Download - Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Transcript
Page 1: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Kennismiddag ‘Gevolgen van de extramuralisatie’

Jean Pierre Tulleneers

Anouk Theeuwen

28 november 2014

Page 2: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Programma

1. Overheidsbeleid

2. Basics extramuralisatie

3. Hoe te analyseren?

4. Kwalitatief onderzoek

5. Kwantitatief onderzoek

6. Thema betaalbaarheid

7. Conclusies en aanpak

Focus : opgave wonen met zorg !

Page 3: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

1. Overheidsbeleid

Waarom ?

Zorguitgaven als %-ge van het BBP (bron VWS) – Limburg € 30K per inwoner

Page 4: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

aantal inwoners zorguitgaven

Nederland 16.905.000 97.626.375.000

Limburg 1.125.000 7.088.400.000

Noord-Limburg 270.000 1.603.800.000

Midden-Limburg 250.000 1.485.000.000

Zuid-Limburg 605.000 3.999.600.000

M't Heuvelland 206.000 1.359.600.000

Westelijke Mijnstreek 150.000 990.000.000

Parkstad 250.000 1.650.000.000

Page 5: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Daarom: Herverkaveling

van de langdurige zorg

Zvw AWBZ Wmo 2013 =

revalidatiezorg alle overige langdurige zorg hulp bij het huishouden € 28,8 mrd

Zvw Wlz Wmo 2015

revalidatiezorg hulp bij het huishouden (-40%) 2018 =

langdurige GGZ ( B ) * zware zorg ouderen langdurige GGZ ( C ) ** € 28,8 mrd

extramurale verpleging en gehandicapten extramurale begeleiding (-25%)

persoonlijke verzorging (-15%) Wet jeugdzorg

SALDO BEZUINIGING : 2018 =

€ 3,5 mrd

* zorgzwaartepakketten langdurige GGZ met behandeling

** zorgzwaartepakketten langdurige GGZ zonder behandeling

Page 6: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Essentie herziening zorgstelsel

Wet langdurige zorg “i.o” (ipv AWBZ)

Wmo2015 – 3D’s (ontwikkeling sociaal domein)

Uitbreiding zorgverzekeringswet

Eigen verantwoordelijkheid

Langer thuis Wonen (feitelijk 4de decentralisatie)

Page 7: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

“VIERDE DECENTALISATIE”

OMDAT

Regierol bij gemeenten

Vervlechting met overige 3D’s en oude wmo

Bezuinigingsopgave

Noodzakelijke voorwaarde transformatie/innovatie

Page 8: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Context Limburg

krimp en vergrijzing

totale bevolking 75 plussers

2013 2030 krimp 2013 2030 groei

Limburg 1.121.000 1.065.000 5% 96.700 160.300 66%

Noord 267.000 263.000 2% 20.400 36.700 80%

Midden 249.000 242.000 3% 20.700 36.800 78%

Zuid 606.000 559.000 8% 55.600 86.800 56%

M't 207.000 197.000 5% 18.900 30.200 60%

WM 149.000 136.000 10% 13.500 22.000 63%

Parkstad 250.000 226.000 11% 23.200 34.600 49%

Page 9: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Context Limburg

krimp en vergrijzing

totale bevolking 75 plussers

2013 2030 krimp 2013 2030 groei

Limburg 1.121.000 1.065.000 5% 96.700 160.300 66%

Noord 267.000 263.000 2% 20.400 36.700 80%

Midden 249.000 242.000 3% 20.700 36.800 78%

Zuid 606.000 559.000 8% 55.600 86.800 56%

M't 207.000 197.000 5% 18.900 30.200 60%

WM 149.000 136.000 10% 13.500 22.000 63%

Parkstad 250.000 226.000 11% 23.200 34.600 49%

Page 10: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Afbouw capaciteit ‘licht’

niveau Nederland

UITKOMST BEGROTINGSOVERLEG 17.04.2014 intramurale

raming capaciteit

ZZP 2013 2014 2015 2016 2017 2018 LTW sector

VV1 1.100 3.500 5.800 7.000 7.900 7.900 7.900

VV2 3.000 9.000 15.100 18.100 19.900 19.900 19.900

VV3 0 3.000 9.400 15.600 18.600 18.900 18.900

VV4 25% 0 0 0 1.000 3.000 4.500 5.500

totaal VV 4.100 15.500 30.300 41.700 49.400 51.200 52.200 150.000

VG1 100 200 400 600 700 900 1.500

VG2 200 700 1.200 1.600 2.100 2.600 5.500

VG3 25% 0 0 150 450 800 1.100 3.300

LG1+3 ZG1 0 100 200 300 500 800 1.500

totaal GHZ 300 1.000 1.950 2.950 4.100 5.400 11.800 78.000

GGZ1 100 300 400 600 800 800 1.100

GGZ2 400 1.100 1.900 2.600 3.400 3.800 4.000

totaal GGZ 500 1.400 2.300 3.200 4.200 4.600 5.100 28.000

TOTAAL 4.900 17.900 34.550 47.850 57.700 61.200 69.100 256.000

Page 11: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Afbouw capaciteit ‘licht’

extrapolatie Limburg

UITKOMST BEGROTINGSOVERLEG 17.04.2014 intramurale

raming capaciteit

ZZP 2013 2014 2015 2016 2017 2018 LTW sector

VV1 74 235 390 470 531 531 531

VV2 202 605 1.015 1.216 1.337 1.337 1.337

VV3 0 202 632 1.048 1.250 1.270 1.270

VV4 25% 0 0 0 67 202 302 370

totaal VV 276 1.042 2.036 2.802 3.320 3.441 3.508 150.000

VG1 7 13 27 40 47 60 101

VG2 13 47 81 108 141 175 370

VG3 25% 0 0 10 30 54 74 222

LG1+3 ZG1 0 7 13 20 34 54 101

totaal GHZ 20 67 131 198 276 363 793 78.000

GGZ1 7 20 27 40 54 54 74

GGZ2 27 74 128 175 228 255 269

totaal GGZ 34 94 155 215 282 309 343 28.000

TOTAAL 329 1.203 2.322 3.216 3.878 4.113 4.644 256.000

* afbouwmodel conform bijlage 1 "Hervorming Langdurige zorg en ondersteuning" (VWS 25 april 2013)

exclusief effecten Bestuurlijk Akkoord GGZ

Page 12: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Essentie van de

extramuralisatie

Intramuraal regime inruilen voor

(juridisch) thuis wonen

Financieel: wegvallen zak- en kleedgeldregeling

Page 13: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Enkele definities

typologie wonen (met zorg) zorg eigen regie eisen fysiek

zorgeloos thuis n.v.t. max (wandelstok)

geschikt wonen (levensloopbestendig) planbaar max wandelstok

verzorgd wonen thuis (Langer Thuis Wonen) (on)planbaar beperkt rollator (rolstoel)

verzorgd wonen geclusterd (wozoco / aanleunwoning) 24 24 / 7 7 beperkt rollator/rolstoel

intramuraal verzorgingshuis (voorheen ZZP 1 t/m 4) 24 24 / 7 7 laag rolstoel

verpleeghuis 24 24 / 7 7 n.v.t. specifiek

Page 14: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Extramuraliseren –

in de ouderenzorg

thuisverzorgings-

huisverpleeghuis

• zorgeloos• extramurale

zorg (planbaar)

zzp 5 - 10zzp 1 -4

aan

leu

n-

wo

nin

gen

(on)plan-bare

extram. zorg

zorgcarrière – “oude” situatie

intramuraalextramuraal

Page 15: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

thuis verzorgings-huis verpleeghuis

zzp 5 - 10

• zorgeloos• extramurale

zorg (planbaar)

zzp 1 -4

zorgcarrière – “nieuwe” situatie

verzorgd wonen / Langer Thuis

Wonen(‘oude’ indicatie

zzp 1-2-3-4)

verzorgd wonen / geclusterd

(‘oude’ indicatie zzp 1-2-3-4)

toch een geclusterde

setting

geschikt wonen

intramuraalextramuraal

verzorgingshuiszzp 4 (75%)

aan

leu

n-

wo

nin

gen

(=V

W)

blij

ft t

hu

is

wo

nen

Page 16: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 17: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 18: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Extramuraliseren –

in de GHZ

thuis

(wonend bij ouders)

zorgcarrière – “oude” en “nieuwe” situatie

intramuraalextramuraal semimuraal

gezins-vervangendtehuis (GVT)

instelling voor verstandelijk

gehandicapten

zelfstandig wonen

bij ouders wonen

Page 19: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Extramuraliseren –

in de GGz

thuis beschut en beschermd wonen (*)

psychiatrische instelling

zorgcarrière – “oude” en “nieuwe” situatie

intramuraalextramuraal

semimuraal

zelfstandig wonen

“actieve” extramuralisatie

blij

ft th

uis

w

on

en

* Per 01.01.2015 onder gemeentelijk regime (Wmo2015)

FACT-wijk

teams

Page 20: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

3. Hoe extramuralisatie

analyseren?

Vanuit standpunt c.q. mogelijkheden zorgvrager

Prognose en monitor

Complexiteitsreductie

Transparante feitenbasis:fysiek/soc

Instrumentarium tbv “samenwerking”

Principe nulmeting i.c.m. webbased GIS

Page 21: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

3. Hoe te analyseren?

Gestandaardisatie beschikbare data (zie KING/VNG)

Combi open (big/micro data) – gesloten

Privacy

Page 22: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

3. Hoe te analyseren?

Basisset: - leeftijd, huishoudsamenstelling - koop / huur - WOZ-waarde - SES - zorgvragers (Vektis eo)

“onbeperkt” uitbreidbaar ….

Page 23: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Inhoudelijk model

INVULLING WOON-ZORG OPGAVE OUDEREN

bepaling invulling woonzorgvraag bepaald door *

1 noodzaak

- mate van zelfredzaamheid

- mobiliteit

2 sociaal - economische status

- financiele situatie (inkomen/vermogen) & gemeentelijk beleid opties bestemming

VRAAGONTWIKKELING - eigen woningbezit / huur

3 wensen Geschikt wonen (verspreid wandelstok /rollator)

. epidemiologie - woonwensen . in de huidige woning (verspreid)

. prevalentie / incidentie - verhuiswensen - zonder ingrepen (woning is geschikt)

. demografie - invulling zorgaanbod / concepten en beschikbaarheid arrangementen - met ingrepen (opwaarderen)

4 (on)mogelijkheden) huidige woning fysiek . verhuizen naar andere woning (verspreid)

- levensloopbestendigheid/zorggeschiktheid woning Langer Thuis Wonen (verspreid - rollator/rolstoeltoegankelijk)

- eventuele mogelijkheid tot aanpassingen en daaraan verbonden kosten . in de huidige woning (verspreid)

5 kwaliteit huidige wijk - zonder ingrepen (woning is niveau zorgwoning)

- beschikbaarheid voorzieningen (afstand tot voorzieningen) - met ingrepen (opwaarderen naar niveau zorgwoning)

- leefbaarheid . verhuizen naar andere woning (verspreid)

outcome : aantallen personen met woonzorgvraag - structuurkenmerken (platteland, dorp, verstedelijkt) Verzorgd Wonen (geclusterd - rolstoel)

6 huidige woonsituatie sociaal . op te waarderen bestaande bouw (naar niveau verzorgd wonen)

. planologische kengetallen - huishoudsamenstelling . nieuwbouw

- beschikbaarheid mantelzorg Verblijf Verpleging (kleinschalig-hybride-grootschalig)

7 (on)mogelijkheden zorgaanbod

invulling woonzorgvraag o.b.v. - bieden 24 uurszorg planbaar / onplanbaar omslagpunt van zelfstandig thuis wonen naar verzorgd wonen (geclusterd):

- zorg op afstand - geleidelijke verandering : mobiliteit, woonsituatie, onplanbare zorg,

8 (on)mogelijkheden/aanbod op de woningmarkt incl PVE onveiligheid en mantelzorg

- mogelijkheden woningmarkt (verkopen, doorschuiven soc huur etc) - acute verandering : overlijden partner en ongevallen

- beschikbaarheid zorgwoningen verspreid (bron : NCPF/ANBO - ouderen van zel fs tandig wonen naar verbl i jf)

- beschikbaarheid zorgwoningen geclusterd

(overall ook de sturingsmechanismen ingezet door de overheden en verzekeraars)

Page 24: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 25: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 26: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 27: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 28: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 29: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?
Page 30: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwalitatief onderzoek

Recent onderzoek Westelijke Mijnstreek

Doelgroep ouderen

150 zorgvragers

Wat gaat u doen…

Wat heeft u gedaan …

Page 31: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwalitatief onderzoek –

kunnen betalen

Populatie met relatief hoge zelfredzaamheidsscore (70/100) !!

70% EW hypotheekvrij

34% komt nipt rond (medio 2014) 4% heeft een maandelijks tekort

Bij huurders geen relatie met hoogte inkomen

Bij EW bezit : 2/3de met laag inkomen komt “nipt” rond !

Page 32: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwalitatief onderzoek

zorggeschiktheid woningen

EW bezitters huurders

nu meer zorg nu meer zorg

is geschikt, geen aanpassingen nodig 82% 36% 80% 52%

is geschikt, mits aanpassingen 18% 40% 18% 25%

nee, niet geschikt 0% 24% 2% 23%

Page 33: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwalitatief onderzoek

woonzorgwensen

• Zo lang mogelijk in eigen wonen blijven c.q. honkvastheid

• Woning opplussen indien nodig (doorgankelijk/toegankelijk en sanitair);

• Verhuizen naar woonzorgcentrum indien niet aanpasbaar;

• Verhuisreden : noodzaak 24/24 7/7 zorg en service concepten bij lage zelfredzaamheid;

• Kostenconformiteit (juiste huurprijs);

• PVE ideale zorgwoning :

• Gezamenlijke voorzieningen (binnenruimte en buitenruimte)

• Beperkte woonoppervlakte gewenst (slechts 1/5de vindt extra slaapkamer belangrijk)

• Betaalbaar (mix realiseren afhankelijk van populatie)

Page 34: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

5. Kwantitatief onderzoek

opgavebepaling vvt limburg

Indicatieve bedragen investeringsraming uigaande van zeer conservatieve parameters !!

Page 35: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

5. Kwantitatief onderzoek

Enorme verschillen tussen gemeenten en binnen gemeenten

Oplossing is integraal maatwerk f/s vanuit lokale context

Uiteindelijke kost is resultaat van creatieve samenwerking

In krimpregio’s vooral in bestaande bouw oplossingen zoeken

Wijk/buurt is geen absoluut criterium

Page 36: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

5. Kwantitatief onderzoek-

buurt GEEN criterium

Page 37: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwantitatief onderzoek -

verschillen!

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

He

erl

erb

aan

Par

ksta

d c

entr

um

Ke

rkra

de

oo

st

He

erl

erh

eid

e

He

erl

en

sta

d

Ho

en

sbro

ek

Par

ksta

d

Lan

dgr

aaf

Nie

uw

enh

age

n

Ke

rkra

de

we

st

Bru

nss

um

cen

tru

m n

oo

rd

Bru

nss

um

wes

t

Lan

dgr

aaf

Sch

aesb

erg

Ke

rkra

de

no

ord

Bru

nss

um

zu

id o

ost

Sim

pel

veld

Lan

dgr

aaf

Ub

ach

ove

r W

orm

s

Vo

ere

nd

aal

Nu

th

On

der

ba

nke

n

koop

huur

Verhouding koop-huur totale bevolking

Page 38: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Kwantitatief onderzoek -

verschillen!

Verhouding koop-huur zorgvragers PS

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Hee

rler

baan

Park

stad

Cen

trum

Hoe

nsbr

oek

Hee

rler

heid

e

Kerk

rade

Oos

t

Hee

rlen

Sta

d

Park

stad

Land

graa

f Nie

uwen

hage

n

Kerk

rade

Wes

t

Land

graa

f Uba

ch O

ver …

Land

graa

f Sch

aesb

erg

Sim

pelv

eld

Brun

ssum

Cen

trum

Noo

rd

Kerk

rade

Noo

rd

Brun

ssum

Wes

t

Ond

erba

nken

Brun

ssum

Zui

d O

ost

Voer

enda

al

Nut

h

Koop

Huur

Page 39: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

5. Kwantitatief onderzoek

transformatie opgave

zorgaanbieders Parkstad

transformatie opties aantal % kosten %

ombouw naar zwaar 250 23% € 3.750.000 15%

omzetting naar scheiden wonen en zorg 200 19% € 6.000.000 25%

gebruik voor andere doelgroepen 60 6% € 600.000 2%

gebruik voor andere functies 120 11% € 1.200.000 5%

sanering 431 40% € 12.930.000 53%

totaal 1.070 100% € 24.480.000 100%

Ouderenzorg

GHZ GGZ transformatie opties aantal % kosten %

omzetting naar scheiden wonen en zorg 50 13% 0 0%

sanering GGZ 300 75% 9.000.000 86%

sanering GHZ 50 13% 1.500.000 14%

totaal 400 100% 10.500.000 100%

Page 40: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

4. Thema betaalbaarheid

Effecten van scheiden wonen en zorg:

- wat kan burger straks betalen?

- appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

40

Page 41: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

6. Thema betaalbaarheid -

inhoud

1. Context

2. Voorbeeld uitgaven (o.b.v. NIBUD)

3. Scenario´s (variabelen)

4. Voorbeelden

Ouderen: AOW (+ pensioen) in huur of koopwoning

GHZ/GGz: Wajong

5. Overig

6. Conclusies

41

Page 42: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Context

Extramuraliseren / afbouw verzorgingshuizen:

VVT 1-2 (2013), 3 (2014), 4 (2016; 25%)

GHZ 1-2 (2013), 3 (2015; 25%)

GGZ 1-2 (2013)

Voorheen (intramuraal):

all inclusive formule

ook zak- en kleedgeldregeling!

Extramuraliseren:

zelf alle (woon)lasten dragen

geen zak- en kleedgeldregeling als vangnet 42

Page 43: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Context

43

Intramuraal verblijf versus scheiden wonen en zorg

inkomensafh.eigen bijdrage (CAK) : inkomensafh.eigen bijdrage (CAK) :

- verblijf

- dagbesteding - dagbesteding

zorg - begeleiding - begeleiding

- persoonlijke verzorging Zorg In Natura - persoonlijke verzorging Extramurale Zorg

- verpleging - verpleging

- behandeling - behandeling

huur

servicekosten

schoonmaak

wonen maaltijden

gas, licht, water (eigen appartement)

gemeentelijke belastingen

heffing waterschap

onderhoud appartement

zorgverzekering zorgverzekering

overige kosten waskostenregeling -

kosten levensonderhoud (kleding en schoenen, pers.verz, …) levensonderhoud (kleding en schoenen, pers.verz, …)

telefoonaansluiting en gesprekskosten telefoonaansluiting en gesprekskosten

verzekeringen (inboedel en aansprakelijkheid) verzekeringen (inboedel en aansprakelijkheid)

wijzigingen van transitie scheiden wonen en zorg

Page 44: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Context

Wijziging eigen bijdrage:

2013: vermogensinkomensbijtelling (+ 8% van het box 3-vermogen wordt bij het inkomen opgeteld)

afschaffen extramurale wtcg-korting (2015)

Nieuwe kernvraag: betaalbaarheid !!

voor burger/cliënt, zorgaanbieder, corporaties en gemeente

44

Page 45: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld uitgaven (NIBUD)

45

extramuraal - alleenstaande 65+ jr met AOW-uitkering

Inkomsten Uitgaven

- AOW incl. vakantiegeld (2014) 1.110€ vaste lasten - woning e.d.

- pensioen -€ - huur 550€

- andere inkomsten -€ - servicekosten 75€

- huurtoeslag 289€ - woningonderhoud (huurdersdeel) en inventaris 90€

- zorgtoeslag 72€ - verzekeringen (inboedel , aansprakel i jkheid; opstal n.v.t.) 14€

- heffingen (gemeente en waterschap) -€

- gas, electriciteit, water 105€

- telefoon-, tv- en internetaansluiting (instapmodel) 45€

vaste lasten - zorggebonden

- zorgverzekering (incl . s tandaard eigen ris ico € 360) 122€

- eigen bijdrage 21€

- huishoudelijke hulp (= mantelzorger) -€

variabele uitgaven

- levensonderhoud (maalti jdservice, boodschappen, pers .vz, ..) 260€

- kleding en schoenen 50€

- vervoerskosten 15€

- gesprekskosten 10€

Totaal 1.471€ 1.356€

Nog vrij te besteden (verschil inkomsten - uitgaven) : 116€

resteert t.b.v. vri jeti jduitgaven, abonnementen, cadeautjes

Page 46: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Scenario´s

46

A. Basis

cliënt is zelfredzaam of

mantelzorg

Cliënt is niet/onvoldoende zelfredzaam

B. Toevoeging huishoudelijke hulp (€ 15/uur * 3 uur)

C. Scenario B + toevoeging externe waskosten (€ 63 voor alleenstaande)

D. Scenario C + toevoeging maaltijdservice (€ 150 voor alleenstaande)

Scenario's : A B C D

- Huish. hulp x x x

- Was door derden x x

- Maalti jdservice x

Page 47: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 1: AOW

Voorbeeld: oudere met AOW in een huurwoning Mw. Hermans, 78 jaar, woont in een huurwoning aan de Insula in Heerlen (Heerlen stad). Vorig jaar is haar man overleden. Mw. heeft 3 kinderen, 2 dochters en een zoon. Een van haar dochters komt wekelijks haar huis schoonmaken. Mw. Hermans heeft een AOW-uitkering. Vorige maand is mw. Hermans gevallen, waardoor ze haar heup heeft gebroken. Ze is inmiddels redelijk hersteld, maar lopen gaat (nog) niet zo goed. Ze maakt daarom gebruik van een rollator en – bij langere afstanden – van een rolstoel. Haar huidige woning is onvoldoende zorggeschikt (kleine badkamer, drempel, …), vandaar dat ze verhuist naar een zorgwoning. De huur bedraagt € 550 per maand. Dagelijks komt een wijkzuster haar wassen en aankleden.

Page 48: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 1: AOW

intramuraal: + € 257/mnd

extramuraal:

€ 116/mnd

kwetsbaar huishouden: negatief saldo!

extramuraliseren (scenario's)

huur € 550/maand intramuraal VPT A B C D

alleenstaande AOW (65+) Mw.Hermans € 257 € 198 € 116 € -79 € -225 € -525

alleenstaande AOW + € 100.000 vermogen € -82 € -154 € -223 € -418 € -564 € -864

alleenstaande AOW + pensioen € 2.400/jr € 305 € 353 € 278 € 83 € -63 € -363

alleenstaande AOW + pensioen € 2.400/jr + € 100.000 vermogen € -127 € 10 € -67 € -262 € -408 € -708

alleenstaande AOW + pensioen € 6.000/jr € 392 € 522 € 449 € 254 € 108 € -192

alleenstaande AOW + pensioen € 6.000/jr + € 100.000 vermogen € -41 € 272 € 191 € -4 € -150 € -450

Scenario's : A B C D

- Huish. hulp x x x

- Was door derden x x

- Maalti jdservice x

Page 49: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 2: AOW + pensioen

Voorbeeld: oudere zorgvrager met koopwoning met lage WOZ-waarde

Mw. Jansen heeft een AOW en een aanvullend pensioen van € 2.400

per jaar. Ze woont in een koopwoning (WOZ € 140.000) in

Hoensbroek, met een maandelijkse hypotheeklast van € 350. Wekelijks

komt haar poetsvrouw Tiny het huis schoonmaken.

Page 50: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 2: AOW + pensioen extramuraliseren (scenario's)

hypotheek € 350/maand intramuraal A B C D

alleenstaande AOW (65+) € 257 € 202 € 7 € -139 € -439

alleenstaande AOW + € 100.000 vermogen € -82 € 136 € -59 € -205 € -505

alleenstaande AOW + pensioen € 2.400/jr Mw. Jansen € 305 € 348 € 153 € 7 € -293

alleenstaande AOW + pensioen € 2.400/jr + € 100.000 vermogen € -127 € 292 € 97 € -49 € -349

alleenstaande AOW + pensioen € 6.000/jr € 392 € 612 € 417 € 271 € -29

alleenstaande AOW + pensioen € 6.000/jr + € 100.000 vermogen € -41 € 550 € 355 € 209 € -91

Scenario's : A B C D

- Huish. hulp x x x

- Was door derden x x

- Maalti jdservice x

scenario B is betaalbaar (Tiny komt schoonmaken)

meer zorg nodig? Alle diensten inkopen (scenario D)? ->

maandresultaat is negatief : € - 293/mnd

Page 51: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 2: Wajong

Voorbeeld: oudere met AOW in een huurwoning

Tom is 25 jaar en heeft een spierziekte, waardoor hij niet kan

werken. Tom heeft nog nooit gewerkt en ontvangt een Wajong-

uitkering gebaseerd op het minimumloon (100%).

Sinds 2 jaar woont Tom zelfstandig in Hoensbroek, daarvoor woonde hij bij zijn ouders. Hij huurt een aangepaste woning van de woningcorporatie. De huurprijs is € 500/maand exclusief servicekosten. De familie van Tom woont ook in Hoensbroek. Zijn moeder komt 1x per week schoonmaken en zij verzorgt dan ook de was. De broer en zus van Tom hebben een ‘kookschema’ of Tom eet bij hun mee.

Page 52: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Voorbeeld 2: Wajong

maandelijks € 388 vrij te besteden

geen mantelzorg? -> maandresultaat negatief (€ -30)

extramuraliseren (scenario's)

huur € 500/maand A B C D

alleenstaande Wajong (65- / extramuraal); 100% WML TOM € 388 € 193 € 120 € -30

alleenstaande Wajong + vermogen (€ 25.000) € 169 € -26 € -99 € -249

alleenstaande Wajong (65- / extramuraal); 75% WML € 84 € -111 € -184 € -334

alleenstaande Wajong + vermogen (€ 25.000) 181-€ 376-€ 449-€ 599-€

Scenario's : A B C D

- Huish. hulp x x x

- Was door derden x x

- Maalti jdservice x

Page 53: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Overig Vermogensinkomensbijtelling

Inkomensafhankelijke eigen bijdrage

Inkomen + 4% van het vermogen (box 3)

Vermogensinkomensbijtelling: inkomen + 12% (4+8) van het vermogen (box 3)

Eigen woning

Waarde woning is onderdeel box 1 (dus niet box 3; géén vermogensinkomensbijtelling)

Woning in box 3? = vakantiewoning of woning verkregen uit erfenis

Verkoop (verhuizen naar zorgw.); opbrengst in box 3 -> na 2 jr vermogensinkomensbijtelling (belastingsdienst kijkt naar inkomen 2 jr geleden)

53

Page 54: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Conclusies

betaalbaarheid Financieel gevolg van extramuraliseren:

1.Zorgvragers hebben per saldo meer uitgaven en dus minder budget vrij te besteden;

2. Het intramuraal regime was relatief gunstig voor de lagere inkomensgroepen (zak- en kleedgeldregeling als vangnetconstructie);

3. Zak- en kleedgeldregeling vervalt. Zorgvrager moet er zelf voor zorgen dat zijn/haar huishoudboekje op orde is;

4.Kwetsbare (vaak alleenstaande) huishoudens die geen beroep kunnen doen op mantelzorg voor HbH, bewassing en maaltijden krijgen een financieel probleem;

5. Zorgwoningaanbod matchen met budget zorgvragers (€ 300 - 500)

54

Page 55: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

7.TOP5 uitdagingen

onderzoek Parkstad

Page 56: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

7. Conclusies en aanpak

De analyse is er binnen een (groot) aantal regio’s

Samenwerking moet nog vorm krijgen

Dissonanten

Uitdagingen vorm geven vanuit oud denken

Invulling rol zorgkantoor/-verzekeraars

Privacy escape zorgaanbieders

Getrapt model : regio – gemeente – wijk/buurt

4de Decentralisatie is randvoorwaardelijk voor succesvolle transitie

Page 57: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?

Vanuit woonzorgstrategie (gezamenlijke keuzes) invullen

Koppeling aan zorginkoop (innovatieagenda)

Koppeling aan prestatie afspraken

Alliantie met de burger/zorgvrager !

Overige koppelingen (oa accommodaties)

Flankeren waar nodig

Populatie bekostiging als € instrument

Sturen op uitschieters cumulatie effecten

Page 58: Transformatie opgave scheiden wonen en zorg ouderen in … VissQ... · Effecten van scheiden wonen en zorg: -wat kan burger straks betalen? -appartement € 550 -> wie kan dat betalen?