IAGO%lessen%van%'Statler%en%Waldorf' !4%november%2010%! !

!!! !!programmamanagers!aan!de!kant!van!respectievelijk!PeGO!en!VROM9WWI!en!later!SEV.!!!“Noem!ons!maar!Statler!en!Waldorf”!zegt!Frans!Spekking!glimlachend,!“Maar!anders!dan!deze!Muppetkarikaturen,!hebben!we!niet!alleen!kritiek,!we!adviseren!ook!hoe!het!verder!moet.”!Frans!Versteeg:!“Natuurlijk!zijn!veel!UKR9projecten!vertraagd!door!de!crisis.!Maar!belangrijker!is!wat!we!eruit!geleerd!hebben.!Dan!zie!je!dat!conceptuele!basis!toch!voornamelijk!45%!CO29reductie!is.!Een!belangrijke!les!is!dat!je!niet!in!45!plus!moet!denken,!maar!van!meet!af!aan!in!80!min.!Je!kan!namelijk!niet!onbeperkt!stapelen!in!energiemaatregelen,!daarvoor!moet!het!fundament!in!orde!zijn.”!!Collega!Spekking!is!ervan!overtuigd!dat!in!de!manier!waarop!de!SEV!straks!projecten!gaat!uitschrijven!en!begeleiden,!dit!door!een!beter!creatief!proces!gaat!lukken.!“Neem!het!GEN–project,!geïnitieerd!vanuit!marktpartijen,!daarbij!is!energieneutraliteit!het!uitgangspunt.”!%'Uit%traditionele%rol'%“Natuurlijk!komt!de!volgende!industriële!revolutie!vanzelf!als!grondstoffen!voor!energie!opraken.!Maar!wil!je!die!versnellen?!Dat!is!de!wezenlijke!vraag.!Daarvoor!is!de!instelling!van!betrokken!mensen!ongelooflijk!belangrijk.!Alleen!kennisdelen!is!niet!genoeg.!Versteeg:!“Meedenken!in!andermans!uitdagingen!is!nodig,!'Wat!kan!ik!bijdragen!om!jouw!rol!te!versterken?',!zou!de!echte!vraag!moeten!zijn.!Daarvoor!moet!je!uit!je!traditionele!rol!willen!stappen.!Als!je!energietransitie!daadwerkelijk!serieus!neemt,!dan!betrek!je!daarin!mensen!die!bereid!zijn!de!grenzen!op!te!zoeken!van!wat!kan!en!mag.!En!zelfs!als!je!daarin!slaagt,!moet!je!voortdurend!bewaken!dat!mensen!niet!terugvallen!in!die!vertrouwde!rol.”!Zeker!in!het!ambtelijke!circuit!valt!dat!niet!altijd!mee.!Spekking:!`Bewust!is!het!programma!bij!de!SEV!terechtgekomen.!In!dit!'volkshuisvestingslab'!zit!experimenteren!immers!in!het!bloed.!Maar!deze!organisatie!moet!dan!wel!zelfstandige!financiële!armslag!krijgen!waarbij!ze!niet!vastzitten!aan!aanbestedingsregels.!Bestaande!juridische!en!financiële!regels!staan!daarbij!vaak!in!de!weg.”!%Onbespoten%groente%“Het!zijn!barre!economische!tijden”!zegt!Frans!Spekking.!“Onder!andere!dat!zorgt!ervoor!dat!de!ambities!hoog!zijn,!maar!de!praktijk!weerbarstig.!Vaak!wordt!tijdens!het!proces!gemorreld!aan!de!uitgangspunten.!“!Het!weerspiegelt!zich!ook!in!de!activiteiten!van!de!koplopersgroep.“!vult!Versteeg!aan.!Je!moet!goed!uitkijken,!dat!daar!niet!alleen!grote!spelers!plaatsnemen!waaruit!vervolgens!een!handjevol!de!kar!gaat!trekken.!Spekking!vult!aan:!“Er!zitten!–!anders!dan!was!afgesproken!9!te!weinig!mkb9ers!in.!Dat!is!jammer!want!de!groten!hebben!de!power,!de!kleine!hebben!de!kennis.”!Daarom!moet!je!processen!zeer!zorgvuldig!bewaken.!Je!zit!als!programmamanager!in!een!voortdurende!spagaat!tussen!enthousiasmerende!facilitator!en!bewaker!van!de!inhoudelijke!en!procesmatige!kwaliteit.“!Versteeg!trekt!de!volgende!vergelijking:!Sommige!mensen!roepen!na!één!keer!wokken!met!onbespoten!groenten!enthousiast!dat!ze!cradle'to'cradle'zijn.!De!kunst!is!om!het!enthousiasme!daarover!vast!te!houden!en!tegelijkertijd!te!laten!zien!dat!de!lat!daarvoor!veel!hoger!moet!liggen.”!

Wat!is!er!de!afgelopen!jaren!bereikt!met!de!bij!de!uitvoering!van!de!Innovatieagenda!Energie!Gebouwde!Omgeving!(IAGO)?!En!wat!kan!je!daarvan!leren?!Met!het!SEV9programma!Energiesprong!in!het!vooruitzicht!kijken!we!in!de!achteruitkijkspiegel!én!door!de!voorruit!met!Frans!Versteeg!en!Frans!Spekking,!!

!

%'Gouden%eieren'%Er!is!nog!een!hoopgevende!les!volgens!Spekking:!“Op!het!moment!dat!de!eerste!30!miljoen!voor!innovatieprogramma!loskwam,!meldden!zich!partijen!die!riepen:!'Fijn!overheid,!u!neemt!ons!serieus.!Ik!heb!iets!in!de!kast!liggen,!waarbij!ik!dit!steuntje!in!de!rug!kan!gebruiken.!Daarvoor!hielden!velen!heel!lang!hun!'gouden!eieren'!verborgen,!maar!zodra!er!dan!een!organisatie!komt!die!dit!soort!initiatieven!ondersteunt,!willen!veel!organisaties!hun!'eieren'!tonen.!Dan!komt!er!bijvoorbeeld!ineens!een!initiatief!om!een!portiekflat!uit!de!jaren!vijftig!energieneutraal!te!maken.!En!ik!ben!er!van!overtuigd!dat!er!nog!veel!eieren!verstopt!zitten.!!Niet!alleen!geld!triggert!daarbij,!soms!ook!andere!ondersteuning.!Zoals!communicatie:!“Als!je!zorgt!voor!'rumour'around'the'brand''willen!mensen!graag!op!de!trein!springen.”!%Niet%alleen%kwalitatief%%Versteeg!is!het!deels!eens:!“Het!klopt!dat!er!een!grote!kwalitatieve!uitdaging!ligt,!maar!minstens!zo!groot!is!de!kwantitatieve!opgave.!Bij!corporaties!en!particulieren!zijn!er!nog!honderdduizenden!woningen!met!label!E,!F!en!G.!Dat!vereist!een!gigantische!inspanning.”!Ook!een!bedreiging!is!de!afwachtende!markt.!Versteeg:!“Ze!roepen:!'Waarom!zou!ik!vooruitlopen!als!het!toch!verplicht!wordt?!Ik!sluit!wel!aan.”!Spekking:!“Zeer!herkenbaar.!Bij!een!rondje!in!het!veld!kwam!ik!drie!redenen!tegen!om!niet!bij!de!kopgroep!aan!te!sluiten:!het!kost!me!geld!en!personele!inspanning;!als!ik!niet!succesvol!ben,!tast!het!mijn!imago!aan!en!mijn!klanten!vragen!er!niet!om.!Niet!voor!niets!zijn!dat!nu!exact!de!speerpunten!die!bij!Energiesprong!worden!aangepakt.“!!

!