Download - Stageverslag anouk potters grontmij online

Transcript
Page 1: Stageverslag anouk potters grontmij online

1

GrontmijPlanning and Design

Verslag

Anouk Potters25/3 - 25/6 2013

Page 2: Stageverslag anouk potters grontmij online

GrontmijPlanning and Design

Verslag

Anouk Potters25/3 - 25/6 2013

Page 3: Stageverslag anouk potters grontmij online
Page 4: Stageverslag anouk potters grontmij online

VoorwoordIk wil alle mensen bedanken waar ik mee heb mogen samenwerken in mijn stageperiode. Allereerst wil ik mijn stagebegeleider Sander Westerhout en mijn hogeschoolbegeleider Rocco Reukema bedanken. Ook de mensen uit het ontwerpteam: Yolanda Boekhoudt, Steven Brink, Stefan Vaarwerk, Pascalle Vonk-Minke en mijn teamleider Saar Foeken. Ik wil hen allemaal bedanken dat ze mij de kans hebben gegeven om mijzelf verder te ontwikkelen binnen mijn vakgebied. Het was een vliegende start en de 3 maanden zijn in hoog tempo voorbijgevlogen. Een duidelijk signaal dat ik het naar mijn zin heb gehad. Ik heb tijdens mijn stage veel geleerd over de rol van de stedenbouwkundige in ontwerpopgaven en in welke onderdelen deze opgave is de verdelen. Ik heb het vak stedenbouw van meerdere kanten leren kennen en heb veel kennis opgedaan door gesprekken te voeren met mensen uit andere vakgebieden. Het was een leerzame stage en ik heb ook zeker een gezellige tijd gehad !

Page 5: Stageverslag anouk potters grontmij online
Page 6: Stageverslag anouk potters grontmij online

Inhoud

1. Inleiding 8 • 1.1 Stagebeschrijving • 1.2 De stageplek

• 1.3 Grontmij 10

2. Leerdoelstellingen 18

3. Werkzaamheden 22 • 3.1 Houten - De Molenzoom 24

• 3.2 Piershil - Swaneblake 32

• 3.3 Nieuwerbrug - Bunniklocatie 48

• 3.4 Sliedrecht - Merwebolder 56

• 3.5 Papendrecht - Burgemeester Keijzerweg 62

• 3.6 Kop van Noord-Holland - Landschapsvisie 66

4. Evaluatie 72 • 4.1 Evaluatie proces 74

• 4.2 Evaluatie leerdoelstellingen en fasen 76

• 4.2 Conclusie 78

5. Bronnen 80

Page 7: Stageverslag anouk potters grontmij online
Page 8: Stageverslag anouk potters grontmij online

1 Inleiding

8

1.1 Stagebeschrijving Voor u ligt het verslag van mijn stage bij het advies en ingenieursbureau Grontmij. De locatie waar ik stage heb gelopen is gevestigd in Rotterdam. Deze nieuwe vestiging is sinds 1 januari 2013 geopend. Een belangrijke verhuizing voor Grontmij in het kader van de recente bedrijfsstrategie. Het betreft mijn eerste stageperiode en duurde drie maanden. Gedurende deze drie maanden kreeg ik de kans om mee te werken aan verschillende ontwerpopgaven. Dit stageverslag heb ik geschreven in het kader mijn eerste stage in het derde jaar van mijn opleiding Urban Design aan de NHTV in Breda. De studenten van de opleiding Urban Design doen twee stages van elk drie maanden bij bijvoorbeeld een ontwerp- advies- ingenieursbureau of bij een gemeente. Dit in het kader van het kennis maken met de praktijk. Voorafgaand aan het lopen van de stage zelf heb ik ook andere leerpunten bereikt zoals het solliciteren en het gericht zoeken naar een stageplek die bij je opleiding en voorkeur past. Deze vaardigheden zijn ook belangrijk voor mij in de toekomst bij het zoeken naar een baan binnen mijn vakgebied. Ik zal in dit verslag als onderdeel van mijn stage mijn proces, de werkzaamheden, leerdoelen en producten die ik heb gerealiseerd toelichten.

1.2 De stageplek Ik loop mijn eerste stage bij het multidisciplinair advies en ingenieursbedrijf Grontmij. Ik heb het afgelopen half jaar bij een aantal medestudenten een bezoek gebracht aan hun stageplek en heb daar ook met meerdere personen gepraat. Door de gesprekken met medestudenten en hun contactpersonen ben ik steeds meer op de hoogte gebracht over de actuele veranderingen in de wereld van de stedenbouw. Ook door de lezingen die ik heb bezocht het afgelopen half jaar is mijn keuze uiteindelijk uitgegaan naar een bedrijf dat multidisciplinair met ontwerpvraagstukken omgaat. Grontmij lijkt een apparte keuze maar het bedrijf houdt zich wel degelijk bezig met ontwerpopgaven. Er is zelfs een heel ontwerpteam aanwezig!

Page 9: Stageverslag anouk potters grontmij online

9

Page 10: Stageverslag anouk potters grontmij online

1.3 GrontmijGrontmij is een in 1915 opgericht. De multidisciplinaire organisatie heeft circa 130 vestigingen verspreid over Europa. In Nederland heeft Grontmij meerdere vestigingen waarvan Rotterdam er een is.

Grontmij houdt zich bezig met veel aspecten van de ruimtelijke omgeving zoals water, energie, infrastructuur en duurzame planning en ontwerp. Het bedrijf pakt vraagstukken multidisciplinair aan en speelt zo veel mogelijk in op actuele veranderingen. Door de dynamische en flexibele werkwijze en doordat opgaven multidisciplinair worden benaderd kunnen grote en complexe projecten uitgevoerd worden. Binnen het bedrijf vind er constant uitwisseling van kennis tussen vakgebieden plaats en zitten er bij een overleg ook meerdere disciplines met elkaar aan tafel. Ik heb mijn stageperiode doorgebracht bij verschillende locaties van Grontmij. Ik ben hoofdzakelijk aanwezig geweest op de locatie in Rotterdam maar mocht in sommige gevallen voor een overleg of ontwerpsessie naar de locatie in Houten of Alkmaar. Het gebeurt vaak dat ontwerpers van verschillende locaties op een locatie afspreken om samen te werken aan een opgave. Dit maakt deel uit van de flexibele werkwijze van Grontmij.

Binnen de organisatie zijn er weer verschillende teams van disciplines die samenwerken aan een opgave. Ik zelf heb mee mogen werken in het ontwerpteam Randstad. Binnen het ontwerpteam zijn er weer verschillende functies met verschillende verantwoordelijkheden:

• Senior Ontwerper / adviseurDe Senior Ontwerper/adviseur is de leidinggevende binnen multidisciplinaire projecten en geeft sturing aan het team. Daarnaast werkt de senior ontwerper ook aan vak- en productontwikkeling binnen de eigen ontwerp discipline. Verder ondersteund de Senior Ontwerper/adviseur ook de marktbewerkingen.

• Medior adviseurHet doel van de adviseur is om Multi- en mono- disciplinaire projecten en studies te ondersteunen en daarin te adviseren.

• Junior, adviesmedewerkerWanneer je start als medewerker bij Grontmij dan begin je als adviesmedewerker. De Adviesmedewerker ondersteunt de Multi- en mono- disciplinaire projecten.

10

Page 11: Stageverslag anouk potters grontmij online

11

Organogram Grontmij Nederland B.V.

Grontmij Nederland Holding B.V.

Transportation & Mobility

WegenRail

WaterbouwMobiliteitGis & ICT

Capital ConsultantsAssetmanagement & Monitoring

Water & Energy

WaterEnergie

IndustrieInstallaties

Planning & Design

Stedelijk GebiedBouw & VastgoedMilieu & Ruimte

Contractmangement

Grontmij Nederland B.V.

Page 12: Stageverslag anouk potters grontmij online

Het nieuwe werken

Sinds kort heeft Grontmij ook een locatie in Rotterdam op het Brainpark I in het kader van het recente huisvestingsplan. Grontmij brengt de komende jaren het aantal vestigingen terug van 22 naar 8 vestigingen. De officiële opening van het kantoor in Rotterdam was op 31 mei 2013.

De nieuwe locatie staat ook voor het nieuwe werken. Binnen het kantoor zijn flexplekken te vinden. Dit houdt in dat je geen vaste werkplek hebt. Je kan aan elk bureau gaan zitten en je laptop makkelijk aansluiten op het interne netwerk. De flexibele manier van werken heeft vooral te maken met het feit dat werknemers veel heen en weer reizen tussen de verschillende locaties van Grontmij en hun klanten. Stel dat je een dag in Rotterdam gaat werken terwijl je normaal op de locatie in Alkmaar werkt, dan kan je zonder problemen aan een bureau gaan zitten in Rotterdam. Er zijn immers geen vaste werkplekken.

Je werkt in een hele open ruimte. Het is dus makkelijker om een gesprek te starten met je collega’s. Het beeld van afgesloten werkruimtes of de bekende schermen rondom je bureau komen niet voor op de locatie Rotterdam. Je zit in principe in groepjes van vier of meer aan een cluster van bureaus. Hierdoor is de drempel voor communicatie ook lager.

Voor overleg zijn er wel aparte ruimtes. Deze bevinden zich aan de randen van het gebouw. Sommige ruimtes worden ook nog gebruikt als werkruimtes voor werknemers die even de rust om zich heen nodig hebben voor een werkzaamheid.

Ik zelf heb ervaren dat je bij Grontmij heel makkelijk op iemand af kunt stappen en ook snel even wat kan vragen als het nodig is. Het kantoor is niet zo groot aangezien Grontmij maar twee verdiepingen bezet in het gebouw. Je kan dus heel makkelijk even naar een andere vleugel lopen als je een vraag hebt of de hulp van iemand nodig hebt. Ik merkte wel dat het voor velen de nieuwe manier van werken en de nieuwe locatie nog erg wennen is en er nog wat zaken aangepast moeten worden. Zo zou er nog een maquette ruimte moeten komen en een bergruimte voor het materiaal van de ontwerpers.

12

Page 13: Stageverslag anouk potters grontmij online

13

Page 14: Stageverslag anouk potters grontmij online

Wuhan Erfeishan Optics Valley Sports Park

Het plan voor Wuhan heeft als invalshoek ‘’duurzame stad’’. China ontwikkeld zich in hoog tempo en daarbij hoort de nodige nieuwe stedelijke ontwikkeling. In Wuhan wordt een nieuwe stad ontwikkeld. ‘The Wuhan Science and Technology New City’. De filosofie van het plan voor Wuhan is om mens en natuur weer samen te brengen. Dit in het kader van de duurzame stad. In het plan komen groene daken en verticale tuinen voor en wordt er nieuwe natuur ontwikkeld in de omgeving. Grontmij heeft oplossingen aangedragen voor energie productie, lage uitstoot, alternatieve manieren van transport, afval verzameling, het water systeem, filterend groen en de waterzuivering voor drinkwater.

Projecten Grontmij

Wuhan New Energy Institute, People’s Republic of China Grontmij heeft een nieuw energie instituut ontworpen voor Wuhan in China. De nadruk van het ontwerp ligt op het nieuwe energie-gebruik en duurzaamheid. In het gebouw wordt kennis en technologie verzameld van over de hele wereld met betrekking tot energie. Het gebouw zal een voorbeeld zijn qua architectuur en hernieuwbaar energie voor heel centraal China.

Bij Grontmij ben je als ontwerper betrokken bij een grote inhoudelijke diversiteit aan projecten, van grote infrastructuurprojecten, natuurontwikkeling tot herstructeringsprojecten of de ontwikkeling van een haven. Ook verschilt de schaal van de projecten waar je aan werkt en varieert je rol als ontwerper.

14

Page 15: Stageverslag anouk potters grontmij online

Landschapsvisie Meinerswijk Arnhem

Grontmji heeft samen met het Duitse architectenbureau Krier en Kohl een plan ontwikkeld voor Meinerswijk in Arnhem. Het gebied is verruigd en slecht toegankelijk. Het terrein is deels van betekenis als natuur. Het braakliggend terrein van de voormalige Arnhemse scheepswerf biedt kansen om buitendijks te bouwen en nieuwe kwaliteiten te realiseren zoals een nieuw stadsdeel met woningen, winkels en bedrijvigheid. Grontmij heeft een ontwerp gemaakt voor het uiterwaardenpark. Er wordt ruimte gemaakt voor natuur en een nevengeul die de hoge waterstanden helpt te verlagen.

Waterhuishoudplan Rijnenburg In het plangebied Rijnenburg in Utrecht wil de gemeente een woongebied ontwikkelen waar ruimte is voor wonen, werken en recreatie. De ambitie is om het gebied een groene en waterrijke uitstraling te geven met een grote diversiteit van mensen en woningen in een landelijke sfeer met veel ruimte en rust. Grontmij speeld een grote rol bij het realiseren van een duurzaam en klimaatbestendig watersysteem voor het plan Rijnenburg.

15

Page 16: Stageverslag anouk potters grontmij online

16

In hoofdstuk 2 leest u mijn leerdoelstellingen en een uitleg over waar de symbolen en schema’s in dit verslag voor staan.

In hoofdstuk 3 leest u de werkzaamheden waar ik aan mee heb mogen werken binnen mijn stage. Elke werkzaamheid heeft een eigen hoofdstuk waarin een korte introductie wordt gegeven over het project, mijn bijdrage, de producten en een korte evaluatie.

In hoofdstuk 4 leest u de evaluatie van mijn stage. In dit hoofdstuk beschrijf ik de evaluatie van het proces en de leerdoelen die ik heb bereikt. Verder licht ik ook toe aan welke fasen van het ontwerpproces ik het meest heb mogen meewerken. Ter afsluiting leest u een conclusie. In hoofdstuk 5 vind u een bronnenlijst en een colofon met contactinformatie.

Leeswijzer

Page 17: Stageverslag anouk potters grontmij online
Page 18: Stageverslag anouk potters grontmij online

2 LeerdoelstellingenOm houvast te geven in de stage heeft elke student de taak om leerdoelen op te stellen. De leerdoelen bepaal je grotendeels zelf en deels in overleg met je stagebegeleider en stagecoördinator. Ik heb omdat het mijn eerste stage is voor een brede invalshoek gekozen wat betreft mijn leerdoelstellingen. Mijn wens is om in mijn eerste stage een beeld te krijgen van de ontwerpwerkzaamheden voor een stedenbouwer in een multidisciplinaire organisatie.

18

Page 19: Stageverslag anouk potters grontmij online

Hoofddoel

1 Een beeld krijgen van wat de rol is van een stedenbouwkundig ontwerper in een multidisciplinair team en wat zijn/haar bijdrage is.

Aangezien ik mij er steeds meer van bewust ben geworden dat er grote veranderingen plaatsvinden in de wereld van de stedenbouw en multidisciplinair ontwerpen steeds belangrijker wordt wil ik mij ook gaan verdiepen in dit onderwerp. Mijn keuze is daarom ook specifiek op Grontmij gevallen juist omdat het bureau zich richt op multidisciplinair werken en ontwerpen en inspeelt op de ontwikkelingen in de stedenbouw. Mijn hoofddoel is dan ook om een beeld te krijgen van de rol van een stedenbouwkundig ontwerper in een multidisciplinair team. En wat daarin zijn bijdrage is.

leerdoelen

2 Een beeld krijgen van de verschillende onderdelen waaruit het ontwerpproces bestaat en de onderlinge relatie tussen deze onderdelen.

Dit is mijn eerste stage. Daarom wil ik ook graag een beeld krijgen van de stappen in het ontwerpproces. Met deze stappen kan de ontwerpopgave op heldere wijze vertaald en gepresenteerd worden. Ook wil ik graag te weten komen welk instrumentarium van een stedenbouwkundig ontwerper op welke plek in het ontwerpproces het beste kan worden toegepast.

3 Het verbeteren van visualisatietechnieken die vallen binnen het instrumentarium van de ontwerper/stedenbouwer.

Ik voel me het prettigst om beelden op te werken met software als Photoshop en SketchUp. Ik wil deze sterke kanten nog meer gaan verfijnen en daarom is mijn tweede leerdoel het verbeteren van mijn visualisatietechnieken. Daarnaast wil ik ook werken aan het handschetsen. Ik hoop in mijn stage aan de hand van feedback en het zelf stellen van vragen een stap verder te zetten met betrekking tot visualisatietechnieken.

4 Efficiënt kunnen plannen in projecten met betrekking tot ontwerpvaardigheden: Analyse, inventarisatie, concept, maquettebouw, rapportage en ontwerp.

Aangezien ik vaak kritiek kreeg op mijn planningen de afgelopen jaren van mijn studie wil ik ook mijn planningsvaardigheden verbeteren. Binnen Grontmij werk je veel samen met collega’s aan een project. De werkzaamheden die gedaan moeten worden kennen een bepaalde tijdsduur en volgorde. Het is belangrijk dat collega’s dit goed met elkaar afstemmen. Bij Grontmij is het gebruikelijk om te werken met een eigen agenda die je moet afstemmen op de agenda van collega’s. Daarbij werk je ook vaak aan meerdere projecten tegelijk. Ik verwacht aan het eind van mijn stage efficiënter om te kunnen gaan met mijn tijd en planning.

19

Page 20: Stageverslag anouk potters grontmij online

2020

Elk leerdoel dat terugkeert in een proces heeft zijn eigen kleur en cijfer. De leerdoelen die niet of nauwelijks aan bod zijn gekomen heb ik volledig weggelaten. Leerdoelen die wel zijn gerealiseerd maar in mindere mate zijn gekleurd tot halverwege het vakje. De leerdoelen die veel aandacht hebben gehad zijn volledig gekleurd. Na elk proces zullen de leerdoelen in een overzicht te zien zijn met de mate waarin ze gerealiseerd zijn.

Een ontwerpproces bestaat uit meerdere fasen zoals rechts is aangegeven in de balk. Na elke werkzaamheid zullen de fasen terug te vinden zijn waaraan ik heb mogen meewerken.

11 1

InventarisatieAnalyse Concept Plan Uitwerking

Ik heb er voor gekozen om bij elk project te beschrijven welke van mijn leerdoelen daar in terugkomen. Ik heb dat als volgt gedaan: Voor de leerdoelen die terugkomen in het proces heb ik een balk opgesteld waarbij elk leerdoel een eigen nummer en kleur heeft. Voor de fasen waaraan ik heb mogen meewerken binnen het ontwerpproces heb ik ook een balk opgesteld. In de balk zijn de fasen te zien die terugkomen in een ontwerpproces.

Page 21: Stageverslag anouk potters grontmij online

21

Page 22: Stageverslag anouk potters grontmij online

3 WerkzaamhedenIk heb gedurende mijn stage zowel aan grote en langlopende projecten gewerkt als aan kleinere klussen met een looptijd van bijvoorbeeld een week. Bij sommige processen werkte ik mee aan maar een fase zoals bijvoorbeeld de uitwerking. Bij andere processen werkte ik weer mee van inventarisatie tot uitwerking. De processen waar ik het langst aan mee heb mogen werken en waarbij ik meerdere fasen heb doorlopen zal ik als eerste toelichten.

22

Page 23: Stageverslag anouk potters grontmij online

23

Page 24: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.1 Houten - De Molenzoom

Introductie

Leegstand is een veelvoorkomend begrip in deze tijd. Je ziet het overal wel gebeuren in Nederland. Kantoorpanden en fabriekspanden die leeg komen te staan. Er is veel meer aanbod van kantoorgebouwen dan er vraag is. Gebouwen zijn te veel verouderd en raken steeds meer vervallen. De crisis versterkt de leegstand. Dit is natuurlijk een groot probleem maar ook een kans! Je kan een overschot ook inzetten voor functies waar nog een te kort aan is of waar de markt naar vraagt. In de Molenzoom, een kantorenpark in Houten dreigt leegstand. Grontmij heeft een initiatief genomen om een oplossing aan te dragen aan de gemeente en de gevestigde bedrijven voor de dreigende leegstand in de Molenzoom. Bijzonder aan dit initiatief is dat er al wordt gehandeld op de Molenzoom, voordat er een groot probleem ontstaat. Een opkomende groep is de ZZP-er. De ZZP-er zou een kans kunnen hebben in de Molenzoom. In het terrein staan nu voornamelijk kantoren met een vrij eentonige en verouderde uitstraling zowel van binnen als van buiten. Het idee is om de plinten van de gebouwen aan te pakken en deze open te maken voor de nieuwe manier van werken: Flexibel !

Mijn bijdrage

Ik heb eigenlijk vrij vroeg in het proces mee mogen werken aan de Molenzoom. Zelf heb ik mijn bijdrage geleverd aan de inventarisatie, analyse, concept en uitwerking. Aangezien ik nog niet zo bekend was met Houten ben ik eerst begonnen met het verzamelen van zo breed mogelijke informatie over het dorp. Verder heb ik het grootste deel van de inventarisatie en analyse gemaakt en verwerkt in presentatimateriaal. Op verschillende momenten zijn er een aantal concept-presentaties gemaakt voor de uiteindelijke presentatie die gehouden zou worden. Uit de analyse heb ik vervolgens een aantal scenario’s opgesteld. Uiteindelijk heb ik voor een van de scenario’s een aantal principeprofielen gevisualiseerd en een sfeerimpressie van het concept voor de flexplint. Nadat de presentatie is gehouden heb ik nog persoonlijk een mail gehad waarin ik complimentenkreeg voor onder andere de analyse en scenario’s. Altijd leuk om te horen natuurlijk!

24

Page 25: Stageverslag anouk potters grontmij online

25

Page 26: Stageverslag anouk potters grontmij online

26

Scenario’s en concept voor de Molenzoom in Houten

Groene schakel Herstel van het historisch lint

Schakel tussen centra Overgangsgebied

Concept voor de Molenzoom

Page 27: Stageverslag anouk potters grontmij online

27

Ontwikkelingsstrategie

Eerst de koppen van het gebied aanpakken

Eerst het historisch lint aanpakken Eerst de panden aanpakken die geschikt zijn voor transformatie

Eerst de panden grenzende aan het centrum aanpakken

alleen de zijde grenzende aan het spoor aanpakken

Acupunctuurs-gewijs de gebouwen aanpakken

Een transformatie kan op veel verschillende manieren worden gefaseerd. Ik heb voor de Molenzoom een zestal strategieën bedacht die de mogelijke aanpak van de transformatie opgave verbeelden.

Page 28: Stageverslag anouk potters grontmij online

28

Visualisaties

Visualisatie flexplint

Profielen voor de mogelijke nieuwe inrichting van het profiel van de Molenzoom

Page 29: Stageverslag anouk potters grontmij online

29

Page 30: Stageverslag anouk potters grontmij online

30

Evaluatie

De Molenzoom was een van de eerste opgaven waar ik aan mee mocht werken binnen mijn stage. Het is ook een van de opgaven waar ik het langst aan mee heb mogen werken. Tijdens het proces en binnen de verschillende fasen heb ik dan ook veel geleerd en mogen doen.

• Ik heb geleerd hoe je de stap zet van de analyse naar (toekomst) scenario’s. Belangrijk is dat je goede conclusies trekt uit de analyse en deze conclusies gebruikt als onderbouwing voor je scenario’s. • Ik heb geleerd wat scenario’s zijn en dat ze bij kunnen dragen aan de onderbouwing van een concept. • Ik heb geleerd wat leegstand betekend in deze tijd en wat de mogelijke oplossingen kunnen zijn voor het probleem. Ook weet ik nu dat het eigenlijk een kans is en niet zo zeer een probleem. • Ik heb geleerd dat je een concept op meerdere manieren kan visualiseren. Het hoeft niet altijd een plankaart te zijn maar het kan ook in de vorm van een sfeerimpressie of een profiel. • Ik heb geleerd dat de type constructie van een gebouw bepaald of het geschikt is voor een transformatie. Dus samenwerken tussen disciplines is belangrijk bij een opgave zoals een transformatie!• Ik heb geleerd dat de transformatie van een gebied zowel over de openbare ruimte kan gaan als om de gebouwen zelf. • Ik heb kennis en inspiratie opgedaan over transformatieprojecten verspreid over Nederland. Ook heb ik hiermee mijn referentiebibliotheek aan kunnen vullen. • Ik heb geleerd hoe je verschillende onderwerpen in een analyse op de juiste manier kan visualiseren. • Ik heb geleerd dat alleen een analyse, concept of ontwerp niet genoeg is om iets te realiseren. Er is ook veel overleg en alle betrokken mensen moeten het er over eens worden.

Page 31: Stageverslag anouk potters grontmij online

31

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

InventarisatieAnalyse Concept Uitwerking

Page 32: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.2 Piershil - Swaneblake

Introductie

Piershil is een dorpje gelegen in de Hoeksche Waard. Vanuit de overheid zijn er plannen gemaakt om zes windmolens te plaatsen nog geen 1,5 kilometer van het dorp vandaan. De bewoners van Piershil zijn fel tegen het plan. Een particuliere opdracht gever heeft Grontmij gevraagd om als reactie op het plan voor de windmolens een plan met ontwerp te maken voor een recreatiepark ten noorden van Piershil. Het plan zou moeten voorkomen dat de windmolens alsnog geplaatst zouden worden. Daarbij speelt het plan voor een recreatiepark zo veel mogelijk in op het idee dat het gebied ten noorden van Piershil bestemd is voor natuur en recreatie. Er is al eerder een ontwerp gemaakt voor Piershil door Lola architecten maar Grontmij is verder gaan ontwerpen op het plan.

Mijn bijdrage

Ik ben begonnen met een korte inventarisatie en analyse om het gebied te begrijpen. Daaropvolgend heb ik een eerste concept met ontwerpprincipes opgesteld. Na het concept volgde er weer een analyse die dieper inging op onderwerpen zoals havens en recreatieparken. Ik heb zelf onderzoek gedaan naar recreatieparken in Nederland en havens in de Hoeksche Waard. Verder heb ik het idee naar voren gebracht om een aantal schaalstudies te doen en verschillende typen landschappen in het gebied te ‘plakken’. Uiteindelijk leverde een schaalstudie een discussie op in positieve zin! Op basis van de analyse heb ik vervolgens twee concepten opgesteld en heb ik ook een aantal varianten geschetst. Omdat er een symposium zou worden gehouden waarbij het uiteindelijk concept gepresenteerd wordt heb ik ook nog meegewerkt aan enkele ontwerpprincipes en een aantal sfeerimpressies.

32

Page 33: Stageverslag anouk potters grontmij online

33

Page 34: Stageverslag anouk potters grontmij online

34

Analyse havens in de Hoeksche Waard

Een belangrijk onderdeel in de ontwerpopgave is het realiseren van een binnenhaven. Om deze gebiedseigen in te passen mocht ik onderzoek doen naar de diversiteit aan binnenhavens in de Hoeksche Waard. Doel was de mogelijkheden te inventariseren over hoe de binnenhaven in het landschap in te passen is en hoeveel legplaatsen dit kan leveren.

Piershil Nieuw Beijerland Oud Beijerland Zuid Beijerland

Heinenoord Puttershoek ‘s Gravendeel Nieuwendijk

Strijen Strijensas Numansdorp Goudswaard

Page 35: Stageverslag anouk potters grontmij online

35

Analyse recreatieparken in Nederland

Omdat voor Swaneblake een recreatiepark ontworpen zou worden heb ik een onderzoek gedaan naar bestaande recreatieparken in Nederland. Daarbij heb ik gekeken naar parken waar veel water aanwezig was en naar parken meer landinwaarts liggen of waar veel bebossing aanwezig is. De bedoeling was om inspiratie op te doen over hoe we om zouden kunnen gaan met groene en blauwe structuren in het ontwerp voor Swaneblake.

Lauwersoog LoosdrechtGiethoornNaarderbos

Eelderwolde Putten Hoeven Renesse

Page 36: Stageverslag anouk potters grontmij online

36

Schaalstudies voor het plangebied

Omdat ik in het begin nog wat moeite had met het bedenken van een concept voor Swaneblake kwam ik met het idee om een aantal schaalstudies te doen voor het plangebied. Ik heb met behulp van google earth in heel Nederland gezocht naar interessante structuren die een basis zouden kunnen vormen voor Swaneblake. Uiteindelijk maakte de schaalstudie met de inrichting van bosblokken die rechts aangegeven is een discussie los in positieve zin. De bosblokken refereerde meer naar het landschap van de Hoeksche Waard. De discussie leverde weer veel ideeën op voor mogelijke concepten. Zo zie je maar dat zelfs de kleinste studies veel los kunnen maken!

Schaalstudie met bosblokken die passen bij het bestaande landschap

Page 37: Stageverslag anouk potters grontmij online

37

Eerste concept en ontwerpprincipes voor Swaneblake

Voor Swaneblake was mij gevraagdt of ik een aantal conceptschetsen wilde maken. Ik ben zelf begonnen met een snelle analyse omdat ik het gebied nog niet goed kende. Vanuit de analyse heb ik toen een aantal ontwerpprincipes opgesteld welke een soort ‘‘toolbox’’ zouden vormen voor het concept. Uiteindelijk heb ik gekozen voor een concept waarbij ik de centrale waterloop de (recreatieve) drager het plangebied zou worden. Ook voor het gebied ten oosten van het huidige plangebied moest een ontwerp worden gemaakt.

Verschil in eiland grootte Keuze uit een strand, bebossing of riet Variatie in openheid van het eiland

Privé stranden en een centraal strand

Zorgcentrum aan het historisch lint

Eerste concept voor Swaneblake

Page 38: Stageverslag anouk potters grontmij online

38

Nieuwe concepten en varianten voor Swaneblake

Later in het proces heb ik een aantal concepten opgesteld voor het plangebied waarbij deze keer ook het oostelijk deel er bij betrokken werd. Ik heb mij vooral gericht op het landschap en het thema ‘‘erven’’. Voor deze fase zijn alle ontwerpers in het team aan de slag gegaan met hun eigen concepten. Uiteindelijk hebben we alle concepten naast elkaar gehangen en zijn we gaan kijken welke ingrediënten we zouden kunnen samenvoegen tot een plan.

Erven principe

Landschappelijke lijnen

Page 39: Stageverslag anouk potters grontmij online

39

Lagenkaarten ter onderbouwing van het ontwerp

Voor het plan Swaneblake zou er een symposium gehouden worden en werd er ook een tekst geschreven die het plan zou beschrijven. Ter onder-steuning van de tekst moesten er een aantal kaarten gemaakt worden waaronder ook lagenkaarten zodat elk onderdeel van het plan apart be-schreven kon worden. Bij de eerste poging was het nog moeilijk om te zien dat de lagen gezamenlijk het plan vormde. Ik heb vervolgens getracht meer samenhang en de onderlinge relatie van de verschillende lagen te benadrukken door een ondergrond en verbindende lijnen toe te voegen.

Poging 1 Poging 2

Page 40: Stageverslag anouk potters grontmij online

40

Poging 1 - Op gevoel

Poging 2 - Op basis van een SketchUp model

SketchUp model

Mij was gevraagd of ik een aantal visualisaties zou kunnen maken voor het plan Swaneblake. Op basis van het plan ben ik begonnen met een schets op gevoel. De schets heb ik uiteindelijk opgewerkt in Photoshop. Op basis van de feedback die ik kreeg heb ik een van de visualisaties opnieuw gemaakt maar dan op basis van een Sketch-Up model. Uiteindelijk bleek dat ik er niet ver naast zat qua perspectief en ruimte maar het is toch interessant om te zien hoe je met behulp van SketchUp je sfeerimpressies geloofwaardiger en meer kloppend kan maken.

Visualisaties

Page 41: Stageverslag anouk potters grontmij online

41

Poging 1 Poging 2 Uiteindelijk Resultaat

Na een aantal visualisaties met de computer gemaakt te hebben leek het mij ook leuk om een vogelvlucht impressie te maken voor een deel van het plangebied. Ik wil mijn handschets vaardigheden verbeteren en een nieuwe stijl uitproberen. Er zat geen druk achter het afmaken van de impressie dus ik kon op mijn eigen tempo aan de visualisatie werken. Bij de eerste poging was de tekening nog erg leeg. Ik kreeg als tip mee dat ik zou kunnen proberen om de eilandjes in te richten. Er kwam dus ook weer een stukje ontwerp bij kijken!

Page 42: Stageverslag anouk potters grontmij online

42

Entree naar Swaneblake vanaf Het Spui

Boswoningen

Page 43: Stageverslag anouk potters grontmij online

43

Wooneilanden

Woonarken in het riet

Page 44: Stageverslag anouk potters grontmij online

44

Zorgcentrum

Vogelvluchtimpressie van het westelijk gelegen plangebied

Page 45: Stageverslag anouk potters grontmij online

45

Page 46: Stageverslag anouk potters grontmij online

46

Evaluatie

Ik heb vrijwel in alle fases van het ontwerpproces mee mogen tekenen en denken. Piershil is het project waarbij ik de meeste ontwerpfases heb doorlopen. Voor het project heb ik dan ook veel producten kunnen leveren en ik heb ook zeker veel leermomenten gehad. De opgave sluit ook goed aan bij mijn interesse in het ontwerpen met het landschap. Daarbij vond ik het recreatiepark thema interessant om mee te werken.

• Ik heb geleerd hoe je snel een gebied in de vingers kan krijgen door middel van context analyse op verschillende schaalniveau’s en wat daarbij van belang kan zijn voor het plangebied. Dit is ook handig wanneer je inhaakt op een fase midden in een project. Je moet immers weten waar het project over gaat!• Ik heb geleerd dat het schakelen tussen fases in een proces regelmatig voorkomt en ook zeker belangrijk is. Zo ben ik na het opstellen van mijn eerste concept weer teruggegaan naar de analyse om nog dieper in te gaan op relevante onderwerpen. • Ik heb geleerd dat het goed is om meerdere concepten op te stellen in plaats van een. Uiteindelijk kan je van alle concepten de sterkste punten pakken en deze samenvoegen tot een ontwerp. • Ik heb geleerd dat zelfs de kleinste dingen die eerst onbelangrijk lijken uiteindelijk een bron van inspiratie kunnen zijn. Zo maakte een simpele schaalstudie met google earth een discussie los. Het uiteindelijk ontwerp is deels gebaseerd op de beslissing die voortvloeide uit de discussie over de schaalstudie. • Ik heb geleerd dat het verstandig is om met thema’s te werken wanneer je concepten opstelt. Het geeft je houvast en een thema versterkt een concept ook• Ik heb geleerd dat je bij het maken van sfeerbeelden goed moet communiceren over wat de opdrachtgever wil zien. Ik merkte dat het regelmatig vragen om feedback er voor zorgt dat je op het einde niet alles hoeft aan te passen. Dit is met name van belang om de kosten binnen een project te beheersen.• Ik heb geleerd dat in een proces zaken continue veranderen. Je hebt soms geen duidelijk beeld van wat er verwacht wordt. Zo waren er wat onduidelijkheden over hoe groot het plangebied was waarvoor we een ontwerp moesten maken. Kortom, goede communicatie en duidelijke randvoorwaarden waarbinnen het ontwerpproces zich gaat afspelen zijn belangrijk. Hoe concreter dit is hoe gerichter je kunt ontwerpen.

Page 47: Stageverslag anouk potters grontmij online

47

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

InventarisatieAnalyse Concept UitwerkingPlan

Page 48: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.3 Nieuwerbrug - Bunniklocatie

Introductie

In de kern van Nieuwerbrug langs de oude linten en aan het lint van de Oude Rijn zijn bedrijven gevestigd. In de gemeente komt een nieuw te ontwikkelen werklint dat kansen biedt voor duurzame ontwikkeling van bedrijven. De bedrijven uit de kern van Nieuwerbrug en de oude linten zijn bereid om te verhuizen naar het nieuwe Werklint. Op de vrijgekomen locaties liggen weer kansen om de leefbaarheid langs de Oude Rijn te vergroten. Inpassing in het landschap is een belangrijk onderdeel van het project. Uit eerste verkavelingsstudies blijkt dat er nog weinig rekening is gehouden met de groene ambitie die de provincie heeft. Vervolgens is besloten om te bekijken hoe het groen en de bebouwing het beste met elkaar verweven kunnen worden

Mijn bijdrage Mij is gevraagd om een analyse te maken van de gebiedskenmerken van Nieuwerbrug en het gebruik van het groen langs de Oude Rijn. Verder is mij ook gevraagd of ik een conceptschets wilde maken voor de Bunniklocatie op basis van de analyse resultaten en met het oog op de landschappelijke inpassing. Ik heb uiteindelijk twee conceptschetsen uitgewerkt tot plankaarten. Daarbij heb ik ter afsluiting nog twee visualisaties gemaakt om de sfeer in het plangebied te verbeelden.

48

Page 49: Stageverslag anouk potters grontmij online

49

Page 50: Stageverslag anouk potters grontmij online

50

Vanuit de analyse ben ik gaan zoeken naar mogelijke ontwerpprincipes die aansluiten op de conclusies uit de analyse. De bovenstaande princi-peschetsen heb ik samengevoegd tot een voorlopig schetsontwerp, die rechts op de pagina te zien is.

Ontwerpprincipes Eerste schetsontwerp voor de Bunniklocatie op basis van een the-matische invulling.

Ontwerpprincipes en het eerste schetsontwerp

Page 51: Stageverslag anouk potters grontmij online

51

Ontwerp 1: Verspringende kavels aan een rechte centrale waterloop. Ontwerp 2: Erven omringt door een natuurlijke waterloop

Vanuit de ontwerpprincipes en de eerste schets ben ik verder gaan zoeken naar extremen voor een concept. Uiteindelijk kwam ik op twee verschillende concepten uit. Ik heb er uiteindelijk voor gekozen om twee plankaarten op te werken want het is interessanter om twee uiterste varianten te hebben in plaats van één.

Opwerking van twee schetsvarianten

Page 52: Stageverslag anouk potters grontmij online

52

Visualisaties

Visualisatie van ontwerp 1: Harde kades

Visualisatie van ontwerp 2: Natuurlijke oevers

SketchUp model

Op basis van de twee ontwerpen die ik hed gemaakt heb ik ook twee visualisaties gemaakt om het verschil tussen harde kades en natuurlijke oevers te verbeelden. Omdat het maken van een impressie op basis van een SketchUp model mij beter afging dan op gevoel ben ik ook deze keer begonnen met een SketchUp model.

Page 53: Stageverslag anouk potters grontmij online

53

Boomgaard

Dieren

Moestuin

Huidige functie van groen langs de Oude Rijn

Mogelijke invulling van het openbaar groen in het plangebied

Vanuit de analyse was gebleken dat er veel variatie in het gebruik van groen langs de Oude Rijn te vinden is. Diezelfde variatie wilde ik terug laten komen in het ontwerp. Voor de mogelijke invulling van het openbaar groen in het ontwerp heb ik dan ook een van de visualisaties ge-bruikt om de mogelijke invulling te verbeelden.

Visualisaties: mogelijke invulling van het openbaar groen

Openbaar groen in het plangebied

Page 54: Stageverslag anouk potters grontmij online

54

Evaluatie

Na veel visualisaties te hebben gemaakt voor Swaneblake mocht ik weer ontwerpen. Voor Nieuwerbrug ben ik weer bij meerdere fases betrokken geweest waaronder de analyse, concept en uitwerking. Ik merkte dat ik bij de analyse nog wat moeite had met het trekken van conclusies. De grafische opgave van het maken van analyses gaat goed maar ik merk toch wel dat ik meer aandacht moet gaan besteden aan het maken van de stap tussen analyse en concept. Verder merkte ik dat het maken van de ontwerpschetsen goed ging. Dit kwam door het feit dat ik al een goede basis had vanuit het bestaande beeldkwaliteitsplan voor Nieuwerbrug en door de conclusies uit de analyse. Ik merk dat je makkelijker ontwerpt wanneer je een soort ‘‘toolbox’’ hebt waaronder ook goede conclusies vallen. De conclusies uit je analyse heb je uiteindelijk ook nodig om je ontwerp te onderbouwen. Wat ik verder ook merkte is dat ik vaak wel de goede ontwerpkeuzes maak maar ik kan dan uiteindelijk toch moeilijk beschrijven waarom ik een bepaalde keuze heb gemaakt.

• Ik heb geleerd dat een analyse over de kenmerken in de omgeving van een plangebied essentieel is om het plan goed in te passen in de omgeving. • Ik heb geleerd dat de conclusies uit je analyse essentieel zijn om je ontwerp te onderbouwen en om je keuzes te verklaren. • Ik heb geleerd dat het zoeken van extremen in het ontwerp kan helpen om vrijer na te denken over een locatie. • Ik heb geleerd dat je bij het trekken van conclusies uit je analyse niet te veel op je gevoel moet rekenen maar moet formuleren wat je ziet. Daarbij moet je nagaan wat de conclusies betekenen voor het plangebied en het ontwerp.

Page 55: Stageverslag anouk potters grontmij online

55

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

InventarisatieAnalyse Concept Plan Uitwerking

Page 56: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.4 Sliedrecht - Merwebolder

Introductie

Merwebolder is een zorgcomplex voor mensen met een verstandelijke beperking. Er was ooit een masterplan gemaakt om het hele terrein te herstructureren. Grontmij heeft de opdracht gekregen van ASVZ om een park te ontwikkelen in het complex als reactie op het masterplan dat is gemaakt. Het masterplan zou onveiligheden veroorzaken voor de cliënten en met het oog op dat de vele paden weinig zin hadden werd het idee voor een park geïntroduceerd waar de cliënten vrij konden rondlopen. Er zijn diverse bewonersavonden georganiseerd waarbij de bewoners de gelegenheid werd gegeven om hun mening te geven over het ontwerp. De opdrachtgever wenste een maquette te zien van het ontwerp. Op basis van de feedback vanuit de bewonersgroepen is de maquette voor het park diverse keren aangepast.

Mijn bijdrage

Ik heb mee mogen werken aan de opbouw van de maquette en ik heb ook mee mogen denken en tekenen aan het ontwerp van het zorggebouw dat centraal in het park zou komen te staan. Een van mijn taken was onder anderen het maken van maquette dummy’s om uit te testen welke materialen het beste beeld op zouden leveren in de maquette. Ook heb ik op basis van het eerste ontwerp van het centrale gebouw enkele varianten geschetst. Uiteindelijk is de keuze op een van mijn varianten gevallen. De gekozen variant heb ik uiteindelijk uitgewerkt in maquette vorm. Na een bewonersavond waar het nieuwe ontwerp voor het gebouw met de maquette werd gepresenteerd kreeg ik te horen dat de opdrachtgever enthousiast was over het nieuwe ontwerp en wilde nog een tweede gebouw (een chocolaterie) zien bij de entree van het park. Dat was natuurlijk leuk om te horen! Ik heb later in het proces ook mee mogen denken aan de locatie van de chocolaterie.

56

Page 57: Stageverslag anouk potters grontmij online

57

Page 58: Stageverslag anouk potters grontmij online

58

De opbouw van de Maquette voor Merwebolder

Voor de maquette zijn we begonnen met een planning over hoe we de maquette gingen opbouwen. Tijdens het maken van de maquette waren er wat problemen met het puzzelstuk wat niet bleek te passen. Daarnaast wilde de opdrachtgever nog wat zaken aan de maquette aangepast hebben zoals het gebouw in het park.

Page 59: Stageverslag anouk potters grontmij online

59

Schetsvarianten voor het gebouw in het park

Oud model voor het gebouw

Nieuw model voor het gebouw

In het park zou ook een zorggebouw komen te staan. Voor het gebouw is mij gevraagd of ik een aantal varianten wilde schetsen. Uiteindelijk is de schets waarbij de punt van het gebouw een overkapt terras vormt gekozen. Op basis van de schets heb ik een nieuw model gemaakt voor in de maquette. Tijdens de bewoners avond waren er positieve reacties op het nieuwe ontwerp voor het gebouw met een overkapt terras.

Terras zonder overkapping Smaller gebouw

Kleiner gebouw met overkapte punt en zijde

Kleiner gebouw en een overkapt terras

Page 60: Stageverslag anouk potters grontmij online

60

Evaluatie

Ik had nooit gedacht dat ik mijn stage zou starten met het meewerken aan een maquette. Zelf heb ik altijd moeite gehad met het maken van een maquette omdat ik vaak niet wist hoe je er een het beste kan opbouwen en vaak is het nog zoeken naar de juiste materialen. Maar doordat ik heb mogen meerwerken aan de opbouw van een maquette tot aan het toevoegen van details en aanpassingen heb ik toch een goed beeld gekregen hoe je het ontwikkelen en maken van een maquette het beste aan kan pakken. Het maken van een maquette is een van de leukste opgaven binnen een project zolang je maar weet hoe je de opgave het beste aan kan pakken en ook goed de werkzaamheden plant.

• Ik heb geleerd welke materialen wel en niet geschikt zijn voor een maquette. Zo kun je beter geen terpentine houdende verf of lijm gebruiken op foamplaten. • Ik heb geleerd dat je een maquette het beste in lagen kan opbouwen. Als je het plangebied als puzzelstuk uit de maquette snijd dan zijn latere aanpassingen makkelijker om te maken. • Ik heb geleerd dat een maquette een mooi middel is in een discussie aangezien het zeker de aandacht trekt van bewoners op de bewonersavonden en het de opdrachtgever een duidelijk 3D beeld geeft van het ontwerp. • Ik heb geleerd dat een maquette niet altijd een ‘eindmaquette’ is. Op sommige punten moest de maquette worden aangepast omdat de bewoners of de opdrachtgever het liever anders zagen of punten graag verbeterd zou willen zien.

Page 61: Stageverslag anouk potters grontmij online

61

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

Uitwerking

Page 62: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.5 Papendrecht - Burgemeester Keijzerweg

Introductie

Voor de Burgemeester keijzerweg in Papendrecht zijn er in de afgelopen jaren verschillende ontwerpen en studies gemaakt voor de locatie van een nieuw busstation. De verschillende studies hebben uiteindelijk geleid tot meerdere varianten schetsontwerpen waaronder het halteren van de bushalte aan de weg De Vang, het centraal op de laan halteren en het aan beide zeiden van de Burgemeester Keijzerweg halteren van de bushalte.

Mijn bijdrage

Er was tijdnood om de schetsontwerpen presenteerbaar te maken en de ontwerpers waren niet beschikbaar om de plankaarten op te werken. Ik ben op dat moment benaderd door de projectleider met de vraag of ik de drie schetsvarianten kon opwerken. Na de presentatie van de drie varianten bij de opdrachtgever kreeg ik te horen dat de opdrachtgever enthousiast was over de verzorging en uitstraling van de plankaarten. Vervolgens ben ik opnieuw benaderd om de uiteindelijke variant ook op te werken.

62

Page 63: Stageverslag anouk potters grontmij online

63

Opgewerkte schetsvarianten voor de Burgemeester Keijzerweg

Variant 1: Centraal halteren Variant 2: Aan weerszijde halteren

Variant 3: Halteren busstation

Variant 2A: Aan weerszijde halteren

Variant 4 Variant 5

Page 64: Stageverslag anouk potters grontmij online

64

Evaluatie

Allereerst moet ik toegeven dat ik te snel ben meegegaan met de vraag of ik de plankaarten wilde opwerken. Het was nog maar mijn tweede week van mijn stage en ik was nog niet gewend aan het plannen van mijn werkzaamheden. Ik kon op dat moment ook niet inschatten dat ik in tijdnood zou komen te zitten met de plankaarten. Ik heb even flink door moeten bijten om de kaarten toch voor de deadline af te krijgen. De kaarten moesten immers gepresenteerd worden aan de opdrachtgever. Achteraf bleek de opgave meer werk met zich mee te brengen dan verwacht. Zo werdt de tijd die ik nodig zou hebben geschat op een uurtje per plankaart. Achteraf nam het opslaan, het onverwachts nog moeten toevoegen van details en het aanbrengen van aanpassingen meer tijd in beslag dan verwacht. Dit was ook mijn eerste ervaring met een strakke deadline in mijn stageperiode bij Grontmij. Ik vondt de opgave wat minder interessant omdat ik niet heb meegedacht had aan het ontwerp. Hierdoor ontbrak bij mij de ‘feeling’ voor de opgave.

• Ik heb geleerd dat plannen heel belangrijk is om jezelf uit de stres en tijdnood te houden.• Ik heb geleerd dat het verstandig is om eerst na te gaan of je met je huidige planning de opdracht kan aannemen. • Ik heb geleerd dat het verstandig is om gevoel te krijgen voor de tijd die je nodig hebt om een opdracht uit te voeren zodat je dit weer kan melden bij de projectleider. Hij kan daar dan weer rekening mee houden. Het is beter dat je het vroegtijdig meld dan te laat als je denkt het niet te gaan redden!• Ik heb geleerd dat een verkeerskundige heel anders tegen een ontwerp en plankaart aankijkt dan een stedenbouwer of landschapontwerper. De kaarten zijn vooral gericht op de verkeerskundige structuur en minder op de uitstraling of kwaliteit van de ruimte. • Ik heb geleerd dat het verstandig is om rust te nemen tussen werkzaamheden door. Aangezien ik snel de neiging heb om te veel te willen doen kom ik al snel in tijdnood en raak ik vermoeid. • Ik heb geleerd dat de opwerking van plankaarten niet heel belangrijk wordt gevonden. Vaak wil de opdrachtgever een snel maar duidelijk schetsontwerp. De opwerking wordt pas belangrijk als het ontwerp definitief is. • Ik heb geleerd dat de kans bestaat dat een opgave soms meer tijd in beslag kan nemen dan verwacht doordat er veranderingen plaatsvinden of wanneer de wensen van de opdrachtgever veranderen. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het inplannen van de tijd die je denkt nodig te hebben voor de opgave.

Page 65: Stageverslag anouk potters grontmij online

65

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

Uitwerking

Page 66: Stageverslag anouk potters grontmij online

3.6 Kop van Noord-Holland - Landschapsvisie

Introductie

De vraag van de opdrachtgever was om een landschapsvisie op te stellen voor provinciale wegen en vaarwegen in de Kop van Noord-Holland De landschapsvisie is de eerste in een reeks van landschapsvisies voor heel Noord-Holland. Het doel van de opgave is om wegen en vaarwegen zo in te richten dat ze beter aansluiten bij het landschap waar ze deel van uitmaken. Het gaat bij de opgave niet alleen om visuele kenmerken maar ook om het ecologisch functioneren en de herkenbaarheid van cultuurhistorische waarden. Om het doel te bereiken worden gebiedseigen inrichtingsmaatregelen genomen in het landschap, infrastructuur en de directe omgeving.

Mijn bijdrage

Voor de landschapsvisie zijn een aantal ontwerpprincipes opgesteld met betrekking tot kunstwerken in de Kop van Noord-Holland. Mij is gevraagd om vijfentwintig schetsen van ontwerpprincipes op te werken met SketchUp en Illustrator. De tijd die ik voor de opgave heb meegekregen bedroeg een week.

66

Page 67: Stageverslag anouk potters grontmij online

67

Page 68: Stageverslag anouk potters grontmij online

68

Opwerking van principeschetsen in SketchUp en Adobe Illustrator

Ik heb een soort spoedcursus Illustrator gehad om de 25 schetsen die ik meekreeg van de ontwerper op te werken. Ik heb eigenlijk in een dag tijd het programma redelijk leren kennen. Het was een kwestie van doen en de 18 schetsen die ik uiteindelijk heb kunnen opwerken waren al een goede oefening.

Page 69: Stageverslag anouk potters grontmij online

69

Page 70: Stageverslag anouk potters grontmij online

70

Evaluatie

De opgave was voor mij een hele uitdaging omdat ik nog weinig ervaring had met het programma illustrator. Zelf werk ik vrijwel altijd met Photoshop om tekeningen op te werken. Dus Illustrator was voor mij nog een klus om te beheersen in een korte tijd. Het werken met SketchUp was wat minder nieuw voor mij maar alsnog was het een tijd geleden dat ik met het programma gewerkt heb.

• Ik heb geleerd schetsen om te zetten in 3D beelden met SketchUp• Ik heb geleerd SketchUp modellen op te werken met illustrator• Ik heb geleerd om te schakelen tussen verschillende tekenprogramma’s voor de opwerking van een tekening.• Ik heb geleerd hoe je in een korte tijd een programma kan leren beheersen zoals Illustrator. Het is een kwestie van meteen doen en veel oefenen. • Ik heb geleerd gestructureerd met lagen te werken binnen een programma zoals Illustrator. • Ik heb geleerd de tijd in te plannen die nodig is om een groot aantal tekeningen af te krijgen.

Page 71: Stageverslag anouk potters grontmij online

71

Gerealiseerde leerdoelen

Fasen binnen het ontwerpproces

1 2 3 4

Uitwerking

Page 72: Stageverslag anouk potters grontmij online

4 EvaluatieNu ik mijn stage heb afgerond kan ik concluderen dat ik een groot deel van mijn leerdoelen heb kunnen behalen. Vanwege de korte periode van drie maanden heb ik helaas niet al mijn leerdoelen volledig kunnen behalen. Maar ik ben toch heel tevreden over mijn stage. Ik heb naast mijn leerdoelen ook nog onverwachts veel andere dingen geleerd. Zo is het zoeken naar een stage en het solliciteren al een leermoment op zich. En het leren omgaan met de verantwoordelijkheid die je krijgt binnen de stage, is ook een belangrijk leerpunt. Of je nou leert van de zaken die vallen onder je leerdoelen of niet, alles wat je leert op je stage is mooi meegenomen! Belangrijk is dat je er voor open staat om dingen te leren en het leuke inziet van je vak, zelf initiatief toont en durft de lat wat hoger te leggen voor jezelf. En ik heb vooral geleerd dat je van je fouten soms nog meer leert dan van de dingen die goed gaan.

72

Page 73: Stageverslag anouk potters grontmij online

73

Page 74: Stageverslag anouk potters grontmij online

4.1 Evaluatie proces2 Een beeld krijgen van de verschillende onderdelen waaruit het ontwerpproces bestaat en de onderlinge relatie tussen deze onderdelen.

Gedurende mijn stage heb ik als stagiair een rol gehad binnen alle facetten van het ontwerpproces. Als stagiair werk je bij Grontmij mee aan veel verschillende typen projecten. Ik bevond mezelf op elk vlak van het ontwerpproces. Sommige rollen die je speelt als ontwerper zijn groter dan de andere. Zo heb ik voor sommige werkzaamheden kleine klussen moeten doen zoals het opwerken van een verkeerskundig ontwerp. Bijvoorbeeld bij de Burgemeester Keizerweg. Bij het proces voor Swaneblake was mijn rol weer wat groter en heb ik werkzaamheden verricht voor de analyse, conceptvorming en de uitwerking. In teamverband werden de rollen soms ook verdeeld, andere keren werkte je weer met alle ontwerpers tegelijk aan een fase binnen het proces. Bij het proces Swaneblake werkte bijvoorbeeld de andere disciplines aan een tekstuele onderbouwing en de ontwerpers werkten aan een visuele onderbouwing waaronder ook een plankaart. Kortom, de rol van de stedenbouwer binnen een multidisciplinair team is vooral gericht op het maken van beeldmateriaal, dit helpt het team om het plan steeds een stap verder te ontwikkelen. Binnen een team van ontwerpers kan de rol van een stedenbouwkundige ook weer verschillen van het werken aan maar één fase tot het werken aan alle fases van het project. Bij grotere en complexere klussen is er meer ruimte voor een ontwerpteam of het organiseren van brainstorms waarbij alle ontwerpers even kunnen aanhaken.

1 Een beeld krijgen van wat de rol is van een stedenbouwkundig ontwerper in een multidisciplinair team en wat zijn/haar bijdrage is.

Ik heb geleerd dat de rol van de stedenbouwkundige in een multidisciplinair team een neutrale is. Een rol van goed luisteren en meedenken. De kracht van het ontwerp zit hem in het samenknopen van de mogelijke uitgangspunten en dit op een prettige manier vertalen in tekst en beeld. Het is een soort regierol waarin de ontwerper als een spin in het web is. Zo worden bijvoorbeeld gebiedsvisies door meerdere disciplines gemaakt. Een stedenbouwkundige ondersteund in dit geval woord met beeld. Dit is wel een hele belangrijke rol omdat het de opdrachtgever en andere teamleden helpt om het plan beter te begrijpen. Ook ik heb een aantal visualisaties gemaakt voor het project De Molenzoom in Houten en voor de landschapsvisie voor de Kop van Noord-Holland welke vervolgens als visuele ondersteuning / onderbouwing diende. Er zijn disciplines die minder in beelden hun ideeën duidelijk maken. Zo gebruiken financiële en milieukundige disciplines meer gebruik van tekst en berekeningen. Een stedenbouwkundige kan zijn of haar vaardigheden inzetten om de ideeën van deze disciplines visueel te ondersteunen. De taak van de stedenbouwer is dus onder andere het visueel onderbouwen en ondersteunen van een visie, concept of een ander ruimtelijk plan.

74

Page 75: Stageverslag anouk potters grontmij online

3 Het verbeteren van visualisatietechnieken die vallen binnen het instrumentarium van de ontwerper/stedenbouwer.

Ik heb binnen mijn stage veel visualisaties mogen maken. Zowel hand geschetst als met de computer. Ik heb voor het maken van visualisaties genoeg tijd gekregen en vaak zat er ook geen druk achter waardoor ik de tijd had om verschillende technieken uit te proberen. Het was een soort trial-en-error proces voor mij. Sfeerimpressies maakte ik aan het begin van mijn stage puur op gevoel. Ik heb in mijn stage geleerd hoe je sfeerimpressies realistischer kan maken door een SketchUp model te gebruiken als basis. Ik ben er ook achter gekomen dat ik er vaak niet ver naast zit wat betreft mijn gevoel over hoe een sfeerimpressie er uit moet komen te zien. Dit is mooi te zien in de vergelijking van de sfeerimpressie die ik had gemaakt voor Swaneblake. De eerste keer deed ik dat op gevoel en vervolgens heb ik hetzelfde beeld nog eens gemaakt maar dan op basis van een SketchUp model. Verder heb ik ook leren werken met Adobe Illustrator. Ik gebruikte het programma nooit voor het opwerken van beelden ondanks dat ik wel een cursus heb gevolgd over Illustrator. Ik werkte vooralsnog alleen met Photoshop. Het is mij nu duidelijk geworden dat Illustrator in sommige gevallen een handiger middel is dan Photoshop. Daarnaast heb ik ook mijn SketchUp vaardigheden verbeterd. Ik gebruikte het programma voor mijn stage al regelmatig maar ik was nog erg onervaren met het programma en wist soms niet waar welke opties zaten of hoe je een SketchUp model het beste kan opzetten. Ik weet nu veel meer opties te vinden en ik heb ook wat handige trucs geleerd voor het opwerken van plankaarten in SketchUp. Het is een kwestie van veel oefenen, trial-and-error en er de tijd voor nemen. De snelheid komt vanzelf. Kortom, ik heb voor dit leerdoel veel tijd en ruimte gehad en ik heb het ook grotendeels kunnen realiseren.

4 Efficiënt kunnen plannen in projecten met betrekking tot ontwerpvaardigheden: Analyse, inventarisatie, concept, maquette, rapportage en ontwerp. Aangezien ik de afgelopen jaren van mijn studie heb gemerkt en te horen heb gekregen dat ik me niet aan mijn planning kan houden heb ik er voor gekozen om dit leerdoel op te nemen in mijn stage. Vanaf de eerste weken in mijn stage kreeg ik te maken met agenda’s, planningen en natuurlijk deadlines. Dit hoort allemaal bij de praktijk en zal later ook veelvuldig terugkomen wanneer je een baan hebt. Ik merkte dat het nog heel erg wennen was om me ook echt te houden aan wat er in mijn agenda stond. Ik heb vaak de neiging om zaken uit te laten lopen of om zaken eerder af te hebben. Dit heeft ook te maken met dat ik nog weinig gevoel had voor het inschatten van de tijd die ik nodig denk te hebben voor een werkzaamheid. Ik heb in mijn stage ook aan meerdere projecten tegelijk moeten werken waardoor de werkzaamheden door elkaar heen liepen. Al vroeg in mijn stage kreeg ik te maken met een strakke deadline voor de Burgemeester Keijzerweg. Er moest nog veel gebeuren voor het project en ik had de werkzaamheid aangenomen terwijl ik eigenlijk nog veel te doen had voor andere projecten. Ik heb vooral van dat moment binnen mijn stage geleerd dat het belangrijk is om eerst na te denken of je wel genoeg tijd hebt voor een werkzaamheid. En als je de werkzaamheid aanneemt moet je beginnen met het plannen van de tijd die je nodig hebt. Zomaar beginnen aan een werkzaamheid en niet weten wanneer het af is, brengt het risico met zich mee dat je de deadline niet haalt. Weet wat je kan in een bepaalde tijd, wees overtuigd van jezelf en geef vroegtijdig aan wanneer je je niet aan de planning kan houden. Efficient werken is belangrijk binnen een bedrijf als Grontmij waar strak op de uren offertes worden begrootOok dit leerdoel is een proces op zich. Je leert het gevoel voor plannen en tijd indelen niet in een dag. Er gaat zeker wat meer tijd in zitten dan 3 maanden maar ik voel dat ik al een goede start heb gemaakt.

75

Page 76: Stageverslag anouk potters grontmij online

4.2 Evaluatie leerdoelstellingen en fasen

Houten - De Molenzoom 1 2 3 4Piershil - Swaneblake

Sliedrecht - Merwebolder

Papendrecht - Burgemeester Keijzerweg

InventarisatieAnalyse Concept Uitwerking

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

InventarisatieAnalyse Concept Uitwerking

Uitwerking

Uitwerking

Kop van Noord-Holland - Landschapsvisie

Nieuwerbrug - Bunniklocatie

1 2 3 4

1 2 3 4

Uitwerking

InventarisatieAnalyse Concept Uitwerking

Plan

76

Page 77: Stageverslag anouk potters grontmij online

Ik ben gedurende mijn stage bij alle fasen van het ontwerpproces betrokken geweest. Bij sommige processen was ik bij meerdere fasen betrokken zoals bij de Molenzoom, Swaneblake en Nieuwerbrug. De fase waar ik het meest bij betrokken was, was de uitwerking. Je rol als stedenbouwkundig ontwerper veranderd vaak en zo varieerde ook mijn rol.

Ik heb de kans gehad om te werken aan al mijn leerdoelen. Omdat mijn leerdoelen een brede invalshoek hebben en omdat ze meer procesgericht zijn is het moeilijk om ze volledig te realiseren in drie maanden. Mijn concrete leerdoelen (3 en 4) hebben de meeste aandacht gehad. De leerdoelen 1 en 2 kwamen soms in meerdere of mindere maten terug. Maar dit lag ook het type proces en de fasen waarbij ik betrokken was bij een proces. Zo heb ik bijvoorbeeld bij Swaneblake veel te maken gehad met andere vakgebieden terwijl dit minder terugkwam bij bijvoorbeeld Nieuwerbrug.

77

Page 78: Stageverslag anouk potters grontmij online

78

Ik heb het gevoel dat ik al een goede start heb gemaakt met een beeld krijgen van de veranderingen die plaats vinden in de wereld van de stedenbouw. Ook heb ik door mijn variërende rol als (stagiair) stedenbouwkundig ontwerper binnen Grontmij een breed beeld kunnen krijgen van een multidisciplinaire organisatie en wat het betekend om in een multidisciplinair team te werken. Wat mij duidelijk geworden is, is dat je niet meer zeker bent van de hoeveelheid werk je in een bepaalde periode zal hebben. Ook is de duidelijkheid over deadlines aan het verdwijnen. Flexibel omgaan met opgaven wordt steeds belangrijker en daarbij hoort ook een flexibele manier van werken. Als stedenbouwkundig ontwerper zal je in de komende jaren niet snel meer werken aan maar één opgave met een vaststaande planning. De stedenbouwkundige zal meer samen gaan werken met andere disciplines om zo een opgave aan te pakken. Eigenlijk is de stedenbouwkundige steeds meer de verbindende factor tussen disciplines aan het worden: De spin in het web.

4.3 Conclusie

Page 79: Stageverslag anouk potters grontmij online

79

Page 80: Stageverslag anouk potters grontmij online

80

5 Bronnen

• http://nlinsite.grontmij.net/Pages/default.aspx • https://proud.grontmij.com/SearchDialog.aspx • http://grontmij.service4fotos.com/grontmij/start/archive/Planning%20%26%20Design • http://nlinsite.grontmij.net/Organisatie/Locaties/Rotterdam-K-P-van-der-Mandelelaan/Pages/default.aspx

Naast de bovenstaande sites heb ik ook gebruik gemaakt van informatie op de projectschijf binnen Grontmij.

80

Page 81: Stageverslag anouk potters grontmij online

81

Page 82: Stageverslag anouk potters grontmij online

82

Page 83: Stageverslag anouk potters grontmij online