Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 1 van 29

œ

Kantelen van het onderwijs-systeem: waarom, wat en hoe

www.operationeducation.nl* œ platform voor waardevol leren

RedactieClaire BoonstraNanda Carstens

Grafisch ontwerpEvelyne Kramer

Fotografie œ campagneBart Brussee

Illustratie œ Festival of Solutions(p. 26) Kim Ravers

Team œ Operation EducationCarol van Zuylen / Claire Boonstra / Claire Walkate / Claudette Verpalen / Deborah van der Veen / Erik Visser / Eric-Wubbo Lameijer / Evelyne Kramer / Floor van Willigenburg / Helen Roeten / Ingrid Bijker / Jan Plooij / Jantien Petersen / Jurjen de Vries / Kathelijne Tijs / Lena de Ronde / Lex Hupe / Lotte de Rooij / Marcel Derksen / Marcel van der Veen / Marjolein Stromeier / Miranda van Elswijk / Nanda Carstens / Nathalie Camacho / Olwen Harkema / Richard Pols / Sanne Bosmans / Simone Haenen / Theo Wismans / Tjeu Seeverens / Wiebe Broekema /

Met dank aan alle anderen voor hun inzet de afgelopen tijd, nu en in de toekomst!

In samenwerking met TEDxAmsterdamED / De Balie / Thomas & Charles / Inspiratiehuis Niks / en diverse anderen.

Rekeningnummer: NL72TRIO07847567œ Operation Education is een stichting met ANBI status.

Links

mail contact@operationeducation.nl

website http://www.operationeducation.nl/

Facebook https://www.facebook.com/operationeducation-global

Twitter https://twitter.com/operation_edu

Pinterest http://www.pinterest.com/operationedu/

Link naar agenda met bijeenkomsten œ ontmoet, œ verdiept en œ doet:http://www.operationeducation.nl/agenda

© 2014 œ OperationeducationDit is de editie van april. œ Operation Education is in ‘permanent beta’. De inhoud van het magazine zal regelmatig aangepast worden aan de laatste inzichten en activiteiten.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 2 van 29

œ colofon

Het onderwijssysteem zoals we dat tegenwoordig kennen – met een docent voor de klas, jaarklassen, een ge-standaardiseerd curriculum, lesmethodes, toetsen, toet-singskader en ranglijsten – heeft onze samenleving het huidige hoge welvaarts-niveau gebracht.

Het onderwijs bereidt mensen voor op het leven. Een leven waarin je je waardevol kunt voelen en waardevol kunt zijn – met jezelf, en alles wat je goed kunt en graag doet, als in-strument. Een leven waarin je gelukkig en gezond bent.

Het ‘hoe’ en ‘wat’ van onderwijs en onderwijsverandering

œ Operation Education wil de al gaande zijnde fundamentele kanteling van het onderwijssysteem versnellen: van iedereen langs dezelfde lat naar iedereen tot volle bloei.

Hoe en wat?

œ: Operation Education

œ: Wat?

œ: Hoe?

Waarom?Inleiding

Wat hebben we nodig?

œ Operation Education april 2014 Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

inhoudsopgave

Waarom?… doen we het zo? Is het van-daag de dag nog nodig of logisch?

JaarklassenCITOSchrijflettersCurriculum1040 uurLesmethodesLange zomervakantieInspectierapportRanglijstenLeer/aanwezigheidsplicht

œ

Het onderwijssysteem zoals we dat tegen-woordig kennen – met een docent voor de klas, jaarklassen, een gestandaardiseerd curriculum, lesmethodes, toetsen, toetsings-kader en ranglijsten – heeft onze samen-leving het huidige hoge welvaartsniveau gebracht. Maar het is gecreëerd in, en voor, een maatschappij die inmiddels fundamen-teel veranderd is.

Veel van de hierboven genoemde elementen waren ooit bedoeld als middel om het onderwijs beter, transparant en voor iedereen beschikbaar te maken, maar zijn in de loop der tijd vaak een doel op zich geworden. Met alle (onbedoelde) gevolgen van dien voor de kwaliteit van, en tevredenheid over ons onderwijs.

Onderwijsvernieuwers, politici en vele anderen zetten zich al tientallen jaren in om het systeem te verbeteren. Maar het lijkt maar niet te lukken om een fundamentele verandering teweeg te brengen. Er worden vooral aanpassingen op het bestaande systeem gedaan die, in de ogen van velen, de kwaliteit van het onderwijs eerder kwaad dan goed doen.

De huidige ontwikkelingen, inclusief de snelle globalisering en digitalisering van onze samen-leving, hebben ook gevolgen voor, en effect op, het onderwijs – waardoor ingrijpende verander-ingen niet alleen urgent en zeer noodzakelijk, maar ook mógelijk worden.

Om dit te kunnen doen moeten we allereerst stil staan bij het ‘waarom’ van ons onderwijssysteem en het grotere geheel bekijken – om vervolgens de ‘hoe’ en ‘wat’ in te vullen.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 5 van 29

œ

Inleiding

Waarom?

Foto

grafi

e: B

art

Bru

ssee

œ

Kinderen die nu geboren worden hebben al een levensverwachting van 100 jaar. Algemeen wordt aangenomen dat de veranderingen in de samen-leving de komende 100 jaar nog sneller zullen gaan dan in de afgelopen 100 jaar. In de vier jaar dat een studie duurt, is soms een nieuw beroep ontstaan en alweer verdwenen. Wat betekent dit voor het onderwijs? Wat is er nodig om mensen duurzaam voor te bereiden op, en waardevol en productief te laten zijn in een samenleving die zo snel verandert?

Tot nu toe was onze samenleving vooral verticaal en hiërarchisch georganiseerd. Kennis was macht. Degene met de meeste kennis stond bovenaan de hiërarchie en vanaf het hoogste punt werd kennis en informatie naar ‘beneden’ doorgegeven.

Dit systeem, inclusief de duidelijk omschreven rollen en eisen voor elke positie, is in de industriële revolutie gestandaardiseerd en gaandeweg gezien als ‘het’ systeem waarop niet alleen organisaties maar ook het onderwijs is gebouwd. Het heeft ge-leid tot een resultaatgerichte samenleving waarin ‘hogerop komen’ een belangrijk doel is geworden.

Het ‘waarom’ van ons onderwijs en van onderwijsvernieuwing

Waarom?

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 7 van 29

Je wordt geacht een zo hoog mogelijke score te halen op je Cito, een zo hoog mogelijke vervolgop-leiding en studie te volgen, te gaan werken bij een zo gerenommeerd mogelijke organisatie en vervol-gens op te klimmen naar een steeds hogere posi-tie op de carrièreladder. Streven naar een steeds hogere status, totdat je de president, directeur of CEO bent. Elke afwijking van die ideale lijn wordt eigenlijk gezien als falen: bij een onvoldoende hoge Cito score mag je ‘helaas’ niet door naar het VWO, als je niet goed genoeg presteert kun je ‘helaas’ geen manager worden en als het niet ‘up’ is, is het ‘out’. Tegen jonge mensen zeggen we wel eens: “Die komt ‘er’ wel”. Maar wat is ‘er’ eigenlijk? (fig. 1)

In de oude, hiërarchische wereld bestaat vaak een ideaal profiel: een gestandaardiseerde set kwaliteiten waaraan de leerling of werknemer dient te voldoen. Alles wat afwijkt van het ideaal of de norm, is lastig – het teveel moet minderen, het tekort wordt ‘ontwikkelpunt’ en dient te worden aangevuld. (fig. 2)

Dit gaat voorbij aan het feit dat voor alle men-selijke aspecten een ‘normaalverdeling’ geldt: een vloeiende lijn met een gemiddelde en een standaardafwijking: het is nou eenmaal normaal dat er mensen buiten het ‘normale’ vallen. Alleen kunnen we daar maar moeilijk mee omgaan in een systeem dat alleen iedereen die binnen de normen valt kan accommoderen. (fig. 3)

De wereld van vandaag is echter al veel platter georganiseerd, als een netwerk waarin iedereen met elkaar verbonden is. Informatie en kennis is in een fractie van een seconde over de gehele wereld verspreid en via elke smartphone beschik-baar – en heeft daardoor een andere waarde dan vroeger. In een netwerkmaatschappij telt datgene wat je uniek maakt: unieke kennis, kwaliteiten of persoonlijkheid. (fig. 4)

We hebben een perspectief nodig waar we met zijn allen naartoe kunnen werken – een kompas-koers. Is het hogere doel van onderwijs niet het volgende?

fig. 1

fig. 2

fig. 3

fig. 4

œ Operation Education april 2014 8 van 29Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

œ

‘Waardevol’ heeft niets te maken met ego en gaat veel verder dan ‘leuk’. Waardevol is per definitie in relatie tot de ander, de omgeving, de maat-schappij. Als jij voor een ander iets kunt bete-kenen, ben je waardevol. Dan doe je er toe.

Je waardevol voelen is waarschijnlijk het mooiste en belangrijkste gevoel dat er bestaat. Waardering kan bestaan uit een compliment of worden uit-gedrukt in geld of in iets anders dat een ander voor je terug kan doen of je kan geven.

Wie is waardevol? Als je mensen vraagt hun ogen dicht te doen en na te denken over wie waardevol is voor hun organisatie, voor henzelf of voor de samenleving, zijn de antwoorden treffend. Zelden of nooit worden personen of rollen genoemd die worden gezien als ‘hoog’ of met status. Veelal noemt men vakmensen, ambachtslieden. Maar het meest genoemd worden mensen die er zijn voor anderen, die zorg dragen in de breedste zin van het woord. Die op gevoelsniveau een verschil maken omdat ze inspireren, motiveren, leiden,ondernemen, zorgen, oplossingen zoeken, mogelijk maken.

Dit komt ook terug in vacatureteksten waarin maar zelden om diploma’s, cijfers of bepaalde vakkennis wordt gevraagd, maar vooral om

kwaliteiten die uniek menselijk zijn en niet of nauwelijks kunnen worden vervangen door computers of robots.

Zie hieronder een opsomming van gevraagde kwaliteiten, rechtstreeks overgenomen uit diverse vacatureteksten.

Het onderwijs bereidt mensen voor op het leven. Een leven waarin je je waardevol kunt voelen en waardevol kunt zijn - met jezelf, en alles wat je goed kunt en graag doet, als instrument. Een leven waarin je gelukkig en gezond bent.

• Ondernemend

• Energiek

• Innovatief

• Teamspeler

• Inspirerend

• Nauwkeurig

• Natuurlijk leider

• Analytisch denkend

• Zelfstandig

• Initiatiefrijk

• Pragmatisch

• Flexibel

• Klantgericht

• Resultaatgericht

• Moedig

• Verantwoordelijk

• Doorzetter

• Nieuwsgierig

• Representatief

• Gedisciplineerd

• Stressbestendig

• Commercieel

• Communicatief

• Integer

• Betrouwbaar

• Creatief

• Loyaal

• Collegiaal

• Slim

• etc etc etc

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 9 van 29

œ

Hoe en wat?

Foto

grafi

e: B

art

Bru

ssee

œ

Het ‘hoe’ en ‘wat’ van onderwijs en onderwijs-verandering

Om te kunnen voorbereiden op een waardevol bestaan, is een radicaal ander onderwijssysteem nodig. We zullen het idee moeten loslaten dat er één ideaal systeem bestaat voor iedereen – want iedereen is anders. De één zal prima gedijen in een wat ‘schoolser’ systeem met veel discipline en sturing, de ander heeft veel meer autonomie, uitdaging of differentiatie nodig dan wat het huidige systeem kan bieden. De enige gemene deler is dat iedereen in staat moet zijn om datgene wat hij goed en graag doet kan leren herkennen, erkennen en ontwikkelen.

Er bestaan al diverse scholen, programma’s, methodes en initiatieven die precies dit doen en daarmee ‘anders’ zijn dan het reguliere systeem.

Maar onbekend maakt onbemind. Veel van deze initiatieven moeten soms vechten voor hun bestaan omdat ze niet passen binnen de toet-singskaders, of niet voldoen aan het beeld van school waaraan we met zijn allen zo gewend zijn: schoolbanken, een leraar voor de klas, een vast curriculum, toetsen, schoolboeken en netjes aan elkaar leren schrijven.

Hoe en wat?

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 11 van 29

œ

Een heet hangijzer is het toetsen. In een wereld waarin één toets, of een vaste set kwalificaties leidt tot een resultaat dat bepaalt of je ‘hoger’ of ‘lager’ eindigt, kan iemand nooit volledig tot zijn recht komen.

Niet alleen kinderen worden langs één en dezelfde lat gelegd, ook scholen dienen te voldoen aan ge-standaardiseerde toetsingscriteria.

Het is hoogst noodzakelijk dat er naast de elemen-ten die met gestandaardiseerde toetsen (zoals Cito) worden gemeten, ook andere elementen uit het brede spectrum aan kwaliteiten worden waargeno-men – zoals creativiteit, leiderschap, ondernemer-schap, communicatief vermogen, analytische vaardigheden, maak-vaardigheden.

Uitsnede uit een inspectierapport van een basisschool.

Profiel en ontwikkeling van een leerling. A is bijvoorbeeld de weergave van de vaardigheden die Cito meet, B t/m H zijn andere waardevolle kwaliteiten (kennis en/of vaardigheden).

Met al deze assen ontstaat een profiel dat veel meer zegt over een persoon en veel betere duiding en richting kan geven voor vervolgstappen zoals een opleiding of een baan. Er wordt vaak tegenin gebracht dat veel van deze kwaliteiten niet meetbaar zijn – maar in het bedrijfsleven, op kunstacademies, bij assessment centers en in andere industrieën is men wel in staat gebleken deze kwaliteiten, motivaties, voorkeurs-stijl en persoonlijkheid zichtbaar te maken. Laten we daar dan ook te rade gaan voor oplossingen die we in het onderwijs kunnen overnemen.

œ Operation Education april 2014 12 van 29

œ

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

Primair Onderwijs (Basisschool)OBS Laterna MagicaWitteringO4NT (concept) / Master Steve Jobsschool Sneek (implementatie)Basisschool NoorderlichtDe SnijdersschoolDe School ZandvoortDe Noordwijkse School De ColumbusOBS de TandemDe LanteerneDok 12De PlotterOBS OvervechtDe Verbinding

Voortgezet onderwijsNiekee VMBO Agora gepersonaliseerd lerenStad & EschVathorst CollegeHondsrug collegeIJburg collegeUNICDe nieuwste schoolTienercollegeFlevolab Schaersvoorde college

MBOVan Dams collegeDe Netwerkschool – St Lucas

Een kleine opsomming van wat er is

œ

œ Operation Education maart 2014 13 van 29Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

HOKnowmadsTHNKAmsterdam Metropolitan SolutionsSingularity UniversityDe universiteit Christelijke Agrarische HogeschoolHogeschool Saxion

Overige scholenCentrum voor Creatief Leren

Democratisch- of Sudbury onderwijsDe Vallei (bekostigd)De Ruimte Soest (particulier)

Programma’s/ methodes in schoolExovaReis door de Wereld van KennisSpectroVita leerlingvolgsysteemTalenten academieTU Delft Ecolution

Programma’s rondom schoolUncollege (US), Breekjaar (NL)GeenSchoolThe Independent ProjectDagjelesgevenOnderwijsroute: leerlingen langs bij ondernemersRemindChallenge Day

Digitale platformsiPoppMOOC’s (EdX, Coursera, etc)EduappAs We GrowTeach Pitch

LaaggeletterdenLeeruniekETV

Talenten & motivatieMotivatiekompas / Stichting EmergoNovilo

LerarenopleidingenDe Nederlandse School (in ontwikkeling)

Uitblinkende leerkrachtenSander Gordijn Eveline KaleveldEllen Emonds

Education of the heartGelukskundeStar Global FamilyYourlabGelukskofferWonderspel

Ken jij nog een initiatief dat hier tussen hoort? Vul dan dit formulier in!

œ

14 van 29œ Operation Education maart 2014 Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

15 van 29œ Operation Education maart 2014

Screenshot van de andere scholenkaart Deze kaart biedt een alsmaar groeiend overzicht van nog veel meer en andere dan de hierbovengenoemde scholen en initiatieven

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoe

œ

Foto

grafi

e: B

art

Bru

ssee

œ

brengen en kruisbestuiving laten ontstaan?Met deze mensen en hun verzoek om ‘koffie te mogen drinken’ is œ Operation Education gestart.

œ Operation Education wil de al gaande zijnde fundamentele kanteling van het onderwijssysteem versnellen: van iedereen langs dezelfde lat naar iedereen tot volle bloei.

De kanteling is al lang ingezet, maar is – zeker bij het grote publiek – nog weinig zichtbaar. œ Operation Education wil helpen om sneller het ‘tipping point’ te bereiken en denkt, mede dankzij de grote diversiteit van haar achterban met ervaring binnen én buiten het onderwijs, een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren.

Een emotionele TED talk met oproep van œ Operation Education oprichter Claire Boonstra in september 2012 heeft duizenden reacties opgeleverd.

Het grootste deel van de reacties kwam van mensen die verzuchtten: ‘eindelijk iemand die hetzelfde denkt en voelt, ik dacht dat ik de enige gek was, alleen roepende in de woestijn’. Het andere deel liet weten al bezig te zijn met oplossingen middels nieuwe stijl scholen, platforms, programma’s of anderszins. Dit tot verbazing van Claire: waarom wist ze niet van het bestaan van deze initiatieven toen ze voor haar oudste kinderen een schoolkeuze moest maken? Als zoveel mensen hetzelfde denken en voelen, maar niet van elkaars bestaan weten, wat zou dan het effect zijn als we ze bij elkaar

œ OperationEducation

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 17 van 29

œ

œ Hoe?

œ

Als massaal gekozen wordt voor alternatieven en een andere aanpak, loopt het oude systeem van-zelf leeg. Er zijn heel veel mensen die open staan voor de ‘antwoorden’, ‘oplossingen’ en ‘alterna-tieven’ – ze weten alleen niet wat er is. Als we alles wat werkt zichtbaar maken, kunnen al deze mensen in beweging komen.

Over het onderwerp onderwijs en onderwijs-vernieuwing is zo’n beetje alles al gezegd, geschreven en bedacht. Er bestaan kilometers en gigabytes aan fantastische content over waar-om en hoe het onderwijs beter kan. Maar veel van deze content is niet gemaakt met een duidelijk publiek in gedachte, en al zeker niet geschikt voor het grote massa. Laat staan dat er een gerichte benadering (lees: marketing en/of advertentie-campagne) is hoe en via welke kanalen het publiek te bereiken.

Als iedereen die de visie deelt met elkaar in con-tact komt, elkaar aanvult, in hetzelfde ritme komt en globaal dezelfde koers gaat varen, ieder vanuit zijn eigen kracht, kwaliteiten en organisatie, kan een grote slag geslagen worden.

Verbinden, versterken en zichtbaar maken van wie en wat er is

Vorm

Kanalen

œ Hoe?

Content Publiek

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 19 van 29

œ

Om dit proces in kaart te brengen, maakt œ Operation Education gebruik van een lemniscaat als organisatieschema. De lemniscaat staat voor de verbinding tussen alles wat er al is en het ‘grote publiek’, de massamedia en bijvoorbeeld ouders. We proberen deze twee werelden te verbinden en daarmee te voeden en de beweging steeds sterker te maken.

œ: o

ntm

oete

n,

verb

inde

n, v

erst

erke

n

@fe

stiv

alof

solu

tions

Snijlijn Play!

œ: ontm

oeten,

verbinden, versterken

@festivalofsolutions Sn

ijlijn

EduApp

CHANGEMAKERS

VERSTERKEN

PLATFORM

VERBINDEN ZICHTBAAR MAKEN

œ: o

ntm

oete

n,

verb

inde

n, v

erst

erke

n

@fe

stiv

alof

solu

tions

Snijlijn Nothing is

Unthinkable

œ: ontm

oeten,

verbinden, versterken

@festivalofsolutions Sn

ijlijn

EduApp

Stories

‘Wat beweegt jou?’

Boek

MartijnClaire

Alette

+ 60± 20 professionals

vrijwilli

gers

± 500 mensen

Non P

rofit

Stories

Kennis Visie Ideeën

Stories

festiva

l

of solutio

ns

School

Office

• informatie• alternatieven

• kracht• talent• visie• expertise• motivatie

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 20 van 29

œ

vinden hoe het dan wel kan, zowel op persoonlijk als op organisatorisch vlak. En dat zal nog wel even zo door gaan.

De tieners en de twintigers lijken hierin de weg te wijzen. Die zijn nog fris en niet teveel gewend geraakt aan het oude systeem, ze zien vaak heel helder hoe het wel kan, gaan hun eigen weg en starten hun eigen ondernemingen. Kijk bijvoor-beeld naar de TED talk van deze 13-jarige Logan, The Independent Project, Uncollege of, dichter bij huis, GeenSchool, StudentDocent en Breekjaar.

We zien het (ook) als onze taak om degenen die wel willen maar (nog) niet het vermogen hebben, aan de hand te nemen en stap voor stap verder te helpen. Zij die niet willen laten we met rust – je hoeft niet als je niet wilt. We gaan ook niet aan ‘dode paarden’ trekken.

We hebben veel geleerd de afgelopen anderhalf jaar sinds de start van œ. Een van de belangrijkste dingen is wel dat er een groot verschil is tussen visie, verlangen en vermogen. Oftewel: nog niet iedereen ‘ziet’ het. Pas als dat is gebeurd, ontstaat er verlangen - naar hoe dan wel, naar alternatieven en mogelijkheden. Maar dat verlangen omzetten naar vermogen – het kunnen – is niet eenvoudig.

Belangrijkste oorzaak lijkt te zijn dat wij zelf zo gewend zijn geraakt aan het oude systeem. We zijn er in opgevoed, opgeleid en de meeste van ons hebben er al jaren in gewerkt. Dan is het niet vreemd dat we dit niet zomaar kwijt raken en nog wel eens terugvallen in ‘oud’ gedrag. Ook de drij-vende krachten achter œ maken een continue en grote transformatie door om telkens weer uit te

Visie, verlangen en vermogen

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 21 van 29

œ

faciliteert de verbindingen en helpt waar nodig mensen hun autonomie te vinden.

Op papier is œ Operation Education een stichting, maar er is geen centraal bestuur dat top-down ‘aanstuurt’. Er zijn geen budgetten te vergeven. Er is geen business plan, geen strakke tijdsplan-ning. Wat we doen is geen ‘eigendom’ van œ – hoe meer we kunnen delen, hoe beter. Er is geen organisatorische drempel om bij te kunnen dragen aan œ; iedereen die de visie deelt, uitstraalt en verspreidt, ‘is’ œ.

Teams faciliteren en coördineren de beweging zoals hierboven is beschreven. Ze bieden een platform voor changemakers en hun initiatieven, ze maken zichtbaar, verbinden en versterken.

Het onderwijssysteem veranderen is net iets complexer dan het op de markt brengen van een nieuw soort margarine of het lanceren van een tech startup. Een dergelijk grote ‘klus’ kan alleen worden geklaard als op alle niveaus alle raderen draaien. Dit kan ook alleen als op alle relevante plekken mensen en organisaties opstaan en vanuit eigen autonomie, op eigen kracht en op basis van eigen kwaliteiten, in de eigen omgeving maar in verbinding met elkaar, gaan opereren.

We willen iedereen die de visie deelt in staat stel-len een kantelaar of changemaker te zijn. Dat vergt een ondernemende houding waarin mensen zelf opstaan en gaan initiëren, in plaats van te wijzen naar of wachten op iemand van ‘boven’ die vertelt wat er gaat gebeuren. œ Operation Education

Autonomie in verbinding

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 22 van 29

œ

Foto

grafi

e: B

art

Bru

ssee

œ Wat?

œ

in het netwerk die in die specifieke onderwerpen de experts zijn.

œ Operation Education maakt steeds meer mensen en initiatieven zichtbaar en probeert ze daarnaast te bekwamen in en trainen voor een optreden in de media. We putten hierbij uit ons eigen netwerk. Iedereen die met veel verve, charme, energie en kwaliteit ook een verhaal kan doen, kan gebruik maken van het netwerk van œ.

œ oprichter Claire Boonstra is veelvuldig te vinden als keynote spreker op diverse podia en bijeen-komsten - van onderwijs tot corporates, van jonge talenten tot pensioenprofessionals. Haar verhaal mag door iedereen hergebruikt en doorverteld worden, met bronvermelding.

Ook wordt Claire regelmatig geïnterviewd door kleine en grote titels en is ze al meerdere malen op TV en radio te zien en te horen geweest. Steeds meer media weten œ in het algemeen en Claire in het bijzonder te vinden en vragen om input. Zo heeft bijvoorbeeld de NOS nieuwsredac-tie gevraagd om input voor en duiding van Cito, en heeft damesblad Libelle gevraagd om voor-beelden van alternatieven. œ heeft de redacties hier en in andere gevallen gewezen op mensen

œ Wat? Podia & media

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 24 van 29

œ

Boek

We horen het zo vaak: een treffend verhaal, maar hoe moeten we het dan doen? We kennen heel veel goede voorbeelden, maar het is onmogelijk om die op dat moment ook allemaal te noemen. In samenwerking met andere onderwijsver-nieuwers geven we een boek uit, waarin zestig changemakers hun persoonlijke, maar ook voor anderen direct praktisch toepasbare verhaal doen.

Het boek daagt uit, inspireert en biedt de lezer handvatten om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor het realiseren van de veranderingen in het onderwijs. Door augmented reality toe te voegen biedt het boek ook toegang tot het persoonlijke aanbod dat de auteurs doen, hun netwerk, ervaringen, oplossingen.

Platform: œ community

De 60 verhalen uit het boek zijn ook terug te vinden op het platform – inclusief tags en classi-ficaties voor makkelijk filteren en sorteren (op locatie, type initiatief, type onderwijs etc). Naast deze eerste 60 verhalen zullen vele honderden andere goede initiatieven een plek krijgen en daarmee toegankelijk zijn voor geïnteresseerden. Het platform biedt daarnaast de mogelijkheid om iedereen samen te brengen die zich op de kaart van œ Operation Education heeft gezet (zoals hiernaast is afgebeeld), iedereen die œ Operation Education op Facebook, Twitter, LinkedIn of andere wijze volgt.Het biedt een online netwerk voor onderwijs-vernieuwers die elkaar inspireren, uitdagen, vernieuwen en helpen om elkaars ambities te realiseren. Het biedt de mogelijkheid tot contact tussen mensen, scholen en organisaties die een bijdrage willen leveren aan de transitie in het onderwijs op een manier die zij – in deze veranderende maatschappij – belangrijk vinden.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 25 van 29

œ

Festivals

Na het zeer succesvol verlopen ‘Festival of Solutions’ op 24 april 2013 zullen we ook in de toekomst grootschalige evenementen organiseren, op een centrale inspirerende locatie of via verschil-lende interconnected hubs. Veranderingen in het onderwijs worden zichtbaar en iedereen die de nood voelt voor onderwijsvernieuwing en daaraan wil bijdragen, ervaart, deelt, leert en sluit aan.

Op 12 mei 2014 zijn we betrokken bij het festival ‘Education of the Heart’ waar onder andere de Dalai Lama en Richard Gerver zullen spreken. We bieden een podium aan spraakmakende change-makers die je recht in het hart raken, we werken met elkaar aan oplossingen en implementaties en er zijn plannen om op verschillende locaties de keynotes via livestream te bekijken.

Daarnaast zijn er volop ideeën voor nieuwe events en is een start gemaakt met de organisatie van een ‘interconnected hub’ festival.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 26 van 29

œ

Nieuwe coalities en samenwerkingenœ werkt samen met partners met dezelfde intentie en energie. Zo is er regelmatig overleg met onder andere HetKind/NIVOZ, TEDxAmsterdamED, Bende van X, De Balie en diverse andere groepen.Met Jan Rotmans, hoogleraar transitiemanage-ment wordt in twee verschillende ‘kantel’initiatieven samengewerkt.

Met Alette Baartmans is een groep jonge, visionaire en zeer ondernemende onderwijshelden opgericht. Deze groep heeft onder andere naar aanleiding van de “Marokkanenactie” van Wilders een Onderwijspamflet opgesteld en laten onder-tekenen door een grote groep onderwijsmensen.

Ontmoeten, verdiepen en verbinden

Door het hele land organiseren we ontmoetingen waar geïnteresseerden en mensen die de kanteling van het onderwijs willen versnellen elkaar kunnen ontmoeten. We bieden verdieping in uiteenlopende thema’s, en verbinden mensen met een gemeen-schappelijke achtergrond.

œ ontmoetœ ontmoet is ooit gestart als tweewekelijkse ‘bi-weekly’ in Utrecht om te faciliteren dat gelijk-gestemden, die op Claire’s TED talk hadden gereageerd, elkaar konden ontmoeten. Inmid-dels zijn ook in Zwolle, Den Bosch, Amersfoort, Enschede en Eindhoven lokale afdelingen gestart volgens dezelfde opzet.

œ verdieptOmdat gebleken is dat er vragen zijn rondom bepaalde thema’s en er behoefte is om kennis, ervaring en ideeën onderling uit te wisselen, organisereert œ thematische verdiepingssessies. De bijeenkomst “Hoe start ik een school” werd als zeer waardevol ervaren, alsmede die over het starten van een “Talentendossier”. Op het programma staan onder andere: “Autonomie” en “Hoe het niet-meetbare inzichtelijk te maken”.

œ doetTeams faciliteren en coördineren de beweging zoals hierboven is beschreven. Ze bieden een platform voor changemakers en hun initiatieven, ze maken zichtbaar, verbinden en versterken.Tijdens de bijeenkomsten van œ doet werken we aan projecten waarmee alles dat bijdraagt aan de kanteling van het onderwijssysteem een podium krijgt, zichtbaar wordt gemaakt en waarmee alter-natieven, initiatiefnemers en geïnteresseerden met elkaar in verbinding worden gebracht.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 27 van 29

œ

Ontstaat uit œ

Uit de œ bijeenkomsten zijn al diverse zelfstandige initiatieven en ondernemingen ontstaan.

Een kleine opsomming.

Schoolwaardenkompas

Een onderneming die een schoolkeuzekompas bouwt waarin scholen visueel langs twee assen worden gelegd: de doel-as (het diploma versus het individuele talent) en de relatie-as (hierarchie versus autonomie). Het traditionele onderwijs zit rechtsboven, maar voor het gehele spectrum be-staan er onderwijsvormen. Het kompas stelt zowel scholen als ouders in staat helder te kiezen voor onderwijs dat past bij het eigen waardenpatroon.Schoolwaardenkompas werkt samen met reeds bestaande initiatieven en datasets voor het in kaart brengen van schoolkeuzes. stonden in de rij om te kunnen bijdragen.

Diploma

Autonomie Hierarchie

Talent

Goed & Graag/ Good and Glad (‘Talentendossier’)

Een mobiele app, website en doe-boek dat ouders in staat stelt datgene wat hun kinderen graag en goed doen vast te leggen. Dit om expliciet te kijken naar en inzichtelijk te maken wat er wél in een kind zit, in plaats van het continu langs alle bestaande checklists en de norm te leggen. Het concept is ontwikkeld door twee teams binnen drie dagen na initiatie tijdens een ‘œ ver-diept’ sessie; klaar voor bouw en implementatie!

GeenSchool week Brandenberg, Landgraaf

Het idee is ontstaan tijdens het Festival of Solutions in april 2013 en uitgevoerd in januari 2014: 150 derdejaars VMBO leerlingen en hun docenten ‘pimpen’ in één week tijd het gehele schoolgebouw – onder leiding van het team van “GeenSchool”. Alles blijkt te kunnen, als je maar vertrouwen hebt en geeft, durft te vragen, droomt, fouten maakt, en aandacht hebt. Ook de om-geving was betrokken – zelfs lokale ondernemers stonden in de rij om te kunnen bijdragen.

Kantelen van het onderwijssysteem: waarom, wat en hoeœ Operation Education april 2014 28 van 29

œ

œ Operation Education biedt changemakers en hun initia-tieven een platform. We maken zichtbaar, verbinden en versterken. Daarvoor zijn vele deskundige en bevlogen mensen nodig op allerlei terreinen.

Mensen die creatieve ideeën omzetten in succesvolle projecten, die pakkende teksten uit hun mouw schudden, programmeurs die websites bouwen, redacteurs, vormgevers, filmmakers, mensen die treffende reclame maken, die hun weg kennen in de wereld van social media & communities, in de wereld van PR & commu-nicatie, mensen die relaties opbouwen en onderhouden, fondsen werven, crowd funding opzetten, ondernemers, onderzoekers, ontwikkelaars, mensen die assisteren bij alle activiteiten of op vele andere manieren bijdragen aan de totstandkoming daarvan.

Ook zijn we op zoek naar financiële middelen om het boek, het platform en andere projecten op te zetten en uit te bouwen.

Help je mee de beweging te versnellen? Wil je meer informatie? Mail naar contact@operationeducation.nl

œ Operation Education Bankrekening: NL72TRIO07847567

Wat hebben we nodig?

Foto

grafi

e: B

art

Bru

ssee

œ