DE ZWARTE HOND | VERENIGING DELTAMETROPOOL
KWALITATIEVEVERGELIJKING DE INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT VAN DE ZUIDELIJKE RANDSTAD IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
SEPTEMBER 2014
COLOFONPROJECTTEAM
De Zwarte HondDaan ZandbeltChristopher de Boer
Vereniging DeltametropoolPaul Gerretsen (agent)David DoogheMariana Faver
Projectpaginahttp://deltametropool.nl/nl/internationale_connectiviteit
OpdrachtgeverProvincie Zuid-Holland
KERNTEAM INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT
Frank van den Beuken (Rotterdam)Adriaan van Doorn (IenM)Wouter Metzlar (IenM)Mart Musters (Den Haag)Jacqueline Smit (IenM)Peter Verbon (PZH)
De Zwarte Hond & Vereniging Delta-metropool, Kwalitatieve Vergelijking.De internationale connectiviteit van de Zuidelijke Randstad in een inter-nationaal perspectief.
September 2014, Rotterdam.
Vereniging Deltametropool is een onafhankelijk netwerk van personen en organisaties dat zich inzet voor de metropolitane ontwikkeling van Nederland en van Nederlandse stedelijke regio’s, in een inter-nationaal perspectief. Het stimuleren van metro-politane ontwikkeling is onze missie. De vereniging brengt als platform relevante personen en organisa-ties samen rond deze missie. Daarnaast ontwikkelt de vereniging als onderzoekslaboratorium kennis over metropolitane ontwikkeling en past die toe in projecten. Op die manier worden actoren op het metropolitane schaalniveau geholpen om tot een ef-fectievere organisatie en besluitvorming te komen. Vereniging Deltametropool is een algemeen nut beogende instelling (ANBI). Ze verbindt bedrijven en kennisinstellingen aan de publieke organisa-ties en vormt daarmee een brug tussen onderzoek en praktijk. Daarnaast is de vereniging actief in internationale professionele netwerken en heeft contacten met andere metropolitane gebieden en biedt haar leden daarmee een mogelijkheid gemak-kelijker de weg naar internationale fora te vinden.
www.deltametropool.nl www.twitter.com/deltametropool
KWALITATIEVEVERGELIJKING DE INTERNATIONALE CONNECTIVITEIT VAN DE ZUIDELIJKE RANDSTAD IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
SEPTEMBER 2014
DE ZWARTE HOND | VERENIGING DELTAMETROPOOL
INHOUDSOPGAVE
INTRODUCTIE 5
LESSEN 6
LESSEN 8
CONCLUSIES IN BEELD 10
DUBBELSTEDEN 12
OMVANG 14
CONNECTIVITEIT: LUCHT 16
CONNECTIVITEIT: HSL 18
VRACHT 22
ECONOMISCHE SECTOREN 24
BIJLAGEN 47
KOPENHAGEN-MALMÖ 52
ANTWERPEN-BRUSSEL 60
KEULEN-BONN 72
SAN FRANCISCO-OAKLAND 82
BARCELONA 90
GENEVE-LAUSANNE 98
HAVENSECTOR 26
GREENPORTS NETWORK 28
KENNIS-AS 30
ORGANISATIEVORM 32
STRATEGIEËN 34
PROJECTEN: INVESTEREN 38
PROJECTEN: OPTIMALISEREN 39
PROJECTEN: INTEGREREN 43
PARIJS 104
SINGAPORE 112
LIVERPOOL-MANCHESTER 118
LONDEN 124
LILLE 132
ROTTERDAM-DEN HAAG 138
5
INTRODUCTIEIn het Bestuurlijk overleg MIRT 2013 is afgesproken dat Rijk en regio het
MIRT onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad” starten. Internationale connectiviteit betreft het gemak waarmee de economische clusters in de Zuidelijke Randstad verbonden zijn met andere economische netwerken in de wereld. Daarbij gaat het om zowel personen, goederen als informatie.
Binnen de Zuidelijke Randstad worden de volgende vier economische clusters onderscheiden: Rotterdam World Port, Den Haag Internationale Stad van Vrede en Recht, Greenports Network en de Zuid-Hollandse kennis-as. Het doel van dit MIRT onderzoek is het verkrijgen van zicht op de wenselijkheid en effectiviteit van verbeteringen inzake internationale connectiviteit, zodat oplossingsrichtingen kunnen worden geformuleerd die de economische kracht van de Zuidelijke Randstad versterken. In het kader van het MIRT onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad” wordt een drietal deelonderzoeken uitgevoerd:
1) Onderzoek naar historische trends en ontwikkelingen t.a.v. internationale connectiviteit in de Zuidelijke Randstad2) Kwantitatieve internationale vergelijking van de Zuidelijke Randstad op het gebied van internationale connectiviteit3) Kwalitatieve vergelijking van de Zuidelijke Randstad met een aantal vergelijkbare regio’s. Dit cahier beschrijft hiervan de resultaten.
Doel en aanpak onderzoekDit deelonderzoek (3) betreft een internationale kwalitatieve vergelijking van
de Zuidelijke Randstad en draagt bij aan het algemene onderzoeksdoel door te beantwoorden welke regio’s waarom interessant zijn in het kader van het onderzoek “Internationale connectiviteit Zuidelijke Randstad”. Om deze vraag te beantwoorden zijn drie stappen doorlopen:
Stap 1: Er is een longlist van interessante regio’s opgesteld. Hierbij is gekeken naar de vergelijkbaarheid van deze (deel)regio’s met de Zuidelijke Randstad, aan de hand van basisgegevens omtrent sociale, economische, infrastructurele en ruimtelijke structuren en voor zover bekend specifieke strategieën of instrumenten die worden gehanteerd en in het kader van het onderzoek interessant kunnen zijn.
Stap 2: Op basis van beschikbare kennis en gegevens, bij zowel opdracht-nemer als opdrachtgever, is uit de longlist een shortlist van 11 regio’s opgesteld. Deze 11 regio’s zijn verder bestudeerd aan de hand van 4 criteria: mate van economisch succes (internationale concurrentiepositie), connectiviteitsniveau, internationale connectiviteit als factor voor het economisch succes en de mate waarin intelligente, succesvolle of innovatieve strategieën worden toegepast in relatie tot de internationale connectiviteit.
Stap 3: Selectie van 3 topregio’s, die het meest interessant zijn in het kader van het overkoepelende MIRT onderzoek. De topregio’s zijn Kopenhagen-Malmö, Antwerpen-Brussel en San Fancisco-Oakland. Deze dubbelsteden hebben enerzijds een omvang en economische sectoren of clusters vergelijkbaar met de dubbelstad Rotterdam-Den Haag en anderzijds beschikken ze over een andere invalshoek qua strategie en daarmee ook andere projecten of interventies.
7
LESSEN
De Zuidelijke Randstad heeft een goede uitgangspositie en staat er redelijk goed voor. Er zijn echter punten van verbetering. Vanuit de Adaptieve Agenda heeft de Zuidelijke Randstad wel een langetermijn visie, echter een specifieke mobiliteitsstrategie met een bijhorende set van samenhangende projecten of interventies, is opvallend afwezig, dit in vergelijking met internationale regio’s.
Enkele opvallende lessen uit het onderzoek:1. De bewijsvoering tussen grote
investeringen in internationale connectiviteit en GDP is boterzacht. Enerzijds zijn de regionale data vaak onvoldoende om dit hard te maken, anderzijds leiden investeringen lang niet altijd tot het gewenste effect. Dit gezegd zijnde valt desalniettemin op dat de geselecteerde regio’s wel blijven investeren in internationale connectiviteit.
2. Het cluster ‘Internationale Organisaties’ te Den Haag: het valt op dat deze, in contrast tot het internationale cluster te Brussel, ver verwijderd ligt van een HOV-knooppunt.
3. Het voedingscluster: Parijs (het Rungis handelscluster) en Øresund (link met wetenschap) blijken interessante voorbeelden. Is een cargo food link door middel van de TGV denkbaar?
4. Het havencluster: Singapore (à la Rotterdam) en Antwerpen (sluis, getijdendok, groene singel, ijzeren rijn) blijken interessant om verder te onderzoeken.
5. Schiphol is de belangrijkste luchthaven voor de Zuidelijke Randstad en functioneert zeer behoorlijk. De betrouwbaarheid van de (snelle) verbinding met deze luchthaven verdient echter aandacht.
6. Rotterdam-The Hague Airport vormt een mooie aanvulling op Schiphol; vooral voor de particuliere luchtvaart. De verbinding van R-TH-airport met HOV lijkt minder problematisch dan vaak gesteld. Een eenvoudige verbetering van de verbinding tussen terminal en RandstadRail station kan al veel doen.
7. Context: verwaarloos de directe omgeving niet. Internationale connectiviteit is ook nationale connectiviteit!
Het vervolg van deze publicatie toont kaarten en data, waarbij per thema de rood omrande regio’s telkens het best vergelijkbaar zijn met de Zuidelijke Randstad.
LESSENKopenhagen-Malmö
Waarom?Een dubbelstad van vergelijkbare omvang met een goede
regionale organisatie: Öresundskomiteen. In deze regionale samenwerking zijn vertegenwoordigd de steden en provincies rondom de Sont, de zeestraat tussen Denemarken en Zweden. Door samenwerking kan de Öresund-regio genoeg kritische stedelijke massa samenbrengen om zich internationaal te positioneren als een duurzame regio.
Lessen? Een jonge, goed georganiseerde en interessante regio.
Internationale connectiviteit wordt hier verbeterd door de Fehmarntunnel voor auto- en treinverkeer tussen Duitsland, Denemarken en Scandinavië.
Antwerpen-Brussel
Waarom?Een dubbelstad met vergelijkbare omvang en economische
sectoren, gelegen in de verstedelijkte Amsterdam-Brussels-Cologne (ABC) Delta. Samen met lokale en regionale publieke partijen wordt er gestreefd om dit metropolitane kerngebied uit te bouwen tot een plek die de concurrentie aankan met andere sterk verstedelijkte gebieden in Europa.
De regio heeft een groot internationaal cluster rondom de EU en de NAVO in Brussel en Antwerpen heeft een haven die in Europa meetelt. Kennisclusters zijn op enkele plekken in de regio te vinden, met het zwaartepunt in en om Leuven.
Lessen? Interessante internationale connectiviteitsprojecten: een
nieuw getijdendok en open dok in de haven van Antwerpen, de Schuman-Josaphattunnel in Brussel en het Diabolo-project, dat Brussels Airport beter verbindt met zowel de Europese wijk in Brussel als met Antwerpen en Nederland.
Keulen-Bonn
Waarom? Een dubbelstad van vergelijkbare omvang, de regio ligt naast
het Roergebied en is onderdeel van de grotere verstedelijkte ABC-delta.
Lessen? De regio is stabiel en succesvol, waarschijnlijk erg in
samenhang met de positieve ontwikkeling van de Duitse economie als geheel. Er zijn geen opvallende projecten en er spreekt weinig ambitie uit qua internationale connectiviteit. De focus ligt op het goed inpassen van infrastructuur die door de regio heen gaat.
9
LESSENSan Francisco-Oakland
Waarom? Een dubbelstad van vergelijkbare omvang als onderdeel van
een groter geheel. De San Francisco Bay Area heeft - met 7,5 miljoen inwoners - een vergelijkbare omvang als de Randstad. De regio heeft verder enkele vergelijkbare sectoren (kennisclusters, haven en meer). De Bay Area heeft een specifieke vorm van samenwerking: niet intensiever dan strikt noodzakelijk. De relatief lichte bestuurlijke organisatie heeft een opvallend compacte en duidelijke strategie.
Lessen? Projecten worden geprioriteerd naar hun score op algemene,
door de regio gestelde doelen, en op een kosten-baten analyse. Deze projecten variëren van een hogesnelheidslijn naar Los Angeles tot eigen rijbanen voor hybride auto’s en carpoolers.
Singapore
Waarom? Een stad van vergelijkbare omvang, met grote(re) haven
en vliegveld. De stad ontwikkelt en specialiseert zich ook in een aantal nieuwe sectoren.
Lessen? De haven breidt uit op vergelijkbare wijze als Rotterdam
(steeds grootschaliger en verder van de stad). Singapore maakt zich minder afhankelijk van de handel over zee en door de lucht, door haar economie te diversificeren. De stad investeert in de ontwikkeling van (Chinees) toerisme en kennisclusters in nano- en bioscience.
Genève-Lausanne
Waarom? Een tweekernige regio met een internationaal cluster dat
bestaat uit de Verenigde Naties, Rode Kruis (Genève), het IOC (Lausanne) en de UEFA (Nyon).
Lessen? Het VN-cluster is matig verbonden met het vliegveld van
Genève. Kennelijk is dit niet belangrijk en reist iedereen per taxi of auto. De twee kantons hebben verder een raamovereenkomst, met bijhorende pre-financiering, ondertekend om de as tussen beide steden aan te pakken, zowel qua auto- als treinverkeer.
Zuid en Centraal Parijs
Waarom?Een grote metropolitane regio, waarbij een deel (Zuid
en Centraal Parijs) redelijk goed vergelijkbaar is met de metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
Lessen? Interessante analyse en integrale strategie voor de lange
termijn. Door middel van samenwerkingscontracten tussen rijks-, regionale en lokale overheden wordt gewerkt aan de ontwikkeling van gebieden rondom de nieuw aan te leggen metro in de regio.
Liverpool-Manchester
Waarom?Een dubbelstad van vergelijkbare omvang als onderdeel
van een groter geheel, verstedelijkt Noord-Engeland, met een ontluikende (boven)regionale samenwerking.
Lessen? In de nabije toekomst wordt verwacht dat deze twee regio’s
sterker gaan samenwerken. Hoe beginnen zij aan hun (boven) regionale samenwerking? Wat worden de ambities, strategie en projecten?
Oost en Centraal LondenWaarom?Een grote metropolitane regio, waarbij een deel (Oost
en Centraal Londen) redelijk goed vergelijkbaar is met de metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
Lessen? Lichte regionale bestuurlijke organisatie, die slim met haar
32 ‘gemeenten’ omgaat en vooral gericht is op infrastructurele interventies, die de interne- en externe samenhang en specialisatie(s) moeten vergroten. Met glasheldere bestuurlijke doelen waarvoor publiek rekenschap wordt gegeven.
Lille
Waarom? Een middelgrote stedelijke regio als onderdeel van de
grotere verstedelijkte ABC-delta met een wereldberoemd project ter versterking van haar internationale connectiviteit: Euralille. Lille Métropole is een samenwerking van 85 (stedelijke en landelijke) gemeenten. Met ongeveer 1 miljoen inwoners is het de vierde grootste agglemeratie in Frankrijk. Enkele gemeenteraadsleden per gemeente zetelen in het bestuur van de regio Lille Métropole.
Lessen? Lille heeft de ambitie om zich te committeren aan de
mobiliteit van de 21e eeuw door alternatieve reismogelijkheden voor de auto en het OV tot één van haar prioriteiten te maken. Naast infrastructuurinvesteringen wordt vooral ingezet op het optimaliseren van bestaande infrastructuur en oplossingen zoals carpoolen, autodelen en Park & Ride voorzieningen.
Dubbelstad Vergelijkbare Vergelijkbare Vergelijkbare Organisatie Strategie Projecten Projecten omvang internationale economische internationale regionale connectiviteit sectoren connectiviteit connectiviteit
01 Kopenhagen-Malmö
02 Antwerpen-Brussel
03 Köln-Bonn
04 San Francisco-Oakland
05 Barcelona
06 Genève-Lausanne
07 Parijs
08 Singapore
09 Liverpool-Manchester
10 Londen
11 Lille
CONCLUSIES IN BEELD
Sterk vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Deels vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
11
Dubbelstad Vergelijkbare Vergelijkbare Vergelijkbare Organisatie Strategie Projecten Projecten omvang internationale economische internationale regionale connectiviteit sectoren connectiviteit connectiviteit
01 Kopenhagen-Malmö
02 Antwerpen-Brussel
03 Köln-Bonn
04 San Francisco-Oakland
05 Barcelona
06 Genève-Lausanne
07 Parijs
08 Singapore
09 Liverpool-Manchester
10 Londen
11 Lille
De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, zijn direct verkozen vertegenwoordigers.
De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, wordt samengesteld uit een groep direct verkozen vertegenwoordigers.
De organisatie, verantwoordelijk voor de strategie en/of projecten, wordt samengesteld uit een groep direct verkozen vertegenwoordigers en private personen.
Specifieke regionale mobiliteitsstrategie
Mobiliteit onderdeel van totale regionale strategie
CONCLUSIES IN BEELD
De strategie van de regio vermeldt projectengericht op het verbeteren van de internationale en/of de regionale connectiviteit.
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
DUBBELSTEDEN
13Onvoldoende data beschikbaar.
Onvoldoende data beschikbaar.
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
OMVANG
15
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
50%
100%
150%
200%
250%
Zuid-Holland
Region Iemanique
Greater Manchester
Merseysidetotal
Zuid-Holland
Zuid-Holland
Nord - Pas-de-Calais
Hovedstaden
Sydsverige
totaal
Zuid-Holland
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
totaal
Zuid-Holland
KölnZuid-Holland
Inner London
Outer LondontotaalZuid-Holland
Ile de FranceZuid-Holland
Cataluna
Zuid-Holland
GDP/ hoofd bevolking
dichtheid bevolking
in bebouwd gebied
dichtheid bevolking in regio
bevolkingBron: Eurostat
Onvoldoende data beschikbaar.
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Onvoldoende data beschikbaar.
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Legenda
Vergelijkbaar metZuidelijke Randstad
CONNECTIVITEIT: LUCHT
17
Databron vluchten: www.openflights.org
CONNECTIVITEIT: LUCHT
CONNECTIVITEIT: HOGE SNELHEIDSTREIN
Londen
Köln
Rotterdam
Antwerpen-Brussel
Parijs
Lille
Manchester
Barcelona
Genève
Bron: Johomaps 2006-2014
19
CONNECTIVITEIT: HOGE SNELHEIDSTREIN
Köln
Rotterdam
Antwerpen-Brussel
Kopenhagen-Malmö
Genève
ANTWERPENBRUSSEL
BARCELONA
LIVERPOOLMANCHESTER
KOPENHAGENMALMÖ
GENÈVELAUSANNE
LONDEN
CONNECTIVITEIT: HOGE SNELHEIDSTREIN
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
21
ROTTERDAMDEN HAAG
KEULENBONN
PARIJS
LILLE
SAN FRANCISCOOAKLAND
SINGAPORE
CONNECTIVITEIT: HOGE SNELHEIDSTREIN
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
HSL station
HSL lijnHSL lijn in planning
Legenda
Parijs
Lille
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam
Singapore
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
VRACHT: LUCHT - WEG - WATER
23
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Region lemaniqueZuid-Holland (+Schiphol)
Inner London
Outer London
Zuid-Holland (+Schiphol)
Geneva
Londen
Lille
Kopenhagen Malmö
Antwerpen Brussel
Barcelona
Köln Bonn
Liverpool Manchester
Parijs
Nord - Pas-de-Calais
Zuid-Holland (+Schiphol)
Hovedstaden
Sydsverige
Zuid-Holland (+Schiphol)
Prov. Antwerpen
Prov. Vlaams-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Zuid-Holland (+Schiphol)
Greater Manchester
Merseyside
Zuid-Holland (+Schiphol)
Koln
Zuid-Holland (+Schiphol)
Cataluna
Zuid-Holland (+Schiphol)
Ile de France
Zuid-Holland (+Schiphol)
100%
150%
200%
50%
Vrachtverkeer lucht
Vrachtverkeer wegVrachtverkeer water
Bron: Eurostat
Legenda
Onvoldoende data beschikbaar.
Onvoldoende data beschikbaar.
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
VRACHT: LUCHT - WEG - WATER
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
ECONOMISCHE SECTOREN
25
Werkgelegenheid
Bruto toegevoegde waarde
agricultuur, bosbouw en vissen industrie, inclusief energiebouwdistributie, trade, reparatie, transport, accommod., voedsel, diensteninformatie en communicatiefinanciele en verzekeringsactiviteitenvastgoed activiteitenacademische, technische, administratie en ondersteunende activiteitenoverheid, educatie, gezondheidszorgoverige dienstenBron: OECD
Onvoldoende data beschikbaar.
vergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Databeschikbaarheid van de regio’s:1 2 3 41 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
Parijs
Lille
Legenda
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
geen zeehaven
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
HAVENSECTOR
27
waterbinnenstadhavengebiedvergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
geen zeehaven
geen zeehaven
Legenda
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
GREENPORTS NETWORK
29
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn Legenda
GREENPORTS NETWORK
Rotterdam-Den Haag
waterbinnenstadhavengebiedlandbouwgebiedvergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Onvoldoende data beschikbaar.
INTERNATIONALE SECTOR & KENNIS-AS
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
31
Legenda
INTERNATIONALE SECTOR & KENNIS-ASwaterbinnenstadbijzonder stedelijk gebied (kennis- en/of internationaal georienteerd cluster) vliegveldvergelijkbaar met Zuidelijke Randstad
Parijs
Lille
Singapore
San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
Öresundskomiteen bestaat uit 12
lidorganisaties met daarin ondermeer
lokale gemeenten en regionale
bestuursorganen, dit aan beide zijden van
de Öresund.
Met een door de private sector geleide raad en leiders die de
zes gemeenten Halton, Knowsley, Liverpool, Sefton, St Helens en
Wirral representeren, ondersteunt de Liverpool City Region LEP samen
met haar 450+ leden de economische groei.---
De ‘Greater Manchester Combined Authority’ (GMCA) bestaat uit tien
indirect gekozen leden. Elk van deze leden is een rechtstreeks verkozen raadslid uit één van de 10 grootstedelijke gebieden die
Greater Manchester vormen.
Ruimte Vlaanderen werkt voor en in opdracht van de
minister van Ruimtelijke Ordening en de Vlaamse
Regering, bereidt regeringsbeslissingen
voor en voert het ruimtelijk ordenings-
beleid uit.
De regio’s van Vaud en Geneve (…) tekenden in
2009 een raamovereenkomst met daarin een
prefinanciering voor dringende werkzaamheden.
Dit programma heeft in 2010 geresulteerd in een overeenkomst tussen de
‘CFF’ en het ‘l’Office fédéral des transports’ rondom het
Genève 2030 programma.
Greater London Authority, The London Assembly, is een verkozen
waakhond voor de hoofdstad, die is opgebouwd uit 25 leden. Haar rol is te onderzoeken hoe effectief de
burgemeester, het beleid, besluiten en activiteiten zijn. Ze daagt
Londen uit en onderzoeken kwesties die het dagelijks leven in London beïnvloeden. Dit ter verbetering van de stad en iedereen die er
woont. De burgemeester heeft een
belangrijke rol in het besturen van Londen en het uitzetten van plannen en beleid om de stad te
verbeteren.
Het Agència Metropolitana de Desenvolupament Urbanístic
i d’Infraestructures (Metropolitaan Agentschap
voor Stedelijke Ontwikkeling en Infrastructuur) werd gevormd onder leiding van Barcelona’s City Council, in combinatie met de deelname van negen openbare aandeelhouders
waaronder de ‘Metropolitan Area of Barcelona’, de haven
en het vliegveld van Barcelona, en het ‘Consortium for
Barcelona's Free-trade Zone.’
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
ORGANISATIEVORM
33
Paris Métropole bestaat uit
vertegenwoordigers van elke gemeenschap in de grotere regio rondom Parijs, die ervoor gekozen
hebben om deel te nemen.
Lille Metropole is een openbare instelling, die bij wet van 31 december 1966 is opgericht, met als doel de nadelen als
gevolg van versnippering te overwinnen. De 179 gekozen leden van Lille Metropole
worden benoemd in de gemeenteraadsverkiezingen. Ze worden gekozen voor zes
jaar.
De Urban Redevelopment Authority is de
nationale stedelijke stedenbouwkundige
dienst van Singapore, en een autonome
afdeling onder het ministerie van Nationale
Ontwikkeling van de regering in Singapore.
Keulen / Bonn eV is een vereniging van de onafhankelijke steden Keulen, Bonn en Leverkusen, evenals de districten Rhein-Sieg-Kreis, Rhein-Erft, Rhein-Kreis Neuss, Oberbergischer cirkel en Rheinisch-Bergische district.
Leden in aanvulling op de acht lokale autoriteiten zijn de Kamer van
Ambachten van Keulen, de Koophandel en Fabrieken Kamer Bonn / Rhein-Sieg, de Kamer van Koophandel van Keulen, de Keulse wijkspaarbank, Sparkasse Köln Bonn, Sparkasse Leverkusen, de Regionale Vereniging van het Rijnland
en de DGB Gewest Keulen-Bonn. Gasten van de Keulse lokale overheid en het district Ahrweiler zijn in de
besluitvorming en werkende organen van de vereniging betrokken.
De vereniging van Bay Area Governements, is een regionaal
planbureau met daarin de verschillende lokale overheden uit de San Francisco Bay Area,
Californië. Als adviserende organisatie heeft ABAG een
beperkte wettelijke bevoegdheid. Het wordt bestuurd door de Algemene Ledenvergadering, die bestaat uit een gekozen
ambtenaar (afgevaardigde) uit elke stad of
provincie, die lid is van de organisatie.
Rijk en Zuidveugelpartners.Het Samenwerkingsverband
Zuidvleugel is een samenwerkings-
verband van de gemeenten Den Haag en Rotterdam,
de regio’s Holland Rijnland, Drechtsteden, Midden-Holland, Stadsgewest
Haaglanden, Stadsregio Rotterdam en de provincie
Zuid-Holland.
ORGANISATIEVORM
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
STRATEGIEËN: INHOUDSTABEL
35
ADAPTIEVE AGENDA ZUIDELIJKE RANDSTAD 2040 Een uitnodigend perspectief van Rijk en regio voor markt en samenleving
DEFINITIEVE VERSIE 2013 – 2014
Opgesteld door het Rijk en de Zuidvleugelpartners Vastgesteld in Bestuurlijk Overleg MIRT 14 november 2013
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
STRATEGIEËN: INHOUDSTABEL
Rotterdam-Den Haag
Meer mobiliteit betekent
meer kansen.
(...) de multimodale vracht- en logistieke hub voor het
Noordelijke Verenigd Koninkrijk en Ierland
/Een effectief
vervoersnetwerk is een essentiële katalysator om
het potentieel van Greater Manchester te realiseren. Dit omdat het mensen verbindt
met plaatsen op een duurzame manier (...)
Via een duurzaam lange-termijnbeleid inzake
mobiliteit en openbare werken geven we vorm aan de uitdagingen op
vlak van bereikbaarheid, veiligheid,
toegankelijkheid, duurzaamheid en
leefbaarheid.
De regio’s van Vaud en Geneve (…) vervolgen de
samenwerking rondom de noodzakelijke
ontwikkeling van het autosnelwegennet, om zo de knelpunten rond de steden te
elimineren.
Londen heeft een transport system van wereldklasse. Daarin investeren ondersteunt de economie en de
kwaliteit van leven in de hoofdstad.
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
STRATEGIEËN: AMBITIES
37
Paris Métropole probeert gekozen
vertegenwoordigers van de metropool hun
standpunten over vraagstukken rondom
mobiliteit en het verkeer op de schaal van het gehele grootstedelijke gebied en
over andere diverse problematiek te laten
delen.
De ambitie van Lille is om zich te committeren
aan de mobiliteit van de 21e eeuw, dit door alternatieve reismogelijkheden
voor de auto en het ov tot één van haar
prioriteiten te maken.
We zijn vastbesloten om een van de beste openbaar
vervoers-systemen in de wereld te
bouwen. Gezien onze beperkte hoeveelheid land,
zullen we moeten blijven doorgaan met het beperken van
het privé vervoer en het investeren in een meer uitgebreid openbaar vervoerssysteem.
Samen ontwerpen aan
ruimtelijke regionale
toekomst-perspectieven.
(...) Plan Bay Area’ (...) gebaseerd op de betrokkenheid van de
Metropolitan Transportation Commission (MTC) om individuele projecten te evalueren en er zo voor te zorgen dat geld
wordt toegewezen aan de meest rendabele projecten die bijdragen aan een meer
duurzame toekomst voor de regio.
De Zuidelijke Randstad is een mondiaal
concurrerende regio en in 2040 is die positie versterkt en behoort ze nog steeds tot één van de tien economisch krachtigste regio’s in
Europa.
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
STRATEGIEËN: AMBITIES
Rotterdam-Den Haag
CrossrailLiverpool Superport
HSL- station Antwerpen-CentraalFehmarnbelt Tunnel
HSL station Sants station Snelweguitbreiding
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
PROJECTEN: INVESTERINGEN
39
Ligne 15 Grand Paris Express
Gare Lille Europe
Nieuwe metrolijnen
Bay Area Rapid Transport (BART)ICE station Köln Bonn airport
Tweede Maasvlakte
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
PROJECTEN: INVESTERINGEN
Rotterdam-Den Haag
Albertkanaal optimaliserenVerbinding tot Copenhagen Airport over Oresund brug verbeteren
verbeteren prestaties London TubeVerbeteren service Cross City Bus
Perronverlenging Geneve-Cornavin
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
PROJECTEN: OPTIMALISEREN
41
Mobil im Rheinland verbeteren betrouwbaarheid Muni bus
Peage Urbain
herontwikkeling metrolijn 01
Travel smart
Randstadrail
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
PROJECTEN: OPTIMALISEREN
Rotterdam-Den Haag
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
PROJECTEN: OPTIMALISEREN
43
PROJECTEN: OPTIMALISEREN
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
Rotterdam-Den Haag
Stockport centre
M1 metroline Ørestad
Ronda del Mig expressway
Tunnel Schuman Josaphat
Kopenhagen-Malmö
Barcelona
Liverpool-Manchester
Antwerpen-Brussel
Genève-Lausanne
Londen
PROJECTEN: INTEGREREN
45Leiden W4
Contracts de développement territorial Integrated Transport Hubs
Rheinboulevard
Parijs
Lille
Singapore
Keulen-Bonn San Francisco-Oakland
PROJECTEN: INTEGREREN
Rotterdam-Den Haag
Top Related