www.samenindeklas.nl

bovenbouw

middenbouw

onderbouw

focus op

1

leerkracht

ouder/externe

LEERDOELEN

• ..

NODIG

• ..

60min

Leerlingen gaan in gesprek over (plastic) afval in water. Ze ontwerpen en maken oplossingen om te zorgen voor schoon water.

NODIG

• bijlageinspiratiekaarten

• tweebakken/watertafel

• plasticdoppenenverpakkingsmateriaal

• tweehanddoeken

• kosteloosmateriaal

• scharenenschilderstape

LEERDOELEN

• metzorglerenomgaanmethetmilieu(kerndoel39)

• taal,spelenbeweginggebruikenomermeetecommuniceren

• ruimtelijkbouwenmetkosteloosmateriaal

5 Presenteren -Ideevertellenenlatenzienhoehetwerkt

Experimenterenenontdekkenofhetprototypewerkt

4 Maken en testen-Prototypemakenvankosteloosmateriaal

3 Verzinnen-Inspiratiekaartenhelpennieuweideeënbedenken

2 Ontwerpvraag-Hoekunnenwezorgenvoorschoonwater?

1 Inleiding-Plasticafvalinwaterisslechtvoormensendier

Schoon waterin samenwerking met Expertisecentrum W&T Zuid-Holland

10

20 10

5 15

www.samenindeklas.nl

10

VOORBEREIDING

• Stemafmetdeouder,vrijwilligerofexterne.Dezeheefteencentralerolbijdegroeneteksten.

• Printdeinspiratiekaartentweekeerenknipdekaartenlos.

• Vultweebakkenmeteenlaagwater.Legplasticdoppenenstukjesplasticverpakkingsmateriaal inhetwater.

• Maaktweekringen,elkekringrondoméénbakwater.Legdehanddoekenklaar.

• Zetscharen,schildertapeenkosteloosmateriaalopeencentraleplekindeklasklaar.Denkaan:plasticverpakkingen,piepschuim,kurk,plasticbordenenbekers, ijslollystokjes,wasknijpers,rietjes,elastieken,touw.

• Maak foto’s vanwater indebuurt vande schoolwaar afval in ligt.Herkenbaar voorde kinderen!Opinternetfoto’szoekenvanafvalinwaterofeenfilmpjegebruikenkannatuurlijkook.ZoekbijYoutubeop‘recyclebenjones’.

TIPS VOOR EEN GOED GESPREK!

• Vertelzoveelmogelijkenmetenthousiasmevanuitjeeigenervaring.Kiesvoorbeeldenuitdepraktijkdieaansluitenbijdebelevingswereldvandeleerlingen.

• Bedenkvoorafwatmoeilijkewoordenkunnenzijn(vaktermen,jargon).Gebruikdezewel,maarzorgdatjeeenvoudigealternatieven,concretevoorbeeldenofeenuitlegbeschikbaarhebt.

• Gebruikveelbeeldmateriaalenechtematerialenomtebekijken,voelenenuitproberen.

• Helpleerlingendoorvragentestellen.Laatzezozelfeenstapverderkomen.

Lesbeschrijving

1 INLEIDING

Plastic afval in water is een probleem

Startklassikaal.Steljezelfvoor.Verteldeleerlingenkortwatjouwachtergrondisengeefzedegelegenheidomdaarwatvragenover te stellen.Laatde foto’svanafval inwaterzien.Vraagnaardeervaringenvandeleerlingenmetafval inwater.Welkafvalzie je inhetwater?Hoekomthetdaar?Vulhunantwoordeneventueelaanmet:

• Legeblikjes,plasticwaterflesjesensnoeppapiertjesziejevaakinhetwater.Mensengooienafvalinhetwater.Jongemensenvakerdanoudemensen.Somsgebeurthetnietexpres.Bijfeestenwordenballon-nenopgelatenenderestendaarvankomeninhetwater.

• Alsjehetklokhuisvaneenappelinhetwatergooit,vergaatdiebinnentweeweken.Datbetekentdaternietsmeervandeappeloveris.Plasticvergaatnooit.Hetblijftaltijd.Datiseenprobleem.

Slecht voor mensen en dieren

Hoorthetafvalinhetwater?Ishetgoedvoordediereninhetwater?Enwatvindenmensenervan?Gebruikvooraljeeigenvoorbeeldenenvuleventueelaanmet:

• Dierenetenhetplasticafvalop.Daarkunnenzeziekvanwordenofzelfsvandoodgaan.Alswijvisetenkanhetgebeurendatwijookhéélkleinestukjesplasticeten.Datnoemjemicroplastic.

• Mensenvindenhetfijndathetnetjesisinhunstraateninhunbuurt.Zewillennietdatoveralafvalligt.Ooknietinhetwater.

www.samenindeklas.nl

2 ONTWERPVRAAG

Laatdebakmetwaterzienenhetplasticafval.Ditis‘ons’watermetplasticafvalinhetklein.Datnoemje‘opschaal’.Verteldeleerlingendatjulliesamenideeëngaanbedenkenvoordevolgendevraag:

Hoe kunnen we zorgen voor schoon water?

Geefkortderuimtevooreersteideeënvandeleerlingen.Verteldaarnadathetbelangrijkisbijverzinnendatjeallekantenopdenkt.Danbedenkjeveelverschillendeénbijzonderenieuweideeën.Deinspiratiekaartengaandaarbijhelpen.Laatdeinspiratiekaartenzien.

3 VERZINNEN

Verzinnendoejeindetweekringen.Elkekringmetééngespreksleider;leerkrachtofouder/externe.Begeleiddeleerlingentijdenshetverzinnenvanideeënmetinspiratiekaarten.

VERZINNEN MET INSPIRATIEKAARTEN

• Geefelkeleerlingeeninspiratiekaart.Eénvooréénkomenalleleerlingenaandebeurt.

• Ineenbeurt:vraagdeleerlinghoedefiguuropdeinspiratiekaartzouzorgenvoorschoonwater.Laatdeleerlingvertellenenlatenzien.Vaak krijgen andere leerlingen ook inspiratie. Geef waarmogelijkeenaantalleerlingenkortdegelegenheidomaantevullen.

• Opganghelpen?Hoezoueenolifantzorgenvoorschoonwater?Deolifantdrinkthetwateropmetzijnslurf.Dankaniemandhetplasticafvalweghalen.Daarnaspuitdeolifanthetwaterweerterug.Ineenmooie fontein,zodatdekinderen lekkerkunnenspelen.Stimuleerdefantasierijkeoplossingen!

4 MAKEN EN TESTEN

Makenentestengebeurtaantafel.Herhaaldeontwerpvraag.Hoekunnenwezorgenvoorschoonwater?Vraagdeleerlingenomeenideetemakendatpastbijhuneigeninspiratiekaart.Laatzetafelvoortafelnaardecentraleplekindeklaskomenwaardematerialenliggen.Klaar,startenmaar!

Looplangsomleerlingenopgangenverdertehelpen.Stelvragen.Wathebjijbedacht?Hoewerktjouwidee?Stimuleerzeomhunideeuitteproberen.Werkthet?Watwerktnogniet?Hoekunjedatverbeteren?

Stelvragenenbenoemvoordelenvanideeën.Vraagaandachtvoorzakendievanuitjouwachtergrondbe-langrijkzijn.Durfvaktermentegebruiken.Ineenrelevantecontextkunnenkinderendatgoedbegrijpenenzobreidenzehunwoordenschatenkennisuit.

5 PRESENTEREN

Presenterendoejeklassikaal.Vraageenaantalleerlingenomhunideeaandeouderendeklastelatenzien.Zemogenoverhunideevertellenenlatenzienhoehetwerkt.Gebruikhiervoordebakmetwater.

Geefkortefeedback.Benadrukslimmeennieuweaspectenaanhetideeofinwelkesituatieshetideehandigkanzijn.

5

15

20

10

www.samenindeklas.nl TU Delft & Meeple

OUDER, VRIJWILLIGER, EXTERNE

• water/duurzaamheid

• milieukundige

• ecoloog

• chemischtechnoloog/procesoperator

SAMEN IN DE KLAS

Scholenhebbenmetoudersprachtigeexpertiseen inspiratie in huis. Ga de samenwerking aan!Samen in de klas moedigt scholen aan omoudersvanuithunpassietelatenbijdragen.Voorkinderen is het heel waardevol om binnen eenéchtecontexttewerken.Hetdoetertoe.

SamenindeklasiseeninitiatiefvanDeHaagseScholen,Librijn, LucasOnderwijs, StichtingMontessoriOnderwijsZuid-Holland, Stichting Panta Rhei, Delftse Verenigingvoor Montessori-onderwijs en ontwerpbureau Meeple.Bekijkopwww.samenindeklas.nlmeerinspirerendelessen. DezelesisontwikkelddoorontwerpbureauMeeple

SUGGESTIES VOOR MEER LESSEN

Vooraf

• Bekijksamenmetdeleerlingenwaterindebuurtvandeschool.Zienjullieplasticafval?

• Neemwatermonsters.Doeonderzoeknaardehoeveelheidafvalinhetwater.

• Doeonderzoeknaarhetvergaanvanmaterialen(inwater).

Achteraf

• Maakeententoonstellingvandeverschillendeprototypes.Nodigoudersuitvooreenpresentatie.

• Richteenhoekin(bijdewatertafel)zodatdeleerlingenverderkunnenblijvenverzinnen,maken

• entesten.

• Zingeenliedje.Zoekopschooltv.nlnaar“vuilnismanaanzee”.

• Bekijkeenfilmpje.Zoekopschooltv.nlnaar“waterzuiveringmilieu”enbesteedaandachtaanwaterdatweopschoolenthuisviesmaken:afwaswaterenwateruithettoilet.

• Maakmetdeleerlingeneenwaterzuiveringsinstallatie(watten,zandbakzand,stenen).

• Googleop‘RinzedeVriesplasticafval’vooreenoplossingvanTUDelftstudentRinze.