De OmgevingswetGemeentedag 2012

Olaf Kwastadvocaat bestuursrecht en omgevingsrecht

13 maart 2012

2

Agenda

1. Inleiding en aanpak

2. Doel en uitgangspunten van de Omgevingswet

3. Reikwijdte van de Omgevingswet

4. Inhoud van de Omgevingswet

5. Opzet van de Omgevingswet

6. Vervolg: planning en anticiperen?

1. Inleiding

a. Achtergronden (o.a.): Crisis- en herstelwet (domein als geheel in beeld, maar

enorm complex) Wabo (4 integratiemodellen) Waterwet Advies Cie Elverding (Tracéwet / Spoedwet

wegverbreding) heroverweging en bezinning op het omgevingsrecht.

b. Aanleiding: regeerakkoord

c. Organisatie: IenM, EL&I, V&J, AZ meest betrokken > programmadirectie Eenvoudig Beter

1. Aanpak

a. Voortvarend

b. Voorlichting Raad van State (art. 21a Wet RvS) van belang

c. Fasering / twee sporen in beeld

d. Breed draagvlak van belang

2. Doel van de wet

a. Doel van het wetgevingsproject: fundamentele herziening van het stelsel van

omgevingsrecht, harmoniseren van wetgeving: samenhangend en vereenvoudigd wettelijk stelsel voor de leefomgeving

b. Doel van de Omgevingswet: Deze wet en de daarop berustende bepalingen zijn erop gericht een veilige en gezonde leefomgeving te bewerkstelligen en deze op een duurzame en doelmatige wijze te kunnen behouden, beheren, gebruiken en ontwikkelen.

2. Uitgangspunten

a. Gelijkwaardige bescherming

b. Ontwikkelingsgericht en integraal

c. Beter aansluiten bij EU wetgeving

d. Bestaande verantwoordelijkheidsverdeling (bestuursakkoorden)

e. Vertrouwen

3. Reikwijdte

a. Wetten die geïntegreerd gaan worden / intrekken

b. Wetten die gedeeltelijk, later of mogelijk te integreren wetten

c. Criteria:GebiedsgerichtLocatiegebondenNetwerken / effect op fysieke omgeving

3. Reikwijdte (ad a.)

a. Ruimte en water – Wet ruimtelijke ordening, Wabo, Ontgrondingenwet, Waterwet, Crisis- en herstelwet, Interimwet stad-en-milieubenadering

b. Milieu – Wet milieubeheer (*), Wet bodembescherming, Wet geluidhinder, Wet inzake de luchtverontreiniging

c. Bereikbaarheid – Planwet verkeer en vervoer, Tracéwet, Spoedwet wegverbreding, Wet beheer rijkswaterstaatswerken

d. Privaatrecht – Belemmeringenwet privaatrechte. Agrarisch – Wet geurhinder en veehouderij, Wet

ammoniak en veehouderij

3. Reikwijdte (ad b.)

a. Wonen (Woningwet, Monumentenwet 1988)b. Bereikbaarheid (Lokaalspoor, spoorwegwet,

Wegenwet, Waterstaatswet 1900, Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels, Wet bereikbaarheid en mobiliteit, Wet herverdeling wegenbeheer, Wet kabelbaaninstallaties, Wet luchtvaart)

c. Natuurlijke hulpbronnen (Gaswet, Elektriciteitswet 1998, Mijnbouwwet)

d. Natuur (!) (Boswet, Flora- en faunawet, Natuurbeschermingswet 1998)

e. Water (Wrakkenwet, Zwemwaterwet) f. Rechthebb. (onteigeningswet, Wet kenbaarheid

publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken)

4. Inhoud van de wet (I)

a. Beleidsdoelen en kwaliteitsnormen voor omgevingsbeheer

Informatie en registratie / beheer / in beginsel niet direct toetsingskader voor vergunningen / Barro

b. Omgevingsvisie (Rijk en provincie elk één)Structuurvisie / verkeers- en vervoersplan / waterplan / natuurvisie / milieubeleidsplan

c. Programma’sOperationele planning / waterbeheerplan / sectorale EU plannen (omgevingslawaai, lucht, overstroming, afval)

4. Inhoud van de wet (II)

a. Verordening (digitaal beschikbaar)Bestemmingsplan, beheerverordening, APV*, bomenverordening, monumentenvo, etc. (“omgevingsverordening” / provinc. omgevingsverordening / amvb’s en regelingen)

NB: Beroep / keur apart, zelfde loket)

b. Algemene regelsAmvb en regelingen?

c. Vergunning (specialiteitsbeginsel)integreert Omgevingsvergunning, Watervergunning, Ontgrondingenvergunning, diverse vergunningen en ontheffingen (Wbr, Sww, Wbb, Wm h. 10)

4. Inhoud van de wet (III)

a. Projectbesluit (kan afwijken van verordening)Tracébesluit, inpassingsplan, wegaanpassingsbesluit, projectplan water, luchthavenindelingsbesluiten?

b. ProjectprocedurePublieke projecten: Sneller en Beter

c. Milieueffectrapportage projectenDoelmatig onderzoek

d. Coördinatieprocedure: Awb?Wro, Tw, Sww, Waterwet, Ontgrondingenwet

4. Inhoud van de wet (IV)

a. Toetsingskaders vergunningen: specialiteit – niet één kader, wel stroomlijning

b. Verbrede afwegingen wel mogelijk: voorzien in maatschappelijke behoeften (te dienen doelen) v. behoud en verbetering van waarden (nadelige gevolgen). Vgl. 3:4 Awb (uitzondering van normen en regels)

c. Niet langer ruimte v. milieu maar integrale afweging van omgevingsfactoren?

d. Positieve evenredigheid: basisnorm of afwijkingsstelsel kwaliteitsnormen?

e. Verhouding tot “veilig en gezond”?

4. Inhoud van de wet (V)

a. Bijzonderheden privaatrechtelijk (gedogen: vervolg op consultatie Wet werken van algemeen belang, en Wbb, Wtw, Ogw)

b. Calamiteiten, buitengewone omstandigheden, sanering (bodem, wrakopruiming, etc.)

c. Financiële bepalingen (kostenverhaal, subsidies, heffingen, schaderegelingen, leges, interbestuurlijke financiële verhoudingen)

d. Bestuursrechtelijke handhaving

e. Reservering hoofdstukken: Wm-niet gebiedsgericht (REACH, etc.)

5. Opzet van de wet

benadering van beheer en ontwikkeling van de leefomgeving als cyclus

a. Zorg voor de leefomgeving en normenb. Informatie over toestand en mate waarin daaraan

wordt voldaanc. Visie voor doelen en wijze van berekend. Programma’s voor operationeel niveau

(maatregelen / keuzes)e. Regels voor toelaatbaarheid van activiteiten vooraff. Projectbesluit voor openbare projecten (publieke

doelen)g. Omgevingsvergunning als besluitvorming voor

toetsing / afweging door overheidh. Toezicht en handhaving

6. Vervolg: planning

• Consultatie (13 maart – 11 april 2012)• Op 2 april is er een landelijke informatiebijeenkomst over

de kabinetsnotitie in het ICOON Theater te Amersfoort

• Formele wetsvoorstel (tweede helft 2012)• Overleg en consultatie verwerken• Effecttoetsing (aug – okt 2012)• Formele consultatie gemeenten (sep/okt 2012)• Voorportalen / onderraad / ministerraad (nov 2012)• Raad van State (evt. opnieuw ministerraad)

• Parlementaire behandeling (2013)• Tweede Kamer / Eerste Kamer / Staatsblad

• Inwerkingtreding (vanaf 2014?)• Invoeringswet / uitvoeringsregels / implementatie

16

6. Vervolg: anticiperen?

a. Niet “stil zitten” met het bestaande maar aandringen op goed overgangsrecht

Bijv. t.a.v. bestemmingsplannen

b. Volg lopende wetgeving- Beschouw kritisch op lopende wetgeving:

Vb: bestemmingsplan voor ontwikkelingsgebieden in wetsvoorstel 33 135 permanent maken Chw, onderdeel F

- Andere trajecten van belang: Wet natuur

c. Zienswijzen geven op de kabinetsnotitie

d. Vooruitlopen? plannen, integratie verordeningen?

17

Tot slot: enkele punten

a. Integratie niet ver genoeg / te ver? Vb 1: omgevingsverordening als verkapt bestemmingsplan? – welke consequenties voor andere verordeningen? (voorbereiding, beroep, ruimtelijke plannen.nl)Vb 2: 6 figuren, is dat alles? Hoe dan bijv.: peilbesluit, luchthavenindelingsbesluit, aanwijzingsbesluit N2000, grondexploitatieplan, het bestemmingsplan in ontwikkelingsgebieden volgens permanente Chw?

b. Coördinatieregeling in Awb, projectprocedure in Omgevingswet?

c. “Veilig en gezond” – dekt dat de lading?

18

Dank voor uw aandacht

Vragen?

Olaf KwastAdvocaat bestuursrecht en omgevingsrechtOverheid en Onderneming

AKD advocaten & notarissenWilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 4302 3006 AH Rotterdam T: +31 88 253 5304F: +31 88 253 5447M: +31 6 52 61 50 53E: okwast@akd.nlW: www.akd.nlT: @olafkwast

19