In het werkveld van zorg en dienstverlening wordt intoenemende mate gebruik gemaakt vanervaringsdeskundigen. Ervaringsdeskundigengebruiken hun eigen ervaringen met het lerenomgaan met een beperking of stoornis, bij deondersteuning van cliënten. Ervaringskennis is nu eengeïntegreerd onderdeel van de opleiding SPH enbiedt studenten een leerlijn aan op twee niveaus.Via niveau twee kunnen studenten zich ontwikkelentot ervaringsdeskundige SPH’er.

Binnen de SPH-opleiding zijn studenten metervaringskennis. Zij hebben bijvoorbeeld zelf te makengehad met een verslaving of een psychiatrische stoornis,groeiden op in een multiprobleemgezin of hebbenervaringen met verwaarlozing, misbruik en geweld. Totvoor kort werden deze ervaringen niet of onvoldoendebenut als bron van kennis.

Waardevolle bron van kennisSinds augustus 2011 erkent de opleiding SPH vanWindesheim ervaringskennis officieel als waardevollebron van kennis, gelijkwaardig aan wetenschappelijkekennis en de praktijkkennis van professionals. Deze driekennisbronnen maken inmiddels deel uit van hetcurriculum. Hiermee sluit de SPH-opleiding aan bijontwikkelingen binnen de GGZ en de verslavingszorg

waar ervaringskennis als ‘derde kennisbron’ eenbelangrijke rol speelt. De erkenning van ervaringskennisbetekent een krachtigere inbreng van hetcliëntperspectief binnen de opleiding. Studenten metervaringskennis krijgen de mogelijkheid om via eenkeuzeroute opgeleid te worden tot ervaringsdeskundigeSPH’er. Een keuze dus voor het integreren vanervaringsdeskundigheid binnen de reguliereSPH-opleiding in plaats van een aparte opleiding totervaringsdeskundige.

Leerlijn niveau één: geïntegreerd binnen deopleidingDe leerlijn binnen de SPH-opleiding bestaat uit tweeniveaus. Het eerste niveau betreft de bewustwording vanen de reflectie op de eigen opvattingen over enervaringen met hulpverlening. Studenten delen met hunklasgenoten ervaringen, opvattingen en beeldvormingvan cliënten uit hun toekomstige werkveld. Onderwerpenals vooroordelen, stigma’s en schaamte komen hierbijaan de orde. De ervaringskennis wordt niet alleen vanbinnenuit ontwikkeld maar ook via gastsprekers, films,egodocumenten en andere bronnen. Dit onderdeel‘ervaringskennis’ is verplicht voor alle studenten. Via destudieloopbaanbegeleiding en in speciale modulesReflectie & Ervaringskennis, wordt hier aandacht aanbesteed. Elke student maakt zodoende kennis met

Leerlijn ervaringsdeskundigheid SPH

ervaringskennis, maakt hierover opdrachten en wordtop kennis daarover getoetst. De opleiding integreertervaringskennis op deze manier in de hele opleiding.Het betreft zowel een herziening van het curriculum alseen cultuurverandering.

Keuzemodule ter verdiepingAan het eind van het tweede jaar kunnen studentenmet hun ervaringskennis een verdiependekeuzemodule van een half jaar‘Ervaringsdeskundigheid: voordelen en valkuilen’volgen. Hierin worden herstelverhalen uitgediept enwordt er kritisch gereflecteerd op de betekenis van deervaringskennis voor de student, de opleiding en hetwerkveld. Ook komt aan de orde wat een student welen niet kan vertellen tijdens zijn jaarstage.Ervaringskennis delen is weliswaar een krachtig middelmaar kan immers ook de kwetsbaarheid van eenstudent vergroten. Aan het eind van deze modulenemen studenten de beslissing of zij zich al dan nietverder willen ontwikkelen tot een ervaringsdeskundigeSPH’er. Indien gewenst kunnen zij doorstromen naarhet tweede niveau van de leerlijn.

Leerlijn niveau twee: profilering alservaringsdeskundige SPH’erHet tweede niveau betreft het opleiden van de studenttot ervaringsdeskundige SPH’er. Hierbij gaat het nietmeer uitsluitend om integratie van ervaringskennis inde beroepsrol, maar gaat het een stap verder. Destudent leert zich profileren als eenervaringsdeskundige SPH’er. Dit traject start in dehoofdfase van de opleiding en bestaat uit de volgendeonderdelen:a In de jaarstage is er ruimte voor taken en opdrachtenwaarbij de student zicht leert ontwikkelen tot eenervaringsdeskundige SPH’er.b Thematische supervisie, waarbij specifiek aandachtis voor integratie en inzet van ervaringskennis in hetprofessioneel handelen.c Afstudeerproject waarbij ervaringsdeskundigheid opeen meer overstijgende manier wordt ontwikkeld ofonderzocht.d Profileringsdocument Ervaringsdeskundige SPH’er.

Ondersteuning vanuit lectoraat

VerslavingspreventieDe onderwijsontwikkeling voor ervaringsdeskundigheidwordt ondersteund door onderzoek vanuit het lectoraatVerslavingspreventie. Het lectoraat doet onderzoeknaar de specifieke bijdrage van de inzet vanervaringsdeskundigheid en de daarbij horendeaandachtspunten. Het lectoraat ontwikkelt didactischemiddelen en studiemateriaal ter ondersteuning van deleerlijn.

Deeltijd en duale routeervaringsdeskundigheidVoor de deeltijd en duale opleiding geldt een iets anderprogramma. Ook hier is ervaringskennis erkend alswaardevolle bron van kennis. De opleiding straalt dituit, het curriculum is hierop aangepast. In destudieloopbaanbegeleiding en door opdrachten wordtervaringskennis aangeboord en ontwikkeld.Thematische supervisie verdiept deze ontwikkeling.Studenten die hiervoor kiezen en ruimte krijgen van deinstelling waar zij werken, kunnen zich via eenkeuzeroute ontwikkelen tot ervaringsdeskundigeSPH’er. Het accent ligt hierbij sterk op een training inhet leren hanteren van voordelen, valkuilen en risico’sen op intervisie hierover. Er zijn ook korte(incompany)trainingen mogelijk op dit gebied.

Instellingen die geïnteresseerd zijn in leerwerkplaatsenvoor deze studenten kunnen contact opnemen met AlieWeerman, docent en onderzoeker, via e-mail:a.weerman@windesheim.nl

WIN

1547

33-1

6283

7-nl

-NL-

0612

-2