Unravelling changes in soil fertility of agricultural land in The Netherlands

Ontrafelen van veranderingen in bodemvruchtbaarheid van landbouwgronden in Nederland

Bodem-

vruchtbaarheid

Definitie: bodemvruchtbaarheid

Bodemvruchtbaarheid = opbrengstpotentieel van een bodem

ofwel

Hogere bodemvruchtbaarheid = hogere gewasopbrengsten

Bodemvruchtbaarheid

ChemischN, S, P, K, Mg, Ca

Mn, Cu, B, Fe

Fysischtextuur

org. stofCEC, pH, structuur

Biologischnematodenschimmelsbacteriën

Opbouw bodemvruchtbaarheid

Belang bodemvruchtbaarheid Rendement voor de boer Voedsel voor groeiende bevolking

FAO, 2012

Bodemvruchtbaarheid voldongen feit? Nee, je kunt bodemvruchtbaarheid verbeteren,

onder andere door: Dierlijke mest Kunstmest Compost Bekalking

Maar: Wetgeving (milieu) (in Nederland vanaf 1984) Klimaatverandering Fosfaatvoorraden beperkt

Daardoor zorgen over afname bodemvruchtbaarheid

7

Afname bodemvruchtbaarheid wereldwijd

West P C et al. PNAS 2010;107:19645-19648

9

Afname bodemvruchtbaarheid(ook dichtbij)

www.sols-de-bretage.fr www.bdb.be

Vragen

Bodemvruchtbaarheid in Nederland Hoe heeft het organische-stofgehalte zich ontwikkeld?

(Hfdst 2) Hoe heeft de fosfaattoestand zich ontwikkeld? (Hfdst 3) Wat is het effect van bemestingspraktijk op de

fosfaattoestand van de bodem? (Hfdst 4) Wordt ruwvoerkwaliteit beïnvloed door

bodemvruchtbaarheid? (Hfdst 5) Hoe kunnen nieuwe inzichten worden

geïmplementeerd? (Hfdst 6) Hoe zien boeren bodemvruchtbaarheid? (Hfdst 7)

Hoe

Grondonderzoek & Enquête

Dataset grondonderzoek1928: start grondonderzoek

Tot 1984: publicaties + overzichten

Vanaf 1984: miljoenen bodemkengetallen digitaal

EnquêteGebruik grondonderzoekZorgen aangaande bodemvruchtbaarheid

Resultaten:

Organische stof

Veel variatie binnen Nederland

Verschillen tussen o.a.

Grondsoort

Landgebruik

Historie

In deze figuur organische stof grasland

Veranderingen in organische stof, % per jaar

Gemiddeld blijf het organische-stofgehalte gelijk

Veranderingen in organische stof, % per jaar

Zorgen omtrent bodemvruchtbaarheid Organische-stofgehalte nu gemiddeld stabiel Toch zorgen: resultaat enquête:

Maar: minder dierlijke mestaanvoer: risico op afname in de toekomst!

Organische-stofgehalte monitoren

17

Resultaten:

Fosfaat

Verloop P-toestand Noordoostpolder

Landbouwkundig optimale traject

Waarom is P-toestand hoger dan streeftraject?

Enquête: Veel telers monitoren nauwkeurig de fosfaattoestand van de bodem

Benutten het grondonderzoek in hun bemestingsregime

Maar hebben twijfel of de gemeten fosfaat ook daadwerkelijk plant-beschikbaar is

en streven daardoor een hogere fosfaattoestand na

Plant beschikbare fosfaat, P-CaCl2 (mg P kg-1)

Pw categorie (mg P2O5 L-1)

Fosfaat ook plant beschikbaar ?

Grote verschillen in plant-beschikbaar fosfaat

Plant-beschikbaar fosfaat benutten in bemestingsadviezen

Onzekerheid over advisering verminderen waardoor fosfaatbronnen (mest en kunstmest) goed ingezet kunnen worden

laag hoog

Tot slot

Conclusie Organische-stofgehalte van bodem is gemiddeld gelijk

gebleven

Fosfaattoestand steeg tot boven landbouwkundig optimale traject

Effecten mestbeleid nog niet zichtbaar in

bodemvruchtbaarheid

Verbeteringen in grondanalyses resulteren in betrouwbaarder bemestingsadvies

Optimaal gebruik van o.a. organische stof en P Kennis internationaal te benutten