� • M • DE MORGENmaandag 4 maart 2013

Het isdins-dag 19uur, 4°C.Metzijnachtenstaanwe in

lycrapakjes op de 400meterbaan.Ik trekmijnmouwenovermijnhanden en spring op enneer ter-wijl de trainer het programmauitlegt. Vanavonddoenwe inter-valtraining: zeven keer 600metersnelmet tweeminuten rust tus-senin.Terwijlwe aande opwar-

mingsrondes beginnen, denk ikaanmijnwoonkamerwaar hethoutvuur knappert enmijn gezinnu aanhet eten is.Mijn tandenklapperen zonder dat ik het kantegenhouden.De vrouwdie naastme loopt stootme aan. “Waaromdoenwedit toch?”, zegt ze.Welachen alletwee.Het is natuurlijkeen retorische vraag.

Dathethardloopvirusmezo ste-vig tepakkenzoukrijgenhad ikniet voorzien toen ik twee jaargeleden (ikwasachtendertig)nazeven jaar zonder sport endriebevallingen, begon te rennenommijnconditieweerop tekrikken.Ik liep eenof tweekeerperweek.Hetwasmakkelijk te organiseren.Ikhingniet af vaneenspelpartner,quauitrustinghad ikalleenaan-gepaste schoenennodig en ikhoefdemijnvoordeurmaaruit tegaanomtebeginnen.Naenkelemaandennamikvoorhetplezierdeel aaneenstadsloopvan 10kilo-meter.Het enthousiasmevandeandere lopers endegeweldigesfeeropdewedstrijd gavenmezininmeergroepslopen, en in sep-tember sloot ikmeaanbij delokale atletiekclub.Nu, anderhalf jaar later, ren ik

vier tot zeskeerperweek, ismijntijdopde 10kilometermet achtminutenverbeterd, namikvoorhet eerst deel aaneenhalvemara-thonenheb ikme ingeschrevenvoor eenmarathon.Het virus

heeft zelfs eenwegnaarmijnboe-kenkast gevonden.BoekenzoalsHardlopenvanJeanEchenoz (eenromanoverdeTsjechoslowaaksewonderatleetEmilZátopek) enWaarover ikpraat als ik overhard-lopenpraatvanHarukiMurakamiheb ik in éénavonduitgelezen.Hardlopen isbijmij geenhobby,maar eengekte.

MarathonhypeWaaromdoenwe aanhardlo-pen?Waarom is de loopsportmeer dan ooit in trek? Sinds 2009is het dé favoriete sport van deVlamingen.Waar in 1979 3,7 pro-cent vande sportieve volwasse-nenpopulatie aanhardlopendeed,was dat in 2009 29,9 pro-cent, een verachtvoudiging.Jeroen Scheerder, het hoofd vande onderzoeksgroep Sport enBewegingsbeleid aandeKULeuven, vertelt hoe het begonnenis: “De eerste loopsportgolf startteinAmerika aanhet eind vandejaren zestig. Gezondheidsgoeroeszoals KennethCooper haddendepositieve effecten bewezen vanaerobe duurtraining,waaronderhardlopen.“In 1970werd deNewYork

CityMarathon in het leven geroe-pen, in 1973 deHonoluluMarathon.Die evenementen ken-den onmiddellijk een groot suc-ces. Ophet eind vande jarenzeventigwaaide de loopsportgolfover naar Europa. Ook inVlaanderenwerd de loophype

opgepikt. De 20 kilometer doorBrussel en de INGAntwerp 10Miles&Marathon, intussen klas-siekers,werden in de jaren tach-tig gestart.”Sinds het einde vande jaren

negentig is een tweede loopsport-golf aan de gang. Scheerder ver-klaart die vanuit driemaatschap-pelijke trends. “Er is eenmedicalisering vande samenle-ving”, legt hij uit. “Wewillen onzegezondheid indehandhouden.Lopenen fitnesssportenkomendie tengoede.Maarwewillenookongebondenzijn.Lopen ismakke-

lijk. Jekunterzoaanbeginnen,wanneerenwaar jewilt, en jehebtnietnoodzakelijk een tegenstrevernodig.Ener isde ‘verleuking’.Wezoekenplezierop.Dehappening isbelangrijkerdande inspanning.Groteevenementenzoalsde20kilometerdoorBrussel zijnvoorveelmenseneenredenommethardlopen tebeginnen.”Scheerder steldeeengrafiekop

methetaantalmarathonsdat

wereldwijdper jaarwordtgeorga-niseerdsinds 1910enhet totaalaantaldeelnemersdatdeeind-streephaalde.Nadestart vandetweede loopsportgolf schietendecurvende lucht in. In2012vondenerwereldwijddrieduizendmara-thonsplaatsmetanderhalfmil-joen finishers tenopzichtevandui-zendmarathonsen500.000finishers in 1999.

Handel loopt meeDehandel surftmee opde loop-sportgolf. Speciaalzaken, zoals

het BelgischeRunners ServiceLab (RSLab) dat in 1980 zijn eer-stewinkel opende, doenhetsteeds beter. “Sinds 2006 groeienwe elk jaarmet 20 procent”, zegtKoenWilssens, de zaakvoerdervandehoofdvestiging inZwijndrecht. “Op een zaterdagkrijgenwehier honderd tot hon-derdvijftig hobbylopers over devloer.” Bij RSLab lopen topatletenbinnen zoals PaulaRadcliffe, de

Nooit eerder was lopen zo populair. in dertig jaar tijdverachtvoudigde het aantal hardlopers in Vlaanderen.Boekenrecensente Annick Vandorpe raakte zelf bezetendoor de sport. inspiratie vindt ze onder meer in het pasverschenen boek Eet en ren. Annick Vandorpe

Geen hobby, maar een gekte

‘Eet & ren’ is een inspirerendboek. Het deed een nieuwewind waaien door mijnboodschappenlijst en gaf mezin om mijn loopschoenenaan te trekken, om alles te geven

BRANDE

NDE

KWEST

IES

Waarom raakt stilaan iedereen besmetmet het hardloopvirus?In ‘Brandende kwesties’ zoekt M een antwoord

op een maatschappelijk vraagstuk.

● Lopen in dewinter: een beetje koude of sneeuwhoudt de echte liefhebber niet tegen. AnnickVandorpe trekt vier tot zes keer perweek de loopschoenen aan, weer of geenweer.© Eric dE Mildt

M • �DE MORGEN • maandag 4 maart 2013

Geenhobby,maar een gektewereldrecordhoudster op demarathon, maar 90 procent vande klandizie bestaat uit recrean-ten. Ook bij de VlaamseAtletiekliga zijn meer dan dehelft van de 45.000 leden hobby-lopers. “Veel recreanten begin-nen met een start to run-sessieen schrijven zich daarna bij onsin”, zegt voorzitter Eddy DeVogelaer.

Hoe ziet het profiel van deloopsporter er dan uit? “Dé loop-sporter bestaat niet”, zegt profes-sor Scheerder. Hij onderscheidtvijf types: de individuele loop-sporter, de sociaal competitieveloopsporter, de prestatieloper, desfeerloper en de gezondheids-freak. “We kunnen vaststellen datde gemiddelde loopsnelheid opwedstrijden achteruitgaat”, zegthij. “Ook dat is een indicatie datde loopsport erin slaagt nieuwesegmenten aan te spreken, waar-onder heel duidelijk de sfeerloperen de gezondheidsloper.”

Samen met het aantal loop-sporters is het aanbod verruimd.Behalve city runs en crosscoun-try runs, wedstrijden in teamver-band (zoals survival runs en duoruns) of races binnen eenbepaalde doelgroep (bijvoor-beeld ladies runs) worden er ookspecialere varianten georgani-seerd.

De meest extreme loopwed-

strijd is wel de ultramarathon,die loopt over een afstand diegroter is dan de klassieke mara-thon. Wereldbekende races indie laatste categorie zijn deBadwater Ultramarathon (135mijl door Dead Valley), deGriekse Spartathlon (153 mijlvan Athene naar Sparta) en deWestern States Endurance Run(100 mijl door de Sierra Nevadain California).

WilskrachtDe Amerikaan Scott Jurek (1973)won deze races verscheidenekeren. Over zijn carrière als lan-geafstandsloper schreef hij hetboekEet& ren, waarin hij zijnkeuze voor een veganistischdieet motiveert.

Het verhaal van Scott Jurekzal veel mensen aanspreken,precies omdat hij een extremeloopsporter is. Het is het relaasvan een man die een ongeluk-kige jeugd kende, als tiener eenpassie en een talent ontdekte eneen kampioen werd, mede doorzijn harde kindertijd.Eet& ren iseen verhaal over wilskracht enhet verleggen van grenzen, enhet leest even vlot als een roman.

Scott Jurek is nog heel kleinals zijn moeder multiple sclerosekrijgt. Van kinds af moet hij veelhelpen in het huishouden, en opzijn tiende kookt hij al voor zijnjongere broer en zus. “Somsmoet je de dingen gewoondoen!” is het motto van zijnstrenge en norse vader. Hij heeftweinig vrienden op school enwordt gepest. Op de middelbareschool sluit hij zich aan bij hetlanglaufteam. In de zomer moethij een andere sport vinden omzijn conditie op peil te houden.Omdat hij weinig middelen heeftis hardlopen een evidente keuze.Tijdens een trainingskamp met

het langlaufteam komt hij incontact met een dieet gebaseerdop groenten en vezels. Tot zijnverbazing vindt hij het lekker enbovendien voelt hij zich sterkerdan ooit. Het langlaufen laat hijlater varen, maar hij gaat verdermet hardlopen en wordt eerstvegetariër en dan veganist.

In eenentwintig hoofdstuk-ken vertelt Jurek hoe hij van eenonzeker kind uitgroeit tot eentopatleet, en hoe hij van eenvleeseter en klant vanMcDonald’s een overtuigd vega-nist wordt. Elk hoofdstuk sluithij af met een praktisch luik: eentip voor lopers en daarnaast ookeen veganistisch recept, bijvoor-beeld van een smakelijke kaas-loze pizza of van Japanse rijst-balletjes (die als bron vankoolhydraten, elektrolyten enzout een ideale opkikker zijn tij-dens een lange run).

Eet& ren is een inspirerendboek. Het deed een nieuwe windwaaien door mijn wekelijkseboodschappenlijst en leidde totexperimenten in de keuken,maar bovenal gaf het me zin ommijn loopschoenen aan te trek-ken. Niet om aan een ultramara-thon te beginnen, wel om verderte gaan dan wat ik tot nu toe hebbereikt. Om alles te geven, ookop deze gure dinsdagavond dieik evengoed voor de haard zou

kunnen doorbrengen.De intervaltraining is intus-

sen bezig. De groep heeft zichopgesplitst in kleine pelotons. Ikgooi mijn benen telkens weervooruit, tot ik bij de eindstreepkom waar de trainer mijn tijdvan de chronometer afleest.

Waarom loop ik? Omdat heteen laagdrempelige sport is,omdat ik er fit van word, omdatik me thuis voel in de lopersge-meenschap en omdat het vol-doening geeft om op mijn veer-tigste ergens fysiek in teverbeteren? Het zijn allemaalredenen, maar niet de voor-naamste.

Hardlopen is een afspraakmaken met mezelf, het is mijnbeperkingen en mijn krachtleren kennen, mijn grenzen ver-leggen. InWaarover ik praat alsik over hardlopen praat schrijftMurakami treffend: “We lopenomdat we zo intens mogelijkwillen leven.”

Bestaat er een groter vrij-heidsgevoel? vraag ik me af ter-wijl ik met de anderen weer naarde startlijn loop. Boven mijnhoofd fonkelen de sterren. Ikhoor alleen mijn ademhaling enhet roffelen van mijn zolen ophet tartan. Op een teken van detrainer vertrekken we opnieuwvoor zeshonderd meter snel.Mijn benen volgen de witte lijn,ze stuiven over die lijn in zo

groot mogelijkepassen, en elkonderdeel vanmijn lichaamstuurt energienaar die benen,tot ik alleen nogbenen ben.

Eet & ren, Scott Jurek,Prometheus, 312 p.,19,95 euro.

MoMA inNewYorkneemt gamesop inpermanente collectie

Veertienvideospelletjes,waaronderPac-Man enThe Sims, zijn te zien inhetMuseumofModernArt(MoMA) inNewYork.Ze zijnhet begin vaneennieuweafdeling vandecollectie, die op termijnveertig videogamesmoetomvatten.

De veertien videospelletjes makendeel uit van de tentoonstellingAppliedDesign, die nog tot eindjanuari 2014 “de nieuwe richtin-gen van het hedendaagse design”in de schijnwerpers zet.

In het New Yorkse museum

voor moderne kunst staanPac-Man (1980) enTetris (1984) broe-derlijk naast elkaar, telkens metde nodige uitleg over hun ont-staan en met de mogelijkheidom een rondje te spelen. Ineen volgende zaal kregenonder meerAnotherWorld(1991),Myst (1993) en TheSims (2000) eenplaats. Er is ook aan-dacht voor recenterevideospellen alsKatamariDamacy(2004),DwarfFortress (2006), flOw (2006) enCanabalt (2009).

Het MoMA zal de videospelle-tjes ook opnemen in zijn perma-

nente collectie. Hetmuseum wil de komende

jaren in totaal veer-tig games ver-werven. Daarbijklassiekers alsPong (1972),Space Invaders

(1978),SuperMarioBros

(1985),TheLegendofZelda (1986),enSpacewar!, het allereerste com-puterspel uit 1962.

De videogames worden nietalleen gekozen op basis van hunhistorische en culturele waarde enhun esthetische kwaliteit, maarook voor de “de elegantie van deprogrammeercode” en het gedragdat ze creëren bij de speler. “Ik beneerlijk gezegd niet geïnteresseerdin de discussie of videospelletjeskunst zijn, en of een stoel kunst is”,zegt curator Paola Antonelli.“Design is voor mij de hoogstevorm van de menselijke creatieveexpressie, en als iets een prachtigdesign heeft, is dat voor mij almeer dan voldoende.” (Belga)

FilmcomponistArmando ‘de stemvanRome’ Trovajoli overleden

De Italiaanse pianist en filmcom-ponist Armando Trovajoli is op95-jarige leeftijd in zijn geboorte-stad Rome overleden.Trovajoli voorzag meer dantweehonderd films van muziek.Zo schreef hij de soundtrack bijfilms van bekende Italiaanseregisseurs als Vittorio De Sica,Dino Risi en Ettore Scola.Trovajoli was daarnaast nogactief als orkestleider en schreefook de muziek voor een aantalmusicals.

Trovajoli werd vooral bekendmet het liedje ‘Roma nun fa’ lastupida stasera’ (‘Rome doe nietstom vanavond’), een ode aan de

Italiaanse hoofdstad. De burge-meester van Rome omschrijftTrovajoli dan ook als “de stemvan Rome”.

Trovajoli werkte tot op hogeleeftijd nog mee aan films.Daarnaast was hij actief alsorkestleider. Als pianist speeldehij nog met jazzgroothedenMiles Davis, Duke Ellington enChet Baker. (Belga / eR)

Hardlopen iseenafspraakmakenmetmezelf, het ismijnbeperkingenenmijnkracht lerenkennen,mijngrenzenverleggen

jaren in totaal veer-

Belgische film ‘Allez, Eddy!’winttweeprijzen inVerenigde Staten

Allez, Eddy!, het langspeelfilm-debuut van Gert Embrechts,heeft in de VS twee prijzengewonnen op de Skykid.comComing-of-Age Movie Awards.De dertienjarige hoofdrolspelerJelte Blommaert ging aan dehaal met de prijs voor de bestenieuwkomer enAllez, Eddy!werd uitgeroepen tot besteinternationale film.

De jury loofde Blommaert enspreekt van een “fantastischdebuut van een getalenteerdperformer”. De jonge acteurkreeg eerder al een onderschei-ding op het InternationaalFilmfestival voor Kinder- en

Jeugdfilms in Schingel(Duitsland). Toen was de prijsvoor beste film ook voorAllez,Eddy!.

Allez, Eddy! is een komediedie zich in een niet naderbepaald idyllisch dorp in hetmidden van de jaren ’70afspeelt. Blommaert vertolkt derol van de 11-jarige Freddy, eengroot wielertalent en fan vanEddy Merckx.

De film is ook geselecteerdvoor het Cinequest filmfestivalin San Diego. Naast Blommaertspelen Peter Van den Begin,Barbara Sarafian en ElsDottermans mee. (Belga)

Trovajoli werdvooral bekendmet het liedje‘Roma nun fa’ lastupida stasera’