semantisch zoeken over knowledge graph, semantisch web,
rdf, linked data, ontologieën, metadata, ...
VOGIN-IP-lezing 2014
Eric Sieverts
@sieverts
semantisch zoeken
een deel van het materiaal in deze presentatie wordt ook gebruikt in de eendaagse cursus
"semantisch zoeken"
bij GO Opleidingen
eric sieverts, maart 20142
conflicting views?
Semantic Web Business: Going Nowhere Slowly
I've been a semantic web skeptic for years. SemWeb is useful for information enrichment in certain domains, via a circumscribed set of tools. However, the SemWeb offers a vanishingly small benefit to the vast majority of businesses. The vision persists but is unachievable; the business reality of SemWeb is going pretty much nowhere.
The SemWeb dream centers on sharing linked data via the W3C's Resource Description Framework protocol. There is no question that SemWeb aspires to a worthy goal, but its tools and processes are no match for the reality of never-diminishing online, social, and enterprise data chaos. We will never achieve its ideal universe of neatly marked up data, published by content producers in accordance with the prescriptive W3C standards.
Seth Grimes on January 7, 2014 in InformationWeek
eric sieverts, maart 20143
In case you missed it, a series of recent articles have made a Big Announcement:
The Semantic Web is not here yet.
Additionally, neither are flying cars, the cure for cancer, humans traveling to Mars or a bunch of other futuristic ideas that still have merit.
A problem with many of these articles is that they conflate the Vision of the Semantic Web with the practical technologies associated with the standards. While the Whole Enchilada has yet to emerge (and may never do so), the individual technologies are finding their way into ever more systems in a wide variety of industries. These are not all necessarily on the public Web, they are simply Webs of Data.
Brian Sletten on January 13, 2014 in semanticweb.com
semantisch zoeken
vraag 1:• wanneer is een zoeksysteem een semantisch
zoeksysteem?
.... als het erop staat?
eric sieverts, maart 20144
semantisch zoeken
vraag 2:• welke functionaliteit van een zoeksysteem zou u
semantisch noemen?
eric sieverts, maart 20145
semantisch zoeken
10 Things that Make Search a Semantic Search[volgens Hakia dat zelf beweert semantische zoekmachine te zijn]
1. Handling morphological variations
2. Handling synonyms with correct senses
3. Handling generalizations
4. Handling concept matching
5. Handling knowledge matching
6. Handling natural language queries and questions
7. Ability to point to uninterrupted paragraph and the most relevant sentence
8. Ability to Customize and Organic Progress
9. Ability to operate without relying on statistics, user behavior, and other artificial means
10. Ability to detect its own performance eric sieverts, maart 2014
http://company.hakia.com/whatis.html
6
semantisch zoeken
Current trend : the semantic search system should be able to understand the query and give relevant results based on the current trend and news.
Location of search : When searching for 'what is the temperature', semantic search should provide results based on the current location.
Intent of the search : Semantic search should give appropriate search results based on the intent of the search and not on the specific words used.
Variations of words : Semantic search should consider tenses, plural, singular etc and provide results for all semantic word variations.
Synonyms : Semantic search should understand synonyms and give more or less the same results on any synonyms of the word users search for.
Generalized and Specialized queries : Semantic Search should set relation between generalized and specialized queries and provide appropriate results.
Concept matching : Sub-set of context matching. Semantic search should understand the broad concept of the query and return relevant results.
Natural language queries : On search for 'What time is it in Arizona‘, Semantic Search would show you the current time in Arizona, USA.
Change of meaning based on the group of words. The last word in a query may completely change its meaning. Semantic Search should distinguish such differences and give relevant search results.
eric sieverts, maart 2014
http://www.techulator.com/resources/5933-What-Semantic-Search.aspx
Tony John (2012) - Semantic Search: Factors considered by Search Engines
7
8
maar dat is vooral vanuit
SEO perspectief
semantisch zoeken
samenvattend: globaal 3 soorten toepassingen
1. inschatten van de intentie van de zoeker - en liefst concreet antwoord in plaats van "ten blue links"bijv.: zoekt mobiel in buurt van de Damstraat naar “pizza”
>> adres van pizzeria in de buurt
2. bepalen van betekenis van woorden/tekst in documentenvooraf bij indexeren of achteraf in zoekresultaat;van eenvoudige herkenning van entiteiten of meegegeven metadata, tot complexe kennis van de wereld, zodat automatisch concepten worden toegekend of relevante aanvullende informatie verschijnt
3. automatisch aanpassen van zoekactiesbijv.: zoekactie uitbreiden met gerelateerde zoekwoorden,
zoekwoorden vervangen door betere zoekwoorden, (ook) in andere systemen zoeken
eric sieverts, maart 20149
1. intentie van de zoeker
intentie of context van vraag kan worden bepaald:
• op basis van de lokatie van de zoeker– globaal:
op basis van internetdomein waar gebruiker zit (ip-adres)
op google.nl krijg je ander antwoord dan op google.com– heel precies:
op basis van bekende gps- of gsm-gegevens (mobiel)
• op basis van analyse van de gestelde vraag
• op basis van eerder zoekgedrag van de zoeker
ook bij dubbelzinnige zoekwoorden?
eric sieverts, maart 201410
intentie van de zoeker
intentie of context van vraag kan worden bepaald:
• op basis van lokatie
• op basis van analyse van de gestelde vraag– naam van persoon, bedrijf, product, gebeurtenis, … >> feiten
– naam van gewoon persoon >> facebook / linked-in gegevens
– herkent vaste combinaties van woorden
– natuurlijke taal interpretatie
– statistiek op frequente eerdere vragen
• op basis van eerder zoekgedrag
eric sieverts, maart 201411
Google Knowledge
Graph
wolfram|alpha
eric sieverts, maart 2014
Wie op “Bach” zoekt, vindt vermoedelijk liever gegevens over hem dan websites over hem.Google's Knowledge Graph kent 500 miljoen objecten met 3,5 miljard kenmerken(binnenkort ook in het Nederlands)
13
gegevens o.a. afkomstig uit: "Freebase" (crowdsourced kennisbank), Wikipedia, CIA World factbook enstatistische analyse van eigen gegevens
wat is in dit verband een "graph"?
een netwerk van al die concepten met hun onderlinge relaties en kenmerken
14
graphs zijn nu "hot"
15 eric sieverts, maart 2014
social graph uit Twitter
social graph uit Facebook
relaties in Freebase
16 eric sieverts, maart 2014
meer uit de Knowledge Graph
generieke vragen leveren lijstjes/"carousel",soms in meer rubrieken
17 eric sieverts, maart 2014
18 eric sieverts, maart 2014
20 eric sieverts, maart 2014
feitelijk antwoordboven gewoneresultaten
21
22 eric sieverts, maart 2014
vergelijkingen
23 eric sieverts, maart 2014
Bing heeft iets soortgelijks: "Satori"maar dat reageert nog niet altijd zo slim op combinaties van woorden
intermezzo: een onderzoekje
wat geeft beter antwoord op wat voor soort vragen?zie: http://webzoek.pbworks.com/semantisch
• antwoord uit Google's Knowledge Graph• antwoord uit Bing's Satori• antwoord uit Wolfram|Alpha• gegevens over dat onderwerp uit de Wikipedia• eerste weblinks uit gewone zoekresultaat uit Google • door Sensebot geselecteerde antwoorden • door Cluuz geselecteerde antwoorden • antwoord uit Ask-Cluuz • antwoord uit Kngine • door Factbites samengevatte antwoorden• eerste weblinks uit (semantisch?) zoekresultaat uit Hakia
eric sieverts, maart 201426
intentie van de zoeker
intentie of context van vraag kan worden bepaald:
• op basis van de lokatie van de zoeker
• op basis van analyse van de gestelde vraag
• op basis van eerder zoekgedrag van de zoeker– wat voor zoekvragen stelde gebruiker eerder
– naar welke resultaten keek gebruiker dan (bijvoorbeeld al toegepast in Google's relevantie-personalisatie; opgeslagen "history" is ook al "big data")
eric sieverts, maart 201427
2. bepalen van betekenis
betekenis herkennen van woorden en gegevens in teindexeren tekst en/of in al gevonden resultaten
• herkennen van "entiteiten" in tekst(herkennen van woorden/samenstellingen behorend tot categorieën als plaats, persoon, bedrijf, product, ...)
• tekstanalyse voor automatisch categoriseren (door "machine learning" getraind op taxonomie of thesaurus, zowel inhoudelijk als bijv. "sentiment detection")
• betekenis die herkenbaar aanwezig is in "embedded metadata"(bijvoorbeeld binnen XML of (X)HTML coderingen) >> semantisch web
• inhoudelijke koppeling met geselecteerde andere bronnen (bijvoorbeeld via "linked data")
• ...eric sieverts, maart 201428
example:article from NYTimesanalysed by….. >>
herkennen van "entiteiten"
29
example:article from NYTimesanalysed by"Open Calais" http://viewer.opencalais.com/
30
example:article from NYTimesanalysed by "Zemanta"http://www.zemanta.com/demo/
31
betekenis door structuur
• kent betekenis toe door gegevens gestructureerd op te slaan
• doet dat ook in een "graph" >> graph search
32 eric sieverts, maart 2014
2. bepalen van betekenis
betekenis herkennen van woorden en gegevens in teindexeren tekst en/of in al gevonden resultaten
• herkennen van "entiteiten" in tekst(herkennen van woorden/samenstellingen behorend tot categorieën als plaats, persoon, bedrijf, product, ...)
• tekstanalyse voor automatisch categoriseren (door "machine learning" getraind op taxonomie of thesaurus, zowel inhoudelijk als bijv. "sentiment detection")
• betekenis die herkenbaar aanwezig is in "embedded metadata"(bijvoorbeeld binnen XML of (X)HTML coderingen) >> semantisch web
• inhoudelijke koppeling met geselecteerde andere bronnen (bijvoorbeeld via "linked data")
• ...eric sieverts, maart 201433
voorbeeld:PDF documentgeanalyseerd met Dewey Classifier
automatische classificatie
35
resultaat van analysevan PDF document
36
Google herkentobjecten in images
pinterest biedt automatisch (?) gegenereerdefilters op onder meer recepten
?
2. bepalen van betekenis
betekenis herkennen van woorden en gegevens in teindexeren tekst en/of in al gevonden resultaten
• herkennen van "entiteiten" in tekst(herkennen van woorden/samenstellingen behorend tot categorieën als plaats, persoon, bedrijf, product, ...)
• tekstanalyse voor automatisch categoriseren (door "machine learning" getraind op taxonomie of thesaurus, zowel inhoudelijk als bijv. "sentiment detection")
• betekenis die herkenbaar aanwezig is in "embedded metadata"(bijvoorbeeld binnen XML of (X)HTML coderingen) >> semantisch web
• inhoudelijke koppeling met geselecteerde andere bronnen (bijvoorbeeld via "linked data")
• ...eric sieverts, maart 201439
eric sieverts, maart 2014
uit semantische codering
gestandaardiseerde markering van kenmerken in webpagina's
voorbeelden van “embedded metadata”:– recipe search bij Google en Yahoo– toepassing e-commerce ontology
daarbij gebruikte standaarden:– microformats / rich snippet markup / microdata / schema.org
(Google, Yahoo, Bing) onder andere voor: recepten, recencies, personen, producten, organisaties, gebeurtenissen, muziek
– RDFa
40
41
in huidig Google-interface
onzichtbaar en minder
handig geworden;
NB: alleen in google.com
bij Yahoo overzichtelijker
browser extensies (in Chrome) omembedded metadatauit pagina's te pikken
standaardisatie van kenmerken van producten
met "GR-ontologie" volgens "RDFa“ in “XHTML”
43
nieuwe standaard van de zoekmachinegiganten: microdata hiërarchie van kenmerken voor embeddable metadata in webpagina’s
45
+ nu ook Yandex
de concepten uit degood relations ontology zijn recent ook in schema.org geïncorporeerd
door Google, Bing en Yahoo vastgelegde standaard: microdata met hiërarchie van embeddable metadata kenmerken voor het web
microdata en RDFa
• toepassing van deze technieken is vaak "SEO-driven"
• Google biedt webmasters "Structured data testing tool" dat fouten in codering detecteert
zie blogpost op SearchEngineLand
http://searchengineland.com/how-to-use-rich-snippets-semantic-markup-to-send-rich-signals-139886
eric sieverts, maart 201447
wat heeft zoeker hieraan?
• zoeker kan gerichter zoeken en filteren
(zoals in Google's receptenzoeker)
• zoeker krijgt duidelijker informatie over gevonden items
(zoals Google's rich snippets)
eric sieverts, maart 2014
metadata tools
• er zijn handige browsertools (voor chrome) die analyse maken van in webpagina aanwezige metadata volgens microformat, microdata of RDFa standaard
http://searchengineland.com/how-to-use-rich-snippets-semantic-markup-to-send-rich-signals-139886
chrome extensions:https://chrome.google.com/webstore/category/extensions
• met Google's "webmaster structured data testing tool" kun je indirect net zo iets:
http://www.google.com/webmasters/tools/richsnippetseric sieverts, maart 201449
intermezzo metadata tools
hulp voor makers van pagina's voortoevoegen metadata
2. bepalen van betekenis
betekenis herkennen van woorden en gegevens in teindexeren tekst en/of in al gevonden resultaten
• herkennen van "entiteiten" in tekst(herkennen van woorden/samenstellingen behorend tot categorieën als plaats, persoon, bedrijf, product, ...)
• tekstanalyse voor automatisch categoriseren (door "machine learning" getraind op taxonomie of thesaurus, zowel inhoudelijk als bijv. "sentiment detection")
• betekenis die herkenbaar aanwezig is in "embedded metadata"(bijvoorbeeld binnen XML of (X)HTML coderingen) >> semantisch web
• inhoudelijke koppeling met geselecteerde andere bronnen (bijvoorbeeld via "linked data")
• ...eric sieverts, maart 201457
intermezzo:RDF, semantisch web,ontologieën, linked data, …
rdf
eric sieverts, maart 2014
RDF = resource description framework• RDF is een standaard voor het beschrijven van de relatie
tussen een resource (of een object) en zijn metadata
• RDF gebruikt “namespaces” om naar computer-leesbare beschrijving van gebruikte metadatastandaarden te verwijzen (link via URL)
• RDF is bedoeld om bestaande semantische systemen te (her)gebruiken en te combineren
• RDF wordt meestal in XML-notatie weergegeven
• RDFa = “RDF in attributes” , standaard om metadata in de inhoud van (X)HTML webpagina’s te verwerken
58
intermezzo RDF
rdf tripels
eric sieverts, maart 2014
• eigenschappen (metadata) worden vastgelegd in zogenaamde tripels: subject <predicaat> object (wat je ook zou mogen noemen : ding <eigenschap> waarde )
• waarbij – te beschrijven ding een webadres (URI) heeft– eigenschap van dat ding liefst ook een URI heeft– "waarde" van die eigenschap liefst ook een URI heeft
• voorbeeld:– boek (heeft een webadres: URI)– heeft auteur (betekenis van eigenschap ergens beschreven: URI)– persoon (gegevens van persoon ergens op web te vinden: URI)
• RDF-tripels worden ook gebruikt in "linked data"
• ze worden opgeslagen in zogenaamde triple-stores
59
intermezzo RDF
rdf tripels grafisch
eric sieverts, maart 2014
subject <predicaat> object
doc1 <heeft auteur> auth1
auth1 <heeft naam> john smith
auth1 <heeft affiliatie> home inc.
auth1 <heeft email> [email protected]
grafische representatie vansimpel netwerk van 4 RDF-tripels
60
intermezzo RDF
rdf - weergave in xml
eric sieverts, maart 2014
<rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#"
xmlns="http://www.john.smith.net/rdfexample/">
<rdf:Description rdf:about="http://www.xxx.com/yyy/doc1.xml">
<author>
<rdf:Description rdf:about="http://www.xxx.com/autId/7801">
<name>John Smith</name>
<affiliation>Home Inc.</affiliation>
<email>[email protected]</email>
</rdf:Description>
</author>
</rdf:Description>
</rdf:RDF>
namespaces
URI's van beschreven resources
61
je zou eigenlijk ook nog met URI's moeten verwijzennaar de plek waar die kenmerken gedefinieerd zijn
intermezzo RDF
rdf tripels
eric sieverts, maart 201462
naar idee vanLucas Koster / IP
"Uit Berlijn"
boek
Uit Berlijn
"Armando"
Schuldiglandschap
http://www.worldcat.org/oclc/10098995
is een
http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#type
naam
http://xmlns.com/foaf/spec/#term_name
http://viaf.org/viaf/9885610/
http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.496040
is geschreven door
is schilder van
http://purl.org/dc/terms/creator
http://purl.org/dc/terms/creator
intermezzo RDFhttp://schema.org/Book
title
Armando
http://purl.org/dc/terms/title
rdf bekijken
eric sieverts, maart 201463
intermezzo RDF
voor het bekijken van RDF in webpagina's bestaan, behalve een paar (niet zo handige) Chrome extensies, ook zogenaamde RDF Browsers als webservices, waar je URL's van te analyseren pagina's kunt invoeren
bijvoorbeeld: "graphite"
– http://graphite.ecs.soton.ac.uk/browser
in semantisch webwordt van "alles"
de betekenisvastgelegd
eric sieverts, maart 2014
semantisch web
om betekenis ook te kunnen begrijpen zijn"ontologieën" nodig
64
intermezzo semantischweb & ontologieën
ontologieën
eric sieverts, maart 2014
"Ontology is the philosophical study of the nature of being, becoming, existence, or reality, as well as the basic categories of being and their relations"
Wikipedia
filosofie kunstmatigeintelligentie
semantischweb
65
intermezzo semantischweb & ontologieën
linked(open) data
ontologieën
eric sieverts, maart 2014
een strikt en uitputtend schema voor een bepaald onderwerpsdomein, meestal in een hiërarchische structuur, die alle relevante grootheden en hun relaties bevat, alsmede de regels waaraan die grootheden en relaties binnen dat domein voldoen
filosofie kunstmatigeintelligentie
semantischweb
66
intermezzo semantischweb & ontologieën
linked(open) data
ontologieën
• "kennis-representatie“ waarin kennis over (klein stukje van) de wereld in geformaliseerde vorm is weergegeven
• meestal niet rechtstreeks gebruikt voor ontsluiting
• maakt vollediger en meer complexe representaties van de werkelijkheid mogelijk dan met een thesaurus
• veel mogelijke soorten relaties tussen concepten
• vastgelegde rollen en eigenschappen van die concepten
• vaak voor een beperkt onderwerpsdomein (“wijn ontologie”)
• soms breder in een zogenaamde “core ontology” bijvoorbeeld: CIDOC-CRM (conceptual reference model) voor concepten, relaties en eigenschappen op gebied van cultureel erfgoed
eric sieverts, maart 201467
intermezzo semantischweb & ontologieën
relaties tussen enkele concepten in een eenvoudige "wijn-ontologie"
Château Lafitte Rothschild {is een} wijnhuis
Château Lafitte Rothschild {produceert} Château Lafitte Rothschild Pauillac
Bordeaux {heeft als beste wijnhuizen} Château Lafitte Rothschild
Château Lafitte Rothschild Pauillac {wordt gemaakt door} Château Lafitte Rothschild
Château Lafitte Rothschild Pauillac {is een} Pauillac
Bordeaux {is een} wijnstreek....
veel meer soorten relaties mogelijk dan alleen BT, NT, RT, Use, Used for
68
hiërarchische structuur vanconcepten van één soort ineen eenvoudige "wijn-ontologie"
ontologieën
eric sieverts, maart 2014
elk soort kennisorganisatiesysteem waarmee betekenisbeschreven kan worden, zoals• "echte" ontologieën• thesauri• taxonomieën• semantische netwerken• namenlijsten• concordanties• …
filosofie kunstmatigeintelligentie
semantischweb
69
intermezzo semantischweb & ontologieën
linked(open) data
schema.orgis ook simpele vorm hiervan
ontologieën
eric sieverts, maart 2014
"conceptuele datamodellen" voor allerlei domeinen, zoals• foaf (persoonsgegevens)
• dublin core (15 velden voor vooral erfgoed)
• good-relations ontology (e-commerce)
• music ontology (muziek)
• skos (thesaurusrelaties)
• cidoc-crm (erfgoed)
definities van "velden", klassen van eigenschappen, e.d., meestal niet van hun inhouden
filosofie kunstmatigeintelligentie
semantischweb
70
intermezzo semantischweb & ontologieën
linked(open) data
ontologieën
voor “ontologieën” in het kader van semantisch web en linked data is essentieel dat:
– ontologie zo beschikbaar is dat een computer-programma hem kan lezen, verwerken en interpreteren
→ vereist gestandaardiseerde notaties en formele talen om ze te beschrijven, zoals
• rdf• rdfs• owl• skos• …
eric sieverts, maart 201471
intermezzo semantischweb & ontologieën
voorbeeld van de relaties tussen concepten m.b.t.het standbeeld van Balzacdoor Rodin [CIDOC-CRM]
72
73
74
75
voorbeeld hoe diverse semantische standaarden
(ontologieën) via RDF werden gecombineerd
vroeger veel gebruikte standaarden voor beschrijvingselementen:• v: vcard• mo: music ontology• foaf: friend of a friend• owl: web ontology language• geo
maar worden nu algemeenvervangen door schema.org
76
oud
grafische weergave vanSKOS-representatie vanthesaurustermen & relaties:netwerk van RDF-tripels
Term: Economic cooperation Used For: Economic co-operation Broader terms: Economic policy Narrower terms: Economic integration, European economic cooperation, European industrial cooperation, Industrial cooperation Related terms: Interdependence Scope Note: Includes cooperative measures in banking, trade, industry etc., between and among countries.
SKOSSimple Knowledge Organisation System
77
SKOS relaties
in dit voorbeeld zagen we standaard thesaurusrelaties:<skos:prefLabel> voorkeursterm voor concept<skos:altLabel> synoniemen<skos:scopeNote> omschrijving van concept<skos:broader> algemener concept<skos:narrower> specifieker concept
ook beschrijving in hoeverre termen uit verschillende thesauri inhoudelijk overeenkomen (concordantie) :<skos:mappingRelation> overeenkomst met term uit ander systeem <skos:exactMatch> term heeft zelfde betekenis<skos:closeMatch> term heeft bijna zelfde betekenis<skos:broadMatch> term is ruimer<skos:narrowMatch> term is specifieker
zo kunnen zoekacties worden uitgebreid,ook met termen uit andere systemen
eric sieverts, maart 201478
semantisch web
• ultieme toepassing van interoperabiliteit
• gebruikt combinatie van – RDF(S) – ontologieën (ook thesauri, taxonomieën, semantisch netwerken, …) – formele talen (als SKOS en OWL - ook wel ontologieën genoemd)– annotatie van resources/objecten (=onderwerpsontsluiting)
• als vanuit allerlei systemen wordt gelinkt naar dergelijke computerleesbare "databases" met semantische kennis, kan programmatuur allerlei termen met elkaar in verband brengen ten behoeve van zoeken (en andere functies)
• dat wordt bijvoorbeeld in Europeana toegepast
• en "linked data" moet dat nog makkelijker maken
eric sieverts, maart 201479
intermezzo semantischweb & ontologieën
Tim Berners Lee:
1989: "invented" the World Wide Web
2004: proposed the "semantic web"
2006: designed "linked data" as a step towards realisation of the semantic web
eric sieverts, maart 201480
van web tot linked data
intermezzo linked data
81
intermezzo linked data
linked data
linked (open) data• kan weergegeven als RDF-tripels
zodat die data computer-leesbaar zijn
• ze staan op internet zodat het "open" is
• bedoeld om te worden hergebruiktzodat het belangrijk ingrediënt voor het semantisch web is
• is gestandaardiseerdzodat het makkelijk hergebruikt kan worden
• iedereen kan (en moet!) data bijdragenwaardoor het soms wel een beetje een rommeltje is
• je kunt zoeken in linked data triple-stores SPARQL is voor linked data wat SQL is voor relationele database
eric sieverts, maart 201482
intermezzo linked data
dbpedia: data from Wikipedia
last.fm: artists
geonames:6.2 M toponyms
BBC: wildlifefinder
project GutenbergIMDB
music brainz
Reuters:openCalais
viaf: virtual internationalauthority file
LCSH
NY times
Flickr
"linked open data cloud" - 31 miljard data online – 504 miljoen links daartussendoor standaardisering van dataformats en metadata,
kunnen computers betekenis van die data "begrijpen" en die data gebruiken
rechtspraak.nl
sept 2011
fragment uit het linked dataVIAF-record voorLewis Carrollviaf.org/viaf/66462036/rdf.xml
84
fragment uit het linked dataVIAF-record voor Hugo Brandt Corstiusviaf.org/viaf/94439179/rdf.xml
85
linked data in worldcat
eric sieverts, maart 201486
linked data in worldcat
eric sieverts, maart 201487
sparql - endpoints
nog wat linked data jargon:
SPARQL Sparql Protocol And Rdf Query Language
wat SQL is voor relationele databasesis SPARQL voor RDF triple stores
Endpoints toegangspunten op het web waar je SPARQL zoekactie op RDF triple stores kunt uitvoeren (je moet daarvoor de SPARQL syntax kennen - door een computer laten uitvoeren)
eric sieverts, maart 201488
intermezzo linked data
3. aanpassen zoekacties
aanpassen / verbeteren van zoekacties vooraf (automatisch) bewerken van zoekvraag
• variaties op zoekwoord meenemen in query– spelling verbeterd (statistiek?) [veilgheid >> veiligheid]
– zoeken op woordstam (enkel/meervoud, vervoegingen, ….)[vaccination >> vaccinations, vaccine, vaccinate, vaccinated, …]
– spellingsvariaties [immunisation <> immunization]
– samenstellingen opbreken (en omgekeerd)
[catfood <> cat food ; maatregel + veiligheid <> veiligheidsmaatregelen]
• synoniemen, acroniemen aan query toevoegen (uit woordenlijst, semantisch netwerk, ontologie)[vaccination <> immunization ; jfk <> john f kennedy]
• verwante en specifiekere begrippen aan query toevoegen
(uit semantisch netwerk, thesaurus, ontologie)
eric sieverts, maart 2014
heeft nog niet zo veel met
"semantiek" te maken;
Google doet dat wel al allemaal
89
eric sieverts, maart 2014
3. aanpassen zoekacties
aanpassen / verbeteren van zoekacties achteraf bewerken van zoekresultaat
• zoekresultaten clusteren op basis van inhoud – meestal op basis van woordstatistiek (voorbeeld Clusty, Polymeta)
– soms op basis van automatische classificatie
• in gevonden document alinea(s) tonen die antwoord op vraag geeft
– KWIC display van zoekmachines is eenvoudige vorm daarvan
– zie bijv. Sensebot
• uit meer zoekresultaten samenvatting genereren van belangrijkste bevindingen / antwoorden
– zie bijv. Factbites
90
93
semantische zoekmachines
voor "semantisch" gaan door:
• Wolfram|Alpha "computational knowledge engine", feitelijke gegevens
• DuckDuckGo niet semantischer dan google
• Hakia enterprise search; webresultaten nogal middelmatig
• Cognition voor specifieke databases, bijv. voor Medline
• Sensebot vat ook inhoud van meer documenten samen
• Factbites samengevatte informatie uit geselecteerde bronnen
• Cluuz selecteert (uit) antwoorden; ask.cluuz beantwoordt vragen
• Swoogle RDF ontology search engine
• Sindice zoekmachine voor sites met RDF metadata
• Kngine heeft ook een app voor smartphones
• Unsilo nog in ontwikkeling ("invite" aanvragen)
94 eric sieverts, maart 2014
what all that alphabet soup means
• CC Creative Commons• CIDOC-CRM CIDOC Conceptual Reference Model• DC Dublin Core• FOAF Friend-of-a friend• GR Good Relations Ontology• HTML HyperText Markup Language• LOD Linked Open Data• MO Music Ontology• OG Open Graph protocol• OWL Web Ontology Language• RDF Resource Description Framework• RDFa RDF in Attributes• SKOS Simple Knowledge Organisation System• SPARQL Sparql Protocol And Rdf Query Language• URI Uniform Resource Identifier• URL Uniform Resource Locator• VIAF Virtual International Authority File (authors)• XHTML eXtensible HyperText Markup Language• XML eXtensible Markup Language
the end
eric sieverts, maart 201496
voor meer "didactische" informatie zie o.a. semantic universityhttp://www.cambridgesemantics.com/semantic-university
Top Related