Download - Op zoek naar de bruine eikenpage

Transcript
Page 1: Op zoek naar de bruine eikenpage

Op zoek naar de Bruine eikenpage

Inventarisatiefiche

Page 2: Op zoek naar de bruine eikenpage

Status

Op de nieuwe Rode Lijst staat de soort in de categorie ‘Ernstig Bedreigd’ omwille van een sterke achteruitgang in de verspreiding, een beperkt aantal vindplaatsen en een sterke historische achteruitgang. Op Europese schaal is de soort een ‘Species of Conservation Concern’.

Ondanks de hoge behoudsprioriteit geniet de soort in Vlaanderen momenteel geen wettelijke bescherming. Er wordt gewerkt aan een soortbeschermingsplan voor de soort.

De Bruine eikenpage is een typische soort van de ecoregio van de Kempen. De grootte van het verspreidingsgebied van de Bruine eikenpage neemt sinds het begin van de 20ste eeuw geleidelijk af. Vroeger werd de Bruine eikenpage voornamelijk gevonden in de Kempen, maar ook in de buurt van Brussel en op de Vlaamse zandrug in Oost- en West-Vlaanderen. De populaties in de omgeving van Brussel zijn volledig verdwenen en ook elders zijn er heel wat vindplaatsen verloren gegaan. Momenteel zijn bijna alle vindplaatsen beperkt tot de Kempen, de twee relictpopulaties in Oost- en West-Vlaanderen staan op de rand uit te sterven.

(Bron: Handboek dagvlinders: kennis voor slimme actie, ongepubl. 2012)

Verspreiding

Herkenning

De Bruine eikenpage Satyrium ilicis is een kleine dagvlinder (voorvleugellengte ong. 16 mm). De bovenvleugels hebben een donkerbruine grondkleur maar zijn in het veld praktisch nooit waarneembaar. De grondkleur van de ondervleugels is bruin maar ‘afgevlogen’ vlinders komen vaak grijsbruin over. Over de onderkant van de achtervleugel loopt een dunne rij kleine witte vlekjes die samen een onregelmatig zigzaggende lijn vormen. De roodoranje maanvlekjes langs de achterrand van de achtervleugel zijn zwart-wit gerand. De achtervleugel heeft een klein staartje, soms met een blauw vlekje aan de basis.

In Vlaanderen leven in éénzelfde biotoop geen sterk gelijkende soorten. Wel kan vanop afstand verwarring optreden met andere kleine pages: - De ondervleugels van Eikenpage Favonius quercus zijn eerder grijsblauw en de witte lijn over zowel de achter- als voorvleugels is aaneengesloten. - De Iepenpage Satyrium w-album heeft een duidelijke witte W op de onderkant van de achtervleugel.

enkel vóór 1991laatst tussen 1991-2000vóór 1991; 1991-2000; na 2001vóór 1991; na 2001in 1991-2000, na 2001na 2001

Page 3: Op zoek naar de bruine eikenpage

Levenscyclus en gedrag

In tegenstelling tot de meeste andere pages besteedt de Bruine eikenpage een groot deel van de dag aan het bezoeken van nectarplanten. De mannetjes verdedigen een territorium, vaak vanaf een bloeiend braamstruweel in de bosrand. De dichtheid aan vlinders kan op goede vliegplaatsen vrij hoog zijn.

Wijfjes zetten hun eitjes meestal af op de zuidoostkant van kleine eikjes (vnl. Zomereik). Meestal op de takken, maar soms ook laag bij de grond op de stam. Hoe hoger de eik, hoe hoger het eitje wordt afgezet. De overwintering gebeurt als ei. In april sluipen de rupsen uit.

De Bruine eikenpage maakt op een dynamische wijze gebruik van het landschap. Vanuit permanente of tijdelijke populaties worden nieuwe geschikte plekken gekoloniseerd, vaak kortstondig. Dit patroon van ‘verschijnen en verdwijnen’ is kenmerkend voor de ecologie van de soort en gekoppeld aan de dynamiek van zijn leefgebied (opgroeiende eikjes en heropschietende struwelen na hakhoutbeheer of brand). De soort kan zich langsheen zonbeschenen bosranden en houtwallen met een voldoende groot nectaraanbod over meerdere kilometers verplaatsen. Hieruit kan men concluderen dat de soort waarschijnlijk een grotere mobiliteit heeft dan de literatuur suggereert.

De vlinder vliegt in één generatie per jaar van begin juni tot begin augustus (met een piek van half juni tot half juli). Uitzonderlijke weersomstandig-heden zoals een erg warm voorjaar kunnen de start en piek van het vliegseizoen vervroegen.

(Bron: Handboek dagvlinders: kennis voor slimme actie, ongepubl. 2012)

Page 4: Op zoek naar de bruine eikenpage

VU

: Chr

is S

teen

weg

en, C

oxis

traa

t 11,

280

0 M

eche

len

Coverfoto’s: Ilf Jacobs.Andere foto’s: Diane Appels, Ilf Jacobs.

Meer info: [email protected]

Natuurpunt Coxiestraat 11

2800 Mechelen

Tips: op zoek naar de Bruine Eikenpage

Hoe en waar kijken ?

° Adulte vlinders zoeken tijdens het vliegseizoen geeft het meeste kans op succes. In principe kan je de soort aantreffen van begin juni tot begin augustus. In de praktijk blijkt de Bruine eikenpage een relatief korte vliegperiode te hebben, die voor je het weet voorbij is. De eitjes zijn mits gericht zoeken te vinden maar de trefkans is eerder beperkt.

° Zoek best op locaties met historische waarnemingen of op geschikte plekken in de omgeving hiervan.° De Bruine eikenpage is vooral aanwezig in bosranden, open bospaden, open plekken in bossen,

eikenhakhout, kapvlakten en jonge eikenaanplant of opslag, vaak in de omgeving van heiden.° Zoek naar vlinders op plaatsen die voldoen aan onderstaande kenmerken door nectarplanten af te speuren. Houdt daar-

naast ook de lage tot middelhoge eiken in het oog.

Kenmerken van het ideale leefgebied:

Natuurpunt is de grootste natuurvereniging in Vlaanderen. Duizenden vrijwilligers en meer dan 350 professionele medewerkers werken samen aan de bescherming van belangrijke biotopen, soorten en landschappen in Vlaanderen. Dit doen we door het aankopen en beheren van gebieden, het bestuderen en monitoren van de natuur, door educatie, het organiseren van activiteiten en door te lobbyen bij beleidsmakers. Natuurpunt beheert een 500-tal natuurgebieden met een oppervlakte van meer dan 18.000 ha, en heeft een ledenbestand van bijna 90.000 families. Natuur voor iedereen

(a) aanwezigheid van lage eikjes (kwijnende of jonge exemplaren, jonge loten op hakhout, ... ) (b) vrij groot nectaraanbod met bij voorkeur Spork en bramen

(c) hoger opgaande loofbomen (bij voorkeur eik) in de nabije omgeving

(d) snel opwarmende (zonnige en windluwe) zones.

a

b

c

d