23-10-2014

1

Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg

Zorgdialoog

16 oktober 2014

Dr. Janneke P. Schermers

Presentatie

Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg

• Nederlandse gezondheidszorg• spelers in het veld

• het spel

• de balans

• focus: rol zorgverzekeraar

23-10-2014

2

CV

• gynaecoloog

• medical director farmaceutische industrie

• senior inspecteur gezondheidszorg

• lid Tweede Kamer

• universitair docent publieke gezondheidszorg + eigenaar ZorgLabyrint (advisering en toezicht in de gezondheidszorg, focus: gezondheidszorgsysteem en patient empowerment)

Nederlandse gezondheidszorgsysteem

• uitgaven zorg 13% BBP (1953: 3%), groei altijd > groei BBP

• uitgaven zorg 76.7 miljard, waarvan 23.5 miljard ziekenhuiszorg / specialisten

• situatie in Nederland: veel cure, veel care, weinig eigen bijdragen, weinig out of pocket

Prof. Paul Schnabel, Zorgdialoog, oktober 2013

23-10-2014

3

Nederlandse gezondheidszorgsysteem• zorgverzekeringswet ingevoerd in 2006

• privaat system met publieke borging

• markt georiënteerd systeem

• focus op kwaliteit => transparantie vereist

patiënten

zorgaanbieders zorgverzekeraars

Systeem onder druk

Solidariteit:• tussen oud en jong

• ‘eigen schuld dikke bult’:

onderzoek (n=3000, 2014) => niet (compleet) in

basispakket:

• complicaties van onnodige behandeling: 92%

• medische problemen t.g.v. onachtzaamheid tijdens reizen in het buitenland: 90%

• hulp bij stoppen met roken: 91%

• dieet advies: 94%

23-10-2014

4

Patiënten

• levensverwachting ↑ => oudere patiënten => concentratie ↓ van laag complexe / chronische zorg + interdisciplinaire samenwerking

• beter geïnformeerd, kritischer en mondiger

• zelfzorg ↑

• ‘De participerende patiënt’ (RVZ) => shared decision making

• patiënten groeperen zich

• betrokken bij definiëren kwaliteit

Going back to the base

8

23-10-2014

5

Participatie patiënten

Patiënten en wetgeving

• Klachtwet patiënt

• WGBO

zorgaanbieders zorgverzekeraars

=> patiënt - zorgaanbieder

23-10-2014

6

Zorgaanbieders

• 7 miljoen patiënten / jaar ontvangen gespecialiseerde zorg ≈ 43% van de Nederlandse populatie

• waardering (chronische > non-chronische zorg)

– algemene ziekenhuizen 7.4• laatst bezochte ziekenhuis 7.6

– zorgaanbieders 7.6• laatst bezochte zorgaanbieder 7.8

• focus on patiëntveiligheid – slechts 4% van de medische fouten door gebrek aan kennis!

Zorgaanbieders en wetgeving

• wet BIG

– titelbescherming

– tuchtrecht

• Kwaliteitswet zorginstellingen

patiënt

=> 2 assen zorgaanbieder zorgverzekeraar

23-10-2014

7

Zorgverzekeraars

• krachtige (machtige?) conglomeraten

• mogelijkheid elk jaar van zorgverzekeraar te veranderen

• iedereen verzekerd voor basispakket

• basis pakket:– inhoud door overheid bepaald

– geen prijsdifferentiatie

– acceptatieplicht

• eigen risico

Presentatie

Bouw en werking van de Nederlandse gezondheidszorg

• Nederlandse gezondheidszorg• spelers in het veld

• het spel

• de balans

• focus: rol zorgverzekeraar

23-10-2014

8

Zorgverzekeraars

• preventie X

• contractering– kwaliteit?

– € ?

• vrije artsenkeuze

• kostenreductie– doelmatig inkopen

• regionale verschillen

– centrale inkoop dure geneesmiddelen

Besparingen door zorgverzekeraars

• (inhoud basispakket)

• kosten naar gebruiker / ontmoedigen zorggebruik:– EB

– ER

– no claim

• sturen op binnenhalen goedkope patiënt (≈ risico-selectie)

• contractering

• preferentiebeleid

• centrale inkoop medicatie (Achmea) Casus

23-10-2014

9

Centrale inkoop dure geneesmiddelen Achmea

• starten met TNFα remmers + hemostatica

• ‘straf’ voor niet meedoen

• deelnemende ziekenhuizen: – AMC, Erasmus MC, Diakonessenhuis Noorderboog,

Diakonessenhuis Utrecht, Mauritsklinieken, Laurentius Ziekenhuis, Havenziekenhuis, IJsselland ziekenhuis, Saxenburgh Groep, Wilhelmina Ziekenhuis Assen, Rode Kruis Ziekenhuis, Vumc.

• => verschil in vrijheid van voorschrijven

Centrale inkoop zorgverzekeraarCasus: hemofilie medicatie

• hemofilie

– zeldzame dure ziekte

– profylaxe

• WBMV => zeer waarschijnlijk X => zorgverzekeringswet

• voornemen Achmea: centrale inkoop

• 2015 X => 2016?

23-10-2014

10

Nederlandse gezondheidszorgsysteem

patiënten

??

zorgaanbieders ?zorgverzekeraars

Conclusies

• balans in het systeem ontbreekt.

• patiënten moeten hun rol weten en uitvoeren

• patiënten + zorgaanbieders => tegenwicht voor zorgverzekeraars.

• transparantie zorgverzekeraars nodig

• awareness van alle spelers vereist