Download - Panda Magazine

MAGAZINE

Nr 65 MEI – JUNI – JULI 2013TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P3092902013

Dossier Focus: Zeven pioniers voor ons programma ‘hernieuwbare energie’

HET AMAZONEGEBIEDIS HET BESCHERMEN WAARD

14.10.13 > 16.03.14

Panda_BBDieren_A4.indd 1 18/03/13 16:12

14.03.13

EDITO‘NOVO PROGRESSO’

Ik heb 4 jaar in Guyana gewoond, aan de grens van het Amazonewoud. Ik bracht veel tijd door in deze prachtige bossen. Ik had contact met de lokale bevolking. Zij hebben een fenomenale kennis van het bos. Ik kreeg ook de kans om over het bos te vliegen. Urenlang zag ik rondom mij velden van ‘broccoli’, gevormd door de dichte begroeiing van het woud.Het woud leek wel oneindig. Maar ik heb ook kunnen vaststellen dat de mens er een steeds grotere impact op heeft. De ergste herinnering die ik heb, was het moment dat wij over een enorme bosbrand vlogen. Kilometers ver werd alles vernietigd. Vanuit ons klein vliegtuig waren de vlammen goed zichtbaar. Op de luchthaven viel as. Het was een apocalyptische ervaring. De ironie is dat deze plek ‘Novo progresso’ (Nieuwe vooruitgang) genoemd werd. Deze weelderige bossen worden voornamelijk vernield om plaats te maken voor erg arme weilanden. Op elke 2 ha staat een magere koe. Een zeer zwakke economische opbrengst voor dergelijke grote schade.

Bij WWF zijn we ervan overtuigd dat deze ravage geen ‘vooruitgang’ is. De mens vernietigt een natuurlijk kapitaal van onschatbare waarde. Strijd samen met ons om het Amazonegebied te beschermen!

Geert Lejeune, Directeur Conservatie van WWF-België.

In het kort 4-5

Focus Zeven pioniers voor ons programma

‘hernieuwbare energie’ 6-7

Op het terreinRadio Oorwoud live!

Beestigste klas 2013 naar Gaia Zoo!

Climate Challenge Conferentie 2013 9

Eco-consumentRed de bossen! Maak de juiste keuze! 18

Eco-ontspanning

Een eenvoudig gebaar om de vogels

te beschermen 19

BedrijvenAlles wat je altijd al wilde weten over

onze samenwerking met bedrijven 20-21

Eco-shopping 22

INHOUDSTAFEL

Zeven vrouwen verlaten

hun dorp in Madagaskar

om een opleiding voor

“zonne-ingenieur”

te volgen. Ontdek dit

fantastische project!

P. 6

Focus

HET AMAZONEGEBIEDHET BESCHERMEN WAARD

P. 10

Panda magazine – Pagina 3

DOSSIERAMAZONE

© Brent Stirton / Getty Images

COLOFON: Tijdschrift van WWF-Vlaanderen vzw. Alle rechten voorbehouden aan WWF. Het Pandalogo, het woord PANDA en de initialen WWF zijn handelsmerken van WWF. Reproductie van teksten is toegestaan – en wordt zelfs aangemoedigd – mits bronvermelding. • Coördinatie en redactie: Natacha Bertiaux • In samenwerking met: Sarah Beelen, Marie-Noëlle Collart, Sara De Winter, Caroline Steygers en Géraldine Louis • Realisatie: www.propaganda.be • Druk: Claes Printing, St-Pieters-Leeuw • Foto voorpagina: © Steve Morello / WWF-Canon • V.U. Damien Vincent, E. Jacqmainlaan 90 – 1000 Brussel.

“Deze weelderige bossen worden voornamelijk vernield om plaats te maken voor, voornamelijk erg arme, weilanden.”

© WWF-België


EN DE WINNAAR IS…In ons vorig nummer vroegen we nog wat geduld. Maar nu kunnen we eindelijk de naam geven van de jonge winnaar van de fotowedstrijd van Argus (milieupunt van KBC)! Robbie Depuydt wint de editie van 2012! Zijn foto ontdek je hiernaast.

IN ALLE TRANSPARANTIEJe vraagt je misschien af wat we doen met jouw geld. Je hebt natuurlijk het recht om dit te weten! Daarom presenteren we hieronder onze resultaten over 2012.

Inkomsten 8 731 711 € Particulieren 5 262 946 € Schenkingen en premies 4 392 313 €

Erfenis 870 633 €

Bedrijven 983 300 € Partnerschap 475 000 €

Tombola 386 303 €

Royalty’s & licenties 69 402 €

Verkoop van wenskaarten 39 778 €

Schenkingen 12 818 €

Overheid 2 451 118 €

Andere 34 346 €

Uitgaven -8 351 492 € Administratie -877 408 €

Fondsenwerving -1 142 336 €

Behoud -6 520 865 € Programma’s natuurbehoud

op het terrein

-3 699 226 €

Sensibilisering -2 026 391 €

Educatie -287 497 €

Lobbying -318 635 €

Particulieren60%

Programma’s natuurbehoud op het terrein44%

Bedrijven11%

Sensibilisering24%

Overheid28%

Educatie3%

Lobbying4%

Andere1%

Administratie11%

Fondsen-werving14%

Particulieren60%

Bedrijven11%

28%

Programma’s natuurbehoud op het terrein44%

Sensibilisering24%

14%

IN HET KORT

© Argus


EEN OLIFANT IN BRUSSELIn het kader van onze internationale campagne tegen de illegale handel in wilde soorten hebben we een petitie gelanceerd om de ivoorhandel in Thailand te verbieden. Deze petitie is gericht aan de Thaise eerste minis-ter, Yingluck Shinawatra.De illegale ivoorhandel in Thailand is een van de oorzaken van het stro-pen van olifanten in Afrika. Op 26 februari overhandigden wij 20 000 Belgische handtekeningen voor deze petitie aan de Thaise ambassade in Brussel. En we kregen hierbij de hulp van een olifant op ware grootte!Dankzij deze petitie – die wereldwijd ondertekend werd door meer dan 1,5 miljoen mensen – beloofde de Thaise eerste minister een einde te zul-len maken aan de ivoorhandel in Thailand. Nu moeten haar woorden nog omgezet worden in daden…

EEN CONFERENTIE VOOR DE VOORUITGANG VAN NATUURBEHOUDBegin maart vond in Bangkok (Thailand) de internationale CITES-conferentie plaats over de handel in wilde soorten. We merken dat er een mooie vooruitgang werd geboekt. Na jaren van inactiviteit werden de lan-den met illegale ivoorhandel met hun

rug tegen de muur gezet. Ze moeten maatregelen nemen tegen de illegale handel. Zonder actie volgen er sancties. Deze landen moeten ook strengere sanc-ties opleggen tegen de illegale handel in hoorns van neushoorns. De verschil-lende overheden stemden ook voor een

betere bescherming van meerdere haai-ensoorten en mantaroggen. Maar de strijd voor de overleving van wilde soor-ten is nog lang niet voorbij. We moeten er nu streng over waken dat de verschil-lende landen zich aan hun beloftes hou-den. We zullen dit nauwgezet opvolgen.

EARTH HOUR 2013: EEN SUCCES In maart werd overal ter wereld Earth Hour gevierd. In België schreven meer dan 6000 burgers, bedrijven, organi-saties, gemeenten en steden zich in. Zij schakelden de lichten uit en kozen voor 1 of meerdere acties waarmee samen 54 ton CO

2 bespaard werd, het equiva-

lent van een autorit van 300 000 km! Bovendien zakten meer dan 300 men-sen ondanks het koude weer af naar het Atomium in Brussel om al dan-send samen Earth Hour te vieren. Onze directeur vervolledigde ook zijn uit-daging en daalde af van het Atomium. Bekijk zeker onze fotogalerij en video op www.wwf.be.

© WWF-België

© WWF-België

Onze directeur, Damien Vincent, staat klaar om de Belgische handtekeningen te overhandigen aan de Thaise ambassade.


FOCUS

Zeven vijftigjarigen staan op het punt hun klein dorpje in Madagaskar te verlaten om naar de Barefoot College in India te gaan. Na een opleiding van zes maanden zullen ze terugkeren als ‘zonne-ingenieurs’ voor hun dorp.

VASTBESLOTEN VROUWENDotine, Philomène, Zafitsiha, Berthe, Lydia, Germaine en Florette leven in twee dorpen in het Fandrianadistrict, in het midden van Madagaskar. De twee dorpjes zijn moeilijk bereik-baar en hebben geen elektriciteit, zoals zovele op het eiland. Maar dat weer-houdt de dorpsbewoners er niet van om actief bezig te zijn met de bescher-ming van het bos. Onze zeven toekom-stige ingenieurs zijn allemaal actieve leden van de gemeenschap die zich bezighouden met het bosbeheer in hun dorpen. Ze beschouwen deze cursus als een onderdeel van hun voortdu-rende inzet voor de natuur.

Dotine, een verlegen grootmoeder, getuigt: “In onze familie was de natuur niet zo belangrijk. Jarenlang deden we aan ‘tavy’ (rijst cultiveren via ‘slash &burn’-technieken) in de regio. Vandaag zijn we erg actief in onze milieu-organisatie. Die verandering inspireert me. Ik denk dat het belangrijk is een goed beeld te geven aan onze kinde-ren en dingen mogelijk te maken die een jaar geleden nog onmogelijk leken. Daarom ga ik naar India en zal ik leren hoe ik zonnepanelen moet installeren om mijn dorp te voorzien van licht.”

Geen enkele vrouw heeft haar dorp al ooit verlaten. De meesten onder hen kunnen niet lezen of schrijven. Toch

ZEVEN PIONIERS VOOR ONS PROGRAMMA ‘HERNIEUWBARE ENERGIE’

© Jean-Philippe Denruyter


De dorpjes in Madagaskar zijn vaak moeilijk bereikbaar en hebben geen elektriciteit.

Onze zeven toekomstige ‘zonne-ingenieurs’.


zijn ze erg enthousiast. “Vertrekken naar het buitenland leek altijd een onbereikbare droom voor mij”, vertelt Berthe. “Vandaag kan ik niet alleen die droom verwezenlijken, maar ga ik ook iets leren dat belangrijk is voor onze gemeenschap. Dat is fantastisch!”Zafitsiha voegt toe: “Ik had nooit gedacht dat ik mijn dorp ooit zou verlaten om een opleiding te volgen in het buitenland. Ik ben trots dat ik deze kans krijg. Ik kan op een nieuwe manier nuttig zijn voor het dorp en mijn familie.”

EEN VERNIEUWENDE AANPAKVoor de inwoners van het dorp is onze aanpak verbazingwekkend: “Vrouwen krijgen hier zelden een leidinggevende positie, en zeker niet grootmoeders”, vertelt de leider van de gemeenschap. Hij voegt eraan toe: “Maar wij bewon-deren zeker hun moed en hun inzet!”Aanvankelijk – gezien hun lage oplei-dingsniveau – waren de zeven geselec-teerden een beetje geïntimideerd door de komende opdracht. Maar Voahirana Randriambola, de projectleider, stelde hen gerust: “De training gebeurt op basis van mime, kleuren, gebaren,… Op die manier kunnen de deelnemers de technieken gemakkelijk onthouden. Het programma werd speciaal ontwik-keld voor mensen die de taal niet ken-nen of die ongeletterd zijn.”

WAAROM DIT PROGRAMMA?De zonnepanelen zullen de eerste energiebron worden voor de burgers. De energie die ze vandaag gebruiken is onbestaande, of erg vervuilend (kero-sine, diesel of wegwerpbatterijen). In Madagaskar verbruikt een gemiddelde familie op het platteland naar schat-ting ongeveer 5,7 tot 7,6 liter kerosine per maand om te koken en te verlichten. De overschakeling naar zonne-energie zorgt ervoor dat de gemeenschap niet meer afhankelijk is van fossiele brand-stoffen zoals kerosine en diesel.

Barefoot College – opgericht in 1972 in Rajasthan – is een organisatie die focust op educatie, capaciteitsontwik-keling, gezondheidszorg, drinkwater-beheer, vrouwenemancipatie en het gebruik van zonne-energie als elektri-citeit voor de ontwikkeling van rurale gemeenschappen.

Samantha Smith, verantwoordelijke van het programma Klimaat & Energie van WWF, vertelt: “Onze samen-werking met Barefoot College toont aan dat we iedereen toegang willen geven tot 100% hernieuwbare ener-gie. De toegang tot propere, veilige, betrouwbare en betaalbare energie is fundamenteel voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling.”

De zeven vrouwen uit Madagaskar zijn de eerste deelnemers aan het WWF-programma. We hebben enkel volwas-sen vrouwen gekozen, vaak al groot-moeders, want er is minder kans dat zij hun dorp zullen verlaten om naar de stad te gaan als hun cursus afgelopen is. Ze kijken er naar uit om hun kennis te delen met hun gemeenschap. Wij zor-gen voor fondsen die de vrouwen toe-laten om het nodige materiaal en de nodige middelen te krijgen om bij hun terugkeer een installatie op te starten.

“Als de armste gemeenschappen toe-gang krijgen tot energie is het belang-rijk dat zij kunnen genieten van de beste technologie. Dit zorgt ervoor dat zij niet afhankelijk zijn van veran-derende prijzen, zoals het geval is bij fossiele brandstoffen”, vertelt Jean-Philippe Denruyter, verantwoor-delijke voor het WWF-programma rond hernieuwbare energie. “Meer nog, betrouwbare zonne-energie in landbouwgebieden zorgt voor een ver-mindering in de behoefte aan ineffi-ciënte overheidssubsidies, zoals voor de aankoop van fossiele brandstoffen. Het verbetert ook de levenskwaliteit van de gemeenschap en geeft hen de mogelijkheid om toegang te krijgen tot educatie en ontwikkeling, zeker voor vrouwen”, besluit hij.

© Global Warming Images / WWF-Canon


De zeven leerlingen in spe klaar voor vertrek.


17% van deze advertentieis verdwenenNet zoals het AmazonewoudIn de laatste 50 jaar is ongeveer 1/5de van het Amazonewoud in rook opgegaan. Letterlijk.��De�ongelofelijk�rijke�fauna�en�flora�van�het�Amazonebekken�moest�wijken�voor� weilanden,� plantages,� goudmijnen,� olieboringen� en� een� zinloos� netwerk� van wegen.

Help� WWF-België� dit� gebied� te� beschermen.� Voor� 75 euro� word je� symbolisch eigenaar van 1 km² Amazone,�de�thuisbasis�van�gemiddeld�1�op�de�10�diersoorten�op�deze�planeet�en�de�voedingsbodem�voor�meer�dan�40�000�plantensoorten.

Stort�vandaag�nog�jouw�bijdrage�op�rekeningnummer�BE02 3101 0430 9240(BIC: BBRUBEBB) met als mededeling “Amazon Alive!” en red de groene longvan�de�planeet.�Voor�het�te�laat�is! ©

Staffan Widstrand / W

WF


OP HET TERREINRADIO OORWOUD

LIVE!RADIO

OORWOUD is een bees-tig radiopro-gramma op cd

over verschil-lende milieu-problemen

en natuurbeleving, geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Een knotsgekke kinderplaat waarin Koen Wauters gromt als een ijsbeer en Pieter Embrechts de jungle in trekt. Nathalie Meskens, Hannelore Bedert en Tine Embrechts schitteren als de Nachtegalia’s en Stijn Meuris kruipt brullend op de barricades. Sarah Bettens zingt dan weer mooi alle dieren in slaap.Radio Oorwoud startte als exclusief pakket voor leerkrachten. Het is nu te koop in de betere muziek-winkel of via www.radio-oorwoud.be.Radio Oorwoud trekt ook richting zomerfestivals met een liveband en heel wat bekende zangers en zangeressen, zoals Dimitri Leue, Tine Embrechts, Hannelore Bedert, Sean Dhondt en Nathalie Meskens. Neem snel een kijkje naar de kalender hiernaast. Wie er bij jou in de buurt komt meezin-gen, ontdek je op www.radio-oorwoud.be

Op 3 mei kwamen 300 jongeren samen in het Europees Parlement om deel te nemen aan de Climate Challenge Conferentie. Deze conferentie werd mee georgani-seerd door WWF. De jongeren vertegenwoordigden verschil-lende landen. Zij debatteerden de hele dag over 3 resoluties over de klimaatverandering. Of de leerlingen er in geslaagd zijn om een wereldwijd klimaatakkoord te onderhandelen, lees je op www.climatechallenge.be

Op 3 mei kwamen 300 jongeren samen in het Europees Parlement om deel te nemen aan de Climate

conferentie werd mee georgani-seerd door WWF. De jongeren vertegenwoordigden verschil-lende landen. Zij debatteerden de hele dag over 3 resoluties over

leerlingen er in geslaagd zijn om een wereldwijd klimaatakkoord

www.climatechallenge.be

CLIMATE CHALLENGE CONFERENTIE 2013

© WWF-België

DAG VAN DE MENS

Zaterdag 22 juni 2013 om

15u, Brabanthal in Leuven

DE OUDE PASTORIJ

Zaterdag 6 juli 2013 om

15u, GC De Oude Pastorij

in Essen

NA FIR BOLG

Zondag 7 juli 2013 om 16u,

Sassenhout in Vorselaar

FESTIVAL DRANOUTER

Zondag 4 augustus 2013

om 13u15 of 15u, Clubtent

in Dranouter

ZOMER IN HET PARK

Zaterdag 11 juli 2013 om

15u, Cultuurcentrum De

Mol in Lier

DE KINDERBROUWERIJ

Zaterdag 24 augustus

2013 om 19u, Reningelst

OPENLUCHTTHEATER

Vrijdag 30 augustus 2013

om 14u, Openluchttheater

in Deurne

Begin dit schooljaar werd het eerste leerjaar van basisschool De Zandloper uit Nijlen uitgeroepen tot de Beestigste Klas van het land. Om dit te vieren trekken we samen met hen op 14 juni voor een geweldige dag richting Gaia Zoo in Kerkrade. Een verslagje van deze uitstap lees je volgende keer in Panda magazine.

BEESTIGSTE KLAS 2013 NAAR GAIA ZOO!

LIVE!is een bees-tig radiopro-gramma op cd

over verschil-lende milieu-problemen

en natuurbeleving, geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar.

RaRaR dada io Oorwoud


HET AMAZONEGEBIED HET BESCHERMEN WAARD

© André Bèrtschi / WWF-Canon


DOSSIERAMAZONE

HET AMAZONEGEBIED HET BESCHERMEN WAARD

Tien procent van de soorten die gekend zijn op aarde leven in het Amazonegebied. In de bossen zit zo’n 90 tot 140 miljard ton koolstof opge-slagen. Als we slechts een gedeelte laten ontsnappen, zal de klimaatveran-dering beduidend versnellen. Vandaag is de eerste oorzaak van CO

2-uitstoot

de ontbossing. Zo wordt jaarlijks een half miljard ton koolstof vrijgela-ten. 30 miljoen mensen leven in het Amazonegebied en zijn afhankelijk van deze grondstoffen. Bovendien zijn er nog miljoenen anderen die de invloed van het veranderende klimaat voelen.

Het Amazonegebied is een regio in Zuid-Amerika die het bekken van de Amazonerivier omvat. De regio is voornamelijk samengesteld uit regenwoud en is 6,7 miljoen km² groot. Het gebied ligt verspreid over acht landen en één overzees grondgebied: Brazilië, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname en Frans-Guyana (TOM – een overzees gebied).

PERU

ECUADOR

COLOMBIA

VENEZUELA

SURINAME FRENCH GUIANA

GUYANA

BOLIVIA

BRAZIL

Purus

M adeira

Tapajos

Xingu

Yurua

Uc

HET BOS VERDWIJNT IN EEN ALARMEREND TEMPODe snelle internationale uitbreiding van de markt voor vlees, soja en bio-brandstoffen en de bouw van grote infrastructuur (wegen, waterkracht-centrales, …) leiden tot meer ontbos-sing. Dit legt een enorme druk op de natuurlijke rijkdommen waarvan mil-joenen mensen rechtstreeks afhan-kelijk zijn. Gevolgen van de klimaat-verandering – zoals het stijgen van de temperatuur en verminderen van de regenval – verergeren de situatie en verhogen het risico op bosbranden.

Het Amazonewoud, de groene long van onze planeet

De Amazonerivier is lang.Wist je dat? 6600 km

Zo ver en toch zo dichtbijDe laatste wetenschappelijke studies tonen aan dat er een link bestaat tus-sen de gezondheid van het regenwoud en de staat van onze planeet.

BOSSEN FILTEREN EN VERWERKEN KOOLSTOFDIOXIDEGedurende de laatste 150 jaar kwamen er door het gebruik van fossiele brand-stoffen (kolen, olie, aardgas) enorme hoeveelheden koolstofdioxide (CO

2)

vrij in de atmosfeer. Dit versnelt de klimaatverandering.Bossen vangen CO

2 op maar kunnen

het ook opnieuw laten ontsnappen. Als de bomen verdwijnen of degraderen, komt de opgeslagen koolstof vrij in de atmosfeer.

DE BOSSEN HELPEN ONS HELENAl duizenden jaren gebruiken mensen insecten, planten en andere produc-ten uit het bos voor vele doeleinden: landbouw, kleding en traditionele geneeskunde.

De inheemse bevolking beschikt – net als hun voorouders – over de ken-nis om bestanddelen van planten en dieren te gebruiken. Als de bossen verdwijnen, wordt deze kennis (en de bijkomende voordelen) voor de toe-komstige generaties ernstig bedreigd.Wetenschappers denken dat vandaag slechts 1% van de bloeiende planten-soorten al voldoende bestudeerd werdop alle medische mogelijkheden.

Een wereld onder drukINVASIEVE VEETEELT Intensieve veeteelt is de belangrijk-ste oorzaak van de ontbossing. Het vertegenwoordigt 80% van de huidige ontbossing. Ontbossing voor veeteelt is elk jaar verantwoordelijk voor de uitstoot van 340 miljoen ton koolstof in de atmo-sfeer. Dat is het equivalent van 3 tot 4% van de wereldwijde uitstoot. Meer nog: door de aard van de vegetatie en hun directe blootstelling aan zonlicht zijn de weilanden sneller vatbaar voor vuur. DE LANDBOUW GROEITLandbouw is de tweede groot-ste oorzaak van ontbossing in het Amazonegebied. De gevolgen zijn zelfs nog ingrijpender dan bij ontbos-sing. De landbouwpraktijken lei-den tot bodemerosie, verzilting van rivieren en watervervuiling door landbouwchemicaliën. Tussen 1900 en 2006 is de pro-ductie van soja in het Braziliaanse Amazonegebied verdrievoudigd. De kweek van andere gewassen als katoen, rijst, suikerriet en palmolie voor biobrandstoffen stijgt ook enorm.De veeteelt- en landbouwsector zijn nauw verbonden met elkaar. Ze zor-gen er bovendien voor dat de toegang

DOSSIERAMAZONE

Twee Kapayo-Indianen plukken medicinale planten.

© Mauri Rautkari / WWF-Canon

LANDBOUW IN HET AMAZONEGEBIED


Brazilië 67% Peru 14% Bolivia 9% Andere 10%

tot het hartje van het Amazonegebied steeds gemakkelijker wordt.De snelle groei van de sojateelt heeft voornamelijk als doel het vee te voe-ren, want de lokale weilanden geven niet voldoende voeding. De soja is ook bestemd voor gevogelte en Europees vee. Door de uitbreiding van deze landbouw worden de weilanden steeds verder naar het noorden verplaatst en wordt er een echte ‘ontbossingsboog’ gecreëerd.

SLECHT GECOÖRDINEERDE INFRASTRUCTUURDe infrastructuur die nodig is voor transport en energie is essentieel voor de ontwikkeling van de regio. Maar zonder overkoepelende visie of planning kunnen de nadelen al snel de voordelen overstijgen. In het Amazonegebied zorgen de bouw en vernieuwing van wegen ervoor dat men gemakkelijker toegang krijgt tot gebieden die voorheen nog ongeschon-den waren. Deze situatie versterkt de ontbossing en overexploitatie.De bouw van dammen heeft het hydro-logisch systeem verstoord. Bovendien zorgt dit voor ingrijpende wijzigin-gen in de natuurlijke waterlopen, voedingsstoffen en sedimenten. Hele populaties waterdieren – en dus ook de commerciële en lokale visvangst – zijn erg verstoord.

HET WOUD GAAT IN VLAMMEN OPHet verbranden van bossen om

er aan veeteelt te kunnen doen,

is een van de grootste bedreigin-

gen voor het Amazonewoud.

© Mark Edwards / WWF-Canon

Peru

Bolivia

4.5 - 11 M 11 - 20 M1.6 - 4.5 M0.4 - 1.6 M0 - 0.4 M

AmazonasAmazonas

Acre

Rondonia

El Beni

Santa Cruz

Tocantins

Maranh ao

AmapaRoraim a

Pando

Para

Mato Groso

Loreto

Ucayali

Madre de Dios

San Martin

(Adapted from Nepstad et al. 2008)

Vee in het Braziliaanse,

Boliviaanse en Peruviaanse

Amazonewoud

AANTAL RUNDEREN

VEETEELT IN HET AMAZONEWOUD


Het Amazonegebied heeft gedurende de laatste 50 jaar 17% aan bosoppervlakte verloren.17%Wist je dat?

(M = miljoen)

Brazilië

DE KLIMAATVERANDERINGDe ontbossing en klimaatverandering zorgen in het Amazonegebied voor een ‘vicieuze cirkel’ die ervoor kan zorgen dat de schade onherstelbaar wordt. De bossen verdwijnen en worden geleidelijk vervangen door savannes waar gemakkelijk branden ontstaan (ontbossing). Bovendien vermindert de regenval in sommige gebieden (klimaatverandering).

ONTBOSSINGDe ontbossing voor de landbouw

en veeteelt is een steeds

grotere bedreiging voor het

Amazonegebied.


DE JAGUARDe jaguar is de grootste katachtige op het

Amerikaans continent. Hij kan goed zwem-

men, klimmen en kan bovendien ook grote

snelheden halen. Door zijn kracht kan hij veel

prooien vangen. Vandaag is de jaguar het

slachtoffer van het verdwijnen van zijn leef-

gebied en prooien. In de totale populatie zijn

er slechts 50 000 dieren die oud genoeg zijn

om zich voort te planten.

Ondanks de vermindering van de commer-

ciële jacht sinds midden jaren 70 zijn jaguars

nog steeds het slachtoffer van landbouwers

die op hen jagen. Deze roofdieren verjagen

immers hun vee.

De jaguar wordt als ‘gevoelig’ beschouwd

op de lijst van bedreigde soorten van IUCN

(www.iucnredlist.org).

DE JAGUARDe jaguar is de grootste katachtige op het

Amerikaans continent. Hij kan goed zwem-

men, klimmen en kan bovendien ook grote

snelheden halen. Door zijn kracht kan hij veel

prooien vangen. Vandaag is de jaguar het

slachtoffer van het verdwijnen van zijn leef-

gebied en prooien. In de totale populatie zijn

er slechts 50 000 dieren die oud genoeg zijn

om zich voort te planten.

Ondanks de vermindering van de commer-

ciële jacht sinds midden jaren 70 zijn jaguars

nog steeds het slachtoffer van landbouwers

die op hen jagen. Deze roofdieren verjagen

immers hun vee.

De jaguar wordt als ‘gevoelig’ beschouwd

op de lijst van bedreigde soorten van IUCN

(www.iucnredlist.org).

© Staffan Widstrand / WWF

% Plant-available water (PAW)

0 - 10%10 - 20%20 - 30%30 - 40%40 - 50%50 - 60%60 - 70%70 - 80%80 - 90%90 - 100%

Hoeveelheid vocht in de bodem van het

Amazonegebied


DOSSIERAMAZONE

© Brent Stirton / Getty Images / WWF

Natuurlijke rijkdommen in gevaarhout voor de productie van houtskool en bouwt men dammen om energie te creëren via waterkracht.

OLIEDe grootste gevaren van ontginning zijn gas- of olielekken en de onjuiste afvoer van het afvalwater. Bovendien is voor deze ontginning de aanleg van wegen nodig in gebieden die tot nu toe nog ongeschonden bleven.

GOUDIn het grootste deel van de goudmij-nen in het Amazonegebied maakt men gebruik van rudimentaire tech-nologieën. Hierdoor berokkent men grote schade aan sommige gebieden. Bovendien heeft dit ook negatieve gevolgen op de gezondheid van mens en dier. De industriële mijnbouw is niet alleen vernietigend voor het land-schap, het vervuilt ook het water en verbruikt enorm veel energie. Om vol-doende energie te hebben, kapt men

De mijnbouw zorgt voor grote schade.

© Edward Parker / WWF-Canon © Brent Stirton / Getty Images / WWF

© Brent Stirton / Getty Images/WWF

De ontbossing en klimaatverandering zorgen in het Amazonegebied voor een ‘vicieuze cirkel’ die ervoor kan zorgen dat de schade onherstelbaar wordt.


mensen leven in het Amazonegebied, waarvan 17 miljoen op het Braziliaans grondgebied.30 miljoenWist je dat?

ILLEGALE HOUTKAPDe inheemse bevolking gebruikt het bos al eeuwenlang voor eigen behoef-ten (brandstof, bouwmateriaal) en voor eigen inkomsten om te kunnen overle-ven. Jammer genoeg zorgt de stijgende wereldwijde vraag naar houtproduc-ten, het gebrek aan regelgeving en een slechte toepassing van de wet voor een niet-duurzame en illegale houtkap. Hierdoor wordt de omgeving vernield, de gemeenschap geschaad en een oneerlijke handel gecreëerd.


WWF in actieOp lange termijn willen we de belang-rijkste functies van het Amazonewoud beschermen: de biodiversiteit in de ecosystemen (zowel aan land als in het water), de natuurlijke stroming van de rivieren en het klimaat.De meeste bedreigingen voor het Amazonegebied zijn grensoverschrij-dend. Het gebied strekt zich immers uit over acht landen en een overzees gebied. Als iedereen enkel tevreden is met nationale oplossingen, dan krijgen we slechts een gefragmenteerd beleid. De globale problemen worden dan niet voldoende aangepakt. Zo bereiken we geen duurzame oplossingen die zowel het Amazonegebied als de rest van de wereld ten goede komen.Wij hebben daarom een stra-tegie gecreëerd voor het hele gebied. We werken samen met alle belanghebbenden.

DE CREATIE VAN EEN NETWERK VAN BESCHERMDE GEBIEDEN Voor het Amazonegebied willen we een beheerplan opstellen voor natuurbe-houd en duurzame ontwikkeling. In dit kader werken we o.a. samen met de overheid van Acre, een deelstaat in het noordwesten van Brazilië.

DE DOELSTELLINGEN:• De creatie en handhaving van een netwerk van beschermde gebieden

van meer dan 283 000 km² om de biodiversiteit in de regio te beschermen;

• 125 000 km² bestaande beschermde gebieden herstellen;

• Een duurzaam gebruik van natuurlijke rijkdommen promoten om de

bescherming ervan aan te moedigen;

• Het project promoten via verschillende sensibiliseringscampagnes;

• Politici aanmoedigen om de milieuproblematiek op de agenda te zetten van

nationale en internationale discussies.

HOE WERKEN WIJ?Met de steun van vele partners pak-ken we drie zaken aan: de creatie van nieuwe beschermde gebieden, een beter beheer van de reeds beschermde gebieden en de certifi catie van verant-woord bosbeheer om de duurzaamheid te verzekeren.

LIVE VAN HET FRONT: ENKELE VOORBEELDEN VAN TERREINPROJECTEN


DOSSIERAMAZONE


STRIJD TEGEN DE ILLEGALE GOUDWINNING IN GUYANAIn Guyana is er een enorm oneven-wicht tussen de hoeveelheid traceer-baar goud – van legale herkomst – en de hoeveelheid fout geïdentifi ceerd goud dat uitgevoerd wordt. In 2003 werd er bijvoorbeeld slechts 3 ton goud aangegeven, maar er werd 9 ton goud uitgevoerd.

HOE WERKEN WIJ?Wij werken samen met de Franse autoriteiten om dit fenomeen tegen te gaan.

Ook jij kan ons werk in het Amazonewoud steunen! Elke gift telt! Het is dankzij jouw bijdrage dat wij dit werk kunnen voortzetten, vandaag en morgen!

ONZE DOELSTELLINGEN: • Een grotere controle op strategische assen;

• Elke overtreder vervolgen om netwerken te ontmantelen die de illegale handel

ondersteunen;

• De productieketen volgen die ons leidt naar de verantwoordelijken van de illegale

handel;

• Alternatieve inkomsten voorstellen voor illegale werknemers;

• Het toezicht op illegale activiteiten versterken;

• Zorgen voor een betere traceerbaarheid van goud;

• Gebieden herstellen die getroffen zijn door illegale goudwinning.

DE CIJFERS SPREKEN VOOR ZICH:• 1333 km rivieren wordt direct

getroffen;• 12 000 ha bos is beschadigd;

SCHIET IN ACTIE!

KIES HET JUISTE HOUTMahonie is een erg bedreigde boomsoort die in het Amazonebekken groeit. Deze soort hoort thuis in een regen-woud, niet in jouw woonka-mer. Zorg er dus zeker voor dat je niets koopt dat vervaardigd werd uit mahoniehout. Als je een product uit hout koopt, kies dan steeds het FSC-label.

KIES JE HUISDIEREN MET ZORGHet dier dat jij koopt in de win-kel – of het nu bedekt is met schubben of een vacht – kan wel duizenden kilometers van zijn oorspronkelijke thuis verwijderd zijn… Het werd misschien gevan-gen in het Amazonewoud!

EET MINDER VLEESIn Europa eten we gemiddeld 86 kg vlees en 250 eieren per jaar. De sojateelt die nodig is voor de voeding van dit vee en gevo-gelte bedraagt per persoon maar liefst 400 m² – de grootte van een basketbalveld.

© Staffan Widstrand / WWF

van alle gekende soorten op aarde leeft in het Amazonegebied.10% Wist je dat?

• Per kilo goud wordt 1000 ton slib afgevoerd;

• Jaarlijks komt 5 ton kwik terecht in de natuur.


RED DE BOSSEN! MAAK DE JUISTE KEUZE!In ons dossier kon je lezen dat de illegale houtkap een belangrijke oorzaak is van de ontbossing, zowel in het Amazonewoud als elders ter wereld. De houtkap neemt toe door een stijgende vraag naar hout uit Europa, Japan, de Verenigde Staten en China. Resultaat: illegaal hout is overal te vinden, zowel in onze winkels als in onze huizen.

Jij kan dit voorkomen!

Producenten moeten naar hun klanten

luisteren

Als jij geen producten meer koopt die afkomstig zijn uit slecht beheerde bossen of gemaakt werden van illegaal gekapt materiaal, dan zullen de leveranciers zich moeten aanpassen.

ZORG ERVOOR DAT JE ENKEL HOUTPRODUCTEN KOOPT MET EEN FSC-LABELHet FSC-label garandeert dat een product

gemaakt werd met hout uit een duurzaam

beheerd bos. Duurzaam beheer moet

voldoen aan drie criteria:

• Men houdt rekening met het milieu;

• Men houdt rekening met de rechten

van de lokale gemeenschap en de

bosarbeiders;

• De productie van hout is economisch

haalbaar.

FSC-hout kan je herkennen aan het FSC-

logo op het product. Opgelet, want het

logo moet niet verplicht op het product

staan. Het moet wel op de factuur vermeld

worden.

Als jouw handelaar geen FSC-producten

voorstelt, aarzel dan zeker niet om hem dit

te vragen.

© Brent Stirton / Getty Images / WWF-UK

ECO-CONSUMENT


1 ui 2 wortelen 1 paprika 1 teentje knofl ook 1 prei 100 g champignons 4 el olijfolie 120 g rijst saffraan 1 l wijn 1 l water zout peper

Als decoratie 1 aubergine 1 paprika het hart van 1 artisjok

Pel en snijd de ui. Schil de wortels en snijd ze in schijfjes. Doe hetzelfde met de paprika. Pers het teentje knofl ook. snijd de prei en champignons in dunne schijfjes. Verhit een pan met de olijfolie. Fruit de ui en knofl ook, maar laat ze niet bruin worden.

Voeg de andere groenten toe.Voeg ook de rijst en een beetje saf-fraan toe. Laat alles koken op een laag vuurtje tot de rijst glazig is.Voeg vervolgens de wijn toe aan de bereiding. Voeg ook water toe en breng

op smaak. Laat gedurende 15 minuten sudderen tot de rijst het vocht goed heeft opgenomen.

Bereid ondertussen de groenten voor de decoratie: snijd ze en bak ze in olie. Gebruik ze vervolgens om de paëlla te versieren. Smakelijk!

www.donderdagveggiedag.be

VEGETARISCHE PAËLLA

BEREIDING

• Om de planeet te redden: 1/5 van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is afkomstig van de vleesindustrie.

• Om voor jezelf te zorgen: minder vlees eten is goed voor jouw gezondheid.

• Om nieuwe smaken te ontdekken: nieuwe kookboeken, nieuwe restaurants, …

KUN JIJ EEN DAG ZONDER VLEES? DRIE GOEDE REDENEN:

INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN

EEN EENVOUDIG GEBAAR OM DE VOGELS TE BESCHERMENBAM! Een grote slag tegen de ruit. Iets valt op het terras. Ik ren om te zien wat het was en vind er het kleine lichaam van een merel die

tegen mijn venster vloog.Diezelfde avond heb ik silhouetten van roofvogels

uit zwart stickerpapier gesneden (gevonden op www.lpo-boutique.com). Deze heb ik tegen de ruiten geplakt. En sindsdien… geen enkel slachtoffer meer.Dus een goede tip voor iedereen die bomen heeft die weerspiegeld worden in de ramen: versier jouw ramen

met zulke silhouetten. De stad Toronto (Canada) heeft het aantal vogels geteld dat jaarlijks sterft door tegen een raam aan te vliegen. Jaarlijks sterven er daar niet minder dan 9 miljoen vogels!

Christiane Linet, vrijwilliger en medestichter van WWF-België

ECO-ONTSPANNING


BEDRIJVEN

ALLES WAT JE ALTĲ D AL WILDE WETEN OVER ONZE SAMENWERKING MET BEDRĲ VEN

Op dit moment consumeren we meer natuurlijke grondstoffen dan de aarde kan produceren. Het is net alsof we voortdurend meer uitgeven dan we hebben en permanent leven van onze intrest.

Als iedereen dezelfde milieu-impact zou hebben als een Europeaan, dan zou er ander-halve planeet nodig zijn om te voldoen aan de behoeften van iedereen en tegelijk ook een gezonde planeet te behouden. Tegen 2050 zullen er 9 miljard mensen zijn op onze planeet. Daarom moeten we ons con-sumptiegedrag aanpassen en meer produceren met minder grondstoffen. Dit moet op een effi ciëntere manier gebeuren, met respect voor de natuur!

Iedereen kan hier een inspan-ning leveren: de overheid via wetgeving, de burgers door hun consumptiegedrag aan te pas-sen en de bedrijven door hun impact te verminderen.

Bedrijven spelen een belang-rijke rol tijdens de hele levens-cyclus van de meeste produc-ten die wij consumeren (soja, katoen, papier/hout, vlees, melkproducten, palmolie,…). De exploitatie, productie, trans-formatie, transport, verkoop en consumptie van producten hebben een enorme impact op het milieu! Dit is vooral zo in gebieden die van groot belang zijn voor de biodiversiteit of het klimaat.

Bedrijven moeten ook een rol spelen in het veranderen van de markten en de economische modellen. Duurzame ontwik-keling kan niet beperkt wor-den tot enkele acties voor het milieu. Het economisch model moet grondig veranderd wor-den. Bedrijven moeten leren hoe ze meer kunnen produ-ceren met minder middelen. Zij moeten ecologie integreren in hun strategie, niet als een beperking, maar als een nieuwe opportuniteit.

Zoals je weet is het onze missie om aan een wereld te bouwen waarin de mens in harmonie kan leven met de natuur.


RESULTATEN

In België

• Sinds eind 2012 wordt – dankzij onze

samenwerking – 100% van de verse vis

in de winkels van Delhaize duurzaam

gevangen.

• Uit onze samenwerking met bpost bleek

dat het bedrijf zich graag wilde inzet-

ten voor een verantwoord papierbeheer.

bpost is vandaag de enige postleveran-

cier ter wereld die postzegels aanbiedt die

gemaakt werden met 100% FSC-papier.

• Alpro, gespecialiseerd in de productie van

plantaardige producten (soja, amande-

len,…) is erin geslaagd haar CO2-uitstoot te

verminderen met 18% in vergelijking met

2008, wat betreft haar directe impact.

Op internationaal niveau zijn wij trots op ons programma ‘Climate Savers’. Het laatste rapport (uit mei 2012) toonde aan dat de deelnemende bedrijven samen meer dan 100 mil-joen ton CO

2 uitgespaard hebben sinds

het begin van het programma, met de steun van WWF. Dit gebeurde zonder in te boeten aan concurrentiekracht. Dit is een besparing die twee keer zo groot is als de jaarlijkse CO

2-uitstoot

van een land als Zwitserland.

HOE WERKEN WIJ MET BEDRIJVEN?

1. Wij starten de samenwerking met een

bedrijf om hen te helpen hun impact op

het milieu te verminderen.

2. Wij werken samen met bedrijven en

hun productieketen om markten te

transformeren, met name die van katoen,

hout/papier of vis. In dit kader hebben we

ook meegewerkt aan de creatie van labels

als FSC en MSC. Deze labels verzekeren

een duurzaam beheer van bossen en

visbestanden.

3. We sensibiliseren klanten, partners,

functionarissen, werknemers en alle

belanghebbenden van een bedrijf over de

grote milieu-uitdagingen en benadrukken

duurzame praktijken.

Over het algemeen werken wij samen met bedrijven om hen aan te spo-ren een belangrijke hefboom te zijn voor hun leveranciers en hun klanten. WWF verwacht ook dat de bedrij-ven – en zeker onze partners – het voorbeeld geven en wat extra moeite doen om de overheid aan te spreken en zo veel mogelijk belanghebbenden te betrekken.

Vooruitgang en concrete

resultaten zijn dus mogelijk!

We zijn overtuigd dat we je

binnenkort weer een nieuw

succes kunnen melden!Meer info over ‘Climate Savers’ vind je op:

www.panda.org/climatesavers


ECO-SHOPPING

Onze partner Terra Games stelt je een nieuw gamma duurzame gezel-schapsspelletjes voor. Voor elk ver-kocht exemplaar gaat een deel van de prijs naar WWF. Op die manier steun je onze projecten. Alle spel-letjes werden geproduceerd met respect voor mens en milieu. Zij zijn gemaakt uit FSC-hout en gecertifi -ceerd FSC-papier. Bovendien werd er ook plantaardige inkt gebruikt. Je vindt de spelletjes van Terra Games in de gespecialiseerde speelgoedwinkel.

SPEEL EEN SPEL EN STEUN ONZE

PLANEET

Panda magazine –

Onze missieHet verlies van biodiversiteit op aarde tegengaan enbouwen aan een toekomst waarin de mens leeft inharmonie met de natuur.www.wwf.be

“We hebben zoveel moois gekregen. Dan geef je ook iets terug.”“Drie maand samen door Australië getrokken. Compleet overdonderd door de natuur. En dan in Shark Bay plots twee dolfijnen zien spelen vlak bij ons bootje. Dat puur moment vat zowat samen waarom we WWF in ons testament hebben gezet. Als de planeet je zoveel mooie momenten in je leven heeft bezorgd, geef je ook iets terug. En met dat duolegaat vergeten we ons nichtje ook niet als we er niet meer zijn.”

David (34) en Thomas (38), namen WWF op in hun testament

Uw laatste wil schenkt zoveel mogelijkheden aan nieuw leven. Want het leven stopt pas als we het geen kansen geven. Contacteer Annie Ghys (02/340 09 24 of via e-mail: [email protected]) als u in uw testament iets wil doen voor de volgende generatie.

Meer informatie kan u terugvinden op www.wwf.be

WWF in uw testament(c

) Will

iam

W. R

ossi

ter /

WW

F

xxxxxx

100%RECYCLED

Bijna de helft van de

resterende tropische bossen bevindt zich in het Amazonegebied.

1200: Tussen 1999 en 2009 werden er

1200 planten en gewervelde soorten ontdekt in het Amazonegebied.

17%: Tijdens de afgelopen 50 jaar heeft het

Amazonewoud minstens 17% aan bosoppervlakte verloren. 20%: De ontbossing in het

Amazone gebied vertegenwoordigt meer dan 20% van de wereldwijde CO2-uitstoot.

Help ons het Amazonegebied te redden.Steun ons op www.wwf.be

1/2:

Onze missie

Het verlies van biodiversiteit op aarde tegengaan en bouwen aan een

toekomst waarin de mens leeft in harmonie met de natuur.

www.wwf.be

WWF-België • E. Jacqmainlaan 90 • 1000 Brussel • Tel. 02 340 09 99 • Fax 02 340 09 33 • [email protected] • Het infocenter is open van ma tot vrij van 8u30 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30.