Download - Jordi Mike wil niets van aanpassen weten D...2018/11/28  · van vroeger nog wat ze allemaal wel konden. ,,Ik heb vijf jaar geleden het havo-examen gedaan op de RSG in Enki-town’’,

Transcript
Page 1: Jordi Mike wil niets van aanpassen weten D...2018/11/28  · van vroeger nog wat ze allemaal wel konden. ,,Ik heb vijf jaar geleden het havo-examen gedaan op de RSG in Enki-town’’,

Natuurlijk willen ze op een gegeven momentweer terug naar school, maar dat gaat niet zomaar. Nu is er een boekje met informatie en tipsvoor leraren, ouders en begeleiders om de kinde-ren te helpen. ,,De juf begrijpt me nu veel beter.’’

Niet-aangeborenhersenletselEen val op het hoofd, een auto-ongeluk, een forseklap, een hersentumor. Per jaar lopen 19.000kinderen en jongeren niet-aangeboren hersenlet-sel op.

WOENSDAG 28 NOVEMBER 2018 LDN 22

6 Fit

Hersenletsel

Carla Hendriks, neuropsycholoogbij Heliomare in Heemskerk,schreef met twee collega’s ’HetNAH boekje voor onderwijs’, mettips en informatie voor leerkrach-ten, ouders en begeleiders. ,,Wewillen jongeren met niet-aange-boren hersenletsel weer zo ge-woon mogelijk lekker naar school

laten gaan. Dat willen ze zelfook. Dan is het fijn als je hulpkrijgt. Daarom de praktischeadviezen in het boekje.’’

AchterhoofdEen simpele val kan vergaandegevolgen hebben. Je kan bijvoor-beeld een hersenschudding oplo-pen. ,,We hebben een kindje hiergehad van zeven, met een brille-tje, dat zei: Ik ben op mijn ach-terhoofd gevallen. Dat was letter-lijk zo. Zo aandoenlijk’’, zegtHendriks. ,,Maar dat meisje hadlanger en erger last van de gevol-gen van die val dan een jongeman die een zwaar ski-ongelukhad gehad. Hij kon na een paarmaanden al weer naar school.Hoe erg het ongeluk was, zegt

niets over hoe erg de gevolgenzijn.’’De gevolgen kunnen zichtbaarzijn, lichamelijk, zoals verlam-ming, spasmen of trillen. Hetkost extra inspanning om daarop school rekening mee te hou-den. Lastiger is het om rekeningte houden met de onzichtbareklachten, zoals hoofdpijn, con-centratieverlies en vermoeidheid.,,Het kan er lui uitzien, of onge-motiveerd, lastig en zelfs agres-sief’’, zegt Hendriks. ,,Het isbelangrijk om goed om te gaanmet dit soort vage klachten. An-ders kan de leerling in een nega-tieve spiraal terecht komen. Hetkan tot gevolg hebben dat deleerling uiteindelijk thuis komtte zitten. En daar wordt niemand

beter van.’’ Neem Teun. ,,Hijheeft chronische vermoeidheiddoor een hersentumor. Na tweetot drie uur moet hij rusten. Uithet ziekenhuis is hij zonder bege-leiding naar huis en naar schoolgestuurd. Ik werd in het diepegegooid, zei hij. De vermoeidheidging maar niet weg.’’Dus: ,,Hij redde het niet opschool. Hij zat een half jaar thuis,werd er steeds verdrietiger van.Hij ging veel eten, kwam aan.Maar de diëtist begreep zijnziekte niet. Hij werd er alleenmaar moeër en depressiever van,tot zelfmoordneigingen aan toe.’’Uiteindelijk kwam hij bij Helio-mare terecht, en met hun hulplukte het hem om zijn leven weerop de rails te zetten. Inmiddels

studeert hij biologie aan de uni-versiteit.,,Kinderen en jongeren met her-senletsel, wij hebben het overjongeren tot 24 jaar, willen graagzo gewoon mogelijk zijn. Eigen-lijk willen ze zo zijn als voordatze het hersenletsel opliepen. Alshet dan niet lukt, gaan ze somsnog beter hun best doen. Terwijlhet soms juist beter is om hetrustiger aan te doen.’’

Duidelijkheid,,Jongeren met niet-aangeborenhersenletsel vragen vaak weinigbegeleiding’’, weet de neuropsy-choloog. ,,Terwijl ze juist maxi-male duidelijkheid nodig heb-ben. Het is zaak een goede balanste vinden tussen wat ze willen en

wat ze kunnen qua belastbaar-heid. Want als het niet lukt, lig-gen boosheid, verdriet, faalangsten overreageren op de loer.’’De sociale gevolgen kunnen ookniet misselijk zijn. Zo kent Hen-driks een meisje dat in groep 8van de basisschool een hersen-bloeding kreeg. ,,Ze kwam in eennieuwe klas. Maar ze had al veelschade opgelopen. Ze trok hettempo niet meer. En kinderenzijn hard. Bij gymles werd ge-zegd: het is een leuk meisje, maarwe willen haar niet in ons team.’’,,Het helpt ook lang niet altijdom een jongere op een lagerniveau te plaatsen. Hoofdpijn envermoeidheid gaan daar nietdoor over. Je kunt een kind opeen andere manier ontlasten,

bijvoorbeeld door rustmomentenin te bouwen in het rooster, doormeer afwisseling in taken enlessen aan te brengen, door delessen in kleinere stapjes op tedelen. Maar ook door een duide-lijke structuur aan te brengen,meer regelmaat te geven en doormeer te herhalen.’’,,We hebben hier een jongetjegehad met een letsel van de oog-zenuw. Hij had moeite met lezen,hij zag dubbel, wat niet hersteldkon worden. Dus als hij veelmoest lezen, kostte dat veel ener-gie en tijd. En hij deed dan nogbeter zijn best, zodat hij alleenmaar moeër werd en hoofdpijnkreeg. We hebben hem aange-leerd om te leren door te luiste-ren, om te gaan met zijn energie

en met planning, maar vooralmet het verwerken van zijn ver-lies. Het is echt niet zo dat elkeleerling alle verschijnselen heeft.Kijk naar waar de leerling lastvan heeft of waar jij als leraar lastvan hebt, benoem dit en bespreekhet, dan heb je sneller resultaat.Ons boekje geeft daar allerlei tipsvoor.’’Het allerbelangrijkste wat eenleerkracht kan doen, is zorgenvoor goed contact met de leer-ling, zijn ouders en zijn behande-laars. ,,Neem de jongere en zijnouders serieus. Wees niet afwach-tend, maar zoek contact, en praatregelmatig met de jongere en zijnouders.’’

Eric Kok

Gewoon weer lekker naar school

Het allerbelangrijkste wat een leerkracht kan doen, is zorgen voor goedcontact met de leerling, zijn ouders en zijn behandelaars, zegt neuropsy-choloog Carla Hendriks. FOTO RONALD GOEDHEER

Hersenletsel is verraderlijk. Om-standers kunnen het vaak nietzien, en zien dus ook niet dat hetoorzaak is van klachten alshoofdpijn, vermoeidheid entraagheid. Kinderen en jongerendie het hebben, zien het zelf ookvaak niet als oorzaak. Dat is nietzo gek, ze willen graag zo ge-woon mogelijk zijn. En ze wetenvan vroeger nog wat ze allemaalwel konden.

,,Ik heb vijf jaar geleden het havo-examen gedaan op de RSG in Enki-town’’, vertelt Jordi Mike. Enki-town is Enkhuizen. ,,En gehaald,gelukkig wel. Maar er kwam eenkink in de kabel. Ik hoorde pas eenhalf jaar later dat ik geslaagd was.Ik kreeg de uitslag pas toen ik inhet ziekenhuis lag.’’

GatHij is door een dak gezakt bij zijnvakantiebaantje, vult zijn moederArijenne het gat in het geheugenin. ,,Tien meter omlaag. Zijn val isgebroken door een stel kuubkisten,dat heeft zijn leven gered. Maar hijliep flink lichamelijk letsel op enraakte in coma.’’ In het AMC werdhij in coma gehouden. Na zes weken was Jordi Mike zostabiel dat hij naar Heliomare inWijk aan Zee gebracht werd om terevalideren. ,,Mijn oude schoolhield contact met me, ze waren ergmet me begaan. Ik kreeg schrijfles-sen, zodat ik mijn handtekeningweer kon zetten. Eind dat jaarkwamen mijn mentor en de decaannaar Heliomare. Toen heb ik mijndiploma gekregen.’’ Zonder hand-tekening is het niets waard, legtzijn moeder uit. ,,Dat was een

eerste beloning, een stap naarherstel.’’Langzaam maar zeker kwam de zinin school weer terug. ,,De activitei-tenbegeleidster merkte dat ik nietgenoeg had aan de therapieën diegeboden werden. Ik moest op tijdrusten, maar ik had geen behoefteaan rust. Daarom kreeg ik tijdensdie rustperiodes extra uitdagingen.We gingen na wat ik nog van dehavo-stof wist, en van het examen.Ik was erg gedreven. Uiteindelijkheb ik alle havo-examens opnieuwgedaan om mezelf te testen.’’Samen met de mensen van Helio-mare, van de NAH observatieklas,besloot Jordi Mike om de stap naarhet hbo te maken, want hij wildenog steeds forensisch onderzoekerworden. ,,Wij naar de laboratori-umschool van Inholland in Am-sterdam. Kijken wat voor aanpas-singen er nodig waren. Het eerstewaar we tegen aanliepen, was debuitentrap. Toen liep ik nog meteen rollator. Het kon niet aange-past worden, nope.’’

DubbelEr waren wel aanpassingen, hoor,zegt Arijenne. ,,Zo waren er rustpe-riodes ingeroosterd. Maar JordiMike maakte daar geen gebruikvan. Hij is erg gedreven.’’ Zo moes-ten de docenten weten dat hijdubbel ziet, wat erg vermoeiend is.Hij heeft daardoor de neiging wegte kijken, waardoor het lijkt alsofhij de spreker niet volgt. Niets isminder waar.,,We dachten dat we alles goed

geregeld hadden. Maar de dag voorde kick-off werd me de toegang tothet lab ontzegd. Ik was met mijnrollator niet snel genoeg. Als erontruimd moest worden bij eencalamiteit, zou ik ook andere stu-denten hinderen.’’ Jordi Mikeprobeerde nog wel de theorielessente volgen. ,,Maar na vijf wekenmerkte ik dat ik de theorie nietsnapte zonder de praktijklessen.Dus dat was einde oefening.’’,,Dat laat ik nu niet meer gebeu-ren. Ik ga gewoon naar school. Zemogen me niet weigeren’’, zegtJordi Mike gedecideerd. ,,We zijnnu vijf jaar verder’’, verzucht zijnmoeder. ,,Jordi Mike is nu een stuksterker, hij loopt niet meer met eenrollator, maar met een stok. Wij alsouders zijn ook een stuk wijzer.Hadden we toen dit boekje maar.’’En ze wijst naar ’Het NAH boekjevoor onderwijs’.,,Toen moest ik op zoek naar ietsanders. In overleg met Heliomarewerd dat het Rea College, technischbeheer op mbo-niveau. Om tekunnen blijven leren en ontwikke-len. Ik heb er niet veel gemerkt van

aanpassingen vanwege mijn her-senletsel.’’,,Die waren er wel, hoor’’, vult zijnmoeder weer aan. ,,Je kreeg bij-voorbeeld langer de tijd om toetsente maken, en omdat schrijven nietgemakkelijk ging, mocht je detoetsten op een computer maken.’’ In die tijd werd ook duidelijk dathet lab er niet meer inzit voor JordiMike. ,,Dat gaat niet met zijn fijnemotoriek’’, zegt Arijenne. ,,Boven-dien heeft hij nog steeds proble-men met zijn balans. Vandaar diestok.’’ Uiteindelijk bleek compu-terwetenschappen een goed alter-natief.

GemotiveerdTijdens zijn stage bij Enza zadenin Enkhuizen zeiden ze tegen JordiMike dat hij zo gemotiveerd wasen zo veel mogelijkheden had, dathij naar het hbo moest. ,,JordiMike is een enthousiaste jongeman’’, zegt zijn moeder. ,,Hij lijktover te lopen van energie, wil veelaanpakken. Maar hij kan zich somsook beter voordoen dat zijn herse-nen aankunnen. Het NAH boekjeis ook voor stagebegeleiders goed.’’Het kostte nogal wat overredings-kracht om Jordi Mike weer naarhet hbo te laten gaan. Na het ReaCollege moet je eigenlijk gaanwerken. Mede dankzij Carla Hen-driks, Wil van Gelderen en de Ed-win van der Sar Foundation kan hijnu naar de Hogeschool van Am-sterdam. ,,Daar loopt het nu goed.Ik moet nog maar twee puntenhalen, dan heb ik mijn propedeuse

Jordi Mike wil nietsvan aanpassen wetenDe beste IT-manager wor-

den. Jordi Mike van derLeij uit Venhuizen steltzijn doelen hoog. Hij

heeft zijn toekomstplannen welaan moeten passen door zijn her-senletsel. Wat hij op de havo wildeworden, forensisch onderzoeker,dat zit er niet meer in.

,,Ik wil geen uitzondering zijn’’, zegtJordi Mike van der Leij, op de foto sa-men met zijn moeder Arijenne.

FOTO MARCEL ROB

Student durftweer te dromen

na zijn val

Carla Hendriks, MartineKapitein en René Stein-mann: ’Het NAH boekjevoor onderwijs’. Voor vijfeuro verkrijgbaar [email protected] te downloaden opwww.heliomare.nl/het-nahboekjevooronderwijs.

LDN 23 WOENSDAG 28 NOVEMBER 2018

Fit 7

Hersenletsel

gehaald. Ik doe de opleiding Ba-chelor IT en Management, BIM.Het is een leuke studie, leuke me-destudenten.’’Natuurlijk houden ze rekeningmet zijn hersenletsel. ,,Jordi Mikeis wat sneller vermoeid, hij moetwat sneller naar het toilet, hijkrijgt meer tijd voor een toets enhij kan niet rennen’’, zegt Arijenne. ,,Ik merk niets van die aanpassin-gen. Iedereen behandelt me wel alseen normale student. Die laatstetwee punten krijg ik niet cadeau.En toen ik bij een toets ’s avondsvergeten was me van te voren aante melden, mocht ik de toets nietmaken. Net als andere studenten.Ik wil geen uitzondering zijn.’’

Eric Kok