Download - Spiritualiteit van paus franciscus

Transcript

Dia 1

De spiritualiteit van paus Franciscus

1

Buona sera

Vanaf de eerste minuut werd duidelijk dat deze paus van het uiteinde van de aarde bijzonder was. Buona sera, het vragen van de zegen aan de mensen

Soberheid, eenvoud, begrijpbaarheid, gevoeligheid voor de armen, pragmatisme, doortastendheid, kwaliteit van contact/communicatie: 2

De meest populaire paus ooit

tot ver buiten de grenzen van de RKK: ook dankzij internetGereformeerd dagblad: Nieuwe paus = antichrist + Paus Franciscus is een voorbeeld voor onze eigen kerkleiders3

20134

a leading lifestyle magazine that actively promotes gay rights.5

Schip zonder roer

Kardinaal Burke steekt niet onder stoelen of banken dat hij niet gelukkig is met paus Franciscus. Eigejlijk komt het erop neer dat hij met de beste wil van de wereld niet snapt hoe die paus functioneert.Onvoorspelbaarheid van Paus Francicus: hij past niet in de schemas, hij descraliseert het pausambt (t gewoon, maakt selfies ), wil een sobere liturgie, lijkt nu eens wit, dan weer zwart te zeggen Goede katholieken die bidden dat Paus Franciscus zo snel als mogelijk mag stervenVerschillende bisschoppenconferenties zijn het Noorden kwijt (USA, Itali, NL) anderen zijn heel blij met hem: Du, Vlaanderen, GB Doorbraak was de bijzondere synode over het gezin6

Verpletterende verantwoordelijkheid, 7/7?

Maurizio Cattelan La Nona Ora7

Ik geniet van deze job

Wie is paus Franciscus?

Leessleutel?

Indruk dat zelfs sommige van de meest vooraanstaande vaticanologen ten gronde die leessleutel niet echt kennen.John Allen Junior10

Paus Franciscus is jezuet

Wij jezueten

Hier was wel degelijk twijfel overCfr zijn officile biografie op de Vaticaanse website!11

16 januari 2015: nuntiatuur Manila

De eerste persoon die hij ontvangen heeft na zijn verkiezing is een priester die hij tot zijn persoonlijke secretaris heeft benoemdDe tweede is de generale overste van de SJ Sindsdien is hij naar onze curie gegaan voor alle grote feesten en heeft hij bij alle buitenlandse reizen die hij gemaakt heeft tijd genomen om de plaatselijke SJ te ontmoeten, dat terwijl zijn relatie met SJ, na zijn provincialaat moeilijk waren gewordenMijn stelling: de leessleutel voor FP is zijn SJ-identiteit = ignatiaanse spiritualiteit

12

Leessleutel: ignatiaanse spiritualiteit

1491 1556 1936

De spiritualiteit van Paus Franciscus

Niet: systematisch Franciscus vergelijken met Ignatius. Het zijn twee totaal verschillende persoonlijkheden.Wel: => De kern van de ervaring van Ignatius en de daaruit voorkomnede spiritualiteit uiteenzetten.Aantonen dat de modo de proceder, de manier van doen van Franciscus daar in heel hoge mate aan schatplichtig is Meer nog, dat je zijn politiek, dwz de wijze waarop hij zijn pontificaat uitoefent, niet kan 14

Verhaal van de pelgrim

15

Ridder Ignatius

16

20 mei 1521 : kanonbal in Pamplona

17

Ziekbed

18

Waarheen?

Onderscheiding van de geesten

Vrome boeken Heerlijk!

21

Verschillende gevoelens

Toch was er een verschil. Was hij namelijk met zijn gedachten bij dat van de wereld dan vond hij daar wel veel behagen in, maar liet hij het ten slotte vermoeid los dan voelde hij zich dor en ontevreden.

Bedacht hij daarentegen hoe het zou zijn om enkel plantaardig voedsel te eten en om ook al die overige gestrengheden te verrichten waarvan hij gezien had dat de heiligen die hadden gedaan, dan vond hij niet alleen troost zolang hij daar in gedachten mee bezig was, maar bleef hij ook tevreden en opgewekt nadat hij ze had losgelaten.

Geleidelijk aan ontdekken van de mogelijkheid/waarde van de terugblik op de eigen ervaring. Meer in het bijzonder van wat er zich in ons diepste zelf afspeelt, in ons hart. Bewustwording dat niet alle vreugde/plezier van dezelfde waarde is .

22

TerugblikMaar hij schonk daar geen aandacht aan en kwam er niet toe dieper in te gaan op dat verschil, totdat hem op een keer de ogen een beetje opengingen en hij zich over dat onderscheid begon te verwonderen.

Toen begon hij erover na te denken en op grond van zijn ervaringen kwam hij tot het inzicht dat sommige gedachten hem in droefheid achterlieten, andere daarentegen in blijdschap.

Zo leerde hij beetje bij beetje de verschillende aard kennen van de geesten waardoor hij bewogen werd: de een van de duivel, de ander van God. (verhaal van de pelgrim, nr 8)

23

Troost en troosteloosheid

Ten slotte noem ik vertroosting elke vermeerdering van hoop, geloof en liefde en elke innerlijke blijdschap die een oproep en aantrekking inhoudt tot het hemelse en het eigen heil van de ziel en haar aldus rust en vrede geeft in haar Schepper en Heer. (G.O. 316)

Ik noem troosteloosheid al het tegenovergestelde ... Bijvoorbeeld: duisternis en verwarring in de ziel, een beweging naar wat laag en aards is, onrust vanwege verschillende beroeringen en bekoringen, een neiging tot wantrouwen, de ziel die zonder hoop is, zonder liefde, geheel lui, lauw, droevig en als het ware gescheiden van haar Schepper en Heer. (G.O. 317)

24

Bekering van IgnatiusOnderscheiding van de geestenLeren luisteren naar het biddende hartGeen emocratieWel : pedagogie van terugblikJuiste verhouding tussen hart, verstand en wil

Optimistische mensvisieVertrouwen in diepste verlangenMens geroepen om leven lang te groeien

25

Overgave aan de troost

26

De pelgrim_________________________________________________________________________________

Op een muilezel reed hij weg (Verhaal van de pelgrim nr 13)

27

20 jaar onderscheiden (1521-1540)

28

De voortdurende uitdaging van de onderscheiding 1534: eerste geloften (Montmartre)___________________________________________________________________________________

29

De uitdaging van de Onderscheiding!

Het kompas is de troostUitkomst is openMagis

30

1) Op het kompas van de troost

Troost = richtingwijzer

Troosteloosheid = doodlopende weg

Troost als kompasUitkomst is openMagis

31

Brief Ignatius aan Franciscus van Borgia

32

Brief van Ignatius aan Franciscus van Borgia

Rome, 5 juni 1552

Betreffende de kardinaalshoed, leek het me goed u uit te leggen, zoals ik voor mezelf zou doen, wat er zich in mij heeft afgespeeld tot meerdere heerlijkheid van God. Van zodra ik verwittigd was dat het zeker was dat de keizer u had voorgedragen en dat het de Paus vergenoegde u tot kardinaal te verheffen, heb ik onmiddellijk een neiging of een beweging gevoeld om dit met al mijn kracht tegen te werken. Desalniettemin, evenwel, was ik, tengevolge van de talrijke argumenten voor en tegen die mij te binnen schoten, niet zeker van de goddelijke wil.

Gedurende deze periode voelde ik in mezelf bepaalde angsten als ik op bepaalde ogenblikken nadacht en de zaak overwoog in mijn geest. Het ontbrak me aan inwendige vrijheid om standpunt in te nemen en de zaak tegen te houden. Ik zei tegen mezelf : weet ik echt wat God onze Heer verlangt te doen? En ik vond in mezelf geen volledige zekerheid om mij te verzetten. Op andere ogenblikken, als ik mijn gebruikelijk gebed hernam, voelde ik de angst verdwijnen. Ik herhaalde mijn vraag meerdere malen, nu eens met die angst, de andere keer met het tegenovergestelde.

De derde dag, uiteindelijk, gedurende mijn gebruikelijke gebed, en sindsdien voortdurend, nam ik bij mezelf zon duidelijk oordeel waar en zon rustig en vrij voornemen om mij te verzetten tegen de Paus en de kardinalen zoveel als ik kon dat, mocht ik het niet doen, ik er zeker van was en ik nu nog steeds zeker ben dat ik me niet op een ernstige manier voor God onze Heer zou kunnen rechtvaardigen...

33

Evangelii gaudium

Evangelii gaudium, nr 1

De vreugde van het Evangelie vervult het hart en heel het leven van hen die Jezus ontmoeten.

Diegenen die zich door Hem laten redden worden bevrijd van de zonde, de droefheid, de innerlijke leegte, het isolement.

Met Jezus Christus wordt de vreugde telkens weer geboren en herboren.

2) Plaats van aankomst: onbekend_____________________________________________________________________________________

Uitkomst niet bekend van tevoren

Vooronderstelt inwendige vrijheid en beschikbaarheid - vertrouwen geloof

Troost als kompasUitkomst is openMagis

De goede bestuurder is niet diegene die op alles van te voren een duidelijk/zeker/eenduidig antwoord weet, die van te voren precies weet waar hij heen wil, die nooit aarzelt of twijfelt.

Cfr: twee zekere manieren om een vergadering te doen mislukken Ze helemaal niet voorbereidenze t goed voor te bereiden en van te voren alle risicos en onbekende factoren willen wegwerken.

De goede bestuurder is iemand die het aandurft te twijfelen, die het aandurft in het spanningsveld te gaan staan en die het dus aandurft van niet van te voren te weten. En dit hoeft geen reden te zijn voor angst. Immers, de onderscheidende houding is er een van vertrouwen. Het enige wat je kan doen is (al) de middelen inzetten die de jouwe zijn. Voor het overige word je uitgenodidgd om los te laten en te geloven en te vertrouwen dat de actieve onderscheiding je de juiste weg zal tonen.

36

Inductieve, pastorale casustiek_________________________________________________________________________________________________________________________

Wie ben ik om te oordelen

Tijdens reis naar de Filippijnen tegelijkertijd Humanae vitae prijzen + pleiten voor geboorteberking

Niet deductief gewoon, blind de leer toepassen op de voortdurend veranderende werkelijkheid. Wel zien hoe de de Schift en de traditie (die per definitie een groeiende werkelijkheid is) mensen verdere kan helpen.

Spanningsveld tussen het theoretische kader en de concrete casus: creatieve trouw: Cfr seksualteit: openheid naar vruchtbaarheid n verantwoordheid ouderschap37

Inductieve, pastorale casustiek_________________________________________________________________________________________________________________________

Wie ben ik om te oordelen

Binair denken

Tijdens reis naar de Filippijnen tegelijkertijd Humanae vitae prijzen + pleiten voor geboorteberking

Niet deductief gewoon, blind de leer toepassen op de voortdurend veranderende werkelijkheid. Wel zien hoe de de Schift en de traditie (die per definitie een groeiende werkelijkheid is) mensen verdere kan helpen.

Spanningsveld tussen het theoretische kader en de concrete casus: creatieve trouw: Cfr seksualteit: openheid naar vruchtbaarheid n verantwoordheid ouderschap38

Inductieve, pastorale casustiek_________________________________________________________________________________________________________________________

Wie ben ik om te oordelen

Binair denken Deductief, vertrekkend van de regel/theorie/leer

Tijdens reis naar de Filippijnen tegelijkertijd Humanae vitae prijzen + pleiten voor geboorteberking

Niet deductief gewoon, blind de leer toepassen op de voortdurend veranderende werkelijkheid. Wel zien hoe de de Schift en de traditie (die per definitie een groeiende werkelijkheid is) mensen verdere kan helpen.

Spanningsveld tussen het theoretische kader en de concrete casus: creatieve trouw: Cfr seksualteit: openheid naar vruchtbaarheid n verantwoordheid ouderschap39

Inductieve, pastorale casustiek_________________________________________________________________________________________________________________________

Wie ben ik om te oordelen

Binair denken Deductief, vertrekkend van de regel/theorie/leer

Denken in spanningsvelden

Tijdens reis naar de Filippijnen tegelijkertijd Humanae vitae prijzen + pleiten voor geboorteberking

Niet deductief gewoon, blind de leer toepassen op de voortdurend veranderende werkelijkheid. Wel zien hoe de de Schift en de traditie (die per definitie een groeiende werkelijkheid is) mensen verdere kan helpen.

Spanningsveld tussen het theoretische kader en de concrete casus: creatieve trouw: Cfr seksualteit: openheid naar vruchtbaarheid n verantwoordheid ouderschap40

Inductieve, pastorale casustiek_________________________________________________________________________________________________________________________

Wie ben ik om te oordelen

Binair denken Deductief, vertrekkend van de regel/theorie/leer

Denken in spanningsveldenInductief, vertrekkend van de concrete ervaring, in creatieve trouw

Tijdens reis naar de Filippijnen tegelijkertijd Humanae vitae prijzen + pleiten voor geboorteberking

Niet deductief gewoon, blind de leer toepassen op de voortdurend veranderende werkelijkheid. Wel zien hoe de de Schift en de traditie (die per definitie een groeiende werkelijkheid is) mensen verdere kan helpen.

Spanningsveld tussen het theoretische kader en de concrete casus: creatieve trouw: Cfr seksualteit: openheid naar vruchtbaarheid n verantwoordheid ouderschap41

G 9 van Paus Franciscus

Nieuwe kardinalen november 2016_________________________________________________________________________________________________________________________

Dat hebben we altijd zo gedaan

Dat hebben we nooit zo gedaan

Kardinalen op plaatsen waar er voorheen nooit waren: Tonga: nog nooit van gehoordGeen benoeming op plaatsen waar er altijd waren43

Er zijn drie dingen die zelfs God niet weet:

Er zijn drie dingen die zelfs God niet weet:

het aantal religieuze congregaties voor vrouwen;

Er zijn drie dingen die zelfs God niet weet:

het aantal religieuze congregaties voor vrouwen; de som geld die de franciscanen verborgen houden;

Er zijn drie dingen die zelfs God niet weet:

het aantal religieuze congregaties voor vrouwen; de som geld die de franciscanen verborgen houden; wat de jezueten echt denken en wat het volgende is dat ze gaan ondernemen.

Jeronimo Nadal sj

Ignatius volgde de Geest, zonder Hem voorbij te steken; zo werd hij zachtjes geleid naar het onbekende;

en langzaamaan opende zich voor hem de weg, die hij wijselijk onwetend ging, zijn hart eenvoudig gericht op Christus.

3) MAGIS (uitmuntendheid)_______________________________________________

Mr, vrder zr

Troost als kompasUitkomst is openMagis

DynamischGroeiGeen vrede nemen met het bestaande49

Liefde moet zich meer uiten in daden dan in woorden (GO nr 230)____________________________________________________________________________________________________________________________

Dienstbaarheid = eindpunt van ignatiaanse uitmuntendheid

Naar de grenzen

Eerste bezoek van Franciscus buiten Rome: Lampedusa: de vluchtelingen

Eerste bezoek van Franciscus aan Europees Land : Albani51

Jaar van Barmhartigheid, geopend in Bangui

Magis: de strijd is de regel____________________________________________________________________________

Geen onderscheiding zonder bewegingen

De lat voldoende hoog leggen

Ignatiaans in het leven staan betekent open staan voor doorlopende groei, evolutie, dynamiek, aanpassing en verrassing.

De spanningsvelden aandurven:

Hart/ervaring verstandGevoel/affectieve betrokkenheid afwezigheid van gevoel/affectieve betrokkenheid

Goed voorbereiden en voorzien bekwaamheid om aan te passen aan wat het proces van onderscheiding van het moment aangeeft

Toepassen van de regels aanpassen aan de persoon/situatie

Zelf opnemen van de eindverantwoordelijkheid maximaal vertrouwen geven aan de anderen

Wie bereid is in spanningsvelden te gaan staan stelt zich bloot aan wisselende gemoedsstemmingen en aan tegenwind : zien - niet zien, zekerheid twijfel, bevestiging en enthousiasme door de collegas/ouders/leerlingen weerstand, kwaadheid, ondankbaarheid

Als alles altijd voor de wind gaat en er nooit spanningen zij, dan stelt zich de vraag of de lat wel voldoende hoog ligt. Of je wel voldoende ambitieus bent, voor jezelf en voor anderen, of je wel de groeipijn aandurft, of je niet genstalleerd hebt in een al te comfortabele middelmatigheid.

Elk kind/volwassene heeft er recht op uitgedaagd te worden53

Synode over het gezin (2014-2015)________________________________________________________________________________________________________

Ik ben een gelukkig man

54

Synode over het gezin (2014-2015)________________________________________________________________________________________________________

Persoonlijk zou ik ten zeerste bezorgd en droef geweest zijn waren die bekoringen en genanimeerde discussies er niet geweest - die bewegingen van de geesten, zoals de H. Ignatius van Loyola ze noemt (GO nr 6) - waren allen het eens geweest of stilzwijgend, in een onechte en quietistische vrede.

In de plaats daarvan heb ik met vreugde en erkentelijkheid de toespraken en de tussenkomsten gezien en gehoord, de pastorale en doctrinele ijver, de wijsheid, de oprechtheid, de moed en de parresia (= vrijmoedigheid). Slottoespraak Paus Franciscus

Synode over het gezin (2014-2015)________________________________________________________________________________________________________

De ervaring leert dat waar de meeste tegenspraak is de grootste vrucht te verwachten valt Ignatius van Loyola

De uitdaging van de onderscheiding, dag in, dag uit______________________________________________________________________________________

Terugblik, op de eigen ervaring: levensgebed

Belang van de pedagogie van de terugblik. Is de toetsteen van de ignatiaanse pedagogie en van de OdG

Is de inwendige houding die gepaard gaat met de ignatiaanse wijze van in het leven staan. Is eigenlijk een synoniem voor systematisch onderscheidend in het leven staan

Het middel bij uitstek om de gevoeligheid voor troost/troosteloosheid te verscherpen. Kan elke dag. Ignatius deed het elk uur van de dag

Meer uitwerken!

In de drukte van een gewone dag, in de koffie, de gesprekken, het sleuren met tafels, de bestellingen God ervaren

= eindresultaat van een geoefend zijn in de OdG : je kan voordurend iets van de vreugde van God ervaren in het gewone van je leven; in alles wat je doet, een gerichtheid beleven, voelen, ervaren, ontdekken, die verder gaat dan het onmiddellijk zichtbare

Is de weg naar het einddoel van de ignatiaanse opvoeding maar ook ruimer, van het ignatiaans in het leven staan: het kunnen vinden van God en dus ook van diens vreugde, in alle dingen!57

De uitdaging van de onderscheiding Dag in, dag uit______________________________________________________________________________________

Levensgebed

1. Dank u

Belang van de pedagogie van de terugblik. Is de toetsteen van de ignatiaanse pedagogie en van de OdG

Is de inwendige houding die gepaard gaat met de ignatiaanse wijze van in het leven staan. Is eigenlijk een synoniem voor systematisch onderscheidend in het leven staan

Het middel bij uitstek om de gevoeligheid voor troost/troosteloosheid te verscherpen. Kan elke dag. Ignatius deed het elk uur van de dag

Meer uitwerken!

In de drukte van een gewone dag, in de koffie, de gesprekken, het sleuren met tafels, de bestellingen God ervaren

= eindresultaat van een geoefend zijn in de OdG : je kan voordurend iets van de vreugde van God ervaren in het gewone van je leven; in alles wat je doet, een gerichtheid beleven, voelen, ervaren, ontdekken, die verder gaat dan het onmiddellijk zichtbare

Is de weg naar het einddoel van de ignatiaanse opvoeding maar ook ruimer, van het ignatiaans in het leven staan: het kunnen vinden van God en dus ook van diens vreugde, in alle dingen!58

De uitdaging van de onderscheiding Dag in, dag uit______________________________________________________________________________________

Levensgebed

1. Dank u

2. Sorry

Belang van de pedagogie van de terugblik. Is de toetsteen van de ignatiaanse pedagogie en van de OdG

Is de inwendige houding die gepaard gaat met de ignatiaanse wijze van in het leven staan. Is eigenlijk een synoniem voor systematisch onderscheidend in het leven staan

Het middel bij uitstek om de gevoeligheid voor troost/troosteloosheid te verscherpen. Kan elke dag. Ignatius deed het elk uur van de dag

Meer uitwerken!

In de drukte van een gewone dag, in de koffie, de gesprekken, het sleuren met tafels, de bestellingen God ervaren

= eindresultaat van een geoefend zijn in de OdG : je kan voordurend iets van de vreugde van God ervaren in het gewone van je leven; in alles wat je doet, een gerichtheid beleven, voelen, ervaren, ontdekken, die verder gaat dan het onmiddellijk zichtbare

Is de weg naar het einddoel van de ignatiaanse opvoeding maar ook ruimer, van het ignatiaans in het leven staan: het kunnen vinden van God en dus ook van diens vreugde, in alle dingen!59

De uitdaging van de onderscheiding Dag in, dag uit______________________________________________________________________________________

Levensgebed

1. Dank u

2. Sorry

3. Alstublieft

Belang van de pedagogie van de terugblik. Is de toetsteen van de ignatiaanse pedagogie en van de OdG

Is de inwendige houding die gepaard gaat met de ignatiaanse wijze van in het leven staan. Is eigenlijk een synoniem voor systematisch onderscheidend in het leven staan

Het middel bij uitstek om de gevoeligheid voor troost/troosteloosheid te verscherpen. Kan elke dag. Ignatius deed het elk uur van de dag

Meer uitwerken!

In de drukte van een gewone dag, in de koffie, de gesprekken, het sleuren met tafels, de bestellingen God ervaren

= eindresultaat van een geoefend zijn in de OdG : je kan voordurend iets van de vreugde van God ervaren in het gewone van je leven; in alles wat je doet, een gerichtheid beleven, voelen, ervaren, ontdekken, die verder gaat dan het onmiddellijk zichtbare

Is de weg naar het einddoel van de ignatiaanse opvoeding maar ook ruimer, van het ignatiaans in het leven staan: het kunnen vinden van God en dus ook van diens vreugde, in alle dingen!60

De uitdaging van de onderscheiding Dag in, dag uit___________________________________________________________________________________

Levensgebed

1. Dank u

2. Sorry

3. Alstublieft

Levensgebed: Het gebed voor bij de tandarts

Belang van de pedagogie van de terugblik. Is de toetsteen van de ignatiaanse pedagogie en van de OdG

Is de inwendige houding die gepaard gaat met de ignatiaanse wijze van in het leven staan. Is eigenlijk een synoniem voor systematisch onderscheidend in het leven staan

Het middel bij uitstek om de gevoeligheid voor troost/troosteloosheid te verscherpen. Kan elke dag. Ignatius deed het elk uur van de dag

Meer uitwerken!

In de drukte van een gewone dag, in de koffie, de gesprekken, het sleuren met tafels, de bestellingen God ervaren

= eindresultaat van een geoefend zijn in de OdG : je kan voordurend iets van de vreugde van God ervaren in het gewone van je leven; in alles wat je doet, een gerichtheid beleven, voelen, ervaren, ontdekken, die verder gaat dan het onmiddellijk zichtbare

Is de weg naar het einddoel van de ignatiaanse opvoeding maar ook ruimer, van het ignatiaans in het leven staan: het kunnen vinden van God en dus ook van diens vreugde, in alle dingen!61

www.jezuieten.orgwww.gewijderuimte.orgwww.inalledingen.orgwww.verderkijken.orgwww.biddenonderweg.org

Meer over de spiritualiteit van Franciscus

62

www.biddenonderweg.org

63

www.biddenonderweg.org

Digitale 40-dagenretraite 2016

www.ignatiaansbidden.org

65

Op het kompas van de vreugde

Nikolaas Sintobin sj

Via internet of hier ter plaatse (14)Leven met Ignatius

66

Via internet of hier ter plaatse (16)

Grazie e buona sera