Download - jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

Transcript
Page 1: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

jaarverslag

2015

Page 2: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

Science Café Deventer wordt georganiseerd door Lineke Tak (voorzitter), Anne Dijkstra (secretaris), Hans Husselman (penningmeester), Peter van Diest, Huub Eggen, Martijn Harleman, Marleen Maatman en Jeroen Wiegertjes.

James van Lidth de Jeude is de vaste gespreksleider tijdens de avonden.

Tekst van dit jaarverslag: Huub Eggen (met dank aan Peter van Diest)Opmaak en productie: Martijn HarlemanUitgave: oktober 2016

Science Café Deventer heeft de status van het Algemeen Nut Bevorderende Instelling (ANBI).

colofon

SCIENCE CAFE DEVENTER / JAARVERSLAG 2015 ONZE VRIENDEN/SPONSORS ZIJN:

2

Page 3: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

WOENSDAG

STADSARCHEOLOGEN

DRS.

DRS.

LIVE MUZIEK

11 FEBRUARI 2015

BART VERMEULEN & EMILE MITTENDORFF

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

RED LEAF HILL ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP: WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

spittenin hetverleden

ARCHEOLOGIE IN DE SCHADUW VAN

DE LEBUÏNUS

WOENSDAG

TAALONDERZOEKER

DR.

LIVE MUZIEK

14 JANUARI 2015

MARK DINGEMANSE

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

MARTIN VAN DE VRUGT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

stemmenvan afrika

WAAROM ZIJN ER ZOVEEL TALEN OPDIT CONTINENT?

WOORD VAN DE VOORZITTER 4 14 januari 2015: Mark Dingemanse STEMMEN VAN AFRIKA; WAAROM ZIJN ER ZOVEEL TALEN OP DIT CONTINENT? 5 11 februari 2015: Bart Vermeulen en Emile Mittendorff SPITTEN IN HET VERLEDEN; ARCHEOLOGIE IN DE SCHADUW VAN DE LEBUINUS 6 11 maart 2015: Annemie Desoete en en Leon Biezeman LYSDEXIE, LYXDESIE, DYXLESIE, DYSLEXIE? EN WAT IS HIER AAN TE DOEN? 7 8 april 2015: Pier Siebesma NIEUW LICHT OP WOLKEN; VERANDERINGEN IN EEN OPWARMEND KLIMAAT 8 13 mei 2015: Vanessa Evers DE SOCIALE ROBOT; SAMENWERKING TUSSEN MENS EN INTELLIGENTE MACHINE 9 10 juni 2015: Jona Lendering SJIIETEN EN SOENNIETEN; DE IDEOLOGISCHE SCHEIDSLIJN IN HET MIDDEN-OOSTEN 10 9 september 2015: Kobus Kuipers NANOFOTONICA; SCHIJNBAAR ONMOGELIJKE LICHTSPELLETJES 11 14 oktober 2015: Baudewijntje Kreukelss NIET THUIS IN JE LIJF; ONTSTAAN, ONTWIKKELING EN BEHANDELING VAN GENDERDYSFORIE 12 11 november 2015: Raphaël van der Velde en Wiebrand Kout BATTERY BOULEVARD; EEN REVOLUTIONAIRE TECHNOLOGIE VOOR HET OPSLAAN VAN ENERGIE 13 16 december 2015: Hans Achterhuis VREEDZAAM VECHTEN; CONFLICTEN OPLOSSEN ZONDER BLOEDVERGIETEN 14

FINANCIEEL OVERZICHT 15

inhoud 3

WOENSDAG

HOOGLERAAR PSYCHOLOGIE

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

11 MAART 2015

ANNEMIE DESOETE

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

JOHANNEKE TER STEGE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

LYSDEXIE,LYXDESIE,DYXLESIE,DYSLEXIE?

EN WAT IS HIERAAN TE DOEN?

WOENSDAG

KLIMAATONDERZOEKER

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

8 APRIL 2015

PIER SIEBESMA

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

LISE LOW ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

nieuw lichtop wolken

VERANDERINGENIN EEN OPWARMEND

KLIMAAT

WOENSDAG

HOOGLERAAR HUMAN MEDIA

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

13 MEI 2015

VANESSA EVERS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

GAT IN DE LUCHT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

de socialerobot

SAMENWERKINGTUSSEN MENS EN

INTELLIGENTEMACHINE

WOENSDAG

HISTORICUS

DRS.

LIVE MUZIEK

10 JUNI 2015

JONA LENDERING

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

BRENDA BEE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

sjiieten en soennieten

DE IDEOLOGISCHE SCHEIDSLIJNEN IN

HET MIDDEN-OOSTEN

klotsendelichtgolven

WOENSDAG

NATUURKUNDIGE

PROF.DR.

LIVE MUZIEK

9 SEPTEMBER 2015

KOBUS KUIPERS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

ROBIN YERAH ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

nanofotonica

SCHIJNBAAR ONMOGELIJKE

LICHTSPELLETJES

WOENSDAG

NEUROPSYCHOLOOG

LIVE MUZIEK

14 OKTOBER 2015

BAUDEWIJNTJEKREUKELS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

ENRICO BERRETTA ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

niet thuisin je lijf

ONTSTAAN,ONTWIKKELING

EN BEHANDELING VANGENDERDYSFORIE

DR.

WOENSDAG

LIVE MUZIEK

11 NOVEMBER 2015

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

LUNE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

battery boulevard

REVOLUTIONAIREENERGIETECHNOLOGIE

VOOR DEVENTERHANDELSKADE

GEBOUWEN

IR.

ONDERZOEKER

UITVINDER

ING.

RAPHAËL V.D. VELDE &

WIEBRAND KOUT

WOENSDAG

FILOSOOF

LIVE MUZIEK

16 DECEMBER 2015

HANS ACHTERHUIS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

DE REISGENOOT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

vreedzaamvechten

CONFLICTENOPLOSSEN

ZONDER BLOED

PROF.DR.

Page 4: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

ONS SCIENCE CAFÉ BELEEFDE OPNIEUW EEN UITSTEKEND JAAR. DE

GROTE VARIËTEIT AAN ONDERWERPEN BLIJKT UIT DIT JAARVERSLAG. WE

TREKKEN EEN TROUW PUBLIEK, MET ELKE KEER OOK WEER NIEUWE

BEZOEKERS DIE SPECIFIEK IN HET ONDERWERP VAN DIE AVOND ZIJN

GEÏNTERESSEERD.IN TOTAAL TELDEN WE IN 2015 BIJNA 1500 BEZOEKERS.

RUIM 650 MENSEN HEBBEN INGETEKEND OP ONZE MAANDELIJKSE

NIEUWSBRIEF.

ONZE SPREKERS BLIJKEN ELKE KEER weer bevlogen onderzoekers. Ook valt steeds de maatschappelijke en culturele relevantie van hun onderzoek op, hoe abstract of exotisch het soms ook lijkt. Geregeld nemen onderzoekers demonstratiemateriaal mee, wat bij het publiek erg in de smaak valt. Een onmiskenbare succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden we een avond samen met Witteveen+Bos, al ging het deze keer niet over Kunst+Techniek maar over energie. Voor de live muziek werkten we het hele jaar samen met het Deventer Songwriters Gilde.

Dank zij onze netwerken genieten we bekendheid ook buiten Deventer, wat bijvoorbeeld leidde tot een door ons verzorgde workshop over science cafés op het jaarcongres van de landelijke organisatie voor wetenschapscommunicatie SciCommNL. Ten slotte danken we onze vrienden en sponsors van harte voor hun voortdurende steun. Een bijzonder woord van dank hebben we voor het Burgerweeshuis voor de uitstekende praktische samenwerking.

Lineke Tak, voorzitter

woord vande voorzitter

SCIENCE CAFE DEVENTER / JAARVERSLAG 2015

4

Page 5: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

VAN DE ONGEVEER ZESDUIZEND TALEN in de wereld worden er zo’n tweeduizend in Afrika gesproken. Volgens Dingemanse heeft die talenrijkdom onder andere te maken met de rijke biodiversiteit in Afrika. Waarom is de talenrijkdom en onderzoek daarnaar belangrijk? Taal staat gelijk aan kennis van de wereld, en dus ook van de omringende biodiversiteit. Met het verdwijnen van een taal verdwijnt ook die kennis. De Afrikaanse talenrijkdom leert verder dat er meer mogelijk is dan onze eigen set klinkers en medeklinkers. Zo heeft het Hazda in Tanzania tweeënvijftig klinkers. Tenslotte leren die talen iets over de geschiedenis van de mensheid. De kliktaal !Kung uit Namibië stamt vermoedelijk van bewoners die in Afrika achterbleven nadat andere prehistorische groepen over de wereld gingen uitwaaieren.

Martin van de Vrugt zorgde inmiddels traditioneel voor de muziek op de eerste avond van het nieuwe jaar.

stemmen van afrika waarom zijn er zoveel talen op dit continent?

MARK DINGEMANSE(UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM EN MAX PLANCK INSTITUUT VOOR PSYCHOLINGUÏSTIEK IN NIJMEGEN)

SCIENCE CAFE 14 JANUARI 2015

5

Page 6: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

DOOR DE BOUW VAN HET nieuwe stadskantoor konden uitvoerige opgravingen op de bouwlocatie worden gedaan. In een eerste publieke presentatie over de resultaten vertelden stadsarcheologen Vermeulen en Mittendorff dat de opgravingen weliswaar niet veel nieuws hebben opgeleverd, maar dat de vele vondsten en hun zeer gedetailleerde systematische bestudering wel tal van nieuwe details en inzichten aan het bestaande archeologische beeld van Deventer toevoegen. De opmerkelijkste vondst waren twee porseleinen beeldjes uit de 17e eeuw waarvan slechts enkele exemplaren bekend zijn. Die zitten voornamelijk in particuliere kunstverzamelingen, waaronder de collectie van de Britse koningin. Het wijst op een rijke bezitter met contacten met de VOC. Het boeiendste aan de avond was het inzicht dat de sprekers gaven in hoe modern archeologisch onderzoek datgene wat we weten uit vaak beperkte of zelfs eenzijdige historische bronnen aanvult, verruimt en verrijkt, bijvoorbeeld met informatie over het eetpatroon van de gemiddelde Deventenaar in de Middeleeuwen.

De muziek was van Nils Westerhoff.

spitten in het verleden archeologie in de schaduw van de lebuinus

BART VERMEULEN EN EMILE MITTENDORFF (STADSARCHEOLOGEN GEMEENTE DEVENTER)

SCIENCE CAFE 11 FEBRUARI 2015

6

Page 7: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

DESOETE TRAPTE AF MET “33N T3K5T 204L5 D323, W44RM33 23 0N5 W1LD3 L4T3N 3RV4R3N H03 H3T V03LT 0M DY5L3CT15CH T3 Z1JN.” Zo ervaren mensen met dyslexie vaak tekst. Dyslexie is in grote mate erfelijk. Bij dyslexie werken bepaalde leescircuits in de hersenen niet goed, andere “talige” gebieden vóór in de hersenen worden juist meer gebruikt en de taakverdeling tussen linker- en rechterhelft is minder duidelijk dan bij niet-dyslectici. Mensen met dyslexie worden soms als dom beschouwd (“jij kunt niet lezen”, zoals Biezeman met een mooi autobiografisch verhaal illustreerde). Dat klopt niet. Ze hebben geen problemen met begrijpen, maar wel met het automatisch omgaan met spelling en klanken. Bij een fonetische taal als het Fins komt nauwelijks dyslexie voor, bij het ‘onlogische’ Engels loopt dat op tot wel 20% van alle mensen. Volgens Desoete is het belangrijk dyslectische kinderen op school geen weerstand tegen lezen te laten oplopen. Laat ze bijvoorbeeld naast een gedrukt boek ook luisterboeken gebruiken, adviseert zij. Zorg voor lees/luisterplezier.

De mooie ‘talige’ muziek was van Johanneke ter Stege.

lysdexie, lyxdesie, dyxlesie, dyslexie? en wat is hier aan te doen?

ANNEMIE DESOETE (UNIVERSITEIT VAN GENT EN ARTEVELDEHOGESCHOOL GENT) EN LEON BIEZEMAN (PUBLICIST EN ZELFSTANDIG ONDERZOEKER)

SCIENCE CAFE 11 MAART 2015

7

Page 8: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

DE OPWARMING VAN DE AARDE is een maatschappelijk probleem dat niet meer verdwijnt. Iedereen wil graag weten hoe het klimaat verandert en wat de gevolgen zijn. Er zijn tal van wetenschappelijke rekenmodellen ontwikkeld. Daarin ontbrak echter tot voor kort iets heel alledaags: de wolken. Het ontstaan van wolken wordt goed begrepen, maar waar ze zich ontwikkelen, hoeveel het er worden, van welke soort ze zijn en hoe al die verschillende wolkensoorten op het wereldwijde weer in een veranderend klimaat inwerken: het blijkt heel lastig dat op een betrouwbare manier in de klimaatmodellen in te bouwen. Het begint langzaamaan echter te lukken. Uit berekeningen met diverse modellen blijkt dat een warmere aarde zal leiden tot meer wolken, die niet alleen de opwarming van de dampkring versterken maar ook voor meer neerslag zullen zorgen. Of de hele aarde natter wordt, is een nog niet te beantwoorden vraag.

De muziek werd verzorgd door Lise Low.

PIER SIEBESMA(KNMI EN TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT)

SCIENCE CAFE 8 APRIL 2015

8

nieuw licht op wolken veranderingen in een opwarmend klimaat

Page 9: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

ROBOTS GAAN STEEDS MEER WERK en taken van mensen overnemen. Als dat geautomatiseerd, gevaarlijk, vies, eentonig werk is, zullen we dat prima vinden. Maar kunnen robots ook taken overnemen waarin ze met mensen moeten werken? In de zorg bijvoorbeeld? Daar doet Evers onderzoek naar. Dat soort robots zullen sociale intelligentie moeten hebben om met mensen te kunnen communiceren en met menselijke gevoelens om te kunnen gaan. Het onderzoek naar dergelijke robots brengt dus technisch en gedragswetenschappelijk onderzoek bij elkaar. Hoe verloopt de groepsdynamica tussen mensen en robots? Het blijkt een onderzoeksgebied dat nog in de kinderschoenen staat. Ervaringen hebben intussen wel geleerd dat robots er niet te menselijk uit moeten zien. Die blijken we heel eng te vinden.

Het duo “Gat in de lucht” zorgde voor de muziek.

de sociale robot samenwerking tussen mens en intelligente machine

VANESSA EVERS(UNIVERSITEIT TWENTE)

SCIENCE CAFE 13 MEI 2015

9

Page 10: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

JONA LENDERING(PUBLICIST EN ZELFSTANDIG ONDERZOEKER)

SCIENCE CAFE 10 JUNI 2015

10

BIJ ALLE CONFLICTEN IN DE Islamitische wereld en vooral het Midden-Oosten valt voortdurend de heftige tegenstelling tussen Sjiieten en Soennieten op. De scheiding ontstond omdat Mohammed twee verschillende uitspraken deed over zijn opvolging. Moest zijn opvolger nu om het even welke goede moslim zijn, of was het Ali, zijn neef en schoonzoon, die Mohammeds plaats moest innemen? Deze kwestie heeft eeuwenlang onenigheid gezaaid tussen moslims van allerlei gezindten. In een bevlogen verhaal schetste Lendering het verloop van dit geestelijke conflict door de eeuwen heen. Opvallend is dat na aanvankelijke strijd het conflict vanaf de negende eeuw tot bedaren kwam en pas in de zestiende eeuw geherpolitiseerd werd. De scherpe randen aan het conflict ontstonden pas laat in de negentiende eeuw en werden eind twintigste eeuw in snel tempo verscherpt tot de dramatische situatie van nu. Tijdens zijn verhaal liet Lendering ook voortdurend zien hoe onze kijk op het Midden-Oosten al eeuwen lijdt aan vooroordelen en stereotypen.

Brenda Lee verzorgde de muziek.

sjiieten en soennieten de ideologische scheidslijn in het midden-oosten

Page 11: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

KUIPERS STARTTE ZIJN VERHAAL MET de mededeling dat hij de bezoekers in verwarring zou gaan brengen en aan het eind hopelijk iets van die verwarring weer zou wegnemen. Want verwarrend is het als je het gedrag van licht onderzoekt in structuren die kleiner zijn dan de golflengte van het licht. Dat gaat een grote rol spelen als je met nanotechnologie gaat werken. Licht ‘ziet’ die structuren niet omdat ze te klein zijn. In sommige toepassingen van nanotechnologie, bijvoorbeeld bij het ontwerpen van nieuwe soorten sensoren of microscopisch kleine antennes, wil je toch licht gebruiken of licht kunnen meten. Dan kunnen er rare dingen gebeuren. Kuipers en zijn collega’s kunnen licht met natuurkundige trucs over een oppervlak laten lopen, vertragen, de verkeerde kant uit laten buigen en ze kunnen voorwerpen onzichtbaar maken. Het gaat allemaal tegen je gevoel in, maar het is wel actuele fundamentele natuurkunde waar vast nieuwe technologie uit gaat komen. En het publiek liet zich niet afschrikken door al dit vreemds.

De muziek was van Robin Yerah.

nanofotonica schijnbaar onmogelijke lichtspelletjes

KOBUS KUIPERS(FOM-INSTITUUT AMOLF IN AMSTERDAM EN UNIVERSITEIT TWENTE)

SCIENCE CAFE 9 SEPTEMBER 2015

11

Page 12: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

GENDERDYSFORIE IS HET VERSCHIJNSEL DAT iemand zich ongelukkig kan voelen met zijn of haar geboortegeslacht. Mannen en vrouwen zijn fysiek verschillend, ze hebben verschillende identiteiten, maatschappelijke rollen en zo meer. Als je je dus niet thuis voelt in het lichaam waarin je geboren bent, heb je het persoonlijk en maatschappelijk lastig. Gelukkig wordt het probleem geen stoornis meer genoemd. Onderzoek wijst intussen naar een biologische oorzaak: een mismatch tussen het geboortegeslacht en de ontwikkeling van de hersenen onder invloed van de geslachtshormonen. Kreukels doet niet alleen hersenonderzoek maar ontwikkelt ook behandelingen. Bij pubers kan het lijden met puberteitsremmende middelen verminderd worden, totdat ze later zelf kunnen beslissen hoe ze met hun dysforie omgaan. Bij volwassenen kan een geslachtsaanpassing gedaan worden.

Enrico Berretta verzorgde de muziek.

niet thuis in je lijfontstaan, ontwikkeling en behandeling van genderdysforie

BAUDEWIJNTJE KREUKELS (VU MEDISCH CENTRUM AMSTERDAM)

SCIENCE CAFE 14 OKTOBER 2015

12

Page 13: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

STEEDS MEER ELEKTRISCHE AUTO’S IN het straatbeeld; een groeiend aantal zonnepanelen op daken; eindige voorraden fossiele brandstoffen; een groeiende hoeveelheid broeikasgassen in de dampkring; en de energiehonger van de mensheid stijgt naar ongekende hoogten. Nieuwe vormen van energiewinning en –opslag zijn ‘hot’. Internationaal storten visionaire miljardairs zich op mogelijke oplossingen. Op iets bescheidener schaal wordt ook in Nederland aan de weg getimmerd, bijvoorbeeld op het gebied van energieopslag. In een samen met Witteveen+Bos georganiseerde avond kwamen Van der Velde en Kout vertellen over hun project om op zo goedkoop mogelijke manier elektrische energie op te slaan in zogenoemde waterstofbromide flowbatterijen. Kout legde uit hoe deze batterijen werken en hoe ze, in combinatie met zonnepanelen, gebouwen energieneutraal kunnen maken, in ieder geval qua stroomgebruik. Van der Velde begeleidt als projectleider een praktijktest. Het principe lijkt te werken maar uit de discussie bleek dat er nog een lange weg te gaan is.

De muziek, mooie folktronica, was van Lune.

battery boulevardeen revolutionaire technologie voor het opslaan van energie

RAPHAËL VAN DER VELDE (WITTEVEEN+BOS) EN WIEBRAND KOUT (UITVINDER/ ZELFSTANDIG ONDERNEMER)

SCIENCE CAFE 11 NOVEMBER 2015

13

Page 14: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

FILOSOOF HANS ACHTERHUIS KWAM VERTELLEN over de kunst van het vreedzaam vechten. De kern van zijn verhaal was de tegenstelling tussen traditie en moderniteit. In traditionele samenlevingen, zo betoogde Achterhuis, ligt de verdeling van macht en bezit vast. Het is voor het individu niet mogelijk en zinvol er onhaalbare idealen over na te jagen. Er zullen in de regel dan ook geen conflicten over ontstaan. In de moderniteit is iedereen gelijkwaardig geworden en heeft een ieder “het recht” alles na te streven wat het hart begeert. Dat leidt tot veel meer conflicten tussen mensen onderling (de “oorlog van allen tegen allen” van Thomas Hobbes) dan in traditionele samenlevingen. Wij hebben allerlei nieuwe instituties bedacht, zoals wetgeving, de rechterlijke macht en de markt om rivaliteit en begeerte naar elkaars bezittingen te beteugelen. Ook al zijn ze niet perfect, deze maatschappelijke afspraken vervangen de hiërarchie of religie van vroeger. Het is de moderne versie van het “algemeen menselijk patroon” van historicus Jan Romein.

Troubadour De Reisgenoot zorgde voor de muzikale begeleiding.

vreedzaam vechtenconflicten oplossen zonder bloedvergieten

HANS ACHTERHUIS(EMERITUS HOOGLERAAR UNIVERSITEIT TWENTE)

SCIENCE CAFE 16 DECEMBER 2015

14

Page 15: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

IN 2015 ORGANISEERDE HET SCIENCE CAFÉ DEVENTER tien avonden. Bovendien werd de derde editie van het KOP-festival (gehouden op 30 januari 2016) voorbereid. In de eerste tabel staat de winst- en verliesrekening over 2015, uitgesplitst naar een aantal specifieke posten (inclusief eerste inkomsten en uitgaven voor het KOP-festival 2016). Mede met het oog op het tweejaarlijks terugkerende KOP-festival hebben we in de tweede tabel een financieel overzicht in meerjarig perspectief opgenomen. Daarin is te zien dat het Science Café een stabiel inkomen- en uitgavenpatroon heeft, met een gezonde reserve om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen.

Inkomsten Science Café Uitgaven Science Café

Sponsoring 3.750,00 PR 1871,00 Donaties 1.100,73 Sprekerskosten 626,47KOP-festival 500,00 Muziek 1024,00Overige inkomsten 1.019,97 Website 250,20 KOP-festival 50,58 Overig 640,84

Totaal 5.397,01 Totaal 4.463,09

Het batig saldo over 2015 bedraagt 933,92 euro.

Tabel 1. Financieel overzicht over 2015 (alle bedragen in euro’s)

Tabel 2.Financieel overzicht in meerjarig perspectief (alle bedragen in euro’s).

financieeloverzicht

2012 inkomsten 18.625,14 uitgaven 17.165,43 waarvan Science Café 5.156,98 waarvan Science Café 3 789,50 KOP festival 13.468,16 KOP festival 13.375,93

2013 inkomsten Science Café 5.126,19 uitgaven Science Café 4.278,68

2014 inkomsten 12.034,62 uitgaven 11.610,31 waarvan Science Café 4.619,97 waarvan Science Café 3.736,91 KOP festival 7.414,65 KOP festival 7.873,40

2015 inkomsten 5.397,01 uitgaven 4.463,09 waarvan Science Café 4.897,01 waarvan Science Café 4.412,51 KOP festival 500,00 KOP festival 50,58

15

Page 16: jaar verslag - Science Café Deventer...succesfactor blijft James van Lidth de Jeude die met veel ervaring en humor de vragen- en discussierondes op de avonden leidt. Ook in 2015 organiseerden

WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

jaarverslag

WOENSDAG

STADSARCHEOLOGEN

DRS.

DRS.

LIVE MUZIEK

11 FEBRUARI 2015

BART VERMEULEN & EMILE MITTENDORFF

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

RED LEAF HILL ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP: WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

spittenin hetverleden

ARCHEOLOGIE IN DE SCHADUW VAN

DE LEBUÏNUS

WOENSDAG

TAALONDERZOEKER

DR.

LIVE MUZIEK

14 JANUARI 2015

MARK DINGEMANSE

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

MARTIN VAN DE VRUGT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

stemmenvan afrika

WAAROM ZIJN ER ZOVEEL TALEN OPDIT CONTINENT?

WOENSDAG

HOOGLERAAR PSYCHOLOGIE

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

11 MAART 2015

ANNEMIE DESOETE

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

JOHANNEKE TER STEGE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

LYSDEXIE,LYXDESIE,DYXLESIE,DYSLEXIE?

EN WAT IS HIERAAN TE DOEN?

WOENSDAG

KLIMAATONDERZOEKER

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

8 APRIL 2015

PIER SIEBESMA

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

LISE LOW ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

nieuw lichtop wolken

VERANDERINGENIN EEN OPWARMEND

KLIMAAT

WOENSDAG

HOOGLERAAR HUMAN MEDIA

PROF. DR.

LIVE MUZIEK

13 MEI 2015

VANESSA EVERS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

GAT IN DE LUCHT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

de socialerobot

SAMENWERKINGTUSSEN MENS EN

INTELLIGENTEMACHINE

WOENSDAG

HISTORICUS

DRS.

LIVE MUZIEK

10 JUNI 2015

JONA LENDERING

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

BRENDA BEE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

sjiieten en soennieten

DE IDEOLOGISCHE SCHEIDSLIJNEN IN

HET MIDDEN-OOSTEN

klotsendelichtgolven

WOENSDAG

NATUURKUNDIGE

PROF.DR.

LIVE MUZIEK

9 SEPTEMBER 2015

KOBUS KUIPERS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

ROBIN YERAH ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

nanofotonica

SCHIJNBAAR ONMOGELIJKE

LICHTSPELLETJES

WOENSDAG

NEUROPSYCHOLOOG

LIVE MUZIEK

14 OKTOBER 2015

BAUDEWIJNTJEKREUKELS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

ENRICO BERRETTA ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

niet thuisin je lijf

ONTSTAAN,ONTWIKKELING

EN BEHANDELING VANGENDERDYSFORIE

DR.

WOENSDAG

LIVE MUZIEK

11 NOVEMBER 2015

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

LUNE ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

battery boulevard

REVOLUTIONAIREENERGIETECHNOLOGIE

VOOR DEVENTERHANDELSKADE

GEBOUWEN

IR.

ONDERZOEKER

UITVINDER

ING.

RAPHAËL V.D. VELDE &

WIEBRAND KOUT

WOENSDAG

FILOSOOF

LIVE MUZIEK

16 DECEMBER 2015

HANS ACHTERHUIS

GESPREKSLEIDER: JAMES VAN LIDTH DE JEUDEBURGERWEESHUIS DEVENTER

DE REISGENOOT ZAAL OPEN EN MUZIEK 19.30 UURAANVANG LEZING 20.00 UURENTREE GRATIS. MEER INFO OP:WWW.SCIENCECAFEDEVENTER.NL

vreedzaamvechten

CONFLICTENOPLOSSEN

ZONDER BLOED

PROF.DR.