Download - Tweelingenonderzoek, het dilemma "nature and nurture" en de problematiek

Transcript
Page 1: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek
Page 2: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

Tweelingenonderzoek, het dilemma "nature and nurture" en de problematiekvan de beïnvloedbaarheid van dyslexie

 

prof. dr. Evert Thiery (U Gent)

Page 3: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

Overzicht

I. Situering

II. Historisch onderzoek

III. Actueel onderzoek

IV. Heretabiliteitsvariabelen

V. Implicaties voor revalidatie

Page 4: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

I Situering

• nature

• nurture

• interactie

• mutueel impact

Page 5: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

II Historisch onderzoek

• eerste onderzoeken

• research projecten

Page 6: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

III Actueel onderzoek

• Oost-Vlaams Meerlingenregister

- werking

- tweelingenmodel

Page 7: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

Het Oost-Vlaams

Meerlingenregister

Catherine Derom, PhDRobert Derom, MD PhD

Jean-Pierre Fryns, MD PhDFernand Leroy, MD PhDEvert Thiery, MD PhD

Robert Vlietinck, MD PhD

Page 8: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

a. Historie

Gestart in 1964 door Prof. R. Derom (Ugent)

registratie van alle meerlingen geboren in Oost-Vlaanderen

in samenwerking met Oost-Vlaamse gynekologen, kinder- en

huisartsen , vroedvrouwen en ziekenhuizen

opzet : populatie-gebonden register van meerlingen met

gekende zygotie en placentatie

geboortegewicht 500 gram of zwangerschapsduur

minimum 22 weken

Page 9: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

b. Werking

Placenta-afhaling

basisgegevens over zwangerschap en geboorte

geboortegewicht, wijze van verlossing ….

zwangerschapsduur, het ontstaan van de zwangerschap…

perinatale mortaliteit en congenitale afwijkingen

administratieve gegevens

Zygotie bepaling

mailing naar de gynaecoloog, huis- en kinderarts

Meerlingen kunnen later aangesproken worden voor

deelname aan wetenschappelijke studies

Page 10: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

c. Bepaling van het type tweeling

2 groepen volgens zygositeit 3 groepen volgens zygositeit en chorion type

2-eiig 1-eiig (DC)

1-eiig (MC)

Page 11: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

d. Zygotie bepaling

Geslacht = # VruchtvliezenMonochoriaal Dichoriaal

bloedgroepen= #

DNA = #

Eeneiig Eeneiig Twee-eiiglate splitsing vroege splitsing

probabiliteit van MZ

Page 12: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

e. Geregistreerde meerlingen 1964-2002

12.661 meerlingkinderen6.050 tweelingen

165 drielingen12 vierlingen2 vijflingen1 achtling

Alle tweelingen : 43 MA tweelingen3 Siamese (0.05%)

Page 13: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

f. Tweelingzwangerschappen : jaarlijkse frequenties

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

Spontaan Iatrogeen

Page 14: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

g. Tweelingen : 1964-2002

Spontaan Iatrogeen

Twee-eiig 54% 94%Eeneiig (DC) 14% 1%Eeneiig (MC) 29% 4%?? 3% 1%

Iatrogeen = medisch begeleide bevruchting met of zonder in-vitro-fertilisatie

p<0.001

Page 15: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

h. Oorzaken van 2-eiige tweelingen

RasZwarten : 2 à 4,5 %Blanken : 1 %Mongolen : 0.55 %

Pariteit en leeftijd van de moeder Fertiliteitbehandeling spontane tweelingen : erfelijk (0.6% van alle

geboortes bij ons)• autosomaal dominant gen• zeer frequent : 7% van alle personen• lage penetrantie (10%)• uit zich enkel bij vrouwelijke draagsters• hebben 20 * meer kans

Page 16: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

i. Eeneiige tweelingen

Genetisch identiek splitsen na de bevruchting op

dag 1-3 DCDA 32%dag 4-7 MCDA 66%dag 8-11 MCMA 2%

Monochoriale tweelingen : placentaire vaat verbindingen

oorzaken : ? • overal zelfde frequentie : 0.4% van alle geboortes• ovulatie-inductie : licht verhoogde frequentie• in bepaalde families : erfelijk

Page 17: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

IV Heretabiliteit van individuele verschillen in

dyslexie

a. typologie

b. geassocieerde fysische variabelen

c. geassocieerde mentale variabelen

d. co-morbiditeit

e. morfofysiochemische stoornissen

Page 18: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

a. typologie

-leesstoornis / oral reading

-fonologisch / orthografisch

-fonologische decodering / fonologisch

bewustzijn

-deep dyslexia / surface dyslexie

Page 19: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

b. geassocieerde fysische variabelen

- ouders / gezinsleden

- leeftijd

- immunologische status

- geslacht / homoseksualiteit

Page 20: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

c. geassocieerde mentale variabelen

- IQ

- werkgeheugen / sequentieel geheugen

- symbolische processing

- dyscalculie

- lateralisatie

Page 21: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

d. co-morbiditeit

- ADHD / ADD

- internalisatie / externalisatie

- CD / ODD / SAD

Page 22: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

e. morfofysiochemische stoornissen

- morfopathologische omvang

- hypofunctie / hyperfunctie

Page 23: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

V Implicaties voor revalidatie

• revalidatie

• research

Page 24: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek

Dank aan

C. Derom J. Van Os

R. Derom S. Van Gestel

J. Fryns N. Jacobs

F. Leroy M. Dhondt

R. Vlietinck C. Anthonis

Page 25: Tweelingenonderzoek, het dilemma  "nature and nurture" en de problematiek