Talen
Pages
Wettelijk
Vernieuwde visie Vlaams stedenbeleid
Stadslab circulaire stad, Antwerpen,
18 februari 2019
Circular South
AGENDA
WAAR
WAAROM
WAT
HOE
WIE
1
2
3
4
5
6 ANALYSE
SITUERING
2200huizen
2scholen
2creches
1sporthal
40-70.000 m2
kantoren
20.000 m2
retail/horeca
60%groen & park
13%sociale woningbouw
WAAROM
Duurzaanheidsambitie | Antwerpen
Theoretisch Kader | Circulaire Stad
Ellen MacArthur FoundationBraungart & McDonough
BIOLOGICAL MATERIAL
Farming / collection
Reforestation
Biochemical feedstock
Biogas
Anaerobic digestion/ composting
Extraction of biochemical feedstock
Cascades
Energy recovery
Landfill
Leakage:to be minimized
CONSUMER USER
Product manufacturer
Service provider
Refurbish/remanufacture
Recycle
Maintenance
Reuse/redistribute
TECHNOLOGICAL MATERIAL
Parts manufacturer
Collection Collection
Theoretische | Inspiratie
onwetendheid
bewustzijn
bezorgdheid
inzicht
intentie
tast gedrag
vast gedrag
kennis
waarde
draagvlak
oplossingen & incentives
eenvoud
positieve beleving
verwachting
zorgeloos
onschuld & waardenhiërarchie
excuses (tijd, geld, statusverlies)
echte drempels verleiding &
automatismen
negatieve beleving
Gedragsverandering
WAT
3 stappen
Circulair Zuid ontwikkelingsproces
12009 - 2012
MER
Strategisch Masterplan
22014 - 2021
Stadsvernieuwingsfonds
Nieuw Zuid – Smart City District
32018 - 2020
EU
Urban InnovativeAction Programme
Circulair Zuid
12009 - 2012
Local Spatial Development Plan
Strategic Master Plan
Groen district
Levendig stedelijk weefsel & gevarieerd huisaanbod
Autoluwe zone mobiliteit
Duurzame ontwikkeling
Flexibele structuur
22014 - 2021
Stadsvernieuwingsfonds
Nieuw Zuid – Smart City District
Luchtkwaliteit
Duurzame mobiliteit
Hernieuwbare energie
Grijswater recuperatie
Vergroening warmtenet
Smart homes
Evidente duurzaamheid bewoners
32018 - 2020
EU | Urban Innovative Action Programme | Circulair Zuid
Doel
Slim en minder gebruik van energie, water, afval&Materialen door de bewoners van NieuwZuid.
Innovatieve hernieuwbare energie cooperatie
Timing
Januari 2018 – December 2020
Lange Termijn Ambitie
Successen implementeren in alle Antwerpsedistricten
WIE
Partners
Stakeholders
DATALEVERANCIERS
ONTWIKKELAAR
KENNISPARTNERS
CO-FINANCIER
HOE
▪ Dashboard afval
▪ No packaging
▪ Samentuinen en composteren
▪ Community center
▪ Groepsaankoop
▪ Dashboard slimme meters verbruik
▪ Energiecoöperatie
▪ Dashboard water
▪ Offline nudging
Aanpak op 4 stromen
WATER ENERGIE
MATERIALEN AFVAL
ENERGY
ONLINE DASHBOARD - ENERGY
▪ Personal website
▪ Data on daily use of warmth & electricity
NUDGING
▪ We nudge the citizen to make a smart choice
▪ We reward positive response through the e-wallet
RENEWABLE ENERGY COOPERATIVE
▪ 1mio investment in PV, BIPV and battery storage
▪ Located on New South buildings
▪ Shares owned by minimum 80 citizens
▪ Cooperative model
WATER
ONLINE DASHBOARD - WATER
ONLINE NUDGING
OFFLINE NUDGING
▪ Informing new owners on best-buy installation
▪ Awareness game - in development
AFVAL
ONLINE DASHBOARD - WASTE SORTING STREET
ONLINE NUDGING
OFFLINE NUDGING
▪ 100-100-100 campaign (zero-waste)
▪ Local composting and urban farming
MATERIALEN
CIRCULARITY CENTRE – CIRCUIT
▪ Service centre for repairing & redesign
▪ Leasing & sharing network (tools etc.)
▪ 7 designers
▪ 10 buddies
GROUP BUY CIRCULAR HOUSEHOLD EQUIPMENT
▪ Starting 2019
COMMUNITY
DASHBOARD
▪ Handy Harry´s
▪ 40 Friendly users / 200 users
▪ Nudging Campaigns
CIRCUIT
▪ Buddy´s
▪ Active in the workshops
▪ School children
TRANSITION ADVISORY BOARD
COMMUNITY BOARD
CIRCULAR ?
Ellen MacArthur FoundationBraungart & McDonough
BIOLOGICAL MATERIAL
Farming / collection
Reforestation
Biochemical feedstock
Biogas
Anaerobic digestion/ composting
Extraction of biochemical feedstock
Cascades
Energy recovery
Landfill
Leakage:to be minimized
CONSUMER USER
Product manufacturer
Service provider
Refurbish/remanufacture
Recycle
Maintenance
Reuse/redistribute
TECHNOLOGICAL MATERIAL
Parts manufacturer
Collection Collection
LOCAL COMPOSTING
LOCAL RE-USEWATER
CIRCUITCOLLECTS
CIRCUITREDESIGNS
CIRCUITREPAIRS
GROUP BUY/LEASE
1MIO IN LOCAL RENEWABLE
▪ RETHINK/SMART
▪ REFUSE
▪ NOT CLOSING YET
Innovatieve aspecten Circulair Zuid
Stadsdistrictbenadering
Community benadering
Mix van online& off line nudges
Mix van technischeoplossingen
Alle stromen bijeen
▪ energie▪ Water▪ Afval▪ Materialen
ANALYSE
Energie – Nieuw Business Model
GRID
PROVIDER
DISTRICT OPTIMALISATION
▪ Passive build
▪ Smart homes
▪ Local exchange
▪ Differentiated rates/reward system
▪ Local user balance
▪ Research: Minimal use central grid
Grid costs on district level/not home level
▪ Challenges: Social balance & access to electricity
ENERGIE
BELEID/REGELGEVING
▪ Regelluwe zone
▪ Microgrids – gebouw/wijk
▪ Grideigenaar verdient op capaciteit ipv energie-afname
▪ Sociale kaart voor de huurder
STIMULERINGSBELEID
▪ Slim, minder & hernieuwbaar gebruik (aanbodgestuurd) beloond
▪ Betaling van capaciteitsbehoefte
BEST PRACTICE
▪ Eigen vastgoed als piloot-trekker
NETWERKEN&INFORMEREN
▪ Flux50
▪ Goede mogelijkheden voor microgrid begrijpbaar voorbewoner
HUIDIG MODEL
▪ Klassiek systeem voor voorziening en afvalwatermanagement
▪ Grid-eigenaar en leverancier in 1 hand
▪ Geen kennis bij de gebruiker
WATERNIEUW BUSINESS MODEL
NIEUW MODEL – LOCAL OPTIMALISATIE
▪ Smart homes - Water efficientie
▪ Locale waterrecuperatie (nu 70% tot drinkwater)
▪ Watereigenaar is de burger?
▪ Recuperatie as a service
▪ Diversificering van water – as a service
▪ Grid owner ≠ water provider
ENERGIE
BELEID/REGELGEVING
▪ Sociale kaart voor de lage inkomens
▪ Recht op inzage op eigen gebruik ipv betalen voor inzage
▪ Inzage drinkwatergebruik van overheid en industrie
STIMULERINGSBELEID
▪ Belonen van zuinig gebruik
BEST PRACTICE
▪ Eigen vastgoed en circulair watermanagement: hemelwater en grijswater opwaarderen
NETWERKEN&INFORMEREN
▪ Vlakwa
▪ Bewoner moet weten wat een zuinige aankoop is mbtsanitair
▪ Acceptatie grijswatergebruik
WATER
CURRENT MODEL
CHALLENGE: NEW BUSINESS MODEL
▪ Afval management heeft een klassiek winstmodel
▪ Meer afval = meer inkomen = hoge kosten voor bewoners
▪ Geen beloning voor zero waste gedrag
▪ Geen alternatief model aanwezig in de B to C market
AFVALNIEUW BUSINESS MODEL
▪ Slimme afvalsorteerstraatjes
▪ NO GEEN afval wordt beloond
▪ Groepsaankoop en lease mogelijkheden
▪ LOKAAL oplossingen voor herstel – redesign – lease services
WAT IS ER NODIG?
▪ Transparantie over de stromen (nu niet geloofwaardig)
Waarom moet ik sorteren?
▪ Doorrekenen Real Costs:
minder afval = minder logistiek = minder kosten = beloning bewoner
▪ Gebruik duurzame bouwmaterialen en eigen vastgoed alsvoorbeeld
▪ Alternatieve verpakking/minder verpakking plastics, zero waste huishouden is nu kostbaar&tijdrovend
▪ Een stadsbrede oplossing voor groen (zonder plastic zak)
▪ Nieuw product is nu goedkoper dan herstellen
AFVAL&
MATERIALEN
CIRCUIT – NIEUW BUSINESS MODEL
▪ Service&Entertainment Cultuur/Kunst/debat
▪ Geen materialenbezit door de Kringwinkel
▪ Kwaliteitsproducten worden gerepareerd
▪ Eerste doelgroep: high end, trend followers, hipsters, klimaatgepassioneerden
▪ Imago: Design en kwaliteit
KRINGWINKEL – HUIDIG MODEL CIRCUIT - NIEUW MODEL
▪ Retail: Second hand shop/social economy employees
▪ Competitive environment: vintage/online vintage
▪ Quality challenge
▪ Goal group: bargain hunters-shops: low income/online: dealers
▪ Image: poverty
Donatie materialen
WinkelOnline veiling
Kilo sales Verkoop
Designer shopLeasing gereedschap etc. Club/Restaurant
Reparatie, service, redesign, workshops,
debat Bewoners halen en brengen
hun eigen materialenof leasen
Bewoners brengen materialen
WASTE/MATERIALS – NEW BUSINESS MODEL
▪ RETHINK Inspiration & examples at Circuit
▪ REFUSE Zero waste challenge
▪ REDUCE Zero waste challenge
Group buy/lease circular product
▪ REUSE Leasing & repairing service
▪ RECYCLE Regular vintage on&offline market
Local composting
▪ REDESIGN REDesign service – 10 designers
CIRCULAIR ZUID
Vernieuwde visie Vlaams stedenbeleid
Stadslab circulaire stad, Antwerpen, 18 februari 2019
“Het is onze ambitie om bij te dragen
aan belangrijke maatschappelijke
transities, nieuwe perspectieven te
ontwerpen voor steden en regio's en te
innoveren in governance.”
Intern IDEA-team (multidisciplinair)
• Bart Van Herck• Ties Vanthillo• Wouter Bervoets• Toon Berckmoes• Valentijn Bilsen
IDEA XL (multidisciplinair)
• Filip De Rynck• Tom Coppens• Stijn Oosterlynck• Pieter Ballon• Yves Deweerdt
Academische experten
• Ingevuld op maat
Praktijkexperten• Steden• Maatschappelijk veld• Vlaamse overheid
Steden• Beleidsmensen• Management• Organisaties
Vlaamse Overheid• Team stedenbeleid• Alle
beleidsdomeinen
Onafhankelijke coördinatie
Een traject in cocreatie
Resultaatsgerichte aanpak
• Wervende visietekst• Aangepast
organisatiemodel op lokaal en Vlaams niveau
• Instrumentenkoffer
ExploratieRelevante ontwikkelingen en
nieuwe denkbeelden
Structurering en verbeelding
Gelaagd toekomstbeeld
DoorwerkingTransitiepaden
OrganisatieOp stedelijk en Vlaams
niveauInstrumenten
Eindrapportage
• Data en literatuur• Werksessie Team stedenbeleid• Zelfreflectie Witboek• Stadskamers
• IDEA XL• Redactie en verbeelding
• Stadslabo’s met steden, experten en maatschappelijke actoren
• Werksessies steden, Vlaanderen, Brussel, gemengd
• Evaluatie bestaand instrumentarium
• Brainstormsessie• Benchmarking met NL
Het stedenbeleid moet een systemische omslag ondersteunen op vijf domeinen
Verloop
12u00 – 13u00 Kennismaking met Circulair Zuid door Gabriëlle Van Zoeren
13u00 – 15u00Circulaire stad ... wat bedoelen we?
Ingeleid door Yves De Weerdt (VITO)
15u00 – 15u15 Pauze
15u15 – 16u15
Parallelle gespreksgroepen:
• Hoe kan Vlaamse Vlaamse overheid de steden het bestondersteunen in deze transitie (Vlaams stedenbeleid)?
• Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemen indeze transitie (de steden als vliegwiel voor hunomgeving)?
16u15 – 16u40 Terugkoppeling
16u40 Afronding
KADERING VAN DE UITDAGINGEN VOOR DE CIRCULAIRE STAD
FOOTPRINT / Bouwindustrie – hoogste footprint
BOUWEN IS EEN MILIEUDAAD
The built environment is globally responsible for about :
• 40% of global CO2 emissions,
• 40% of solid waste generation and up to
• 40% of global energy use.
(Source: www.climateactionprogramme.org)
DE BOUWINDUSTRIE IS DE MEEST
BELASTENDE INDUSTRIETAK TER WERELD.
= Duurzaamheid met spaartoetsen
• HET KLASSIEKE VERKAVELINGSMODEL: • EEN RAMP VOOR HET MILIEU ?
• - de auto steeds instapklaar WAT WEL ??• - totaal afhankelijk van de auto-mobiliteit - 2 zuinige auto’s ?• - bakker om de hoek bestaat hier niet - selectieve afvalophaling• - enorme verharde verkeersoppervlakten - spaardouche• - selectieve natuur, vooral gazon - toilet met
spaarknop• - dure infrastructuur : gas / water / elektriciteit … - ijskast met A-label• - onveilig voor kinderen -
droogkast met A-label• - afwezigheid van sociale ruimten - spaarlampen• - lage woondensiteit
- pv panelen op het zuiden• - geen plaats-identiteit
- bio-voedsel uit de supermarkt
FOOTPRINT / Bouwindustrie – hoogste footprint
WAT AMBIËREN WE?
100% Circulaire Economie
‘In a transition scenario Flanders could save 3,4 billion euros on material costs by supporting the circular economy = 2 % of the Flemish BBP (gross domestic product). Based on the results of the study of TNO SuMMA came to the conclusion that the circular economy could generate 2,3 billion Euro added value for Flanders with a creation of 27.000 new jobs (= 1 % of the total employment in Flanders).’ (source OVAM/SuMMa)
WAT AMBIËREN WE?
ZonElektrische netten Thermische nettenWind
Hydro
Biomassa
Opslag
Simmeuitwisseling
& conversie
Slim beheer(DSM)
OpslagRest-
warmte
Geothermie
Slim beheer(DSM)
Güssing Renewable Energy (AT): ‘money stays in the region and the air clean’ [www.gussingrenewable.com]
Stedelijke transitieprocessen –Duurzaamheid is geïntegreerd of ze is niet
Hammarby Sjöstad, Stockholm (SE)
Building elements (4):
Opportunities in the transport sector
Elements (4): transport sector opportunities
‘From economics of mobility towards economics of access’
‘As physical realities, cities are the co-location of activities to avoid the need to travel’
[UN-Habitat 2013]
Elements (4): transport sector opportunities‘The potential employment effect of investing €1 billion in sustainable transport in the EU has been estimated in one study to be 21,500 full time jobs (Sustainlabor 2013). A sustainable transport policy is likely to overcompensate job losses in car manufacturing through more jobs in manufacturing of buses, light railways, subways, and railways; planning, managing and maintaining these systems another study shows (European Parliament, 2010). For the EU 25, estimates suggest around 900,000 people are employed in urban public transport. The number of direct jobs in public transport amounts to about 1–2 percent of total employment, underpinning the stronger relevance of public transport investment for job generation (ETUC 2012).’[IEEP 2013]
Elements (4): transport sector opportunitiesSustainlabour study: 47.000 Euro/FTE for direct + indirect temporary jobs
‘21,500 full time jobs: 16,700 jobs associated with constructing new infrastructure and manufacturing new transport vehicles/equipment, the supply of materials for the construction of sustainable transport infrastructures and the manufacture of transport vehicles equipment; and 4,800 jobs created by increases in household spending by those employed in direct and indirect jobs. (UNEP, 2011)’[Sustainlabour 2013]
Elements (4): transport sector opportunities‘The number of direct jobs in public transport amounts to about 1–2 percent of total employment. Public transport investments in Europe have an average job multiplier effect of 2 to 2.5. Studies in Europe and the United States show that about 30 jobs are created for each €1 million invested in public transport infrastructure, and 57 jobs for the same level of investment on the transport operations side.’
[IEEP 2013]
‘Worldwide, it has been estimated that every US$1 of value created by public transport is linked to the further value creation of US$4. In addition, ‘every direct job in public transport is linked to four jobs in other sectors of the economy’. Similar multipliers are observed in the US with more than 36,000 jobs created for every US$1 billion invested in public transport.’
[UN-Habitat 2013]
DataDienstenMobiliteitCollectieve energievoorzieningenRuimtedelen / Co-housingKennisdeling
Grenoble last mile EV sharing
DELEN (het nieuwe hebben)
Brighton Energy Cooperative
Nieuwe economische modellen
transitiepaden
• Inwerken op de vraag: consumptiespoor• Deeleconomie
• Productdienstsystemen
• Inwerken op de productie• Verduurzamen van grondstoffen
• Verhogen van grondstofintensiteit
• Inwerken op grondstoffenbeheer• Omgang met afval
• Omgang met materialmen
• Inwerken op ontwerp• Materialiseren van behoeftes
• Waardeketens
1. Verbind de stad met haar omgeving2. Breng het stedelijk metabolisme in kaart3. Realiseer lokale en regionale
energienetten4. Benader gebouwen als grondstoffen- en
energiecentrales5. Pas fiscaal en regelgevend kader aan6. Geef lokale innovatiemilieus ruimte7. Deel data en kennis8. Geef ruimte aan lokale productie9. Vorm lokale coalities van koplopers10.Van circulair denken naar circulair doen
©Stedelijk metabolisme – copyright H+N+S landscape architects
Verloop12u00 –13u00
Kennismaking met Circulair Zuid door Gabriëlle Van Zoeren
13u30 –15u00
Circulaire stad ... wat bedoelen we?
Ingeleid door Yves De Weerdt (VITO)15u00 –15u15 Pauze
15u15 – 16u15
Parallelle gespreksgroepen:
• Hoe kan Vlaamse Vlaamse overheid de steden hetbest ondersteunen in deze transitie (Vlaamsstedenbeleid)?
• Hoe kunnen de steden hun hinterland meenemenin deze transitie (de steden als vliegwiel voor hunomgeving)?
16u15 –16u40 Terugkoppeling
16u40 Afronding
Stadslabo’s
• Sociale mobiliteit: vrijdag 8 februari 2019, 12u-17u in Gent, De Broederij
• Begeleiding: IDEA i.s.m. Stijn Oosterlynck
• Circulaire stad: maandag 18 februari 2019, 12u-17u in Antwerpen, De Winkelhaak
• Begeleiding: IDEA i.s.m. Yves Deweerdt
• Compacte en leefbare stad (Ruimte): dinsdag 26 februari 2019, 13u-17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven)
• Begeleiding: IDEA i.s.m. Tom Coppens.
• Bereikbare stad (Mobiliteit): woensdag 27 februari 2019, 13u-17u in Leuven, op site Tweebronnen (Bib Leuven)
• Begeleiding: IDEA i.s.m. Dirk Lauwers.
• Economisch veerkrachtige stad: 28 februari 2019, 12u-17u in Leuven, Hangar K
• Begeleiding IDEA Consult
CONTACT
Bart Van [email protected]
0477 26 34 33
Ties [email protected]
0494 20 87 66IDEA ConsultJozef II straat 40 b11000 Brussel
Top Related