantekeningen betreffende de periode 1931-1955

79 Stukken betreffende de inbeslagname door de Duitse bezetter van de Packard- bestelwagen

van de A.H.D. (Algemene Haagse Dienstverrichting)1942.

Thema/thema’s: NSB, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Vereeniging ‘Hulp aan zuigelingen’


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

De 's-Gravenhaagsche Centrale Vereeniging tot Bescherming van Zuigelingen werd op 26

november 1902 in Den Haag opgericht. De vereniging stelde zich ten doel om de hoge

kindersterfte door alle haar ten dienste staande middelen te beperken. Er werd aan het

Oranjeplein in Den Haag een consultatiebureau ingericht, waar adviezen werden verstrekt

over de voeding en de behandeling van zuigelingen, onder meer werden hier cursussen op het

terrein van de zuigelingenzorg voor moeders georganiseerd. Indien nodig werd er ook melk

voor baby's verstrekt. Voor de verpleging van zieke zuigelingen werd een speciale afdeling

ingericht. In 1918 werd een ruimer onderkomen gevonden in het woonhuis aan het

Oranjeplein 26 te Den Haag, dat later uitgebreid werd met de percelen 24 en 25. Na deze

uitbreiding konden hier ongeveer dertig zieke zuigelingen worden verpleegd. In het laatste

oorlogsjaar was zorg nauwelijks meer mogelijk vanwege tekorten aan alles. Er was geen

119

warm water, licht, verwarming, voedsel of linnengoed. Direct na de bevrijding zorgde de

Britse en Hollandse Rode Kruis Commissie voor melk, meel, suiker en medicamenten.


1 Notulen van de algemene ledenvergadering, 1903-1962


5 Notulen van de bestuursvergaderingen, 1927 - 1952

8 Verslag van de gebeurtenissen in de zuigelingenkliniek in de Tweede Wereldoorlog, (ca.

1946)



NAAM ARCHIEF:

Het Israëlietisch Weeshuis ‘Hulp Voor Weezen’ (Ezer Jatom) te ’s-Gravenhage



Gemeentearchief.

Omvang: ca. 5m1

Taal en schrift: Nederlands, en Duits


Gemeentearchief.


Inhoud:

Het Israëlietisch Weeshuis ‘Hulp Voor Weezen’ (Ezer Jatom) te ’s-Gravenhage

werd in 1849 opgericht, toen zeer vele kinderen ten gevolge van de cholera wees waren

geworden. Joodse wezen konden met het oog op het kasjroet (rituele geschiktheid van het

voedsel) niet worden ondergebracht in een van de niet-joodse weeshuizen in de stad. De zorg

voor joodse wezen werd dan ook in eerste instantie overgelaten aan familieleden. Het

weeshuis werd gevestigd aan de Stille Veerkade, verhuisde in 1880 naar de Raamstraat en in

1932 naar de Pletterijstraat. In 1933 ontving het bestuur het verzoek van het Comité voor

Joodse vluchtelingen en vanuit Duitsland van het weeshuis in Frankfurt am Main of er

behalve wezen ook vluchtelingenkinderen in het Haagse weeshuis konden worden

opgenomen. Op dit verzoek werd positief gereageerd en reeds in datzelfde jaar arriveerden de

eerste uit Duitsland gevluchte joodse kinderen. Sedert 1933 werden er veelvuldig Duitse

vluchtelingenkinderen in het joodse weeshuis opgenomen. Sommige wezen vertrokken vóór

de oorlog naar Palestina. Om de vele Duitse kinderen te kunnen opvangen werden bedden

bijgekocht en werd de zolder van het weeshuisgebouw aan de Pletterijstraat bewoonbaar

gemaakt. Een groot deel van deze kinderen werd ook bij particulieren ondergebracht. Na het

uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de Duitse vluchtelingenkinderen die ouder

waren dan 15 jaar gedwongen het weeshuis te verlaten. Zij mochten van de Duitse bezetter

niet in het kustgebied wonen. De kinderen werden onder meer ondergebracht in het Centraal

Israëlitisch Weeshuis in Utrecht.

Aan de Pletterijstraat 66 stond tot 1943 het joodse weeshuis. Op last van de Duitse bezetter

werden op die dag alle bewoners, de directeur, de directrice, het personeel en de aanwezige

kinderen weggevoerd. Niemand keerde terug, alle weggevoerde personen zijn vermoord.

Relevante inventarisnummers: 24 Notulen van het bestuur van het weeshuis; met bijlagen; met hiaten, 1939-1940

41-42 Registers van schoolrapporten, 1932-1942

45-46 Registers van contributie inning, 1939-1940

48 Debet- en creditnota's en een lijst van boekingen in rekening courant van het N.V.

Bankierskantoor Lissa en Kahn, 1941

120

49 Kasboek, 1941

51-52 Notulen, 1940-1943

55 Ingekomen stukken, 1939

56 Lijsten met gegevens over het weeshuis verstrekt aan de Armenraad van de gemeente Den

Haag, 1927-1940

57 Lijsten met gegevens over het weeshuis verstrekt aan de Duitse bezetter en aan de

Joodsche Raad, 1940-1942

59 Rooster van aftreden van regenten en regentessen van het weeshuis in de periode 1914-

1940, ca. 1940

63 Loonstaten, 1941-1942

65 Stukken betreffende het verstrekken van hypothecaire leningen door het weeshuis, 1864,

1922-1939

70 Akten waarin derden bevestigen het saldo van hun hypothecaire schuld aan het weeshuis

op verzoek van het weeshuisbestuur, 1940 december

73 Stukken betreffende de bouw van een nieuw weeshuis, met schetsontwerp en

ontwerptekeningen van architectenbureau Simons en Van Braningen, 1929-1932

74 Bouwtekeningen van het weeshuis aan de Pletterijstraat 66, 1936

75 Stukken betreffende de opening van het nieuwe weeshuis aan de Pletterijstraat 66, 1932

76 Stukken betreffende de verzekering van het weeshuis aan de Pletterijstraat 66, 1932-1940

77 Stukken betreffende de aankoop van de inventaris van het weeshuis aan de Pletterijstraat

66, ca. 1932

78 Stukken betreffende de bouw van een gasdichte schuilkelder in het souterrain van het

weeshuis; met bouwtekening, 1939

79 Stukken betreffende voorstellen tot uniformering van de boekhouding van de weeshuizen

in Holland en Utrecht, 1936-1940

80 Begrotingen en jaarrekeningen, met bijbehorende stukken, 1922-1942

81-83 Bijlagen bij de jaarrekeningen, 1941-1943

86 Bank- en giroboek, 1934-1939

87 Grootboek, 1939-1942

88 Kwitanties van donaties aan het Weeshuis, 1943

91 Overeenkomsten waarbij derden zich verplichten de verpleegkosten van met name

genoemde kinderen te financieren, 1918-1940

92 Stukken betreffende de zorg voor weeskinderen in het weeshuis, 1918-1940

93 Correspondentie met de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon

betreffende subsidiëring van joodse weeskinderen, 1930-1938

94 Stukken betreffende het overleg met andere weeshuizen over de opvang van joodse

vluchtelingenkinderen, 1939

95 Correspondentie met de Joodsche Vereeniging voor Verpleging en Verzorging, 1942-1943

98 Documentatie betreffende andere weeshuizen en instellingen, ca. 1935

99 Overige documentatie, 1916-1938

101 Stukken betreffende de federatie van weeshuizen, het rechtsherstel pand Pletterijstraat 64-

66, het rechtsherstel fondsen, 1947-1974 en de nalatenschap S.S. de Jong, Winkel-v. Loen,

L.A. de Vries en S. Polak, 1947-1974

102 Kasboeken en effectenregisters, 1946-1957.

105 Goedgekeurde notulen en presentielijsten bestuurs- en algemene ledenvergaderingen,

1950-1982

106 Ingekomen correspondentie, 1952-1975

107-108 Uitgaande correspondentie, 1952-1975

109 Stukken betreffende gefusioneerde instellingen, Nalatenschap Joëls, Dasberg en Federatie

weeshuizen, 1938-1975

121

110 Stukken betreffende rechtsherstel effecten, 1953-1957

Bond van ambtenaren bij Departementen van algemeen bestuur en Hooge colleges van Staat

te 's-Gravenhage 'Departementsbond', 1903-1943

Thema/thema’s: Sociale Zorg, Jodenvervolging, Vluchtelingen, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Oude mannenhuis (Fundatie van Beyeren van Schagen) te 's-Gravenhage


Omvang: ca. 0,2m1




Inhoud:

In 1773 is het Oude Mannenhuis, gelegen tussen het Noordeinde en de Oude Molstraat, in

gebruik genomen. Het Oude Mannenhuis was bestemd voor maximaal dertig bejaarde

mannen, die een bewijs van lidmaatschap van de Gereformeerde Gemeente konden

overleggen. Vanaf de stichting tot na de Tweede Wereldoorlog werden hiermee bedoeld de

lidmaten van de Nederlands Hervormde Kerk. Ten gevolge van het voedseltekort in de

Hongerwinter van 1944 is een aantal bewoners van het Oude Mannenhuis overleden


8-9 Registers van notulen van het college van regenten, 1920-1971

18 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1939 - 1948

269 Lijsten met de vermelding van de voeding die aan de commensalen wordt verstrekt, met

bijbehorende stukken, 1852-1942

284 Stukken betreffende het overlijden van zes commensalen in de winter van 1944 en het

verzoek van de binnenvader aan de regenten om nieuwe commensalen toe te laten, 1945

Thema/thema’s: Hongerwinter


NAAM ARCHIEF:

Vereniging ‘Salem’


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

In 1893 de vereniging ‘Salem’ (Vrede) opgericht met als doel tegen een kleine een tehuis te

bieden aan onbemiddelde dames "uit de beschaafde stand" en een tijdelijk onderkomen te

verschaffen aan jonge onderwijzeressen zonder betrekking die enige tijd in Den Haag

moesten wonen. De vereniging kocht een woonhuis aan de Willemstraat 26 in Den Haag.

Later kocht de vereniging ook belendende percelen. De bewoonsters hadden in ‘Salem’ de

beschikking over een zitslaapkamer en medegebruik van de conversatiekamer. De

oorlogsjaren lieten ‘Salem’ niet onberoerd. Op 10 februari 1944 waren de dertien bewoonsters

en de directrice gedwongen te evacueren naar Huize ’t Ross te Laren in Gelderland. De

panden in de Willemstraat waren in gebruik genomen door de Nederlandse Coöperatieve

Raad van Voedselvoorziening. Maar in Laren was de voedselvoorziening beter dan in Den

Haag. In Maart 1945 vorderde de Wehrmacht de voorkamer van Huize ’t Ross, later trokken

de Canadezen in het huis dat toen in de vuurlinie lag.

122

Op 18 november 1946 keerden 11 dames terug naar de zeer uitgewoonde panden aan de

Willemstraat. Het perceel nr 30 kon pas in oktober 1952 weer worden betrokken.


12-13 Notulenboeken, 1935-1958

39, 40-41 Ingekomen en minuten van uitgegane stukken, 1940, 1944-1945

153 Stukken betreffende de percelen Willemstraat 26 t/m 30, 1909-1968

160 Gedicht bij het geschenk van de pensionaires aan het bestuur van ’Salem ter gelegenheid

van het gouden jubileum der Vereniging. Dit jubileum werd gevierd in huize ’t Ross te Laren

in Gelderland, 1944

Thema/thema’s: Sociale zorg, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Archief van het Remonstrants Tehuis ‘Van Valkenburg’


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Zie relevante inventarisnummers


724 Enquêteformulier betreffende oorlogsgeweldschade aan huisraad, geleden door het tehuis

voor oude dames te Bennekom, waarvan het remonstrants tehuis "Van Valkenburg" eigenaar

was, 1945



NAAM ARCHIEF:

Haagsch Crisis Comité (HCC)





Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1931 waren de gevolgen van de economische crisis doorgedrongen tot brede lagen van de

bevolking. In reactie hierop nam H.K.H. Prinses Juliana het initiatief tot de oprichting van een

Nationaal Crisis Comité dat tot doel had de nood onder slachtoffers van de crisis te helpen

lenigen. In verschillende gemeenten werd vervolgens overgegaan tot de oprichting van

plaatselijke crisis comité's, die uitvoering gaven aan de regelingen van het NCC, en die tevens

zelfstandig actie ondernamen ten bate van personen die door de crisis waren getroffen. In Den

Haag werd op 27 november 1931 het Haagsch Crisis Comité (HCC) opgericht. Het HCC

verleende de zogenaamde A- en B-steun. Het subcomité A had tot taak steun te verlenen aan

personen die door de economische tijdsomstandigheden in moeilijkheden waren geraakt en

die niet in aanmerking kwamen voor de bestaande steunregeling voor werklozen. Tot deze

groep behoorden bijvoorbeeld arbeiders en kleine zelfstandigen van wie de inkomsten

zodanig verminderd waren dat zij niet meer in hun levensonderhoud konden voorzien en

werklozen die geen ondersteuning genoten omdat hun gezinsleden inkomsten hadden. Deze

123

zogenaamde A- steun werd gegeven in de vorm van geld en/of natura zoals kleding, dekens,

schoeisel en andere gebruiksartikelen. Het subcomité B verleende aanvullende steun aan

werklozen die een uitkering ontvingen in het kader van de Rijkssteunregeling voor werklozen.

Deze zogenaamde B-steun werd uitsluitend gegeven in de vorm van kleding, dekking en

schoeisel.

Om te voorkomen dat de taken en gelden door de Nederlandsche Volksdienst overgenomen

zouden worden ging het HCC per 1 november 1942 in liquidatie. Behalve de kredietverlening,

die werd overgenomen door de Gemeentelijke Leen- en Voorschotbank, werd het werk

voortgezet door een aantal subcomité's die werden omgevormd tot gemeentelijke instellingen.

De naam Haagsch Crisis Comité was echter zo ingeburgerd dat deze naast de nieuwe

benamingen in gebruik bleef. Het subcomité B, per 1 januari 1943 het Gemeentelijk B-steun

Comité, nam tot 1945 naast de uitvoering van de B-steun ook de uitvoering van de A-steun

voor zijn rekening.


2 Notulen van de vergaderingen van het dagelijks bestuur 1932-1942, met convocaties,

agenda’s en vergaderstukken, 1932-1944.

5Agenda’s van ingekomen en uitgaande stukken, 1938-1942

60-64Ingekomen en doorslagen van uitgaande stukken, 1941-1945

70 Jaarverslagen, 1931-1937, 1944

84 ‘Ariërverklaringen’, verklaringen van de medewerkers van het Haagsch Crisis Comité

inzake hun afstamming, en daarop betrekking hebbende stukken, 1940-1941

85 Stukken betreffende de zuivering bij de Gemeentelijke Schoeiseldienst, het Gemeentelijk

B-steun Comité en de Gemeentelijke Spaarregeling, 1945

103-107 Grootboeken, 1940-1946

114 Kasboek van inkomsten en uitgaven van diverse afdelingen en geldinzamelingsacties,

1938-1944

124 Kasboeken van inkomsten en uitgaven uit depot van de Gemeenteontvanger inzake de

Schoeiseldienst en de spaarregeling, 1942-1945

126 Kas- en giroboeken van inkomsten en uitgaven van het Haagsch Crisis Comité, 1944-

1951

136-137 Correspondentie met de Armenraad, 1935-1943

144 Correspondentie met de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon, 1932-

150 Journaal van inkomsten en uitgaven van de spaarregeling, de Vluchtelingenactie, en de

actie "De Koninklijke Roepstem", een geldinzamelingsactie op initiatief van HKH Koningin

Wilhelmina, 1938-1941

159-162 Maandrekeningen van inkomsten en uitgaven met overzichten van aantallen

behandelde aanvragen en toegekende bedragen van de afdelingen van het Haagsch Crisis

Comité, 1940-1955

168 Stukken betreffende de uitvoering van rapportages door de Gemeentelijke Dienst voor

Maatschappelijk Hulpbetoon inzake de toestand van gezinnen die een aanvraag om steun of

krediet deden, 1934-1942

184-185 Registers van betalingen aan leveranciers van goederen A en B, 1942-1944

203-204 Registers van door diverse hulpverleningsinstellingen aangebrachte aanvragen voor

hulp met vermelding van aard en waarde van de verstrekking, 1938-1950

207 Registers van aantallen aanvragen, verstrekte bedragen en diverse gegevens betreffende

door de afdelingen A, B en de Schoeiseldienst begunstigden, 1943-1952

213 Stukken betreffende het verlenen van ondersteuning aan kleine tuinders, 1938- 1942

214-215 Registers van door de Commissie voor Samenwerking aangebrachte hulpvragen, met

vermelding van de uitgekeerde bedragen, 1938-1942

124

217 Register van verstrekkingen in natura voor de Koninklijke Nationale Vereeniging tot

Steun aan Miliciens (Stamil) 1939 oktober - 1940 september, en van verstrekkingen in natura

aan door de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon aangebrachte personen,

1941 september - 1942.

218 Register van de ontvangst en uitgifte van goederen A en B uit eigen magazijn, 1939-1944

219-220 Voorraadboeken van rijksgoederen en goederen in eigen magazijn, 1940-1942

225 Aanvraagformulieren voor klompenbonnen, 1944 juni - 1944 juli

227 Notulen van de vergaderingen van subcomité A, 1937-1944

230Ingekomen en doorslagen van uitgaande stukken van subcomité A, 1940-1943

231 Dagboek van giften ten bate van de A-steunverlening, 1940-1943

234 Register van aantallen per dag binnengekomen aanvragen, uitgevoerde handelingen en

uitgekeerde bedragen in geld en natura met jaaroverzichten, 1940-1943

235 Maandstaten van aantallen als A-steun verstrekte stuks kleding, linnengoed en

gebruiksvoorwerpen, 1936-1944

236 Staten van aantallen ingewilligde en afgewezen aanvragen voor A-steun, 1938- 1944.

237 Staten van de kerkelijke gezindten van met A-steun begunstigde personen, 1938- 1942

238-241 "Bewilligingslijsten", staten van begunstigden met vermelding van verstrekkingen in

geld en natura en van de afrekening daarvan, 1940-1947

242 Staat van voorlopige toewijzingen van steun, 1944

244 Notulen van de vergaderingen van subcomité B, 1939-1944

245 Notulen van de vergaderingen van het dagelijks bestuur van het Haagsch Crisis Comité

met het subcomité B, met convocaties en vergaderstukken, 1932-1942

246 Correspondentie met burgers en andere hulpverleningsinstellingen inzake individuele

verstrekkingen, 1936-1941

248 Correspondentie met het gemeentebestuur en het Ministerie van Sociale Zaken inzake de

afrekening van de financiering van de B-steun, 1938-1941

249-252 Kasboeken van inkomsten en uitgaven van de afdeling B, 1936-1947, met een

overzicht van ontvangen subsidies voor B-steun, 1932-1941

254 Journaal van inkomsten en uitgaven van de afdeling B, 1942-1950.

261 Stukken betreffende het aanvragen van rijks- en gemeentesubsidies en voorwaarden voor

de toekenning daarvan, 1937-1944

263-265 Register van aantallen per dag binnengekomen aanvragen, uitgevoerde handelingen

en uitgekeerde bedragen in geld en natura met jaaroverzichten, 1938-1945

267 Staten van aantallen ingewilligde en afgewezen aanvragen voor B-steun, 1938-1945.

269 Stukken betreffende de inbeslagname van voor B-steun bestemde goederen in verband

met de mobilisatie, 1939

270 Opgaven aan het College van B en W van de bedragen van aan begunstigden verstrekte

goederen, 1939-1944

271-274 ‘Bewilligingslijsten’, staten van begunstigden met vermelding van verstrekkingen in

geld en natura en van de afrekening daarvan, 1940-1947

275 Circulaire van het Departement van Sociale Zaken inzake een herziening van B-steun en

Spaarregeling, 1942, afschrift.

276 Stukken betreffende de benoeming van een vertegenwoordiger van de Nederlandschen

Volksdienst / Winterhulp Nederland in het B-steuncomité, 1942, 1944.

277 Voorraadlijsten van bij diverse leveranciers opgeslagen goederen bestemd voor B-steun

en correspondentie met leveranciers inzake leveranties, 1942-1946

278 Staat van voorlopige toewijzingen van B-steun 1944-1945, met vermelding van de datum

van afdoening, 1944-1947.

279 Maandstaten van aantallen ingekomen, afgewezen en ingewilligde aanvragen,

rapportages en uitgekeerde bedragen door het Gemeentelijk B-steun Comité, 1945-1948

125

280-297 Spaarregeling voor gesteunde werklozen, 1937-1948

319-320 Notulen van de vergaderingen van de credietcommissie, afschriften, 1936-1942

339 Registers van kredietaanvragen, 1938-1941

340 Register van failliet verklaarde begunstigden met vermelding van de bijbehorende

kredietnummers, ca. 1932-ca. 1942

341 Register van begunstigden met vermelding van kredietnummers, ca.1932-ca. 1942

344 Registers van verstrekte, afgeloste, uitstaande en oninbare leningen, 1936-1946

347 Registers van aantallen ingekomen, toegewezen, afgewezen en doorverwezen aanvragen

om krediet, 1940-1942

348 Lijsten van kredietaanvragen, na bespreking in de vergadering van de kredietcommissie

ter kennisneming overgedragen aan de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk

Hulpbetoon, 1938-1941

350 Staten van door de secretaris van de credietcommissie ingewilligde kredietaanvragen,

1940-1942

Thema/thema’s: Sociale zorg, Jodenvervolging, Zuivering, Mobilisatie


NAAM ARCHIEF:

Stichting Vrijzinnig Protestantsche Crisiszorg


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

De Stichting Vrijzinnig Protestantsche Crisiszorg werd in 1933 door zeven Vrijzinnig

Protestants Christelijke organisaties opgericht met het doel geestelijke en stoffelijke steun te

verlenen aan personen die door de economische crisis of andere oorzaken in nood waren

geraakt. De organisatie was werkzaam in het brede scala van algemeen maatschappelijk werk,

clubhuiswerk, jeugdwerk en zorg voor werklozen. Voor werklozen ouder dan 25 jaar werd in

oktober 1933 aan de gaslaan 41 een tehuis geopend, waarin clubactiviteiten werden verzorgd

en waar men kon deelnemen aan de gemeentelijke vakcursussen voor werklozen.

Het gebouw aan de Gaslaan werd op last van de bezetter in 1942 gevorderd door de Dienst

der Gemeenteplantsoenen. De stichting zette desondanks de activiteiten in de oorlogsjaren

voort.


1 Register van notulen van vergaderingen van het bestuur, 1933-1947

2 Register van notulen van vergaderingen van het dagelijks bestuur, 1932-1947


18 Agenda van ingekomen en uitgaande stukken, 1934-1948

19 Index op de agenda van ingekomen en uitgaande stukken, 1934-1948

21 Lijsten van namen en adressen van bestuursleden, 1935 en 1945

22 Jaarverslagen, 1933, 1935, 1937-1945

23 Jaarrekeningen, 1933-1947

24-25 Kasboeken, 1942-1947

27 Tabellarische kasboek, 1939-1947

29 Kasstukken behorende bij de kasboeken, 1942-1947

30 Postcheque- en girodienst, registratie, 1944-1948

31 Tabellen ten behoeve van de Rijks-armenzorgstatistiek, 1935-1942 en 1945-1946

32 Begrotingen, 1935, 1937-1947

126

33 Lijst van personen, aan wie gelden zijn voorgeschoten en welke zij hebben terugbetaald of

die hen zijn kwijtgescholden, 1939-1940

34 Lijsten van contribuanten, 1942-1943

35 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de penningmeester, 1932-1947

39 Kasboek van de jeugdleidster, 1941-1947

Thema/thema’s: Sociale Zorg, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Reclassering Leger Des Heils – afdeling Den Haag


Omvang:



Gemeentearchief.


Inhoud:

William Booth richtte in 1865 in Engeland het Leger des Heils op. Aan het einde van de

negentiende eeuw sloeg het Leger des Heils ook in Nederland aan. De nieuwe

evangelisatiebeweging vond vele aanhangers. Ook in Den Haag is het Leger zeer populair.

Een sociale taak die aan het einde van de negentiende eeuw door het Leger werd opgenomen

was de zorg voor reclassering van delinquenten. Heilsoldaten brengen bezoeken aan

gevangenen in hun cel. In Den Haag werd een industriële inrichting opgezet om ernstige

recidivisten op te vangen.

Na de Tweede Wereldoorlog gold speciale zorg voor in Den Haag gevangen zittende politieke

delinquenten.



NB Betreft o.m. overdracht politieke delinquenten


NB Betreft o.m. politieke delinquenten


NB Betreft o.m. cijfers politieke delinquenten 1951

33 Register waarin over diverse zaken aantekeningen zijn gemaakt, 1949-1952

NB Betreft o.m. gratieverzoeken

64 Geschriften van de Vereniging van Reclasseringsinstellingen VIIIa en VIIIb, (Verzameling

van besluiten , voorschriften, circulaires enz. betreffende de reclassering), 1e deel: 1942-1951,

2e deel: 1952-1955, 1942-1955

76-77 Registers met namen en rapporten over onder toezicht van het Leger des Heils staande

personen, 1948-1956

Thema/thema’s: Collaboratie, Sociale zorg


NAAM ARCHIEF:

Districtscommissie van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden

dienst in de Nederlanden


Omvang: ca. 0,2m1



127


Inhoud:

Het Fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden is

op 1 april 1815 door koning Willem I te Amsterdam opgericht ten behoeve van militaire

oorlogsslachtoffers of voor de weduwen en kinderen van gesneuvelde militairen. Voor de

invaliden werd te Leiden een Invalidenhuis opgericht. In 1935 is dit tehuis gesloten, de

verpleegden werden in Bronbeek opgenomen.


292-297 Rekeningen en bijlagen, 1940-1945

321 Stukken betreffende de jaarrekeningen, 1944-1967

322 Kasboekje, 1934-1954

323 Contributieboek, 1944-1953

332 Aanvragen tot opneming als deelgerechtigde, 1940-1943

333-337 Stukken betreffende aanvragen om onderstand, 1940-1957

Thema/thema’s: Krijgsverrichtingen, Oorlogsslachtoffers


NAAM ARCHIEF:

Vereeniging tot verbetering van de woningen der arbeidende klasse (na 1990 Koninklijke

Haagse Woningvereniging van 1854)


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

In 1851 bezocht een aantal Leidse studievrienden de wereldtentoonstelling in Londen. Hier

zag men model-arbeiderswoningen. De vrienden wensten dergelijke woningen ook in Den

Haag te bouwen en kwamen in 1853 bijeen met als doel een vereniging op te richten om de

erbarmelijke huisvesting van behoeftige Hagenaars te verbeteren. Na een aantal

voorbereidende vergaderingen is op 1 maart 1854 de Vereeniging tot verbetering der

woningen van de arbeidende klasse te ’s-Gravenhage officieel opgericht. Bij een bomaanval

op 11 april 1944 ging het kantoorgebouw van de vereniging aan de Laan Copes van

Cattenburg 18 door brand verloren. Direct na de brand kreeg de vereniging onderdak in de

Wagenstraat 169.


4 Notulen van het bestuur, 1926-1957

6 Notulen van algemene ledenvergaderingen, 1883-1958

7 Convocaties voor ledenvergaderingen, 1882-1950

17 Ingekomen stukken, 1933-1980

19 Registers met afschriften van uitgaande stukken, 1897-1950


38 Inventarislijst van de archiefstukken die na het bombardement in de kluis van de

Amsterdamsche bank zijn geborgen, 1944

42-43 Financiële jaarverslagen van het bestuur, 1900-1955

54 Stukken betreffende de afwikkeling van de schadeuitkering na de verwoesting van het

kantoorgebouw van de vereniging aan de Laan Copes van Cattenburg 10 door het

bombardement, 1944-1953

63 Registers waarin het onderhoud van de woningen in eigendom van de vereniging staat

geregistreerd, 1933-1952

128



NAAM ARCHIEF:

Haagse Afdeling van Arbeid Adelt


Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Haagse afdeling Arbeid Adelt is aan het einde van de negentiend eeuw opgericht met als

doel vrouwen uit de burgerklasse die in economische moeilijkheden waren geraakt, sociale

bijstand te verlenen. De vrouwen kregen een mogelijkheid tot bijverdienen door het

vervaardigen van handgemaakte artikelen.

In juni 1944 moest Arbeid Adelt op last van de bezetter de activiteiten stopzetten. Een

medewerkster van Arbeid Adelt, die door een bombardement haar woning is verloren trekt in

april 1945 in het woonhuis boven de winkel aan het Noordeinde.

Het archief van de vereniging is tijdens de oorlog opgeborgen in een kluis in Velp. Pas in

november 1947 keerden de archieven, zij het onvolledig, terug. De Duitsers hadden de kluis

opengebroken en de inhoud mee naar Duitsland genomen. Het gedeelte van het archief dat in

de Tweede Wereldoorlog was ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale

Geschiedenis is na de oorlog niet teruggekeerd.


13 Registers van notulen van bestuursvergaderingen, 1937-1947


24 Correspondentie met het hoofdbestuur en met andere afdelingen, 1930-1948

25 Register van ingekomen en minuten van uitgaande stukken,1934-1944. 1 deel


27 Statistiek ten behoeve van de Armenraad van de gemeente Den Haag, 1935-1943

36 Stukken betreffende de berging en de overdracht van het archief, 1942-1943, 1948

38 Correspondentie met de depothoudsters, 1935-1953

46 Stukken betreffende het beleggen in effecten, 1943-1945

53 Register waarin staan genoteerd de effecten, 1944-1952

56 Stukken betreffende de eigendomserkenning door de Raad voor het Rechtsherstel van

effecten in het bezit van Arbeid Adelt, 1948-1950

60-61 Register van inkopen en verkopen, 1939-1943

62 Stukken betreffende de inschrijving van Arbeid Adelt bij het Rijksbureau voor de

Distributie van Textielproducten door den Handel, 1940-1941. 1 omslag

73 Stukken betreffende het verzoek van Arbeid Adelt aan het Ministerie van Financiën om te

mogen worden vrijgesteld van de betaling van Omzetbelasting, 1941

82-83 Kasboeken, 1937-1946


100-101 Giroboeken, 1937-1950

109 Beschikking van de procureur-generaal bij het gerechtshof te Den Haag op het

verzoekschrift van Arbeid Adelt, waarin aan Arbeid Adelt en Tesselschade wordt verleend om

een bazaar te organiseren, 1940

113 Correspondentie met en betreffende vrouwen die een subsidie uit het Studiefonds ‘Arbeid

Adelt’ hebben gekregen, 190-1945

129

118 Ingekomen circulaires van de landelijke vereniging, 1935-1941

Thema/thema’s: Sociale Zorg, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Archief van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland, afdeeling 's-Gravenhage


Omvang: ca. 0,5m1



Gemeentearchief.


Inhoud: De in 1784 opgerichte Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen sloot Joden aanvankelijk uit van

het lidmaatschap. In 1848 richtten dezen daarom de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in

Nederland op. Op last van de Duisters is de Maatschappij direct na de bezetting opgeheven.


1542 Oproepingen voor Algemene vergaderingen, 1889 - 1940

1547 Notulen van bestuurs- en algemene ledenvergaderingen, 1914-1940



1558 Ledenlijsten 1863-1913; met rooster van aftreding van bestuursleden, 1908-1942

1559 Stukken betreffende ledenwerving, 1935-1937

1564 Jaarverslagen der Maatschappij, 1911-1939

1565 Verslagen van algemene vergaderingen der Maatschappij, 1931- 1939

1569 Kwitanties, 1852-1878, 1940

1579-1602 Dossiers inzake het verlenen van subsidies, 1934-1940

1603 Stukken betreffende subsidieverlening, 1934-1940

Thema/thema’s: Sociale Zorg, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Archief van de Joodsche Coördinatiecommissie, afdeling ’s-Gravenhage, 1945-1951


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1945 werd de Joodsche Coördinatiecommissie, afdeling ’s-Gravenhage opgericht, die zich

bezighield met de opvang van joden die terugkeerden uit de concentratiekampen.



378 Alfabetische lijst van zich in Nederland bevindende joden, A1, met los inliggend de

supplementen I III, 1945

379 Lijsten van personen die uit concentratiekampen zijn teruggekeerd, 1945

380-381 Journalen, 1945-1946

382-383 Kas- en bankboeken, 1945-1950

130

386-388 Accountantsrapporten, uitgebracht aan de Contactcommissie der J.C.C.'s in


396- 397 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1948-1970

3980-399 Nota's en dagafschriften, 1948-1971

400-401 Grootboeken, 1952-1964

402-405 Accountantsrapporten, 1955-1959

384 Bankbewijzen, 1945-1951

385 Kasbewijzen, 1945-1948

389 Aanvraagformulieren voor uitkeringen en rapporten alfabetisch geordend, 1947-1948

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Nasleep


NAAM ARCHIEF:

Stichting tot Verzorging en Huisvesting van Joodsche Verplaatste Personen, afdeling ’s-

Gravenhage


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud: Zie relevante inventarisnummers


392 Stukken van financiële aard, 1947-1949

393 Jaarrekening over 1947 en begroting voor 1948


395 Rekeningen en verantwoordingen, periodiek uitgebracht aan de Stichting J.V.P. in

Nederlands, 1948-1951

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Nasleep


131

7. INFORMATIEVOORZIENING

NAAM ARCHIEF:

Gemeentearchief van Den Haag


Omvang: ca. 0,2m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Reeds in 1938 zijn er maatregelen genomen om de archieven van het Haags Gemeentearchief

veilig onder te brengen. Het archiefgebouw aan het Rijswijksplein bezat geen kelderruimte.

Na overleg met de Dalton-HBS aan de Aronskelkweg is besloten om de souterrainruimte van

deze school te bestemmen voor archiefberging en zijn er daar houten rekken geplaatst. Alle

archieven die zich op de zolder van het gebouw aan het Rijswijksplein bevonden werden daar

weggehaald. Een selectie van belangrijke stukken uit alle verzamelingen is samengevoegd in

dertig pakken en overgebracht naar het Haags Gemeentemuseum, waar ze in de kelders zijn

geborgen. Toen in december 1942 op last van de bezetter deze kelders ontruimd moesten

worden zijn de archiefstukken overgebracht naar een van de kelders van het Algemeen

Rijksarchief aan het Bleijenburg. In augustus 1945 zijn deze documenten in ongeschonden

staat bij het Haags Gemeentearchief teruggekeerd.

In april 1940 werd een strekkende kilometer archief naar de Dalton-HBS overgebracht. Op 10

mei 1940 volgde de verdere verhuizing. De verhuizing bleek erg gevaarlijk, omdat de HBS

lag temidden van terreinen waar vele Duitse parachutisten daalden. Op dinsdag 14 mei

bevond zich twee kilometer archief, de gehele archiefbibliotheek, de prentenverzameling en

de letterkundige verzameling aan de Aronskelkweg. Door de inkwartiering van Duitse troepen

in de HBS en het afweergeschut rond het gebouw was het gevaar voor de Haagse historische

collecties niet geweken. Op 17 mei besloot de archivaris alles weer terug te brengen naar het

Rijswijksplein. Op 22 mei waren alle collecties weer teruggekeerd.

Aan het begin van de oorlog is onderdak geboden aan delen van de archieven van de

Nederlands-Israelitische Gemeente en de Portugees-Israëlitische Gemeente. Toen de

evacuatie van Den Haag een aanvang nam, brachten vele particuliere personen en instellingen

hun archieven bij het Haags Gemeentearchief onder. Onder meer het archief van de

Nederlands Hervormde Diaconie is overgebracht.

Nadat de Duitsers op het Koninklijk Huisarchief een onderzoek hadden ingesteld naar

documenten en boeken over Joden, vrijmetselaars en andere organisaties, is direct in de

collecties van het Haags gemeentearchief een onderzoek ingesteld. Alle Joodse werken,

boeken over vrijmetselarij, theosofie, pacifisme zijn uit de bibliotheek gehaald, en alle

beschrijvingen uit de kaartenbakken. Alles werd verborgen bij het Gemeentemuseum en

nadien bij het Algemeen Rijksarchief. De Duitsers zijn evenwel nimmer de collecties van het

Haags Gemeentearchief komen doorzoeken. Het rijk vroeg in 1944 de kerkelijke archieven

terug en bracht deze onder in kasteel de Cannenburgh te Vaassen. De notariële archieven

werden in mei 1944 overgebracht naar de Rijksschuilkelder te Heemskerk.

De onmogelijkheid om te stoken in het archiefgebouw in de winter van 1944, zorgde voor

ernstige vochtproblemen in het gebouw. Dit verergerde nadat op 31 december 1944 een bom,

op de Pletterijkade ontplofte en vijftig ruiten van het archiefgebouw deed breken. Er was geen

glas, in plaats daarvan werden karton gebruikt. Begin 1945 gaf de burgemeester toestemming

een depotvleugel te verwarmen om het vochtprobleem op te lossen. In de winter van

1944/1945 kwam de dienstverlening vrijwel geheel tot stilstand.

132



60-75 Ingekomen stukken, 1940-1945

199-211 Minuten van uitgaande stukken, 1940-1945

282-283 Agenda's van ingekomen en uitgaande stukken, 1919-1945

295 Index op de correspondenten en onderwerpen, 1907-1971

346 a Circulaires betreffende de instelling van een zuiveringscommissie, 1945

468 Brief aan het College van Burgemeester en Wethouders houdende verslag van lotgevallen

Gemeentearchief tijdens de Duitse bezetting, 1945

Thema/thema’s: Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Vereniging Openbare leeszaal en Bibliotheek


Omvang: ca. 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Archief van de Vereniging Openbare Leeszaal en Bibliotheek


3-4 Notulenboeken bestuursvergaderingen, 1925-1953

22-24 Stukken behandeld door het bestuur, 1938-1946

159 Stukken betreffende verboden boeken, 1940-1943

162 Klachtenboekje, 1942-1944

Thema/thema’s: Censuur


NAAM ARCHIEF:

Vereniging Rooms-Katholieke Openbare Leeszaal en Bibliotheek


Omvang: ca. 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Vereniging rooms-katholieke Openbare Leeszaal en Bibliotheek is opgericht in 1918. Een

rooms-katholieke censor beoordeelde de boeken voor de plaatsing in de bibliotheek. Tijdens

de Tweede Wereldoorlog was dit pater J. van Rijckevorsel S.J., rector van het

Aloysiuscollege. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog is de leeszaal zwaar beschadigd.


3-4 Notulenboeken bestuursvergaderingen, 1925-1953

22-24 Stukken behandeld door het bestuur, 1938-1946

159 Stukken betreffende verboden boeken, 1940-1943

162 Klachtenboekje, 1942-1944



133

8. SPORT EN RECREATIE

NAAM ARCHIEF:

Haagsche jeugdherbergstichting


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In 1932 opende ook in Den Haag een jeugdherberg de deuren. Het gebouw bevond zich aan

de Scheveningse Vijzelstraat. Op 21 maart 1941 werden het bestuur en de leiding van de

Nederlandsche Jeugdherberg Centrale overgenomen door de nationaal socialistische

gemachtigde voor het jeugdherbergwezen G.A. van Dieren. Toen deze W. Eikelenboom als

gemachtigde voor de Haagse jeugdherberg aanwees, besloot het bestuur om af te treden en

namen de herbergouders J. van ’t Hoff en C. van ’t Hoff-Visser per 1 juni 1941 ontslag. J. van

’Hoff kreeg een aanstelling als opzichter bij de Dienst der Stadsontwikkeling en

Volkshuisvesting van de gemeente 's-Gravenhage.

De raad van toezicht en advies van de Nederlandsche Jeugdherberg Centrale nam een

afwachtende houding aan. De daadwerkelijke machtsovername vond uiteindelijk plaats op 26

juni 1941. De heer Kila werd met ingang van die datum belast met de dagelijkse leiding. Op

19 oktober werd een jeugdherbergraad ingesteld. De jeugdherberg heeft daarna nog slechts

een korte tijd bestaan. Op 1 april 1942 werd hij als zelfstandige instelling opgeheven en moest

opgaan in de jeugdherbergcentrale in Amsterdam. Tot het najaar van 1942 bleef de Haagse

jeugdherberg bestaan, ook nadat Scheveningen in september 1942 tot evacuatiegebied was

verklaard.

Na de sluiting van de Haagse herberg ging naar het hoofdkantoor in Amsterdam en het

overige ging verloren of naar andere plaatsen. Het archief of een gedeelte daarvan ging

eveneens naar Amsterdam.

Na hun aftreden hielden de bestuursleden tijdens de oorlogsjaren contact met elkaar. Op

initiatief van Mr. H. Willemse werd een fonds voor gedupeerde herbergouders opgericht.

Na afloop van de oorlog kwam het oude bestuur op 1 juli 1945 voor de eerste maal weer bij

elkaar. Op 25 oktober 1945 werd een nieuw bestuur gevormd. De opheffing van de

jeugdherberg op 1 april 1942 werd bij be sluit van de Raad van Rechtsherstel in 1946

ongedaan verklaard. De raad van toezicht en advies van de Nederlandsche Jeugdherberg

Centrale werd op 31 oktober 1946 opnieuw geïnstalleerd.


1 Notulen en verslagen van bestuursvergaderingen, 1937-1941,met presentielijsten, 1937,

convocaties, agenda's en andere bijlagen


15 Financiële staten en overzichten, 1932-1936, 1940

26-30 Tabellarische journalen, 1937-1941

31 Kasboek, 1940-1941

32 Stukken inzake de overdracht van bestuursbevoegdheden, de inventaris en stukken

betreffende de jeugdherberg aan de gemachtigde van de Haagse jeugdherberg, 1941

34 Stukken betreffende tarieven, 1941-1942

35 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven, 1941-1942

134

36 Verslag van een bijeenkomst op 19 oktober 1941 inzake propaganda en de instelling van

een jeugdherbergraad, 1941

37 Stukken inzake propaganda, 1941-1942, met retroacta uit 1939

38 Stukken inzake een kinderfeest op 6 december 1941 in De Zeemeeuw en de bijdrage van

Winterhulp hiervoor,

39 Lijst van open en gesloten jeugdherbergen, (ca. 1941)

40 Staat van bezoekersaantallen over 1937-1941

41 Bonboek van uitgegeven overnachtings- en consumptiekaartjes, 1942

42 Notulen, verslagen, en aantekeningen van bestuursvergaderingen, met convocaties,

roosters van aftreding, brieven inzake agendapunten en andere bijlagen, 1945-1952



75 Stukken inzake het besluit van de Raad voor het Rechtsherstel d.d. 10 april 1946, waarbij

de opheffing van de Haagse Jeugdherberg Stichting op 1 april 1942 ongedaan wordt gemaakt,

1946, met bijlagen inzake het aftreden van het bestuur en de ontslagname van de

herbergouders, 1941 mei

238 Stukken inzake de zuiveringscommissie van de Nederlandse Jeugdherberg Centrale, 1945

355 Notulen van bestuursvergaderingen, 1934-1940

Thema/thema’s: Recreatie, Zuivering, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Reisbureau Pullman Club


Omvang: 0,1m1




Inhoud: In september 1942 werd de Pullmann Club (reisorganisatie) op last van de Duisters

opgeheven en werden alle eigendommen in beslag genomen. In juli 1945 is de Pullmann

heropgericht.


1 Dossier herstel van recht, 1942-1961

Thema/thema’s: Recreatie, Economisch leven, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Vereniging Haagsche amateurfotografen


Omvang: 0,1m1




Inhoud: De Vereniging Haagsche Amateurfotografen hield zich als vrijetijdsbesteding met

fotografie bezig. In het archief bevindt zich correspondentie betreffende hulpverlening aan

oorlogslachtoffers.

Relevante inventarisnummers: 39 Correspondentie betreffende hulp aan bombardementslachtoffers, 1945

Thema/thema’s: Oorlogsslachtoffers


135

NAAM ARCHIEF:

Koninklijke Haagse cricket- en voetbalvereniging


Omvang:



Gemeentearchief.


Inhoud:

De Koninklijke H.C. & V.V. begon haar activiteiten als een cricketclub in mei 1878. Op 7

oktober 1893 vond de fusie H.C.C. en Olympia plaats, waarna de cricketafdeling onder de

naam HCC en de voetbalafdeling onder de naam HVV verder ging. In 1898 kreeg men de

beschikking over een terrein op het landgoed ‘Clingendael’ (de ‘Diepput').

Tijdens de mobilisatie wordt luchtdoelattilerie in de kleedkamers en geschut op het tweede

veld geplaatst. Het tweede en derde veld worden door de Organisation Todt gevorderd voor

de opslag van materialen en voor cementfabricage. Dit alles ten behoeve van de aanleg van de

Atlantikwall. In 1943 wordt ook het eerste veld gevorderd. HVV vindt de rest van de oorlog

onderdak bij VUC., in het Zuiderpark bij ADO voor sommige thuiswedstrijden van HVV1, en

bij Graaf Willem II.

In de zomer van 1945 kon er al weer worden gecricket op de velden van HVV. Veel

wedstrijden werden gespeeld tegen Engelse legerteams. Het verwijderen van het beton van het

teede en derde veld zou enige jaren in beslag nemen.


4-6 Notulen van de vergaderingen van het bestuur van HVV, 1937-1947

21 Ingekomen en minuten en afschriften van uitgaande brieven van HCC, 1942 – 1946

29 Ingekomen en minuten en afschriften van uitgaande brieven van HVV,1906-1943

37 Ingekomen en minuten van uitgaande brieven van de Commissie van Beheer, 1917-1967

47 Jaarverslagen HCC, 1888, 1924-1976

48 Jaarverslagen HVV, 1941-1968

121 Grootboek, ca. 1933-ca. 1945


146 Ingekomen en afschriften van uitgaande brieven van de zuiveringscommissie, 1946

164 Correspondentie betreffende de aanstelling van een voetbaltrainer, 1940-1971

254 Stukken betreffende de samenstelling van cricketteams in verband met de mobilisatie,

1940

296-298 Clubbladen, 1939-1946

Thema/thema’s: Sport, Mobilisatie, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Haagsche Lawn tennis Club Leimonias


Omvang: ca. 0,5m1


Openbaarheid: De inv.nrs. 19, 46, 52, 525, 1061-1066, 1133-1134 (zie hieronder) zijn openbaar.


Inhoud:

Op 1 mei 1888 werd de Haagsche Lawn tennis Club Leimonias opgericht. Sedert 1938

speelde Leimonias op het nieuw ingerichte park Klein Zwitserland. Aantrekkelijk was dat er

136

hier ook hockeyvelden waren, want veel leden van Leimonias hockeyden ook. Bovendien was

het park erg mooi gelegen met veel groen. In 1941 werd op last van de Duitsers Leimonias

geliquideerd, nadat een aantal spelers in het bijzijn van Duitsers een laagvliegende Engelse

bommenwerper met gejuich hadden begroet. Oud-leden van Leimonias speelden gedurende

de rest van de oorlog verspreid over de stad. In het najaar van 1945 zonden H.Wilton,

A.C.Reidt en W. Marinkelle een circulaire aan oud-leden om hen op te roepen weer lid te

worden van Leimonias. In 1946 is de club heropgericht.


19 Notulen van algemene ledenvergaderingen en bestuursvergaderingen, 1915-1949

46 Agenda voor de algemene ledenvergadering, 1941, met brief aan de procureur-generaal,

fungerend directeur van politie om toestemming voor het houden van de vergadering

52 Ingekomen en minuten en afschriften van uitgegane brieven, 1931-1941

525 Stukken betreffende de samenstelling van competitieteams, 1934, 1939, 1941

1061-1066 Lawn Tennis. Officieel orgaan van den Nederlandse Lawn-tennisbond, 1940-1947

1132-1134 Jaarboeken van de (Koninklijke) Nederlandse Lawn Tennis Bond, 1940-1942

Thema/thema’s: Sport


NAAM ARCHIEF:

Westelijke roeibond


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

In 1925 is door vertegenwoordigers van de roeiverenigingen "De Delftsche Sport" te Delft, de

Laak" te 's-Gravenhage en "die Leythe" te Leiden opgericht "de Vereniging voor

herfstwedstrijden van burgerroeiverenigingen in het Westen', welke naam nadien gewijzigd

werd in "Westelijke Roeibond". Tengevolge van het regeringsbesluit tot opheffing van de

onderbonden werd de Westelijke Roeibond op 31 december 1940 vervangen door het district

Westen van de Nederlandse Roeibond. De Nederlandse Roeibond stelde de regels vast voor

het bestuur en de werkzaamheden van het district, benoemde het districtsbestuur en bepaalde

welke verenigingen van het district deel uitmaakten. Het reglement voor de districten werd. in

overleg met de besturen der voormalige onderbonden samengesteld en bevatte slechts de

standregelen die aan de districten de vrijheid lieten de hun opgedragen werkzaamheden naar

eigen inzicht uit te voeren. In 1940 was behalve de reeds eerder genoemde vijf verenigingen

ook de Zaanlandse zeilvereniging lid van de Westelijke Roeibond. In de tweede helft van

september 1941 werd ook de studentenvereniging "Njord" tot het district Westen toegelaten.


4 Notulen, 1926-1952


36 Stukken betreffende herstel van het NSG in de eigendom van effecten, 1945-1951

Thema/thema’s: Sport, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Vereniging Het Nationaal Schaakgebouw


Omvang: 0,25m1

137




Inhoud:

In de loop van 1923 startten prominente leden van het Schaakgenootschap Discendo Discimus

(DD) een actie om te komen tot een nieuw onderkomen voor beoefenaren van het schaakspel,

waarin ook zorg was gedragen voor het materiaal. De actie voor de werving van fondsen

verliep zo voorspoedig, dat op 17 september 1926 kon worden overgegaan tot koop van het

pand van Speijkstraat 1, Den Haag, dat voortaan de naam Nationaal Schaakgebouw droeg.

Aan het geregelde gebruik van het gebouw door schaakverenigingen kwam in 1944 een

voorlopig einde, omdat het door de bezetter gevorderd werd. In 1945 werd het daarop door

het militaire gezag in beslag genomen. Deze instantie was slechts met moeite te bewegen het

pand aan het NSG over te dragen maar op 30 mei 1947 kon het toch feestelijk heropend

worden.


4 Notulen, 1926-1952


36 Stukken betreffende herstel van het NSG in de eigendom van effecten, 1945-1951

Thema/thema’s: Sport, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Hockeyclub TOGO


Omvang: 0,2m1


Openbaarheid: : Het archief is niet openbaar, voor inzage informatie bij het Haags

Gemeentearchief.

Soort toegang: Dit gedeelte van het archief is niet geïnventariseerd.

Inhoud:

Hockeyclub TOGO (Tot Ons Genoegen Opgericht) is opgericht op 20 september 1908. In

1974 is TOGO met HHIJC gefuseerd tot HC Klein Zwitserland.

Hockeyclub TOGO en HHIJC bespeelden de velden op Klein Zwitserland. De

hockeycompetitie stortte in de tweede helft van het seizoen 1942 in. Dit was met name een

gevolg van de evacuatie van een groot deel van de Haagse bevolking. Er wordt nog wel

gehockeyd, maar niet meer in competitieverband. In 1943 volgde de evacuatie van Klein

Zwitserland. Alle hockeyvelden van het complex zouden worden bestemd voor de

verbouwing van aardappels. TOGO vond gastvrij onderdak bij Groen-Geel op de

Roggewoning aan de Buurtweg, waar de helft van de speelvelden en het clubhuis beschikbaar

werden gesteld. In 1946 konden de veldhockeyers terugkeren naar hun terreinen op Klein

Zwitserland.


Doos 2 Jaarverslagen, 1925-1964

Doos 13 TOGO-Nieuws, 1940-1941

Thema/thema’s: Sport, Vordering, Economisch Leven


NAAM ARCHIEF:

HHIJC (Haagsche Hockey en IJshockeyclub)


138

Omvang: 0,4m1



Gemeentearchief

Soort toegang: Dit gedeelte van het archief is niet geïnventariseerd.

Inhoud:

HHIJC (Haagsche Hockey en IJshockeyclub) is in 1933 opgericht. In 1974 is TOGO met

HHIJC gefuseerd tot HC Klein Zwitserland.

HHIJC speelde de ijshockeywedstrijden op Houtrust en de veldwedstrijden op Klein

Zwitserland. IJshockey kan al snel niet meer plaatsvinden op Houtrust. Ook de veldhockeyers

hadden grote problemen gedurende de oorlogsjaren. Op 10 december 1942 gelastte de Duitse

bezetter dat alle bouwsels van Klein Zwitserland verwijderd moesten zijn. De

clubeigendommen werden bij spelers ondergebracht. De geëvacueerde hockeyclub HDM ging

in 1942 bij HHIJC op Klein Zwitserland spelen. In 1943 volgde de totale evacuatie van Klein

Zwitserland. Alle hockeyvelden van het complex zouden worden bestemd voor de

verbouwing van aardappels. Korte tijd speelde HHIJC bij hockeyclub Groen-Geel op de

Roggewoning aan de Buurtweg. In het seizoen 1944-1945 lagen alle hockeyactiviteiten stil.

De ijsbaan op Houtrust kwam zwaar gehavend de oorlog door. In 1945 herbouwden Canadese

militairen de ijsbaan voor eigen gebruik. De eerste wedstrijden speelden de Canadezen tegen

de ijshockeyers van HHIJC in november 1945. In 1946 konden de veldhockeyers terugkeren

naar hun terreinen op Klein Zwitserland.


Doos 1: Clubbladen, 1939-1941, 1945-1946

Doos 3 en doos 9: Correspondentie, notulen en financiële administratie, 1940-1945

Thema/thema’s: Sport, Vordering, Economisch Leven, Geallieerden


NAAM ARCHIEF:

Voetbalvereniging ‘De Ooievaars’


Omvang: 0,6m1



Soort toegang: geen

Inhoud: De voetbalvereniging is in 1911 opgericht als een Joodse voetbalclub onder de naam Vitesse.

Al een jaar na de oprichting moest onder druk van de voetbalbond de naam worden gewijzigd.

Er werd gekozen voor de naam De Ooievaars. In de Tweede Wereldoorlog is het overgrote

deel van de leden en de spelers gedeporteerd en vermoord. Na de oorlog ging de verenging

verder met Joodse en niet-Joodse leden. In 1986 is de voetbalvereniging bij gebrek aan leden

opgeheven.


Ongeïnventariseerd

Thema/thema’s: Sport, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Haagse Voetbal- en Cricketvereniging Quick


Omvang: 0,5m1

139



Gemeentearchief.


Inhoud:

Een groep vrienden op 1 maart 1896 voetbal Quick op. De eerste officiële wedstrijd volgde in

1897.

Vanaf 1936 speelden de Quickers op het complex Nieuw Hanenburg 2. Helaas konden de

voetballers slechts zes jaren van de nieuwe velden genieten. De Duitse bezetter dwong de club

in 1942 de terreinen te verlaten. Dwars door het nieuwe complex werd vervolgens een

tankgracht als onderdeel van de Atlantikwall aangelegd. H.B.S. en A.D.O. hielpen de Quick-

voetballers en stelden hun velden beschikbaar om de competitie af te werken. Nadat de

tankgrachten waren gedempt, konden de nieuwe terreinen worden aangelegd. Sinds september

1949 kwamen de voetballers weer naar de De Savornin Lohmanlaan om hun wedstrijden te

spelen. In de zomer van 1950 waren alle velden gereed en keerden ook het eerste elftal en de

cricketers terug naar Nieuw Hanenburg.


6-8 Notulen, 1938-1949

27 Notulen van de Algemene Vergaderingen, met jaarverslagen, 1932-1954

38 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken betreffende onderwerpen van financiële

aard, met inhoudsopgave, 1921-1974

81 Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken over de 'Quick-ruïne', met

ledenlijsten en aantekeningen, 1942-1990

86 Stukken betreffende onderhoud, bouw en verbouw van terreinen en opstallen, met

inhoudsopgave,1921-1947

94 Jaarrekeningen van de penningmeester, 1937-1983

95 Financiële jaarverslagen met een notitie over de financiële situatie van de vereniging over

de periode 1921-1939, 1939-1941

107 Stukken betreffende de organisatie van voetbalwedstrijden, met inhoudsopgave,

1907-2004

108 Foto’s betreffende de viering van kampioen wedstrijden en overige evenementen, met

bijbehorende stukken, 1908-1998

114 Stukken betreffende contacten met andere voetbalverenigingen, 1933-1992

117 Collage met afbeeldingen van Quick-spelers vervaardigd na het behalen van het

kampioenschap 2e klasse KNVB, 1943

127 Ingekomen stukken bij en minuten van uitgaande stukken van de Cricketcommissie,

1922-1985

131 Programma¿s en uitslagen van cricketwedstrijden, 1933-1998

132 Notulen van de vergaderingen van de cricketcommissie, 1941-1947

134 Jaarverslagen van de Cricketcommissie, 1941, 1951-1954, 1957-1967

147-148 ‘Chantecler’, cluborgaan van Quick, 1936-1949

180 Stukken betreffende de organisatie van lustrumfeesten, met affiches en programma’s,

1941-1971

216 K.L. Brouwer en M. Meerdink Veldboom, Quick in oorlogstijd. Kort verhaal over de

belevenissen van de Haagsche Voetbalvereeniging Quick in de jaren 1940-1945, 1947

Thema/thema’s: Sport, Vordering, Oorlogsschade, Zuivering


NAAM ARCHIEF:

Haagse Sportvereniging VUC (Voorwaarts Utile Dulcis Combinatie)

140


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

De geschiedenis van V.U.C. gaat terug tot het begin van de twintigste eeuw. Op 3 maart 1901

werd in Den Haag de voetbalclub Voorwaarts opgericht. Op 1 oktober 1905 volgde de

oprichting van de club Utile Dulcis (U.D.). Beide clubs zijn belangrijk voor de V.U.C.-

geschiedenis. De besturen en leden van beide clubs besloten in 1909 samen te gaan. Op 15

augustus 1909 ontstond Voorwaarts Utile Dulcis Combinatie, of afgekort V.U.C.

In 1930 verhuisde de club naar de Schenkkade. De club kreeg hier de beschikking over een

fraai complex met vier speelvelden, kleedkamers en clubhuis. Het bondsbestuur koos het

nieuwe V.U.C.-terrein regelmatig als oefen- en als wedstrijdterrein voor het Nederlandse

elftal. De cricketafdeling van V.U.C. is opgericht in 1928 en bij de NCB aangesloten in 1930.

De beste voetbaljaren waren voor V.U.C. de jaren 1938-1944. Uiteindelijk won V.U.C. in

1944 het afdelingskampioenschap.

In de oorlogsjaren bood de club tevens onderdak aan voetbalverenigingen HBS en HVV, die

door de Duitse bezetter van de voetbalvelden waren verjaagd. De V.U.C.-accommodatie

kwam niet ongeschonden door de oorlogsjaren. Tijdens het bombardement van het

Bezuidenhout van

3 maart 1945 is de tribune van de club voor een deel verwoest.


8-10 Notulen van bestuurs- en algemene ledenvergaderingen, 1940-1947

76 Ledenlijsten opgesteld in verband met de aanmelding van leden bij de KNVB, 1940-1955

113 Jaarverslagen van de resultaten van de V.U.C.-elftallen, 1941-1943


149-153 V.U.C.-nieuws, maandelijks cluborgaan, 1940-1945

252 Herinneringsalbum over de geschiedenis van V.U.C. in de periode 1909-1944, met foto’s

ter gelegenheid van het bereiken van de eerste klasse NVB, 1944

253 Notitie met aantekeningen over de geschiedenis van de cricketafdeling, 1944

255 Registers met ingeplakte krantenknipsels en foto’s betreffende V.U.C., 1906-1962

283 Foto’s van voetbalwedstrijden, 1909-1985

284 Foto’s van elftallen, 1909-1945

Thema/thema’s: Sport, Oorlogsschade

Digitale inventaris aanwezig:

NAAM ARCHIEF:

Haagsche Hockeyvereeniging HDS (Houdt Dapper Stand)


Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief


Inhoud:

Bij de leerlingen van de tweede Gemeentelijke Handelsdagschool aan de Valeriusstraat

42/hoek Stadhoudersplein leefde een sterk verlangen te kunnen hockeyen in clubverband. Een

aantal spelers van het schoolelftal richtte op 13 mei 1933 hockeyclub HDS op. Orspronkleijk

betekende de naam Handelsdagschool, al binnen een maand besloten de leden dat de initialen

141

zouden staan voor de woorden Houdt Dapper Stand en werd de officiële naam Haagsche

Hockeyvereeniging HDS.

Nadat de hockeyclubs HHIJC en TOGO in de zomer van 1936 de twee velden op Waalsdorp

hadden verruild voor een nieuwe accommodatie op Klein Zwitserland, kon HDS hier gaan

spelen. In mei 1940 was dit voorbij. De Waalsdorp-velden waren tot militair gebied

bestempeld en sportactiviteiten mochten hier niet meer plaatsvinden. De clubleden besloten

terug te keren naar hun oude terreinen op Groenendaal. Voedselschaarste in Den Haag maakte

in november 1943 ook aan het verblijf hier een einde. Op de grond aan de Buurtweg rolden

niet langer de hockeyballen. Alle grond werd omgeploegd en op de oude terreinen kwamen

aardappelvelden. HDS vond een tijdelijk onderdak bij hockeyclub Te Werve in Rijswijk. Het

laatste oorlogsjaar stond de hockeycompetitie stil. Op het sportterrein van de Openbare

U.L.O.-school aan de Spionkopstraat kwamen enthousiaste hockeyers nog wel een balletje

slaan, maar spelen in wedstrijdverband op een echt hockeyveld was niet mogelijk. De eerste

jaren na de bevrijding bleef HDS in Rijswijk de thuiswedstrijden spelen. Uiteindelijk konden

de spelers pas in 1947 richting de oude velden terugkeren. HDS kreeg twee velden op het

complex De Roggewoning, waar ook hockeyclubs als HOC en De Gazellen (voorheen SOS)

speelden. In 1950 kon worden terugverhuisd naar het heringerichte vertrouwde Groenendaal-

complex aan de Buurtweg.


2 Register van notulen van bestuursvergaderingen en algemene ledenvergaderingen, 1933-

1952

31 Register met namen en adressen van leden, 1933-1960

38 Staten met aantallen leden van HDS en inkomsten van en uitgaven door HDS in de periode

1933-1944, (ca. 1944)

45 Stukken betreffende de bouw en de aanleg van accommodaties op Groenendaal, 1935-

1967

46 Brief van Gerard Lieffering aan de vereniging aangesloten bij de Groenendaalcommissie

van het District Zuid-Holland over de onderhouds- en kalkkosten van de velden, met een

overzicht van de inkomsten en uitgaven in de periode 1940-1941, 1941

61 Begrotingen, balansen en financieel jaaroverzichten, 1933-1985

64-65 Register met kasboeken, grootboeken, journalen en balansen, 1933-1948

66 Tabellarische kasboek van betaalde contributies door leden, 1934-1941

116-118 HDS-Post, Convocaties, Convo en HD mededelingen, 1939-1948

Thema/thema’s: Sport, Vordering, Economisch leven


NAAM ARCHIEF:

Hockeyclub HOC en der Haagsche Hockey Vereeniging SOS, nadien GHC De Gazellen (in

1952 gefuseerd tot Hockeyclub HGC (HOC-Gazellencombinatie)


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

In 1915 ontstond na een aantal fusies de nieuwe hockeyclub HHV-ODIS Combinatie (HOC).

HOC kreeg in 1935 een eigen clubhuis op het complex Het Uilennest in Clingendael. Haagse

bouwplannen noodzaakten HOC vier jaar later naar De Roggewoning in Wassenaar te

verhuizen. Ook het vier jaar oude clubhuis werd meegenomen. Op 25 november 1939 werd de

142

eerste hockeywedstrijd op De Roggewoning gespeeld. Ook GHC de Gazellen (voor dien

Hockeyclub SOS) was in 1939 van Waalsdorp naar De Roggewoning verhuist.

De hockeycompetitie is in 1943 stopgezet. Tussen 11 mei en 9 juni 1944 is het clubhuis

gevorderd door de Duitsers. Vanaf 1944 is de geëvacueerde hockeyclub HDM te gast bij

HOC.


15 Register van notulen van bestuursvergaderingen, 1906-1943

16 Register van notulen,1906-1942

25 Registers van notulen van het bestuur en leden, 1943-1947


41 Uitgaande circulaires, 1928-1943


46 Stukken betreffende de zorg voor de accommodatie door de Stichting ‘Het Uilennest’,

1925-1951

50 Kasboeken en tabellarisch kasboeken, 1944-1950

52 Contributieregister HOC, register met aantekeningen van de namen en adressen van leden

met vermelding van de betaalde contributie, 1941

53 Contributieregister met namen van leden en donateurs, 1943-1951

55 Stukken betreffende de organisatie van Mixed Hockey-dagen, 1935-1943, met affiches

57 Stukken betreffende de deelname aan de organisatie van de Internationaal Paas Hockey

Toernooi (IPHT), 1937-1941

59 HOC-Nieuws, HOC-berichten, cluborgaan HOC, 1940-1949

62 Stukken betreffende contacten met de Nederlandsche Hockey en Bandy-bond, nadien

Koninklijke Nederlandsche Hockeybond, 1919-1950

64 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van hockeyclub SOS, 1937-1945

65 Circulaires verzonden door het bestuur aan de leden van SOS, 1937-1940

67 Ontwerptekening voor een nieuw clubhuis voor SOS, 1945

68-72 Kasboeken en tabellarische kasboeken, 1930-1946

75-77 Haagsche Hockey Vereeniging ‘SOS’, cluborgaan, 1939-1941

79 Jubileumnummer ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan der Haagsche Hockey

Vereeniging SOS, 1940

Thema/thema’s: Sport


NAAM ARCHIEF:

Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

De Vrijwillige Reddingsbrigade is opgericht op 28 oktober 1915. De leden hielden toezicht op

het zogenaamde Stille Strand, het strand vanaf de Kwartellaan tot aan Kijkduin. Later werden

de activiteiten uitgebreid tot het Zuiderstrand en Noorderstrand tot aan Scheveningen.

In de Tweede Wereldoorlog dwong de bezetter de reddingsbrigade het strand te verlaten. De

organisatie trok zich in deze jaren terug rond de Tomloods in het Zuiderpark.

Na de oorlog wijzigde de reddingsbrigade de naam in Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade

(HVRB).


143



90 Jaarverslagen, zowel algemeen als financieel, 1916-1976

199 De Tom, cluborgaan van de HVRB, 1932-1955

Thema/thema’s: Sport, Recreatie


144

9. KERKELIJKE GEMEENSCHAPPEN EN BEWEGINGEN

NAAM ARCHIEF:

Vereniging ‘Achoezas Kewer’


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De vereniging ‘Achoezas Kewer’ is in omstreeks 1910 opgericht met als doel het onderhoud

en de instandhouding van de grafzerken op de Joodse begraafplaats. Op 15 mei 1942 is de

vereniging op last van de Duitse bezetter opgeheven. Alle bezittingen en gelden werden in

beslag genomen door de Commissaris voor niet-commerciële Vereenigingen en Stichtingen.

Het kerkbestuur van de Nederlandsch Israëlitische Gemeente te ’s-Gravenhage nam de taak

van Achoezas Kewer over.



Thema/thema’s: Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Parochie van de Heilige Familie (Kamperfoeliestraat)


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: Magazijnlijst

Inhoud:

De westelijke stadsuitbreiding van Den Haag na de Eerste Wereldoorlog maakte de komst van

een nieuwe parochie en een nieuwe rooms-katholieke parochiekerk noodzakelijk. De kerk aan

het Kamperfoelieplein werd door de bisschop op 30 augustus 1921 ingezegend. De nieuwe

parochie en de parochiekerk werden gewijd aan de Heilige Familie.

Tijdens de tweede Wereldoorlog zijn door de Duitse bezetter de kerkklokken gevorderd.


doos 13

Stukken betreffende de inwijding van de klokken en de vordering van de klokken door de

Duitse bezetter, 1920-1951, met foto’s, 1920-ca. 1990

Thema/thema’s: Vordering


NAAM ARCHIEF:

Deutsche Evangelische Gemeinde in Den Haag


Omvang: ca. 0,5m1




Inhoud:

145

Op 6 december 1857 werd Pfarrer dr. R. Kögel in de grote zaal van de Vrijmetselaarsloge aan

de Fluwelen Burgwal als eerste predikant van de Deutsche Evangelische Gemeinde bevestigd.

Dit leidde tenslotte tot de oprichting van de Deutsche Evangelische Gemeinde in Den Haag

(officieel ‘im Haag’), die op 12 februari 1859 bij Koninklijk Besluit werd erkend. Na

inzamelingen kreeg de gemeente in 1861 een eigen kerk aan het Bleijenburg 5.

De situatie in Duitsland na 1933 had ook gevolgen voor de Deutsche Evangelische Gemeinde

in Den Haag. Pfarrer Paul Kaetzke sympathiseerde met de ideeën van de Bekennende Kirche,

die een zeer kritische houding innam ten opzichte van Hitler en nazi-Duitsland. Ook in de

bezettingsjaren slaagde deze Pfarrer erin steun te verlenen aan degenen die op hem een beroep

deden. Ook na de oorlog bleef hij een dubbele pastorale taak behouden. Niet alleen droeg hij

zorg voor de gemeenteleden in Den Haag, maar tevens probeerde hij vele Duitse

krijgsgevangenen in Nederland te steunen.

De gemeente behoort vanaf de oprichting organisatorisch onder de moederkerk in Duitsland.

De persoonlijke levenssfeer rakende bescheiden jonger dan 50 jaren zijn voor derden slechts

toegankelijk met een machtiging van het bestuur van de Deutsche Evangelische Gemeinde.


6 Notulen van de Kirchenvorstand, 1936-1950


46-47 Agenda’s op de ingekomen en minuten van de uitgaande stukken, 1942-1954


73 Stukken betreffende de invoeringsdiensten en de afscheidsdiensten van Pfarrer P. Kaetzke,

Pfarrer C. Hartlieb, Pfarrer H. Weiss, Pfarrer F. Herbst, 1922-1978

76 Stukken betreffende onder meer de benoeming, het functioneren, de onderscheiding en het

afscheid van Pfarrer P. Kaetzke, 1936-1966, met foto’s en krantenknipsels

81 Notities en correspondentie over de rol van Pfarrer P. Kaetzke en de Deutsche

Evangelische Gemeinde in de Tweede Wereldoorlog in het kader van het rechtsherstel en de

opheffing van de beslaglegging op het vijandelijk vermogen, 1945-1946

82 Notitie over de geschiedenis van de eigendommen van de Deutsche Evangelische

Gemeinde, 1992

112 Authentieke uittreksels uit de akten van de beschrijving van de effecten in het bezit van

de Deutsche Evangelische Gemeinde en de diakonie van de Deutsche Evangelische

Gemeinde, 1944

122 Register met balansen, 1941-1974

138-141 Kasboeken, 1937-1957

148 Giroboeken, 1944-1947

151 Correspondentie betreffende kerkelijke bijdragen, 1878-1984

171 Liturgie van diensten in de Deutsche Evangelische Gemeinde, 1903-1944. 1 omslag

177 Preken van Pfarrer Paul Kaetzke, 1937-1941

198 Correspondentie van Pfarrer Paul Kaetzke met en over Duitse krijgsgevangenen in


215-216 Gemeindeblatt (Gemeindebrief) der Deutschen Evangelischen Kirch im Haag,1937-

1952

230-231 Stukken betreffende de oprichting van en de samenwerking met de Duitse school

1876-1966

237-238 Correspondentie met de moederkerk van de Deutsche Evangelische Gemeinde in

Duitsland, 1934-1959

242-243 Correspondentie met andere kerkelijke gemeenten in Nederland en Duitsland,1881-

1960

247 Stukken betreffende de deelname aan de Westeuropäische Pfarr-Konferenz, 1936-1942

146

278 Krantenartikel betreffende het vlaggen door de Duitse School te Den Haag na de

bezetting van Tsjecho-Slowakije door Duitsland en het protest hiertegen in de Tweede Kamer,

1939

Thema/thema’s: Religie, Duitse krijgsgevangenen, Verzet, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

R.K. Parochie Heilige Martelaren van Gorcum


Omvang: ca. 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Vanaf 1916 maakten Scheveningse katholieken plannen een kerk te bouwen aan de

Stadhouderslaan. Na vele onderhandelingen met de gemeente Den Haag en de Maatschappij

Zorgvliet kon deken Van Dam op 1 oktober 1924 de eerste steen leggen en op 18 december

1925 de nieuwe kerk inzegenen.

Deze kerk zou slechts een kort leven kennen. In het najaar van 1942 besloot de Duitse

bezetter dat het Statenkwartier moest worden ontruimd voor verdedigingswerken langs de

kust. Een groot deel van de wijk, inclusief de kerk, werd afgebroken. Na de oorlog verrees

een nieuwe parochiekerk in de nabijheid van de plaats waar het gesloopte gebouw had

gestaan.


Thema/thema’s: Religie, Oorlogsschade

Digitale inventaris aanwezig: Het archief is niet geïnventariseerd

NAAM ARCHIEF:

Nederlandsch Israëlitische Gemeente te ’s-Gravenhage vóór 1945


Omvang: 25m1

Taal en schrift: Nederlands, Aramees, Hebreeuws, Jiddisch, Duits


Gemeentearchief


Inhoud:

De Hoogduitse Joodse Gemeente van 's-Gravenhage die officieel de naam Adath Jessurun

droeg, en in het gewone Joodse spraakgebruik kille koudesj Haag heette, werd gesticht aan

het begin van de achttiende eeuw.

Nadat in 1942 ten gevolge van de oorlog de bestuurscolleges van de Nederlands Israelitische

Gemeente waren opgehouden te functioneren, werd het beheer overgedragen aan een

commissie bestaande uit notaris A.C. van Mourik Broekman, de heer A. Schilder namens het

accountants-kantoor Van Dien en mr. J.M. van der Flier. Door deze commissie werden nood-

zakelijke betalingen gedaan en ontvangsten geregistreerd (inv. nrs. 704-705). Na de oorlog

werd de wederopbouw van de N.I.G. weder ter hand genomen. Een deel van het archief van

de Nederlandsch Israëlitische Gemeente is in 2003 uit Rusland teruggekeerd.

Zie voor het archief van de Nederlands Israëlitische Gemeente na 1945: Archiefnummer

0636-01


147

78-81 Notulen van de kerkeraad, 1933-1941

99-108 Notulen van de besloten vergaderingen van de kerkeraad, 1933-1942

127-131Handelingen van de kerkeraad, gedrukt (gestencild), 1932-1942

177 Ingekomen stukken, 1936-1942

184-191 Jaarverslagen, ‘Verslagen van den Toestand der Nederlandsch-Israëlitische

Gemeente ’s-Gravenhage’, 1933-1940

476-480 Ingekomen stukken bij het kerkbestuur, 1933-1942

497-501 Minuten van uitgaande stukken; met index; met hiaten, 1925-1934

545a Register van geborenen 1942 okt. 23- 943 mrt. 9 en van gehuwden, 1942 jul. 15-1943

feb. 10

586-589 Kesobbes, Ketoeboth, Kesoewous", huwelijksakten; met erbij behorende

verlovingsakten en leviraatsbeloften, 1933-1934, 1937-1941

592c Register van overledenen 1942 okt. 19-1943 apr. 4, met vermelding van eventuele

begraving te Wassenaar

1683-1727 ‘Bevolkingsregister’, gezinskaarten van lidmaten die eind okt, begin nov. 1942

overleden of uit de Gemeente vertrokken waren, aangelegd 1918, bijgehouden tot 1942 nov;-

in het bezit waren van een tijdelijke verblijfsvergunning van de burgerlijke overheid,

aangelegd 1939, bijgehouden tot 1943 feb.

1728-1753 Bevolkingsregister’, gezinskaarten van lidmaten per eind okt., begin nov. 1942

1754 Lijsten van vreemdelingen, 1939-1940

648b Akte van verhuring door de N.V. Alarma van een Cerberusbeveiligingsinstallatie voor

de synagoge in de Carpentierstraat, 1941

686-688 Begrotingen, 1940-1942

704 Giroboek van de Joodse Gemeente en het Verzekeringsfonds voor het Begrafeniswezen,

1943-1944

705 Dagafschriften van per giro ontvangen gelden, 1942-1944

766-789 Kaartenbestand van de lidmaten, bevattende per kaart de gegevens: naam,

voornamen, naam echtgenote, straat en straatnummer, belastingjaar, artikel van het kohier der

Rijksinkomstenbelasting, zuiver inkomen voor kinderaftrek, 1932-1941

796 Bekendmakingen en afkondigingen in de synagogen, 1937-1943 mrt. 27

796a ‘Selichot’, gebeden voor Grote Verzoendag, 1940

796b Voorschriften van het Opperrabbinaat van het synagogaal ressort ’s-Gravenhage voor de

viering van Pésach, 1942

883 Register van de graven van de Nieuwe Begraafplaats te Wassenaar, aangelegd 1906 en

bijgehouden tot 1939; met enige bijschrijvingen, 1939-1950

913a Onderhandse akte van inbewaringgeving door het Kerkbestuur aan mr. J.J. van Gorkom,

notaris te Doetinchem, van een blikken trommel met fotografische opnamen van een deel van

het archief, 1942

913b Inventarislijst van 32 kisten waarin het nog bij de gemeente berustende archief uit de

periode ca. 1800-1940 is verpakt, [1943]; doorslag.

913c-s Microfiches van de ‘bevolkingsboekhouding’, lidmaten van de gemeente, 1942

913d Bevolkingsregister van de eind okt., begin nov. 1942 in Rijswijk woonachtige lidmaten.

913e Bevolkingsregister van de eind okt., begin nov. 1942 in Voorburg woonachtige lidmaten

913f Bevolkingsregister van de eind okt. begin nov. 1942 in Wassenaar, Leidschendam,

Naaldwijk en Monster woonachtige lidmaten.

913g Verblijfsregister van de lidmaten die eind okt. begin nov. 1942 een tijdelijke

verblijfsvergunning hadden (V.V.R.).

913h Register houdende aantekening van ongehuwde moeders en echtscheidingen, 1925-1942

sep. 17

913j Register houdende aantekening van geboorten, 1898-1942 sep. 19.

148

913k Register houdende aantekening van huwelijken 1873-1937, en echtscheidingen, 1927-

1937, met index op de bruidegoms

913l Register houdende aantekening van huwelijken, 1938-1942 okt. 28;,met index op de

bruidegoms

913n Register van overledenen die begraven zijn op het kerkhof aan de Scheveningseweg,

met vermelding van de datum van begraven 1880-1942 sep. 3, met index, lijst van gekochte

graven en levenloos geborenen

913o Register van overledenen die begraven zijn op het kerkhof te Wassenaar, met

vermelding van de datum van begraven en de plaats 1906 okt. 10 - 1942 nov. 2, met index en

lijst van gekochte graven

913q Register houdende aantekening van besnijdenissen, 1924 dec. 14 - 1941 mei 8, met

index (nrs. 612-1649)

913r Register houdende aantekening van besnijdenissen, 1940 sep. 25 - 1942 aug. 25, met

index (nrs. 1650-1741)

913s Kohier van de kerkbelasting, 1942

Archief van de Opperrabbijn Isaac Maarsen, 1927 - 1943

991-996 Ingekomen stukke,met indexen, 1933-1938

997-998 Minuten van uitgaande stukken, met index, 1939-1943

998 Zakagenda’s, 1934-1941

Archief van Stichting Opperrabbijn van Loenfonds, 1922 - 1942

1675 Akte t.o.v. mr. S.K.S.M. van Lier, notaris, waarbij Abraham van Loen het fonds sticht,

1922


1677 Jaaroverzichten en termijnoverzichten van geldhandelingen, 1929-1942

Archief van de Vereeniging Steun aan doortrekkenden "Hachnosas Ourechiem", 1933 - 1941

1678 Circulaires, [1933].

1679 Lijsten van aan passanten verstrekte gelden, 1933-1941

Uit Rusland teruggekeerde archiefstukken

Archief van de Opperrabbijn Isaac Maarsen, 1927 - 1943

1782-1813 Correspondentie, 1931-1943

1814 Registers met afschriften betreffende het rabbinale toezicht op voedsel en andere

gebruiksartikelen, 1928-1942

1817 Internationale correspondentie, (ca. 1930-ca. 1939)

1818 Stukken betreffende activiteiten van Isaac Maarsen ten behoeve van het Centraal

Israëlitisch Wees- en Doorgangshuis Magseh Lajesoumiem, 1932-1942

Archief van het kerkbestuur

1859-1867 Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken, 1933, 1941-1943


1876 Correspondentie betreffende financiële aangelegenheden, 1867-1942

1882 Jaarrekeningen en begrotingen, 1926-1940

1893-1902 Correspondentie betreffende kerkelijke aanslagen, 1933-1942

1908 Lijsten voor het incasso van de kerkelijke bijdragen, 1941

1910 Kasboek van inkomsten en uitgaven, 1943

1912 Correspondentie met verenigingen, 1940

1913 Circulaires met aankondigingen van Bar Mitswa, huwelijken, begrafenissen en andere

kerkelijke plechtigheden, 1940-1943

1914 Huwelijksakten (Ketoeboth) en echtscheidingsakten, 1940-1942 (N.B. Aramees,

Jiddisch en Hebreeuws)

149

1915 Overige stukken afkomstig van het kerkbestuur, 1921-1941

Archief van de kerkeraad

1939-1942 Notulen met bijlagen, 1930-1943

Archief van het synagogaal ressort ‘s-Gravenhage

1943-1945 Notulen en bijlagen, 1926-1943

Commissie van toezicht op het onderwijs


1956 Notulen, 1932-1942

1957 Leerplannen, (ca. 1940)

1958 Lijsten met namen en adressen van leerlingen waaraan tram- en buskaarten zijn

verstrekt, 1940-1942

1959 Lesrooster van de godsdienstscholen in Den Haag en Rijswijk, 1940

Thema/thema’s: Religie, Jodenvervolging, Vluchtelingen


NAAM ARCHIEF:

Nederlands Israëlitische Gemeente na 1945


Omvang: 3m1

Taal en schrift: Nederlands, Engels, Duits, Hebreeuws


Gemeentearchief


Inhoud:

De Hoogduitse Joodse Gemeente van 's-Gravenhage die officieel de naam Adath Jessurun

droeg, en in het gewone Joodse spraakgebruik kille koudesj Haag heette, werd gesticht aan

het begin van de achttiende eeuw.

Nadat in 1942 ten gevolge van de oorlog de bestuurscolleges van de Nederlands Israelitische

Gemeente waren opgehouden te functioneren, werd het beheer overgedragen aan een

commissie bestaande uit notaris A.C. van Mourik Broekman, de heer A. Schilder namens het

accountants-kantoor Van Dien en mr. J.M. van der Flier. Door deze commissie werden

noodzakelijke betalingen gedaan en ontvangsten geregistreerd (inv. nrs. 704-705). Na de

oorlog werd de wederopbouw van de N.I.G. weder ter hand genomen.

Zie voor het archief van de Nederlands Israëlitische Gemeente vóór 1945: Archiefnummer

0131-01


1-4 Notulen van de kerkeraad, 1945-1950


NB 29 mede van de Joodsche Contact Commissie over 1946

337 Staten van personen die terugkeerden uit diverse concentratiekampen, vermeldende de

naam, geboortedatum, oude en nieuwe adressen en de naam van het concentratiekamp, 1945

jun.-sep.

338 Kasbewijzen van uitkeringen gedaan door de Sociale Afdeling, 1945

339 Tabellarisch kasen bankboek van inkomsten en uitgaven ten behoeve van vluchtelingen

(displaced persons), 1947-1948

121-124 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken aan Accountantskantoor M.J. Polak

betreffende het beheer van effecten in verband met het rechtsherstel van Haagse Joodse

instellingen, 1947 1951

121 Algemeen, 1948 1950

122 Vereniging tot Bevordering van Ambachten onder de Israëlieten, 1947-1951

150

123 Vereniging ‘Liefdadigheid zij ons Doel’, 1947 1951

124 Vereniging ‘Reisjies Cochmoh’, Den Haag, 1947-1951

125-128 Pleitnota's van Mr. H. Sanders inzake rechtsherstel, 1948-1949

125 Raad voor het Rechtsherstel, afd. Rechtspraak Amsterdam, Vecht/Bosch en

Polak/v.d. Werff, 1948

126 Idem, hoger beroep tegen de beslissing inzake Polak en De Haan/v.d. Werff, 1948

127 Idem, inzake I. Cohen-Bendiks, E.J. Denekamp, E.M. Vis vs. A.M.A. Wijntjes,

W.S. Warners-Duval Slothouwer, C. Dirkzwager-Van Wijnen, 1949

128 Voorzitter van de Raad voor het Rechtsherstel, Amsterdam, kort geding J.

Polak/Beheersinstituut en Beheerders L.V.V.S., 1949

146 Ingekomen brieven van en minuten van uitgaande brieven aan leden naar aanleiding van

ledenwervingsacties, alfabetisch geordend, 1945-1947, 1950.

147 Aantekeningen betreffende de ledenwerving, (1947)

148 Kaartenbestand van in verband met de ledenwerving bezochte personen, met korte

aantekening van het besprokene, 1947-1948

165 Register van effecten, gedeponeerd bij de N.V. Amsterdamsch Bankierskantoor v.h.

Mendes Gans en Co., 1945

167 Register van geldleningen verstrekt aan de heer Sammartini en de Joodsche Coördinatie

Commissie, 1945 1946

195-196 Accountantsrapporten, 1946-1947

201-203 Journalen, 1945-1947

207 Stukken betreffende de posten opgenomen in de journalen, 1946-1947

208-210 Grootboeken, 1945-1947


274 Register van ingekomen nota's, 1945 jul-dec

311 Stukken betreffende de ingediende schadeclaims bij de Conference on Jewish Material

Claims against Germany, 1954-1962

348 Notulen, agenda's en presentielijsten van het Synagogaal Ressort 's-Gravenhage, 1946

367 Notulen van het Nederlands Israëlitisch Armbestuur, 1946, 1949

Thema/thema’s: Religie, Jodenvervolging, Rechtsherstel


NAAM ARCHIEF:

Parochie Heilige Antonius en Lodewijk


Omvang: 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De parochie Heilige Antonius en Lodewijk bezat sinds 1845 een kerk aan de Prinsessegracht,

de zogenaamde Boskantkerk. Voor deze kerk was de tweede wereldoorlog fataal. Reeds op 10

mei 1940 werden kerk en pastorie ernstig gehavend door enkele bommen die in de

onmiddellijke omgeving neervielen. Op 3 maart 19445 zijn kerk en pastorie geheel uitgebrand

tijdens het bombardement van het Bezuidenhout op 3 maart, waarbij ook het Korte Voorhout

werd getroffen en de brand naar de kerk oversloeg. Gelukkig konden kerk en pastorie

ontruimd worden, zodat het kerkzilver, het archief, en huisraad gered konden worden.

Tijdelijk huurde men van het bestuur van de Nederlandse R.K. Centrale Vereniging ter

Bescherming van Meisjes de panden Nieuwe Havenstraat 74 en 76 als noodpastorie.

151

Ondertussen kerkte men in kapellen en keek men uit naar overname van een kerk of

nieuwbouw. In 1946 kreeg het kerkbestuur de gelegenheid op de Fluwelenburgwal een

tijdelijk stenen noodkerkje te bouwen, dat tot eind 1983 dienst zou blijven doen.

De Bethlemkliniek behoorde tot de parochie Heilige Antonius en Lodewijk. De kliniek

grensde aan de Boskantkerk. Op 10 mei 1940 werd de kliniek door bommen getroffen en

ernstig beschadigd, waarbij de kraamvrouwen tijdelijk werden geëvacueerd en zelfs twee

baby’s werden verwisseld zoals later bleek. Gelukkig kon het gebouw spoedig hersteld

worden en weer in gebruik genomen. Bij het bombardement in 1945, dat voor de

parochiekerk fataal werd, bleef de Bethlehemkliniek gespaard.

In 1942 schonk het kerkbestuur aan de stichting R.K. Vrouwenkliniek Bethlehem de panden

Prinsessegracht 8 en Casuariestraat 46 en 48 met bovenwoning.


5 Memoriaal, kroniek van de parochie, 1918-1927 en 1941-1967

7 Ingekomen brieven met minuten van de uitgegane brieven van de pastoor, 1911-1953

11 Herderlijke brieven van de bisschoppen van Haarlem en van het gezamelijke episcopaat

van Nederland aan de geestelijkheid en de gelovigen, 1940-1953

13 Circulaires van het bisdom Haarlem en van het gezamelijke episcopaat van Nederland aan

de geestelijkheid, 1854-1951. drukwerk

14 Circulaires met nieuws uit het bisdom Haarlem tijdens de tweede wereldoorlog, 1942 en

1944-1945

17-18 Verslagen van de pastoorsvergaderingen van het dekenaat, 1939-1951

39 Lijsten met kerkberichten, met het laatste nummer van het parochieblad De Boschkant,

1941 en 1944

140-141 Parochieblaadje met mededelingen bij wijze van afleesboek, 1942-1944

208-209 Parochieblad ‘De Boschkant’, 1940-1942

214-215 Notulen van de bestuursvergaderingen van de Jeugd-Derde-Orde-afdeling

jongemannen, 1940-1946, en van de ledenvergaderingen die buiten het kerkgebouw werden

gehouden, 1939-1949

217 Brieven ingekomen bij het bestuur van de Broederschap van de Derde Orde met minuten

van de uitgegane brieven, 1939-1949

218 Kroniek van de mannen- en vrouwenafdeling van de Broederschap van de Derde Orde,

1939-1943

219 Kroniek van de Derde Orde meisjes-afdeling 'Mador', 1939-1943

220 Kroniek van de Derde Orde jongens- en jongemannenafdeling, 1940-1943

221 Statuten en huishoudelijk reglement van de federatie van de Haagse afdelingen van de

Derde Orde, (ca. 1943)

222 Circulaire van de parochiële Derde Orde-afdeling voor jongemannen betreffende de

opening van de Derde Orde-bibliotheek, met uittreksel van het bibliotheekreglement en de

catalogus, 1943

235 Afleesboek voor de maandelijkse vergaderingen van de mannen- en vrouwenafdeling,

1939-1948

364 Stukken betreffende de oorlogsschaderegeling voor kerk, pastorie, school en huizen via

de schade-enquêtecommissie Den Haag en via de Onderlinge

Oorlogsverzekeringsmaatschappij, 1945-1958

423 Stukken betreffende het herstel van de oorlogsschade aan kerk en pastorie in het begin

van de tweede wereldoorlog, 1940-1942

424 Stukken betreffende de afbraak en de verkoop van de ruine van de kerk aan de

Prinsessegracht 7 en van de pastorie in de Casuariestraat 50; met stukken betreffende de

arbitrage-procedure met het makelaarskantoor, 1946-1955

425 Schetsplan voor een noodkerk op de Prinsessegracht, 1945

152

426 Stukken betreffende een mogelijke huur van de Duits-Evangelische kerk aan het

Bleijenburg voor tijdelijk gebruik, 1945-1946

441 Briefwisseling tussen het Bestuur van de Nederlandse RK Centrale Vereniging ter

Bescherming van Meisjes, afdeling 's-Gravenhage, en het kerkbestuur betreffende de huur van

de panden Nieuwe Havenstraat 74-76 als tijdelijke pastorie, 1945-1954

546 Stukken betreffende de geblokkeerde rekening en de geldzuivering na de oorlog, 1946-

1952

563 Stukken betreffende het oorlogsmolestcrediet verleend door de stichting Zuid-Holland,

1940, en betreffende de oorlogsschade uitkering voor het herstel van kerk en pastorie aan de

Prinsessegracht/Casuariestraat, 1940-1942

592 Circulaire van het aartsbisdom Utrecht met mededelingen van het nederlands episcopaat

aan de R.K. schoolbesturen betreffende propaganda-acties van de N.S.B., (ca. 1942)

675 Circulaires betreffende de door de commissie voor niet-commerciële verenigingen en

stichtingen ingestelde commissie van toezicht op het ziekenhuis- en het krankzinnigenwezen,

1943

676 Minuut van de uitgegane brief van het bestuur van de RK Vrouwenkliniek Bethlehem aan

de rijkscommissaris betreffende de gevolgen van mogelijk ontoelaatbaar ingrypen in de

openbare gezondheidszorg door de bezettende macht, 1943

712-713 Notulen van de vergaderingen van het Armbestuur, 1940-1948

758 Circulaires van de provinciaal aan de medebroeders met een opwekkend woord en

mededelingen tijdens de tweede wereldoorlog toen het drukken van tijdschriften verboden

was, 1943-1946

782 Krantenknipsel betreffende de geschiedenis van de Boskantkerk, 1940

783 Krantenknipsel betreffende het bombardement van het Bezuidenhout, 1946

817 Interieurfoto's van de kerk aan de Prinsessegracht, (ca. 1942)

818 Exterieurfoto van de kerk aan de Prinsessegracht tijdens de brand, 1945

819 Interieurfoto's van de kerk aan de Prinsessegracht na de brand, (ca. 1945)

Thema/thema’s: Religie, Oorlogsschade, NSB, Gezondheidszorg


NAAM ARCHIEF:

Sint Josephparochie


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De kerk van de parochie Sint Joseph aan de Van der Duynstraat in de Haagse Schilderswijk

werd op 19 december 1867 door de deken van Den Haag, pater Gerardus Eisen S. J., gewijd.

In 1927 kreeg de parochie een nieuwe kerk aan de Van Limburg Stirumstraat.

De Tweede Wereldoorlog bracht materiële schade aan de kerk. De grote luidklokken werden

door de bezetter uit de kerktoren gehaald ten einde omgesmolten te worden. Het gebouw van

de St. Joseph- Patronaats-Commissie aan het Hofwijckplein liep grote schade op door

bominslag. Na de oorlog konden zowel de schade aan dit gebouw als het verlies van de

klokken hersteld worden.


6 "Memoriaalregister", register houdende de beschrijving van de stichting van de parochie,

schenkingen aan de parochie, de namen van de pastoors en kapelaans, fundaties,

153

bevestigingen van relikwieën en broederschappen, parochiale statistieken en de geschiedenis

van de parochie, aangelegd ca. 1871, bijgehouden tot 1973

154-155 Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken, 1937-1948



NAAM ARCHIEF:

Parochie van de Heilige Martha


Omvang: 0,1m1


Openbaarheid: De archiefstukken inv.nrs. 1, 95-96 en 104 zijn openbaar


Inhoud:

Op 25 januari 1909 werd de parochie van de Heilige Martha ingewijd door de bisschop van

Haarlem, mgr. A.J. Callier. De pasgebouwde kerk bij de Hoefkade was toen nog niet

compleet: het gedeelte aan de kant van de Hoefkade, alsmede de toren werden pas in 1924

voltooid. Ook de pastorie werd pas in 1924 afgebouwd.

De Tweede Wereldoorlog bracht moeilijkheden voor de parochie: de scholen werden door de

Duitse bezettingsautoriteiten gevorderd. De klokken werden geroofd om omgegoten te

worden tot wapens. Kapelaan Kooyman werd gevangen genomen en kwam tenslotte in het

concentratiekamp Dachau terecht. Pastoor van Galen heeft erg veel moeite gedaan om hem

vrij te krijgen, wat niet gelukte. De kapelaan keerde in 1945 weer in de parochie terug.

In 1944 werd een VGLO-school in de parochie ingericht. Bij de bevrijding op 5 mei 1945

hield Pastoor Van Galen voor de verzamelde menigte een spontane feesttoespraak op de trap

van de kerk.


1 "Registrum Memoriale" (Memoriaalboek), 1906-(1956)

95 Agenda's, verslagen en vergaderstukken van Pastoorsvergaderingen van het Dekenaat 's-

Gravenhage, 1935-1942

96 Ingekomen circulaires en brieven van het bisdom Haarlem en het dekenaat 's-Gravenhage

betreffende de houding van de R.K. Kerk tijdens de oorlogsjaren, 1940-1945

104 Notulen van de vergaderingen van het Kerkbestuur, 1924-1957



NAAM ARCHIEF:

Sint Anthonius Abt te Scheveningen


Omvang: 0,1m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

De parochie van de Heilige Antonius Abt dateert al vanaf de middeleeuwen. Na de reformatie

bezat de parochie geen eigen gebouw meer in Scheveningen. De parochiekerk dateert van

1834 en is eveneens toegewijd aan Antonius Abt.

De parochiële activiteiten kwamen nagenoeg stil te liggen na de evacuatie van Scheveningen

in 1942.

154


1 Register van notulen van het kerkbestuur, 1917-1942

111 Register van notulen van de Raad van bestuur der St Joseph-Gezellen-vereniging, afd.

Scheveningen, 1939-1942

114 "Memoriaal", register van besluiten en belangrijke gebeurtenissen met een historisch

overzicht bij het 25-jarig bestaan van de Derde Orde van den H. Vader Franciscus afd.

Scheveningen H. Antonius Abt, 1917-1943

165-167 Rekeningen en balansen van het Armbestuur, 1940-1944

180 Bijlagen bij de rekening van de parochie, 1941

Thema/thema’s: Religie, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Parochie van de Heilige Gerardus Majella


Omvang: 0,25m1


Openbaarheid: De archiefstukken inv.nrs. 5, 16, 58-60, 138-139 zijn openbaar


Inhoud:

In de jaren twintig maakte de voorgenomen bouw van de nieuwe woonwijk het Laakkwartier

in het poldergebied tussen Den Haag en Rijswijk de stichting van een nieuwe parochie

noodzakelijk. Het gebied van de nieuwe parochie werd afgescheiden van de parochies van de

H. Joseph te 's Gravenhage en van de H. Bonifatius te Rijswijk. Op 11 september 1924 werd

de Heilige Gerardus Majellakerk aan de Wenckebachstraat ingewijd door Mgr. Callier,

bisschop van Haarlem.


5 Bisschoppelijke circulaires inzake de te volgen gedragslijn met betrekking tot de Duitse

bezetting, 1940-1944

16 "Mededeelingenblad van de parochiekerk" van de H. Gerardus Majella 1941 september-

1944 oktober, gecombineerd met de H. Antonius Abt, Scheveningseweg, 1941 december-

1942 maart, en met de H. Paschalis Baylon, 1942 april-1943 december, ingebonden.

58-60 Afleesboeken, 1939-1948

138 Stukken betreffende de materiële en immateriële ondersteuning van parochianen tijdens

de Duitse bezetting, 1940-1946

139 Register van inkomsten en uitgaven inzake studerenden die door de parochie financieel

ondersteund worden, 1944 december-1955

Thema/thema’s: Religie, Sociale Zorg


NAAM ARCHIEF:

Oud-katholieke parochie van de H.H. Jacobus en Augustinus te 's-Gravenhage


Omvang: 0,2m1

Taal en schrift:



Inhoud:

Vanaf het begin van de 18de eeuw zetelt de oud-katholieke parochie van de H.H. Jacobus en

Augustinus te ’s-Gravenhage in de Juffrouw Idastraat.

155

Vanaf 1942 moeten de kerkdiensten worden beperkt vanwege de rantsoenering en de

onmogelijkheid het kerkgebouw voldoende te verwarmen. Vanaf 12 november 1944 komen

de parochianen nog slechts bijeen in de zogenaamde Ceciliakamer en het aangrenzende

vertrek, dat was ingericht als kapel. Vanaf 1943 is er speciale zorg voor geloofsgenoten in

Duitse gevangenschap of die via de Arbeidsinzet in Duitsland waren tewerkgesteld.

Vanaf juli 1945 werden de diensten van de bij de bombardement op het Bezuidenhout

verwoeste Engelse kerk in het kerkgebouw van de Oud-katholieken gehouden.


24 Minuutnotulen, 1920-1949

38 Ingekomen en minuten van uitgegane stukken, 1884-1945

303 Ingekomen en minuten van uitgegane stukken, 1940-1945

Thema/thema’s: Religie, Rantsoenering, Oorlogsschade


NAAM ARCHIEF:

Hervormde Gemeente Den Haag - Diaconie


Omvang: 0,1m1


Openbaarheid: De inventarisnummers 1312, 1320 en 1346a zijn openbaar.


Inhoud: De Diaconie van de Hervormde gemeente in Den Haag was voor de aanvang van de

Tweede Wereldoorlog betrokken bij de opvang van de Joodse vluchtelingen. Na het

bombardement op Rotterdam verzorgde de diaconie vluchtelingenkinderen uit Rotterdam.

Op12 januari 1942 is het weeshuis gevorderd voor de huisvesting van de Nederlandse

Rijksrecherchedienst. Het bestuur bracht de kinderen onder op diverse plaatsen in Den Haag.

In het najaar van 1942 werden de weeskinderen geëvacueerd naar kasteel Enghuizen te

Hummelo, waar zij tot aan het einde van de oorlog bleven.


1312 Register van notulen van de regenten van de diaconiegestichten, 1936 - 1942

1320 a Register van notulen van de 'Vereeniging van directeuren' van o.a. het weeshuis, het

Burgerweeshuis, diverse doorgangshuizen en stichtingen, 1940-1943

1346 a Stukken betreffende de huisvesting van de wezen in huizen in Scheveningen en het

kasteel Enghuizen te Hummelo, 1942-1945

Thema/thema’s: Religie, Sociale Zorg


NAAM ARCHIEF:

Hervormde Gemeente Den Haag – Kerkeraad


Omvang: ca. 0,5m1


Openbaarheid: De inventarisnummers 22, 29-30, 35-37, 69-74 zijn openbaar


Inhoud: De Kerkeraad van de Hervormde Gemeente Den Haag hield zich onder meer bezig

met de gevolgen van de evacuatie in 1942 van gemeenteleden, de vordering van het

Hervormde weeshuis in 1942 en de zorg voor de weeskinderen, de kinderuitzending tijdens de

Hongerwinter en de zorg voor volwassenen met hongeroedeem en zieken in het laatste

oorlogsjaar.


156

22 Registers van handelingen van de bijzondere kerkeraad (predikanten en ouderlingen),

1909-1948

29-30 Registers van handelingen van de algemene kerkeraad (predikanten, ouderlingen en

diakenen), 1934-1947

35-36 Notulen van het Groot Moderamen, 1944-1948

37 Aantekeningen van het behandelde in de vergaderingen van het Moderamen van de

kerkeraad, 1937-1948


Thema/thema’s: Religie


NAAM ARCHIEF:

Hervormde Gemeente Den Haag - Kerkvoogdij


Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

In de periode 1826-1945 zijn door de Hervormde Gemeente tien kerken gesticht. De

Wilhelminakerk werd in 1908 in gebruik genomen. Deze kerk werd zo zwaar getroffen bij het

bombardement op het Bezuidenhout in 1945, dat hij geheel gesloopt moest worden. Na de

oorlog verrees in die wijk de nieuwe Wilhelminakerk.


1316 Register van notulen van het college van kerkvoogden, 1939 mei 6 - 1945 mrt. 7.

1349 Brief van de kerkelijk architect betreffende de schade ontstaan door het verwijderen van

de klokken en enkele andere voorwerpen uit de kerken, 1943

1501 Notulen van het college van kerkvoogden, 1945-1949

1876-1878 Stukken betreffende de door het bombardement verwoeste Wilhelminakerk

(Louise Henriëttestraat), 1945-1975



NAAM ARCHIEF:

College van regenten van het Wees- en Oudeliedenhuis van de Evangelisch-Lutherse

Gemeente


Omvang: 0,25m1




Inhoud:

Evangelish-Lutherse bejaarden woonden sedert 1930 in het rusthuis aan de Laan van Nieuw-

Oost-Indië. Van 1943 en 1951 was dit huis in gebruik als noodbehuizing voor de

kraamkliniek Frankenslag en werden de bejaarde Lutheranen ondergebracht in Ellecom.

De bejaarden konden pas in 1951 terugkeren, omdat de kraamkliniek die "tijdelijk" intrek in

het gebouw had genomen, zelf ook kampte met wederopbouwproblemen. Na de verbouwing

van de oorspronkelijke kliniek aan de Frankenslag volgde ook nog een uitbreiding daarvan,

waardoor de terugkeer tot 1951 moest worden uitgesteld.

157


14-16 Notulen van de Allergrootste of Grote kerkeraad, 1936-1954

577-578 Aantekeningen uit de notulen van het College van Diakenen, 1940-1949 (1940-1942

in steno)

579 Bijlagen bij de notulen van het College van Diakenen, 1944-1953

587 Ingekomen stukken bij en minuten van uitgaande stukken van het College van Diakenen,

1941-1955

Thema/thema’s: Evacuatie, Vordering


NAAM ARCHIEF:

Doopsgezinde Gemeente te ’s-Gravenhage


Omvang: 0,25m1



Gemeentearchief.


Inhoud:

Reeds voor de aanvang van de Tweede Wereldoorlog waren er kritische geluiden in de

gemeente te horen over het Nazisme en de NSB. In 1942 is een Evacuatiecommissie ingericht

om de belangen van geëvacueerde doopsgezinden te behartigen. De commissie was

behulpzaam bij het vinden van huisvesting voor geëvacueerde doopsgezinden bij ander

doopsgezinden.

In januari 1944 werden dominee Albert Keuter en zoon gearresteerd vanwege illegale

activiteiten, onder meer hulp aan Joden. Zij overleefden de oorlog niet. Beiden kwamen in

maart 1945 in het kamp Bergen Belsen om het leven. Na de oorlog werden activiteiten die

tijdens de oorlog niet of moeizaam verricht konden worden, weer hervat.


28-29 Notulen van de vergaderingen van de kerkeraad, 1936-1947

58 Correspondentie betreffende zaken in verband met de bezetting, 1940-1947

60 Jaarverslagen van de kerkeraad, 1941-1955

173 Correspondentie betreffende de werkzaamheden van de doopsgezinde

Evacuatiecommissie, 1942-1943

185 Correspondentie met het Interkerkelijke Bureau voor Nood-Voedselvoorziening en

aangaande voorlopers van deze organisatie, 1939-1946

186 Stukken betreffende de Nederlandse Vereniging voor Armenzorg en Weldadigheid, 1940-

1942

294 Jaarverslag 1943 van de Commissie voor Hulpbetoon en overige correspondentie

betreffende deze Commissie, 1943-1944

Thema/thema’s: Religie, Sociale zorg, Verzet, Evacuatie


158

10. PERSONEN EN FAMILIES

NAAM ARCHIEF:

Archivalia betreffende George Maduro afkomstig van mevrouw B.N.G. Strötbaum-Orthel

(1941- 1949)


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

George John Lionel Maduro (geboren Willemstad (Curaçao), 15 juli 1916; overleden Dachau,

9 februari 1945) was een Nederlands student die zich tijdens de Meidagen van 1940 als

officier onderscheidde in de Slag om de Residentie.

Maduro werd geboren op Curaçao als enige zoon in het Sefardisch Joodse gezin van Joshua

en Rebecca Maduro. Voor het volgen van zijn studie rechten vertrok hij naar Leiden. Bij

Koninklijk Besluit nummer 30 van 21 november 1939 werd Maduro benoemd tot reserve-

tweede luitenant bij de Cavalerie. In de Meidagen van 1940 was hij als reserveofficier bij de

Huzaren gelegerd in Den Haag. Onder zijn leiding werden Duitse stellingen in Rijswijk

veroverd, en werden Duitse parachutisten krijgsgevangen gemaakt. Toen het Nederlandse

leger had gecapituleerd, werd Maduro als krijgsgevangene opgesloten. Nadat zijn vrijlating

zocht hij aansluiting bij het verzet.

Hij werd diverse malen gearresteerd vanwege verzetsactiviteiten. Uiteindelijk is Maduro

gevangengezet in het concentratiekamp Dachau. Vlak voor de bevrijding van het kamp

overleed Maduro.

In 1946 werd Maduro postuum de Ridder 4e klasse der Militaire Willemsorde toegekend,

omdat hij zich tijdens de Meidagen had onderscheiden met een persoonlijk geleide aanval op

een Duitse stelling bij Villa Leeuwenburg (tegenwoordig huize Dorrepaal) in Rijswijk. Hij is

de enige Nederlander van Antilliaanse afkomst die deze onderscheiding heeft ontvangen.

De miniatuurstad Madurodam is naar hem genoemd, evenals het Maduroplein waar de ingang

aan ligt. Zijn ouders hebben de oprichting van de miniatuurstad medegefinancierd.


981 Brief van Rebecca Maduro , moeder van George Maduro, aan mevrouw B.N.G.

Strötbaum-Orthel, met verhuld verzoek om informatie over haar ondergedoken zoon, 1941

982 Brieven van Rebecca Maduro, moeder van George Maduro, aan mevrouw B.N.G.

Strötbaum-Orthel, waarin zij haar verdriet uit over het bericht dat haar zoon in Dachau is

omgekomen en dank uitspreekt over het medeleven, 1945

983 Overlijdensbericht van George Maduro, 1947.

984 Brieven van Jossy en Rebecca Maduro, ouders van George Maduro, naar aanleiding van

hun bezoek aan Europa om afscheid van hun zoon te nemen, 1949.

Thema/thema’s: Verzet


NAAM ARCHIEF:

Johan Jozef Boasson


Omvang: 0,5m1



Gemeentearchief.

159

Soort toegang: geen

Inhoud:

Boasson werd op 2 augustus 1882 in Middelburg geboren. Hij bezocht daar het gymnasium en

studeerde in Leiden rechtswetenschappen en staatswetenschappen (1900-1906). In 1908 werd

hij doctor in de rechtswetenschappen en in 1911 doctor in de staatswetenschappen. Hij was

werkzaam bij diverse departementen in Den Haag totdat hij in 1916 chef bij de afdeling

Sociale Zaken bij de gemeentesecretarie van Den Haag werd. In 1934 werd hij benoemd tot

gemeentesecretaris van Den Haag. De joodse Boasson werd op 21 november 1940 uit zijn

functie ontheven en werd drie maanden later gelijk met de andere joodse ambtenaren

definitief ontslagen. Direct na de bevrijding werd Boasson opnieuw tot gemeentesecretaris

benoemd totdat hij in 1947 met pensioen ging. Hij werd hierbij Ridder in de Orde van de

Nederlandse Leeuw.


Voornamelijk een aaneengesloten serie dagboeken over de periode 1919-1967

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Bestuur


NAAM ARCHIEF:

Maria Snoep


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: geen

Inhoud:

Het dagboek beschrijft de werkzaamheden van Maria Snoep als diacones in de kraamkliniek

‘villa Elisabeth’ aan de Parkweg 21 in Den Haag. In het dagboek zijn onder meer notities

opgenomen van het leven in de ‘vesting Scheveningen’ tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook

de evacuatie van de kliniek in de laatste week van februari 1944 naar de Laan van

Meerdervoort 112 wordt uitvoerig beschreven.


Dagboek over de periode 1939-1945

Thema/thema’s: Gezondheidszorg, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

H.A.J. de Leur


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: geen

Inhoud:

De archiefstukken betreffen de periode 1942-1945, toen H.A.J. de Leur tezamen met andere

Hagenaars als dwangarbeider te werk was gesteld bij Maybach (leverancier van motoren voor

tanks) in Friedrichshafen aan de Bodensee.


Het archief is niet geïnventariseerd.

Thema/thema’s: Arbeidsinzet


160

NAAM ARCHIEF:

Jean François Engels


Omvang: 0,1m1



Soort toegang: geen

Inhoud:

Dagboek van Jean François Engels, een Haagse kantoorbediende uit de Schilderswijk. In het

dagboek worden onder meer de grote voedseltekorten beschreven en de razzia’s in november

1944.


Archief is niet geïnventariseerd.

Thema/thema’s: Hongerwinter, Razzia


NAAM ARCHIEF:

Familie Broese van Groenou en aanverwanten


Omvang: ca. 1m1



Gemeentearchief.


Inhoud: Familiearchief


Stukken afkomstig van Johan Willem Georg Coops (1873-1951)

- Stukken betreffende de bouw en inrichting van de woning aan de Ten Hovestraat nr.

45 en inzake de schade ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog, 1916-1946

- Stukken betreffende de door Johan Willem Georg Coops geboden hulp aan

Hongaarse en Duitse vluchtelingen, 1921-1940

- Ingekomen brieven van Victoria Oppenheimer-von Drygalski betreffende pogingen

van haar gezin om Duitsland te verlaten en de door hem daarbij geboden hulp, 1938-

1939

- Stukken betreffende de Tweede Wereldoorlog, 1940-1948

- Uitgaande brief aan mr. S.J.R. de Monchy, burgemeester van ’s-Gravenhage, naar

aanleiding van zijn ontzetting uit zijn ambt, afschrift, met programma van de huldiging

van De Monchy bij zijn afscheid als burgemeester, 1940, 1947

- Overgeschreven teksten van redevoeringen en gedichten, 1940 en z.j.

- Verzamelde stukken betreffende de bezetting, het verzet en de Duitse propaganda,

1940-1948 en z.j.

- ‘De dag verjaart’, tekst van een gedicht in zijn hand ter gelegenheid van de eerste

verjaardag van de Februaristaking, 1942

- Menu van het op het gehouden landgoed Groenouwe gehouden kerstdiner met het

onderduikgezin Souget-Visser, 1945 (Het echtpaar Souget-Visser gebruikte de

schuilnaam Soelen)

- Herinneringen van Caroline Souget-Visser aan het verblijf van het gezin Souget als

onderduikers op het landgoed "Groenouwe" in de jaren 1943-1945, (ca. 1965)

161

- Diploma van een boomplanting uitgereikt door het Joods Nationaal Fonds voor de

door het echtpaar Coops-Broese van Groenou aan het Joodse echtpaar Souget-Visser

geboden hulp, met brief en bijlage, 1946 en z.j.

- Stukken betreffende de evacuatie van Johan Willem Georg Coops uit 's-Gravenhage

en zijn verblijf te Nijmegen en te Loenen, 1942-1948

- Ontruimingsbevelen, met bijlagen, 1942-1943.

- Uitgaande brief aan het Bureau Evacuatievergoedingen van de Gemeente 's-

Gravenhage houdende het verzoek om vergoeding van de onkosten ten gevolge van

zijn evacuatie, 1942-1943

- Stukken betreffende verzoeken van Johan Willem Georg Coops aan de

burgemeesters van Apeldoorn en Nijmegen om zich in die gemeenten te mogen

vestigen, 1942-1943

- Vergunningen voor Johan Willem Georg Coops afgegeven door de Gemeente

Doesburg en de Ortskommandantur te Dieren om de IJssel te passeren, met stukken

betreffende zijn verzoek aan de bezetter om een rijwiel, 1944-1945

- Verklaring van de commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten te

Loenen, waarin deze verklaart in te staan voor de politieke betrouwbaarheid van Johan

Willem Georg Coops, 1945

- Stukken betreffende de kosten van het verblijf van het gezin Coops en andere

families op het landgoed Groenouwe, met lijsten van door hem aan leden van zijn

familie verzonden levensmiddelen, 1944-1945

- Stukken betreffende het verzoek van Johan Willem Georg Coops aan het

Gemeentelijk Vestigingsbureau te 's-Gravenhage om zich in die gemeente te mogen

vestigen, 1945-1948

- Memoires van Johan Willem Georg Coops, z.j. (ca. 1943)

- Nota’s van Johan Willem Georg Coops betreffende zijn financiële situatie ten

gevolge van de Tweede Wereldoorlog, 1941-1942

- Stukken ontvangen en opgemaakt door Johan Willem Georg Coops als lid van het

bestuur en gevolmachtigde van de Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende

Goederen Groenouwe N.V. met name betreffende het plan om het in het voormalige

landhuis Groenouwe gevestigde Hotel Zilven weer op te bouwen, 1925-1951 (Na de

Tweede Wereldoorlog ontstond het plan om het in 1944 door brand verwoeste Hotel

Zilven weer op te bouwen onder de naam Hotel Groenouwe. Dit plan is nooit

gerealiseerd. Wel kwam het tot exploitatie van de voormalige tuinmanswoning op het

landgoed onder de naam De Zilvenspreng)

- Stukken betreffende de brand in Hotel Zilven, 1945-1994

- Stukken betreffende de vergoeding van de brandschade in Hotel Zilven, 1945-1948

- Aflevering van het tijschrift De Tijd met een artikel betreffende de evacuatie van de

familie Van Straaten uit Arnhem tijdens de Tweede Wereldoorlog en hun verblijf in

Hotel Zilven, 1994

Stukken afkomstig van Suzanna Broese van Groenou (1878-1967)


- Oorlogsdagboek in haar hand, 1940-1941

- Verzamelde documentatie betreffende de Tweede Wereldoorlog, 1940-1946

Stukken afkomstig van Francina Carolina Broese van Groenou (1883-1976)


- Documentatie betreffende de verzet, 1940-1944

- Stukken over haar gevangenschap en proces wegens anti-Duitse uitlatingen,

1942-1945

- Persoonsbewijs van haar, 1941

162

Stukken afkomstig van Aletta Henriette Coops (geboren 1921)

- Verklaring van de commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten,

sectie Loenen, betreffende haar politieke betrouwbaarheid, 1945

Stukken afkomstig van ir. Adolf Broese van Groenou (1880-1961)

- Oorlogskroniek van hem, 1943-1946

- Kroniek van ir. A. Broese van Groenou betreffende het leven op 'Groenouwe' tijdens

de bezetting, fragment, 1943

Stukken afkomstig van ir. Karel Willem Adriaan Broese van Groenou (1908-1941)

N.B. ir. K.W.A. Broese van Groenou kwam in november 1941 om het leven als

Engelandvaarder.

- Portretfoto's, (ca. 1912-1940)

Stukken afkomstig van ir. Theodoor Frederik Vreede (1882-1950)

- Bewijs voor hem wegens inkwartiering van Duitse officieren, (ca. 1940)

- Ontslagbewijs voor hem als gijzelaar van het interneringskamp Sint Michielsgestel,

1942

- Ingekomen brieven., 1942-1943

- Van zijn echtgenote F.C. Broese van Groenou, 1942

- Van Ella, met concept-antwoorden, 1942

- Teksten van gedichten ter gelegenheid van zijn verjaardag, 1944-1945

- ‘Overpeinzingen in het 5e oorlogsjaar’, tekst van een gedicht waarschijnlijk van zijn

hand, 1945

- Uitgaande brief van hem als oud lid van de Volksraad van Nederlands-Indië aan de

redactie van een onbekende krant waarin hij pleit voor de onafhankelijkheid van

Indonesië, 1945

- ‘The Smallest Plane Factory in the World’, artikel uit de Voice of the Netherlands

betreffende het sportvliegtuigje dat hij samen met enkele andere

vliegtuigbouwkundigen in het geheim bouwde tijdens de bezetting van Nederland door

de Duitsers en dat later naar hem zou worden genoemd, 1946

-‘Nieuw licht op Englandspiel’, serie artikelen uit het tijdschrift Elsevier, 1984

Stukken afkomstig van ir. Adolf Broese van Groenou (1880-1961)

- Stukken betreffende de villa "Tirsa" aan de Willem Lodewijklaan nr. 13 te ’s-

Gravenhage en de onteigening hiervan, 1927-1943

Thema/thema’s: Verzet, Vordering, Evacuatie, Oorlogsschade, Verzet, Jodenvervolging,

Indonesië


NAAM ARCHIEF:

Familie Seeligman-Kolkman


Omvang: 0,1m1




Inhoud:

Stukken afkomstig van mevrouw N. Seeligman-Kolkman, 1927-1971. De familie Seelingman

woonde aanvankelijk Gouwestraat 44, vervolgens van Beuningenstraat 57 en tot de evacuatie

in de oorlog Van Aerssen straat 265. Hierna op verschillende adressen in Rijswijk.


12-16 Huishoudboekjes, 1939-1946

32 Stukken betreffende de Jodenvervolging, 1940-1945

163

33 Stukken betreffende de evacuatie uit de Van Aerssenstraat, 1940-1945

Thema/thema’s: Economisch leven, Jodenvervolging, Evacuatie


NAAM ARCHIEF:

Dagboeken van M.L. Bomert-Staal


Omvang: 1,5m1, hierin 1 dagboekje




Inhoud:

Vanaf haar zestiende levensjaar heeft mevrouw Bomert-Staal dagboekaantekeningen

gemaakt. Zij woonde in de oorlog in de Meloenstraat 103. Uit de oorlog is er één klein

dagboekje over de periode mei 1943-maart 1944 bewaard gebleven. Hierin staan

voornamelijk aantekeningen over de voedselrantsoenen en over voedseltochten.


- Dagboekje over de periode mei 1943-maart 1944

Thema/thema’s: Voedselschaarste, Dagelijks leven


NAAM ARCHIEF:

Families Barsam, Boutelje en Hausmann, Harstenhoekweg 111 en 113


Omvang: 1m1




Inhoud:

In de kelder van het woonhuis aan de Harstenhoekweg 111 werden bij

verbouwingswerkzaamheden archiefdocumenten aangetroffen. Tussen een grote hoeveelheid

puin werd de papieren nalatenschap van drie Joodse families (Barsam, Boutelje en

Haussmann) die woonachtig waren op de adressen Harstenhoekweg 111, 113 en 115

aangetroffen. Het betreft zowel persoonlijke papieren van deze families, als de

bedrijfsadministratie van Simon Boutelje van zijn fabriek ter vervaardiging van vanillesuiker

aan de Oude Zijdsvoorburgwal 149 te Amsterdam en administratie van de winkel in

damesconfectie van Eliaszer Haussmann aan de Bosschestraat 96 in Scheveningen. De

archivalia gaan terug tot omstreeks 1920 en eindigen abrupt in het najaar van 1942, toen de

oorspronkelijke eigenaren van de documenten door de nazi’s zijn gedeporteerd.

Relevante inventarisnummers: Zie inhoud

Thema/thema’s: Economisch leven, Jodenvervolging


NAAM ARCHIEF:

Dick Houwaart


Omvang: 0,3m1




164

Inhoud:

Dick Houwaart deed uitgebreid onderzoek naar Friedrich Weinreb en de Joodse samenleving

in Den Haag. Hij publiceerde het boek Weinreb. Een witboek. Friedrich Weinreb (Lemberg

(Lviv), Oekraïne,1910 - Zürich, 1988) was een joodse schrijver en econoom. Tijdens de

Tweede Wereldoorlog speelde Weinreb een controversiële rol.


3 Folders over publicaties en cursussen van Weinreb, (1972)

4 Geluidscassettes met gesprekken met Weinreb, 1972.

5 Foto's van Weinreb, (1972)

6 Stukken betreffende de voorbereiding en de publicatie van: "Weinreb. Een witboek", 1973-

1976

Stukken betreffende het eerste proces Weinreb:

8 "Opmerkingen van Weinreb betreffende het over hem samengestelde dossier", (1947)

9 "Opmerkingen over requisitoir De Gruyter", 1947

10 Brieven van getuigen, 1947-1948

11 "De arrestatie van 3 juni 1945", verklaring van Weinreb, (1948)

12 Verslag van het Weinreb comité over de Bijzondere Rechtspleging aangaande Weinreb,

1948

13 Handelingen van de 25ste vergadering van de Tweede Kamer d.d. 10 december 1948,

waarin mej. C. Tendeloo bij de behandeling van de begroting van Justitie voor 1949 vragen

stelt over het toepassen van de jubileumgratie op Weinreb, 1948

14 Krantenknipsels, 1948 (Hier en daar heeft Houwaart uit de artikel stukken geknipt die in

zijn Witboek zijn opgenomen)

Stukken betreffende het tweede proces Weinreb:

15 Stukken betreffende het tweede proces, 1967-1969

16 Voorlichtingsrapport van A. Lahuis over Weinreb, 1968; met vanaf p. 87 een tweede

versie

17 Correspondentie van A. Lahuis inzake de publicatie door hem van zijn rapport over

Weinreb, 1968-1970

18 "De tweede zaak Weinreb: een toelichting" door G. Benthem van der Bergh, (1970)

Stukken betreffende de contacten van van Weinreb met het RIOD:

19 Brief van het RIOD aan Weinreb over de overname van stukken, 1949

20 Correspondentie tussen Weinreb en het RIOD inzake het Englandspiel, 1949

21 Correspondentie tussen Weinreb en Renate Rubenstein enerzijds en het RIOD anderzijds

naar aanleiding van het Weinrebonderzoek van A.J. van der Leeuw en mr. D. Giltay Veth,

1970-1974

22 Stenografisch verslag van het gesprek van Weinreb met A.J. van der Leeuw en mr. D.

Giltay Veth, 1974

23 Stukken betreffende kamervragen, 1975-1981

24 Stukken betreffende de actie "Druiverank", 1976

25 Stukken betreffende de klacht van dr. L. de Jong (RIOD) tegen de Telegraaf wegens het

zich niet houden aan het embargo op het Weinrebrapport, 1976

26 Brief van A. Lahuis aan Dick Houwaart met reactie op het Weinrebrapport, 1978

Weinreb in de pers:

27 Krantenknipsels, 1969-1972

28 Krantenknipsels, 1969-1984

29 A.N.P. berichten, 1972-1973, 1976-1978

Diverse stukken betreffende Weinreb:

30 Diverse stukken betreffende Weinreb, 1948-1976

165

31 Stukken betreffende het proces tussen Weinreb, de Algemene Uitgeverij Meulenhoff

Nederland b.v. en Renate Rubinstein, gedaagden, en Hulda Elizabeth Turksma, eiseres, inzake

aantasting in haar eer en goede naam van de eiseres in deel I van de Memoires van Weinreb,

1970

32 "Weinreb een affaire van lange duur" door I. Schöffer in TVG 95e jrg. afl. 2, 1982

33 Correspondentie inzake dr. Altmann.

34 Correspondentie en illustraties voor het boek Kehille Kedousjo Den Haag.

35 Personalia D. Houwaart.

Thema/thema’s: Jodenvervolging, Collaboratie, Nasleep


166

11. OVERIGE VERZAMELINGEN

NAAM ARCHIEF:

Collectie Overige Verzamelingen

Identificatiecode archief: OV 10 – Tweede Wereldoorlog

Omvang: omvang totale archief 9m1, omvang ca. 1m1


Openbaarheid: Deze inventarisnummers zijn openbaar

Soort toegang: digitale inventaris op de website van het HGA (via de bibliotheekcatalogus)

Inhoud:

Collectie dagboeken, aantekeningen en brieven van privé-personen uit de Tweede

Wereldoolog en naoorlogse terugblikken


F. Dagboeken, brieven uit oorlogs- en bezettingstijd en naoorlogse terugblikken

209 Dagboeken van mej. E. van Harencarspel, 1943-1945, 9 delen

210 Lijst van Rob Steinbach met aantekeningen van luchtacties in en om Den Haag over de

periode febr 1944-mei 1945

211 Dagboek van de Utrechtenaar J. Stuij, direkteur van N.V. Schelpfabriek Valkenburg,

1941

212-220 Dagboeken van bioloog en leraar Dr. A. Schierbeek, 1938-1945, aantekeningen,

krantenknipsels en foto’s , 9 delen

222 Dagboek van A. Meijer, Haags Relaas, ‘vijfenveertig dagen van bezetting en bevrijding’,

29 maart-31 mei 1945; met errata uit 1985

223 Dagboek van H. Hotke (1 jan.-28 febr. 1941).

224 Dagboek van Mr. R. Boosman (1 jan.- 4 mei 1945) (fotokopie).

225 Afschriften van brieven ontvangen door de Haagse mw. Cornelia Maria van Beek (1893-

1973)

350 Notities van M.D.M. van Pijlen betreffende afgeschoten V-2's in en om Den Haag,

gevolgd door dagboeknotities, 1944-1945

351 Aantekeningen van R.T.W. Kempers betreffende Vliegtuigenen het V-wapen, 1940-1945

353 G.C. Theunissen, 'De Hel van Rees' (1945)

NB aantekeningen betreffende zijn verblijf in strafkamp Rees na de razzia van 21 november

1944

355 Dagboek van N.N. (Remmerswaal?), 2 mrt. 1941-8 mei 1945

357 Dagboek van mw. N. Barendregt-Jansen over de periode dec. 1940-sept. 1941

360 Brieven van Th.F.J. (Frans) Broekman uit Voorburg aan zijn familie in Groningen over

de hongerwinter en de bombardementen op den Haag in het voorjaar van 1945, fotokopieën

gedateerd 12-12-1944, 27-12-1944 en 1-03-1945, 3 stukken

361 Aantekeningen met herinneringen aan de razzia in Den Haag op 21-11-1944 door An van

't Oosten, J.H. Geelen, Frank Henry Haalmeijer, Ank de Jong, Ruud Steggerda, Jan

Cornelisse, mevrouw M. Baltussen, Hans Krumeich, F.B. van Herk, H.P. Paulusse, D. van der

Harst, 2003

NB Deze herinneringen zijn per e-mail aan het Haags Gemeentearchief gestuurd na een

oproep in de Stadskrant van 03-12-2003

362 Herinneringen aan de periode 1939-1945 van J.A. Tholens, destijds wonende

Ternootstraat 53 Den Haag, opgetekend juni 1961, met brieven uit de oorlog van Tholens aan

zijn echtgenote

NB J.A. Tholens was een Haagse ondernemer, die vanwege belediging van Adolf Hitler was

gearresteerd. Hij verbleef in Scheveningen, Amersfoort, Vught en Duitsland.

167

364 Herinneringen van de heer H.A.H. Toornvliet aan de Tweede Wereldoorlog (o.a. het

bombardement op het Bezuidenhout). Het gezin Toornvliet woonde destijds op het adres

Appelstraat 70

365 Aantekeningen van geschreven door Piet de Reus, werknemer van de PTT die

woonachtig was aan de Soestdijksekade 93, over de laatste twee weken van de bezetting en de

eerste dagen na de bevrijding in Den Haag

366 Herinneringen aan het werk in de meidagen van 1940 op het hoofdkantoor van de

"Bataafsche" op het hoofdkantoor van de Koninklijke /Shell Groep aan de Carel van

Bylantlaan 30, opgeschreven door de heer C.A. Fabrie in 1982

367 Oorlogsdagboek van RAF-officier John Higginson opgetekend in 1948

NB John Higginson kwam op 8 mei 1945 met zijn eenheid als eerste aan in Den Haag

368 Verslag bombardement van 3 maart 1945, en de gevolgen daarvan. Aangevuld met

notities betreffende de V2 en de laatste oorlogsmaanden. Afkomstig uit het archief van baron

O.W.A. van Verschuer, opgetekend op 17 maart 1945

369 Verslag (auteur onbekend) van eerste week na het bombardement van 3 maart 1945 op

het Bezuidenhout. De auteur woonde in Voorburg. Het verslag is gedateerd 10 maart 1945

Thema/thema’s: Economisch Leven, Vervolging, Hongerwinter, Oorlogsschade, Bevrijding


168

II RELEVANTE LITERATUUR BIJ HET HAAGS GEMEENTEARCHIEF OVER DE TWEEDE WERELDOORLOG IN DEN HAAG

1965 - 5 mei 20 jaar vrij : aangeboden door het gemeentebestuur van’’s-Gravenhage (1965)

Piet van den Abeelen, bewerkt door René van den Abeelen, De toestand bij het einde.

Authentiek dagboek rond bezetting, honger, voedsel en bevrijding, Politieke geschiedenis IX (

z. pl. 2014)

NB Publicatie met scans van het origineel van een bewaard gebleven deel van een

oorlogsdagboek van een Hagenaar tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Ambachtsheer, H.F. en C.J. van Harmelen, Van verdediging naar bescherming: de

Atlantikwall in Den Haag (1995)

Henk Ambachtsheer, Corien Glaudemans, Dick Valentijn, Den Haag, stad in oorlog, stad in

vrede (Den Haag 2015)

NB Boek met zwart-wit foto's van Haagse locaties in de Tweede Wereldoorlog naast

kleurenfoto's van de huidige situatie.

Arnoldussen, Paul; Lange, Albert de, Cahier met spiraalband : de moord op een Haagse

advocaat (1995) NB Betr de advocaat Hendrik de Boer (1888-1945)

Els Arntzenius, bewerkt door Belinda Meuldijk. Het werkelijke leven 1940-1945 (z. pl. 2013)

NB Oorlogsdagboeken van een Haagse.

Sjoukje Atema, Corien Glaudemans, Drie herdenkingsmonumenten met 45 namen. Haagse

gemeenteambtenaren omgekomen in de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 2012)

NB Onderzoek naar de 45 omgekomen gemeenteambtenaren van wie de namen staan op de

herdenkingsmonumenten in het stadhuis; in de bibliotheek van het Haags Gemeentearchief

berust ook het bronnenboek van het onderzoek

Jan Bakker, Oorlog tussen zes en elf : herinneringen van een Haags jongetje aan de jaren

1937-1945 (zonder plaats, 2012)

NB Oorlogsherinneringen van een jongen uit de Vruchtenbuurt.

Bal, C, Scheveningen - Den Haag, 1940-1945 : van dorp en stad tot Stützpunktgruppe

Scheveningen (1996)

Batelaan, Rie, Verborgen dagboek 1941-1945 (2007)

Barnouw, David, De Hongerwinter (1999)

Cläry Benjamins-Schalekamp, Gezin in oorlogstijd. Een reconstructie 1940-1945

(Amsterdam 2009)

NB Reconstructie van het leven van een Haags gezin in de periode tijdens de Tweede

Wereldoorlog.

169

Berends, H., Woeste Hoeve: 8 maart 1945 (1995)

Berg, C.C.; Doorn, M. van; Grootveld, R., Schierbeek, E.W. en Doorn, Maarten van,

Dagboek van het dagelijks leven : Den Haag en de Hagenaars tijdens de bezetting 40-45

(Den Haag 1985)

Boer, F.P. de, 30 mei 1945 [ CD-Rom ] : de moordaanslag op mr. Hendrik de Boer (2003)

Boom, Bart van der, Den Haag in de Tweede Wereldoorlog (1995)

Bart van der Boom, ‘Wij weten niets van hun lot’. Gewone Nederlanders en de Holocaust

(Amsterdam 2012)

NB Reconstructie op basis van o.m. Haagse dagboeken van de kennis van Nederlandse

tijdgenoten over de Holocaust

Boos, Carla, ‘(Zelf)moord op een goede Duitser’, in: Historisch Nieuwsblad, 23-3 (mrt 2014),

p. 52-58.

NB Onderzoek naar de vraag of Frits Schallenberg, Haagse sjacheraar en tipgever van de

politie, op 13 september 1949 werd vermoord om een groot complot af te dekken, toen hij een

slag probeerde te slaan in zijn speurtocht naar duistere zaken uit de oorlogstijd?

Arno Bornebroek, De oorlog zit me op de hielen. Hans Teengs Gerritsen, 1907-1990

(Amsterdam 2010)

NB Biografie over de verzetsstrijder en lobbyist Hans Teengs Gerritsen, wiens activiteiten

zich deels in Den Haag afspeelden.

Borsboom, Jos, ‘V-2 Lanceringen en inslagen Den Haag (deel 1)’, In: Bulletin Airwar 1939-

1945, 227 (2000) pp. 6-10

Borsboom, Jos, ‘V-2 Lanceringen en inslagen Den Haag (deel 2 en slot)’, In: Bulletin Airwar

1939-1945, 228 (2000) pp. 5-9

Braun, Marianne, De oorlog in het leven van Josepha Kolkman, In: Oorlogsdocumentatie '40-

'45 : jaarboek van het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie (1996) pp. 90-110.

NB Relaas over de in Duitse tuchthuizen doorgebrachte jaren, als 'politieke gevangene' van de

Nazi's, van de Haagse Josepha Kolkman, dochter van de minister van Financiën in het kabinet

Heemskerk.

Dick Brongers, ‘Als een spin in het web. De “Dienststelle Mühlmann” in Den Haag, 1940-

1944’, in: Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (Den Haag 2001) p. 178-199

NB De Dienststelle Mühlmann aan de Sophialaan 11 roofde vele kunstcollecties onder

andere in Den Haag

Lilian de Bruijn, ‘Toen ze nog geen slachtoffer waren. Joodse families aan de

Harstenhoekweg in Scheveningen’, in: Gen. Tijdschrift voor familiegeschiedenis 20-3 (sep

2014) p. 9-13

NB Pal voor de Tweede Wereldoorlog herbergde Den Haag, naast de Joodse buurt bij het

Spui, een grote Joodse gemeenschap in Scheveningen.

170

Bruyn, Trudie de, ‘Sporen van scholen : Joods kindermonument in Den Haag’, in : Lessen, 3-

1 (januari 2008) pp. 32-34

Buijnsters, P.J., Het Nederlandse antiquariaat tijdens de Tweede Wereldoorlog (1997)

Burgers in bezettingstijd Den Haag ’40-’45 (Tentoonstellingscatalogus 1980; Museum voor

het Onderwijs)

D.J. Cannegieter, ‘Dagblad “Het Vaderland” na Dolle Dinsdag’, in: Jaarboek

Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (Den Haag 2002) p. 183-231

Rob Cassuto, Indië, Scheveningen, Indonesië. De tocht van een gezin door de veertiger jaren

van de 20ste eeuw (z. pl. 2014)

NB Persoonlijke kroniek over het leven van de (seculier) Joodse ouders van de auteur.

Claassen, R.F., Golen, C.J. van, Kockelkorn, H., Een gezin bezet & bevrijd in oorlogstijd

(1985)]

Clinton, B. van Dillen; Fuller, K., Clinten-Schoorel, M.A., Give Terry a bone : our secret

code : a true story of nazi occupied Holland (1986)

1945 (2004)

Creveld, I.B. van, ‘Hulp aan wezen’ in oorlogstijd (2004)

Donker, Anthonie,; Groeneveld, E.G., Donkersloot, Nicolaas Anthony, V in vers: de bezetting

en het verzet in verzen (1965)

Maarten van Doorn, 40-45 Den Haag (Zwolle 2015)

Drees, W. Jr., Illegaal dagboek, 1942-1945 : enkele verzorgers in Den Haag en Voorburg

(1978)

Dwinger, Philip, I remember 1940-1945 (1998/1999)

Evert van Dijk, Notities over de periode 1940-1945 van een destijds aan het Irisplein

woonachtige Hagenaar (1940-1945)

NB Betr. Handgeschreven dagboekjes van een Hagenaar over de periode 1940-1945.

Fotoalbum met opnamen uit de periode 1939 - 1946 van 's-Gravenhage, Wassenaar,

Voorburg, Drenthe, Assen, Groningen en Rotterdam (1939-1946)

Gelder, Bert van, ‘Brand bij de Wehrmacht!’ : verzetsgroep De Vonk Den Haag 1942-43

(2005)

Bert van Gelder, “Rechtspraak, detentie en pastorale begeleiding van politieke gevangenen

tijdens de Duitse bezetting, ‘alleen één ding is zeker: Jullie weten niet wat vrijheid is!’ ”, in:

Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (Den Haag 2009), p. 184-214

NB Onderzoek naar de geestelijke begeleiding en pastorale zorg van gedetineerde

verzetslieden in de Scheveningse gevangenis (Penitentiair Complex Scheveningen) in de

Tweede Wereldoorlog

171

Genechten, R. van, Ter herinnering aan Generalkommissar z.b. V. Hauptdienstleiter Fritz

Schmidt (1943)

Gent, Luc van, De ontsnapping van sergeant Hempstead (2006)

Corien Glaudemans, De Documentatiedienst van de Haagse Politie in de Tweede

Wereldoorlog, in: Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (2012), p. 53-103

NB De Documentatiedienst van de Haagse politie werkte al snel na de oprichting (eind 1940)

zeer nauw samen met de Duitse bezetter. Vanaf 1942 hield de dienst zich hoofdzakelijk bezig

met het bestrijden van het Haagse verzet en de vervolging van ondergedoken joden.

Corien Glaudemans, Vier herdenkingsmonumenten aan het Trekvlietplein (Den Haag 2013)

NB Onderzoek naar de omgekomen gemeenteambtenaren van wie de namen staan op de

herdenkingsmonumenten van de Gemeentelijke Reinigingsdienst, de Dienst der

Gemeenteplantsoenen, het Gemeentelijk Gasbedrijf en het Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf

op het Trekvlietplein; in de bibliotheek van het Haags Gemeentearchief berust ook het

bronnenboek van het onderzoek

Corien Glaudemans, Joodse erfgoedroute Den Haag (Den Haag 2013)

NB Geschiedenis van de gebouwen en plaatsen die van belang zijn voor Joods Den Haag in

heden en verleden

Buck Goudriaan, Verzetsman Gerrit Kastein 1910-1943, ‘een communistische intellectueel

van een vreeswekkende koelbloedigheid’ (Leiden 2010)

NB De verzetsstrijder Gerrit Kastein was o.m. betrokken bij de Haagse verzetsgroep De

Vonk.

Peter Grimm, Harm Hazewinkel, ‘Pander, een Haagse familietragedie’, in: Bulletin Air War

1939-1945, nr. 338-340 (feb-mei 2013), p.5-11, 6-11, 4-8

NB Onderzoek naar de Haagse vliegtuigfabriek Pander in de Tweede Wereldoorlog

Joke van Grootheest, Gert-Jan van Rijn, Kind in oorlog. Persoonlijke verhalen (Hoorn, Den

Haag 2009)

NB Publicatie bij de gelijknamige permanente tentoonstelling in het Museon, waarin de

persoonlijke ervaringen van o.m. Haagse kinderen centraal staan.

Haagsch Dagblad in het duister, 5 jaar, in het licht (1950)

De Haagsche Groene : algemeen Nederlandsch dagblad (1943-1945)

Harff, P., Harff, D., IJmuiden-Den Haag, Atlantikwall 1940-1945 : Marine Artillerie

Abteilung 201 (2005)

Harthoorn, R., Ik beschuldig (2004)

172

R. Harthoorn, Vuile oorlog in Den Haag. Bestrijding van het communistisch verzet tijdens de

Duitse bezetting (Utrecht 2011)

NB Onderzoek als eerbetoon aan communistische verzetsstrijders

Harthoorn, Willem L., Verboden te sterven : het Oranjehotel, Kamp Amersfoort, Buchenwald,

Gross-Rosen, Dachau, Natzweiler (2007)

Havelaar, J.J., ‘Tante Zus en haar tweeënvijftig kinderen : de oorlog van de Haagse

kunstenares Ru Paré’, in: Ons Den Haag (3-4) pp. 54-56

Hekking, Veronica; Bool, Flip, De illegale camera, 1940-1945 : Nederlandse fotografie

tijdens de Duitse bezetting (1995)

Helder, Herman Johannes, Haagse Schilderswijk anno 1930 / 10 mei 1940 en de dagen die

volgden (1993)

Heyning-Hofdijk, Maria, Fragmenten uit het oorlogsjournaal van Maria Heyning-Hofdijk

(1941-1945), (1993)

Hoeken, C.J. van, Als ik er nog aan denk . : mijn onderduikperiode in de Haarlemmermeer

1945 (2005)

Hoets, Pieter Hans, Buitengaats!: met een Engelandvaarder de wereld in (2006)

Hoets, Pieter Hans, Englandspiel ontmaskerd : schijnstoot op Nederland en België (1990)

Houben, F.J.M.A.H., Hongerend volk 1945, en wat deed het IKB : Plaatselijk Interkerkelijk

Bureau 's-Gravenhage en Omstreken (ca. 1946)

Huisman-van Bergen, Annie, De vervolgden : jacht op twee Delftse studenten in 1941 (1999)

Jans, Oorlogsverhalen (1946)

NB Vertelling achteraf van de schrijfster over haar evacuatie tijdens de oorlog uit Den Haag

naar Opheusden, maart 1943, tot aan de bevrijding te Makkum in 1945.

Corjo Jansen, Derk Venema, De Hoge Raad en de Tweede Wereldoorlog. Recht en

rechtsbeoefening in de jaren 1930-1950 (Amsterdam 2011)

NB Onderzoek in opdracht van Ernst Numan, president van de Hoge Raad, naar de omstreden

rol van de Hoge Raad tijdens de Tweede Wereldoorlog

JHM, ‘De tweede stad : hoewel de oude joodse buurt van Den Haag nagenoeg is verdwenen,

valt er tijdens een stadswandeling nog genoeg te zien’, in: Joods Historisch Museum.

Museumkrant, 22-2 (november 2013), p.32-33

Jongbloed, Aad, Standort Holland : Duitse soldaten over hun oorlogstijd in Nederland (1995)

Jonge, Andries de, Jonge, A. de, Documentatie met voorwoord betreffende de S.D.er J.H.L.

Munt en het proefschrift "Den Haag in de Tweede Wereldoorlog", auteur Bart E. van der

Boom (1998)

173

Jongkind, Beatrice L., Eenmaal kindje, zul jij trots zijn : kinderen van verzetsdeelnemers WO

II vertellen hun verhaal (2004)

Joodsche Raad voor Amsterdam, bureau 's-Gravenhage: 1941-1943 (1941-1943) NB Meest

stencils (dagbulletins) behoudens een enkele brief

Kagie, Frans, Joodse families Scheldestraat Den Haag periode 1937-1945 (2004)

Herman Keppy, ‘De helden van ’40-’45. Indisch Den Haag in verzet’, in: Moesson.

Onafhankelijk Indisch tijdschrift, 58-11 (mrt 2014), p. 40-44

NB Verzet tegen de Duitse bezetter vanuit Indische kring in Den Haag.

Herman Keppy, ‘Moed en mededogen in een tijd van haat’, in: Moesson. Onafhankelijk

Indisch tijdschrift 59-6 (dec. 2014), p. 36-41

NB Interview met Alfred Münzer die werkt aan een documentaire over zijn prille jeugd in

Den Haag. In Den Haag bood de Indonesiër Tolé Madna hem als Joods jongetje onderdak

tijdens de oorlog.

Yvonne Keuls, Koningin van de nacht (Amsterdam 2013)

NB Roman over een Haags halfjoods gezin in de Tweede Wereldoorlog

Kok, Auke, De verrader: leven en dood van Anton van der Waals (1995)

Jan H. Kompagnie, Held tegen wil en dank. Het tragische lot van een Haagse agent in

bezettingstijd (Amsterdam 2014)

NB Resultaat van een onderzoek naar het lot van de Haagse agent Henk Kompagne

Dennis Koopman en Henk Brabander, Stille helden. De oorlogsgeschiedenis van twee Joodse

broers (z. pl. 2013)

NB Het verhaal van de later naar Israël geëmigreerde Scheveningse broers Bernard en Jaap

Matz

Henk Kortekaas en Hans Peeters, Geheim vogeldagboek 1940-1945 (Den Haag 2014)

NB Belevenissen van vier Haagse vogelvrienden tijdens de Tweede Wereldoorlog, gebaseerd

op het dagboek van een van hen.

André van Kruijssen, Scheveningen 1940-1945. De slachtoffers en hun wereld (Den Haag

2011)

NB Bevat o.m. een overzicht van Scheveningse slachtoffers per straat. Het overzichtswerk

geeft uitgebreide informatie over de Joodse slachtoffers in Scheveningen.

Kuiper, Botte, Suikerbieten op de bon: brieven uit de Hongerwinter (1999)

Wally M. de Lang (ed.), Het oorlogsdagboek van dr. G. Italie. Den Haag, Barneveld,

Westerbork, Theresienstadt, Den Haag 1940-1945 (Amsterdam, Antwerpen 2009)

NB Oorlogsdagboek van de orthodox-Joodse leraar klassieke talen Gabriel Italie aan het

Maerlant Lyceum.

174

Laurentius, Victor, ‘In memoriam: Annie Huisman-van Bergen : verzetsvrouw, sociaal-

psychologe, historica (Delft 1924-Leiden 2003)’, In: Bulletin van de Tweede Wereldoorlog ;

nr.6, p.84-87

NB Betr. Annie Huisman-van Bergen (1924-2003) uit het Haagse verzet.

Ellis Lehman-Cohen Paraira, Shulamith Bitran-Lehman, De dagboeken van Bernie & Ellis :

het verhaal van een Scheveningse liefde in oorlogstijd (Amsterdam 2011)

NB Weergave met commentaar van de dagboeken die twee Scheveningse geliefden voor

elkaar bijhielden over hun gescheiden belevenissen in de Tweede Wereldoorlog.

Loeb, Wouter, Herinnering aan Haagsche Meidagen 1945 (z.pl., z.j.)

Janine G. Marseille-Smit, Een vlechtwerk van lijnen : het leven van een gezin en twee broers

in de Tweede Wereldoorlog gericht op de vrijheid (Leidschendam 2008)

NB Familiegeschiedenis van een Haags gezin tijdens de Tweede Wereldoorlog

Melching, Willem, Nigten, Chris, Spijker, Elly, Dolle dinsdag 25 september '44 : impressies

van vijf Haagse oorlogsjaren (1979)

F. Mertens, Een wereldverbeteraar in Den Haag. De Haagse ballingschap van Otto Neurath,

publicatiereeks ‘Den Haag, stad van vrede, recht en veiligheid’ nr. 2 (Den Haag 2007)

Wim Mertens, De Tweede Compagnie. Een zoektocht naar de verzetsverhalen uit de Tweede

Wereldoorlog van de Tweede Compagnie van de Binnenlandse Strijdkrachten van Den Haag

(Vlijmen 2014)

Niebaum, Peter, Ein Gerechter unter den Völkern : Hans Calmeyer in seiner Zeit (1903-1972)

K. Norel, Den vijand wederstaan : historische schetsen van de landelijke organisatie voor

hulp aan onderduikers, landelijke knokploegen en centrale inlichtingendienst (1946)

Nijboer, Herman, Veenstra, Roelof, Sara Maria Walbeehm (Mies) 1903-1981 (2001)

Ons Ochtendblad : nieuwsblad voor Den Haag en omstreken (1944-1945)

Oosten, T. van, Ordonnans op Ockenburg, In: Elseviers weekblad (7 mei 1960) pp. 12-13.

‘Oranjekrant, Illegale krant in het Oranjehotel in Scheveningen’, in: Haags Dagblad, 6 mei

1955

Pellenbarg, Johanna A., In de gevangenis van Scheveningen (1941)

Poel, Aart van der, Vijand-vriend-broeder: Arno Pötzsch in Nederland 1940-1945 (2003)

Anita Poolman, ‘Gekleurde zeeprestjes. “Onder oorlog zet je niet zomaar een streep”.

Herinneringen 1939-1945. Oorlogsherinneringen van een Haags meisje’ (Den Haag 2014)

Tessel Pollmann, Mussert & Co. De NSB-leider en zijn vertrouwelingen (Amsterdam 2012)

175

NB Bundeling artikelen over Anton Adriaan Mussert (1894-1946). Mussert hield kantoor in

het voormalige en door de NSB in gebruik genomen Kabinet der Koningin aan de Vijverberg

in Den Haag.

Reedijk, Lourens, Oosthoek, Albert, De Rotterdamse razzia van 1944: dagboek van een

scholier (1999)

Regt, E.C.M. de; Velzen, Th. Van, Menno Huizinga: fotograaf van de bezetting in Den Haag

1940-1945 (Haags Gemeentemuseum 1984)

Returned from Russia : Nazi archival plunder in Western Europe and recent restitution issues

(Crickadarn 2007)

NB Bevat ook een hoofdstuk over de naar Nederland (en het Haags Gemeentearchief)

teruggekeerde archieven.

Riemsdijk, J.L. van, Hongerwinter : dagboek van J.L. van Riemsdijk (ca. 1945)

Roon, G. van, Een commissaris in het verzet : jhr. mr. dr. L.H.N. Bosch ridder van Rosenthal

Sander, Gordon F., De familie Frank die de oorlog overleefde: het verhaal van een in Den

Haag ondergedoken gezin dat de Tweede Wereldoorlog wel overleefde (2006)

Frits Schalekamp, Mijn dagelijkse leven in oorlogstijd. Herinneringen 1940/1945 (Den Haag

2010)

NB Schets van het leven van een jonge Hagenaar in oorlogstijd.

Maja Schermerhorn-Bendeler, Oorlog vanaf de zijlijn. Herinneringen van een jong meisje

(Soesterberg 2009)

NB Oorlogsherinneringen van meisje in Scheveningen

Schneeweisz, Oswin, ‘De gloed van fosforbommen’, In: Mens en Melodie, 50 (1995) pp. 242-

245

Henk Schouten, Mijn leven begon opnieuw (Zoetermeer 2011)

NB Verhaal van een geboren Hagenaar over zijn leven in Nederlands-Indië en zijn ervaringen

in de jappenkampen

Helena Schuemie, Mattenkloppen. Belevenissen van een oorlogsmeisje uit Den Haag (Soest

2008)

NB Herinneringen van een Haagse die bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog elf jaar

oud was.

Schulten, J.W.M., De geschiedenis van de Ordedienst : mythe en werkelijkheid van een

verzetsorganisatie (1998)

Steven van Schuppen, ‘De grote volksverhuizing. Effecten van de aanleg van de

Atlantikwall’, in: Holland. Regionaal historisch tijdschrift, 45-2 (2013), p.71-74

NB De aanleg van de Atlantikwall had enorme gevolgen voor de bevolking in Den Haag en

voor de overige kustbewoners.

176

Slechte, C.H., Bezet en bevrijd : kunstenaars tekenden Den Haag in de Jaren 1940-1946

Martin Azn. Spaans, Ruud Straatman, ‘ “Zoo moet Rotterdam in 1940 gebrand hebben”. Het

bombardement op Bezuidenhout’, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, 64

(2010), p.161-200

Piet Spaans, ‘Verraad in Scheveningen’, in: Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die

Haghe (Den Haag 2011), p. 112-128

NB Op 4 januari 1942 zijn er in Scheveningen twaalf – merendeels Joodse – mannen na

verraad gearresteerd, toen zij via Scheveningen naar Engeland probeerden te ontkomen.

Taalingen-Dols, L.M.I.L. van, De strijd om een mensenleven, 1940-1945 (1960)

Tinschert, Carlo, Boodschap aan de bevolking van Den Haag: oorzaken, gevolgen en nasleep

van het mislukte bombardement op het Bezuidenhout, 3 maart 1945 (2005)

Danny Verbaan, Vesting Scheveningen : het dagelijks leven in het Sperrgebiet 1943-1945.

Historische reeks Museum Scheveningen nr. 17 (Scheveningen 2011)

Danny Verbaan, Weg! Ontsnapt aan de Duitse bezetting (z.pl. 2015)

Velmans-van Hessen, Edith, Het verhaal van Edith (1997)

Velthoven, G.J. van, Scheveningen-Vught (1943)

NB Verhaal van een gevangene in het Oranjehotel over zijn ervaringen.

Verbeek, J.R., ‘V2-Vergeltung’ uit Den Haag e.o. : inzet van de V2-raketten en de

verschrikkingen voor de stad en haar inwoners (2003)

Verslag Plaatselijk Inter Kerkelijk Bureau 's-Gravenhage en Omstreken (1945)

Het verstoorde bal masqué : politie-inval in Den Haag in 1943; Doodgeslagen,

doodgezwegen: vervolging van homoseksuelen door het nazi-regime 1933-1945 ( 2005 )

Vries, Isidoor de, De vreemde waarheid : herinneringen van een joodse jongen (1921-1948)

Vugs, Reinold, Operatie 'sneeuwvlok' : de razzia van Den Haag (2004)

Karel Wagemans, Lieve kinderen. Brieven van een Haagse moeder in oorlogstijd, 1943-1946

(Den Haag 2011)

NB Uitgave van de brieven die de Haagse Marretje Petronella Wagemans-Bruijnis vanaf haar

evacuatieadres in Apeldoorn schreef aan haar familie in Den Haag

Hugo Wapperom, De spinvlieg. Roman (Soesterberg 2011)

NB In romanvorm beschreven verhaal over de Haagse communist Piet Wapperom, leider van

de verzetsgroep De Vonk.

Wekelijkse kroniek van Libertas in samenwerking met "de Koerier" en "Voor Koningin en

Vaderland" : editie voor Den Haag en omstreken (1945)

177

Wijgh, Hanneke, Het Kaïnsteken. Mijn eigen kleine oorlog (2004)

Koen van Wijk, “ ‘Hier zaten goede Vaderlanders’, het Oranjehotel als plaats van

herinnering”, in: Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (Den Haag 2010), p.125-

137

NB Geschiedenis van ‘Het Oranjehotel’ (geuzennaam voor de Scheveningse gevangenis in de

Tweede Wereldoorlog), de oprichting van de gedenkplaats 601, een plaquette naast het

Poortje en een gedenkteken aan de buitenmuur van de gevangenis

Sjaak Zonneveld, Arbeidsinzet en Buchenwald. Het verwoeste leven van mijn oom Manus

(Den Haag 2008)

NB Brieven van een in Duitsland tewerkgestelde en in Buchenwald overleden Hagenaar,

toegelicht en aangevuld door zijn neef.

Zorn, Fred, Onderduikadres Van Speijkstraat. Den Haag 1940-1945 (2007)

Zweers, Louis, Luijendijk, Tineke, De twee gezichten van de bezetting.Foto's van Den Haag

1940-1945 van H.G.L. Schimmelpenningh (Den Haag 1988)

178

III AFFICHES UIT DE TWEEDE WERELDOORLOG BIJ HET HAAGS GEMEENTEARCHIEF

1939

Titel: Breit allen mee

Affichenummer: 500219

Instelling: stadhuis van Den Haag

Plaats van vervaardiging: Den Haag (?)

Jaar van vervaardiging: 1939

Datum activiteit: 27/31-10-1939

NB Betr. Breien t.b.v. gemobiliseerde soldaten

Trefwoorden: Mobilisatie

1940

Titel: Winterhulp Nederland : oproep aan het Nederlandsche volk (betr. aankondiging van

rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart van de oprichting van de Winterhulp)


Instelling: Winterhulp Nederland


Trefwoorden: Winterhulp, Collaboratie

Titel: Nederlanders van 18-23 jaar meldt u aan bij den Nederlandschen Arbeidsdienst


Instelling: Nederlandsche Arbeidsdienst

Vervaardiger: Reimers; Nederlandse Rotogravure Maatschappij

Plaats van vervaardiging: Leiden


Einddatum activiteit: 15 januari 1941

Trefwoorden: Arbeidsdienst, propaganda

Titel: Uitreiking Textielkaarten


Instelling: Burgemeester

Plaats instelling: Den Haag

Vervaardiger: Trio, drukkerij

Plaats van vervaardiging: Den Haag


Datum activiteit: 5 augustus 1940

Trefwoorden: Distributie, Economisch Leven

Titel: Met Duitschland tegen het kapitalisme


Instelling: NSB

179

Vervaardiger: Altena van

Plaats van vervaardiging: onbekend


Trefwoorden: NSB, Propaganda

Titel: Leg nu reeds iets op zij voor de collecte van de Winterhulp Nederland op 27 en 28 dec.




Datum activiteit: 27-12-1940

Einddatum activiteit: 28-12-1940


Titel: Het socialisme breekt baan! Nationaalsocialisme!



Trefwoorden: Nationaalsocialisme, Propaganda

Titel: Onthulling! Tentoonstelling over de Vrijmetselarij in Nederland


Plaats van de tentoonstelling: Voormalig loge-gebouw van de Vrijmetselarij aan de Fluwelen

Burgwal 22 te Den Haag


Vervaardiger: Brinio

Jaar van vervaardiging en tentoonstelling: 1940

Trefwoorden: Nationaalsocialisme, Overige vervolging (Vrijmetselaars)

Titel: Ei uchnjem



NB Nationaalsocialistische spotprent “Ei Uchnjem” [Afbeelding van president F.D. Roosevelt

als Amerikaanse kapitalist, op dollars gezeten, die de ploeg, getrokken door Winston

Churchill en Jozef Stalin, gekleed als Russische boeren, over de door oorlog verwoeste aarde

voortdrijft. Onder de afbeelding de eerste regel van het Russische volksliedje "Ei uchnjem ."

in muziekschrift]


1941

Titel: Jubileum Haagsche Kunstkring 1891-1941


Instelling: Gemeentemuseum Den Haag

Vervaardiger: Verburg, Harry; Scherft, Joh. D.



Tentoonstellingsdatum: 4 mei 1941 tot 2 juni 1941

Trefwoorden: Kunsten

Titel: Couponboekjes seizoen 1940-1941

180


Plaats van uitvoering: Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den Haag


Betreft de volgende toneelgezelschappen: Centraal Toneel NV; Köhler, Charlotte;

Nederlandsch Tooneel. Het; Residentie Tooneel; Stadsschouwburg; Toneelgroep Het masker;

Vereenigde Haagsche Spelers

Trefwoord: Kunsten

Titel: Aanmeldingsplicht van personen van geheel of gedeeltelijk joodschen bloede


Instelling: burgemeester in opdracht van de rijkscommissaris van bezet Nederland




Trefwoorden: Jodenvervolging

Titel: 14-15 februari straatcollecte. Winterhulp Nederland brengt zonneschijn



Vervaardiger: Geesink, Joop





Titel: 22-23 december straatcollecte Winterhulp Nederland







Titel: Neemt dienst bij . de Motor WA



Trefwoorden: NSB, WA (Weer Afdeling van de NSB), collaboratie

Titel: Engelsche vliegers kennen geen genade voor vreedzame burgers : daarom blijft in huis



Trefwoorden: Nationaalsocialistische propaganda, Geallieerden

Titel: Heemkunde boekenweek


Instelling: Algemeen Nederlandsch Verbond

Vervaardiger: Roelofs, Giele


Trefwoorden: Algemeen Nederlandsch Verbond (ANV), Kunsten

181

Titel: Zorgt tijdig voor 2 photo's. Uitreiking persoonsbewijzen


Instelling: Gemeentesecretarie Den Haag


Trefwoorden: Persoonsbewijzen

Titel: Openbare bekendmaking : verstrekking van vitamine-D-tabletten ten behoeve van

kinderen van 3 maanden tot 3 jaar


Instelling: Burgemeester en Wethouders van Den Haag

Boek- en Handelsdrukkerij


Datum activiteit: 1 december1941

Trefwoorden: Distributie

Titel: Uitreiking Aardappelkaarten


Instelling: Burgemeester van Den Haag

Vervaardiger: Zuid Hollandsche Boek- en Handelsdrukkerij



Datum activiteit: 1 mei 1941 tot 6 mei 1941


Titel: Neemt dienst bij het vrijwilligers-legioen Nederland


Instelling: Vrijwilligers-legioen Nederland


Trefwoorden: Nationaalsocialisme, Waffen-SS, Collaboratie

Titel: 17-18 oct. straatcollecte Winterhulp Nederland




Datum activiteit: 17-18 okt 1941


Titel: Uitreiking Aardappelkaarten en extra rantsoenbons brood






Datum activiteit: 24-27 september 1941

Trefwoorden: Economisch leven, Distributie

Titel: Illustraties van den oorlog tegen de sovjets


Plaats van vervaardiging: Duitsland


182

Trefwoorden: Propaganda, Duitse instellingen, Nationaalsocialisme, krijgsverrichtingen

Titel: Kijew - grootste overwinning over den doodvijand van Europa!


Plaats van vervaardiging: Duitsland


Hoofdrubriek: Politiek

Specifieke rubriek: oorlogvoering

Trefwoorden: Propaganda, Duitse instellingen, Nationaalsocialisme, krijgsverrichtingen

Titel: Wat betekent het? Victoria Duitschland wint voor Europa op alle fronten



Datum activiteit: zomer 1941

Trefwoorden: Propaganda, Duitse instellingen, Nationaalsocialisme

Titel: Tentoonstelling Nederlandsche Arbeidsdienst


Instelling: Haagse Dierentuin te Den Haag



Datum activiteit: 26 oktober 1941-5 november 1941

Trefwoorden: Arbeidsdienst

Titel: Uitreiking Melk- en Cacaokaarten


Instelling: Gemeente Den Haag




Datum activiteit: 7-12 april 1941

Bijzonderheid: Vermelding van alle distributielokalen

Trefwoorden: Distributie, Economisch leven

Titel: Uitreiking Textiel-, Boter en Vetkaarten






Datum activiteit: 20-29 januari 1941

Bijzonderheid: Vermelding van alle distributielokalen


Titel: Inwisseling Melkkaarten





Datum activiteit: 28 juli 1941-2 augustus 1941

183


Titel: Stadsschouwburg : 2 voorstellingen van het Nederlandsch Ballet


Instelling: Het Nederlands Ballet te Den Haag met medewerking van het Nederlandsch

Symphonie-orkest o.l.v. Harm Smedes

Plaats uitvoering: Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den Haag


Datum activiteit: 14-16 januari 1941


Titel: Winterhulp Nederland : bloemencollecte 20-21 maart



Vervaardiger: ECVO




Titel: Der Soldat in Holland, Ausstellung.


Plaats instelling: Paleisstraat 1, Den Haag

Vervaardiger: Röttger, Gefr.


Datum activiteit: 15 oktober 1941

Trefwoorden: Wehrmacht, Nationaalsocialisme, Propaganda

Titel: Centrale keukens, voor weinig geld een voedzaam maal


Instelling: Rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd te Den Haag

Vervaardiger: Enschedé en Zonen, Joh.; Geesink, Joop

Plaats van vervaardiging: Haarlem


Datum activiteit: april 1941

Trefwoorden: Voedseldistributie, Gaarkeukens

Titel: Het bouwwerk van en voor ons volk : winterhulp Nederland straatcollecte






Titel: De storm van William Shakespeare


Instelling: Residentie Tooneel




Trefwoord: Kunsten

184

Titel: De jaloersche gierigaard van Carlo Goldoni


Instelling: Toneelgroep Het Masker o.l.v. Ko Arnoldi


Vervaardiger: Ravensberg, (van)

Plaats van vervaardiging: Amsterdam




Titel: Het spel van vergissingen


Instelling: Centraal Toneel NV





Titel: Don Quichotte verbannen van A. W. Loenatjsarski


Uitvoering door: Nel Oosthout





Titel: Een lentedag, van 's morgens acht tot middernacht







Titel: Het proces Mary Dugan van Bayard Veiller







Titel: De forellen visscher van Jean Sarment







185

Titel: Minna von Barnhelm van G.E. Lessing


Instelling: Städtische Bühne Bochum


Vervaardiger: Biljetdrukkerij 'Nederland'




Titel: Ik hou van vier vrouwen


Instelling: Het Nederlandsch Tooneel.








Titel: Getemde feeks van William Shakespeare


Instelling: Toneelgroep Studio Dalsum





Titel: Jeanne d'Arc


Acteur: Nel Oosthout





Titel: De nacht in Zevenbergen van Nikolaus Asztalos







Titel: Die Entführung aus dem Serail van Wolfgang Amadeus Mozart


Instelling: Stedelijke Opera Dortmund



186




NB: Uitvoering ihkv de Mozart-herdenking


Titel: De blanke indianen van Jochen Huth


Instelling: Toneelgroep Het masker







Titel: Muisje van Edmond Pailleron


Instelling: Het Nederlandsch Tooneel







Titel: Rijksdienst voor de werkverruiming, 10 jaar vakontwikkeling en sociale jeugdzorg


Instelling: Museum voor het Onderwijs te Den Haag

Vervaardiger: Roede, Jan


Datum activiteit: 6-19 december 1941

Trefwoorden: Onderwijs, Arbeid, Rijksdienst voor de werkverruiming

Titel: Openbare Bekendmaking ; Verstrekking van Vitamine-D-tabletten


Instelling: gemeente Den Haag




Datum activiteit: 1 december 1941


Titel: Bokswedstrijden Dierentuin Den Haag


Instelling: Haagsche Dierentuin te Den Haag


Vervaardiger: Grijseels jr., J.


Datum activiteit: 17 november 1941

187

NB Bokswedstrijd van Jo de Groot tegen Gerard van Loon; overige boksers Disch, Robert;

Huizenaar, Theo; Klein, Nol; Nicolaas, Jan; Paauw, Koos de; Pauw, Jan de

Trefwoorden: Sport

1942

Titel: Fussball : Deutschlands beste Fussballelf München 1860 gegen Deutsche Wehrmacht


Instelling: Sonderreferat Truppenbetreuung



Datum voetbalwedstrijd: 12-12-1942 (Den Haag) 13-12-1942 (Amsterdam)

NB Affiche van de voetbalwedstrijd München 1860 tegen de Duitse Weermacht in het ADO-

stadion in Den Haag en in het Olympisch stadion in Amsterdam.

Trefwoorden: Sport, Duitse instellingen

Titel: Storm : weekblad der Nederlandsche SS



Trefwoorden: Nederlandse SS

Titel: Orde zal overwinnen want v=victorie : Duitschland wint voor Europa!
























188

Titel: Steunt, als goede Nederlanders, Mussert in zijn zwaren strijd, juist nu



Trefwoorden: NSB, Collaboratie

Titel: Onsterfelijke wals (filmvoorstelling met samenzang met Cor Steyn)


Instelling: Asta theater te Den Haag



Trefwoorden: Kunsten, Nederlandsch Arbeidsfront

Titel: Nederlanders! de Nederlandsche Volksdienst wil onze Volkskracht verhoogen en

versterken (.)


Instelling: Nederlandsche Volksdienst te Den Haag


Trefwoorden: Nederlandsche Volksdienst, Winterhulp, Nationaalsocialisme, Collaboratie

Titel: De Duitsche Lucht- en Zeestrijdkrachten brachten in november 1942 1.035000 brt. (166

handelsschepen) tot zinken (.)


Instelling: Dienststelle des Reichskommissars te Den Haag


Datum activiteit: 5 december 1942-19 december 1942

Hoofdrubriek: Geschiedenis

Specifieke rubriek: geschiedenis van Nederland

Trefwoorden: Propaganda, krijgsverrichtingen, Duitse instellingen

Titel: Werkers van Nederland!


Instelling: Nederlandsche Arbeidsfront


Datum activiteit: mei 1942-2 juni 1942

NB Oproep tot deelname aan het Nederlandsch Arbeidsfront

Trefwoorden: Nederlandsch Arbeidsfront, Collaboratie

Titel: Engeland overleeft alle nederlagen behalve de laatste


Instelling: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten


Datum activiteit: 10-09-1942 tot 15-10-1942

Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Propaganda,

Nationaalsocialisme

Titel: Teelt voedingsgewassen in eigen tuin


Instelling: Directie van den landbouw


189

Trefwoorden: Economisch leven, distributie

Titel: Groot kerstfeest in den dierentuin op 24 december 1942


Instelling: Nederlandsche Arbeidsfront

Plaats instelling: Haagse Dierentuin te Den Haag



NB Kerstfeest voor kinderen waarvan de vaders in het buitenland werkzaam zijn


Titel: Bezoekt de openlucht-vergadering der N.S.B.


Instelling: NSB te Den Haag

Plaats activiteit: Theresiastraat hoek Albertinestraat




Titel: Watersport (Ariëla) van Fr. Forster


Instelling: Noordhollandsch Tooneel

Plaats van uitvoering: Haagse Dierentuin te Den Haag




Trefwoorden: Nederlandsch Arbeidsfront, Kunsten

Titel: Ausstellung : die Kunst der Ruhrmark


Instelling: Mauritshuis te Den Haag




Titel: Zondagochtendbijeenkomst Robert Koch





NB Film en samenzang met Cor Steyn


Titel: Filmvoorstelling Carl Peters





NB Film en samenzang met Cor Steyn


190

Titel: Vervaagde sporen (filmvoorstelling)


Instelling: Odeon theater te Den Haag




Titel: Volkskonzert : Herms Niel spielt in den Niederlanden mit dem Reichsmusikzug des

Reichsarbeitsdienstes





Trefwoorden: Reichsarbeitsdienst, Kunsten

Titel: Bezoekt de tentoonstelling Socialisme van den nieuwen tijd





Trefwoorden: Nationaalsocialisme, propaganda

Titel: Bezoekt de tentoonstelling Socialisme van den nieuwen tijd





Trefwoorden: Nationaalsocialisme, propaganda

Titel: Welvaart door samenwerking in het Nederlandsch Arbeidsfront


Vervaardiger: Koekkoek, M.A.



Titel: Winterhulp Nederland 7-9 november






Titel: Historische figuren. Straat-collecte 27 en 28 februari. Winterhulp Nederland






191

Titel: Belangrijke bokswedstrijden maandag 1 juni Gebouw voor K & W


Plaats instelling: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag


Datumactiviteit: 1 juni 1942

NB Bokswedstrijd van Luc van Dam tegen Paul Goffou; overige boksers Bertioulle, Eugene;

Filieux, Lucien; Huizenaar, Theo; Lagrand, Arnold; Nicolaas, Jan; Pauw, Jan de

Trefwoorden: Sport

Titel: De Vredestein band : de hechte Nederlandsche band


Vervaardiger: Have, F. ten


Trefwoorden: Economisch leven

Titel: Kraft durch Freude Spielt für die Wehrmacht in Hilversum : Heitere Stunden [en andere

voorstellingen


Instelling: Gooiland-Theater te Hilversum


Datum activiteit: 6-27 november 1942

Trefwoorden: Kunsten, Deutsche Arbeitsfront, Wehrmacht, Collaboratie

Titel: Kraft durch Freude spielt für die Wehrmacht in Hilversum : Zauber der Melodien.


Instelling: Gooiland-Theater te Hilversum

Plaats instelling: Hilversum


Datum activiteit: 1-30 oktober 1942

Einddatum activiteit: 30 oktober 1942

Trefwoorden: Kunsten, Deutsche Arbeitsfront, Wehrmacht, Collaboratie

Titel: Daar. aan het oostfront woedt de strijd om de vrijheid en veiligheid van Europa Kerels

van Nederland meldt u aan! “Vrijwilligerslegioen Nederland”


Vervaardiger: Studio 'Thon de Does' te Bussum


Datum activiteit: 1942


Titel: Bolsjewisme is Moord!


Vervaardiger: onbekend



Datum activiteit: 19 januari 1942

Einddatum activiteit: 3 februari 1942


Specifieke rubriek: politieke ideologieën

192

Trefwoorden: Nationaalsocialisme, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten,

Propaganda

Titel: Arbeid voor allen door werk in Duitschland


Instelling: Gewestelijk Arbeidsbureau


Trefwoorden: Arbeidinzet, Economisch leven

Titel: Onze toekomst: het Nederlandsch arbeidsfront


Instelling: Nederlandsch Arbeidsfront





Titel: Met elkander, voor elkander: Winterhulp Nederland collecte 28 februari en 1 maart



Vervaardiger: Meinecke




Titel: 31 jan. en 1 febr. lijstencollecte Winterhulp Nederland



Vervaardiger: Lavies, Jan




Titel: Landgenooten, steunt de Nederlandsche ambulance in het oosten


Instelling: Rode Kruis


Trefwoorden: Steun en opvang, Krijgsverrichtingen, Rode Kruis

Titel: Landgenooten, steunt de Nederlandsche ambulance in het oosten




Trefwoorden: Steun en opvang, Krijgsverrichtingen, Rode Kruis

Titel: Peterchens Mondfahrt : sprookjesspel in zeven tafereelen


Instelling: De Kameropera

Plaats van uitvoering: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Den Haag


193



Titel: Groote kindervariétévoorstelling





NB Sinterklaasfeest


Titel: Marie Hamsun (.) leest uit eigen werken en uit werken van haar man


Instelling: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap Werkgemeenschap te Den Haag

Plaats van uitvoering: Pulchri Studio te Den Haag



NB Marie Hamsum (1881-1969) was echtgenote van Knut Hamsum (1881-1952)

Trefwoorden: Kunsten, Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap

Titel: Winterhulp Nederland : 23 en 24 januari straatcollecte






Titel: Jugend Länderkampf Boxen Holland-Deutschland



Vervaardiger: Grijseels jr., J.

Plaats van vervaardiging: Rotterdam



Trefwoorden: Sport

Titel: De Ruyter tentoonstelling, Rijksmuseum Amsterdam 1942


Instelling: Rijksmuseum Amsterdam te Amsterdam


Datum activiteit: 20 juni 1942-5 juli 1942

Trefwoorden: Kunsten, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Propaganda,

Nationaalsocialisme

Titel: Roddelen schaadt uw volk


Instelling: Hauptabteilung Volksaufklärung und Propaganda beim Reichskommisar

Vervaardiger: Altena van


Datum activiteit: 1 juni 1942-1 augustus 1942

194

Trefwoorden: Duitse instellingen, Propaganda, Nationaalsocialisme

Titel: De stem der SS


Instelling: Radio-uitzending op Hilversum 1


Datum activiteit: 1 augustus 1942-31 augustus 1942

Trefwoorden: Propaganda, SS, Nationaalsocialisme

Titel: Moet ik ook? Vrijwilligers-legioen Nederland


Instelling: Vrijwilligers-legioen Nederland te Den Haag

Vervaardiger: Matthee, Rp.


Datum activiteit: 15 juli 1942-15 augustus 1942


Titel: Punch, or the London Charivari-February 19, 1930. Plaat uit het Engelse tijdschrift

Punch


Instelling: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten te Den Haag

Vervaardiger: Partridger, Bernard


Datum activiteit: 15 augustus 1942-19 september 1942

NB Engelse anti-Russische spotprent uit 1930 gebruikt door het Nationaalsocialistische

Departement van Volksvoorlichting en Kunsten


Nationaalsocialisme

Titel: Hulpwerk Beeldende Kunst Nederlandsche Volksdienst in samenwerking met de

Nederlandsche Kultuurkamer


Instelling: Rijksmuseum Amsterdam te Amsterdam

Plaats instelling: Amsterdam

Vervaardiger: Voorthuys, Th.


Datum activiteit: 1 augustus 1942-1 september 1942


Nationaalsocialisme

Titel: Uitreiking zeepkaarten voor kinderen en bonkaarten voor zwaren en zeer zwaren arbeid


Instelling: Burgemeester te Den Haag




Datum activiteit: 19/22 januari 1942


195

Titel: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap : Prof. dr. T. Goedewaagen 'De

Nederlandsche Kultuur in de 19e eeuw'


Instelling: Pulchri Studio te Den Haag



NB Prof. dr. T. Goedewaagen is secretaris-generaal van het Departement van

Volksvoorlichting en Kunsten en was hoofd afdeling Perszaken van de NSB

Trefwoorden: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap, NSB, Collaboratie

Titel: 2 jaar Vreugde en Arbeid : Groote voorstelling Ballet en het Residentie-orkest


Instelling: Ballet van de Stedelijke Opera Amsterdam o.l.v. Yvonne Georgi en het Residentie

Orkest o.l.v. Anton Verhey

Plaats van uitvoering: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Den Haag




Hoofdrubriek: Podiumkunsten

Specifieke rubriek: muziek,dans,zang


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Maria Stuart, Der Barbier von Sevilla, Die

kluge Wienerin e.a.


Instelling: Deutsches Theater in den Niederlanden

Plaats uitvoeringen: Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam, Hilversum, Arnhem


Datum activiteit: 12/20 december 1942

Trefwoorden: Kunsten, Deutsches Theater in den Niederlanden

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden: Maria Stuart, Der Barbier von Sevilla, Die

kluge Wienerin e.a.



Plaats uitvoeringen: Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam, Hilversum, Arnhem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden: Maria Stuart, Der Barbier von Sevilla, Die

kluge Wienerin e.a.






Titel: Deutsches Theater : Der Zigeunerbaron, Don Giovanni, Maria Stuart


196



Datum activiteit: 28 november 1942-4 december 1942


Titel: Volksdienst voor volksgezondheid 'Jeugdtandverzorging' in het geheele land


Instelling: Volksdienst voor volksgezondheid


Jaar van vervaardiging: 1942 (?)

Datum activiteit: 5 december 1942-5 januari 1943


Titel: Ook u behoort in den NVD Nederlandsche Volksdienst wordt lid!


Instelling: Nederlandsche Volksdienst





Titel: Roosevelt rekende verkeerd! De vangarmen van de dollarpoliep worden afgesneden



Vervaardiger: Manche, Lou




Nationaalsocialisme, Jodenververvolging

Titel: Winterhulp Nederland GEEF 17 - 19 october 1942




Datum activiteit: 17/19 oktober 1942


Titel: Goed verduisterd Goed beschermd


Instelling: Rijksinspectie Luchtbescherming afd. pers en propaganda te Den Haag

Vervaardiger: Stein, J.A.W. von


Datum activiteit: 20 september 1942

Trefwoorden: Luchtbescherming

Titel: 2 - 3 mei bloemencollecte Winterhulp Nederland



Vervaardiger: Lavies, Jan


197


Titel: Wereldvijand no. 1


Vervaardiger: Terlingen, Julius


Datum activiteit: 20 november 1942-10 december 1942

NB Affiche toont portret van Josef Stalin


Titel: Nederlandsche kunst van heden




Vervaardiger: Roede, Jan


Datum activiteit: 25 april 1942 tot 10 mei 1942


Titel: De gelaarsde kat


Instelling: Bert Brugman’s Poppenspelen

Plaats uitvoering: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag




Titel: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap : Hohensteiner Puppenspiele in den

Dierentuin


Instelling: Hohensteiner Puppenspiele

Plaats van uitvoering Haagsche Dierentuin in Den Haag


Datum activiteit: 15 februari 1942

Trefwoorden: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap, Kunsten

Titel: Openbare bekendmaking : vierde verstrekking van tabletten met Vitamine-D ten

behoeve van kinderen van 3 maanden tot 3 jaar







Titel: Niet een aalmoes maar een offer doorbreekt den nood



Vervaardiger: Remaco N.V.


198




Titel: Winterhulp Nederland klopt ook aan uw deur voor behoeftige landgenooten



Vervaardiger: Dyck, van; Kühn & Zoon, V.

Plaats van vervaardiging: Rotterdam




Hoofdrubriek: Welzijnswerk

Specifieke rubriek: sociale hulpverlening

Trefwoorden: collectes; Tweede Wereldoorlog; Winterhulp

Titel: Don Giovanni : Eröffnungsvorstellung Stadtschauburg Den Haag


Instelling: Deutsches Theater in den Niederlanden in Den Haag





Titel: Festlicher Ausklang der Eröffnungs-Spielzeit 1942-43 / Orpheus und Eurydike




Datum activiteit: 6 juli 1942


Titel: Snip & Snap Lustrumrevue, Jubeltonen


Instelling: Snip & Snap Revue van Piet Muyselaar, René Sleeswijk, en Willy Walden

Plaats van uitvoering: Scala Theater in Den Haag


Datum activiteit: 4/19 april 1942


Titel: Het kwik daalt, dus uw plicht stijgt ! Winterhulp Nederland






Titel: Fussball : Deutschlands beste Fussballelf München 1860 gegen Deutsche Wehrmacht


Instelling: Sonderreferat Truppenbetreuung in Den Haag


199

Datum voetbalwedstrijd: 12-12-1942 (Den Haag) 13-12-1942 (Amsterdam)

NB Affiche van de voetbalwedstrijd München 1860 tegen de Duitse Weermacht in het ADO-

stadion in Den Haag en in het Olympisch stadion in Amsterdam.

Trefwoorden: Sport, Duitse instellingen

Titel: Het Nederlandsche Arbeidsfront Vreugde en Arbeid : Operette-voorstelling 'Der

Frühling'


Instelling: Kameropera

Plaats van uitvoering: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag




Titel: Groot rhythme feest


Instelling: Nationaal Concours van Dansorkesten, Residentie Dansorkest, Lumirex Mike

Serenaders, Swingclub Des Indes, Kuoui Hawaiians, Djinny’s Hawaiian Trio


Vervaardiger: Brouwer & Co




Titel: Kom ook in den Germaanschen Landdienst in het oosten


Instelling: Germaanse Landdienst



NB De Germaanse Landdienst is opgericht in 1942. De organisatie zendt Nederlandse,

Noorse, Deense en Vlaamse jongens en meisjes van 14 en 15 jaar naar Duitsland om daar op

boerderijen te gaan werken.

Trefwoorden: Jeugdarbeid, Germaanse Landdienst, NSB, Collaboratie

Titel: Katakomben / Agnes Bernauer

Instelling: Städtische Bühne Bochum






Titel: Bekanntmachung Bekendmaking




Einddatum activiteit: 18 januari 1943


Trefwoorden: Vordering motorrijtuigen

200

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, december 1942)



Plaats van uitvoering: Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den Haag,

Utrecht, Amsterdam




Titel: Deutsches Theater : Die Boheme, Der Zigeunerbaron, Die kluge Wienerin e.a.




Haarlem, Amsterdam




Titel: Deutsches Theater : Tanzabend Ilse Meudtner





Datum activiteit: 28 december 1942

NB Dansavond met Ilse Meudtner en aan de paino Chris Veelo


Titel: Vreugde en Arbeid: lichamelijke ontwikkeling: cursussen




Trefwoorden: Nederlandsch Arbeidsfront, Collaboratie, Sport

Titel: Het Bolsjewisme gooit het masker af


Instelling: Freiwilligenverband Niederlande


Jaar van vervaardiging: 1942?

NB Een oproep v oor aanmelding bij het Vrijwilligerslegioen.

Trefwoorden: Nationaalsocialisme, Waffen-SS, Collaboratie, NSDAP

Titel: Winterhulp Nederland afd. gezinshulp


Instelling: Winterhulp Nederland ‘Afdeling Gezinshulp’ te Den Haag



1943

201

Titel: Max Blokzijl spreekt tot de jeugd




Titel: Bekendmaking (verhuisverbod)


Instelling: Gemeentelijke Evacuatiecommissaris te Den Haag



Trefwoorden: Evacuatie, Oorlogsslachtoffers

Titel: Kerstfeest. Het Nederlandsche Arbeidsfront (.) geven kerstfeesten voor kinderen

waarvan de vaders in het buitenland werkzaam zijn




Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Nederlandsch Arbeidsfront;

Nederlandsche Volksdienst, Collaboratie

Titel: Bekendmaking. Alle hoofdbewoners van woningen in Benoordenhoutkwartier (.)

moeten (.) zich persoonlijk melden


Instelling: Gemeentelijke Evacuatiecommissaris te Den Haag




Titel: Weersport kampen


Instelling: Weersport

Plaats instelling: Utrecht, Den Haag



NB Weersportkampen werden in Duitsland georganiseerd door de Hitlerjugend.

Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Sport, Collaboratie

Titel: Verplichte inenting tegen diphtherie


Plaats instelling: Loosduinen




Trefwoorden: Gezondheidszorg

Titel: Zing en deel uw geluk : 8-10 jan. collecte Winterhulp Nederland





202


Titel: Kunstenaars zien den arbeidsdienst :tentoonstelling naar motieven uit den

Nederlandschen Arbeidsdienst





Trefwoorden: Kunsten, Arbeidsdienst, Collaboratie

Titel: Germaansche SS in Nederland. De voorman spreekt over de les van het front.


Instelling: Diligentia te Den Haag



Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten; Waffen-SS, Collaboratie

Titel: Eer is trouw. Mussolini bevrijd


Instelling: Dienststelle des Reichskommissars



Trefwoorden: Fascisme, Nationaalsocialisme, Propaganda

Titel: Weersportkampen





Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Sport, Collaboratie

Titel: Openbare bekendmaking (opening bijkantoor Gemeentelijke Crisis- en

Distributiedienst)


Instelling: Gemeentelijke Crisis- en distributiedienst te Den Haag




Trefwoorden: Economisch Leven, Distributie

Titel: Moeder, is dát nu het Tweede Front, waarover pappie zoo vaak gesproken heeft?




Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Propaganda, Collaboratie

Titel: Eens met bloed en zweet verworven voor ons volk, nu verraden en verkwanseld


Instelling: NSB


203


Einddatum activiteit: 22 december 1943

Trefwoorden: Suriname, Curaçao, NSB, Collaboratie

Titel: 1918 1943


Instelling: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten te Den Haag




Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Propaganda, Collaboratie

Titel: De Romepelgrims


Vervaardiger: Hanich



NB Spotprent op de trage geallieerde opmars naar Rome, mei 1943


Specifieke rubriek: Politieke processen

Trefwoorden: Propaganda, Nationaalsocialisme, Geallieerden, Krijgsverrichtingen

Titel: Profijt van eigen verbouw






Titel: Weersport kampen : Denen, Duitschers, Nederlanders, Noren, Vlamingen, Walen : één

in weersportkampen





Titel: Tegen zwarten handel bescherm hen!


Vervaardiger: Claudius



Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Collaboratie, Propaganda,

Economisch Leven, Zwarte handel

Titel: Bekendmaking. Op verzoek van den Weermachtsbevelhebber in Nederland heeft de

Rijkscommissaris (.) de ontruiming van het Benoordenhoutkwartier bevolen


Instelling: Gemeentelijke Evacuatiecommissaris



204



Titel: Hulppost moeder en kind



Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Collaboratie, Propaganda

Titel: Inenting tegen diphtherie


Instelling: Centraal Bureau voor verplichte inenting tegen difterie te Den Haag [Noordwal 61]





Titel: Verplichte inenting tegen diphtherie


Instelling: Geneeskundig Inspecteur van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid





Titel: Taalcursus. Voor hen, die de Duitsche taal niet of onvoldoende machtig zijn (.)


Instelling: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap te Den Haag


Datum activiteit: oktober 1943

Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Nederlandsch-Duitsche

Kultuurgemeenschap, Onderwijs, Collaboratie

Titel: Let op wat deze schrokkers doen, 't gaat anders mis met uw rantsoen!



Trefwoorden: Propaganda, Economisch Leven, Distributie

Titel: Er kan nog wat af : bezuinig op uw stroomverbruik



Trefwoorden: Propaganda, Economisch Leven, Distributie

Titel: Neemt dienst als wachtman! in Nederland


Instelling: Nederlandse Landwacht

Plaats instelling: Zeist



205

NB Oproep aan Nederlandse mannen om zich aan te melden bij de Nederlandse Landwacht,

een Nederlandse paramilitaire organisatie die in november 1943 door de Duitse bezetter werd

opgericht. Aan het aan het hoofd stond de SS-politiechef Hanns Albin Rauter.

Trefwoorden: Nederlandse Landwacht, Nationaalsocialisme, Collaboratie

Titel: Directe-trek-loten : loterij winterhulp Nederland




Titel: Kinderen in ouden tijd


Instelling: Gemeentemuseum Den Haag ; Panorama Mesdag te Den Haag

Vervaardiger: onbekend (drukker); Petri, A.


Datum activiteit: 12 juni 1943


Titel: 1943 is geen 1918



Plaats instelling: Den Haag [?]




Datum activiteit: 11/30 november 1943

NB Met de tekst 1943 is geen 1918 willen de Nationaalsocialistische propagandisten

benadrukken dat de nederlaag van de Eerste Wereldoorlog niet zal worden herhaald.

Trefwoorden: Propaganda, Nationaalsocialisme

Titel: Madame Butterfly


Instelling: Deutschen Theater in den Niederlanden in Den Haag




Trefwoorden: Kunsten, Deutschen Theater in den Niederlanden, Nederlandsch Arbeidsfront

Titel: De jeugdherberg van morgen


Instelling: Stedelijk Museum te Amsterdam

Vervaardiger: Thole; Laporte & Dosse





Nationaalsocialisme

Titel: Onze toekomst : het Nederlandsch arbeidsfront


206



Einddatum activiteit: 15 juni 1943

Trefwoorden: Nederlandsch Arbeidsfront, Economisch leven

Titel: Jongens met pit melden zich allen bij de Waffen SS


Instelling: Waffen SS

Vervaardiger: Dienststelle des Reichskommissars


Datum activiteit: 15 mei 1943 tot 15 juli 1943

Trefwoorden: Waffen-SS, Nationaalsocialisme, Collaboratie

Titel: Jongens met pit melden zich allen bij de Waffen SS




Datum activiteit: 15 mei 1943 tot 15 juli 1943


Titel: Het 2e Front




Einddatum activiteit: 3 mei 1943

NB Het tweede front is de invasie van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk van

het Europese vasteland om de Sovjet-Unie te steunen.


Titel: Rotterdam-Parijs-Antwerpen






Titel: Don Giovanni / Maria Stuart / Die Hochzeit des Figaro



en Amsterdam




Titel: Don Giovanni / Maria Stuart / Die Hochzeit des Figaro



en Amsterdam



207


Titel: Stadsschouwburg : De Kameropera 'Die Zauberflöte'


Instelling: De Kameropera





Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Der blaue Strohhut, Der Vetter aus Dingsda,

Maske in Blau e.a.




Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Haarlem


Datum activiteit: 10/18 juli 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Gastspiel des holländischen Tenors 'Joop de

Vries'




en in Amsterdam




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Staatsschauspieler Paul Hartmann




en in Amsterdam


Datum activiteit: 18 maart 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Gastspiel von Staatsschauspieler Heinrich

George und Walther Süssenguth





Datum activiteit: 30 mei 1943 tot 1 juni 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : 3 Gastspiele von Kammersängerin Maria

Cebotari

208





Datum activiteit: 8 februari 1943 tot 11 februari 1943


Titel: Deutsches Theater : Elga, Die Sonntagsfrau, Der Troubadour e.a.




Arnhem en Utrecht




Titel: Deutsches Theater : Minna von Barnhelm, Der Zigeunerbaron, Maske in Blau




Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Arnhem


Datum activiteit: 30 januari 1943 tot 5 februari 1943


Titel: Deutsches Theater: Don Giovanni, Maria Stuart, Der Zigeunerbaron, Parkstrasse 13







Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma eind juli 1943)




Haarlem, Amsterdam, Arnhem, Hilversum




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma september/oktober 1943)




Amsterdam, Haarlem


Datum activiteit: 25 september 1943 tot 4 oktober 1943


209

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma eerste week oktober 1943)




Haarlem, Utrecht, Arnhem


Datum activiteit: 3 oktober 1943 tot 11 oktober 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma tweede week november 1943)




Arnhem, 's-Hertogenbosch, Amsterdam, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma 2e helft september 1943)





Datum activiteit: 19/26 september 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma tweede week oktober 1943)




Arnhem, Amsterdam, Eindhoven, Hilversum, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma derde week november 1943)




Arnhem, Utrecht, Amsterdam, Eindhoven, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma laatste week november-eerste

week december 1943)



210


Haarlem, Amsterdam, Dordrecht, Hilversum, Utrecht, Arnhem, Breda


Datum activiteit: 28 november 1943 tot 3 december 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma eerste week december 1943)




Arnhem, Zeist, Utrecht, Amsterdam, Baarn, Haarlem


Datum activiteit: 4 december 1943 tot 13 december 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma tweede week december 1943)




Hilversum, Haarlem, Utrecht, Arnhem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma tderde week oktober 1943)








Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, oktober 1943)




Arnhem, Amsterdam, Rotterdam, Haarlem


Datum activiteit: 23 oktober 1943 tot 1 november 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, december 1943)




Dordrecht, Amsterdam, Haarlem


Datum activiteit: 25 december 1943 tot 3 januari 1944


211

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 2, februari 1943)




Haarlem, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Arnhem


Datum activiteit: 12/19 februari 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 3, november 1943)












's-Hertogenbosch, Amsterdam, Hilversum, Arnhem, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 1, april 1943)




Rotterdam, Amsterdam, Arnhem, Haarlem


Datum activiteit: 27 maart 1943 tot 5 april 1943






Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Hilversum


Datum activiteit: 4/12 april 1943 tot 12 april 1943





212


Harderwijk, Amsterdam, Utrecht, Hilversum, Haarlem, Rotterdam


Datum activiteit: 10/19 april 1943 tot 19 april 1943






Haarlem, Rotterdam, Amsterdam








Amsterdam, Arnhem, Utrecht, Haarlem


Datum activiteit: 25 april 1943



Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 1, mei 1943)




Haarlem, Utrecht, Amsterdam, Arnhem, Harderwijk, Rotterdam


Datum activiteit: 1/10 mei 1943






Rotterdam, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, 's-Hertogenbosch








Haarlem, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Breda



213






Breda, Eindhoven, Amsterdam, 's-Hertogenbosch, Utrecht, Haarlem, Rotterdam




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, mei en week 1 juni 1943)




Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Arnhem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 2, juni 1943)




Haarlem, Amsterdam, Utrecht


Datum activiteit: 5 juni 1943 tot 12 juni 1943






Haarlem, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, 's-Hertogenbosch


Datum activiteit: 12/19 juni 1943






's-Hertogenbosch, Amsterdam, Utrecht




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 5 juni en week 1 juli 1943)



214


Amsterdam, Hilversum, Utrecht, Arnhem, Rotterdam


Datum activiteit: 26 juni 1943 tot 5 juli 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 1 en 2, juli 1943)




Rotterdam, Amsterdam, Utrecht




Titel: Vreugde en Arbeid 3 jaar : Der Troubadour






Trefwoorden: Kunsten, Deutsches Theater in den Niederlanden, Nederlandsche Arbeidsfront

Titel: Het tweede front Verschroeide Aarde (1943 is geen 1918)







Titel: Kan jij je herinneren dit rare roode ei gelegd te hebben?






NB Anti-Sowjet propaganda

Trefwoorden: Propaganda, Nationaal-Socialisme

Titel: Tweede Front


Instelling: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten in Den Haag

Vervaardiger: Mullerschon gefr


Datum activiteit: 5 september 1943 tot 30 september 1943



Trefwoorden: Propaganda, Nationaalsocialisme, Departement van Volksvoorlichting en

Kunsten

215

Titel: Stagione Italiano di Opera 1943 gearrangeerd door het Duitsche Theater in Nederland





Datum activiteit: 16 maart 1943 tot 6 april 1943


Titel: Pulchri Studio Hans Strohbach, Oberspielleiter Deutsches Theater i.d. N. 'Cosi fan tutti'



Plaats van uitvoering: Pulchri Studio



Datum activiteit: 12 april 1943


Titel: Bouw mee aan de nieuwe orde, voor volk en vaderland sluit u aan bij de N.S.B.


Instelling: NSB

Vervaardiger: Mes & Bronkhorst


Trefwoorden: NSB, Propaganda, Collaboratie

Titel: Help Rotterdam collecte 17-19 april


Instelling: Nederlandsche Volksdienst in Den Haag



Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Nederlandsche Volksdienst;

Rotterdam, Collaboratie

Titel: Europa's wapenen waarborgen de overwinning!





Titel: Zorg voor hen als lid van de Nederlandschen Volksdienst






Trefwoorden: Nederlandsche Volksdienst, Collaboratie

Titel: Dollar-Imperialisme botst tegen 2 fronten



216

Datum activiteit: 15 oktober 1943 tot 15 december 1943


Titel: Dollar-Imperialisme botst tegen 2 fronten



Datum activiteit: 15 oktober 1943 tot 15 december 1943


Titel: Hoedt u voor rantsoenoverschrijding!






Titel: Zóó 'slapen' nog tienduizenden kinderen in Nederland


Vervaardiger: Studio A.P.



Titel: Nederlandsche volkseenheid tegen bolsjewisme







Nationaalsocialisme

Titel: Ausstellung Kunst der Front


Instelling: Rijksmuseum te Amsterdam




Trefwoorden: Kunsten, Collaboratie

Titel: Stormende jeugd : jeugdstorm





Trefwoorden: Jeugdstorm, Propaganda, Nationaalsocialisme

Titel: Een gezonde jeugd werkt voor Nederland : het Nederlandsche Arbeidsfront




217



Trefwoorden: Nederlandsch Arbeidsfront, Economisch Leven, Collaboratie

Titel: In welk beeld van de dierenriem valt uw geboortedatum? Dierenriemcollecte

Winterhulp10 jan. collecte Winterhulp Nederland






Titel: Hallensportfeest der Hitler-Jugend in Nederland


Instelling: Hitler-Jugend




Trefwoorden: Hitler-Jugend, Sport, Nationaalsocialisme

Titel: Kraamverzorging




Datum activiteit: 22-02-1943tot 22-03-1943


Nationaalsocialisme

Titel: Urkunde






NB Dankbetuiging van de Vereinigte Grenadiera voor Deutsches Theater in den Niederlanden

in Den Haag


Titel: Atlantik Wal 1943 is geen 1918






NB Met de tekst 1943 is geen 1918 willen de Nationaalsocialistische propagandisten

benadrukken dat de nederlaag van de Eerste Wereldoorlog niet zal worden herhaald.


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Tanzabend Harald Kreutzberg


218






Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : Tanzabend Harald Kreutzberg







Titel: Openbare Bekendmaking


Instelling: gemeente






Trefwoorden: Aanleg Atlantikwall, Krijgsverrichtingen

Deutsches Theater in den Niederlanden





Datum activiteit: 25 april 1943 tot 2 mei 1943


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden







Titel: Deutsches Theater : Gastspiel des holländischen Tenors Joop de Vries




en Amsterdam





219



































Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, maart 1943)




Haarlem, Amsterdam, Rotterdam


Datum activiteit: 20/29 maart 1943


Titel: Falstaff /Rigoletto /La Bohème /Madama Butterfly


220










Rotterdam, Amsterdam, Arnhem, Haarlem


Datum activiteit: 27 februai 1943 tot 8 maart 1943






Haarlem, Leiden, Amsterdam, Utrecht



Titel: Staatsschauspieler Paul Hartmann (.) Gastspiel als Major Tellheim in Lessings Lustspiel

'Minna von Barnhelm'











Dordrecht, Amsterdam, Arnhem, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4, januari 1943)




Haarlem, Amsterdam, Hilversum




221





Utrecht, Dordrecht, Amsterdam, Arnhem















Amsterdam, Utrecht




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden : 2 Gastspiele Horst Taubmann als Rudolf in

'Die Bohème'







Titel: Deutsches Theater ; Minna von Barnhelm, Meine Schwester und ich, Madame Butterfly

etc




Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Arnhem








's-Hertogenbosch, Amsterdam, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Rotterdam

222


Datum activiteit: 20 februari 1943 tot 1 maart 1943


Titel: N.S.G. 'Kraft durch Freude' Ein heiterer Sonntag-Morgen in Rhytmus der Freude


Instelling: Deutsche Arbeitsfront N.S.G. Kraft durch Freude

Plaats voorstelling: Westend-theater Fahrenheitstraat 436 in Den Haag


Datum voorstelling: 21 februari 1943

Variétéprogramma met operetteliederen en een optreden van de Schwabische cabaretière

Elisabeth Fiechtner

Trefwoorden: Kunsten, Arbeid, Duitse instellingen

Titel: Vele kleintjes helpen ons volk






Titel: Engelsche hongerblokkade : Nederlanders! Weet u, dat het uw zoogenaamde

bondgenooten zijn, die nu trachten u en uw kinderen uit te hongeren?



Trefwoorden: Propaganda, Nationaalsocialisme, Geallieerden

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 3 en 4, februari 1943)




Dordrecht, Hilversum, Amsterdam, Eindhoven, Haarlem




Titel: N.S.G. 'Kraft durch Freude' Frohsinn auf Wanderschaft ein grosses Variété- und

Kabarett-Programm


Instelling: Deutsche Arbeitsfront N.S.G. Kraft durch Freude in Den Haag



Datum activiteit: 16 juli 1943

NB Variétéprogramma o.l.v. Teddy Heinz en het orkest o.l.v. van Johhny van Brinkom met

o.m. Han Rijnbek en partner voor de danskunst, Harrison, jongleur en komiek.

Trefwoorden: Kunsten, Deutsche Arbeitsfront, Nationaalsocialisme

Titel: Ein fröhlicher Abend unter dem motto : Künstler-Reigen unter Mitwirkung von

Künstlern des Deutschen Theaters in den Niederlanden


223

Instelling: Deutsche Arbeitsfront N.S.G. Kraft durch Freude o.m. georganiseerd door de

Kreisverwaltung van de firma DAF in de Surinamestraat 13

Plaats voorstelling: Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag


Datum voorstelling: 14 januari 1944

Trefwoorden: Kunsten, Arbeid, Duitse instellingen

1944

Titel: 'V 1. ' 'Ja, Johnny- en dat is nog maar het begin!!'


Vervaardiger: Eriks


Trefwoorden: Krijgsverrichtingen, Propaganda, Nationaalsocialisme

Titel: Vervoers- en afleveringsverbod vaste brandstoffen


Instelling: Rijkskolenbureau





Titel: Verbruiksverbod vaste brandstoffen


Instelling: Rijkskolenbureau in Den Haag





Titel: Buitengewone kamermuziekavond van het Zepparoni kwartet


Instelling: Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap

Plaats uitvoering: Rotterdam




Titel: Ons Nationalisme uw redding, ons socialisme uw toekomst : steunt de N.S.B. in den

strijd voor volk en vaderland!



Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Nationaalsocialisme, NSB,

Propaganda

Titel: Buitengewone kamermuziekavond van het Zepparoni kwartet



224

Plaats uitvoering: Den Haag




Titel: .'De vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken'.


Instelling: Waffen SS

Trefwoorden: Landstorm Nederland, Waffen-SS, Collaboratie, Nationaalsocialisme,

Propaganda

Titel: Bekanntmachung. Der Höhere SS- und Polizeiführer gibt bekannt (.) = Bekendmaking.

De Höhere SS- und Polizeiführer maakt bekend (.)



Trefwoorden: Oorlogsslachtoffers, Spoorwegstaking

Titel: Ons Nationalisme uw redding, ons socialisme uw toekomst





Titel: Tanzgastspiel Ilse Meudtner







Titel: Passage theater zaterdag 19 augustus (.) : jeugdvoorstelling



Plaats van uitvoering: Passage Theater in Den Haag


NB Tekenfilm over Tijl Uilenspiegel


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma juni 1944)



Plaats van uitvoering: Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den Haag:

Arnhem, Haarlem, Hilversum en Utrecht




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma januari/februari 1944)


225


Plaats van uitvoering: Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den Haag:

Amsterdam, Haarlem, Leiden en Utrecht




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma februari/maart 1944)








Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma januari 1944)




Haarlem, Utrecht, Hilversum en Arnhem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma februari 1944)




Den Haag, Haarlem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma maart 1944)




Amsterdam, Haarlem, Schagen








Amsterdam, Arnhem, Gouda, Haarlem, Harderwijk, Leiden en Utrecht



226


Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma maart/april 1944)




Amsterdam, Arnhem, Breda, Haarlem en Utrecht








Amsterdam, Haarlem en Utrecht








Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Haarlem, Hilversum en Utrecht








Amsterdam, Arnhem,Gouda, Haarlem, en Leiden




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma februari 1944)




Amsterdam, Haarlem







227


Haarlem, Gouda, Leiden




Titel: Uw volksgenooten verwachten, dat gij uw plicht doet : winterhulp Nederland collecte 5-

7 februari






Titel: De widerspenstigen Zähmung ‘De getemde feeks’ van William Shakespeare


Instelling: Kameropera met Nic. Ringels, dirigent

Plaats van uitvoering: Concordia te Breda




Titel: Bekanntmachung : in der Bevölkerung herrscht die Meinung vor = Bekendmaking :

onder de bevolking heerscht de meening


Instelling: Rijkscommissaris





Titel: Dispensatie verbruiksverbod van vaste brandstoffen voor huishoudelijk gebruik


Instelling: Rijkskolenbureau





Titel: Fra diavolo







Titel: Bezoekt den bedrijfssportdag : landelijke eindwedstrijden



228

Plaats van de sportwedstrijden: Rijswijk; sportterrein Te Werve (Rijswijk)

Plaats instelling: Rijswijk




Trefwoorden: Sport, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Nederlandsch

Arbeidsfront, Collaboratie

Titel: Nationaal-socialisten. De vijand poogt ons land binnen te dringen.



Trefwoorden: Landstorm Nederland; Landwacht Nederland, Nationaalsocialisme, Waffen-SS

Titel: Een enkele avond Goethe



Plaats van uitvoering: Zaal Buitenhof 21



Trefwoorden: Kunsten, Collaboratie

Titel: Van je vrienden moet je 't hebben! Nijmegen, Enschede, Arnhem.





NB Betr. Nationaalsocialistische propaganda over de bombardementen door geallieerden op

Arnhem, Enschede, Nijmegen


Titel: Kapitalistische Bevrijding.!






Titel: Koninklijke Nederlandsche landmacht: meldt u als oorlogsvrijwilliger voor de

expeditionaire macht


Instelling: Koninklijke Nederlandsche landmacht

Vervaardiger: Boom, Max; Hermes N.V.


Trefwoorden: Koninklijke Nederlandsche Landmacht, Geallieerden

Titel: Flinke kerels voor.! : meldt u bij de Waffen SS





229

Titel: Bekanntmachung des = Bekendmaking van den 'Chefintendanten beim

Wehrmachtbefehlshaber Niederlande'


Instelling: Wehrmachtsbefehlhaber Niederlande



Trefwoorden: NSKK, Nationaalsocialisme, Transportkorps Speer, Collaboratie

Titel: Bekanntmachung. Für die Zerstörung oder Beschädigung von Eisenbahnanlagen,

Fernsprechkabeln und Postämntern (.) = Bekendmaking. Voor de vernieling of beschadiging

van (.)





Trefwoorden: Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart (1892-1946), Illegaliteit,

Represaillemaatregelen, Nationaalsocialisme

Titel: Bekanntmachung. Auf grund des Erlasses des reichskommissars (.) = Bekendmaking.

Op grond van de Verordening van den Rijkscommissaris


Instelling: Reichskommissar für die Provinz Süd-Holland




Trefwoorden: Energievoorziening, Distributie, Economisch leven

Titel: Spoorwegstaking? Gevolgen : geen steenkolen, geen gas, geen electriciteit, geen

voedsel, geen waterleiding



Trefwoorden: Spoorwegstaking, Energievoorziening, Distributie, Economisch leven

Titel: Mr. Prikkeldraad. Dit is Mr. Prikkeldraad, die denkt dat wij na den oorlog hier een

gematigd communisme onder leiding van H.M. en onder protectoraat van Stalin krijgen.




Titel: Bekanntmachung. Gemäss meinem Anlass (.) verhänge ich (.) den Ausnahmezustand /

Bekendmaking. In overeeneenstemming met mijn decreet (.) kondig ik (.) den

uitzonderingstoestand af.





Trefwoorden: Geallieerden, Krijgsverrichtingen, Vervolging, Nationaalsocialisme

230

Titel: Bekanntmachung. Auf Grund des ) 1 der Verordnung Nr. 42/1941 über die

Dienstpflicht (.) = Bekendmaking. Op grond van artikel 1 der verordening nr. 42/1941

betreffende de verplichting tot het verrichten van diensten (.)





Trefwoorden: Duitse instellingen, Arbeidsinzet

Titel: Vergelding : ook Nederland heeft nog wat met Engeland te vereffenen: strijdt met de

NSB voor een nieuw Europa


Instelling: NSB



Trefwoorden: Geallieerden, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, NSB,

Collaboratie, Propaganda

Titel: Vergelding : ook Nederland heeft nog wat met Engeland te vereffenen: strijdt met de

NSB voor een nieuw Europa


Instelling: NSB



Trefwoorden: Geallieerden, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, NSB,

Collaboratie, Propaganda

Titel: Gemeente 's-Gravenhage: hoe te handelen met drinkwater in oorlogstijd





Datum activiteit: mei 1944

Trefwoorden: Drinkwatervoorziening, Gezondheidszorg

Titel: Bunter Nachmittag der Oper u. Operette mit Solisten-Ballett-Orchester


Instelling: waarschijnlijk Stadsschouwburg (voormalige Koninklijke Schouwburg) te Den

Haag




Titel: Het Nederlandsche Arbeidsfront : openbare vergadering






NB Toespraak van G.J. Zwertbroek, propagandaleider van het Nederlands Arbeidsfront

231

Trefwoorden: Departement van Volksvoorlichting en Kunsten; Nederlandsch Arbeidsfront;

Titel: Ein fröhlicher Abend unter dem motto : Künstler-Reigen






Trefwoorden: Kunsten, Deutsche Arbeitsfront; Deutsches Theater in den Niederlanden

Titel: Bonte avond georganiseerd door den Nederlandschen omroep


Instelling: Nederlandsche Omroep, het Amusementsorkest o.l.v. Elzard Kuhlman en het

Harmonie-orkest van de Nederlandse Arbeidsdienst




Trefwoorden: Kunsten, Nederlandse Omroep, Nederlandse Arbeidsdienst, Collaboratie

Titel: Voordracht met lichtbeelden over het thema Finnland zwischen Ost und West



Plaats instelling: Zaal Buitenhof 21 in Den Haag



NB Lezing van A.Fr. Eickhoff. Medewerker van de Deutsche Zeitung in den Niederlande

Trefwoorden: Propaganda, Nationaalsocialisme, Overige Duitse instellingen

Titel: Uitbetaling van vergoeding van gevorderde rijwielen





Trefwoorden: Vordering, Economisch leven, Vervoer

Titel: Ballet der Kameropera


Instelling: Kameropera o.l.v. M. Prick van Wely





Titel: Rembrandtdag 1944


Instelling: Haagse Dierentuin in Den Haag




232

Trefwoorden: Kunsten, Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Haagsche

politieharmonie

Titel: Mr. Prikkeldraad. Dit is Mr. Prikkeldraad, die denkt dat wij na den oorlog hier een

gematigd communisme onder leiding van H.M. en onder protectoraat van Stalin krijgen.





Titel: Mr. Prikkeldraad. Dit is Mr. Prikkeldraad die zich goed op de komende invasie

voorbereid heeft.



Datum activiteit: 20 februari 1944-3 maart 1944

Trefwoorden: Anti-Geallieerden-Propaganda, Duitse instellingen, Nationaalsocialisme

Titel: Jeugd Vooraan





Nationaalsocialisme

Titel: Jeugd Vooraan



Datum activiteit: 15 april 1944 tot 1 juni 1944


Nationaalsocialisme

Titel: Luchtbescherming. Openbare bekendmaking


Instelling: De wnd. Politiepresident als Plaatselijk Luchtbeschermingsleider voor 's-

Gravenhage




Trefwoorden: Luchtbescherming

Titel: Uitreiking noodkaarten








NB Met vermelding van de distributielokalen


233

Titel: Uitreiking Noodkaarten


Instelling: De Burgemeester van 's-Gravenhage








Titel: Uitreiking noodkaarten, tweede serie









Titel: Uitreiking Noodkaarten Tweede serie


Instelling: De Burgemeester van 's-Gravenhage


Vervaardiger: De Burgemeester van 's-Gravenhage






Titel: Aufruf Oproep


Instelling: Rijkscommissaris te Den Haag



Datum activiteit: 12 december 1944-1945

NB Oproep voor de Arbeidsinzet

Trefwoorden: Arbeidsinzet, NSKK, Waffen-SS, Wehrmacht

Titel: Stadsschouwburg : De Kameropera 'Die Zauberflöte'







234

Titel: Deutsches Theater : Tiefland, Das Land des Lächens, Elga e.a.







Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma 2e week februari 1944)




Haarlem, Amsterdam








Haarlem, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht








Hilversum, Amsterdam, Arnhem








Haarlem, Utrecht, Amsterdam, Arnhem




Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 3 en 4, februari 1943)




Dordrecht, Hilversum, Amsterdam, Eindhoven, Haarlem


235



Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden (programma week 4 mei en week 1 juni 1944)




Haarlem, Arnhem, Utrecht, Amsterdam




Titel: NSDAP Kraft durch Freude : Ein abend froher unterhaltung


Instelling: NSDAP Kraft durch Freude



Datum activiteit: 14 juli1944

Trefwoorden: Kunsten, NSDAP, Collaboratie

Titel: Laatste optreden gymnastiekschool Medau in de stadsschouwburg te Den Haag


Instelling: gymnastiekschool Medau




Trefwoorden: Sport, Hitler-Jugend, Collaboratie

Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden Tanzgastspiel : Ilse Meudtner







Titel: Deutsches Theater in den Niederlanden Tanzgastspiel : Ilse Meudtner







Titel: Hedendaagsche kunst


Instelling: Pulchri Studio in Den Haag

Vervaardiger: Dobbenburgh, A. van



236


Titel: Bekendmaking


Instelling: Der höhere SS und Polizeiführer Nordwest




NB Samenscholingsverbod

Trefwoorden: Duitse instellingen

Titel: Bekendmaking. Het is op straffe des doods verboden : de door de V1 wapens ontstane

schadeplaatsen te betreden


Instelling: Wehrmachtskommandant


Trefwoorden: Duitse instellingen, Krijgsverrichtingen

Titel: Scala : Leonide Leonidoff presenteert i Piccoli di Podrecca


Instelling: Scala-theater in Den Haag

Jaar van vervaardiging: 1944-1949

Datum activiteit: 2 februari


Titel: Je maintiendrai : na ruim vier jaren dwinglandij, zijn wij nu met Oranje vrij 1940-1944


Vervaardiger: Jong, de & co.


Trefwoorden: Bevrijding

1945

Vóór de bevrijding

Titel: Officiëele bekendmaking : plundering



Vervaardiger: Gemeentedrukkerij




NB Waarschuwing tegen plundering van gebombardeerde panden en gebieden

Trefwoorden: Bevrijding, Oorlogsschade

Titel: Arbeiders verbreekt uw ketenen! Sluit u aan bij de NSB


Instelling: NSB

Vervaardiger: Mes & Bronkhorst

237

Plaats van vervaardiging: Haarlem

Einddatum activiteit: 1945


Titel: Bekendmaking verlenging 'Ausweise' inwoners spergebied Clingendaal




Trefwoorden: Ausweis, Duitse Instellingen, Evacuatie

Titel: Bekendmaking. De burgemeester van 's-Gravenhage maakt bekend


Instelling: Burgemeester en Wethouders





NB Betr. de Riouwstraat

Trefwoorden: Oorlogsschade

Titel: Bekendmaking verlenging 'Ausweise' spergebied Scheveningen en Clingendaal


Instelling: Politie van Den Haag



Trefwoorden: Evacuatie

Titel: Vrijwilligers rampgebied





Datum activiteit: maart 1945

Trefwoorden: Oorlogsschade, Krijgsverrichtingen

Titel: Oproep aan de Haagsche burgerij



Jaar van vervaardiging: ca. maart 1945


Titel: Bekanntmachung. Auf Grund des Erlasses des Reichscommissars für (.) =

Bekendmaking. Op grond van het besluit van den Rijkscomissaris voor . (over het verplicht

schoonhouden van straten e.d.)


Instelling: Reichskommissar für die Provinz Süd-Holland




Trefwoorden: Duitse instellingen

238

Titel: Bekanntmachung. In letzter Zeit häufen sich Sabotagen (.) = Bekendmaking. Sabotage

tegen inrichtingen en moordaanslagen (.)


Instelling: Duitse weermacht


Trefwoorden: Illegaliteit, Weermacht

Titel: Centrale keukens der gemeente 's-Gravenhage (23e publicatie)





Trefwoorden: Gaarkeukens, Voedseldistributie, Economisch leven













Titel: Bekanntmachung. Schwere Straffen für unbefugte Stromentnahme = Bekendmaking.

Zware straffen voor onbevoegd gebruik van electriciteit


Instelling: Rijkscommissaris



Trefwoorden: Energiedistributie, Economisch leven

Titel: De grondstoffen voor de maaltijden, die de centrale keukens (.) verstrekken, zijn ter

beschikking gesteld door het Zweedsche Roode Kruis



Plaats instelling: Den Haag, Voorburg, Rijswijk



Trefwoorden: Gaarkeukens, Voedselvoorziening

Titel: Bekendmaking. De commissaris der Staatsrecherche, chef van de Recherche-afdeeling

te 's-Gravenhage, maakt bekend :


Instelling: Staatsrecherche in Den Haag

239



Trefwoorden: Rechtspraak, Oorlogsschade

Titel: Bekendmaking. De burgemeester van 's-Gravenhage maakt bekend






Trefwoorden: Oorlogsschade, Bombardement

Titel: Verordening registratie motorrijtuigen


Vervaardiger: Thieme



Trefwoorden: Militair Gezag, Vervoer

Na de bevrijding

Titel: Help de geldvernieuwing slagen!


Instelling: Ministerie van Financiën te Den Haag



Trefwoorden: Geldsanering, Economisch leven

Titel: Openbare kennisgeving. Controle van het bevolkingsregister en van de Tweede

distributiestamkaarten





Trefwoorden: Distributie, Oorlogsschade

Titel: Openbare kennisgeving : Contrôle van het bevolkingsregister en van de tweede






Trefwoorden: Distributie, Oorlogsschade

Titel: Beschikking van den militairen commissaris van de provincie Zuid-Holland 6 juli 1945


Instelling: Militair Gezag in Zuid-Holland



Trefwoorden: Militair Gezag, Bevrijding

240

Titel: Waarschuwing : verbod handel in militaire goederen


Instelling: Militair Gezag


Datum activiteit: maart 1945

Trefwoorden: Militair Gezag, Bevrijding

Titel: Vrijheid!




Titel: Het Parool. vrij onverveerd.


Vervaardiger: Wagemans



Titel: Oorlogsbuit




NB Bevel tot het inleveren van oorlogsbuit

Trefwoorden: Militair Gezag,

Titel: 17 september spoorwegstaking 1944 : hulde en dank aan onze spoorwegmannen




Trefwoorden: Spoorwegstaking, Illegaliteit

Titel: Den vaderlant ghetrouwe blijf ick tot in den doet : 1940-1945


Vervaardiger: Gils, August W. van

Jaar van vervaardiging: ca. 1945

Trefwoord: Bevrijding

Titel: Uw achterkleinkind?: eisch Duitschen grond! ons recht en onze redding


Instelling: Nederlandsch Comité voor Gebiedsuitbreiding

Vervaardiger: Kunstdr. Luii & co. Amsterdam; Bauduin; Wijn de



Trefwoorden: Annexatie van Duits gebied, Nederlandsch Comité voor gebiedsuitbreiding

Titel: Nederlanders in 1980: eisch Duitschen grond!



Vervaardiger: Kunstdr. Luii & co. Amsterdam; Bauduin; Wijn de

241




Titel: Eisch Duitschen grond! Ons recht en onze redding



Vervaardiger: Luii, J.A.; Fernhout, P.




Titel: De Duitscher moet onze schade betalen. Hij kan alleen met land betalen. Eisch

Duitschen grond! Ons recht en onze redding


Vervaardiger: Bauduin; Wijn de

Jaar van vervaardiging: 1945 of 1946


Specifieke rubriek: Politieke processen

Trefwoorden: annexatie; Eikstraat; gebiedsuitbreiding; Nederland; Nederlandsch Comité voor

gebiedsuitbreiding; schade; Tweede Wereldoorlog

Titel: Helpt Putten's jeugd


Instelling: Stichting 'Putten's jeugd'


Vervaardiger: Kabos, H.; Senefelder; D.A.V.I.D.



Trefwoorden: Vervolging

Titel: Doe met schoon geld geen vuile dingen!


Instelling: Regeeringsvoorlichtingsdienst


Trefwoorden: Geldsanering, Economisch leven

Titel: Proclamatie! Landgenooten, wij zijn weer vrij!


Instelling: Nederland’s Volksherstel


Datum activiteit: mei (?) 1945


Titel: Bekendmaking. Oproep aan de bevolking tot het doen van aangifte van

oorlogsmisdrijven





242


Trefwoorden: Oorlogsmisdrijven, Rechtspraak

Titel: Demonstratie van geallieerde militaire uitrusting en bewapening


Plaats instelling: Duindgt, Wassenaar

Vervaardiger: Ahrend-Globe

Plaats van vervaardiging: Hilversum



Trefwoorden: Geallieerden

Titel: Bekendmaking. Puinonteigening








Titel: Uitbetaling op geldkaarten, volmachten en quitantiën







Trefwoorden: Economisch leven, geldsanering

Titel: Geldcirculatie





Trefwoorden: Economisch leven, geldsanering

Titel: Rampgebied: berging van waarde-artikelen






Trefwoorden: Krijgsverrichtingen, Oorlogsschade

Titel: Melding personeel Algemeen Hoofdkwartier: oproep




Trefwoorden: Bevrijding, Arbeid

243

Titel: Militair gezag. : Op grond van de Verordening Registratie Motorrijtuigen (.)



Plaats instelling: Zuid-Holland




Trefwoorden: Militair Gezag, Vervoer, Bevrijding

Titel: Bekendmaking. Het hoofd van plaatselijke politie (.) vordert (betreft aanmelding

vreemdelingen)


Instelling: Politie van Den Haag

Vervaardiger: Klop, P.H.




Trefwoorden: Vreemdelingen, Bevrijding

Titel: Openbare uitvoeringen in het gebouw vooor Kunsten en Wetenschappen (.) door het

stafmuziekcorps der Engelsche mariniers







Trefwoorden: Kunsten, Bevrijding, Mariniers

Titel: Oproep van de regeering (tegen zwarte handel = gifhandel)


Instelling: Ministers van Justitie, Handel en Nijverheid, Landbouw, Visscherij en

Voedselvoorziening, Financiën en Sociale Zaken


Datum activiteit: november 1945

Trefwoorden: Zwarte handel, Economisch leven

Titel: Openbare bekendmaking : bevel tot inleveren van vuurwapenen, munitie en

springstoffen


Instelling: Militaire Commissaris 's-Gravenhage



Trefwoorden: Bevrijding, Militair Gezag, vuurwapens

Titel: Het Nederlandsche Roode Kruis kan niet zonder u - JA U!



Vervaardiger: Senefelder; Both Delamar

244



Datum activiteit: augustus 1945

Trefwoorden: Steun en opvang

Titel: Vleugels der Victorie een tentoonstelling van de Royal Air Force in de Bijenkorf - Den

Haag


Instelling: Bijenkorf


Vervaardiger: Keman en Co


Datum activiteit: 18 augustus 1945 tot 15 september 1945

Trefwoorden: Economisch leven, Bevrijding, Geallieerden, Royal Air Force

Titel: Dagorder. Aan de binnenlandsche strijdkrachten De bevelhebber der Nederlandsche

strijdkrachten De Luitenant-Generaal Bernhard, Prins der Nederlanden



Datum activiteit: zomer 1945

Trefwoorden: Bevrijding, Binnenlandsche Strijdkrachten

Titel: Omwisseling Bankbiljetten 19 t/m 25 september 1945


Instelling: Gemeentelijke Crisis- en Distributiedienst in Den Haag

Vervaardiger: Gemeentelijke Crisis- en Distributiedienst



Datum activiteit: 19/25 september 1945

Trefwoorden: Economisch leven, Geldsanering

Titel: Inlevering van de buiten omloop te stellen Bankbiljetten, Muntbiljetten en Zilverbons






Datum activiteit: 26 september 1945 tot 2 oktober 1945

Trefwoorden: Economisch leven, Geldsanering

Titel: Gifhandel


Vervaardiger: Thole; RVD (Regeeringsvoorlichtingsdienst)







245

Vervaardiger: Korthuis



Trefwoorden: Voedseldistributie, Gaarkeukens, Economisch leven





























Titel: Bekendmaking. Volgende week Maandag, 21 Mei, zal er door de troepen van het Eerste

Canadeesche Leger een overwinningsparade worden gehouden in Den Haag.


Plaats van uitvoering: Den Haag


Datum activiteit: 21 mei 1945

Trefwoorden: Bevrijding, Geallieerden

Titel: Bekendmaking. De Militaire Commissaris voor de provincie Zuid-Holland, handelende


Instelling: Militaire Commissaris Zuid-Holland

Vervaardiger: Voortvaren


246

Trefwoorden: Militair Gezag, Arbeid, Bevrijding

Titel: Aan de burgerij! In zijn proclamatie heeft, in opdracht van Harer Majesteit's regeering

(.)




Vervaardiger: Voortvaren




Trefwoorden: Nederlands Volks Herstel, Bevrijding, Steun en opvang

Titel: Gifhandel vergalt den vrede


Vervaardiger: Leer & Co, L. van; RVD (Regeeringsvoorlichtingsdienst); Thole




Titel: Gifhandel vertraagt het herstel


Vervaardiger: Leer & Co, L. van; Doeve, Eppo; RVD (Regeeringsvoorlichtingsdienst)




1946

Titel: Puinonteigening














Trefwoorden: Bevrijding, oorlogsschade, Bevolkingsadministratie




247














Datum activiteit: 28 januari 1946 tot 2 februari 1946











Titel: Bekendmaking. De burgemeester van 's-Gravenhage maakt bekend, dat (.) is

overgegaan tot onteigening (.) van het puin (.) in Kijkduin









Nederlands-Indië/Japan

Titel: Wanneer door chaos in Nederlandsch-Indië.


Instelling: Stichting Indië in nood te Den Haag

Vervaardiger: Stichting Indië in nood


Trefwoorden: Nederlands-Indië, Economisch leven

Titel: De Vliegende Hollander helpt Indië bevrijden



248

Vervaardiger: Smeets; Brand, P.

Plaats van vervaardiging: Weert



Trefwoorden: Nederlands-Indië, Japan, Krijgsverrichtingen

Titel: Rechten en plichten, Indië rekent op u


Instelling: Koloniaal Instituut te Amsterdam


Vervaardiger: Senefelder; Koninklijk Verenigd Koloniaal Instituut



Datum activiteit: mei 1945 tot augustus 1945

Trefwoorden: Nederlands-Indië, kolonialisme

Titel: Korps mariniers : Jonge Nederlanders! In Amerika


Instelling: Korps Mariniers, aanmeldingsbureau voor oorlogsvrijwilligers



Trefwoorden: Japan, Korps Mariniers, Geallieerden, Krijgsverrichtingen

Titel: Korps Mariniers: Jonge Nederlanders! In Amerika.


Instelling: Korps Mariniers, aanmeldingsbureau voor oorlogsvrijwilligers



Trefwoorden: Japan, Korps Mariniers, Geallieerden, Krijgsverrichtingen

Titel: Toont uw belangstelling voor onze mannen ter zee


Instelling: Comité 'Onze Marine'

Plaats instelling: Den Haag en Den Helder

Vervaardiger: De Jong & Co

Plaats van vervaardiging: Hilversum



Trefwoorden: Marine, Nederlands-Indië, Japan

Titel: D'r uit! Indië móét bevrijd


Vervaardiger: 'Union', Amsterdam; Broekman, Nico; Brouwer, Cor de




Titel: Indië móét bevrijd


Vervaardiger: Senefelder; Broekman, Nico; Brouwer, Cor de

249




Titel: Niwin Aan onze mannen en vrouwen in Indië


Instelling: Niwin (Nationale Inspanning Welzijnsverzorging Indië)



Datum activiteit: oktober 1946
