- 1 -

Jaarverslag 2014

Paulo Martina

Museum Dr8888

Jaarverslag 2014

MUSEUM DR8888

- 2 -

Bobby Westra

Hoekstoel Thijs Rinsema op schaal

2014

- 3 -

- 4 -

- 5 -

Man Ray Nelly van Doesburg met Lampshade van M.R.,

1925. Part. collectie Amsterdam

- 6 -

Missie Museum Dr8888 is een podium voor Noord-Nederlandse beeldende kunst en historische geschiedenis van Smallingerland. Zij beheert en toont het cultureel erfgoed en de collectie beeldende kunst van Smallingerland en omgeving. De algemene maatschappelijke doelen, zijn het bevorderen van cultuurparticipatie en een duidelijke rol spelen in de beleving van Drachten als culturele hoofdstad van Friesland.

Visie Nederland en Europa weten in toenemende mate dat er in Drachten een prachtige collectie te zien is van de internationale historische Avant-garde bewegingen De Stijl en Dada. Het museum wil de presentatie, collectievorming en zichtbaarheid daarvan verbeteren. Het museum wil dit verwezenlijken door het organiseren van en participeren in activiteiten op het gebied van de beeldende kunst en cultuurgeschiedenis, zoals tentoonstellingen, lezingen, excursies, educatieve projecten en manifestaties. Daarnaast wil het museum een gasthuis zijn voor diverse lagen van de bevolking, waarbij (sub)culturen elkaar ontmoeten en wederzijds beïnvloeden.

Taken Het museum rekent tot haar kerntaak het vergroten van kennis van de Noord-Nederlandse beeldende kunst en historische geschiedenis van Smallingerland bij een breed publiek. In uitvoerende zin is de kerntaak het verzamelen van beeldende kunst rond de kerncollectie, verwerven van kennis en het stimuleren van onderzoek, zorgvuldig beheren, presenteren van het historisch erfgoed van Smallingerland en het tonen van de meest recente ontwikkelingen in de beeldende kunst van Noord-Nederland.

Ambities 1. Het organiseren van (inter)nationaal aantrekkelijke tentoonstellingen, soms in samenwerking met andere musea, die de onderbouwing zijn van een deels internationaal georiënteerde vaste verzameling. Deze ambitie loopt parallel met de wens van de gemeente om hoogwaardige vernieuwende culturele instellingen binnen de gemeente te ondersteunen en met de ambitie van de Provincie Fryslân om in 2018 Culturele Hoofdstad te worden.

2. Het inrichten van boeiende tentoonstellingen en de presentatie van de vaste collectie voor een breed publiek en het vergroten van de toegankelijkheid van de collectie voor specifieke doelgroepen zoals b.v. onderwijs, jongeren en senioren. Het op een pakkende manier verspreiden van kennis binnen en buiten het museum. Museum Dr8888 zal daartoe zelfstandig of in samenwerking met andere culturele instellingen toelichtende of educatieve programma’s ontwikkelen.

3. Het ontwikkelen van een museumshop met kwaliteitsproducten die afgeleid zijn van de collectie van het museum.

4. Het ontwikkelen van een horecagelegenheid in het museum om de verblijfsfunctie te versterken en meer eigen inkomsten te genereren.

- 7 -

5. Het ontwikkelen van een auditorium met minimaal 80 zitplaatsen, dat tevens kan dienen als presentatieruimte met nieuwe media.

6. Het ontwikkelen van een nieuwe huisstijl die parallel loopt met de naamsverandering van het museum in Museum Dr8888. Ook de website zal worden aangepast aan de nieuwe huisstijl.

7. Het ontwikkelen van PR-activiteiten, zoals nieuwsbrief, marketingplan, kunstarrangementen. Doel is om het gemiddelde bezoekersaantal tussen 2010 en 2014 te verdubbelen van de huidige 9.000 naar 18.000 bezoekers per jaar.

8. Het aantrekken van een hoofdsponsor, het aanschrijven van fondsen en het initiëren van een sponsorformule voor bedrijven die zich als vriend van het museum kunnen opgeven.

9. Het restylen van het interieur van het museum, met onder andere een nieuwe balie, bewegwijzering, vloerbedekking en nieuwe presentatiemethoden.

10. Realisatie museumwoning Van Doesburg Rinsemahuis.

11. Realiseren van een nieuwe vleugel aan het bestaande museumgebouw. Deze vleugel maakt van het museum een grondplan in de vorm van een carré. Zo worden de twee uiteinden van het museum met elkaar verbonden en ontstaat een omloop. In deze vleugel zal een nieuwe depotruimte opgenomen worden, als ook een werkruimte en een grote tentoonstellingszaal voor de State of the Art-tentoonstellingen.

Samenwerking Door een intensieve samenwerking met musea uit de regio wordt het voor bewoners uit de Randstad aantrekkelijker om een bezoek te brengen aan het museum. Er zijn in dit kader gesprekken met Han Steenbruggen, directeur van Museum Belvedère. Daarnaast zijn er intensieve gesprekken gaande met Stichting Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 over samenwerking en financiële ondersteuning zodat het Museum in staat is om de ambities van de provincie te helpen verwezenlijken.

In een verregaande globaliserende wereld zijn vragen als “Waar kom ik vandaan?” en “Wat zijn mijn roots” actueel. In de vrije tijd-sector en in het onderwijs komen deze vragen ook aan de orde. Museum Dr8888 wil daar met behulp van andere instellingen als de bibliotheek en Tresoar, mogelijkheden bieden tot het zoeken naar antwoorden. Met de bibliotheek, Tresoar en de gebruikersgroep Smelne’s Erfskip zal het museum zich in de komende tijd bezig houden met het inrichten van een historisch informatiepunt. In de cultuurvisie van de gemeente wordt deze wens ook uitgesproken.

Met het theater De Lawei en poppodium Iduna wordt gewerkt aan een aantrekkelijke invulling van festivals en activiteiten voor bijzondere doelgroepen in het kader van de Culturele Zondagen.

Samenwerking continueren met het ROC de Friese Poort en andere scholen en opleidingen.

Museum Dr8888 zal in de nabije toekomst voor het realiseren van zijn ambities op zoek gaan naar private partijen om de exploitatie te kunnen verruimen. Op dit moment zijn er goede zakelijke afspraken met Philips en Rabobank Drachten binnen hun doelstelling voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Het museum gaat daarbij uit van een samenwerkingsverband waarbij beide partijen goed tot hun recht komen. Zo zal de Philipszaal in het museum geactualiseerd worden en zal de naam Philips zichtbaarder worden in het museum.

- 8 -

Acties

- Realisering uitbreiding in ruimtelijke en organisatorische zin om in te kunnen spelen op de vraag vanuit de maatschappij en te kunnen voldoen aan de aspiraties van de overheid.

- Samenwerking zoeken met andere culturele instellingen om te komen tot een pluriform en adequaat aanbod van culturele programma’s;

- Met private partners werken aan het gewenste culturele klimaat in Gemeente Smallingerland;

- Met de andere instellingen en overheden werken aan de ambitie om van Drachten cultuurstad te maken.

- 9 -

Steven Sterk in gesprek met Paulo Martina in Bynt

Omrop Fryslân 2014

- 10 -

Zoals uit dit jaarverslag blijkt heeft het Museum in 2014 een enorme reeks aan activiteiten

ontplooid over de volle breedte van het museumwezen. Niet alleen op het gebied van

collectioneren, presenteren en educatie, maar ook in de vorm van talloze ontvangsten en

andere momenten waarop de inwoners van Smallingerland en de regio, maar ook bezoekers

van buiten de provincie, en zelfs van buiten de landsgrenzen, elkaar konden ontmoeten en

geïnspireerd konden raken door de bijzondere ambiance van het museum. Wij zijn de

subsidiegevers, in de eerste plaats de gemeente en de partners, naast tal van fondsen die in dit

jaarverslag genoemd worden, dan ook zeer dankbaar voor hun bijdrage en vertrouwen.

2014 was het jaar van verschillende successen voor Museum Dr8888. We begonnen het jaar

met een enorme publiciteitsgolf in verband met de tentoonstelling Palet van het Interbellum.

Zowel het kunstblad van de AVRO als het Museumjaarkaartmagazine plaatsten onze

tentoonstelling op de cover. In mei volgende een groot artikel in de Telegraaf.

De collectie van Museum Dr8888 werd in 2014 enorm verrijkt. In het begin van het jaar schonk

schrijver K. Schippers ons zijn hele Holland Dada Archief. Dit is niet alleen bijzonder

onderzoeksmateriaal, maar bovenal de erkenning van Museum Dr8888 als hét Museum voor

het Dadaïsme in Nederland. Verder kregen we dit jaar een flink aantal werken van H.N.

Werkman in bruikleen, zodat we nu, naast het Groninger Museum en het Stedelijk Museum

Amsterdam, het grootste aantal werken van deze kunstenaar in de collectie hebben.

Voortvloeiend hieruit hebben we eind dit jaar onze vierde blockbuster kunnen organiseren: 3

generaties Werkman. En alsof dat nog niet genoeg was kregen de Vrienden van Museum

Dr8888 ook nog de gehele collectie van oud-conservator Gosse Sierksma via de Stichting Gosse

Sierksma geschonken. Een collectie die meer dan 300 kunstwerken bevat.

Verderop in dit jaarverslag treft u de lange lijst van objecten aan die aan het erfgoed van

Friesland werden toegevoegd. Daarnaast kreeg het museum in de afgelopen periode veel werk

in langdurig bruikleen van o.a. de Ottema-Kingma Stichting. Maar ook schenkingen van o.a. de

familie Brandsma en de heer M. Postma. Al deze schenkingen en bruiklenen bewijzen dat

Museum Dr8888 een sterke positie heeft verworven in het spectrum van musea voor moderne

en hedendaagse kunst. We worden niet alleen meer regionaal in de gaten gehouden, maar

genieten landelijke bekendheid.

- 11 -

Door de toegenomen collectie zijn we genoodzaakt een extern depot te huren en in te richten.

Dankzij een maandelijkse bijdrage van de Vrienden van Museum Dr8888 is dit mogelijk

geworden. In 2015 zullen we aan de slag gaan om het extern depot professioneel in te richten.

Ook dit zal een flinke investering worden. Ook hebben we het collectieplan 2015-18 opgesteld

en hebben we veel tijd en energie gestoken in de aanvraag van de Museumregistratie.

Het aantal bezoekers groeide van 16.000 in 2013 naar ruim 19.000 alleen al in het

museumgebouw zelf in 2014. Deze groei was vooral aan de succesvolle tentoonstelling Palet

van het Interbellum te danken. Maar ook de relatief kleine tentoonstelling Holland Dada trok

een meer dan gemiddeld aantal bezoekers. De rest van het jaar kwamen de mensen min of

meer conform de voorgaande jaren, met de gebruikelijke seizoensgebonden schommelingen

naar het Museum. Toch is dit een hele prestatie omdat door de (her)opening van een aantal

grote musea eind 2013 en begin 2014 de markt behoorlijk onder druk is komen te staan; in de

eigen regio waren dat het Fries Museum en Museum de Fundatie. Toch heeft in het algemeen

het museumbezoek een positief effect gehad en is het aantal museumkaart-houders tot een

miljoen gestegen. Een minder wenselijk neveneffect is dat de uitkering van de Stichting

Museumkaart per bezoeker een stuk minder wordt met als gevolg dat bij gelijke

bezoekersaantallen de inkomsten uit de kaartverkoop ook veel minder worden. We weten ook

steeds beter wat het publiek van ons vindt via het gastenboek, reguliere publieks-enquêtes en

Social Media als Facebook en Twitter. Maar ook via waarderingssites als Tripadvisor.

In 2014 hadden we traditiegetrouw meerdere tentoonstellingen van heel uiteenlopende

onderwerpen:

Palet van het Interbellum. Nederlandse kunst 1914-1945 met bruiklenen van onder andere

Museum De Wieger in Deurne, Museum De Fundatie Zwolle en het Centraal Museum Utrecht.

Holland DaDa, naar aanleiding van de bijzondere schenking van het Holland Dada archief van K.

Schippers.

Vergaren en bewaren, het resultaat van een vruchtbare samenwerking met Thijs J. Rinsema,

auteur van de bijbehorende catalogus, met werken van o.a. Jacob Nieweg, H.N. Werkman en

Boele Bregman.

Dam Jaarsma, verzamelaar van de Friese Wouden, een zeer strenge selectie van een schier

oneindige verzameling van Dam Jaarsma. Niet alleen een verzamelaar van verhalen, maar ook

van kunst en erfgoed.

- 12 -

Solotentoonstelling Jan Ketelaar; eindelijk kreeg deze grootste beeldhouwer van

Smallingerland een overzichtstentoonstelling in Museum Dr8888.

Nostalgisch Friesland verbeeld 1910-1950: Jan Planting en Ids Wiersma Een mooie

tentoonstelling van Landschappen uit de topografische atlas van Museum Dr8888, tegelijkertijd

een hommage kunsthistorica Drs. Betty Rozema-Früchnicht die met haar jarenlange werk als

vrijwilliger de topografische atlas van het museum voor het publiek heeft ontsloten.

3 Generaties Werkman - H.N. Werkman (1882-1945), C.K.V.J. Werkman (1921), A.M.A.K.

Werkman (1960). De tentoonstelling die vanaf eind 2014 in het museum te zien was en vanaf

het begin op grote belangstelling mocht rekenen.

Museum Dr8888 is in toenemende mate ook buiten de eigen muren zichtbaar. Zo hebben we

een tweede locatie in Drachten waar we twee keer per jaar een tentoonstelling organiseren

samen met onze partner Sûnenz. Een eerste presentatie waarvan de komende jaren meer zullen

volgen, was de tentoonstelling HHHH in Dr8888 over humor in de kunst. Ook de Culturele

Zondagen die we in samenwerking met de Gemeente Smallingerland en Culturele partners ( o.a.

Schouwburg De Lawei, Bibliotheek Drachten, Popodium Iduna, De Meldij) organiseerden waren

een succes. De zelf geproduceerde Culturele Zondag onder de noemer Roaring Twenties vond

plaats op 7 september en werd zeer enthousiast ontvangen.

Onze plannen voor een tweede museum in Drachten hebben met het oprichten, de restauratie

en exploitatie van het Van Doesburg-Rinsemahuis in 2014 een vlucht genomen. Niet alleen is de

Stichting Van Doesburg-Rinsemahuis opgericht, maar de Gemeente Smallingerland heeft de

woning officieel overgedragen aan de Stichting én de Provincie Fryslân heeft € 200.000,-

toegekend voor de restauratie van de woning. De spin-off van dit project is moeilijk te

overschatten, aangezien we hiermee op internationaal niveau met collega’s uit o.a. Frankrijk

(Straatsburg, Parijs), Hongarije (Debrecen), Duitsland ( Berlijn, Stuttgart, Hannover) en Polen (

Warschau) konden samenwerken aan het indienen van een aanvraag voor een Europese

subsidie betreffende modernistische schilderkunst resp. architectuur. Kortom, ook

internationaal telt Museum Dr8888 steeds meer mee! Het internationale belang van het

toekomstige Van Doesburg-Rinsemahuis gaf weer de doorslag voor de deelname aan

Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, zodat we zijn opgenomen in het bidboek en deel

uitmaken van het hoofdprogramma van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018.

Op het gebied van samenwerking hebben we een topjaar achter de rug. Niet alleen hebben we

voor Palet van het Interbellum bruiklenen uitgewisseld met Museum De Wieger Deurne,

- 13 -

Museum de Fundatie Zwolle, het Centraal Museum Utrecht en het Fotomuseum Rotterdam,

maar is er ook een intensieve samenwerking ontstaan met het RCE Amsterdam, de UvA en het

Rijksmuseum Amsterdam in het kader van het kleurenonderzoek voor het Van Doesburg-

Rinsemahuis.

Ook de binding met de provincie en de regio is versterkt. Zo maken we samen met onder andere

de Museumfederatie Fryslân en Tresoar deel uit van het Deltaplan Digitalisering collectie

Friesland ( m.n. onderdeel Kolleksjes Tichtby). Het Deltaplan Digitalisering, heeft als doel de

Friese ergfoedcollectie digitaal te maken en beschikbaar te stellen. Daardoor wordt een virtueel

Fryslân gemaakt, waar maatschappelijke, toeristische, wetenschappelijke en economische

sectoren toegang toe hebben. Friesland telt zo’n 125 musea, maar alleen de ca.30 die het

keurmerk van het landelijke Museumregister hebben komen voor digitalisering in aanmerking.

Museum Dr8888 is daar niet alleen een van, maar is ook vertegenwoordigd in de Bestuurlijke

Raad Deltaplan Digitalisering (Bestjoerlike Ried Deltaplan Digitalisearring). Het Deltaplan hoort

bij de investeringsagenda Wurkje foar Fryslân en is ontwikkeld door de provincie. Dankzij een

bijdrage van de provincie en een flinke financiële impuls van de Gemeente Smallingerland kan

Museum Dr8888 haar collectie de aankomende 4 jaar digitaal ontsluiten.

Op het gebied van educatie zijn er verschillende successen te vermelden. Vanaf januari 2014

heeft afdeling Educatie een accreditatieprocedure ondergaan, waardoor het museum nu het

certificaat ‘Erkend Leerbedrijf’ heeft voor fotografie, Art & Design en grafische vormgeving.

MBO- en HBO opleidingen zoals Minerva Academie Groningen, Minerva Academie voor

Popcultuur, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, ArtEZ (Zwolle) en de Reinwardt Academie

(Amsterdam) bieden leerlingen aan. Ook het aantal deelnemers aan zowel het Kinderatelier als

uit scholenbezoek is in 2014 sterk toegenomen. Educatie blijft een belangrijke pijler voor

Museum Dr8888.

Door ons innovatieve beleid en het feit dat we als Museum openstaan voor ontwikkelingen die

in eerste instantie lijken te spelen in marge van onze kernfuncties, zijn we uitverkoren om te

participeren in het project Onvergetelijk Stedelijk, ontwikkeld door het MOMA in New York,

waarin voor Alzheimerpatiënten en hun mantelzorgers speciale rondleidingen zijn ontwikkeld.

In Museum Dr8888 zal het project in 2016 beginnen onder de noemer Onvergetelijk Dr8888.

Al deze successen hebben ook hun keerzijde. Bij medewerkers was de werkdruk in de afgelopen

jaren sterk toegenomen. Dankzij de gemeente Smallingerland is daar nu meer lucht in gekomen.

In het kader van Culturele Hoofdstad 2018 kregen we vanuit de gemeente de mogelijkheid tot

tijdelijke uitbreiding van het personeel. We hebben vanaf mei 2014 een parttime medewerker

PR en communicatie kunnen aannemen en vanaf november een secretaresse. Tevens is in het

- 14 -

kader van het Deltaplan digitalisering een medewerker collectieregistratie en administratieve

ondersteuning aangenomen. Door deze personeelsuitbreiding is de druk wat verlicht.

Op het terrein van bestuurlijke organisatie is ook het een en ander gebeurd in 2014. Voor het

eerst hebben we een vol jaar gefunctioneerd met een Raad van Toezicht model. Met het

aantreden van de nieuwe leden - de heren Bert van Asselt en Paul van Kleef en later in het jaar

met de heer Pieter Jan Varekamp en mevrouw Elly van der Goot - is de Raad van Toezicht nu op

volle sterkte. In samenstelling en werkwijze voldoet de Raad van Toezicht aan de richtlijnen van

de Governance Code Cultuur. De Raad van Toezicht van de Stichting Museum Dr8888 kwam in

2014 vier keer bijeen.

Ik wil mijn dank willen uitspreken aan alle medewerkers en vrijwilligers van Museum Dr8888.

Je zou het na deze uitgebreide opsomming van activiteiten niet zeggen, maar in 2014 moesten

we flink bezuinigen. Dankzij inzet van personeel, de feedback van de Raad van Toezicht en de

inzet van vrijwilligers is het gelukt. Maar liefst een gat van € 77.000,- moesten we zien terug te

brengen naar nul. Dat betekent voor een Museum met een begroting van rond de € 770.000,-

een flinke aderlating. Toch is het ons gelukt. Met name door een reductie van de uitgaven voor

publiciteit, kantoorkosten en tentoonstellingskosten hebben we het bedrijf weer gezond

kunnen krijgen. We sloten het jaar financieel zelfs met een kleine plus af. Ook het aantrekken

van partners heeft bijgedragen aan de positieve omslag.

Vanaf 2015 moet de ingeslagen weg voortgezet worden om in de komende jaren de financiële

buffer op te bouwen die nodig is om het ambitieniveau van het museum te kunnen handhaven.

Museum Dr8888 is blij met de trouwe partners en begunstigers die ons blijvend een warm hart

toedragen en ons ook financieel steunen. Ik noem ze hier in willekeurige volgorde: Gemeente

Smallingerland, Provincie Fryslân, BankGiro Loterij, Rabobank Drachten Friesland oost, Philips

Drachten, Prins Bernard Cultuurfonds, Wassenberg Clarijsfonds, Stichting Vrienden van Museum

Dr8888, Ottema Kingma Stichting. Zij steunen het museum al vele jaren en samen met

verscheidene kleinere fondsen hebben zij met name de realisatie van grote tentoonstellingen

mede mogelijk gemaakt.

De huidige tijd vraagt om maatwerk en dat willen wij leveren voor en samen mét de bedrijven.

We gaan door op de ingeslagen weg en zullen werk maken van een museum dat niet alleen

gedragen wordt door overheden, Vrienden, bezoekers, bewoners, maar ook door het MKB en

andere bedrijven die het Museum willen steunen en zichzelf daarmee versterken.

Paulo Martina

Directeur/bestuurderpshade van

- 15 -

MUSEUM DR8888 DANKT

Voor het stabiele fundament waardoor Museum Dr8888 in staat wordt gesteld haar basisactiviteiten te ontplooien.

MUSEUM DR888 DANKT OOK PARTNERS EN FONDSEN

- 16 -

Raad van Toezicht v.l.nr. Paul van Kleef,

Elly van der Goot, Bert van Asselt, Paulo Martina, Pieter-Jan Varekamp, Lucy Jonkers

- 17 -

Op 31 januari 2014 zijn de statuten van Stichting Museum Drachten gewijzigd waarbij de structuur rond Bestuur en Toezicht is gewijzigd. Vanaf deze datum is directeur, de heer Paulo Martina, bestuurder/directeur geworden en is het bestuur overgegaan naar de raad van toezicht. Met deze wijziging wordt recht gedaan aan de wijze waarop de besturingsstructuur van het Museum zich de laatste jaren heeft ontwikkeld. De Gemeente Smallingerland, als belanghebbende, heeft haar akkoord gegeven; de structuur van het Museum is hiermee vergelijkbaar met die van andere culturele instellingen in Smallingerland.

De raad heeft in 2014 zeven maal vergaderd. Onderwerpen die aan de orde zijn gekomen zijn onder andere:

Wijziging statuten

Rooster van aftreden en opvolging aftredende leden Raad van Toezicht

Beleidsplan 2014

Jaarverslag en jaarrekening 2013

Personeelsbezetting mede vanwege extra werkzaamheden in het kader van Culturele Hoofdstad 2018

Tentoonstellingen en de begroting daarvan

Liquiditeitsontwikkeling

Begroting 2015

De heer Wout IJzerman (voorzitter) en mevrouw Josella Coops (secretaris) zijn per 4 september 2014 uit de Raad getreden. In hun jaren als bestuurder hebben zij het museum zien groeien en ontwikkelen. Zij worden hartelijk bedankt voor hun inspanningen en inzet, ook in de soms moeilijke momenten die het Museum in de afgelopen jaren heeft meegemaakt.

Na een open ‘sollicitatieprocedure’ zijn de heer Pieter-Jan Varekamp en mevrouw Elly van der Goot als plaatsvervangers toegetreden tot de Raad van Toezicht als respectievelijk voorzitter en secretaris.

Cultural Governance

Museum Dr8888 onderschrijft de Code Cultural Governance. Het bestuur wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. De directie is verantwoordelijk voor de dagelijkse sturing, de Raad houdt toezicht hierop en heeft daarbij een stimulerende en adviserende rol. Op basis van de ontvangen bijdragen en subsidies van overheidsinstellingen ten opzichte van de totale opbrengsten valt Museum Dr8888 niet onder de werking van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen (WNT). Desondanks is de bezoldiging van de directie beoordeeld aan de hand van de gestelde normen in de WNT, hieruit blijkt dat de totale bezoldiging beneden de WNT-norm 2014 blijft. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging.

Samenstelling Raad van Toezicht eind 2014 Rooster van aftreden

- 18 -

Voorzitter

drs. Pieter-Jan Varekamp 2017 en herbenoembaar

Vicevoorzitter

drs. Paul van Kleef 2016 en herbenoembaar

Secretaris

Elly van der Goot 2017 en herbenoembaar

Leden

Lucy Jonkers 2015 en aftredend

Bert van Asselt (op voordracht van Stichting Vrienden van Museum Drachten) 2016 en herbenoembaar

(Neven)functies

drs. Pieter-Jan Varekamp: directievoorzitter Rabobank Drachten Friesland Oost, bestuurslid Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar

drs. Paul van Kleef: commissaris bij Vriesco International Fabrics en LifeLines

Elly van der Goot: zelfstandig adviseur ruimte en cultuur bij ‘van der goot advies’

Lucy Jonkers: eigenaar Silvester +

Bert van Asselt: zelfstandig procesbegeleider/coach bij 'Bert van Asselt-verbindend'; extern auditor bij de Inspectie van het Onderwijs

drs. Paulo Martina: Adviseur Fonds voor Cultuurparticipatie, Voorzitter bestuur Leven en werk Sierd Geertsma, Penningmeester Stichting Toeristisch netwerk Friese Wouden, lid bestuur Stichting Klaas Koopmans, Lid Bestuurlijke Raad Deltaplan digitalisering Collectie Fryslân, Lid Programmabeleidbepalend Orgaan (PBO) Smelne FM

- 19 -

Man Ray

Roaring Twenties tijdens Culturele Zondag

- 20 -

Algemeen In 2014 bezochten in totaal 18.725 mensen Museum Dr8888, dat is een recordaantal in de geschiedenis van het Museum. Het overtreft de ambitie die is geformuleerd in het beleidsplan 2010-2014. Maar daarnaast heeft ons museum het ook goed gedaan met tentoonstellingen in de nieuwe locatie Sûnenz en in Museum De Wieger in Deurne. Die komen neer op een additioneel aantal van ruim 8.000 bezoekers. Bezoekersaantallen per maand 2014

Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Totaal

Entree 157 201 193 58 65 20 73 62 68 117 63 73 1151

Entree 65+ 106 185 161 33 73 22 23 59 100 79 29 56 926

Entree CJP 9 16 4 4 2 1 1 13 50

Entree CKV 6 33 4 3 1 3 31 81

Entree MK 1307 1847 1621 335 344 250 274 443 407 469 261 614 8172

Vriend 10 23 13 57 7 8 3 11 12 15 43 4 206

ICOM kaart 14 19 27 3 7 2 2 2 1 3 1 10 91

Jeugd t/m 12 jr 13 36 56 121 4 8 7 9 5 21 7 7 294

Jeugd 13t/m17 30 64 26 11 13 7 4 2 36 42 15 14 264

Kinderatelier 57 102 33 19 26 24 6 25 39 22 14 367

Basis onderwijs 2 40 27 25 94

Voortg.onderw. 61 8 202 3 57 18 349

Opening 403 62 352 415 18 1250

Evenementen 153 289 535 437 409 343 393 568 1213 632 274 184 5830

Sub Totaal 1862 2815 2736 1524 958 747 807 1717 1873 1543 1148 994 18725

In 2014 hebben 18.725 bezoekers het Museum bezocht. Externe tentoonstellingen en activiteiten buiten

Activiteiten Aantal activiteiten Bezoekers

Culturele Zondagen/Cultuurboulevards

4 3.500

Tentoonstellingen extern (o.a. Museum De Wieger Deurne)

5 4.452

Extensies Museum A7/Sûnenz 3 8.000

Cultuurkaravaan 1 80

Workshop ROC leeuwarden 1 112

Totaal 16.144

- 21 -

Daarnaast is werk uit onze collectie te zien geweest in verschillende musea, waaronder Museum Dr. Guislain (Klaas Koopmans 30 werken uit onze collectie) met 70.122 bezoekers. Het is natuurlijk moeilijk in te schatten hoeveel bezoekers daarvan het werk daadwerkelijk hebben gezien. Maar alle werken die zijn uitgeleend samen (o.a. werken Pier Feddema in Galerie De Vereeniging Workum, Pier Pander in Leeuwarden, etc.) zal dat neerkomen in 2014 op ongeveer een ruim 110.000 bezoekers minimaal een of meerdere werken uit onze collectie hebben gezien.

- 22 -

H.N. Werkman

Twee ruiters

1944

Collectie Museum Dr8888 in langdurige bruikleen Particuliere collectie

- 23 -

Collectieplan en registratie Museum Dr8888 heeft in augustus 2014 een collectieplan ontwikkeld voor de jaren 2015-2018. Om een goed inzicht te verkrijgen in de samenstelling en betekenis van de collectie van het museum was een collectieplan onontbeerlijk. Aspecten als de samenstelling van de collectie, de geschiedenis, het gebruik en het beheer komen aan bod in het plan. Het plan is zowel bedoeld voor de medewerkers als voor bestuurders, publiek, bruikleenaanvragers, erflaters, schenkers en financiers. Het collectieplan is ook doorslaggevend voor het krijgen van de museumregistratie. In het verleden was het verkrijgen van de registratie niet zo urgent. Maar nu is dat wel het geval met de opname van het Van Doesburg-Rinsemahuis in de collectie en de voorwaarden die gesteld zijn voor bruiklenen en lidmaatschap bij de Nederlandse Museumvereniging. Daarnaast is het collectieplan onontbeerlijk voor het algemene beleidsplan 2015-2018. Museum Dr8888 heeft in 2014 alle voorbereidende werkzaamheden gedaan voor deze museumregistratie. Begin 2015 heeft Museum Dr8888 een volledige registratie gekregen. Museum Dr8888 heeft mede dankzij de gemeente Smallingerland en de Stichting Vrienden van Museum Dr8888 de afgelopen jaren een mooie collectie kunnen opbouwen. De Vrienden stellen het museum in staat om de collectie actueel te houden. Ook andere bruikleengevers, zoals de Stichting Leven en werk Siert Geertsma, Stichting Klaas Koopmans en de regelmatige giften van particulieren zorgen er voor dat we de deelcollecties kunnen aanvullen. Dankzij het collectieplan zal het museum in de toekomst ook landelijke fondsen kunnen aanspreken voor uitbreiding, restauratie en beheer van de collectie. Museum Dr8888 beheert ongeveer 12.000 objecten uit allerlei disciplines. Het gaat om kunstnijverheid, topografische en bouwhistorische prenten en tekeningen, cultuurhistorische artefacten maar vooral moderne en hedendaagse kunst. Vanaf het ontstaan van het museum als oudheidskamer in 1936, is de collectie gegroeid tot in haar huidige omvang. In dit jaarverslag komen de verschillende collecties nog in aparte hoofdstukken aan bod.

Collectiemobiliteit, bruiklenen voor tentoonstellingen Verslag Ramona Dumas (collectiebeheer) Mijn werkzaamheden zijn verschillend en gecentreerd rondom de collectie. Een van de belangrijke aspecten overdag is de klimaatbeheersing, wat o.a. inhoudt het regelen van de be- en ontvochtigers , temperatuur en het checken via dataloggers, haarhygrometers, de digitale Novasina en thermohygro weekstaten. Het ijken van de apparatuur voor de Friese musea wordt verzorgd door de Museum Federatie Friesland uit Leeuwarden. Deze ijkprocessen zijn niet gratis, maar zeker noodzakelijk voor een museum die geen vast klimaat systeem heeft, maar werkt met losse units die niet te ijken zijn. Het museum heeft een vijftal Hanwell dataloggers in gebruik, waarvan enkele op zaal en enkele in depots geplaatst zijn. Het is mogelijk om vanuit een laptop het klimaat van de zalen/ruimten in de gaten te houden. Hiervan kunnen weekstaten uitgeprint worden net als een gemiddelde van een maand of van een kwartaal overzicht. Het streven is om dag en nacht een zo stabiel mogelijk klimaat te creëren. Met een gebouw dat niet bedoeld werd als museum, blijft dat een uitdaging. Al met al zijn we niet ontevreden zijn met het gemiddelde.

- 24 -

Voor het digitaliseren van de kerncollectie, o.a. de kleurschema’s en ontwerpen van het werk van Theo van Doesburg, is er ook aandacht voor conservering van het werk zelf. In eerste instantie gaat het om de werken die in lijst zitten. Een nieuw passe-partout wordt gemaakt en een lijst van een breder en stevige omvang met daarin 92% UV werend glas. De uitvoering heeft te maken met de digitale ontsluiting van collecties van musea uit Friesland. De tentoonstelling Nostalgisch Friesland verbeeld van 11 oktober t/m 16 november werd opgedragen aan Betty Fruchnicht-Rozema. Met speciale aandacht voor Drachten en haar omgeving heeft Betty ruim twintig jaar de collectie omschreven en geregistreerd, tot op de dag van vandaag. In de eerste periode heeft ze 16 jaar samen gewerkt met Annie Dusseljee. Haar 11 favoriete werken kregen een kaartje

met Betty’s choice, een overzicht van topwerken van de kunstenaars Ids Wiersma en Jan Planting. Vanaf 10 oktober zou de afbouw van het werk van Jan Ketelaar

weer beginnen. Omdat de opbouw veel fysieke inspanning heeft gevraagd leek het mij een goed idee om daarvoor opnieuw vrijwilligers vacaturesop Facebook en LinkedIn te plaatsen voor een nieuw bouwteam. Binnen 10 minuten kreeg ik de eerste reactie! Uiteindelijk hebben we vier personen gevonden die hebben geholpen met de afbouw van de tentoonstelling Jan Ketelaar en de opbouw van de tentoonstelling 3 Generaties Werkman. Al met al een super collectieteam dat nu ook voor

andere tentoonstellingen wordt ingezet. Het transport van de tentoonstelling 3 generaties Werkman werd ruim van tevoren gepland zodat wij werken konden checken en fotograferen. Niet alleen voor de condities, maar omdat er ook een catalogus zou komen. Tijdens alle tentoonstellingen, wordt er achter de schermen hard door gewerkt aan o.a. de registratie in Adlib, scannen en fotograferen van de collecties en het depotonderhoud. Het topografisch werk wordt geregistreerd en van de bruiklenen en schenkingen worden beschrijvingen gemaakt. Dit wordt allemaal gedaan door vrijwilligers. Ook zijn er collecties uitgeleend dit afgelopen jaar, een 40 tal werken aan o.a. het Palthehuis in Oldenzaal, 22 werken aan Museum Dr. Guislain in Gent en 43 werken naar Museum de Wieger in Deurne. Dit jaar was afwisselend met genoeg uitdagingen en natuurlijk met ruimte voor verbetering.

Met tevredenheid mag ik terugkijken en met goede moed uitzien naar 2015!

Betty Fruchnicht-Rozema en Paulo Martina bij opening

Betty en Ramona

Hard aan het werk met 3 generaties Werkman

- 25 -

Aanwinsten 2014 is een jaar geweest waarin Museum Dr8888 veel schenkingen en bruiklenen heeft verworven. Het jaar begon goed met de schenking van de collectie van Gosse Sierksma Stichting. Traditioneel wordt de schenking vervolgens overgedragen aan de Stichting Vrienden van Museum Dr8888. Sierksma was conservator van het museum en had daarnaast een eigen verzameling. Deze laatste collectie is dus nu ondergebracht bij De Vrienden. Door de bijzondere collectievorming van Gosse Sierksma, die vanaf 1970 conservator was, veranderde eind jaren 70 de oudheidkamer in Streekmuseum. Hij legde zowel privé als voor het museum een bijzondere collectie beeldende kunst aan. In 1970 was een tentoonstelling gewijd aan zijn collectie in de galerie van Tom Mercuur met werken van o.a. Hokusaï, Lucia Fontana. Maar ook Boele Bregman, H.N. Werkman, Jan Wiegers, Karel Appel en vele anderen. Ook was het Sierksma die in 1976 de aandacht vestigde op Thijs Rinsema, Theo Van Doesburg, De Stijl en Dada. Zo hingen er ‘blijvend’ zes werken van Rinsema in de voorzaal en was er een vitrine gewijd aan de collages van Kurt Schwitters. Helaas is alleen het zogenaamde regionale deel van de collectie nu geschonken aan het museum. Maar ook deze is de moeite waard. Van Dhr. Gerard Stigter kregen we de archieven van het boek Holland Dada aan het begin van het jaar. Het boek dat ooit werd gepubliceerd onder pseudoniem K. Schippers vanaf 1974. De verzameling bestaande uit foto’s, brieven, illustraties, interviews en notities is gerubriceerd door Thijs Rinsema junior. Een mooie aanvulling op onze kerncollectie waar we echt trots op zijn. Zaterdag 12 April was de opening van de tentoonstelling. Tijdens de opening las Gerard voor uit z’n eigen werk. Ons museum heeft in de afgelopen periode veel werk in langdurig bruikleen gekregen van o.a. de Ottema-Kingma Stichting. Maar ook schenkingen aan de Stichting Vrienden van Museum D8888 van o.a. de familie Brandsma en Dhr. M. Postma (39 werken). De ruimte binnen onze huidige depots werd te klein en ook om risico spreiden zijn bleek het goed om ook op een andere locatie een geschikte ruimte te

zoeken. We hebben diverse locaties bezocht en gekeken naar: het oppervlak, bereikbaarheid, veiligheid, toegankelijkheid, klimaat en vertrouwen in de organisatie waarmee we samenwerken. Uiteindelijk hebben we een geschikte locatie gevonden. Deze standplaats blijft uit veiligheidsoverweging anoniem. De Stichting Vrienden hebben het mogelijk gemaakt om deze ruimte van 77m2 te financieren. Hun collectie aantal zijn gestegen naar een kleine circa 1600 stuks. Vanaf 1 juni werd het

depot toegankelijk.

Erfgoed: Archeologie, geschiedenis, regionale kunst en kunstnijverheid/design De kerncollectie erfgoed bestaat uit o.a. de archeologische collectie van Dr. Siebinga, de zilvercollectie, de topografische atlas en de collectie industrieel erfgoed. Het museum blijft erfgoed verzamelen, maar zal prioriteit geven aan de kerncollectie met werken van Theo van Doesburg, dadaïsme, De Stijl en de broers Thijs en Evert Rinsema, immers, kritisch naar de eigen collectie kijken vormt onderdeel van het collectiebeheer. In 2012 is gestart met onderzoek naar de cultuurhistorische collectie en het belang ervan voor de regio. Musea uit de regio zijn uitgenodigd om een keuze te maken uit deze collectie. Deze objecten zijn in langdurige bruikleen gegeven aan de musea. Zo’n 400 objecten zijn ondergebracht bij deze musea. In

Het nieuwe depot

- 26 -

2013 en 2014 is een verdere schifting gemaakt om een kerncollectie erfgoed te behouden, en de objecten zonder regionaal belang af te stoten. Eind 2015 wil het museum dit traject afronden. Kerncollecties erfgoed Een deel van deze collectie zou ook onder beeldende kunst kunnen vallen, een ander deel behoort bij het erfgoed. Wat betreft de erfgoedcollecties is er nog veel werk te verzetten. Door de vele schenkingen, slechte registratie in het verleden en gebrek aan mankracht was er een grote achterstand ontstaan. In 2014 is een flinke slag geslagen met de correcte registratie en de digitalisering van deze collecties. Dit natuurlijk ook in het kader van het Deltaplan digitalisering. In 2014 zijn de volgende kerncollecties geformuleerd: Topografische atlas De topografische atlas bestaat voor het grootste deel uit aquarellen, pentekeningen, potloodschetsen, etsen etc. van kunstenaar Jan Planting. Maar een deel ervan bestaat ook uit oude kaarten zoals de Schotanus Atlas uit 1718 (reeds ontsloten door Tresoar) en foto’s . Handschriften en oude drukken Het museum volgt de mogelijkheden ter versterking van de deelcollectie handschriften en oude drukken met aandacht. Ingezet wordt op een geïntensiveerde samenwerking, ook op het gebied van bruikleenverkeer, met collega-instellingen als het Tresoar (dat de Friese archieven beheert), de RUG en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Bijzonder is de collectie oude handschriften vanaf de 16e eeuw. En de collectie schoonschriften vanaf de 17e eeuw. Verreweg het belangrijkste in deze collectie is de kroniek uit de 18e eeuw van Berend Alberts ( 1724-Zuyder Dragten 1792) die bekend stond onder zijn bijnaam Bearn Lap. Textilia Museum Dr8888 heeft 360 geregistreerde objecten van textiel. Het gaat om antieke merklappen, rouwkleden, onderjurken, vlaggen, vaandels, kousen, beenwarmers, hoeden, mutsen, etc. Bijzonder voor de kerncollectie is een kleed, ontworpen door Rietveld , Van der Leck of Huszàr i.o.v. het PAAPJE. Het kleed vormt onderdeel van de collectie De Stijl met daarbinnen toegepaste kunst/textiel. Collectie Goud en Zilver Onderzoek naar meestertekens, fotografie, herkomst en datering; de collectie zilver van het museum is klein maar fijn. Voor Smallingerland is de collectie zeer belangrijk, ook gezien in de geschiedenis van welvaart in deze regio. De zilvercollectie bevat met name stukken uit de 18e eeuw. Deze collectie is dankzij de inzet van de heer Sietze van der Meulen goed geregistreerd en geselecteerd. Fotografie zal voornamelijk in 2015 plaatsvinden. Collectie Fotografie en film Documentaire foto’s worden in principe niet actief verzameld. De afgelopen jaren heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de in documentatiemappen bewaarde documentaire foto’s (ca. 1.500 stuks), die nu zijn opgenomen in de museumcollectie. De aankomende jaren moet een begin worden gemaakt met het inventariseren van de collectie glasnegatieven ( ca.400) , films op celuloid (ca. 60) en andere foto’s (ca. 2000). Aankopen van moderne en eigentijdse kunstfotografie zijn gedaan naar aanleiding van de tentoonstelling Friesland Fotografie nu (2011) en in 2013 naar aanleiding van de tentoonstellingen in het kader van het Skûtsje jaar, acht foto’s van Marije Kuiper en Palet van het Interbellum (werk van Paul Citroen).

- 27 -

Archieven Collectie Brieven en andere documenten: Naast de eerder genoemde archieven die tot de kerncollectie behoren (Holland Dada en Rinsema) zijn er nog veel archieven ondergebracht bij het museum waar nog verder onderzoek naar verricht moet worden, zoals het personen archief, kunstenaarsarchieven (o.a. Pier Pander archief) en familiearchieven. Net als bij de topografische atlas grotendeels is gebeurd in 2014. Industrieel erfgoed Met o.a. documentatie van de familie Lammers, Enerka (Dunlop), Philips, etc. Met name naar de geschiedenis van Dunlop Enerka is nog weinig onderzoek gedaan.. Archeologie In de collectie van het museum is ook een afdeling archeologie. Meest bekende artefact is het middeleeuwse sarcofaag opgebouwd uit kloostermoppen. Dit werk is in langdurige bruikleen van het Fries Museum. De collectie archeologie is opgebouwd rondom een bekende huisarts en amateurarcheoloog uit Opeinde: Johannes Siebinga. Naast deze bijzondere verzameling bezit het museum nog veel archeologische voorwerpen die in het verleden geschonken zijn en waarvan de herkomst onduidelijk is, of de vindplaats niet staat vermeld. Overige collecties Naast bovenstaande collecties zijn er nog deelcollecties die nog verder onderzoek behoeven. Zo moet er nog gedegen onderzoek worden gedaan naar de collectie antieke houten schooltassen, de collectie schoenen, maar ook o.a. de collecties munten en penningen, sieraden, boeken en antieke bijbels, knipkunst, gereedschappen, landbouwwerktuigen, speelgoed en spelletjes moet nog verder geïnventariseerd en geselecteerd worden. Een aantal deelcollectie verdienen nog extra attentie: Glas-in-lood: Uit praktische overwegingen verzamelt het museum geen grote ramen, in tegenstelling tot kleinere panelen uit scholen of particulier bezit. De verzameling telt ca. 12 stuks, waaronder een glas-in-loodraam uit ca. 1923 naar ontwerp van Theo van Doesburg voor zijn vriend Evert Rinsema, twee ramen naar ontwerp van Thijs Rinsema en drie van C.R. de Boer. Daarnaast moet nog genoemd worden het glas-in-loodraam van Wim Gerritsma, uit 1965. Dit werk meet maar liefst 122x308 cm en is permanent te zien in de bibliotheek van het museum. Munten en penningen: Deze categorie telt een kleine 400 nummers. Hieronder bevinden zich ruim 230 munten en -penningen, alsmede een cluster met ca. 120 gedenkpenningen. Bijzonder zijn de munten en Penningen van Pier Pander. Collectie Eco-design en recycling objecten: Sinds eind 2013 heeft Museum Dr8888 een kleine 240 objecten in permanente bruikleen gekregen van de TU Delft. De collectie is opgebouwd van ca. 1950 tot ca. 2005. De werken hebben diverse afmetingen en opgebouwd uit zeer verschillende materialen., zoals bioplastic, beton, staal en ijzer, hout, papier, aluminium en textiel. Het bestaat uit meubels, bestek, lampen, kommen, schoeisel, tassen, etc.

- 28 -

Toekomstige Museumwoning

Van Doesburg-Rinsemahuis

Torenstraat 3 Drachten

- 29 -

De Stijl / Dada en context Museum van het Interbellum Museum Dr8888 heeft in het beleidsplan 2010-2014 aangegeven dat het zich wil concentreren op de internationale historische Avant-garde bewegingen De Stijl en Dada en breder van het interbellum. Het museum wil de presentatie, collectievorming en zichtbaarheid daarvan verbeteren. Ook in 2014 heeft Museum Dr8888 ingezet op uitbreiding van de collectie Interbellum. Daartoe werden drie werken aangekocht van H.N. Werkman en twee werken van Jakob Nieweg. Verder zijn er ruim 30 werken in langdurige bruikleen genomen van H.N. Werkman. Ook levert de schenking van het Holland Dada Archief een mooie uitbreiding van deze kerncollectie. Museum Dr8888 manifesteert zich steeds meer als kenniscentrum van deze avant-gardebewegingen. Zo is er in 2013 onderzoek gedaan naar twee werken van Van Doesburg, en is Museum Dr8888 opgenomen in een internationaal gezelschap wetenschappers dat onderzoek doet naar kleur in architectuur.i Van Doesburg-Rinsemahuis Onze plannen voor een tweede Museum in Drachten, de restauratie, oprichting en exploitatie van museumwoning Het Van Doesburg-Rinsemahuis heeft in 2014 een vlucht genomen. Niet alleen is de Stichting Van Doesburg-Rinsemahuis opgericht, maar de Gemeente Smallingerland heeft de woning officieel overgedragen aan de stichting én de Provincie Fryslân heeft € 200.000,- toegezegd voor de restauratie van de woning. De spin-off van dit project is moeilijk te overschatten, aangezien we hiermee op internationaal niveau met collega’s uit o.a. Frankrijk, Hongarije, Duitsland, Polen, ons inzetten voor een gemeenschappelijke Europese subsidie betreffende modernistische schilderkunst/architectuur. Hiernaast gaf juist het internationale belang van het toekomstige Van Doesburg-Rinsemahuis de doorslag voor de deelname aan Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, waarover in een ander hoofdstuk meer.

i Zoals tekstuele bijdragen in: Lisa Nilsen and Kathrin Degerblad (ed.) Standards Architectural Paint Research, Archetype Publication Ltd 2014 en samenwerking in de groep Less is More.

- 30 -

Thijs Rinsema

Abstracte Compositie

Ca. 1923

Collectie Museum Dr8888

- 31 -

Dankzij een kleine financiële bijdrage van de provincie en een flinke financiële impuls van de Gemeente Smallingerland en vanuit eigen middelen, kan Museum Dr8888 haar collectie de aankomende 4 jaar digitaal ontsluiten. Begin 2014 heeft Museum Dr8888 naar aanleiding van de deelname van het Museum aan het Deltaplan een Informatieplan digitalisering collectie Museum Dr8888 opgesteld. Dit is een beleidsmatige en beargumenteerde basis voor het digitaal tonen van de collectie. Dit informatieplan beschrijft in hoofdlijnen de visie op de digitaliseringsprojecten die in de komende jaren zullen worden opgezet rond de bijzondere collecties die Museum Dr8888 onder haar beheer heeft en waarvan de grootste collectie in eigendom is van de Gemeente Smallingerland. . Het plan is specifiek geschreven in het kader van het Deltaplan digitaliseren collectie Fryslân, de ontsluiting van de collectie Smallingerland en in het algemeen in het kader van de subsidieregeling ‘Digitaliseren met Beleid’ van Senter Novem, een regeling waarmee het ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschappen het digitaliseringsproces duurzaam wil inbedden in organisatie, beleid en werkprocessen van culturele (erfgoed)instellingen. In het informatieplan komen de volgende punten aan bod:

1. stand van zaken 2. Wensen van de toekomst 3. Ontsluiting voor intern gebruik en voor het publiek 4. Beschrijving van de collecties 5. Knelpunten 6. Uitdagingen 7. Beschikbaarstelling 8. Digitalisering 9. Acquisitie 10. Conserveren 11. Digitale beschikbaarstelling en zoeksystemen 12. Samenwerking 13. Kosten

Daarnaast hebben we een begroting en planning gemaakt van het digitaliseringsproces. Omdat niet duidelijk was hoe de provinciale subsidie werd verdeeld onder de deelnemende partijen hebben we bij de Gemeente gevraagd of zij bereid was borg te staan indien de provinciale subsidie niet toereikend zou blijken te zijn. Eind 2014 bleek dat Museum Dr8888 eenmalig € 20.000,- (op een eigen begroting van € 237.000,-) vanuit het Deltaplan kon verwachten. Gelukkig konden we toch dankzij de Gemeente Smallingerland en met eigen middelen het project digitalisering toch continueren.

- 32 -

Theo van Doesburg, Boogschutter, 1919 Particuliere collectie

Museum Dr8888 heeft uitgebreid onderzoek laten verrichten naar de authenticiteit van dit werk.

- 33 -

Door: Annemieke Keizer-Sloff, onderzoek collectie Van plaatselijk tot internationaal belang – onderzoekswerk in Museum Dr8888 Als medewerker van Museum Dr8888 krijg je te maken met projecten van lokaal niveau tot contacten die zich op het internationale vlak afspelen. Het jaar 2014 werd voor mij voor een deel gevuld met onderzoekswerk voor onze toekomstige museumwoning, het Van Doesburg-Rinsemahuis, en verder met diverse tentoonstellingen, waarvoor achtergrondinformatie vereist was. Deze informatie werd weer gebruikt voor het opleiden van rondleiders en de tentoonstellingsteksten. De zoektocht naar bruiklenen in de diverse musea en bij particuliere bruikleengevers is een van de leuke kanten van het vak. Je komt bij collega’s over de vloer op plekken waar een gewone museumbezoeker niet wordt toegelaten. Ook krijg je privé-collecties te zien die voor het publiek verborgen blijven. Wel blijft het een hele uitdaging om de aandacht goed te verdelen over de diverse onderzoeks-projecten die zich zo per kalenderjaar presenteren. We proberen zowel het lokale publiek als bijvoorbeeld de verwende museumbezoeker uit de Randstad naar Drachten te trekken; dat deden we in 2014 door regionaal georiënteerde tentoonstellingen, zoals bijvoorbeeld die over Jan Ketelaar en Jan Planting, af te wisselen met exposities zoals Palet van het Interbellum en 3 generaties Werkman, waarvan we vinden dat het kunst- en cultuurhistorisch belang de provinciegrenzen ruim overschrijdt. Maar onze plannen voor de museumwoning schreeuwen toch om de meeste aandacht, vanwege de internationale belangstelling voor De Stijl en Dada. De spin-off van dit project is moeilijk te overschatten, aangezien we hiermee op internationaal niveau met collega’s uit o.a. Frankrijk, Hongarije, Duitsland, Polen, ons inzetten voor een gemeenschappelijke Europese subsidie betreffende modernistische schilderkunst/architectuur. Hiernaast gaf juist het internationale belang van het toekomstige Van Doesburg-Rinsemahuis de doorslag voor de deelname aan Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018. Het is hartverwarmend om te merken dat collega’s van o.a. de UVA (Universiteit van Amsterdam), Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed(RCE) en andere vakgenoten er alles aan willen doen om belangstelling voor ons project te genereren. Dit doen ze door Museum Dr8888 actief te betrekken bij onderzoek en door het belang van Drachten als een van de bakermatten van het Modernisme te onderschrijven. Gedurende de komende jaren hopen we veel gebruik te kunnen maken van hun inzet bij de verdere realisering van het Van Doesburg –Rinsemahuis. De geplande opleverdatum voor de woning is midden 2016.

- 34 -

- 35 -

Tentoonstelling Palet van het Interbellum

15/12/ 2013 verlengd t/m 30/03/ 2014

Vanaf zondag 15 december 2013 was er in Museum Dr8888 de derde grote tentoonstelling (blockbuster)

te zien onder de noemer Palet van het Interbellum, die de kunst, design en toegepaste kunsten

behandelt uit de periode tussen de twee Wereldoorlogen. De tentoonstelling was een reis terug in de

tijd en is samengesteld rondom het boek van kunstenaar Paul Citroen uit 1931 met de titel Palet.

Naast beeldende kunst en beeldhouwkunst was de tentoonstelling ingericht met meubels,

gebruiksvoorwerpen en architectuurschetsen uit deze periode. Daarnaast waren er films uit deze tijd te

zien zijn in het auditorium van het museum. Zo is een levendig beeld ontstaan van een van de meest

turbulente, creatieve en extreme tijdperken in de geschiedenis van Nederland en de rest van Europa.

Museum Dr8888 heeft voor deze tentoonstelling samengewerkt met Museum De Wieger in Deurne. De

tentoonstelling was aansluitend daar te zien. Ook heeft Museum Dr8888 veel medewerking mogen

ontvangen van o.a. Museum De Fundatie Zwolle, Centraal Museum Utrecht, Fotomuseum Rotterdam,

Galerie Berinson Berlijn, Museum Kranenburgh Bergen, Museum Belvédère Oranjewoud, Collectie Renée

Smithuis, en vele particuliere verzamelaars. Bij de tentoonstelling kwam een uitgebreide catalogus uit.

Holland Dada

12/04/2014 – 25/05/2014 Museum Drachten heeft van Gerard Stigter (K. Schippers) het complete Holland DaDa-archief

geschonken gekregen van het in 1974 gepubliceerde boek van Schippers. In 'Holland Dada' heeft K.

Schippers de roemruchte tournee gereconstrueerd. Het dadaïsme krijgt pas in de jaren vijftig en zestig

echte invloed. Het archief bevat alle belangrijke documenten die aan dit werk ten grondslag liggen. Deze

schenking is zeer waardevol want het archief is een ondersteuning van de betekenis van Museum

Dr8888 als hét Dada museum van Nederland. In het kader van deze uitzonderlijke schenking werd een

tentoonstelling ingelast gewijd aan dit archief en de betrokken kunstenaars. De tentoonstelling bevatte

ook bruiklenen van particulieren, waaronder twee topwerken van Otto van Rees en twee foto’s van Man

Ray, een film van Karin Post. Post initieerde en choreografeerde de televisiefilm l'Aubette, la grande

salle des Fêtes, VPRO 1996, Choreografe Karin Post raakte onder de indruk van de mogelijkheden die Van

Doesburgs markante zaal De Aubette in Straatsburg (1928) biedt. Zij wist kunsthistorica Els Hoek en

filmregisseur Frank Alsema te winnen voor haar plan om twaalf kunstenaars/beschouwers waaronder K.

Schippers ter plekke uit te nodigen voor een goed gesprek over deze spil van De Stijl. De gesprekken

worden afgewisseld door dans en videokunst. Daarnaast werd een documentaire getoond over het leven

van Nelly van Doesburg door Hank Onrust. De film, met de titel: ‘Sta op en verander de hele rotzooi’,

geeft duidelijk de belangrijke rol aan, die zij, ook nog lang na de dood van haar man in 1931, speelde in

het uitdragen van de avant-gardistische ideeën van De Stijl. Nelly van Doesburg overleed in 1975 Wat er

- 36 -

allemaal met en vooral door haar gebeurde wordt in de film verteld door haar nicht en biografe, Wies

van Moorsel en de dichter K. Schippers.

Singelland vanaf 9 april (zie hoofdstuk Educatie)

Vergaren en bewaren 07/06/2014-17/08/ 2014 Deze zomertentoonstelling ging over het fenomeen verzamelen en bewaren van collecties. Het toonde in zes zalen collecties van particuliere verzamelaars die Museum Dr8888 geschonken of in langdurig bruikleen heeft gekregen. Het betreft de collecties van de familie Brandsma, van oud conservator Gosse Sierksma (via de Stichting met dezelfde naam). Via de Ottema Kingma Stichting een collecties van de familie Van der Kerk. Daarnaast waren ruim 30 werken te zien van de bekende Ploegkunstenaar Hendrik Werkman uit de collectie van de familie en een bijzonder overzicht van de portretten van kunstenaar Jacob Nieweg. Thijs Rinsema Jr. heeft voor deze tentoonstelling een prachtige catalogus samengesteld en was medecurator.

Dam Jaarsma, verzamelaar van de Friese Wouden

- 37 -

23/08/2014– 05/10/2014 In het kader van 100 jaar Dam Jaarsma heeft Museum Dr8888 i.s.m. Stichting 100 jaar Dam Jaarsma de tentoonstelling Dam Jaarsma, verzamelaar van de Friese Wouden georganiseerd. De tentoonstelling toonde Jaarsma niet alleen als verzamelaar van volksverhalen, maar ook van o.a. kunst uit de regio, kwartetspellen, archeologie, oude kaarten, houten schooltassen en almanakken. Een uitgelezen selectie wordt getoond waarbij de mens Dam Jaarsma tot leven komt via zijn verzamelwoede.

Solotentoonstelling Jan Ketelaar 24/08/2014 verlengd t/m 04/11/2014 Het werd tijd dat Museum Dr8888 een overzichtstentoonstelling zou wijden aan Drachtster kunstenaar/dichter Jan Ketelaar. Meer dan 70 beelden waren te zien, maar ook schilderijen, gedichten en een film over de kunstenaar. Daarnaast verzorgde Ketelaar optredens als dichter en werd een dichtbundel uitgebracht met zijn werk door Jan Hofstra van het Karmelklooster in Drachten. Ketelaar is ook directeur van Potzenmakerij Ketelaar. De Potzenmakerij is een arbeidscollectief: “We proberen serieuze grappen te maken. Dat lukt niet altijd, soms wordt het ook gewoon mooi. Dat is geen ramp hoor.” Ketelaar woont en werkt in Drachten.

Jan Ketelaar heeft op zijn eigen wijze zijn tentoonstelling ‘gedicht’. Op zondag 9 november hebben de burgemeester, wethouders en raadsleden hun lievelingsgedichten voorgelezen uit de bundel ‘van een man die dacht ik wil niet meer denken’.

- 38 -

Jan Ketelaar plaatst beeld op het

Museumplein

Nostalgisch Friesland verbeeld 1910-1950: Jan Planting en Ids Wiersma 11/10/2014 -16/11/2014

- 39 -

Honderden tekeningen, snelle schetsjes, etsen en aquarellen hebben de Friese kunstenaars Jan Planting (Drachten, 27 mei 1893 - 29 november 1955) en Ids Wiersma (Brantgum, 21 juni 1878 - Dokkum, 24 augustus 1965) gemaakt van hun geliefde Heitelân. Museum Dr8888 heeft meer dan 3000 van hun werken op papier uit de eigen collectie ondergebracht in de zogenaamde topografische atlas.ii In deze tentoonstelling lag het accent op beelden uit de Friese Wouden. Prachtige aquarellen werden afgewisseld door Rembrandteske etsen. Het is het Friesland dat we kennen van oude foto’s en van de verhalen over vroeger, en dat we met enige moeite nog steeds herkennen. Het Friesland van de kronkelende stroompjes, ploegende paarden en weidse vergezichten, maar wat ook terugkwam in de tentoonstelling is de transformatie van Drachten van dorp naar stad.

3 Generaties Werkman

29 /11/2014 – 21/06/2015

Bijna zeventig jaar na de dood van H.N Werkman brengt Museum Dr8888 een unieke tentoonstelling

over drie generaties Werkman. De vierde blockbuster op rij. Met 3 generaties Werkman biedt Museum

Dr8888 de bezoeker, naast een groot aantal niet eerder getoonde werken van Hendrik Werkman, een

kennismaking met de twee volgende generaties.

H.N. Werkman (1882-1945)

In de tentoonstelling 3 generaties Werkman waren meer dan driehonderd druksels, aquarellen, schilderijen, grafieken en tekeningen van De Ploeg-kunstenaar Hendrik Werkman te zien. Veel van deze werken zijn nog nooit eerder geëxposeerd. Naast de druksels van Werkman zijn ook werken van andere Ploegleden te zien, zoals Jan Wiegers, Jan Altink en Johan Dijkstra.

C.K.V.J. Werkman (1921)

Zoon Tap Werkman heeft in de loop der jaren een enorm oeuvre opgebouwd dat niet onderdoet voor dat van zijn vader. Er is uit ruim 700 objecten een selectie gemaakt van ca. 130 werken die tijdens de tentoonstelling te zien zijn. Tap heeft ook een nauwkeurig archief opgebouwd van zijn familiegeschiedenis. Dit archief bestaat onder andere uit uniek fotomateriaal. Delen daarvan zullen ook te zien zijn in de tentoonstelling. A.M.A.K. Werkman (1960) De creativiteit van kleinzoon Arne Werkman uit zich in een andere discipline: de muziek. Zijn composities worden veelvuldig uitgevoerd in het binnen- en buitenland door vooraanstaande musici. In het auditorium van Museum Dr8888 zullen regelmatig concerten worden gegeven van de composities van Arne Werkman. De concerten worden uitgevoerd door verschillende bekende musici zoals Manja Smits en Sabine Wüthrich.

ii *Deze tentoonstelling is opgedragen aan kunsthistorica Drs. Betty Rozema-Früchnicht die met haar jarenlange werk als vrijwilliger de topografische atlas van het museum voor het publiek heeft ontsloten.

- 40 -

Naast de tentoonstelling en de concerten is er in het auditorium ook een film over Tap Werkman te zien met o.a. een interview en mooie beelden van zijn werk. Ook is verschenen de tentoonstellingscatalogus Werkman, 3 generaties met daarin opgenomen een CD met composities van Arne Werkman. Daarnaast zijn er lezingen georganiseerd i.s.m. de Stichting Werkman 2015.

- 41 -

Nieuwe satellietlocatie Museum Dr8888 In het kader van een langdurige samenwerking tussen de innovatieve zorginstelling Sûnenz en Museum Dr8888 is het museum gevraagd om een expositieruimte te creëren in de centrale hal aan de Burgemeester Wuiteweg . Het is een satellietlocatie van Museum Dr8888 waar curatoren Paulo Martina (directeur Museum Dr8888) en Hester Jenkins (hoofd educatie Museum Dr8888) samen hedendaagse tentoonstellingen organiseren.

HHHH in DR8888 23 /05/2014 - 09/05/ 2014 Museum Dr8888 en Sunenz trappen de samenwerking af met een tentoonstelling in Sûnenz waarin humor en ironie centraal staan. Museum Dr8888 heeft vijf toonaangevende hedendaagse kunstenaars benaderd die humor op de een of andere manier gebruiken in hun kunst: als (politiek) wapen, als middel tot relativering of als stijlmiddel. Er zal werk te zien zijn van o.a. Fluxus kunstenaars Bob Lens en Willem de Ridder, maar ook hedendaagse kunstenaars als Kamagurka, , Reinier Lagendijk, Jacques Meijer, Koos van der Sloot, Helmut Smits, Leonard van Munster, Machiel Braaksma en Daniël Levy. Deze tentoonstelling is indicatief voor het programma van dit jaar waarin de trefwoorden hedendaags, onverwacht, kwaliteit, avant-garde en humor de boventoon voeren. In de centrale hal van Sûnenz, maar ook in de gangen zal werk komen te hangen. Museum Dr8888 heeft ontwerper John Bosma van Studio Schuim benaderd om het ontwerp te maken voor de tentoonstelling. Het programma zal ieder half jaar wisselen. HHHH in Dr8888 is de eerste tentoonstelling op deze locatie, een expositie waarin humor en ironie centraal staan.

Tap Werkman

29/11/2014 - 1/06/2015

In het kader van de grote tentoonstelling 3 generaties Werkman toont Museum Dr8888 in Sunenz

andere werken van Tap Werkman met in de vitrine facsimile’s van The Next Call van H.N. Werkman

- 42 -

Afbeelding uit collectie Museum Dr8888 op de cover

- 43 -

In 2014 verschenen de volgende tentoonstellingspublicaties: Vergaren en bewaren Verschenen bij de gelijknamige tentoonstelling in Museum Dr8888 Auteurs: Thijs Rinsema, met voorwoord door Paulo Martina Uitgave: Museum Dr8888 ISBN: 978-90-95615-338-0 3 generaties Werkman Verschenen bij de gelijknamige tentoonstelling in Museum Dr8888 en Sûnenz Auteurs: Paulo Martina, Annemieke Keizer-Sloff Uitgave: Museum Dr8888 en Bornmeer ISBN: 978-90-77169-23-0

Onderzoek: Standards in Architectural Paint Research Verschenen naar aanleiding van het 5th International Conference on Architectural Paint Research, Stockholm 12-15 maart 2014. Redactie : Lisa Nilsen en Kathrin Degerblad Hoofdstuk: The Van Doesburg Rinsema project in Drachten and Amsterdam: an unorthodox consonant Auteurs: Mariël Polman, Luc Megens, Paulo Martina en Arie Wallart Uitgave: Archetype Publications ISBN: 978-1-909492-17-2 Nieuwsbrief Dit jaar verschenen vijf nieuwsbrieven van de Vrienden van Museum Dr8888 waarmee belangstellenden op de hoogte werden gebracht van de verschillende activiteiten van Museum en Vrienden, en tentoonstellingen. Daarnaast vijf email-nieuwsbrieven voor de vrijwilligers met vergelijkbare inhoud, aangevuld met intern nieuws. Info-leaflets Bij de opening van 3 generaties Werkman verscheen een info-leaflet met een beschrijving van de tentoonstelling dat voor € 1,- werd verstrekt. Ook bij de tentoonstelling Palet van het Interbellum verscheen een uitgebreid info-leaflet waarop een aantal werken werden toegelicht. Deze was gratis. Bij verschillende, met name grotere tentoonstellingen worden up to date info-leaflets geproduceerd die elke bezoeker vaak gratis kan meenemen.

- 44 -

- 45 -

Door: Yvonne Kerremans, projectcoördinator In 2014 organiseerde of nam Museum Dr8888 deel aan de volgende evenementen en activiteiten: Voorstelling Bahnhof Drachten-Berlin 2 februari en 30 maart Centrum voor de Kunsten, De Meldij en Museum Dr8888 hebben de handen ineen geslagen en twee bijzondere voorstelling georganiseerd. Deze co-productie werd uitgevoerd in het kader van de expositie Palet van het Interbellum die te zien was in Museum Dr8888. Dirigent en zanger Marco Rypma en enkele leden van het theaterkoor Marcanto zijn de uitdaging aangegaan een voorstelling te maken die zich afspeelt in de periode van het interbellum. De voorstelling Bahnhof Drachten-Berlin is een samenspel van muziek, gedichten en film. Met muziek van o.a. Lehar, Abraham, Kalman en de Comedian Harmonists. MuseumMaandag & de burgemeester en debat cultuur met Sander Dekker 10 maart Museum Dr8888 was een van de musea die meedeed aan het door de Bankgiroloterij geïnitieerde format MuseumMaandag & de burgemeester. Tjeerd van Bekkum, burgemeester van onze gemeente Smallingerland was bereid om voor één dag directeur van ons museum zijn. ’s Avonds was staatssecretaris van cultuur, de heer Sander Dekker te gast in een debat in het auditorium van Museum Dr8888 en heeft het Salon- en dansorkest Decadentia een optreden verzorgd. Concert Bonjour, Adieu! 23 maart Uitvoerenden: Sabine Wühtrich, sopraan / Roel Stern, fluit, piccolo / Suzanne Dijkstra, altviool / Manja Smits, harp. Het programma omvatte composities van Darius Milhaud, Maurice Ravel, André Caplet, Arne Werkman en Luciano Berio. Het uitgangspunt is geweest de kleine cantate "Adieu" van de typische interbellum-componist Darius Milhaud, omgeven door tijdgenoten Ravel en Caplet, en gecompleteerd door de meer hedendaagse uitwerkingen van de vernieuwingen uit het interbellum door de Nederlander Arne Werkman en de Italiaan Luciano Berio. MuseumMaandag ouderenfondsen 19 mei Museum Dr8888 heeft ook meegedaan aan de door de Bankgiroloterij en Ouderenfondsen georganiseerd MuseumMaandag op 19 mei. Wij openden op 19 mei exclusief de deuren voor 65+-ers, hun mantelzorgers en vrijwilligers van het Nationaal Ouderenfonds. Op deze MuseumMaandag werd een gratis en een exclusief programma met een speciaal arrangement georganiseerd. Er was s o.a. een rondleiding door de tentoonstelling Holland Dada en een lezing van Henk Onrust over de documentaire ‘Sta op en verander de hele rotzooi’. Dag en nacht van de architectuur 21 juni ARK Fryslân organiseert jaarlijks een Dag en Nacht van de Architectuur. Dit jaar stond Drachten en het werk van de gebroeders De Boer centraal. Het programma Voor deze Dag en Nacht van de Architectuur heeft ARK Fryslân in samenwerking met Museum Dr8888 en Smelne’s Erfskip een uniek programma

- 46 -

samengesteld. Architecte Alenca Mulder heeft samen met haar vader en tevens architect Bertus Mulder, een lezing gehouden over het bouwhistorisch onderzoek naar de museumwoning in wording: het Van Doesburg-Rinsemahuis. Mariël Polman, specialist Kleur en Schilderingen bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) is ingegaan in op de ongewone kleuren van deze woning. Kunsthistoricus Bé Lamberts vertelde over zijn reis en zoektocht naar Sake Rienks de Boer in Nevada en spreekt Potzenmaker Jan Ketelaar vanuit het DaDasein over duiten en zakjes. UitMarkt Leeuwarden 31 augustus Museum Drachten heeft zich tijdens de jaarlijkse Uitmartk in Leeuwarden gepresenteerd en o.a. door middel van een mini-expositie van het werk van Jan Ketelaar die op dat moment een tentoonstelling had in het museum. Culturele Zondag ‘Feest van the Roaring Twenties’ 7 september Op 7 september heeft Museum Dr8888 de vierde editie van Culturele Zondag georganiseerd. Met Het Feest van the Roaring Twenties gingen we terug in de tijd en herleefden de roerige jaren ’20 en ’30 op het Museumplein van Drachten. De zondag begon om 11:00 uur met een koffieconcert in het auditorium. Een prachtig optreden van harpiste Manja Smits en tenor Joost van der Linden met hun Songs from the Isles. Rond 13:00 uur vond de aftrap plaats van het programma op het plein. Het was een mooie, zonnige dag en het Museumplein was goed gevuld met zo’n 1500 bezoekers die zichtbaar genoten van de muziek van o.a. Decadentia, dansoptredens van The Cotton Club en Dansida en mooie oldtimers. Opvallend was de leuke interactie met het publiek tijdens de optredens door de speciaal aangelegde ‘dansvloer’ te midden van de bezoekers die zelfs meedansten. Het Kinderatelier had een leuk programma gemaakt voor de kinderen van alle leeftijden en de knutseltafels waren bijna continu bezet gedurende het programma. De nagebouwde Brasserie l‘Aubette en de tenten met de hapjes en drankjes zorgden voor een gezellige sfeer deze mooie zondagmiddag. Open Monumentendag 13 september Op de Open Monumentendag kon door de deelnemers kennis worden gemaakt met de monumenten en cultuurhistorie in de omgeving. Het landelijke thema was ‘Op Reis’. In ons museum werd een presentatie gegeven over de historie van het Moleneind met de vaart en de geschiedenis van de tram en trein. Bridgetoernooi 20 september Ook dit jaar was Museum Dr8888 een van de deelnemende locatie van de Drachtster Carillon Kroegentocht. Bijna 70 enthousiaste bridgers hebben een partijtje in het café van Museum Dr8888 gespeeld. Het was weer een geslaagde dag. Drachtster Zondag 28 september De Drachtster Zondag is de dag waarop alle Drachtster culturele instelling zich presenteren met hun programma’s voor het nieuwe culturele seizoen. Ook op deze dag waren de weersgoden ons goed

- 47 -

gezind, het was weer heerlijk weer. Het thema van de dag was ‘Smaakmakers’en dat werd door de instellingen zowel letterlijk als figuurlijk opgevat en uitgewerkt. Het museum had daarvoor samen met de Lawei en de Meldij een theekoepeltje op het plein geplaatst waar de gasten konden daar genieten van een heerlijk kopje thee, met door de kinderen gemaakte Mozart Kugeln en versierde cupcakes. Een muziekgroepje op de achtergrond zorgde voor de sfeer. Ook deze Culturele Zondag was voor de deelnemers en de bezoekers weer een geslaagde dag. Rabo Museumdag 25 oktober Ook in 2014 was Museum Dr8888 weer één van de musea die door de leden van de Rabobanken van Noord Nederland gratis kon worden bezocht. Meer dan 100 bezoekers hebben hier gebruik van gemaakt. Overdracht Van Doesburg Rinsemahuis 31 oktober Op vrijdag 31 oktober heeft de Gemeente Smallingerland het pand Torenstraat 3 te Drachten overgedragen aan de Stichting van Doesburg-Rinsemahuis. Met deze feestelijke gebeurtenis is een zeer belangrijke stap gezet naar de realisatie van het Van Doesburg-Rinsemahuis. Ook voor het museum een historisch dag na twee jaar voorbereiding was het eindelijk zover.

- 48 -

Hedy D’Ancona (links) in gesprek met wethouder Cultuur Smallingerland Marja Krans

Cultuurkaravaan Fonds Cultuurparticipatie: Kunst voor het Leven in Drachten 27 november

Cultuurparticipatie heeft een belangrijk positief effect op de vitaliteit, de gezondheid en het welzijn van ouderen. Door de krachten te bundelen kunnen de sectoren cultuur, zorg en welzijn een positieve bijdrage leveren aan de participatie van ouderen in de samenleving. Het Fonds voor Cultuurparticipatie trekt met de Karavaan: Kunst voor het Leven het land in ( 10 steden) om met mensen te spreken die betrokken zijn bij het ontwikkelen van beleid en projecten op het terrein van ouderen en cultuur. Donderdag 27 november heeft de karavaan Drachten bezocht. Museum Drachten heeft het initiatief genomen en actief geparticipeerd in de realisatie van de dag en het middagprogramma heeft plaatsgevonden in het auditorium van het Museum. Het programma bestond uit een talkshow, met als dagvoorzitter Hedy d ‘Ancona, afgewisseld met optredens samengesteld i.s.m. Gemeente Smallingerland. Mw. D’Ancona ging in gesprek met Wethouder Cultuur Smallingerland Marja Krans, wetenschappers, welzijns- en kunstinstellingen over de culturele uitdagingen van een krimpregio, maar ook met ouderen zelf over de vraag: hoe wil jij later oud worden? Het gesprek wordt afgewisseld met interviews en inspirerende optredens van o.a. cabaretier Rients Gratama, dameskoor FFF en harpiste Manja Smits. Tijdens het middagprogramma werd het nieuwe project Onvergetelijk, voor mensen met Alzheimer en de nieuwste tentoonstelling 3 generaties Werkman op een actieve manier gepresenteerd. Na afloop was er gelegenheid om de tentoonstelling te bezoeken en/of in gesprek te gaan met adviseurs van het Fonds voor Cultuurparticipatie over de ouderenregeling Brôchjelezingen in Museum Dr8888 Vanaf eind 2013 werd de traditionele brôchjelezingen in Museum Dr8888, na 4 jaar afwezigheid weer opgepikt. Tijdens de inspirerende lunchlezing met een broodje waren de volgende sprekers uitgenodigd.

- 16 januari de heer Pieter-Jan Varekamp, directievoorzitter Rabobank Drachten-Ureterp en Burgum-De Lauwers. Hij ging in zijn lezing in op de actualiteit rondom de Rabobank, zowel nationaal als lokaal.

- 6 maart de heer Rob Bats, waarnemend burgemeester van Terschelling en oud-burgemeester van Haren. Het thema van zijn lezing "Haren 2014".

- 24 april de heer Ferd Crone, burgemeester van Leeuwarden. In zijn lezing als burgemeester van Leeuwarden de gemeente Smallingerland/Drachten een spiegel voorhouden.

- 49 -

- 23 oktober de heer Jelko van der Wiel, voorzitter van SC Heerenveen. Thema: SC Heerenveen, bestuurlijk, financieel, risico’s, faam

- 27 november de heer Jetze Botma, tot voor kort directeur bij BD Kiestra Lab Automation Het thema van zijn lezing: "een innovatieve wereldspeler uit Drachten"

- 50 -

Foto Paulo Martina op website Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018

- 51 -

In september 2013 werd bekend dat een internationale jury Leeuwarden koos als Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. Het kabinet heeft zich daar in november 2013 bij aangesloten. Jaarlijks dragen twee steden de titel Culturele Hoofdstad van Europa. Voor 2018 mogen Nederland en Malta een stad aanwijzen. Eerder is de Maltese hoofdstad Valetta al benoemd tot culturele hoofdstad. Het doel hiervan is de rijkdom, de verscheidenheid en de gemeenschappelijke kenmerken van de Europese culturen tot hun recht te laten komen en ertoe bij te dragen dat de burgers van de Europese Unie elkaar beter leren kennen. Mede dankzij de participatie van Museum Dr8888 in het bidboek is Leeuwarden als winnaar uit de bus gekomen. 2014 was het jaar waarin de organisatie tot stand kwam. Het bleef heel lang stil, maar vanaf september 2014 kwam er weer schot in. De organisatie is bijna compleet, er werden werkbezoeken gebracht bij de 41 bidboekprojecten en ieder kreeg een producer aangesteld. De Stichting Leeuwarden 2018 heeft eind 2014 de Vlaming Lieven Bertels tot artistiek directeur benoemd. Hij moet het programma ontwikkelen waarmee de stad invulling zal geven aan haar verkiezing tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018.

Museum Dr8888 heeft ook niet stilgezeten. Er is in 2014 een internationaal netwerk opgezet waarmee samen een Europese aanvraag voor een subsidie is opgesteld. Daarnaast is een begin gemaakt aan de invulling van de projecten 2016-2018. Ook is er een begin gemaakt met het businessplan en zijn de netwerken in het buitenland bestendigd en uitgebreid.

Beknopte opsomming van de projecten van Museum Dr8888:

2015-2018 opzetten stichting, restaureren en exploiteren van Museumwoning Van Doesburg-Rinsemahuis.

2016 ihkv Dada 100 jaar (1916-2016) grote internationale tentoonstelling (werktitel) Holland Dada and the International Context.

2017 De Stijl 100 (1917-2017), met o.a. een internationale tentoonstelling De Stijl in Dr8888, de tentoonstelling César Domela en De Stijl, tentoonstelling Victor Vasarely en de tentoonstelling Van Doesburg en De Aubette Straatsburg.

2018 Dit jaar verschillende projecten onder de noemer Dada en De Stijl in Dr88888888, met kunstenaars uit Friesland, Nederland en Europa die in hun werk refereren aan het gedachtengoed van de historische avant-garde. Onder andere een tentoonstelling over kunstenaar Siep van den Berg.

- 52 -

- 53 -

Door: Hester Jenkins, Combifunctionaris

De focus van de afdeling educatie voor de periode 2013/2014 is de bestendiging en de verdere uitbreiding van het educatieve aanbod voor scholen. Daarnaast bestaat de opdracht uit het verder werken aan de zichtbaarheid van het Museum Dr8888 als aansprekende cultuurplek voor jongeren en kinderen uit de omgeving van Smallingerland.

Een derde poot van de museumeducatie is het Kinderatelier en de afdeling educatie inzetten als podium en broedplaats voor jongeren die een opleiding doen in de kunstensector in Noord-Nederland en omstreken. Te denken valt aan studenten van Minerva, NHL, AVP en ROC Friese Poort Art & Design. Waarbij de werkzaamheden van de studenten en de door hen gegenereerde projecten beschikbaar komen voor de jeugdige bezoekers van het museum.

De missie van de museumeducatie is de jeugd bekend maken met Museum Dr8888, de Papegaaienbuurt, het Van Doesburg-Rinsemahuis en de belangrijke cultuurhistorische gebeurtenissen die de Rinsema’s verbonden met de avant-gardestromingen van het Dadaïsme en De Stijl. In dat kader werken het museum o.a. samen met de culturele instellingen van Drachten, zoals de Lawei, De Meldij, Bibliotheek Drachten en de Galerij.

Educatieteam Dit jaar is de educatieafdeling ondersteund door groot aantal stagiairs, vrijwilligers en andere partijen die zich hebben verbonden aan het realiseren van educatieve projecten in Museum Dr8888. Hierdoor kon er grotendeels budgetneutraal gewerkt worden, terwijl professionele producten werden gerealiseerd.

Binden van vrijwilligers en stagiairs

Sinds 2014 heeft afdeling educatie een accreditatieprocedure ondergaan, waardoor het museum nu het certificaat ‘Erkend Leerbedrijf’ heeft voor fotografie, Art & Design en grafische vormgeving. De MBO- en HBO opleidingen bieden leerlingen aan, zoals van Minerva Academie Groningen, Minerva Academie voor Popcultuur, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, ArtEZ (Zwolle) en de Reinwardt Academie (Amsterdam). Een belangrijk contact is gelegd met de RUG. Er wordt gewerkt aan de samenwerking met studenten van de RUG.

Daarnaast heeft de combinatiefunctionaris twee maal een werk/vergaderlunch verzorgd, drie maal een opleidingsdag in Amsterdam en Drachten en een werkreis georganiseerd naar het MUHKA (Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen). Hiermee wordt de samenwerking tussen de verschillende stagiairs en vrijwillige medewerkers versterkt.

Een andere verbindende factor is het mogelijk maken van projecten door middel van fondsenwerving. Dit jaar hebben we financiële middelen kunnen genereren bij Stichting Albino, Rabobank Drachten, Prins Bernhard Cultuurfonds, KEK en een privaat educatief leerkrachten fonds uit Friesland. In totaal is voor ca. € 15.000,- aan financiële middelen geworven ten behoeve van de educatieve projecten in het museum.

Een belangrijk onderdeel van het binden van de stagiairs en vrijwilligers is het generen van publiciteit voor de door deze medewerkers ontwikkelde educatieve projecten. Zo heeft het museum een kick-off georganiseerd met de Museumtour Dr8888 in Stijl, waardoor Wethouder Cultuur Gemeente Smallingerland, Marja Krans, aan de vrijwilligers en stagiairs is voorgesteld en het nieuwe educatieve product in verband is gebracht met de lancering van het Jeugdcultuurfonds Friesland. Bovendien zijn onze grote subsidiegevers zoals de Gemeente Smallingerland, de Rabobank en de scholen op de hoogte

- 54 -

gesteld van de nieuwe educatieve projecten in het museum. OBS De Tille heeft met groep 7/8 die dag de Museumroute door Drachten gelopen (ca. 26 leerlingen). Televisie (www.gptv.nl) en kranten hebben aan de kick-off aandacht besteed (o.a. Friesch Dagblad, Actief, Breeduit, Drachtster Courant, Leeuwarder Courant).

Uitbreiding educatief aanbod Het is van belang om de museumeducatieprojecten en museumschoolbezoeken een vaste plek te geven in het curriculum van de scholen in Smallingerland. Het Museum Dr8888 wil de werkzaamheden rondom museumeducatie inbedden in de eigen organisatie en heeft daarvoor een toekomstvisie opgesteld. In dat verband wordt contact onderhouden met Tresoar, Museumfederatie Fryslan, Keunstwurk, Ateliers Majeur, De Meldij, Lawei, Bibliotheek Drachten, WizeNoze, Kunsthuis Syb, ArtEz, NHL, Academie voor Popcultuur, Minerva Academie Groningen, ROC Friese Poort Drachten, Fries Museum Groninger Museum, Stedelijk Museum Assen, Stedelijk Museum Amsterdam, Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen e.a.

Projecten:

1. Museumkist Dr8888 in Stijl/Decor in Stijl (KEK): een projectkist voor schoolklassen over De Stijl desgewenst in combinatie met het verhaal van de Odysee, Peer Gynt of Midsommernacht (samenwerking tussen het Museum Dr8888, de Bibliotheek, De Meldij, Galerij en de Lawei).

2. Museumtour Dr8888 in Stijl via de gratis app van IZI.Travel. Museum Dr8888 heeft hiermee een gratis digitale route door Drachten met een quiz voor de bovenbouw van de basisschool en onderbouw van de middelbare school.

3. Alzheimerprogramma Onvergetelijk Dr8888: Museum Dr8888 is uitgekozen door het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum om aan dit project mee te werken. Voorbereidingen zijn in gang gezet, rondleidingen beschikbaar voorjaar 2016.

4. Kijkwijzer per tentoonstelling voor bovenbouw basisscholen en onderbouw middelbare scholen, speurtochten, kleurplaten, vouwdoosjes, flipboekjes etc.

5. Digitaliseringsproject in samenwerking met Wizenoze, waardoor de belangrijkste informatie over het museum, de cultuurgeschiedenis van Drachten en de museumcollectie voor kinderen online beschikbaar komt in een ‘search kids oplossing’, vergelijkbaar met het idee van een werkstukbegeleider.

Zichtbaarheid van het Museum Dr8888 als aansprekende cultuurplek voor jeugd Op basis van het Plan van aanpak Bekendheid Museumeducatie (21-8-2013) is gewerkt aan een verdere ruchtbaarheid geven aan Museum Dr8888 als educatieve instelling. Er worden diverse publieksactiviteiten voor alle leeftijdsgroepen georganiseerd ten behoeve van de jeugd in Smallingerland en omstreken. De gegenereerde publiciteit trekt de verdere aandacht van jongeren, leerkrachten en ouders, waardoor schoolprojecten en vrij bezoek van kinderen en jongeren worden uitgebreid.

1. Kinderatelier Programmering & ontwikkeling flyer

2. ROC Lustrum Promotie Museum Dr8888 en Workshops voor docenten in Leeuwarden. Dit was een congres ten behoeve van ca. 950 ROC docenten.

- 55 -

3. Promotie High Tea voor docenten basisscholen Drachten in de Lawei. Dit was een inspiratiemiddag voor docenten van de basisscholen in Drachten (select gezelschap).

4. Workshop Dada-doosje & voordracht Educatieaanbod Museum Dr8888 op de Inspiratiedag personeel (150 leerkrachten uit Noord-Nederland) OPO Furore

5. Samenwerking met alle culturele instellingen Smallingerland: Bibliotheek, De Meldij, Galerij en Lawei binnen KEK.

6. Culturele Zondagen/Drachtster Zondagen Kinderactiviteiten: workshops en flyeren voor Kinderatelier.

7. HHHH in Dr8888, samenwerking met Sûnenz ZuidOostZorg, brengt kunst laagdrempelig naar ouderen, mantelzorgers en bezoekers toe.

8. Uitbreiding vrijwilligers educatieteam. Werven bij Vrienden, via vrijwilligers, Talant en Facebook.

Podium en broedplaats voor jongeren Museum Dr8888 is bekend bij de ROC Friese Poort en alle HBO opleidingen uit de omgeving. De educatieafdeling van het museum is gecertificeerd om studenten van deze opleidingen te begeleiden met hun stage. Jongeren kiezen voor Museum Dr8888 als belangrijke plek om uitvoering te geven aan projecten en presentaties. Een selectie:

1. Salon voor de Radicale Middelmatigheid, Filosoferen over Privacy en Mediawijsheid met stagiair Shawn Buckles van de Minerva Academie voor Popcultuur. Vier bijeenkomsten met 15 tot 25 deelnemers in de leeftijd van 20 tot 50 jaar. Reader Salon voor de Radicale Middelmatigheid.

2. Workshop Spelen met Licht van Frouckje Jagersma gelinkt aan Volksverhalenverteller Dam Jaarsma (in 2013 afgestudeerd aan de Minerva Academie Groningen).

3. Workshop De kunst van het betekenis lozen door Maud van Maarseveen, dadaïstisch componeren met een WC-rol (student Minerva Academie voor Popcultuur).

4. Workshop Eat-Art- eten met kunst, kunst-eten met Natasha Taylor en Selina Klarenbeek, een futuristisch diner waarbij kunst, eten en filosofie kruisen (in 2011 afgestudeerd aan de Minerva Academie voor Popcultuur).

5. Kijkwijzer over Museum Dr8888 door student Sabine Broekema van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL).

6. Ontwikkeling nieuw educatief materiaal, zoals Wauw-Kijkwijzer en Mix en Koppelspel met Wendy Jonink van ArtEZ Zwolle.

7. Workshop Chinese Draak met Maaike Zwaan van Minerva Academie Groningen.

8. Onderzoek Alzheimer projecten nationaal en internationaal door Ilja Proost van de Reinwardt Academie.

9. Bezoek van docenten van AVP, o.a. Jan Pier Brands en Hugo Engwerda met hun productiehuis (het equivalent van een werkgroep).

- 56 -

10. Inspiratiemiddag en eindpresentatie kunstklas VHS Singelland met het thema ROEM en bezoek van alle klassen van het VHS Singelland. Bezoek van ca. 250 leerlingen.

- 57 -

De persaandacht voor Museum Dr8888 was in 2014 groot. Over het museum, de tentoonstellingen en de vele andere activiteiten werd nationaal uitvoerig bericht. Vele vakbladen in zowel regionaal- als nationaal berichtten ook in 2014 nog over de activiteiten, onderzoeken ed. die het Museum in 2014 onderging.

Een keuze uit de persaandacht voor de verschillende tentoonstellingen:

Tentoonstelling Palet van het Interbellum

15/12/ 2013 verlengd t/m 30/03/ 2014

Uitgebreid stuk in o.a. de Telegraaf, Friesch dagblad, Leeuwarder Courant, de Moanne

Op de cover van Avro Cultuurmagazine en uitgebreid artikel

Op de cover van Museumtijdschrift/museumjaarkaart en uitgebreid aandacht

Artikelen in o.a. Bildtse Post, Brabant Cultureel

Item bij Omrop Fryslân

Veel artikelen in Drachtster Courant, Actief en Breeduit, Pluskrant

Artikel Telegraaf

- 58 -

Holland Dada

12/04/2014 – 25/05/2014

Uitgebreid stuk in o.a. de Trouw, Dagblad van Het Noorden, Leeuwarder Courant, De Moanne en

ENSAFH

Op NOS journaal digitaal,

Als nieuws Museumtijdschrift/museumjaarkaart en kunstinzicht

Veel artikelen in Drachtster Courant, Actief en Breeduit, pluskrant

Vergaren en bewaren 07/06/2014-17/08/ 2014

Veel artikelen in plaatselijke bladen, zoals Actief ( 1 juni en 11 juni) en Pluskrant (4 juni) Friesch Dagblad 2 juli Drachtster Courant 4 juni en Breeduit 3 juli

Dam Jaarsma, verzamelaar van de Friese Wouden 23/08/2014– 05/10/2014

Uitgebreid stukken in o.a. De Telegraaf ( 4 september) Leeuwarder Courant, De Moanne en

Smelne’s erfskip

NPO Radio 1, 'Radio Een Vandaag' 28 augustus. RTV Kanaal 30 22 april

Veel artikelen in Drachtster Courant, Actief en Breeduit, Pluskrant, Friesland Agenda

Solotentoonstelling Jan Ketelaar 24/08/2014 verlengd t/m 04/11/2014

Uitgebreid stukken in o.a. Leeuwarder Courant (23 augustus), en Beelden Magazine ( 3#2014,

jaargang 17, nr. 67)

Veel artikelen in Drachtster Courant, Actief en Breeduit, Pluskrant, Friesland Agenda

Nostalgisch Friesland verbeeld 1910-1950: Jan Planting en Ids Wiersma 11/10/2014 -16/11/2014

Uitgebreid artikel (dubbele pagina) in Trouw over Jan Planting (20 mei)

Kunstkrant november/december nummer

Artikelen in Drachtster Courant, Breeduit, Pluskrant, Friesland Agenda

- 59 -

- 60 -

3 Generaties Werkman

29 /11/2014 – 21/06/2015

Uitgebreid artikel (hele pagina) in Dagblad van het Noorden (11 december) Leeuwarder Courant

(11 december), Friesch Dagblad (3 december)

Kunstkrant november/december

Artikelen in Drachtster Courant, Breeduit, Pluskrant, ondernemers krant, Friesland Agenda

Nieuwe satellietlocatie Museum Dr8888 HHHH in DR8888 23 /05/2014 - 09/05/ 2014

Uitgebreid stukken in Leeuwarder Courant ( 22 mei en 2 april)

Veel artikelen in Drachtster Courant, Actief en Breeduit, Pluskrant en Woudklank

Algemeen Veel artikelen over onze activiteiten zijn voornamelijk verschenen in de regionale bladen, maar ook interviews, zoals in de OF van april een uitgebreid interview met Paulo Martina. Over de tentoonstellingen een uitgebreid artikel in Kijk op het Noorden ( nr. 386 jaargang 45, 2014)

- 61 -

Personeel De organisatie van Museum Drachten bestaat op 31 december 2014 uit 11 werknemers en gemiddeld 75 vrijwilligers.

Op basis van een vast dienstverband waren er gedurende het jaar 5,41 fte in dienst. Op basis van een tijdelijk dienstverband 2,36 fte.

Personele samenstelling

Directie:

- Paulo Martina, directeur/bestuurder; - Yvonne Kerremans, projectcoördinator en adjunct;

Personeel:

- Thamar Beckx, communicatie en pr;

- Wilhelm Boendermaker, conciërge;

- Ramona Dumas, collectiebeheer en tentoonstellingen;

- 62 -

- Nicole Hoekstra, financiële administratie;

- Hester Jenkins, educatiemedewerker

- Annemieke Keizer, collectiebeheer en kennismanagement;

- Marieke Langhout, collectieregistratie en adm. Ondersteuning;

- Pieter van der Linde, technisch medewerker; - Karla Zwart, directiesecretaresse; In 2014 hebben we dankzij de gemeente Smallingerland twee (tijdelijke)krachten in dienst kunnen nemen in het kader van onze deelname aan Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018. Dankzij deze versterking van het team zijn we beter in staat de aankomende projecten te organiseren.

2014 was ook het jaar om kritisch te kijken naar de geformuleerde functieomschrijvingen. De directie heeft nieuwe functieomschrijvingen geformuleerd die beter passen bij de werkzaamheden van het personeel. Dit is in goed overleg gebeurd. De volgende functies zijn (op)nieuw omschreven:

Projectcoördinator

Directiesecretaresse

Medewerker pr-communicatie en marketing

Medewerker collectie onderzoek

Medewerker Collectiebeheer

Medewerker financiële administratie

Technisch medewerker

Conciërge

- 63 -

Door: Ankie Hofma, vrijwilligerscoördinator

Museum Dr8888 is grotendeels afhankelijk van de inzet van vrijwillige medewerkers. Uit het oogpunt van professionaliteit en continuïteit worden bepaalde eisen gesteld aan de kwaliteit van de vrijwilligers. Vrijwilligers zetten zich in waar zij het meeste plezier beleven, waar hun inzet wordt gewaardeerd en waar de aansturing en begeleiding goed zijn georganiseerd. Museum Dr8888 beschikt over een vrijwilligerscoördinator – Ankie Hofma ook werkzaam als vrijwilliger- die aangestuurd wordt door Yvonne Kerremans- Projectcoördinator-. Bij elke grote tentoonstelling geeft directeur Paulo Martina een introductie voor de vrijwilligers.

In het jaar 2014 hebben wij de volgende ontwikkelingen verwezenlijkt:

Intake gesprekken Deze worden gevoerd door Ankie Hofma. De vrijwilligers melden zich via de site van Museum Dr8888, via het vrijwilligersbureau Talent te Drachten en via het informele circuit . Na 2 maanden vindt er een gesprek plaats met de coördinator en volgt na beider goeddunken en tevredenheid een vrijwilligerscontract.

Werkgroepjes In 2014 zijn we gestart met vier werkgroepen die de aspirant vrijwilliger opleiden:

• Werkgroep Museum-café • Werkgroep Baliemedewerker • Werkgroep Gastvrouw/heer en suppoost • Werkgroep Sleutelhouders • Werkgroep Planning

De coördinator informeert bij de werkgroepen wat hun bevindingen zijn. Er volgt overleg met en rapportage aan Yvonne Kerremans. De vrijwilligers worden geïnformeerd middels de nieuwsbrief die ongeveer eens per 2 maanden wordt verstuurd. De coördinator onderhoudt de sociale contacten en is vraagbaak. Naast bovengenoemde vrijwilligers werken Ramona Dumas –Beheer Collectie- , Annemieke Keizer – Onderzoek collectie en rondleidingen- en Hester Jenkins – Coördinator educatie – met een team vrijwilligers die door hen opgeleid en begeleid worden.

O Werkzaamheden die aangestuurd worden door Ramona Dumas zijn: • Opbouw tentoonstellingen • Onderhoud depots • Scan en fotografeer werkzaamheden van de collectie • Registratie Topografische atlas • Registratie in programma Adlib • Bouwteam ten behoeve van op -en afbouw van tentoonstellingen

Werkzaamheden die aangestuurd worden door Annemieke Keizer zijn:

• Opleiden en begeleiden van rondleiders ten behoeve van de zgn. blockbuster-tentoonstellingen

Werkzaamheden die aangestuurd worden door Hester Jenkins zijn:

- 64 -

• Begeleiders voor projecten in het kinderatelier • Educatieafdeling wordt ondersteund door stagiairs en vrijwilligers

Een compleet verslag is te lezen in de jaarverslagen van bovengenoemde specifieke afdelingen.

Op 15 december 2014 werd als waardering een vrijwilligersuitje georganiseerd in Sûnenz. De vrijwilligers ontvingen als blijk van waardering een attentie.

- 65 -

H.N. Werkman Hotprinting 6, Man in boot, 1935 druksel, aankoop

Vrienden Museum Dr8888

- 66 -

De Stichting Vrienden van Museum Dr8888 ondersteunt het museum in al haar activiteiten en is nauw betrokken bij alles wat er in en om het museum gebeurt. Door hun inzet zorgen de Vrienden ervoor dat de functie van het museum, als centrum voor kunst en cultuur in de gemeenschap van Smallingerland en daarbuiten, wordt versterkt. De Vriendenstichting koopt van de jaarlijkse opbrengst van de donaties, in overleg met de directeur van het museum, beeldende kunst en cultuurobjecten van hedendaagse en historische waarde. Deze aankopen dienen ter completering van de huidige collectie en zijn gerelateerd aan de regio en aan de cultuurgeschiedenis en de beeldende kunst van Smallingerland. Daarnaast ondersteunt de Stichting activiteiten in het museum, waarvoor het museum zelf de financiële middelen ontbreken, zoals o.a. de huur van de extra depotruimte.

De Stichting Vrienden van Museum Dr8888 ontvangt ook schenkingen van particulieren. Het aangekochte en ontvangen werk is en blijft het bezit van de Vriendenstichting en wordt in permanente bruikleen gegeven aan het museum.

De Vrienden in 2014 In 2014 ontvingen de Vrienden schenkingen van : Dries Reeder, het complete Holland Dada Archief van K. Schippers; een groot aantal werken uit de collectie van Gosse Sierksma; de heer M. Postma uit Drachten schonk de stichting 16 werken van Jan Loman en de heer Dijkstra uit Leek schonk een Ids Wiersma. De Vrienden hebben in 2014 drie werken van H.N. Werkman en twee werken van Jaap Nieweg aangekocht.

De dagexcursies, dit jaar naar Dordrecht, Den Haag en naar de burcht van Berlage) en de buitenlandse reis naar Lille e.o. mogen zich in een trouwe schare van deelnemers verheugen.

- 67 -

H.N. Werkman Zonder titel, ca. 1926 druksel, Coll. Museum Dr8888

In langdurige bruikleen part. collectie

- 68 -

Jaarrekening 2014 Stichting Museum Drachten, Drachten

1 Balans per 31 december 2014 2 Exploitatierekening over 2014 3 Toelichting op balans en exploitatierekening Balans per 31 december 2014 2014 2013

A c t i v a € €

Materiële vaste activa 27.953 40.226 Vlottende activa Voorraden 21.497 34.756 Vorderingen 63.460 39.960 Liquide middelen 8.386 9.815 93.343 84.531

Totaal activa 121.296 124.757

P a s s i v a Reserves en fondsen Bestemmingsreserves 10.720 13.505 Overige reserves 26.539 16.917

37.259 27.637 Kortlopende schulden Crediteuren 14.779 25.341 Belastingen en premies sociale verzekeringen 18.964 16.186 Overige schulden en overlopende passiva 50.294 55.593 84.037 97.120 Totaal passiva 121.296 124.757

Exploitatierekening over 2014

2014 2013

€ €

Baten Opbrengsten 96.214 72.853 Baten uit fondswerving 84.197 28.575 Exploitatiesubsidies 446.040 436.080 Projectsubsidies 106.907 118.300 Totaal baten 733.358 655.808 Lasten Werving baten Kostprijs van de omzet -/- 35.105 -/- 38.236 Beheer en administratie Personeelskosten -/- 353.753 -/- 324.103 Afschrijvingen -/- 13.173 -/- 14.514 Overige bedrijfslasten -/- 321.288 -/- 356.268 Financiële baten en lasten -/- 417 175

Totaal beheer en administratie -/- 688.631 -/- 694.710 Totaal lasten -/- 723.736 -/- 732.946 Exploitatiesaldo 9.622 -/- 77.138

Resultaatbestemming Bestemmingsreserves - -/- 7.385 Overige reserves 9.622 -/- 69.753 9.622 -/- 77.138

70

Toelichting

Toelichting algemeen De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 (organisaties zonder winststreven). De jaarrekening is opgemaakt op basis van historische kostprijs. De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover niet anders is vermeld, tegen nominale waarde. Winsten worden toegerekend aan de periode waarin zij zijn gerealiseerd. Verliezen worden verantwoord in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva en toelichtingen

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde verminderd met afschrijvingen bepaald op basis van de geschatte levensduur rekening houdend met een eventuele restwaarde. De afschrijvingen bedragen een percentage van de aanschaffingswaarde. De materiële vaste activa betreffen kantoormachines, inventarissen en apparatuur. De afschrijvingspercentages variëren tussen 5% en 33% per jaar. Het verloop in het boekjaar is als volgt geweest: (in €)

Begin boekjaar 40.226

Investeringen 900

Afschrijvingen -/- 13.173

Einde boekjaar 27.953

Aanschaffingswaarde 168.451

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen -/- 140.498

Einde boekjaar 27.953

Voorraden

De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.

Vorderingen en overlopende activa

Vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen wegens het risico van oninbaarheid oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Liquide middelen

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt bij de waardering rekening gehouden.

71

Alle liquide middelen staan ter vrije beschikking. Reserves en fondsen

Reserves en fondsen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

(in €) Bestem-

mings- Overige

reserves reserves Totaal

Begin boekjaar 10.720 16.917 27.637

Resultaatbestemming boekjaar - 9.622 9.622

Einde boekjaar 10.720 26.539 37.259

Kortlopende schulden

Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

De stichting huurt het museum van de Gemeente Smallingerland. De huurovereenkomst heeft een looptijd tot 1 januari 2016. De huurverplichting wordt jaarlijks geïndexeerd en bedraagt in 2015 afgerond € 136.000 (incl. BTW) per jaar.

Grondslagen voor resultaatbepaling

Opbrengsten Onder opbrengsten zijn begrepen de aan het jaar toerekenbare exploitatiesubsidies en in het verslagjaar aan derden geleverde goederen en diensten na aftrek van kortingen en omzetbelasting. Doorbelaste kosten zijn in mindering gebracht op de desbetreffende kosten. De exploitatiesubsidie is verleend door de Gemeente Smallingerland bij beschikking d.d. 7 januari 2014. De vaststelling van de subsidie zal plaatsvinden na indiening van het financieel verslag 2014 en een inhoudelijk verslag op grond van de “Algemene Subsidieverordening Smallingerland 2009”. Indien het vast te stellen bedrag afwijkt van het verleende bedrag heeft dit onverkort invloed op de staat van baten en lasten als nu gepresenteerd. Tot en met 2013 is de subsidie van Gemeente Smallingerland definitief vastgesteld. Kostprijs van de omzet Onder kostprijs van de omzet wordt verstaan de directe aan de geleverde goederen en diensten toe te rekenen lasten; het betreft boeken en horecaproducten. Hieronder is voorts begrepen een mutatie in de afwaardering wegens incourantheid van de voorraden.

72

Personeelskosten 2014 2013

€ €

Lonen en salarissen 256.290 237.845 Sociale lasten 46.455 43.117 Pensioenlasten 40.785 35.627 Ziekteverzekering en vergoedingen 10.223 7.514 353.753 324.103

Bij de stichting waren in 2014 gemiddeld 8 personeelsleden werkzaam (2013: 7). Bezoldiging bestuurders en toezichthouders De bestuurder wordt bezoldigd volgens de Museum CAO. De toezichthouders hebben over 2014 geen bezoldiging ontvangen. Afschrijvingen De afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn berekend door middel van vaste percentages van de aanschaffingswaarde, op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten en –verliezen bij de verkoop van de materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen, boekwinsten echter alleen voor zover de boekwinsten niet in mindering zijn gebracht op de vervangende investeringen. Overige gegevens

Voorstel bestemming saldo

Het saldo over het boekjaar ad € 9.622 is toegevoegd aan de overige reserves.

Bestuur en Raad van Toezicht, 29 juni 2015

73

Museum Dr8888 Museumplein 2 9203 DD Drachten (00)31 512 515 647 info@museumdrachten.nl www.museumdrachten.nl

Beeld, tekst, redactie en vormgeving: Paulo Martina Eindredactie: Yvonne Kerremans en Annemieke Keizer Tekstbijdragen van: Yvonne Kerremans, Ramona Dumas, Ankie Hofman, Nicole Hoekstra, Paul van Kleef, Hester Jenkins, Annemieke Keizer. ©Museum Dr8888. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

Zaal tentoonstelling Palet van het Interbellum