Download - Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Transcript
Page 1: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Praktische handreiking voor het gebruik van sociale

media in het werkveld herdenken, vieren en herinneren

Mieke van Heesewijk, Stichting Netwerk Democratie

Eindredactie: Mieke Sobering

Rechten

Op dit rapport is een Creative Commons Licentie van toepassing is. U mag dit ebook doorsturen

naar anderen, maar er geen veranderingen in aanbrengen of het commercieel exploiteren.

Page 2: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Praktische handreiking voor het gebruik van sociale

media in het werkveld herdenken, vieren en herinneren

Inhoudsopgave:

1. Inleiding

Praktische handreiking voor het gebruik sociale media in het werkveld van herdenken,

vieren en herinneren

2. Wat zijn sociale media?

- Kenmerken sociale media

- Sociale media in combinatie met traditionele media

- Online en offline communicatie, er zijn vele combinaties mogelijk

- Sociale media platformen

- Mobiel gebruik

- Webcare

- Meten is weten

3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden:

- Organisatie evenementen

- Organisatie campagnes

- Ontsluiten collectie

- Doelgroepbenadering

- Educatie

- Communitybuilding

- Crowdsourcing

4. Kanttekeningen bij het gebruik van sociale media in de huidige informatiesamenleving

- Privacy met betrekking tot gebruik sociale media

- Intellectueel eigendomsrecht en het gebruik van sociale media

5. De organisatie in de netwerksamenleving

- 8 tips voor de lerende organisatie

- Opleidingsniveau medewerkers werken met sociale media

6. Tot slot

7. Verantwoording en bronnen

Page 3: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

1. Inleiding

Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media in het werkveld van herdenken, vieren

en herinneren

Waarom deze handreiking

Aanleiding voor het schrijven van deze handreiking was de vraag van het Nationaal Comité 4 en

5 mei een praktisch advies te schrijven over de inzet en het gebruik van sociale media in het

werkveld herdenken, vieren en herinneren. U treft in deze handreiking een beschrijving van de

belangrijkste kenmerken van sociale media en veel praktische toepassingen van sociale media in

het werkveld, die u kunnen inspireren bij het effectief bereiken van uw doelgroepen.

Deze handreiking is geen technische handleiding voor medewerkers die willen twitteren of

software daarvoor willen installeren, die willen weten hoe een Facebookpagina wordt

aangemaakt of hoe ‘hashtags’ werken. Daarover zijn veel goede handboeken en ook allerlei

online stappenplannen en instructievideo’s te vinden. Voor de totstandkoming van deze

handreiking hebben we een aantal mensen1 uit het werkveld herdenken, vieren en herinneren

gesproken die voor hun organisatie verantwoordelijk zijn voor het gebruik en de inzet van

sociale media. Uit deze gesprekken kwam naar voren dat er niet alleen al veel geëxperimenteerd

is met het gebruik en de inzet ervan, maar dat bij veel organisaties de inzet van sociale media

een centraal onderdeel is van de marketingactiviteiten. Tegelijkertijd bestaan er grote

verschillen tussen deze organisaties in het gebruik en de inzet van sociale media en niet iedere

organisatie benut de potentie die sociale media hebben ten volle.

Voor deze handreiking hebben we een keuze gemaakt uit de veelheid aan sociale media

platformen die er bestaan. We hebben deze keuze gebaseerd op gesprekken met mensen uit het

werkveld herdenken, vieren en herinneren waarin zij hebben aangegeven welke platformen zij op

dit moment gebruiken voor hun organisatie. We hebben in deze handreiking de volgende sociale

media platformen voor u op een rij gezet: uw eigen website, weblog, Facebook, Twitter,

LinkedIn, YouTube, Flickr, Google+, TripAdvisor en Instagram.

Veel organisaties zien het belang van sociale media, maar vinden de inzet ervan moeilijk

meetbaar en tijdrovend. Bovendien zijn sociale media door de snelheid waarmee ze zich

ontwikkelen, mensen ermee beginnen en weer stoppen, niet te vangen in één publicatie. Deze

handreiking is dan ook een momentopname, bedoeld om u te inspireren en om te verkennen hoe

u sociale media voor uw organisatie in het werkveld herdenken, vieren en herinneren kunt

gebruiken.

In deze handreiking treft u verwijzingen naar onderzoeken, boeken en artikelen die de

afgelopen jaren zijn verschenen over sociale media en het gebruik daarvan.

Omdat in het werkveld herdenken, vieren en herinneren zowel kleine als grote organisaties actief

1 Verwijzing naar pagina 71: Verantwoording en bronnen

Page 4: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

zijn, hebben we een grote diversiteit aan voorbeelden opgenomen, die zowel de kleine als grote

organisaties kunnen inspireren.

In welke relatie staat deze praktische handreiking tot eerste deel ‘#Herdenken #Vieren

en #Herinneren in het digitale tijdperk’.

‘#Herdenken #Vieren en #Herinneren in het digitale tijdperk’ biedt een populair-

wetenschappelijk inzicht op de eigenheid en (on)mogelijkheden van sociale media in relatie tot

het werkveld herdenken, vieren en herinneren. Het is niet bedoeld als een handleiding of

praktische gids, maar ook niet als een wetenschappelijke studie. In dit eerste deel wordt op basis

van recent wetenschappelijk onderzoek uitgelegd hoe sociale media historisch te plaatsen zijn

en hoe zij zich verhouden tot andere, oude en nieuwe media. De populaire discussie over sociale

media, zoals die plaatsvindt in kranten, online en op radio en tv, heeft een sterk technologisch

karakter. Deze discussie is vaak niet precies in haar termen en ahistorisch. Deel 1 van dit rapport

poogt concepten aan te reiken om op een andere manier over sociale media te praten en na te

denken en inzicht te geven in discussies die spelen binnen de wetenschap.

Er is voor gekozen om in deel 1 de gebruiker centraal te stellen en te kijken welke plek sociale

media innemen in het leven van alledag. Dankbare voorbeelden zijn: de succesvolle inzet van

sociale media tijdens de presidentscampagne van Obama, de ProjectXHaren-rellen, het spel

Angry Birds en de Zwarte Pietdiscussie in het najaar van 2013. Op het eerste gezicht hebben

deze gebeurtenissen weinig met elkaar te maken, maar in het rapport wordt duidelijk dat er

technologische, economische en sociaal-culturele factoren zijn die inzicht geven in de logica

achter sociale media. Deze logica kan helpen bij het begrijpen hoe online gedrag tegelijk

mogelijk gemaakt en gestuurd wordt door online platformen zoals Facebook en Twitter. Deel 1

van het rapport sluit af met recente wetenschappelijke inzichten op het gebied van online

herinneringscultuur en komt met een drietal oplossingsrichtingen die als voorbeeld kunnen

dienen voor het inzetten van sociale media in de praktijk.

Page 5: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

2. Wat zijn sociale media?

Korte beschrijvingen van de sociale media

Om de vraag te kunnen beantwoorden wat sociale media zijn, is het van belang af te bakenen

wat sociale media niet zijn. In discussies over het internet, waar sociale media een onderdeel van

zijn, ontbreekt vaak precisie. Allereerst is er het gegeven dat oude (massa/traditionele) en

nieuwe (sociale/genetwerkte) media naast elkaar bestaan en in toenemende mate zijn

vervlochten. Er is sprake van een ‘convergentie cultuur’ waarbij oude en nieuwe belangen,

technologieën en gebruikspraktijken voortdurend botsen en zich met elkaar vermengen, vaak op

onvoorspelbare wijze. Daarbij komt dat nieuwe technologie niet inherent ‘goed’ of ‘slecht’ is.

Communicatietechnologie is nooit volledig neutraal in die zin dat er altijd, hoe indirect ook, een

wereldbeeld van de maker in de technologie ‘geschreven’ zal zijn. Maar uiteindelijk zal er bij elke

nieuwe toepassing sprake zijn van negatieve en positieve politieke en maatschappelijke

gevolgen. Of het glas half vol of half leeg is ligt aan het perspectief en de achtergrond van de

kijker.

In het debat over nieuwe media overheerst de aandacht voor technologie. De apparaten

van Apple zijn hier het beste voorbeeld van. Elke lancering van een nieuwe versie van de iPhone

haalt het nieuws. Met name journalisten willen de mogelijkheden van nieuwe technologie nog

wel eens overschatten of, ironisch genoeg, minder zichtbare maar invloedrijke gevolgen juist

onderschatten. Mede hierom is het van belang altijd de vraag te stellen: Wat doen mensen met

informatie- en communicatietechnologie? Sociale media worden met name ingezet voor

(groeps)coördinatie, het vervaardigen en delen van ‘content’ (informatie) en soms het

ondernemen van collectieve actie. In de praktijk blijkt dat, of het nu gaat om bijdragen aan de

online encyclopedie Wikipedia, het volgen van anderen op Twitter of het uploaden van een

video naar YouTube, het een minderheid van de gebruikers is die online actief is en die het

grootste deel van de content vervaardigt en acties onderneemt.

Sociale media hebben een eigen logica, die duidelijker wordt als deze wordt afgezet

tegen de logica van massamedia. Die van massamedia is onder andere bereik, de logica van

sociale media valt uiteen in programmeerbaarheid, populariteit, connectiviteit en dataficatie.

Programmeerbaarheid slaat op het maken en delen van kennis en informatie (statusupdates,

video, foto's) via sociale media platformen. Naast weblogs en fora zijn bekende voorbeelden

Facebook, Twitter, LinkedIn en YouTube. Het connectiviteitsprincipe geeft aan dat er niet alleen

gezonden wordt, maar dat gebruikers ook op elkaar kunnen reageren en met elkaar

interacteren. Daarnaast kunnen ze relaties aangaan, met vreemden en bekenden en op vele

verschillende manier invulling geven aan hun (online) identiteit(en). Het populariteitsprincipe is

er om aan te geven dat nieuws en informatie snel kan komen bovendrijven maar ook dat online

Page 6: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

platformen vaak beoordeeld worden door lijstjes en kwantitatieve indicatoren, zoals het aantal

‘likes’ (op Facebook) en ‘volgers’ (op Twitter). Sociaal gedrag wordt door dit principe sterk

gestuurd. Een ander principe is dataficatie. Online platformen stellen aanbieders in staat om

alles wat online gebeurt te monitoren en op te slaan. In toenemende mate wordt ons gedrag

online in kaart gebracht, een proces waar gebruikers zelf actief, al dan niet bewust, aan

bijdragen.

Het is nog te vroeg om de volledige gevolgen van de samensmelting van oude en nieuwe

media in kaart te brengen. We zitten midden in een omwenteling waar we zelf onderdeel van

zijn, maar die we wel degelijk ook zelf kunnen sturen. Een ding is duidelijk: De relatie van

individuen tot bestaande instituten, rituelen, gebruikerspraktijken en structuren is voorgoed

veranderd door genetwerkte media. De grote diversiteit van deze media en de snelheid

waarmee sociale media evolueren – een sociale mediaplatform dat nu veel gebruikt wordt, kan

over een jaar al niet meer bestaan – maakt het moeilijk voor organisaties om ze allemaal te

beheersen. Het is daarom niet alleen de kunst voor organisaties om het sociale medium, welke

het beste bij de doelgroep past, optimaal te benutten, maar ook om op de hoogte te zijn van de

laatste trends en ontwikkelingen.

a. Kenmerken sociale media

Sociale media staan voor directe, persoonlijke en transparante communicatie, waarbij interactie

en dialoog tussen de gebruikers centraal staat. Waren traditionele media meer gericht op het

zenden van de boodschap, bij sociale media is er altijd sprake van tweerichtingsverkeer. Om te

begrijpen wat sociale media voor uw organisatie kunnen betekenen, is het belangrijk om kennis

te nemen van een aantal principes die aan sociale media en aan het gebruik ervan ten grondslag

liggen.

User-generated content

User-generated content is informatie die door gebruikers van een medium wordt aangeleverd.

Het bekendste voorbeeld is nog steeds Wikipedia2, maar ook de ratings en adviezen op

bijvoorbeeld TripAdvisor zijn een vorm van user-generated content, net als de likes die u krijgt

op een bericht op uw Facebookpagina over een tentoonstelling die u georganiseerd heeft. Het

gaat erom dat gebruikers zelf informatie kunnen toevoegen en/of veranderen. Likes,

statusupdates, reviews, blogpostings, foto’s, video’s en tweets – het zijn allemaal voorbeelden

van user-generated content.

2 http://nl.wikipedia.org/wiki/User-generated_content

Page 7: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

De redenen waarom mensen bijdragen aan een online platform zijn divers - de een wil

informatie ontvangen en de ander heeft het verlangen om informatie te delen. Mensen willen

elkaar en de organisatie helpen door middel van het delen van informatie en ideeën. Doordat ze

content plaatsen, geven ze aan dat ze willen investeren in het platform. Zij investeren tenslotte

hun tijd, creativiteit en kennis, en zullen eerder terugkomen op het platform om de resultaten

van hun bijdrage te bekijken wanneer uw organisatie zich open en ontvankelijk opstelt voor

deze user-generated content.

Het faciliteren van user-generated content brengt een aantal belangrijke voordelen met zich mee

voor uw organisatie:

1. U leert uw doelgroep beter kennen: u ziet naar welke informatie zij op zoek zijn en

tegen welke problemen ze oplopen in het contact met uw organisatie.

2. U stimuleert de betrokkenheid bij de organisatie: door middel van user-generated

content verbetert u de relatie met de bezoeker van uw website en andere online fora en

u ontwikkelt daarmee de relatie van de bezoekers met uw organisatie.

3. U vergroot de tevredenheid van uw bezoekers: door toe te staan om vragen te stellen

en deze ook actief en snel te beantwoorden, zullen bezoekers eerder vinden wat ze

zoeken op uw website en u vergroot daarmee de tevredenheid van de bezoeker.

Bovendien kunt u de feedback gebruiken om gesignaleerde problemen op te lossen.

4. U creëert een sterke community rond uw organisatie: met open online platformen

geeft u belangstellenden een duidelijke plaats binnen uw professionele (online)

omgeving, waardoor zij op de hoogte kunnen blijven van alles wat te maken heeft met

uw organisatie. Bovendien kunnen zij actief een bijdrage leveren aan de doelstellingen

van uw organisatie.

5. U vergroot de bezoekduur aan een webpagina: door mogelijkheden te creëren om te

reageren op een evenement of nieuwsbericht wordt doorgaans de hoeveelheid tijd die

bezoekers doorbrengen op een webpagina vergroot.

6. U verbetert de zoekmachine-optimalisatie3 van uw website:

Meer content en inhoud op uw website zorgt voor een betere zoekmachine-indexering.

Hierdoor zal een bezoeker uw website hoog in zijn zoekresultaten tegenkomen.

7. U vergroot het vertrouwen in uw website en daarmee het vertrouwen in uw

organisatie: ervaringen van andere belangstellenden wekken vertrouwen en zijn

geloofwaardiger dan wanneer die van de organisatie zelf afkomstig zijn. De organisatie

die adequaat kan reageren op positieve en negatieve reacties vergroot het vertrouwen in

de organisatie zowel offline als online.

3 Wikipedia Wikipedia. (2013, 11 17). Zoek Machine Optimalisatie. Opgeroepen op 12 13, 2013, van

http://nl.wikipedia.org/wiki/Search_engine_optimization:

Search Engine Optimization kan worden gedefinieerd als het geheel aan activiteiten bedoeld om een webpagina hoog te laten scoren in de

organische zoekresultaten van een zoekmachine, op de voor die webpagina relevante trefwoorden, trefwoordcombinatie(s) casu quo

zoekterm(en).

Page 8: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

(Inter)persoonlijk

Sociale media stellen mensen in staat om persoonlijke relaties te onderhouden en nieuwe

relaties aan te gaan. Het gaat niet om merken, bedrijven of instellingen, maar om zinvolle

relaties tussen mensen. Die variëren van vluchtige contacten, een echte vriendschap, tot het

delen van informatie over een gemeenschappelijke interesse.

Sociale media zijn ‘sociale’ middelen. De inzet van sociale media door uw organisatie brengt

soms met zich mee dat u op persoonlijke titel namens de organisatie communiceert met uw

doelgroepen. Bovendien werkt de communicatie met uw doelgroepen via sociale media het

beste wanneer u ook daadwerkelijk communiceert: Zend niet alleen berichten, maar

beantwoord vragen en ga online discussies aan. Dit kan soms lastig zijn voor organisaties die

actief zijn in het werkveld herdenken, vieren en herinneren, omdat de gevoeligheid van de

onderwerpen die online besproken worden kan leiden tot ongenuanceerde of antisemitische

discussies. Of u als organisatie moet reageren op berichten, verschilt per geval. Reageer niet

direct op iedere vorm van kritiek, maar wees kalm en overdenk het antwoord goed.

Medewerkers moeten daarom de kernwaarden van de organisatie begrijpen en zich ervan

bewust zijn dat je goed intern moet afstemmen om met één mond naar buiten te treden. Maar

wanneer u namens uw organisatie zorgt voor sociale en persoonlijke contacten, wordt dit door

de doelgroepen zeker gewaardeerd.

Hoe kunt u dit voor uw organisatie doen?

TIPS

Laat uw doelgroep weten dat er naar hen geluisterd wordt. Wees online actief in het

beantwoorden van vragen en luister naar wat er gezegd wordt. Zo blijft u niet alleen op de hoogte

van wat er speelt in het werkveld, maar u weet ook hoe er over uw organisatie gedacht wordt.

Probeer hierbij niet alleen te reageren op positieve reacties, maar ook op negatieve respons. U moet

er echter rekening mee houden dat deze online activiteiten op sociale media veel tijd en inspanning

vergen.

Is het bericht beledigend bedoeld? Reageer dan niet direct, maar laat iemand de situatie

monitoren. Bepaal per situatie wat de beste aanpak is.

Deel interessante en aansprekende informatie met uw doelgroep: Kijk en luister wat er speelt

binnen uw doelgroep en haak hier actief op in. Op deze manier toont u de betrokkenheid van uw

organisatie met de doelgroep en zal uw doelgroep op zijn beurt zich betrokken tonen bij uw

organisatie door uw informatie te delen met anderen.

Zorg voor duidelijke interne werkprocessen die de conversatie met de buitenwereld

vergemakkelijken: De juiste mensen op de diverse afdelingen moeten de bevoegdheid hebben om

snel te reageren wanneer dat nodig is.

Voorbeeld 1 sociale media en maatschappelijke discussies

De invloed van sociale media in maatschappelijke discussies bleek enorm groot in 2013. De Facebook-

Page 9: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

pagina ‘pietitie’ die opkwam voor het voortbestaan van Zwarte Piet werd binnen een dag een miljoen

keer geliked en op Twitter was de discussie dagenlang een trending topic. Deze discussie rondom Zwarte

Piet leidde overigens ook tot veel ongenuanceerde en racistische reacties in de sociale media.

Zo maakte het betoog van kunstenaar Quinsy Gario in Pauw & Witteman tegen Zwarte Piet vele

racistische reacties los op Twitter.

Online groepsvorming – online communities

Een online community is een virtuele gemeenschap waar een groep mensen bij elkaar komt

rondom een gedeelde interesse, gedeelde waarden of een gedeeld doel. Een online community

kan de vorm aannemen van een informatieplatform waar iedereen informatie kan toevoegen,

zoals een online prikbord of een weblog waar een beperkt aantal mensen berichten kan

plaatsen. Online communities zijn uitgegroeid tot een aanvullende vorm van communicatie

tussen mensen die elkaar op de eerste plaats in het echte leven ook kennen, maar dat hoeft niet

altijd het geval te zijn. Wanneer u als organisatie actief bent in een online gemeenschap is het

van belang dat u interacteert met de leden van de community, zend niet alleen berichten maar

ga ook in op vragen en op de onderwerpen die in uw doelgroep leven. De sleutel tot succesvol

community management is de ontwikkeling van duurzame relaties rondom informatie.

Deze duurzame relatie met uw doelgroep kunt u opbouwen aan de hand van de volgende

stappen4:

1. Bereik uw potentiële doelgroep bijvoorbeeld bij de organisatie van festivals met

een opvallende en aanlokkelijke aanbod, bijvoorbeeld via adverteren of het ‘seeden’ van

4 coffee, I. b. (2012, 8 23). Plaatsen van betekenis. Opgeroepen op 12 14, 2013, van http://www.plaatsenvanbetekenis.nl:

http://www.plaatsenvanbetekenis.nl/wp-content/uploads/2012/09/Verslag-workshop-social-media-en-community-management-if-then-is-

now1.pdf

Page 10: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

berichten. Seeding5 is een online marketingtechniek die wordt ingezet om een viraal

effect te starten, te stimuleren of te sturen. Via seeding wordt een boodschap,

bijvoorbeeld een video, spel, plaatje, tekst of website op internet verspreid. Doel is het

verkrijgen van free publicity in de vorm van redactionele aandacht of mond-tot-

mondreclame binnen de gewenste online communities en doelgroepen.

2. Stimuleer interesse door hoogwaardige informatie aan te bieden, bijvoorbeeld door

uw collectie op een deelbare manier te ontsluiten, door het geven van reacties en het

stellen van relevante vragen.

3. Vergroot betrokkenheid door uw doelgroep daadwerkelijk te inspireren, te faciliteren

en door mensen continu uit te nodigen met u het gesprek aan te gaan.

4. En tenslotte, zorg voor enthousiasme door uw doelgroep te bedanken en te belonen

voor hun betrokkenheid bij de onderwerpen die in het werkveld leven.

Over online communitymanagement is al veel geschreven. Wij geven hier een praktisch

stappenplan voor het ontwikkelen van activiteiten en de ondersteuning van online communities

voor uw eigen organisatie:

1. Bedenk welke inhoud en welke doelgroep(en) u met elkaar wil verbinden. Gebruik

bijvoorbeeld Google Trends6 om te zien waar mensen naar zoeken;

2. Ga na op welke platformen uw doelgroep(en) zich bevinden en welke communities er al

bestaan;

3. U kunt hierbij een onderscheid maken tussen verschillende soorten online

beïnvloeders7:

Mass Connectors delen meningen over merken, organisaties en diensten in sociale

media netwerken, zoals Twitter en Facebook;

Mass Mavens delen informatie over producten en diensten in andere sociale

media kanalen zoals YouTube, blogs, forums, of ratings- en waarderingswebsites;

4. Denk na over manieren om communities te bereiken en vervolgens te enthousiasmeren;

5. Versimpel uw ideeën, waardoor uw online activiteiten duidelijk en aansprekend worden;

U kunt mensen op verschillende manieren betrekken in het online gesprek over uw organisatie.

5 Wikipedia. (2013, 11 6). Seeding. Opgeroepen op 12 14, 2013, van http://nl.wikipedia.org/: http://nl.wikipedia.org/wiki/Seeding

6 http://www.google.nl/trends/ - Wikipedia: Google Trends is een dienst van Google die via grafieken inzicht geeft wanneer en hoe vaak op

een bepaald woord is gezocht met Google, ook vergelijking tussen steden, landen en talen in zoekgedrag is mogelijk.

7 De analisten Josh Bernoff en Augie Ray van Forrester hebben een raamwerk ontwikkeld waarmee organisaties groepen mensen kunnen

identificeren en kunnen meten hoe mensen die frequent informatie via sociale media sites delen elkaar beïnvloeden. Zij maken een

onderscheid in Mass Connectors en Mass Mavens: Ray, A. (2010, 4 20). Opgeroepen op 12 11, 2013, van Forrester Blogs:

http://blogs.forrester.com/augie_ray/10-04-20-peer_influence_analysis_what_it_how_marketers_use_it

Page 11: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

TIPS:

1. Nodig communityleden uit een gastbijdrage te leveren op een blog van uw organisatie;

2. Ga vanuit uw organisatie een partnerschap aan met een populaire Facebook of LinkedInpagina;

3. Het kan ook nuttig zijn om persberichten te seeden – verstuur uw persbericht via bijvoorbeeld

4. Twitter, Facebook, LinkedIn en blogs.

Een persbericht dat op deze manier verspreid wordt, wordt ook wel een social media release

genoemd en heeft de volgende kenmerken:

Het bericht is voorzien van genoeg informatie, opgedeeld in een vier- of vijftal duidelijke

paragrafen met kopjes.

Er staan quotes in het persbericht, die uitnodigend zijn om te delen.

De titel van het persbericht is duidelijk en aantrekkelijk.

Grafisch materiaal zoals foto’s of een link naar een video bieden grote meerwaarde.

Het persbericht staat ook online zodat er door anderen naar verwezen kan worden.

Alle contactinformatie (inclusief sociale media) van de afzender en de organisatie worden

overzichtelijk weergegeven.

Transparantie en sociale media

Naast de snelheid waarmee nieuws zich via sociale media in onze informatiesamenleving

verspreidt, is transparantie een van de opmerkelijkste kenmerken van het gebruik van internet

en sociale media. Ofschoon er ook besloten (online) groepen en netwerken zijn, is de

standaardinstelling op de meeste grote sociale media openbaar. Sociale media faciliteren

iedereen om snel achter informatie te komen en dit ook verder te verspreiden. Deze

technologische transparantie heeft er mede voor gezorgd dat mensen een andere kijk op

organisaties, overheden instituten en zelfs individuen hebben ontwikkeld. In de

informatiesamenleving waarin wij leven wordt van organisaties en instituties verwacht dat ze

toegankelijk en transparant zijn: open over het beleid van de organisatie, over omgang met

medewerkers, over de organisatiecultuur, over het beloningsbeleid etc. Hierdoor is de druk op

organisaties toegenomen om snel, authentiek en open te communiceren over wat er binnen de

eigen organisatie speelt. Dit houdt echter niet in dat er binnen organisaties geen fouten gemaakt

kunnen worden. Maar zolang een organisatie duidelijk en eerlijk over deze fouten

communiceert, zal de doelgroep hier begrip voor hebben en deze fouten eerder accepteren.

Voorbeeld 2 sociale media en transparantie

Een recent voorbeeld dat dit illustreert is de jaarlijkse actie van Pink Ribbon, de organisatie geld inzamelt

voor de bestrijding van (borst)kanker. Rond het grote jaarlijkse fondsenwervingsevenement ontstond

opeens onrust over de vraag of Pink Ribbon wel genoeg van haar inkomsten besteedde aan wetenschappelijk

onderzoek. Vooral de onhandige reactie van de organisatie zorgde ervoor dat heel twitterend Nederland

binnen de kortste keren een negatief beeld bij de organisatie had gekregen omdat ze minder geld aan

Page 12: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

onderzoek zouden besteden dan de indruk die ze daarover kennelijk hadden gewekt.

Pink Ribbon heeft hiervan geleerd en heeft een overzicht van hun bestedingen in een helder schema op de

homepage gezet.

[http://www.pinkribbon.nl/over-pink-ribbon/over-pink-ribbon.html]

Voorbeeld 3 sociale media, transparantie en snelheid

Een ambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) moest in december 2012 zijn excuses

aanbieden voor deze beledigende Tweet over een aanstaande ontruiming van het tentenkamp van

asielzoekers in Den Haag:

Page 13: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Een woordvoerder van het ministerie heeft naar aanleiding van deze affaire aangegeven dat ambtenaren op

sociale media geen uitingen mogen doen die schade toebrengen aan het beleid of aan het ministerie.

Maak snelle verspreiding van informatie mogelijk

Zoals eerder gezegd is door de opkomst van sociale media de snelheid van nieuwsverspreiding

hoger en het bereik groter geworden. Met mobiel internet op laptops, tablets en smartphones

heeft iedereen altijd toegang tot internet en kan daardoor continu informatie delen en

ontvangen. Dat deze ontwikkeling een keerzijde heeft, is bekend. Zo kunnen de openheid van

internet en de sociale media en het vaak afwezig zijn van controlesystemen ertoe leiden dat ook

berichten zonder feitelijke grond snel verspreid worden. Dit raakt de betrouwbaarheid van

informatie op de sociale media. Anonieme verspreiders of ‘delers’ met een schuilnaam, van

berichten en informatie dragen bij aan deze onbetrouwbaarheid8.

Voorbeeld 1 – snelle informatieverspreiding, betrouwbaarheid en sociale media

Het merendeel van de tweets tijdens de Boston Marathon waren onjuist

Een rapport9 van IBM Research Labs in Delhi, India toont aan dat een groot deel van de tweets tijdens de

tragedie ‘fake content‘ bevatte en onjuiste geruchten verspreidde. Tijdens de tragedie werden meer dan

6.000 accounts aangemaakt bij Twitter, die later door Twitter werden geclassificeerd als nepaccounts en

daarom werden gedeletet. Naast het feit dat er veel nepaccounts actief waren in het verspreiden van deze

‘fake content‘ zagen de onderzoekers het volgende virale effect plaatsvinden:

‘ Het virale effect van deze desinformatie werd versterkt door het feit dat een groot aantal geverifieerde

Twitteraccounts met een groot aantal volgers zorgden voor de verspreiding van deze informatie.’Interessant

hierbij is dat 75% van de nep-tweets bewust of onbewust werden geplaatst door mensen met hun mobiele

telefoon.

Twee voorbeelden van neptweets: (a) Een tweet van een nep liefdadigheidsprofiel. (b) Het gerucht over een

kind dat werd gedood door de ontploffing.

8 Irini Salverda, P. v. (2013, 2). Sociale Media - nieuwe wegen naar sociale innovatie. Opgehaald van

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-47fc-831f-982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf:

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-47fc-831f-982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf

9 Indraprastha Institute of Information Technology, Delhi, India IBM Research Labs, Delhi, India. (2013). Stanford IIITD. Opgeroepen op 12

18, 2013, van http://precog.iiitd.edu.in/: http://precog.iiitd.edu.in/Publications_files/ecrs2013_ag_hl_pk.pdf

Page 14: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Toch kunt u voor uw organisatie de snelle verspreiding van nieuws via sociale media ook

faciliteren, waardoor uw boodschap vlot verspreid wordt via internet. Wanneer u wilt dat er op

Twitter, Facebook, blogs en andere sociale media over uw nieuws gepraat en gepubliceerd

wordt, dan is het aan te raden om uw nieuws in een overzichtelijk en aantrekkelijk zo deelbaar

mogelijk formaat online te zetten.

TIPS:

1. Presenteer nieuws makkelijk deelbaar – schrijf nieuwsberichten met duidelijke paragrafen,

zodat het door geïnteresseerden zelf verspreid kan worden via sociale media.

2. Maak informatie eenvoudig overneembaar voor iedereen die erover wil publiceren – voeg

delen en volgen opties in de vorm van sociale mediabuttons toe aan uw website.

3. Maak het nieuws zo toegankelijk mogelijk, zodat het in alle browsers en apparaten met

internettoegang (verschillende schermformaten, tablets, telefoons) optimaal weergegeven

wordt.

4. Geef het nieuws aantrekkelijk en overzichtelijk weer op de pagina. Gebruik plaatjes, video’s en

presentaties. Presenteer deze plaatjes, video’s en presentaties ook via daartoe ontwikkelde

sociale media platforms als Flickr, YouTube en Slideshare10.

5. Maak de afzender van het nieuws bereikbaar. Alle contactinformatie (inclusief sociale media)

van de afzender en de organisatie worden overzichtelijk weergegeven. Maak een goede footer

onder uw e-mail met de naam van uw website en een aantal sociale media buttons.

10 http://www.slideshare.net is een website waarop documenten - vooral presentaties - gedeeld kunnen worden.

Page 15: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Delen van informatie

Hoe krachtig kan het delen van informatie zijn in relatie tot het werkveld herdenken, vieren en

herinneren? En welke belemmeringen zijn er voor het online delen van informatie?

Wanneer u informatie wilt delen via sociale media is het nodig eerst te bepalen wie de doelgroep

is en op welke sociale media deze doelgroep actief is. Ook is het belangrijk vast te stellen wat u

wilt bereiken met de inzet van sociale media - bijvoorbeeld meer traffic naar de website, uw

naamsbekendheid vergroten of aandacht voor een evenement dat u organiseert. Wanneer u

informatie online deelt is er een aantal punten waar u op moet letten. We lichten er hier vier uit:

Gebrek aan controle

Bij het delen van informatie op internet en via sociale media heeft u weinig tot geen

controle meer over de informatie die wordt verspreid. De consistentie van de informatie

kan verloren te gaan doordat iedereen via sociale media de mogelijkheid heeft uw

informatie in een eigen (mogelijk foutieve) context te plaatsen.

Voorbeeld sociale media en gebrek aan controle

Trijntje Oosterhuis en Giro 555

De zangeres Trijntje Oosterhuis twitterde dat ze ten behoeve van de actie van Giro 555 voor de

slachtoffers van de natuurramp in de Filipijnen voor elke like 1 euro zou neerleggen. Dit leverde

alleen al op haar Facebookpagina ruim 275.605 likes op. Trijntje Oosterhuis heeft aangegeven dat ze

haar belofte niet kan inlossen, maar dat ze wel gul zal geven aan de campagne.

Misbruik via sociale media

Naast de vele voordelen en goede kanten van sociale media krijgen we ook steeds meer

te maken misbruik van sociale media. Dreigtweets, pestgedrag, openbaar maken van

privégegevens, kwaadwillenden kunnen om allerlei redenen misbruik maken van sociale

media. Misbruik van sociale media kan een inbreuk zijn op de voorwaarden van sociale

media aanbieders, op de privacy van de gebruikers, op wetgeving of op ongeschreven

normen en waarden. Hoewel geprobeerd wordt misbruik te minimaliseren door wet- en

regelgeving, wordt deze bedreiging steeds groter.11 Weest u zich bij het gebruik van

11 Vries, A. d. (2013, 11 1). Social media SWOT: sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. Opgehaald van Social Media DNA: http://socialmediadna.nl/social-media-swot-sterktes-zwaktes-kansen-en-bedreigingen/

Page 16: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

sociale media bewust van de manieren waarop er misbruik gemaakt kan worden en

denk na over een goed online imago-management: wat wil de organisatie wel en wat wil

de organisatie vooral niet.

Auteursrecht

Auteursrecht en naburige rechten zijn niet anders zodra er sprake is van websites en

andere online mogelijkheden zoals sociale media. Als u op de website van uw organisatie

of via sociale media foto’s, muziek, film of teksten van iemand anders wilt plaatsen, heeft

u toestemming nodig van de rechthebbenden, van de uitgever van de teksten of van de

fotograaf. Uiteraard mag u wel eigen foto’s uit uw collectie of zelfgeschreven teksten

online plaatsen, daar heeft u of uw organisatie immers zelf de rechten van12.

Hyperlinks

Voor het plaatsen van een url op uw eigen website die doorlinkt naar auteursrechtelijk

beschermd materiaal op een andere website heeft u in de meeste gevallen geen

toestemming nodig. De bezoeker van uw website moet dan wel via deze link naar de

andere bron worden geleid. Het moet duidelijk zijn dat het materiaal geen onderdeel is

van uw eigen website9.

TIPS voor het delen13 via sociale media:

1. Door vragen te stellen toont u interesse in uw doelgroep en creëert u een grotere

betrokkenheid. Mensen vinden het leuk om hun mening te geven, mensen te helpen of vragen

te beantwoorden online;

2. Persoonlijkheid tonen werkt op sociale media. Laat bijvoorbeeld zien wie de mensen binnen

uw organisatie zijn, geef een kijkje achter de schermen. Wanneer u dit op een authentieke,

persoonlijke manier doet, zorgt het vaak voor leuke reacties;

3. Inspireer uw fans en volgers. Updates die aansluiten bij de belevingswereld van uw doelgroep

zorgen voor leuke, positieve reacties;

4. Betrek de doelgroep bij uw organisatie: laat ze foto’s insturen die relevant zijn voor uw

organisatie, bijvoorbeeld een foto van henzelf met een item uit uw collectie en verzamel die in

een online fotoalbum.

12 Auteursrechtbelangen, F. (sd). Auteursrecht.nl. Opgeroepen op 2013, van http://www.auteursrecht.nl:

http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/25264/

13 Laat, S. d. (2013, 5 29). 10x Scoren met slimme content voor social media. Opgeroepen op 12 2, 2013, van Frankwatching: http://www.frankwatching.com/archive/2013/05/29/10x-scoren-met-slimme-content-voor-social-media/

Page 17: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Voorbeeld 1 persoonlijke communicatie met sociale media

Een mooi voorbeeld van persoonlijke communicatie in sociale media is dit Facebookbericht van het Oorlogs-

en verzetsmuseum Rotterdam, waarin verteld wordt dat gestolen objecten weer terugbezorgd zijn bij het

museum.

[https://www.facebook.com/pages/OorlogsVerzetsMuseum-Rotterdam/212317942137577]

Voorbeeld 2 persoonlijke communicatie met sociale media

Het Bevrijdingsmuseum Zeeland bedankt de vrijwilligers voor hun hulp bij de organisatie van de

Mallardmars en Sloedamherdenking in 2013 en geeft tegelijkertijd met het posten van deze foto een kijkje

achter de schermen van de organisatie: ‘Dankzij de enorme inzet van de vrijwillgers zijn we er klaar voor ...

Mallardmars en Sloedamherdenking 2013’

Page 18: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

[https://twitter.com/Bevrijding]

Voorbeeld 3 – persoonlijke communicatie met sociale media

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft tijdens de viering van 4 en 5 mei 2013 een live blog bijgehouden. Het

Nationaal Comité 4 en 5 Mei werkte samen met 1200 vrijwilligers, scouts en militairen om de Nationale

Herdenking op de Dam, de bevrijdingsfestivals en het 5-meiconcert voor te bereiden. Via deze live blog gaven

zij een blik achter de schermen van de organisatie van deze evenementen.

[http://www.4en5mei.nl/liveblog]

Interactiviteit en aantal bepalen de waarde van uw online netwerk

De waarde van uw netwerk hangt af van het aantal gebruikers en de interactiviteit met en tussen

de gebruikers van dat netwerk. Interactie met uw doelgroepen is daarom van groot belang.

Sociale media zijn hulpmiddelen die onderlinge interactie en co-creatie mogelijk maken.

Wanneer u als organisatie de onderlinge interactie wilt stimuleren, onderzoek dan waar uw

doelgroepen zich online bevinden en welke informatie uw doelgroepen relevant vinden. U kunt

het beste aansluiten bij de kanalen die uw doelgroepen al gebruiken. Doelgroepen naar u toe

Page 19: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

laten komen is veel lastiger. Een gestructureerde sociale media strategie helpt u te beslissen

welk platform en welke invloedrijke mensen het beste ingezet kunnen worden om zo relevant

en betrouwbaar mogelijk content te verspreiden binnen de doelgroep.

Wanneer u informatie verspreidt die geen toegevoegde waarde heeft voor uw doelgroepen, dan

is dat verspilde energie. Via bijvoorbeeld enquêtes en polls kunt u uw doelgroepen vragen welke

informatie zij interessant vinden:

1. Waarom zijn mensen geïnteresseerd in uw organisatie?

2. In welke informatie zijn uw doelgroepen geïnteresseerd?

3. Op wat voor een manier zou u uw doelgroep kunnen helpen?

4. Bij welke organisaties voelen zij zich nog meer betrokken?

5. Op welke sociale media platforms bevinden uw doelgroepen zich en hoe actief zijn ze?

U kunt online ook aandacht kopen. De meest bekende methoden zijn Google AdWords en

Facebookadvertenties:

Google Grants

Een interessante toepassing van Google AdWords voor non-profitorganisaties zijn Google Ad Grants.

Google Ad Grants helpen non-profitorganisaties met $10.000 advertentie tegoed per maand voor

AdWords bij het promoten van hun missie en initiatieven op Google. Om aanspraak te maken op deze

mogelijkheid is het van belang dat uw organisatie over een ANBI status beschikt. Een ANBI14 is een

algemeen nut beogende instelling.

[http://www.google.nl/intl/nl/grants]

Facebookadvertenties

Via Facebook bestaat de mogelijkheid om advertenties te tonen aan mensen met specifieke interesses.

Het is aan te raden om vooraf vast te stellen hoeveel een fan mag kosten. Met de maximale kosten per fan

in het achterhoofd kan dan de set-up worden gemaakt voor de campagne. Dit kan op een aantal

verschillende manieren. We lichten er hier drie toe:

Via reguliere advertenties kunt u de doelgroep specifiek targeten: op leeftijd, geslacht,

werkgever, woonplaats, interesses, etc. Probeer campagnes op te delen per subgroep op basis

van de genoemde targeting mogelijkheden. Wat werkt voor een specifieke subgroep hoeft niet te

werken voor een andere subgroep.

De Sponsered Like Stories richt zich op de vrienden van de nieuwe fans. Op het moment dat

iemand fan is geworden, wordt een advertentie met deze mededeling getoond aan zijn of haar

vrienden.

De Sponsored Page Post Story is erop gericht om uw fan base te activeren. Wanneer u als

14 http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/bijzondere_regelingen/goede_doelen/algemeen_nut_b

eogende_instellingen/wat_is_een_anbi

Page 20: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

organisatie een bericht plaatst op het prikbord, bereikt dit bericht al snel 70% van uw fan base

wanneer het gekoppeld is aan een Sponsored Page Post Story. Dit is afhankelijk van de omvang

van uw fan base en het beschikbare budget.

[https://www.facebook.com/about/ads/]

Many-to-many

Bij massamedia is er niet één ontvanger, maar vele. De ontvangers zijn bovendien ruimtelijk en

geografisch van elkaar gescheiden. Er is echter maar één of slechts enkele zenders. Daarom

spreekt men vaak over one-to-manycommunicatie. De zender is meestal een professionele

communicator en heeft het monopolie in handen over de boodschap: hij bepaalt wat de mensen

te zien, horen of lezen krijgen, hij bepaalt welke informatie verspreidt wordt en welke

achterwege blijft15. Communicatie via de sociale media is geen massacommunicatie en geen

eenrichtingsverkeer. Het gaat niet van één punt naar iedereen, maar verloopt langs aan elkaar

geknoopte sociale netwerken waarbij de communicatie over en weer gaat (de zogenaamde

many-to-manycommunicatie)16. Elke zender is ook ontvanger en elke ontvanger kan ook zender

zijn. De boodschap, die via netwerkmedia verspreid wordt, is enorm gediversifieerd, omdat

ieder zijn eigen informatie en visie kan aanbrengen. Hierdoor heeft u als organisatie niet meer

het monopolie over de boodschap in handen, maar maakt u wel gebruik van het netwerkeffect,

wat de snelheid van de verspreiding van uw boodschap stimuleert.

Paid, owned en earned media17

Wanneer we spreken van interactieve marketing, dan zijn de termen ‘paid, owned en earned

media’ tegenwoordig zeer populair. Het is een eenvoudig model18 ontwikkeld door Forrester

Research19 waarmee de vele onderdelen van interactieve marketing te categoriseren zijn. Een

gecombineerde inzet van deze verschillende mediatypen werkt vaak het beste, maar het is

moeilijk om een keuze te maken, zeker wanneer de budgetten krap zijn. Wanneer u begint met

het identificeren en categoriseren van de mediatypen voor uw organisatie of

organisatiedoelstelling, dan bent u al een eind op weg bij het bepalen van de mediamix voor de

realisatie van een campagne of een evenement.

15 Gendt, M. D. (sd). Democratie en netwerkmedia. Opgeroepen op 12 6, 2013, van InterAxis:

http://www.interaxis.org/Interaxis2/html2/gendt.html

16 Irini Salverda, P. v. (sd). Sociale media: nieuwe wegen naar sociale innovatie. Opgeroepen op 12 6, 2013:

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-47fc-831f-982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf

17 Rosbergen, M. (sd). Nieuwe Bomen blog over paid, owned en earned media. Opgeroepen op 12 2013, van Nieuwe Bomen:

http://nieuwebomen.nl/blog/over-paid-owned-en-earned-media/

18 Corcoran, S. (2009, 12 16). Forrester Blogs. Opgeroepen op 12 18, 2013, van http://blogs.forrester.com:

http://blogs.forrester.com/interactive_marketing/2009/12/defining-earned-owned-and-paid-media.html

19 Forrester Research. (2009, 12 16). No media should stand alone. Opgeroepen op 12 19, 2013, van Forreseter

Research: http://www.forrester.com/No+Media+Should+Stand+Alone/fulltext/-/E-RES54869?objectid=RES54869

Page 21: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Met paid media koopt u bereik. Uw verhaal wordt verteld op het kanaal van iemand anders en

daar betaalt u voor. Voorbeelden van paid media zijn: adverteren, zoekmachinemarketing,

radiocommercials en sponsoring. Grote voordelen zijn dat u snel een bepaald bereik hebt en dat

u volledige controle hebt over de boodschap die u verspreidt.

Owned media zijn de media die u zelf beheert en waar u kunt vertellen wat u wilt. Het betekent

niet dat u ook in letterlijke zin altijd eigenaar bent van een kanaal. U bent eigenaar de van de

website van uw organisatie, maar bij het eigendom van uw Twitteraccount en Facebookpagina

kunt u vraagtekens zetten. Het voordeel van owned media – naast het vertellen van uw eigen

verhaal – is dat u ook zelf bepaalt hoe anderen uw kanaal en uw informatie gebruiken. U kunt

het de gebruikers van uw content zo moeilijk of makkelijk maken als u zelf wilt om die content te

gebruiken of verder te delen. Een nadeel is dat het aantal organisaties dat een groot bereik heeft

via de eigen media beperkt is.

Earned media zijn sociale media waar de boodschap van uw organisatie wordt verteld zonder

dat hieraan kosten verbonden zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een Twitterbericht of een

blogposting over uw organisatie. Mensen delen informatie uit zichzelf, omdat ze uw organisatie

of uw informatie de moeite van het delen waard vinden, oftewel via van mond-tot-mondreclame.

Dat kan natuurlijk positief en negatief zijn, afhankelijk van de manier waarop u in het nieuws

bent. In het algemeen hecht het publiek veel waarde aan earned media, het is het meest

geloofwaardig. Een ander voordeel is dat het bereik via earned media enorm kan zijn, het kan

zorgen voor een exponentiële groei van een campagne. Een nadeel is dat u de controle kunt

verliezen en het verhaal van uw organisatie niet meer in de hand hebt.

Voor een herdenkingsbijeenkomst kunt u bijvoorbeeld verschillende mediatypen inzetten: een

radiospot om het evenement aan te kondigen (paid media), berichten op uw website, via uw

Twitteraccount en via uw Facebookpagina (owned media) en via earned media wanneer er over

het evenement getwitterd of geblogged wordt.

Hier hebben we het schema zoals Forrester het in 2009 publiceerde voor u vertaald, zodat u

daarmee de inzet van een mediamix voor uw campagne of evenement voor uw eigen organisatie

kunt bepalen. Hierbij is het belangrijk op te merken dat in het werkveld herdenken, vieren en

herinneren dit schema niet in alle situaties één op één toe te passen is. Bij iedere activiteit moet

bekeken worden welke mediamix het beste kan werken. Zo zal de Dodenherdenking op 4 mei

een heel andere mediamix vragen dan bijvoorbeeld de bevrijdingsfestivals op 5 mei.

Media

type

Definitie Voorbeelden Rol Voordelen Uitdagingen

Owned

media

De organisatie

beheert het

communicatiekanaal

Website

Mobiele site

Blog

Lange

termijn

relatie met

potentiële

Controle

Kosten efficiënt

Lange termijn

Veelzijdig

Geen garanties

Communicatie vanuit

de organisatie wordt

niet vertrouwd

Page 22: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

b. Sociale media in combinatie met traditionale media

Sociale media kunnen in combinatie met traditionele media zeer krachtig zijn en voegen een

nieuwe dimensie toe. Niet ter vervanging van televisie, radio, kranten, een flyer,

printadvertentie, een insert of een abri maar als versterking, mits op de juiste manier ingezet. Zo

bieden traditionele media verreweg de beste strategische opties om de sociale netwerkpagina’s

onder de aandacht te brengen. Waar het met sociale media lastig is om onder de aandacht te

komen door minder mogelijkheden tot het pushen van berichten, kunnen traditionele media dit

als geen ander. Wanneer sociale media pagina’s ook via traditionele middelen worden

gecommuniceerd, wordt de zichtbaarheid binnen de sociale media enorm vergroot.

Andersom werkt het natuurlijk ook. Sociale media zijn bij uitstek geschikt om verdieping te

geven aan de uitingen die worden verspreid via traditionele middelen. Een bekend voorbeeld

daarvan zijn Twitterfeeds en hashtags bij programma’s op tv en printadvertenties die

aanmoedigen om mee te doen met de game of wedstrijd via Facebook. De boodschap die begint

bij de traditionele middelen, krijgt een extra dimensie door de interactie die plaatsvindt via

sociale media20. Bij iedere campagne zoekt u op deze manier naar het evenwicht bij de inzet van

paid, owned en earned media.

Voorbeeld 3 Sociale media in combinatie met traditionele media

Bij de tenstoonstelling De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen werd veelvuldig gebruik gemaakt van

de wisselwerking tussen sociale media en traditionele media: de tentoonstelling De Tweede Wereldoorlog in

100 voorwerpen is in veel verschillende landelijke en lokale media verschenen. Zowel in interviews in

20 Hommes, D. (sd). Nieuwe versus traditionele media. Opgeroepen op 12 2, 2013, van Concentus: http://www.concentus.nl/nieuwe-versus-

traditionele-media/

Twitter account doelgroepen

en met paid

media

Specifieke

doelgroepen

Het kost tijd om het

op te schalen

Paid

media

De organisatie

betaalt om een

kanaal te gebruiken

Online advertising

Betaalde

zoekopdrachten

Sponsoring

Katalysator

die owned

media van

informatie

voorziet en

earned

media

creëert

Makkelijk

toepasbaar

Snelheid

Schaal

Controle

Veel ruis

Dalende respons

Weinig

geloofwaardigheid

Earned

media

Uw doelgroep

worden het

communicatiekanaal

Mond op mond

Buzz

Viraal

Luister en

antwoord

Meest

geloofwaardig

Sleutelrol in

verkoop

boodschap

Transparant en

continu

Geen controle

Kan negatief zijn

Schaal

Moeilijk meetbaar

Page 23: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

kranten en op televisie met onder andere Ad van Liempt, de samensteller van de tentoonstelling als op de

campagneposters en de ansichtkaarten bij de deelnemende 25 oorlogs- en verzetsmusea werd de website

steeds genoemd. Op Facebook werden door middel van quizjes voorwerpen uit de collectie van de

deelnemende musea voortdurend onder de aandacht gebracht:

[https://www.facebook.com/100voorwerpen]

c. Online en offline communicatie, vele combinaties mogelijk

Het is voor iedereen duidelijk dat er een grote verschuiving van offline naar online

communicatie gaande is. We gaan steeds meer online communiceren. Hoe maken organisaties in

het werkveld herdenken, vieren en herinneren tegenwoordig verbinding met de doelgroep? Door

een juiste keuze in de middelenmix intensiveert u de verbinding met uw diverse doelgroepen.

Hoe hoger de doelgroep is opgeleid of hoe jonger het publiek, hoe meer ze online

communiceren. Ouderen en lager opgeleiden geven de voorkeur aan offline communicatie.

Daarom gaan online en offline communicatie nog prima hand in hand en versterken zij elkaar

vaak. De combinatie van online en offline communicatie heeft voor instellingen in het werkveld

van herdenken, vieren en herinneren grote meerwaarde en er zijn tal van combinaties mogelijk.

De inzet van sociale media bij de organisatie van evenementen ligt voor de hand. Wanneer u

bijvoorbeeld een bijeenkomst organiseert, kunt u uw doelgroep op de hoogte brengen via de

volgende middelenmix: uw website, een nieuwsbrief, een aankondiging op uw Facebookpagina,

een interview in de (lokale) krant en misschien stuurt u nog een papieren uitnodiging. Een

succesvolle online campagne kan beginnen met offline communicatiemiddelen, zoals een

krantenbericht of poster. Door de vermelding van uw website in een artikel in een tijdschrift

realiseert u conversie tussen offline en online communicatie.

d. Sociale media platformen

We zetten hier de volgende sociale media platformen kort voor u op een rij: uw eigen website,

weblog, Facebook, Twitter, LinkedIn, YouTube, Flickr, Google+, TripAdvisor en Instagram.

Page 24: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Een goede website

Een website is een belangrijk onderdeel van uw sociale media strategie. Zorg op uw website

voor unieke en actuele content, die past bij de doelgroep(en), zodat ze deze content gaat delen.

Dit kunt u doen door de zogenaamde share buttons te plaatsen. Maak een keuze aan de hand van

een klein onderzoekje op welke netwerken u al genoemd wordt. Dit kunt u achterhalen via

bijvoorbeeld Google Analytics (http://www.google.com/analytics/) te gebruiken. Zijn het

bijvoorbeeld Twitter en Facebook, dan kiest u voor deze buttons. Let erop dat de juiste content

geshared wordt en dat de share buttons staan waar ze opvallen. U kunt uw website ook

gebruiken om uw collectie deelbaar aan te bieden.

Voorbeeld van een goede website – Fries Verzets Museum

Het Fries Verzetsmuseum heeft een goede website, die relevante en actuele informatie in een deelbaar

formaat aanbiedt. Ze sluiten met hun website aan bij de informatiebehoefte van diverse doelgroepen. Tevens

wordt de collectie online ontsloten.

[http://www.friesverzetsmuseum.nl/]

Een weblog

Een weblog is een persoonlijke online dagboek waar de auteur (blogger) onderwerpen aan de

kaak stelt om zaken in werking te zetten of om de mening van anderen te toetsen. Meestal gaat

het om tekst, maar soms ook foto's (een fotoblog), video (vlog) of audio (podcast). Weblogs

bieden de lezers vaak de mogelijkheid om – al dan niet anoniem – reacties onder berichten te

plaatsen. Het is het persoonlijke of juist het gespecialiseerde karakter dat weblogs interessant

maakt voor bezoekers. Een blog kan ook een netwerkeffect hebben. Door de keuze van uw

onderwerpen, kunt u zich profileren als autoriteit op een bepaald gebied. Eenvoudige

programma’s om een blog te beginnen zijn WordPress, Blogger of Tumblr.

[http://www.wordpress.com]

[http://www.blogger.com]

[http://www.tumblr.com]

Facebook

Facebook is een sociale netwerksite met meer dan 1,155 miljard actieve gebruikers21 over de

hele wereld. In augustus 2013 hadden meer dan 8,4 miljoen Nederlanders een Facebook-

21 Oosterveer, D. (2013, 9 30). Alle cijfers over het socialmediagebruik in Nederland medio 2013. Opgeroepen op 12 9, 2013, van Marketing

Facts: http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-cijfers-augustus-2013-overzicht/

Page 25: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

account22. Op de tijdlijn van een Facebookaccount staan berichten die gedeeld worden met de

vrienden van dat account. Dit betreft veelal informatie over de eigen activiteiten, observaties en

persoonlijke voorkeuren. En het betreft de berichten die afkomstig zijn van de vrienden van dat

Facebookaccount. Berichten, die relatief omvangrijk kunnen zijn, kunnen tekst, links, foto’s en

filmpjes bevatten, uitnodigingen voor ‘events’ en verwijzingen naar websites en Facebookposts

van anderen. Facebook wordt zowel door personen als door organisaties gebruikt (organisaties

gebruiken daarvoor zogenaamde Facebookpagina’s of -groups). De aanwezigheid van uw

organisatie op Facebook geeft een sterke impuls aan de vindbaarheid in Google. Maar er kleven

ook nadelen aan het gebruik van Facebook. Er is discussie over de manier waarop Facebook

omgaat met de privacy van de gebruikers. De informatie die u plaatst kan door iedereen met een

Facebookprofiel gezien worden, tenzij u deze blokkeert tot een beperkte groep. Wat veel

mensen niet beseffen is dat, als je gebruikt maakt van Facebook, je in grote mate zelf invloed

hebt op welke gegevens er gedeeld worden. Niet iedereen kan overweg met de openbaarheid

van persoonlijke informatie en het verminderen van de privacy. Er verschenen eind 2013

internationaal berichten dat tieners Facebook massaal zouden verlaten. Uit een onderzoek van

Piper Jaffray23 bleek dat steeds meer jongeren tussen de 13-17 jaar Facebook verlaten en de

voorkeur geven aan Twitter, SnapChat24 en Instagram. Een onderzoek van Nu Tech25 toont aan

dat de trend van de vertrekkende jongere gebruikers (ook de gebruikersgroep van 18 tot en met

24 jaar) tevens in Nederland zichtbaar wordt.

[http://www.facebook.com]

Twitter

Twitter is een gratis internetdienst waarmee gebruikers korte berichtjes van maximaal 140

tekens publiceren. Het is een sociaal netwerk site waarbij mensen op elkaar kunnen reageren en

elkaar kunnen volgen. Het gebruik van Twitter heet twitteren of tweeten, dat kwetteren betekent.

Tweeten is een rechtstreekse communicatielijn met uw community: het vormt een directe

verbinding en brengt geïnteresseerden op de hoogte van uw boodschap. Twitteren komt neer op

in real time communiceren via een micro weblog op een pc, gsm, smartphone of andere mobiele

apparaten met een internetaansluiting. Door de combinatie van webloggen met instant

messaging wordt het microblogging genoemd26. Op de tijdlijn van een Twitteraccount staan

berichten die worden gedeeld met de volgers van dat account. Dit betreft bijvoorbeeld berichten

22 Oosterveer, D. (2013, 9 30). Alle cijfers over het socialmediagebruik in Nederland medio 2013. Opgeroepen op 12 9, 2013, van Marketing

Facts: http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-cijfers-augustus-2013-overzicht/

23 eMarketer. (2013, 10 28). http://www.emarketer.com/Article/Twitter-Better-Than-Facebook-Targeting-Teens/1010336. Opgeroepen op 1

23, 2014, van eMarketer: http://www.emarketer.com/Article/Twitter-Better-Than-Facebook-Targeting-Teens/1010336

24 Snapchat is een app waarmee u foto’s en video’s kunt maken (zogenaamde “snaps”) en naar Snapchatvrienden kunt sturen. De ontvanger

kan de foto of video slechts 1 keer zien. Daarna ‘vernietigt’ de app de foto vanzelf. Degene die de foto verstuurt, bepaalt bovendien zelf hoe

lang de ontvanger de foto of video mag zien.

25 Nu Tech. (2014, 2 3). Ook Nederlandse jongeren vertrekken langzaam van Facebook . Opgeroepen op 2 3, 2014, van NU Tech:

http://www.nutech.nl/internet/3689659/nederlandse-jongeren-vertrekken-langzaam-van-facebook.html

26 Wikipedia. (2013, 12 9). Twitter. Opgeroepen op 12 9, 2013, van Wikipedia.org: http://nl.wikipedia.org/wiki/Twitter

Page 26: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

over eigen activiteiten, observaties, meningen, opvallende ontwikkelingen et cetera. En het

betreft berichten die afkomstig zijn van de accounts die het Twitteraccount volgen. Berichten

kunnen verwijzingen bevatten naar foto’s, (artikelen op) websites en naar andere

Twitterberichten. Twitter wordt zowel door personen als door organisaties gebruikt. In 2013

maakte 3,3 miljoen Nederlanders gebruik van Twitter. Onder 20 tot 39-jarigen wordt,

vergeleken met vorig jaar, minder gebruik gemaakt van Twitter. Zij die Twitter gebruiken

maken er wel intensief gebruik van. Bijna de helft van de twitteraars, zo'n 1,6 miljoen

Nederlanders, maakt dagelijks gebruik van Twitter27.

[http://www.twitter.com]

TWITTER TIPS

1. Verplaats u bij het schrijven van uw tweet in uw lezers. Een goede tweet is lezenswaardig en

interessant om te retweeten.

2. Wanneer iemand uw tweet retweet moet de link niet verloren gaan. Als u een link meestuurt,

gebruik dan bijvoorbeeld url-shorteners als bit.ly. Daarmee kun u ook zien hoe vaak op een link

geklikt wordt.

3. Zoek naar hashtags (belangrijke woorden en afkortingen met een #) en trending topics, en kijk

hoe die aansluiten op wat u wilt communiceren. Op hashtags.org worden de meest gebruikte

hashtags gerankt en kunt u hashtags vinden die aansluiten bij het onderwerp waarvoor u een

hashtag wilt gebruiken.

4. Zorg ervoor dat uw profielpagina en achtergrond aansluiten bij de huisstijl van uw organisatie.

5. Maak weinig tot geen gebruik van het automatisch verzenden van tweets.

Voorbeeld scripted tweeten werkt vaak niet

De luchtvaartmaatschappij American Airlines gebruikte een script om automatisch beleefd te antwoorden

op iedere tweet die aan hen gericht was. Dit werkte niet meer toen mensen beledigingen naar het bedrijf

stuurden.

27 Oosterveen, D. (2013, 2 18). Social media in Nederland 2013: Groei van gebruik Twitter en Facebook afgevlakt. Opgeroepen op 12 1,

2013, van Marketing Facts: http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-in-nederland-twitter-en-facebook-het-meest-actief-

gebruikt/

Page 27: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

LinkedIn

Het belangrijkste doel van LinkedIn is geregistreerden gebruik te laten maken van elkaars

(zakelijke) netwerk. Dat gebeurt door contacten te leggen met anderen die u vertrouwt. U kunt

het gebruiken om uzelf te profileren als expert op een bepaald terrein, een baan te zoeken, maar

ook om uw organisatie zakelijk te profileren. U kunt uzelf aanmelden voor groepen of groepen

starten in uw interesseveld om daarbinnen met professionals te discussiëren, kennis te delen en

hen om advies te vragen. Hoewel het zakelijke netwerk LinkedIn qua accounts niet veel meer

groeit, is het aantal Nederlanders dat aangeeft LinkedIn te gebruiken het afgelopen jaar met

700.000 toegenomen. Momenteel gebruiken 3,9 miljoen Nederlanders LinkedIn, waarvan 0,4

miljoen dagelijks28.

[http://www.linkedin.com]

YouTube

YouTube is een website waar de gebruiker filmpjes kosteloos kan publiceren en in ruil daarvoor

zijn exclusieve vermenigvuldigings- en auteursrechten afstaat. De slogan van deze website is

YouTube, Broadcast Yourself. De uploader kan de film voorzien van tags (trefwoorden, op de

Nederlandse versie van YouTube ‘labels’ genoemd) die een niet-hiërarchische classificatie

mogelijk maken29. YouTube is qua gebruikers het tweede platform van Nederland. 7,1 miljoen

mensen maken gebruik van de videodienst van Google. Het dagelijks gebruik is : 0,9 miljoen. Het

aantal gebruikers van YouTube is gedurende de laatste jaren stabiel gebleven. In 2013 gebruikt

54 procent van de Nederlanders YouTube, het dagelijks gebruik neemt iets af.

Na Google worden de meeste zoekopdrachten ter wereld in YouTube uitgevoerd. Zorg er dus

voor dat uw organisatie ook in YouTube te vinden is. Google neemt in haar zoekresultaten ook

de aanwezigheid van een zoekwoord in YouTube mee, waardoor u uw vindbaarheid verhoogt.

[http://www.youtube.com]

28 Oosterveen, D. (2013, 2 18). Social media in Nederland 2013: Groei van gebruik Twitter en Facebook afgevlakt. Opgeroepen op 12 1,

2013, van Marketing Facts: http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-in-nederland-twitter-en-facebook-het-meest-actief-

gebruikt/

29 Wikipedia. (2013, 12 1). You Tube. Opgeroepen op 12 9, 2013, van http://nl.wikipedia.org/:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Youtube

Page 28: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Google+

Google+ is het online platform van Google. Geregistreerde gebruikers kunnen kringen

aanmaken. Aan deze vriendengroep kunnen ‘vrienden’ toegevoegd worden waardoor berichten

per ‘vriendengroep’ gedeeld kunnen worden. Het sociale platform van Google telt ruim 500

miljoen leden. Al is natuurlijk de vraag hoe actief deze gebruikers zijn, omdat u automatisch een

Google+-account krijgt bij het aanmaken van een account voor één van de andere diensten van

Google. De bekende +1-button wordt dagelijks 5 miljard keer gebruikt. Wanneer u een

organisatiepagina op Google+ aanmaakt, wordt uw vindbaarheid in Google verhoogd. Een

Google+-pagina verschijnt namelijk hoger in de zoekresultaten binnen Google. Een

functionaliteit binnen Google+ is Google+ Lokaal. Dit is vooral interessant voor organisaties die

lokaal gevonden willen worden.

[https://plus.google.com]

Flickr

Flickr is een online platform voor het bewerken, beheren en delen van digitale foto’s. Bij het

uploaden van foto’s kan er worden opgegeven onder welke voorwaarden (licenties) anderen de

foto’s mogen gebruiken. Ook kunnen foto’s in een privégedeelte worden geplaatst, dat alleen te

bekijken is door gebruikers die toestemming van de uploader hebben. Door middel van tags

kunt u uw eigen foto's classificeren en vindbaar maken. Flickr is daarmee ook een soort foto-

zoekmachine.

Flickr is heel populair bij webloggers. Er zijn twee soorten accounts, gratis accounts waarbij

voor 100 megabyte per maand geüpload mag worden en het pro account (betaald), waar u een

ongelimiteerd aantal foto’s kunt uploaden, met een maximale grootte van 20 MB per foto. U kunt

als organisatie een groep aanmaken op Flickr. Dit kunt u bijvoorbeeld gebruiken voor

evenementen of voor de ontsluiting van uw collectie. Iedereen binnen deze groep kan foto’s

uploaden en delen met de leden van de groep.

[http://www.flickr.com]

TripAdvisor

TripAdvisor is een internationale online vakantieplanner waarop leden beoordelingen en foto's

kunnen toevoegen over een accommodatie, restaurant of bezienswaardigheid. Begin 2014 staan

er meer dan 75 miljoen beoordelingen online. TripAdvisor vermeldt permanente

bezienswaardigheden, zoals het Canadian War Cemetery in Goesbeek30, aan toeristen.

TripAdvisor is een interessant sociale media platform waarmee u in het werkveld herdenken,

vieren en herinneren een (inter)nationale doelgroep kunt bereiken. De bezienswaardigheid moet

een officiële naam, een officieel adres en een gepubliceerd telefoonnummer hebben. De

bezienswaardigheid moet regelmatig, volgens een rooster, open of toegankelijk zijn voor

klanten. De van tevoren vastgelegde openingstijden of vertrektijden moeten zijn gepubliceerd

30 http://www.tripadvisor.nl/ShowUserReviews-g652228-d2423163-r127553019-Groesbeek_Canadian_War_Cemetery-

Groesbeek_Gelderland_Province.html

Page 29: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

op een officiële website of in een gedrukte brochure.

[http://www.tripadvisor.com]

Voorbeeld inzet Tripadvisor

Het Airbourne Museum Hartenstein is aanwezig op TripAdvisor en bereikt op deze manier niet alleen

Nederlandse bezoekers, maar ook bezoekers uit het buitenland die geïnteresseerd zijn in het museum en wat

het te bieden heeft

[http://www.tripadvisor.nl/ShowUserReviews-g1066031-d2178670-r176199730-

Airborne_Museum_Hartenstein-Oosterbeek_Gelderland_Province.html]

Instagram

Instagram is een gratis mobiele app om digitale foto's of video's uit te wisselen door middel van

mobiele apparaten. De foto's en video's kunnen digitaal gefilterd worden en worden

uitgewisseld op sociale netwerksites, zoals die van Instagram zelf. In april 2013 werd

ondersteuning voor het uploaden van video's toegevoegd.31 Dit is echter niet mogelijk op alle

telefoons. Instragram fungeert tegenwoordig niet alleen meer als foto-app, maar ook als

alternatief voor Facebook. Vooral jongeren gebruiken het om te chatten en informatie te delen.

Instagram is onderdeel van Facebook en claimt nu 150 miljoen gebruikers te hebben. Instagram

kent momenteel 720.000 Nederlandse gebruikers. Daarvan zijn er 120.000 dagelijks actief32.

Instagram is een goed medium voor het delen van beelden. U kunt hiermee de identiteit van uw

organisatie opbouwen en affiniteit met uw organisatie creëren. U kunt foto’s posten van uw

medewerkers, het kantoor of bijvoorbeeld mooie stadsgezichten vanuit uw locatie. Instagram is

een goed kanaal om volgers een kijkje achter de schermen te geven van uw organisatie door

bijvoorbeeld foto’s van de voorbereidingen van een expositie te plaatsen.

[http://www.instagram.com]

Voorbeeld inzet Instagram

31 Wikipedia. (2013, 11 12). Instagram. Opgeroepen op 12 6, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Instagram:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Instagram

32 Wikipedia. (2013, 3 24). Tagging. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging

Page 30: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Het Joods Historisch Museum heeft op Instagram foto’s en meningen gegroepeerd van toeristen en bezoekers

van het Joods Historisch Museum op basis van tagging en heeft deze groep vervolgens verbonden aan andere

sociale netwerken, als Facebook, Foursquare en City Owls. Op deze manier ontstaat er een online groep,

waar bezoekers elkaar met beelden adviseren en inspireren over een bezoek aan het Joods Historisch

Museum.

Een tag (Nederlands: label of etiket) is een (relevant) sleutelwoord of term geassocieerd met, toegewezen

aan of opgenomen in een digitaal bestand (zoals afbeeldingen, video, audio). De tag geeft aanvullende

informatie over het bestand waaraan het is gekoppeld en maakt zodoende sleutelwoordgebaseerde

classificatie en indexering mogelijk33.

[http://www.cityowls.com/europe/the-netherlands/amsterdam/see/joods-historisch-museum-

2781.html?tab=images#]

e. Mobiel gebruik

Het sociale media gebruik heeft zich voor een groot deel naar mobiele toepassingen verplaatst.

Hoe kunnen instellingen in het werkveld herdenken, vieren en herinneren hierop inspelen?

Het Centraal Bureau voor de Statistiek laat ons weten dat in 2012 96% van de 12- tot 75-jarigen

actief is op internet, waarbij zes op de tien mobiel online gaan. Onder jongeren ligt dit aandeel

hoger: 86% van de jongeren tussen 12 en 25 jaar gaat regelmatig mobiel online. De smartphone

en de tablet hebben de laptop verdrongen als apparaat voor mobiel internet. Jongeren gebruiken

de smartphone vrijwel dagelijks om onderweg online te gaan.

Mobiele internetters die gebruik maken van kleinere apparaten, zoals de smartphone, doen dit

vooral voor het onderhouden van hun contacten. Bijna driekwart van hen e-mailt en ruim twee

derde neemt deel aan sociale netwerken zoals Instagram, Facebook en Twitter. Ook het lezen

van nieuws en kranten (62 procent) en ontspanning - het spelen van spelletjes en luisteren naar

muziek - (58 procent) zijn favoriete bezigheden.34

33 Wikipedia. (2013, 3 24). Tagging. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging

34 Statistiek, C. b. (2012, 10 23). Verdere groei mobiel internetgebruik - persbericht. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://www.cbs.nl/:

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/archief/2012/2012-060-pb.htm

Page 31: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Het is van belang om als organisatie het delen van content zowel te faciliteren voor desktop

computers als voor mobiele apparaten.

TIPS

1. Zoek uit hoeveel mobiele bezoekers uw website heeft. Dit kunt u bijvoorbeeld zien in de

rapporten van uw Google Analytics-account of via andere webanalysetools.

2. Wanneer u veel mobiele bezoekers heeft, dan is het slim een speciale mobiele site van uw

website te maken. Op compactere smartphones lezen gewone websites niet handig.

3. Zorg dat de mobiele website simpel en helder is. Gebruik geen ‘zware’ plaatjes. Houd alle teksten

zo kort mogelijk. U kunt beter een doorklik maken naar een pagina met meer informatie.

4. Zet de deelopties prominent op uw website. Gebruik grote buttons. Kleine buttons zijn zeker

voor het delen via smartphones lastig om gericht op te tappen of te klikken.

5. Maak het mogelijk om content ook via mail door te sturen naast de bekende Facebook, Linkedin

en Twitter deelbuttons.

Voorbeeld mobiel gebruik – mobiele versie website van het Nationaal Bevrijdingsmuseum

Het Nationaal Bevrijdingsmuseum heeft een mobiele versie van haar website ontwikkeld, waardoor mobiele

bezoekers goed en duidelijk bediend worden. Ook beschikt de mobiele versie over grote sociale media

knoppen voor Facebook, Twitter en Googlemaps.

[http://www.bevrijdingsmuseum.nl/mob]

Page 32: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

f. Webcare

Webcare is het beleid van een bedrijf of een organisatie om actief te reageren op uitlatingen over

dat bedrijf of de organisatie in sociale media, bijvoorbeeld van consumenten en bezoekers die

vragen of klachten hebben. Sommige bedrijven en organisaties schakelen externe partijen in om

hun online reputatie in de gaten te houden. Deze partijen bekijken en analyseren wat er over een

bedrijf, product of organisatie op sociale media, blogs en fora wordt gezegd.

Het doel van webcare is onder andere imagoschade voorkomen en effectief reageren op

klachten35.

Naast monitoring wordt webcare ook ingezet voor het aangaan van interactie met individuen.

Uit de gesprekken met een aantal professionals in het werkveld herdenken, vieren en herinneren

kwam naar voren dat de organisaties steeds meer aandacht besteden aan webcare. Zo worden

rechtstreekse vragen actief beantwoord, worden reacties op eigen platformen gemonitord en

worden daar waar nodig de juiste personen uit de organisatie benaderd om te reageren. Veel

organisaties hebben Google Alerts of Hootsuite ingesteld om te weten wat er gezegd wordt over

de organisatie of over de thema’s herdenken, vieren en herinneren. Op internet zijn veel

handboeken te vinden over webcare. We hebben voor deze handreiking drie tips op een rij

gezet:

TIPS

1. Gebruik de juiste tools

U kunt op veel manieren reacties op uw organisatie of een campagne die u online gestart bent

monitoren. Om dit te doen zijn er handige (en soms) goedkope tools beschikbaar. Webcare is in

te delen in luisteren naar de doelgroep, analyseren van de gegevens en in interactie gaan met de

doelgroep. Op Marketingfacts36 vindt u een uitgebreide blog over dit onderwerp waarin ook

diverse tools worden aangedragen:

http://www.marketingfacts.nl/berichten/20100324_social_media_marketing_monitoring_tools

2. Negatieve reacties zijn een kans voor interactie

Wanneer iemand negatief reageert, zie dit dan als waardevolle feedback. Wanneer niet duidelijk

is waarom een reactie negatief is, vraag dan door of bied hulp aan. Wanneer u direct een

oplossing kunt bieden voor een negatieve reactie, doe dat dan meteen en draag deze oplossing

aan. Vergt de oplossing voor het probleem van de klager meer tijd, geef dan aan binnen welk

tijdsbestek u kunt reageren.

3. Maak het persoonlijk

35 Wikipedia. (2013, 7 24). Webcare. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Webcare:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Webcare

36 Erik van Roekel, I. g. (2010, 3 24). Social Media Monitoring & Marketing Tools. Opgeroepen op 12 1, 2013, van Marketingfacts:

http://www.marketingfacts.nl/berichten/20100324_social_media_marketing_monitoring_tools

Page 33: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Iedere individu en iedere reactie is anders. Zorg er dus voor dat uw reactie een persoonlijke is.

Het is niet verstandig om te werken met automatische reacties of standaard berichten. Ook al

reageert u uit naam van uw organisatie, maak duidelijk dat u zich als medewerker van de

organisatie aangesproken voelt en reageer direct en inhoudelijk.

g. Meten is weten

En wat levert de inzet van sociale media een organisatie op bij het bereiken van haar

doelstellingen? Om het nut van de inzet van sociale media voor uw organisatie te onderzoeken

zijn online een aantal gratis en betaalde tools te vinden. Voordat u deze tools gaat gebruiken is

het belangrijk dat u diverse meetbare indicatoren inzichtelijk maakt, zoals website statistieken,

weblog statistieken (bezoekersaantallen, aantal en sentiment van reacties op posts), doorkliks

naar de door u genoemde websites, aantal retweets op Twitter, aantal likes, comments en shares

op Facebook etc. We zetten hier een kleine selectie van sociale media monitoringtools voor u op

een rij:

Google Analytics37

Google Analytics is een gratis dienst van Google om zeer uitgebreide statistieken van een

website te verzamelen en gedetailleerd weer te geven. Het doel van deze dienst is om de

beheerder van de website een duidelijk beeld te geven van onder andere de bezoekersstromen,

verkeersbronnen en paginaweergaves. Aan de hand van deze informatie kan een webmaster

eventuele reclamecampagnes of delen van de website aanpassen aan het gedrag van de

bezoeker.

[http://www.google.com/analytics/]

Google Alerts38

Met Google Alerts is het mogelijk om gratis nieuwsberichten automatisch doorgestuurd te

krijgen naar een opgegeven e-mailadres. De service maakt gebruik van ongeveer 400

nieuwsbronnen (waaronder websites van kranten en vakbladen) die continu gescand worden.

Met Google Alert is het mogelijk om een melding te ontvangen wanneer er nieuwe informatie

over een zoekwoord is. Er wordt dan een melding gestuurd naar een opgegeven emailadres.

[http://www.google.com/alerts]

Social Mention

Social Mention is een sociale media zoekmachine en analyse platform dat user-generated

content verzamelt en in één dashboard presenteert. Hiermee kunt u gemakkelijk bijhouden en

meten wat mensen zeggen over u, uw organisatie of een nieuwe campagne. Social Mention

controleert meer dan 100 sociale media kanalen waaronder: Twitter, Facebook, FriendFeed,

37 Wikipedia. (2013, 5 22). Google Analytics. Opgeroepen op 12 18, 2013, van Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Analytics

38 Wikipedia. (2013, 3 14). Google_Alerts. Opgeroepen op 12 18, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Alerts

Page 34: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

YouTube, Digg, Google etc.

[http:// www.socialmention.com]

HootSuite

HootSuite is een sociale media monitoring- en managementsysteem voor bedrijven en

organisaties om online campagnes over meerdere sociale media netwerken te starten en te

monitoren vanuit een online interface. Er bestaat een gratis en een betaalde variant. Hootsuite

analyseert de click-through-rate van url’s, klik volume, retweets en presenteert rapportages en

meetdata in een handzaam formaat en stelt u in staat om te communiceren via Facebook,

Twitter, Linkedin, Foursquare, MySpace en WordPress.

[http://www.hootsuite.com]

TweetDeck

TweetDeck is een platform waarbij u in één oogopslag kunt zien wat er op uw sociale media

accounts gepubliceerd wordt. U kunt vanuit TweetDeck ook een bericht plaatsen en precies

aangeven in welk profiel (bijvoorbeeld Facebook, LinkedIn en Twitter) uw bericht gepubliceerd

moet worden.

[https://about.twitter.com/products/tweetdeck]

Verder bestaat er ook een groot aantal niet technische indicatoren waaraan u de inzet van uw

sociale media strategie kunt toetsen, zoals free publicity, expert optredens en mediaoptredens.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mediaoptredens van de initiatiefnemers van Pietitie.nl naar

aanleiding van het bereiken van meer dan 2 miljoen likes op hun Facebookpagina of alle free

publicity die het Nationaal Comité 4 en 5 mei kreeg naar aanleiding van de 2-minuten-

stiltecampagne op Hyves.

Page 35: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

3. Praktisch gebruik van sociale media in relatie tot organisatiedoelstellingen

Alle organisaties die werkzaam zijn in het werkveld herdenken, vieren en herinneren hebben

vanuit hun eigen expertise in meer of mindere mate dezelfde doelstellingen:

het geven van richting aan de zingeving van herdenken en vieren;

de organisatie van evenementen rond de herdenking op 4 mei en de viering van de

bevrijding op 5 mei;

het voeren van een voorlichtingsbeleid om de betrokkenheid bij en participatie aan

herdenken, vieren en herinneren te vergroten;

het bevorderen van de afstemming van landelijke en plaatselijke manifestaties en de

organisatie daarvan;

In dit hoofdstuk worden ter inspiratie een aantal praktijkvoorbeelden uit het werkveld van de

inzet en het gebruik van sociale media op een rij gezet:

Voorbeelden – inzet van sociale media bij de organisatie-evenementen

Voorbeeld 1 organisatie evenementen en sociale media

Facebookverslag van het bezoek aan de Birma-Siamspoorweg - Het Indisch Herinneringscentrum

Het is in 2013 70 jaar geleden dat de Birma-Siamspoorweg werd voltooid. Daarom is er mede door het

Indisch Herinneringscentrum een pelgrimsreis georganiseerd. Een groep van 45 geïnteresseerden,

familieleden en veteranen, heeft Thailand bezocht. Het Indisch Herinneringscentrum heeft geïnteresseerden

van deze reis op de hoogte gehouden door dagelijks verslag te doen op de Facebookpagina:

https://www.facebook.com/IndischHC?fref=ts. Veel mensen hebben op deze verslaglegging gereageerd. Er

wordt naar aanleiding van deze reis een documentaire gemaakt. Op deze manier is een brede groep

geïnteresseerden al op de hoogte van het feit dat deze documentaire er komt. Het is van belang om

kwalitatief goed foto- en videomateriaal te gebruiken.

Page 36: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Voorbeeld 2 organisatie evenementen en sociale media

Museumnacht 2013 Amsterdam

De organisatie van de Museumnacht Amsterdam heeft tijdens de museumnacht in Amsterdam in september

2013 twaalf fotografen op pad gestuurd om bezoekers van de verschillende evenementen tijdens de

Museumnacht te fotograferen. Deze foto’s zijn verzameld op Facebook en op Flickr, zodat voor de

verschillende doelgroepen alle locaties inzichtelijk zijn gemaakt. Op deze manier werd niet alleen de

museumnacht onder de aandacht gebracht, maar ook andere evenementen die op vele locaties werden

georganiseerd.

[http://www.flickr.com/photos/museumnacht/sets/]

[https://www.facebook.com/media/set/?set=a.10151623808082242.1073741832.32990167241&type=

3]

Organisatie campagnes

Voorbeeld 1 organisatie campagnes en sociale media –

de fakkelcampagne van het Nationaal Comité 4 en 5 mei

Met deze fakkelcampagne wilde het Nationaal Comité 4 en 5 mei zoveel mogelijk mensen enthousiasmeren

een fakkelspeldje te dragen op 4 en 5 mei. De fakkel staat symbool voor herdenken op 4 mei en het vieren

van de bevrijding en vrijheid op 5 mei. Door de fakkel te dragen laten mensen zien dat ze herdenken en

vieren belangrijk vinden. Via een actiepagina op Hyves konden mensen een digitale fakkel op hun profielfoto

plaatsen en hun profiel ‘pimpen’ (daar werd ook getoond aan hoeveel mensen ze ‘de vrijheid’ hadden

doorgegeven). Ook was er op 4 mei om 20.00 uur twee minuten digitale stilte op Hyves. In 2010 hebben meer

dan 500.000 mensen aan deze campagne meegedaan en in 2011 522.000. De Hyvespagina van het

Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft bovendien 274.156 nieuwe leden geworven. Daar was de interactie zeer

groot. Hiermee werd deze campagne de meest succesvolle campagne op Hyves ooit.

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft deze campagne in 2014 verplaatst naar Facebook, waar ook een

Vrijheidsgame gespeeld en gedeeld kan worden.

Page 37: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Ontsluiten collectie

In het werkveld herdenken, vieren en herinneren wordt overal de meerwaarde gezien van

het digitaal ontsluiten van de collectie om diverse organisatiedoelstellingen te bereiken:

het geven van richting aan herdenken en vieren en de betrokkenheid bij en participatie

aan herdenken, vieren en herinneren te vergroten. Op de website van het Kenniscentrum

Digitaal Erfgoed vindt u veel praktijkvoorbeelden en een stappenplan39 dat u helpt om

uw eigen collectie digitaal te ontsluiten. Veel instellingen willen graag stappen zetten in

de ontsluiting van hun collectie, maar gebrek aan menskracht en middelen belemmeren

dit. Het Joods Cultureel Kwartier heeft haar hele collectie al digitaal ontsloten, maar moet

in de komende tijd tools ontwikkelen om de collectie nog beter toegankelijk te maken.

Een mooi voorbeeld van een optimale digitale ontsluiting is de website van het

Rijkmuseum. Het Rijksmuseum introduceerde op 31 oktober 2012 een nieuwe website.

In de digitale Rijksstudio zijn ruim 140.000 beelden in hoge resolutie gratis te

downloaden. U kunt uw eigen collectie samenstellen of zelf een nieuw kunstwerk maken

met deze afbeeldingen. In het museum zelf kan maar een tiende van de totale collectie

getoond worden. Digitalisering is de enige manier om deze kunstobjecten aan de wereld

te tonen. Zo kunnen mensen ook genieten van werken die niet in het museum zelf te zien

zijn, zoals kwetsbare meesterwerken. Bovendien heeft het Rijksmuseum een API

ontwikkeld, die gebruikt kan worden door app-bouwers en programmeurs40, zodat zij

met en op basis van de collectie van het Rijksmuseum nieuwe toepassingen kunnen

bedenken. Inmiddels zijn er een twintigtal apps met data uit het Rijksmuseum, zoals een

app die gezichtsherkenning koppelt aan portretten uit het Rijksmuseum41.

Voorbeeld 1 ontsluiten collectie – Het Fries Verzetsmuseum

Het Fries Verzetsmuseum herbergt een collectie van circa 45.000 objecten, documenten, boeken,

tijdschriften, foto's en films die een uitgebreid beeld geven van de Tweede Wereldoorlog in Friesland. De

verzameling gaat over het dagelijks leven tijdens de bezetting, collaboratie, verzet en vervolging en de

bevrijding in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op de website http://collectie.verzetsmuseum.nl

39 Stappenplan Kenniscentrum Digitaal Erfgoed: http://www.den.nl/aandeslag

40 Rijksmuseum. (sd). Rijksmuseum API. https://www.rijksmuseum.nl/en/api

41 Rijksmuseum. (sd). Wetlab.ab-c.nl. Opgehaald van http://weblab.ab-c.nl/rijksmuseum: http://weblab.ab-c.nl/rijksmuseum

Page 38: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

kunt bezoekers online de hele collectie van het Fries Verzetsmuseum bekijken en via de sociale media delen

in hun persoonlijke sociale netwerken.

[http://collectie.verzetsmuseum.nl]

Voorbeeld 2 ontsluiten collectie – Het Joods Historisch Museum

De museumcollectie van het Joods Historisch Museum omvat meer dan 14.000 kunstvoorwerpen,

ceremoniële objecten en historische objecten. Daarnaast zijn er 12.000 historische foto's en 15.000

historische documenten. In de permanente tentoonstelling van het museum kan slechts vijf procent van de

collectie getoond worden. Op de website kan de volledige collectie doorzocht en bekeken worden.

Het Kenniscentrum geeft toegang tot 50.000 boeken, catalogi en artikelen, kranten en audio- en

videomateriaal. Ook de historische foto's en documenten kunnen hier geraadpleegd worden.

[http://www.jhm.nl/collectie/]

Voorbeeld 3 ontsluiten collectie – de collectie van het Rijksmuseum

Het Rijksmuseum introduceerde op 31 oktober 2012 de nieuwe website met Rijksstudio. Op Rijksstudio zijn

ruim 140.000 beelden in hoge resolutie gratis te downloaden en te delen via Facebook, Twitter en Pinterest.

Bezoekers van de website kunnen hun eigen collectie samenstellen of zelf een nieuw kunstwerk maken met

afbeeldingen uit de collectie. Rijksstudio is het eerste initiatief binnen de museale wereld dat de collectie op

zo’n grote schaal toegankelijk maakt voor het publiek. Doordat het publiek vrij is om de collectie ook via

andere kanalen beschikbaar te stellen, wordt het bereik van de collectie van het Rijksmuseum enorm

Page 39: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

vergroot.

[https://www.rijksmuseum.nl/]

Doelgroepen

Organisaties die actief zijn in het werkveld herdenken, vieren en herinneren hebben

verschillende doelgroepen waar zij zich op richten. Zij moeten soms alle Nederlanders

bereiken en soms meer specifiek de eerste generatie oorlogsgetroffenen of professionals

in het werkveld of vrijwilligers of de jongere generatie en het onderwijsveld. Dat dit heel

goed via sociale media kan laten de volgende voorbeelden zien:

o Educatie

Voorbeeld 1 educatie en sociale media – Code-R

Code-R is een interactief project voor jongeren in het voortgezet onderwijs over keuzes en dilemma’s in

persoonlijke verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Wat vinden jongeren belangrijk om te weten? En welke

rol speelt het herdenken van oorlog hierbij? In het iPadmagazine vertellen jongeren wat zij vinden van

oorlog en herdenken. Naast het iPadmagazine bestaat Code-R uit een website en educatieve stripboeken. Op

de website kunnen leerlingen zelf hun mening geven over herdenken. Code-R is een initiatief van de Anne

Frank Stichting in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum.

[http://code-r.annefrank.org/]

Voorbeeld 2 educatie en sociale media – Wat als Nelson Mandela Twitter had gehad

Ter gelegenheid van de 94e verjaardag van Nelson Mandela maakte het Nelson Mandela Center of Memory

Page 40: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

een filmpje waarin het levensverhaal van Nelson Mandela verteld werd met sociale media.

Kennisnet heeft op basis van dit filmpje een les over mediawijsheid ontwikkeld voor de basisschool waarin de

volgende vragen behandeld worden: Hoe zou het leven van Nelson Mandela eruit hebben gezien als hij in

deze tijd was opgegroeid? Had hij Facebook ingezet in zijn strijd tegen apartheid? Had hij kunnen twitteren

over zijn arrestatie?

[http://www.kennisnet.nl/kids/watnou/vredevrijheid/het-leven-van-nelson-mandela-in-social-media]

[http://youtu.be/XXvuRFby8cc]

o Communitybuilding herdenken, vieren en herinneren

Voorbeeld 1 Communitybuilding herdenken, vieren en herinneren

Joods Historisch Museum wint Museumprijs 2013 4 april 2013

Het Joods Historisch Museum heeft de Museumprijs 2013 gewonnen voor het opzetten van de Community

‘Joods Monument’. Dit is een interactieve website waar mensen onder meer verdwenen familieleden kunnen

zoeken en met elkaar kunnen discussiëren. Op de Community kunt u zelf informatie plaatsen over Joden in

Nederland voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. U kunt familierelaties aanleggen, artikelen plaatsen

en foto’s toevoegen. Alle geplaatste informatie is direct zichtbaar op internet. Via de Community kunt u ook

contact leggen met andere gebruikers, informatie uitwisselen, reageren enz. Naast alle personen uit het

Digitaal Monument bevat de Community ook persoonspagina's van voor- en naoorlogse familieleden en

profielen van hedendaagse gebruikers. Op deze manier gaat de herinnering aan de personen uit het Digitaal

Monument opnieuw deel uitmaken van een dynamische, levende gemeenschap. Het Joods Historisch Museum

heeft sociale media ingezet om publieksstemmen te vergaren voor de Museumprijs 2013 en won hiermee

€ 100.000. Met dit bedrag zal het Joods Historisch Museum haar online collectie verder digitaal ontsluiten.

Page 41: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

[http://www.communityjoodsmonument.nl/]

o Crowdsourcing herdenken, vieren en herinneren

Voorbeeld 1 Crowdsourcing en sociale media - Oorlog in mijn Buurt

Wat gebeurde er van 1940 tot 1945 in De Pijp? 78 jongeren en ouderen uit De Pijp verzamelen samen

oorlogsverhalen uit hun wijk voor het interactieve geschiedenisboek, 'Oorlog in mijn Buurt'.

Deze campagne is gericht op al groep 8 van alle basisscholen in De Pijp. Dit doen zij naar aanleiding van

interviews met ouderen die tijdens de oorlog in de buurt woonden. Het project vindt zijn weerslag in een

Facebookpagina ‘Oorlog in mijn buurt’, die veelvuldig gebruikt wordt voor het delen van foto’s en verhalen

van toen en nu. ‘Oorlog in mijn Buurt' is een initiatief van journaliste en buurtbewoner Minka Bos. Het

project is opgezet in samenwerking met jongerenwerkers uit de buurt, ouderenwerk De Pijp, de journalisten

Marjolijn Heijnen en Tjitske Lingsm en, docenten van basisschool de Derde Daltonschool.

[https://www.facebook.com/oorlogbuurt]

Page 42: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

4. Kanttekeningen bij het gebruik van sociale media in de huidige informatiesamenleving Naast alle mogelijkheden die sociale media bieden zijn er ook kanttekeningen te plaatsen bij het

gebruik van internet en sociale media in de huidige informatiesamenleving. Hoe zit het met de

privacy van de medewerkers van organisaties en gebruikers van al deze sociale media

platformen? Wie is eigenaar van de content die online geplaatst wordt? Hoe zit het eigenlijk met

informatie uploaden naar de cloud? En hoe staat het met intellectueel eigendomsrecht en het

gebruik van sociale media?

Privacy met betrekking tot gebruik sociale media

Sociale media staan voor: direct, persoonlijk en transparant, dé manier van communiceren in de

netwerksamenleving. Sociale communicatie verandert de manier van werken, zoals ook de

beschikbaarheid van fax, websites, persoonlijke e-mailadressen en mobiele telefoons de manier

van werken veranderden. Met de introductie van e-mail en internet hebben we op de werkplek

ook leren omgaan met timemanagement, hoe het precies werkt, prioriteren, de etiquette van

communicatie.

Wanneer het gaat over privacy en het gebruik van sociale media komt er een aantal zaken naar

voren. Medewerkers van organisaties worstelen vaak met het feit dat op internet privé en

zakelijk gebruik in elkaar overlopen. Er is geen strikte scheiding. Uw vrienden en collega’s zitten

in uw Facebook- of LinkedInnetwerk. Uw persoonlijke Twitterprofiel wordt ook door zakelijke

relaties gevolgd.

Wat u privé op internet doet kan gevolgen hebben voor het beeld dat men van u heeft als

professional en voor het beeld dat men heeft van de organisatie waarvoor u werkt. Uit de

gesprekken met professionals in het werkveld herdenken, vieren en herinneren bleek duidelijk

dat dit bewustzijn sterk leeft. Organisaties met werknemers die privé actief zijn op sociale media

en die werknemers ook zakelijk willen betrekken bij het gebruik ervan, doen er goed aan om

richtlijnen op te stellen, al dan niet in de vorm van een code. Zij kunnen hun medewerkers op

deze manier laten zien hoe het imago van hun organisatie door sociale media beïnvloed kan

worden, zowel positief als negatief. Een aantal organisaties in het werk veld herdenken, vieren en

herinneren gaven in de gesprekken aan dat ze richtlijnen hebben opgesteld voor sociale media.

Op internet zijn ook tal van richtlijnen42 te vinden.

TIPS

Wees ervan bewust dat internet (bijna) nooit iets vergeet. Als iets eenmaal online staat, is het

niet makkelijk te verwijderen. Alles wat ooit op het internet heeft gestaan wordt ergens

opgeslagen, in de cache gezet of bewaard door een willekeurige gebruiker.

Wees ervan bewust dat Google bijna alles vindbaar maakt.

Maak alleen openbaar wat iedereen (ook zakelijk) mag zien. Elk sociale media platform heeft

privacy-instellingen die de mogelijkheid bieden uw online activiteiten of uw profiel (gedeeltelijk)

42 Boudreaux, C. (2013). Policy database. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://socialmediagovernance.com/policies.php:

http://socialmediagovernance.com/policies.php

Page 43: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

af te schermen van een groot publiek.

Voer een open gesprek binnen uw organisatie over de invloed van het gebruik van sociale media

door medewerkers op het imago van uw organisatie.

Bijna alle informatie van sociale media platforms wordt opgeslagen in de cloud. Wat betekent

dat? Zoals David Nieborg schrijft in ‘#Herdenken #Vieren en #Herinneren in het digitale

tijdperk’43 kunnen data opgeslagen worden in de ‘cloud’, dus op servers op afstand. De cloud

staat voor een netwerk dat met alle computers die erop aangesloten zijn een soort ‘wolk van

computers’ vormt. De eindgebruiker weet niet op hoeveel of welke computer(s) de software

draait of waar die precies staat. De gebruiker hoeft op deze manier geen eigenaar meer te zijn

van de gebruikte hard- en software en is niet verantwoordelijk voor het onderhoud. De cloud is

dus een begrip dat onlinediensten aanduidt. Waarschijnlijk doet u al heel veel in de cloud, maar

bent u zich hiervan niet altijd bewust. Zo zijn veel sociale media platforms en ook webmail

clouddiensten. Er zijn aandachtspunten waar u zich van bewust moet zijn wanneer u sociale

media platformen gebruikt die zich in de cloud bevinden:

De gebruiker is geen eigenaar van de content die via deze sociale media platforms zijn

opgeslagen: Veel sociale platformen hebben richtlijnen en regels die meestal stellen dat

de eigenaren van de sociale netwerken eigenaar zijn van alle informatie die gebruikers

van dat netwerk verspreiden. Dit kan betekenen dat wanneer een platform verdwijnt

ook uw zorgvuldig opgebouwde relatie met uw doelgroep verdwijnt. Kijk bijvoorbeeld

naar het recent verdwijnen van Hyves als sociale media platform waar veel organisaties

campagnes op gerealiseerd hebben.

Bovendien weten de gebruikers niet waar de content die hij deelt opgeslagen wordt: in

theorie kunnen data in de cloud zich in meerdere landen tegelijk bevinden. Ook worden

de gegevens onderweg soms meerdere malen gekopieerd. Het is dus niet altijd duidelijk

waar alle versies van bepaalde data zich bevinden, en dat kan in sommige gevallen

vervelende (juridische) consequenties hebben.44

Er kleven diverse juridische bezwaren aan het uitbesteden van diensten die

vertrouwelijke informatie kunnen bevatten. Door de Patriot Act45 kunnen Amerikaanse

43 Nieborg, D. (2014, 2). #Herdenken #Vieren en #Herinneren in het Digitale Tijdperk. Amsterdam: Nationaal Comité 4 en 5 mei, 2014.

44 Deen, V. (2012, 10 18). Juridische aspecten van de cloud. Opgeroepen op 12 1, 2013, van Computerworld :

http://computerworld.nl/cloud/74178-juridische-aspecten-van-de-cloud Wikipedia. (sd). Patriot Act. Opgehaald van

http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act: http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act

45 Wikipedia. (2013, 6 9). Patriot Act. Opgehaald van http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act: http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act: De

Patriot Act is Amerikaanse wetgeving gericht op het bestrijden van terrorisme. Op grond van deze wetgeving bezitten de Amerikaanse

overheid en overheidsinstanties vergaande bevoegdheden, onder meer ten aanzien van forensisch onderzoek. Dat impliceert onder meer dat

Amerikaanse organisaties en bedrijven verplicht zijn om toegang te verlenen op infrastructuur, zoals bijvoorbeeld servers en netwerken. Ook

bedrijfsonderdelen buiten het Amerikaanse grondgebied moeten medewerking verlenen aan onderzoek.

Page 44: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

cloudproviders niet garanderen dat bijvoorbeeld gegevens in Europa niet door

Amerikaanse overheidsdiensten gecontroleerd kunnen worden.

Intellectueel eigendomsrecht en het gebruik van sociale media

Welke rechten van derden dienen bij het gebruik van sociale media te worden gerespecteerd?

Op sociale media gelden precies dezelfde regels als elders online en offline. De maker van het

werk mag bepalen wat er met dat werk zal gebeuren. Een uitzondering hierop is het

citaatrecht46. Wat betreft de sociale media is die toestemming gedeeltelijk geregeld in de

algemene voorwaarden. Veel van deze voorwaarden zijn zo geregeld dat werk dat eenmaal op

sociale media staat, binnen dat medium gedeeld mag worden zolang de bron en/of credits er bij

staan.

U kunt er als organisatie voor kiezen om de informatie die u verspreidt middels Creative

Commons ter beschikking te stellen. Creative Commons biedt auteurs, kunstenaars,

wetenschappers, docenten en alle andere creatieve makers de vrijheid om op een flexibele

manier met hun auteursrechten om te gaan. Met een keuze uit zes (gratis) beschikbare

standaardlicenties bepaalt de auteursrechthebbende in welke mate zijn of haar werk verder

verspreid mag worden, en onder welke voorwaarden dit mag.

Met een Creative Commons-licentie behoudt u al uw rechten, maar geeft u aan anderen

toestemming om uw werk te verspreiden, het werk met anderen te delen of bij sommige

licenties ook om het werk te bewerken. Het aanbieden van uw werk onder een Creative

Commons-licentie betekent niet dat u uw auteursrechten opgeeft. Met een Creative Commons-

licentie kunt u in een keer aan iedereen duidelijk maken onder welke voorwaarden ze uw werk

mogen gebruiken zonder dat er telkens toestemming nodig is. Creative Commons Nederland47

geeft regelmatig workshops over de aspecten van het open beschikbaar stellen van culturele

data, zoals de auteursrechtelijke aspecten van metadata en content en het toepassen van open

content-licenties, maar ook de technologische en beleidsaspecten van open data. Tijdens de

masterclass in 2012 schreef Creative Commons Nederland drie papers over het vrijgeven van

cultureel erfgoed onder Creative Commons-licenties. Deze papers zijn onder een Creative

Commons-licentie vrijgegeven en zijn online48 beschikbaar.

46Wikipedia: Als een deel van een tekst, een afbeelding of ander werk onder het citaatrecht valt, dan is voor publicatie ervan geen

toestemming van de auteursrechthebbende nodig. In Nederland is het volgens het citaatrecht toegestaan om een deel van andermans werk

over te nemen in een aankondiging, beoordeling, bespreking, kritiek of wetenschappelijke verhandeling. De belangrijkste vraag is: wordt de

geciteerde tekst of de afbeelding daadwerkelijk gebruikt als citaat?

47 http://creativecommons.nl/

48 http://creativecommons.nl/2012/07/12/creative-commons-publiceert-white-papers-open-cultuur-data/

Page 45: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

5. De organisatie in een netwerksamenleving

Wat betekent het voor een organisaties die werkzaam is in het werkveld herdenken, vieren en

herinneren dat tegenwoordig echt iedereen met iedereen publiekelijk in gesprek kan?

Mede door sociale media en internet hebben organisaties, net als individuen, te maken met

steeds snellere ontwikkelingen. Het blijkt lastig voor organisaties om te gaan met deze complexe

en dynamische netwerken door de praktijk van structuren en routines (bureaucratie) die

bestaat binnen organisaties.

We komen uit een verzuilde samenleving met duidelijke autoriteit voor de mensen met een

positie bovenaan die zuil. We groeien toe naar meer individuele afwegingen binnen grilliger

netwerken. Autoriteit wordt gegund op basis van toegevoegde waarde aan dat netwerk.

Communicatie is het smeermiddel in en tussen die netwerken.

Wanneer u meer wilt lezen over de netwerksamenleving en de consequenties daarvan voor uw

organisatie dan zijn er tal boeken en onderzoeksrapporten waaruit u inspiratie kunt halen:

- Basisboek social media (2011), Van Osch en Van Zijl (red)

- De boom en het rizoom (2009), M. van der Steen, R. Peeters, M. van Twist bit.ly/boomrizoom

- Buzzing communities (2012), Richard Millington

- Channel Choice, Citizen’s channel behavior and public service channel strategy (2009)

- Cluetrain Manifesto www.cluetrainmanifesto.org

- De Conversation Company (2012), Steven van Belleghem

- De Conversation Manager (2010), Steven van Belleghem

- Digitale media in de technologische cultuur (1999) , Ministerie OcenW

- Get social (2011), Jeanet Bathoorn

- Handboek communities (2010), Erwin Blom

- Here comes everybody (2009), Clay Shirky

- Measuring the networked nonprofit (2012), Kanter & Paine

- De nieuwe regels van het spel

- Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling bit.ly/nieuweregelsvanhetspel

- Samen slimmer (2012), Maurits Kreijveld

- Social kapitaal (2012), David Kok e.a. bit.ly/sociaalkapitaal

- Tribes (2008), Seth Godin

- Veel gekwetter, weinig wol (2011), Chris Aalberts en Maurits Kreijveld

- Vertrouwen in burgers (2012), Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid

Acht praktische tips voor de organisatie in de netwerksamenleving

Hieronder vindt u acht tips49 die u kunt toepassen op uw eigen organisatie om een meer

49 Arts, M. (sd). Frankwatching. Opgehaald van http://www.frankwatching.com/archive/2011/08/23/de-lerende-organisatie-10-

veranderingen-die-hiertoe-leiden/: http://www.frankwatching.com/archive/2011/08/23/de-lerende-organisatie-10-veranderingen-die-hiertoe-

leiden/

Page 46: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

vanzelfsprekende verhouding tot de netwerksamenleving mogelijk te maken. U zult merken aan

deze opsomming dat het niet per se zo is dat uw organisatie alle kenmerken heeft van de

klassieke institutie en geen enkele van de netwerksamenleving. Maar enige verandering binnen

uw organisatie is waarschijnlijk wel nodig.

TIPS

1. Binnen is buiten

Het is voor organisaties makkelijker om te functioneren in de netwerksamenleving wanneer er

weinig onderscheid gemaakt wordt tussen binnen en buiten. Medewerkers bloggen en twitteren en u

trekt uw doelgroep binnen uw organisatie. Door vaak eerder en meer transparant verbinding te

zoeken met uw doelgroep en uw partners zullen zij zich eerder met uw organisatie verbinden.

2. Van controlemodel naar regiemodel

Probeer bij het gebruik van sociale media niet uw doelgroep te controleren. Een sterke controle op

informatie en inhoud, vaak van bovenaf, zal het delen van informatie in een community niet ten

goede komen. Bij een hoge mate van sturing en controle vanuit de organisatie heeft het individu (te)

weinig ruimte om zelf waarde te creëren50. Met de juiste visie en het juiste doel kan uw organisatie

inspelen op de bewegingen van de groep.

3. Van incidentele communicatie naar een continue dialoog

Probeer als organisatie een langdurige relatie en een continue dialoog op te bouwen met uw

doelgroep. Gebruik sociale media daarom niet alleen om boodschappen te verspreiden. Er wordt

vaak alleen op incidenten gereageerd en door de virale verspreidingsmogelijkheden van sociale

media is incidentenmanagement zeer lastig geworden.

4. Sta open voor de netwerken van uw medewerkers

Doordat uw medewerkers o.a. door het gebruik van sociale media niet alleen onderdeel zijn van uw

organisatie maar van een dynamische en complexe wereld kunnen zij in hun werk ook gebruik

maken van de netwerken die zij in deze wereld hebben. Probeer als organisatie deze netwerken te

omarmen en binnen uw organisatie een plek te geven.

5. Controle maakt plaats voor vertrouwen

De traditionele manier van controlerend leidinggeven zal plaats moeten maken voor een manier van

leidinggeven waarbij vertrouwen het sleutelwoord is. Leidinggevenden die vertrouwen en

verantwoordelijkheid geven aan medewerkers en ruimte maken. Deze leidinggevenden gaan naast

hun mensen staan terwijl die experimenteren en staan achter ze als ze daarbij fouten maken

6. Van sturing van afgeronde projecten naar programma’s die continu in ontwikkeling zijn

50 Frissen, V. (2008, 3 25). Naar een usergenerated state. Opgehaald van http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-

publicaties/rapporten/2008/03/25/naar-een-user-generated-state-de-impact-van-nieuwe-media-voor-overheid-en-openbaar-bestuur/rapport-

naareenusergeneratedstatedeimpactvannieuwemediavooroverheidenopenbaarbestuur.pdf:

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2008/03/25/naar-een-user-generated-state-de-impact-van-

nieuwe-media-voor-overheid-en-openbaar-bestuur/rapport-

naareenusergeneratedstatedeimpactvannieuwemediavooroverheidenopenbaarbestuur.pdf

Page 47: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Tegenwoordig is een website of een campagne niet af bij live gang – dan begint het pas. Er moet

onderhoud gepleegd worden aan: tips van gebruikers kunnen worden gebruikt om de website of de

campagne te verbeteren. Er dient dus niet gestuurd te worden op het afronden van projecten, maar

op programma’s en hun continuïteit.

7. Van een hiërarchische structuur naar een cultuur van vertrouwen

In de netwerksamenleving zijn de interactiepatronen tussen groepen en individuen en organisaties

beduidend anders. Interactie is sneller en ongecontroleerder. Dit grijpt diep in op de traditionele

organisatiestructuren. Organisaties kunnen hierop anticiperen door niet alleen de

organisatiestructuur hierop in te richten, maar ook de organisatiecultuur erop aan te passen.

Hiërarchische sturing moet plaats maken voor een cultuur waar vertrouwen, verantwoordelijkheid

en ruimte gegeven wordt aan medewerkers.

8. Leidinggevenden die het snappen

Voor het succesvol integreren van sociale media voor uw organisatie is het belangrijk dat

leiddingevenden het snappen. Leidinggevenden die online conversatie snappen, die begrijpen dat

een online gesprek over herdenken en vieren soms uit de hand kan lopen, die snappen in welk tempo

er gereageerd moet worden. Leidinggevenden die open staan voor contacten met de buitenwereld en

die zelf ervaren hoe lastig het soms is om geluiden van buiten binnen de organisatie tot hun recht te

laten komen.

Opleidingsniveau van medewerkers die werken met sociale media

Bij veel bedrijven wordt sociale media training in een snel tempo belangrijker. Grote bedrijven

laten tegenwoordig sociale media trainingen een onderdeel zijn van het introductieprogramma.

Een duidelijke motivatie voor het formaliseren van een bedrijf van sociale media programma's

en beleid is om een sociale media ramp te voorkomen. Een van de bekendste voorbeelden – de

video getiteld ‘Dirty Dominos Pizza51,’ laat zien hoe gevaarlijk de combinatie van sociale media

en de werkplek kan zijn.

Sociale Media Fail: Dirty Dominos Pizza

Twee medewerkers van Dominos Pizza plaatsten een video op YouTube waarin ze lieten zien op wat voor

een manier zij de pizza’s klaarmaakten. Dit veroorzaakte een grote rel en zorgde ervoor dat deze

medewerkers ontslagen werden, maar zorgde tegelijkertijd voor grote reputatieschade voor het bedrijf.

51 Ramox3. (2009, 4 15). Dirty Dirty Dominos pizza . Opgeroepen op 12 9, 2013, van http://www.youtube.com/watch?v=OhBmWxQpedI:

http://www.youtube.com/watch?v=OhBmWxQpedI

Page 48: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

[http://www.youtube.com/watch?v=dem6eA7-A2I]

De directeur van Dominos Pizza Patrik Doyle reageerde hierop door in hetzelfde kanaal (YouTube) een

video te plaatsen waar hij volledige verantwoordelijk nam voor het incident, hij bood zijn excuses aan en gaf

uitgebreid aan welke maatregelen Dominos Pizza had genomen om dergelijke incidenten te voorkomen.

Bedrijven en organisaties creëren sociale media training programma’s om deze vormen van

sociale media crises te voorkomen, maar ook om de werknemers te laten zien hoe sociale media

een waardevolle tool kunnen zijn bij het verhogen van hun prestaties en hun productiviteit. Bij

werving en selectie van nieuwe medewerkers voor veel functies wordt ervaring met sociale

media een belangrijke functie-eis.

Tegelijkertijd zijn er organisaties die het sociale media beleid laten uitvoeren door stagiairs. Dat

is goedkoop en de bijna afgestudeerde specialist weet vaak veel van sociale media

communicatie. Maar als zij weggaan nemen deze stagiairs de kennis die zij opbouwen weer mee

uit uw organisatie. U kunt beter binnen uw eigen team een aantal mensen een sociale media

training laten volgen. U verhoogt daarmee de intrinsieke waarde van de organisatie. Uw eigen

medewerkers worden meer betrokken. Uw eigen medewerkers gaan dan ontdekken welke

mogelijkheden sociale media voor uw organisatie hebben.

Page 49: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

6. Tot slot

In deze handreiking hebben we een aantal aspecten van het gebruik van sociale media in het

werkveld herdenken, vieren en herinneren voor u uiteengezet. Zo hebben we verschillende

eigenschappen van sociale media beschreven, zijn we ingegaan op het praktisch gebruik van

ervan en hebben we de effecten van het gebruik op uw organisatie en de veranderende positie

van uw organisatie in de huidige informatiesamenleving belicht. Daarnaast hebben we ook een

aantal kanttekeningen geplaatst bij het gebruik van sociale media dat specifiek gericht is op de

onderwerpen die online besproken worden in het werkveld van herdenken, vieren en herinneren.

De ontwikkelingen van sociale media gaan snel, waardoor deze handreiking slechts een

momentopname is en bovendien bestaan er meerdere manieren om sociale media in te zetten

voor uw organisatie.

Door de vele praktische tips die in deze handreiking zijn opgenomen, kunt u deze handreiking

gebruiken als inspiratiebron en naslagwerk wanneer u binnen uw organisatie de inzet van

sociale media wilt vergroten om uw doelstellingen in het werkveld herdenken, vieren en

herinneren te realiseren.

Door de grote diversiteit aan voorbeelden die in deze handreiking zijn opgenomen, hebben we

zowel kleine als grote organisaties willen inspireren bij een verantwoord en gestructureerd

gebruik van sociale media. We hopen dat u na het lezen van deze handreiking het potentieel

maar ook de beperkingen van de inzet van sociale media voor uw organisatie duidelijker voor

ogen heeft.

Page 50: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

7. Verantwoording en bronnen

Voor de totstandkoming van deze handreiking hebben we gesprekken gevoerd met organisaties

die actief zijn in het werkveld herdenken, vieren en herinneren. De dank van de auteur gaat uit

naar alle personen en organisaties die hun medewerking aan deze handreiking verleend hebben.

Airbourne Museum - Tessa Jansen: Marketing & Sales

Achterhoeks Museum - Jean Kreunen: Directeur/Collectiebeheer

Bevrijdingsmuseum Zeeland - Stef Traas: voorzitter

Fries Verzetsmuseum - Hans Groeneweg: Hoofd Verzetsmuseum Friesland

Indisch Herinneringscentrum - Jessica Baro: (web-) redacteur, projectmedewerker

Joods Cultureel Kwartier - Moncef Beekhof: Hoofd Marketing & Communicatie en lid van het

management team

Nationaal Bevrijdingsmuseum Groesbeek - Rense Havinga: Collectie en Public Relations

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Coromandel Brombacker: Senior communicatie adviseur

Oorlogs- en verzetsmuseum Rotterdam - Marleen van As: Public Relations

Over de auteur Mieke van Heesewijk is directeur van de stichting Netwerk Democratie. Netwerk Democratie staat voor een veerkrachtige democratie die met behulp van nieuwe technologie alle leden van de samenleving betrekt en verbindt. Hiervoor werkte Mieke van Heesewijk bij het Communicatie Adviesbureau Schuttelaar & Partners als internetstrateeg. Ook heeft zij als beleidsadviseur eParticipatie gewerkt bij het ministerie van Binnenlandse Zaken waar zij verantwoordelijk was voor de realisatie van een groot aantal eParticipatieprojecten binnen het programma Burgerlink. Van 1997 tot 2008 was Van Heesewijk werkzaam als webdeveloper en hield zij zich bezig met Public Affairs bij Internet provider XS4ALL. Tevens is zij bestuurslid bij de stichting Publeaks.nl en commissielid bij Internet Society Nederland.

Page 51: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Bibliografie

Arts, M. (2011, 8 23). Frankwatching. Opgeroepen op 12 8, 2013, van

http://www.frankwatching.com/archive/2011/08/23/de-lerende-organisatie-10-veranderingen-die-

hiertoe-leiden/: http://www.frankwatching.com/archive/2011/08/23/de-lerende-organisatie-10-

veranderingen-die-hiertoe-leiden/

Auteursrechtbelangen, F. (sd). Auteursrecht.nl. Opgeroepen op 2013, van http://www.auteursrecht.nl:

http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/25264/

Boudreaux, C. (2013). Policy database. Opgeroepen op 12 1, 2013, van

http://socialmediagovernance.com/policies.php: http://socialmediagovernance.com/policies.php

coffee, I. b. (2012, 8 23). Plaatsen van betekenis. Opgeroepen op 12 14, 2013, van

http://www.plaatsenvanbetekenis.nl: http://www.plaatsenvanbetekenis.nl/wp-

content/uploads/2012/09/Verslag-workshop-social-media-en-community-management-if-then-is-

now1.pdf

Corcoran, S. (2009, 12 16). Forrester Blogs. Opgeroepen op 12 18, 2013, van http://blogs.forrester.com:

http://blogs.forrester.com/interactive_marketing/2009/12/defining-earned-owned-and-paid-

media.html

Deen, V. (2012, 10 18). Juridische aspecten van de cloud. Opgeroepen op 12 1, 2013, van Computerworld :

http://computerworld.nl/cloud/74178-juridische-aspecten-van-de-cloud

eMarketer. (2013, 10 28). http://www.emarketer.com/Article/Twitter-Better-Than-Facebook-Targeting-

Teens/1010336. Opgeroepen op 1 23, 2014, van eMarketer: http://www.emarketer.com/Article/Twitter-

Better-Than-Facebook-Targeting-Teens/1010336

Erik van Roekel, I. g. (2010, 3 24). Social Media Monitoring & Marketing Tools. Opgeroepen op 12 1, 2013,

van http://www.marketingfacts.nl/berichten/20100324_social_media_marketing_monitoring_tools:

http://www.marketingfacts.nl/berichten/20100324_social_media_marketing_monitoring_tools

Forrester Research. (2009, 12 16). No media should stand alone. Opgeroepen op 12 19, 2013, van

Forreseter Research: http://www.forrester.com/No+Media+Should+Stand+Alone/fulltext/-/E-

RES54869?objectid=RES54869

Frissen, V. (2008, 3 25). Naar een usergenerated state. Opgehaald van

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2008/03/25/naar-een-

user-generated-state-de-impact-van-nieuwe-media-voor-overheid-en-openbaar-bestuur/rapport-

naareenusergeneratedstatedeimpactvannieuwemediavooroverheidenopenbaarbestuur.pdf:

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2008/03/25/naar-een-

user-generated-state-de-impact-van-nieuwe-media-voor-overheid-en-openbaar-bestuur/rapport-

naareenusergeneratedstatedeimpactvannieuwemediavooroverheidenopenbaarbestuur.pdf

Gendt, M. D. (sd). Democratie en netwerkmedia. Opgeroepen op 12 6, 2013, van InterAxis:

http://www.interaxis.org/Interaxis2/html2/gendt.html

Hommes, D. (sd). Nieuwe versus traditionele media. Opgeroepen op 12 2, 2013, van Concentus:

http://www.concentus.nl/nieuwe-versus-traditionele-media/

Hundepool, J. (2005). Online media effectief ingezet? De meetbaarheid van resultaten. Opgehaald van

http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&ved=0CC4QFjAA&url=htt

p%3A%2F%2Fwww.vea.nl%2Fdocumenten%2Fevolve%2Fwhitepaper_effectmeting-jasper-

hundepool.pdf%2Fdownload&ei=k0-

Page 52: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

LUt6oNInX0QXXp4DwCw&usg=AFQjCNHedfkBAJ5CukWD0sZYjxP0MTtkWg&sig2=NaJA1yWoSTSwNjtv3

Bc5kw

Indraprastha Institute of Information Technology, Delhi, India IBM Research Labs, Delhi, India. (2013).

Stanford IIITD. Opgeroepen op 12 18, 2013, van http://precog.iiitd.edu.in/:

http://precog.iiitd.edu.in/Publications_files/ecrs2013_ag_hl_pk.pdf

Irini Salverda, P. v. (2013, 2). Sociale Media - nieuwe wegen naar sociale innovatie. Opgehaald van

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-47fc-831f-

982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf: http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-

47fc-831f-982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf

Irini Salverda, P. v. (sd). Sociale media: nieuwe wegen naar sociale innovatie. Opgeroepen op 12 6, 2013,

van http://www.wageningenur.nl/: http://www.wageningenur.nl/upload_mm/a/3/4/b0bf886a-5437-

47fc-831f-982dfa74452f_ZDWDH%20%234.pdf

Laat, S. d. (2013, 5 29). 10x Scoren met slimme content voor social media. Opgeroepen op 12 2, 2013, van

Frankwatching: http://www.frankwatching.com/archive/2013/05/29/10x-scoren-met-slimme-content-

voor-social-media/

Nu Tech. (2014, 2 3). Ook Nederlandse jongeren vertrekken langzaam van Facebook . Opgeroepen op 2 3,

2014, van NU Tech: http://www.nutech.nl/internet/3689659/nederlandse-jongeren-vertrekken-

langzaam-van-facebook.html

Oosterveen, D. (2013, 2 18). Social media in Nederland 2013: Groei van gebruik Twitter en Facebook

afgevlakt. Opgeroepen op 12 1, 2013, van Marketing Facts:

http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-in-nederland-twitter-en-facebook-het-meest-

actief-gebruikt/

Oosterveer, D. (2013, 9 30). Alle cijfers over het socialmediagebruik in Nederland medio 2013. Opgeroepen

op 12 9, 2013, van Marketing Facts: http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-cijfers-

augustus-2013-overzicht/

Ramox3. (2009, 4 15). Dirty Dirty Dominos pizza . Opgeroepen op 12 9, 2013, van

http://www.youtube.com/watch?v=OhBmWxQpedI: http://www.youtube.com/watch?v=OhBmWxQpedI

Ray, A. (2010, 4 20). Opgeroepen op 12 11, 2013, van Forrester Blogs:

http://blogs.forrester.com/augie_ray/10-04-20-peer_influence_analysis_what_it_how_marketers_use_it

Ray, A. (2010, 4 20). Peer Influence Analysis: What It Is & How Marketers Use It. Opgeroepen op 12 11,

2013, van Forrester Blogs: http://blogs.forrester.com/augie_ray/10-04-20-

peer_influence_analysis_what_it_how_marketers_use_it

Rijksmuseum. (sd). Rijksmuseum API. https://www.rijksmuseum.nl/en/api .

Rijksmuseum. (sd). Wetlab.ab-c.nl. Opgehaald van http://weblab.ab-c.nl/rijksmuseum: http://weblab.ab-

c.nl/rijksmuseum

Rosbergen, M. (sd). Nieuwe Bomen blo over paid, owned en earned media. Opgeroepen op 12 2013, van

Nieuwe Bomen: http://nieuwebomen.nl/blog/over-paid-owned-en-earned-media/

Statistiek, C. b. (2012, 10 23). Verdere groei mobiel internetgebruik - persbericht. Opgeroepen op 12 1,

2013, van http://www.cbs.nl/: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/vrije-tijd-

cultuur/publicaties/artikelen/archief/2012/2012-060-pb.htm

Page 53: Praktische handreiking voor het gebruik van sociale media ... · - Webcare - Meten is weten 3. Praktisch gebruik sociale media en voorbeelden: - Organisatie evenementen - Organisatie

Vries, A. d. (2013, 11 1). Social media SWOT: sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. Opgehaald van

Social Media DNA: http://socialmediadna.nl/social-media-swot-sterktes-zwaktes-kansen-en-

bedreigingen/

Wikipedia. (2013, 5 22). Google Analytics. Opgeroepen op 12 18, 2013, van Wikipedia:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Analytics

Wikipedia. (2013, 3 14). Google_Alerts. Opgeroepen op 12 18, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Alerts

Wikipedia. (2013, 11 12). Instagram. Opgeroepen op 12 6, 2013, van

http://nl.wikipedia.org/wiki/Instagram: http://nl.wikipedia.org/wiki/Instagram

Wikipedia. (sd). Patriot Act. Opgehaald van http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act

Wikipedia. (2013, 6 9). Patriot Act. Opgehaald van http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriot_Act

Wikipedia. (2013, 11 6). Seeding. Opgeroepen op 12 14, 2013, van http://nl.wikipedia.org/:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Seeding

Wikipedia. (2013, 12 2). Social Media. Opgeroepen op 12 6, 2013, van

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sociale_media : http://nl.wikipedia.org/wiki/Sociale_media

Wikipedia. (2013, 3 24). Tagging. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tagging

Wikipedia. (2013, 12 9). Twitter. Opgeroepen op 12 9, 2013, van Wikipedia.org:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Twitter

Wikipedia. (2013, 6 23). User Generated Content. Opgeroepen op 11 29, 2013, van User Generated Content:

http://nl.wikipedia.org/wiki/User-generated_content

Wikipedia. (2013, 7 24). Webcare. Opgeroepen op 12 1, 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Webcare:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Webcare

Wikipedia. (2013, 12 1). You Tube. Opgeroepen op 12 9, 2013, van http://nl.wikipedia.org/:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Youtube

Wikipedia. (2013, 11 17). Zoek Machine Optimalisatie. Opgeroepen op 12 13, 2013, van

http://nl.wikipedia.org/wiki/Search_engine_optimization:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Search_engine_optimization