twitter.com/janrotmans
Verandering van Tijdperk:wat betekent dat voor Groningen?
Groningen, 04 Juni 2014
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
• Industriële revolutie
• Modernisering samenleving
• Machtswisseling
Laatste Kantelperiode
Nederland bevindt zich nu weer in een kantelperiode
bron: Renée Westerink
Kantelperiode
1. samenleving wordt decentraal en bottom-up
2. economie wordt decentraal en circulair
3. nieuwe macht ontstaat
centrale systemen zijn niet meer nodig
voor
geld, data, kennis, zorg, muziek, energiefilms, verzekering, boeken, reizen, educatie
Nieuwe Macht opkomende middenklasse
tornt aan traditionele instituties
kennis, netwerken, sociale media
micromacht
Macht ‘ gemakkelijker te verwerven,
lastiger uit te oefenen en eenvoudiger te verliezen ’
Moisés Naím
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
Opbouw van Samenleving 3.0
We zitten hier
Kantelperiode
Overgang naar Samenleving 3.0
• Energiebedrijven vallen om
• Massale ontslagen in thuiszorg
• Welzijnsorganisaties verdwijnen
• Bouwbedrijven saneren op grote schaal
Kantelperiode
Oude orde Nieuwe orde
banken financiële coöperaties
energiebedrijven lokale energie initiatieven
bouwbedrijven 3D-netwerken / hubs
verzekeringsbedrijven broodfonds netwerken
thuiszorg organisaties lokale zorg initiatieven
Oude Orde vs Nieuwe Orde
Oude paradigma Nieuwe paradigma
exploitatieco-operatie
structurenmensen
waarde ontlenen waarde creëren
lineaircyclisch
Paradigma Wisseling
Oude sturing Nieuwe
sturing
centrale sturing netwerksturing
controleruimte
zekerheidonzekerheid
regisseren faciliteren
Sturings Wisseling
Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat
Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst
Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
Waar zien we die wisseling?
BurgerInitiatieven
Broodfondsen
Lokale energiemaatschappijen
Lokale zorg coöperaties
CO2-arm
biobased kleinschalig circulair
maatwerk bottom-up
nieuwe maakindustrie
Economie 3.0
tijd van makkelijk winbare grondstoffen is over
17 kritische aardmetalen worden schaarsscandium, neodymium, dysprosium, gadolinium, lanthanum
windmolens, elektrische auto’s, smartphones, zonnecellen
China heeft 97% in handen
Grondstoffen Crisis
Terug naar de kern op moderne manier
nieuwe soberheid
menselijke schaal
Voordeel van het nadeel
Philips transformeert tot zorgbedrijf
DSM transformeert tot fijn/biochemie
Schoonmaakbedrijf stapt in de zorg
Energiebedrijven gaan in verzekeringen
Bedrijven in Transitie
3 van 5 bedrijven sneuvelenin kantelfase van transitie
Survival of the Fittest
niet de grootste bedrijven overleven,
ook niet de slimste bedrijven, maar
de meest adaptieve bedrijven
Iconische Voorbeelden Economie 3.0
Groningers Bouwen Huis van Hennep
Lessons
Lessons
Wat betekent dit nu voor Groningen?
Is Groningen toekomstbestendig?
Nee
Fossiele Economie
Economie is eenzijdig en kwetsbaar
afhankelijk van fossiele brandstoffen
Energy Valley: 23 miljard investeringen, 2/3 fossiel
zeer sterk fossiel energieregime
fossiel
top-down
bestuurlijk
Dominante Richting Groningen
Wordt Groningen het nieuwe Ruhrgebied?
Fossiel Mausoleum
Sociale KrimpGroningse bevolking neemt af vanaf 2025
daling sterkst in Noord-Oost Groningen
bevolkingsdaling in sommige gemeenten > 10%
beroepsbevolking daalt tot 2030 met 8%
aantal jongeren daalt met ca. 7%
Sociaal Probleem
voorzieningen zijn nog steeds goedmaar komen onder druk te staan
Groningen op een Kantelpunt
- dominantie van fossiele industrie en petrochemie
- dominantie van bestuurlijke netwerken
- dominantie van top-down cultuur
- krachtige, levendige onderstroom
- beweging van onderop niet krachtig & machtig genoeg
w
Transitie Status Groningen
- er gebeurt best wel wat in het Noorden
- zijn vooral kleine projecten
- gestuurd vanuit bedrijfsleven
- bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden werken samen
- Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij
w
Transitie Status Groningen
Bestuurlijke orde Nieuwe orde
top-down bottom-up
bureaucratischpragmatisch
traagsnel
techniekmensen
rationeelgevoel, emotie
Bestuurders vs Mensen
Unieke Kans voor Groningen
- grote en kleine havens [Eemshaven, Delfzijl, Harlingen]
- omvangrijke chemische industrie [Delfzijl, Emmen]
- veel landbouwgrond [ 70% van grondoppervlak ]
- energieproductie [ grote en kleine centrales ]
- kennis & innovatie [ RUG, hogescholen, ondernemingen ]
Het Noorden uniek voor bio-economie
- grote boerderijen: slimmer gebruiken van bestaande gewassen
aardappelen
- kleine proefboerderijen voor nieuwe gewassen
vlas, hennep, lupine
- kassencomplexen voor hoogwaardige gewassen
medicinale stoffen
- zeeboerderijen rondom de Eemshaven voor algen en zeewier
- bioraffinaderijen in de regio Delfzijl
-
Het Noorden proeftuin bio-economie
- landbouw gaat grondstoffen leveren aan industrie
- agro-industrie op grote én kleine schaal
chemische producten uit suikerbieten op de boerderij
- andere vervoersstromen
vooral over het spoor en over het water
- grote en kleine industrieën
weinig schadelijke effecten voor de omgeving
-
w
Ingrijpende Verandering
versmelting van chemie, energie, landbouw
landbouw moet ontvlechten van fossiele sector
chemie moet ontvlechten van fossiele sector
chemie ombouwen richting voeding-gezondheid
vraagt om radicale verandering, kost decennia
Transitie vraagt ontvlechting
knelpunten oplossen
- betere aansluiting van kennisaanbod en kennisvraag
betere samenwerking kenninstellingen en bedrijven
- meer studenten in technische vakken
- continue financiering van kennisontwikkeling / onderzoek
w
Hoe de bio-transitie te versnellen?
faciliteren
- samenwerking stimuleren tussen groene chemie en landbouw
- portfolio aan grote en kleine transitie-experimenten
- start beperkt aantal doorbraakprojecten
w
Hoe de bio-transitie te versnellen?
verbinden & stimuleren
- werk vooral met pioniers: koplopers vanuit chemie en landbouw
- zoek 100 pioniers voor proefprojecten
- creëer innovatieruimte voor pioniers
w
Hoe de bio-transitie te versnellen?
bio/circo
bottom-up
maatschappelijk
Veelbelovende Richting Groningen
tegenkracht is nodig
grote bedrijven en kleine bedrijven
entrepreneurs, burgercollectieven
beweging van onderop
zelfsturend & zelforganiserend
Transitie Beweging Groningen
visie waar verdient Groningen zijn brood mee over 20 jaar?
strategie kantelplan en kantelagenda
actie kantelprojecten
Transitie Beweging Groningen
leiderschap
wat geld
friskijkers/dwarsdenkers
Wat is Nodig:
Top Related