Talen
Pages
Wettelijk
9e jaargang
nummer 12
december 2011
Special: Meten en regelen > Energiestromen op
het spoor > Meten met het gezonde verstand
> Een warmtebeeld camera kiezen
Lossnay WTW-unit
Een schoolvoorbeeld van l uchtverversing
Lossnay WTW schoolventilatie
Kijk voor de Lossnay scholen actie opwww.alklima.nl
Gratis Mitsubishi Electric beamer voor de school!
Adv Lossnay A4_ALKhoek_jasper.indd 1 26-10-11 11:09IZ1211_omslag_buiten.indd 3 23-11-2011 12:47:14
Luchtbehandeling en ventilatie in de meest efficiënte vorm.
LH/TLH, TLHD, KL• Uitgebreid leveringsprogramma• Leverbaar in koeluitvoering• Toepasbaar met buitenlucht aanzuig• Verkrijgbaar met regeling
CKL • Warmteterugwinning tot 90% • Voldoen aan VDI 6022 – hygiëne richtlijn• Energiezuinige en regelbare EC-motoren• Compleet met regeling
Het merk voor energiebesparing www.wolf-klimaattechniek.nl
CKL - Comfort-Compact unit
TLH - Luchtverhitter
TLHD - Luchtverhitter
KL - Ventilatorconvector
Bezoek onze stand
in hal 9, nr. A014
Wolf Klimaatttechniek B.V., Eckertstraat 18A – 8263 CB KAMPEN, Tel. (038) 333 6801
A4_Lüftung_Wolf Niederlande 21.11.11 13:28 Seite 1
KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN ALLE ADRESSEN OP WWW.PROBIN.COMLEVERING IN HEEL NEDERLAND.
probin Aalsmeerprobin Alphen a/d Rijnprobin Borneprobin Schottert Dedemsvaart probin Edese IJzerwarenprobin Telder Emmeloordprobin Goorprobin Heemstede
probin Kaatsheuvelprobin Telder Kampen probin Telder Lelystadprobin Van Arnhem Montfoortprobin Papendrechtprobin Roelofarendsveenprobin Van Dijk Sassenheimprobin Venray
NIEUWper 1-12-2011probin Dronten
Volg ons op Twitter
probin_nl
LOOPLAMP TLdubbel geïsoleerde elektronische 8 Watt TL lamp met 5 meter kabel. Lengte 49 cm. Ideaal voor in de garage of op de werkplaats. 750.782.0010 VAN 7,47
5,00
+
+
TANGENSET 3-DELIG S8343JCfraaie zelfklemmende waterpomptang met een soft-touch drukknop en éénhands fi jnverstelling, een krachtige zijsnijtang met grote hefboom-werking voor alle soorten draad. Geharde snijvlakken. Max. snijcapaci-teit Ø 1,4 - 2,0 mm. De telefoontang heeft halfronde bekken en rechte grijpvlakken. www.gedore.nl596.102.0243
VAN 93,00
49,00
VENTILATORKACHEL EFH50202000 Watt kachel met 3 warmtestanden en oververhittingsbeveiliging. Daarnaast ook met een instelbare thermostaat. Makkelijk in gebruik en 2 jaar garantie.www.zibro.nl650.700.0125
75 M 3
41,95
probin installateurszaken november 2011.indd 1 04-11-11 13:33IZ1211_omslag_binnen_02_55.indd 2 22-11-2011 10:29:48
IZ1211_intergas_03.indd 3 18-11-2011 9:28:11
Denk verder...
Wij willen hiermee allen bedanken die ons, als vreemde eenden in de klimaatmarkt in de afgelopen jaren het vertrouwen schonken.Want wij zijn de halve garen, de buitenbeentjes, de rebellen, de onruststokers, diegenen die het anders zien. Wij zijn niet gek op regeltjes
en hebben geen respect voor de bestaande stand van zaken. Je kunt ons napraten, tegenspreken, ophemelen of omlaag halen.Het enige wat je niet kunt is om ons heen. Want samen met onder andere bovenstaande opdrachtgevers brengen wij verandering.
Brengen wij de Benelux verder. En waar sommige mensen ons als malloten zien, zien anderen ons als genieën.Omdat de mensen die gek genoeg zijn om te denken dat ze de wereld kunnen veranderen, diegenen zijn die het ook doen.
www.digicontrolbenelux.com
IZ1211_digicontrol_04.indd 4 18-11-2011 9:32:37
Inspecteren en controleren in één oogopslag Warmtebeeldcamara’s
Barre tijden, nieuwe oplossingen Verruim je werkgebied Meet eerst met het gezonde verstandBij klachten over binnenklimaat
“Maak energiestromen transparant”Monitoren en regelen
Avatars als ‘Social Agents’Gedragsbeïnvloeding En verderVan de redactieIn de pijplijn, incl. Agenda en IZAPColumn PubliventEen luchtgordijn bespaart energieZuinige circulatiepompenAf fabriek
Kunststof leidingsystemen in opmarsOok in de jachtbouw
En verder DruppelsColumn KiwaColumn Van Hoof
IZ ZAKELIJKUneto-VNI pleit voor sterke overheidIn of uit de recessie?
Het nieuwe installerenMet augmented reality
“Mijn moeder vertelt altijd heel trots dat ik monteur ben”Balans op de werkvloer, deel 3
En verderColumn Uw Duurzame Woning Column Ben KuipersColumn Frank Thoonen ZakennieuwsColumn OTIBColumn Uneto-VNI
18
20
22
24
27
79
17464853
IZ SANITAIR
IZ TECHNIEK
30
282832
34
37
38
12 4043454550
december 2011 5
9e jaargang
nummer 12
december 2011
Special: Meten en regelen > Energiestromen op
het spoor > Meten met het gezonde verstand
> Een warmtebeeld camera kiezen
COLOFONInstallateursZaken (ISSN:1872_6607)Maandelijks verschijnend praktijkblad voor de W-installateur met oog voor techniek én (commerciële) bedrijfsvoeringOplage: 8.000 exemplarenAandachtsgebieden: gas, water, verwarming, luchtbehan-deling, koeling, sanitair, dakbedekking, energie en milieuEen uitgave van: Merlijn Plus BV, Postbus 275, 2740 AG Waddinxveen T: (0182) 63 17 17, F: (0182) 61 78 15 E: [email protected] I: www.merlijnplus.nlRedactie: Frank Stouthart (hoofdredacteur), Ruthger te Marvelde, Wietse Buma E: [email protected] medewerking: Ton Meijer (cartoon), Publivent, Elly Verburg (OTIB), Paul Tersmette (Uneto-VNI), Kiwa, Joost van Hoof (HU), ISSO, Ben Kuipers, Frank Thoonen en Uw Duurzame WoningAdvertentie-exploitatie: Ruud Struijk T: 0182 63 17 17 E: [email protected]: Frank StouthartSecretariaat: [email protected]: Benelux € 19,50. Buitenland € 58,50. Losse nummers € 5,-. Prijzen per jaar en incl. BTW. Abonnementen lopen automatisch door tenzij 2 maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk bij de uitgever wordt opgezegdE: [email protected]: Yolanda van der NeutBasis vormgeving: DUO-ontwerp, UtrechtDruk: Ten Brink, Meppel
© Merlijn Plus BV, 2011 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder schrifte-lijke toestemming van de uitgever. Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs. Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs en uitgever aanvaarden echter geen verantwoordelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden.
Spirotech ontwikkelt en produceert innovatieve
totaaloplossingen voor het conditioneren van (vloei-
stoffen) in HVAC- en procesinstallaties: appendages,
toevoegingen en advies voor optimale werking
en kwaliteitsborging van de installatievloeistof en
installatie zelf. Deze producten en diensten dringen
storingen, slijtage en onderhoud. Ze bieden grote
voordelen en tijdwinst bij het ontwerpen, monteren,
opstarten en inregelen van installaties. Ze leveren
meer rendement op en een lager energiegebruik,
tot wel 25%. Vanwege de focus op kwaliteit,
productontwikkeling en procesverbetering worden
Spirotech-producten aanbevolen door vooraanstaan-
de producenten van installatiecomponenten; zowel
voor verwarmings- als koelinstallaties.
IZ1211_inhoud.indd 5 22-11-2011 14:23:46
GRATIS iPad 2
GRATIS Nintendo
Wii
Watts Industries Netherlands BVKollergang 14 6961 LZ Eerbeek - The NetherlandsPhone + 31 313 673700Fax + 31 313 652073E-mail: [email protected] www.wattsindustries.nl
BELUX THERMOSTAAT ACTIE: meedoen was nog nooit zo voordelig!Watts Industries stelt de nieuwste generatie digitale kamerthermostaten voor. De Belux Light (RF) en Belux Pro (RF) zijn uiterst gebruiksvriendelijk en verhogen het comfort van uw klanten in één simpele beweging. Bovendien zijn ze voorzien van een groot oplichtend display en zijn ze compact en modern ontworpen. Bestel voor € 599 aan Belux thermostaten en krijg een Nintendo Wii cadeau. Voor een totaalbedrag van € 1499 wordt u de trotse eigenaar van een iPad 2. Ga dus snel langs bij uw Watts Industries-groothandel en vul de bestelkaart in.
Deze actie loopt tot 31/12/2011 zolang de voorraad strekt en is enkel geldig voor professionele installateurs.
IZ1211_watts_06.indd 6 22-11-2011 10:42:33
december 2011 7
van de redactie
Als u vandaag voor 16.00 uur belt, hebt u hem morgen in huis: onze uitgebreide cata logus. Een over zichtelijk boekwerk van 36 pagina's waarin u een compleet leverings programma van koperen en bronzen pro duk ten en half-fabrikaten aantreft. Vooral ook in grote maten! Wij kunnen meestal uit voorraad leveren.
www.gizom.nl
U I T O N Z EK O P E R / B R O N S
C A T A L O G U SAan de leiding in aluminium, koper en brons.Tel. (0598) 61 57 38. Fax (0598) 61 23 52.
Gebouwen zijn grootverbruikers als het om energie gaat. Zo’n 40 procent van het energiegebruik wereldwijd is gebouwgebonden. Vooral verwarming en koeling tikken aan. En dan te bedenken dat het ‘vergroenen’ van gebouwen helemaal niet zo’n heksentoer is. Als energiestromen slim zouden worden beheerd (lees: verwarming uit of laag als er niemand aanwezig is, niet nodeloos licht laten branden, niet met open ramen verwarmen, niet te hoog stoken, zo min mogelijk koelen enz. enz.), zou je zomaar 30 procent kunnen besparen. En als gebouwinstallaties goed worden ontworpen en ingeregeld, maak je al een veel zuiniger (tot 25 procent minder energiegebruik!) start. Monitoren is het sleutelwoord, weten hoeveel energie waar naartoe gaat. Op die manier kom je verspilling op het spoor. Een Belgische firma heeft een beheersysteem ontwikkeld dat de warm en koelwaterstromen in gebouwen nauwkeurig in beeld brengt en aanstuurt. Regelafsluiters
zorgen ervoor dat de juiste hoeveelheid energie op het juiste ogenblik naar de juiste plaats gaat. De regelafsluiters zijn overal te installeren: in plafonds, verhoogde vloeren of in technische ruimtes. Het systeem genereert rapporten over de debiet en temperatuurniveaus en over de energiestromen. Een belangrijke factor bij energiebesparing is ‘bewonersgedrag’. Mensen kunnen onbedoeld het zuinigheidsstreven frustreren. Het voordeel van monitoring is dan dat energie in ieder geval niet meer ongezien het raam uitvliegt. Mooier is het natuurlijk als iedereen zich netjes gedraagt. Bijvoorbeeld door niet eindeloos lang handen te wassen met veel warm water. Ook hier is wat op gevonden. Mensen blijken gevoelig voor non
verbale ‘sociale feedback’, bijvoorbeeld een corrigerende blik. En het aardige is dat het ook werkt als die blik van een computerscherm komt. Een avatar die aangeeft ‘not amused’ te zijn door
energieverspillend gedrag, zorgt ervoor dat gebruikers zuiniger aan gaan doen. Dat komt omdat mensen sociale wezens zijn, zeggen de onderzoekers. Een vaststelling die hoop geeft •
Grootverbruikers
IZ1211_vanderedactie_07.indd 7 18-11-2011 9:47:21
50 NIEUWE SPiTSEN GEZOCHT!Warmteservice verruimt haar openingstijden. Elke vestiging is nu doordeweeks vanaf 07.00 tot 18.00 uur en op zaterdag van 08.00 tot 16.00 uur open. Zo kunnen we zowel aan de balie als aan de telefoon sneller helpen en u een nog betere service bieden.
Om dit te kunnen invullen hebben we natuurlijk extra mankracht nodig. Daarom zijn we op korte termijn op zoek naar 50 nieuwe verkoopmedewerkers om ons team te versterken. Solliciteren? Kijk op www.warmteservice.nl/onzespits
WARMTESERVICENU LANGER OPEN!
Meer informatie: ✆0900-23 56 897 of kom langs in een van onze 50 vestigingen. Official mediapartner Warmteservice:
IZ1211_warmteservice_wildkamp_08.indd 8 18-11-2011 9:38:35
xxxx 2009 9
Flits ! in de pijplijn www.installatienet.nllees meer op
Eerst even IZappen...
PRAKTIJK
BEWONERS
AGendACursus: Waterzijdig inre-gelen voor monteursCursusnummer: C-638Voor deze cursus is nog geen datum bekend, u kunt zich wel al aanmelden.www.cursusloket.nl
14 december 2011Cursus: Warmtepompen voor monteurs en ontwer-pers (basis)Cursusnummer: C-633Wezepwww.cursusloket.nl
6 t/m 10 februari 2012VSKJaarbeurs, Utrechtwww.vsk.nl
6 t/m 8 maart 2012RenovatiebeursBrabanthallen, ’s-Hertogen-boschwww.renovatiebeurs.nl
INTERVIEW
PRAKTIJK
“Maak energiestromen transparant”Het koelen, verwarmen en conditioneren van gebou-
Inspecteren en controle-ren in één oogopslagThermografie is in op-komst. Meer en meer installateurs ontdekken de voordelen van de warmtebeeldcamera. De mogelijkheden zijn groot. Er zijn IR-camera’s voor tal van toepassingen. Maar dat maakt het kiezen er niet eenvoudiger op. Paul van Loon, manager bij Flir Commercial Systems, legt uit waar het bij het selec-teren van een geschikt toestel op aan komt. P 18
“Meet eerst met het gezonde verstand”Het is verleidelijk om comfortklachten op een standaardmanier te bena-deren. Met een moderne allround meter kun je snel parameters checken en zo een oordeel vellen over de conditie van het bin-nenklimaat. Of toch niet? “Niet zonder meer”, zegt Peter Erdtsieck, directeur van adviesbureau moBius consult. “Om te beginnen moet je weten wát je gaat meten.” P 22
Avatars als ‘Social Agents’Je kunt een woning driedub-beldik isoleren, als bewo-ners vervolgens achteloos omgaan met energie vallen besparingen alsnog tegen. Eén van de antwoorden die wetenschappers voorstellen is de inzet van avatars als controleur. Vreemde ogen dwingen, ook als ze van een pc-scherm komen. P 27
TREND
Het nieuwe installerenTijdens de beurs Elektro-techniek in Utrecht intro-duceerde Uneto-VNI ‘het nieuwe installeren’. Dit is een baanbrekende toepas-sing van augmented reality (AR), een integratie van de fysieke en digitale werkelijk-heid, waardoor reparaties, onderhoud en beheer van technische installaties voort-aan ook op afstand zijn aan te sturen. P 37
wen kost veel energie. Bijna per definitie zijn gebouwen grootverbruikers. Toch is daar wat aan te doen. Het zichtbaar maken en conse-quent monitoren van ener-giestromen is de belangrijk-ste stap bij het vergroenen van panden. P 24
Installatie-opleidingscen-trumDit najaar begonnen twin-tig leerlingen tussen de 16 en 24 jaar aan hun oplei-ding elektrotechniek of werktuig(bouw)kunde op mbo-niveau 2 in het Van Dorp opleidingscentrum van Van Dorp installaties in Amersfoort. De jongeren worden in twee jaar tijd opgeleid tot monteur werk-tuigbouwkundige installaties of tot monteur elektrotech-nische installaties. Ook na de mbo-opleiding houdt scholing bij Van Dorp instal-laties niet op. Veel perso-neelsleden volgen naast hun werk een opleiding aan de
eigen Van Dorp academie. Niet alleen de technici, ook de mensen die op kantoor werken kunnen zo hun kennis blijven verbreden of verdie-pen •
Complete klimaatsys-temenMet complete klimaatsyste-men is Uniwarm sinds kort de nieuwe leverancier van Van Walraven Bouw/Instal-latiematerialen. De systeem-leverancier uit Vorden levert duurzame energievoorzienin-gen voor de verwarmings- en koelingsbranche • Gecertificeerd voor legionellaveiligheidJaarlijks worden zo’n 800 Nederlanders ziek door legionellabacteriën. Logisch dus dat eigenaren van col-lectieve drinkwaterinstallaties de groei en verspreiding van legionella tegen elke prijs willen voorkomen. Maar er is nog een reden voor legionellapreventie: de wet is veranderd. Certi-ficering is nu verplicht voor legionellapreventie-advi-seurs. Door een wijziging in het Waterleidingbesluit is het BRL 6010-certificaat verplicht geworden. Leever installatie adviseurs uit Utrecht is één van de bedrijven die onlangs het BRL 6010-certificaat van Kiwa heeft gekregen • Expansie naar het oostenThermagas heeft een ver-koopkantoor geopend in de Overijsselse gemeente Rijssen (Ambachtstraat 5-7). De dagelijkse leiding van de nieuwe vestiging is in han-den van Marcel Konter. Hij is tevens contactpersoon •
IZ1211_IZAP_agenda_idp.indd 9 15-11-2011 10:35:56
Flits ! in de pijplijn www.installatienet.nllees meer op
Het nieuwe meten!De testo 330LL maakt op eenvoudige wijze de optimale afstelling van de CV-installatie grafisch inzichtelijk. In één oogopslag weet u of de CV-installatie veilig en efficiënt functioneert. Dankzij het heldere, full colour display en de geïntegreerde testo rookgasanalyse matrix is het interpreteren van nu-merieke meetgegevens, zoals bij de
conventionele rookgasanalysers, niet meer noodzakelijk.
Of het nu gaat om de gasdichtheid van leidingen (NEN 1078), de aan- en afvoertemperatuur van het CV water, druk(verschil)metingen of de analyse van de verbrandingsgassen, met de testo 330 meet, analyseert en rappor-teert u alle belangrijke parameters.
Testo ontzorgtDankzij de standaard 5 jaar garantie op het instrument en de meetcellen, hoeft u zich geen zorgen meer te maken over de onderhoudskosten. Wilt u meer? Kies dan voor het Testo Ontzorg Pakket waarmee tot 7 jaar lang uw garantie (incl. jaarlijkse kalibratie) kunt verlen-gen.
Iedere CV-installatie dient tijdens onderhoud en/of installatie afgesteld te worden op CO2 en/of drukverschil. Daarnaast zal een CV-installatie uit vei-ligheidsoverwegingen gecontroleerd moeten worden op de giftigheidsin-dex (GI) en koolmonoxide uitstoot (CO). De grotere ketelleveranciers schrijven voor om een CV-installatie af te stellen met behulp van een rook-gasanalyser. Met de nieuwe testo 330-LL heeft u voortaan nog maar één instrument nodig voor al uw werk-zaamheden aan een CV-installatie.
Testo introduceert Het nieuwe meten!
Voor meer informatie over onze rookgasanalysers ga naar www.testo.nl/rookgas.
-advertorial-
Importeur aircosystemen bouwt nieuw pand Intercool Technics BV, sinds 1973 importeur van Toshiba Airconditioningsystemen, gaat haar huidige bedrijfs-pand in Ridderkerk in het voorjaar van 2012 verruilen voor een nieuwe locatie op het bedrijvenpark Bakestein, gelegen langs de A16 te Zwijndrecht. Het pand biedt naast een ruime werkplek voor het groeiend perso-neelsbestand uitgebreide faciliteiten voor trainingen en presentaties. Ook komen
er een showroom en een onderdelenmagazijn • Wisseling van de wacht Alusta Natuurlijke Ventila-tietechniek en haar statutair directeur André Meester zijn uit elkaar gegaan. Het af-scheid is het gevolg van on-overbrugbare verschillen van inzicht in de bedrijfsvoering. De taken van Meester zijn overgenomen door de heren A.J. Zwaan en R. Wijnen •
Uitbreiding productie-faciliteitenSwegon AB, een volle dochteronderneming van Investment AB Latour, doet substantiële investeringen in haar productiefaciliteiten. De fabriek in Kvänum kondigde
eind oktober een gloednieu-we productielijn van pons- en snijmachines van Salvagnini aan. “Uitgaande van een vijf-daagse werkweek met drie ploegen verhoogt de nieuwe machine de productiecapa-citeit van ongeveer 7.000 tot een totaal van 10.500 luchtbehandelingsunits per jaar, een verhoging van 50%”, aldus Tobias Bohlin, van Swegon •
Beste Praktijkopleider 2011 Ton Buelens, werkzaam bij Smits Machinefabriek in Valkenswaard, is uitgeroepen tot de meest passievolle en ervaren praktijkopleider van Nederland. Op de tweede plaats eindigde Hans de
Feiter, werkzaam bij Croon Elektrotechniek in Rotter-dam. John Post, werkzaam bij Poeth in Tegelen, be-haalde de derde plaats.
Beste Praktijopleider is een competitie van opleiders werkzaam in de metaal, elektro- of installatietechniek. De competitie is een initiatief van het Maas Geesteranus Fonds en Kenteq •
IZ1211_idpL_testo_10_def.indd 10 18-11-2011 9:40:37
Echt samenwerken, daar zijn ze goed in
Waarom Vaillant?
Freddy Thijssen | Installatiebureau Wellen Nijmegen
Ze staan altijd klaar om te helpen bij Vaillant. Dan kom je samen ergens.
Daarvoor komen ze zelfs bij ons langs. Voor een cursus bijvoorbeeld. Dat
scheelt ons zeeën van tijd en met een paar uurtjes zijn we weer helemaal
bij. Zo houd je je voorsprong op peil.
Meer weten over het comfort van Vaillant? Ga dan naar www.waaromvaillant.nl
hrSOLIDEplus
tijdelijk voordeel tot
wel € 104,-
vakblad ad ondersteuning[freddy-thijssen].eps 1 20-9-11 11:52
IZ1211_vaillant1_11.indd 11 18-11-2011 9:42:29
Flits ! in de pijplijn COlUMn
Exit warmtepomp?Exit warmtepomp; dat is de mening van enkele mensen die negatieve ervaringen hebben met de warmtepomp. Dat is natuurlijk niet leuk maar geen enkele overwinning komt tot stand zonder tegenslagen. De individuele warmtepomp is een prima ding, mits deskundig ontworpen en geïnstal-leerd. Bovendien moeten de bewoners juist zijn geïnfor-meerd. De warmtepomp is een buitengewoon goed middel om van de fossiele aardgasinfrastructuur over te gaan op een monovalente infrastructuur die traploos kan verduurza-men naar een 100 procent duurzame energievoorziening. Daarnaast levert het lage energiekosten, koeling en een aanzienlijke reductie van de CO2-uitstoot op. Kortom, ik verwacht dat de warmtepomp binnen afzienbare tijd de vervanger wordt van de ketel. De individuele combi-warmtepompen begonnen in Neder-land hun intrede te doen begin 1990. Na circa 50 jaar gas-ketels, hebben we nu 20 jaar individuele warmtepompen. Wat volgt? Dat is natuurlijk een beetje kijken in de glazen bol. Maar als we beter gaan isoleren (niet alleen op papier maar ook in de praktijk), de overhitting in de zomer onder controle hebben en de kosten van de PV-panelen verder daalt, dan zou elektrische verwarming best wel eens hoge ogen kunnen gaan gooien. Elektrische verwarming heeft wat voordelen; het is eenvou-dig, het is snel regelbaar, neemt geen ruimte in, je hebt minder materiaal nodig, het kost relatief weinig in aanschaf, door de PV-panelen zijn de energiekosten ook laag en het energetische rendement is gegarandeerd 110 procent. Ofwel, er liggen hier best kansen. ….. of toch niet? Het blijft bij me knagen dat je met de warmtepomp maar een kwart van de elektriciteit nodig hebt om te verwarmen. Je kan dus met een warmtepomp en dezelfde PV-panelen drie huizen meer verwarmen. Aan de andere kant, de voor-delen van elektrische verwarming zijn ook best aardig. We het weet mag het zeggen.
Nieuw in het Bouwbesluit 2012 is de zorgplicht voor in-stallaties. In artikel 1.16 staat dat een bij of krachtens de wet aanwezige installatie als bedoeld in hoofdstuk 6 van het besluit functioneert over-eenkomstig de op die instal-latie van toepassing zijnde voorschriften en adequaat wordt beheerd, onderhou-den en gecontroleerd. De installaties moeten zodanig worden gebruikt dat geen gevaar voor de gezondheid of de veiligheid ontstaat dan wel voortduurt.Nu is het geval dat het Bouwbesluit 2012 (in afde-ling 6.3) de aanwezigheid van een drinkwaterinstallatie niet voorschrijft, maar als deze aanwezig is dan moet wel aan de in het Bouw-besluit opgenomen eisen worden voldaan. Omdat het Bouwbesluit 2012 de aanwezigheid van drinkwa-terinstallaties niet voorschrijft zou voor een aanwezige drinkwaterinstallatie niet de zorgplicht volgens artikel 1.16 van toepassing zijn, zo wordt in bepaalde kringen geredeneerd. Het betreft immers een niet bij of krach-tens de wet voorgeschreven aanwezige installatie. Andere kringen leggen uit dat als er een drinkwaterinstallatie aanwezig is, voldaan moet worden aan de voorschriften van het Bouwbesluit en dus ook aan artikel 1.16.
Voer voor juristen dus? Een gepromoveerde deskundige op het gebied van bouwre-gelgeving zegt dat we pas zeker weten hoe artikel 1.16 moet worden uitgelegd als de Raad van State in een beroepszaak zich daarover heeft uitgesproken. Maar diezelfde deskundige stelt ook dat het er eigenlijk niet toe doet wat de uitspraak wordt. In de Nota van toelichting op het Bouw-besluit 2012 staat namelijk dat het functioneren (inclu-sief beheer, onderhoud en controle) van niet in hoofd-stuk 6 genoemde installaties valt onder de zorgplicht van artikel 1a, tweede lid, van de Woningwet. Dus als die bepaalde kringen gelijk hebben, dan geldt artikel 1a, lid 2 van de Wo-ningwet en moet inhoudelijk gezien aan het gestelde in artikel 1.16 van Bouwbe-sluit 2012 worden voldaan. Hebben die andere kringen gelijk, dan geldt artikel 1.16 van Bouwbesluit 2012 en hoeft artikel 1a, lid 2, van de Woningwet niet te worden toegepast.Een verplicht beheer, onder-houd en controle geldt dus altijd voor drinkwaterinstal-laties • Will Scheffer
Wel of geen zorgplicht voor drinkwaterinstal-laties in Bouwbesluit 2012?
december 201112
IZ1211_column_duurzamewoning.indd 12 15-11-2011 10:34:06
Gasten moeten erop kunnen rekenen
Waarom Vaillant?
Henk Zwemer | Installatiebedrijf Zuid BV in Kamperland
Bij recreatiepark Roompot Beach Resort hangen zo’n honderdvijfenzestig
cv-ketels. De helft van de thermoCOMPACT’s zijn inmiddels vervangen
door de hrSOLIDEplus. Voor de ombouw naar hr heeft Vaillant een pasklare
geveldoorvoer die er nog mooi uitziet ook. Je moet er toch niet aan denken
dat een vakantiegast met een kapotte ketel zit? Daarom gaan wij voor
maximale gastvrijheid: de betrouwbare Vaillant hrSOLIDEplus.
Meer weten over het comfort van Vaillant? Ga dan naar www.waaromvaillant.nl
hrSOLIDEplus
tijdelijk voordeel tot
wel € 104,-
vakblad ad betrouwbaar[henk-zwemer].eps 1 20-9-11 11:47
IZ1211_vaillant2_13.indd 13 18-11-2011 9:44:41
december 201114
Flits ! in de pijplijn www.installatienet.nllees meer op
Energieneutraal gebouwHet TNT Green Office Hoofddorp is op 29 september officieel geopend. Het kantoorgebouw is volgens het bouwconsortium (bestaande uit Triodos bank, Paul de Ruiter Architecten en OVG) het eerste in Nederland dat voldoet aan de toekomstige EU-regels op het gebied van energieneutrale gebouwen. TNT hanteerde vanaf de al-lereerste ontwikkelingsstap hoge duurzame ambities. Door duurzaamheid als uitgangspunt bij het ontwerpproces te nemen heeft het gebouw de hoogste graad op het gebied van duurzaamheidsclassificeringen behaald. Niet alleen is het gebouw volledig CO2-neutraal, het nieuwe kantoor van TNT heeft meer dan 1.000 punten behaald volgens de GreenCalc-meting en heeft tevens het LEED-Platinum niveau behaald. Het gebouw bespaart 60% energie ten opzichte van een traditioneel gebouw en de resterende energiebehoefte wordt op milieuvriendelijke wijze ter plekke gegenereerd •
PRIJSBEWUST IN LUCHTGORDIJNEN
www. t h e rm o s c r e e n s . n l
Uit een onderzoek van netbeheerder Enexis bij 900 van haar klanten blijkt dat de consument, op basis van de eer-ste gebruikerservaringen, een gemiddelde besparing van 75 euro per jaar met ‘slimme’-meter producten verwacht. Bij gebruikers van de slimme meter in combinatie met een ‘slimme thermostaat’ is maar liefst 83% van mening dat het product helpt bij het meer inzicht krijgen in het energie-gebruik. Bovendien verwacht men op jaarbasis gemiddeld 87 euro te besparen. Voor de gebruikers van de ‘slimme stekkers’ ligt het percentage iets lager, maar bedraagt de te verwachten besparing nog altijd ruim 60 euro per jaar. In het Enexis-onderzoek zijn naast bovenstaande consu-menten met ‘slimme meter’-producten ook consumenten zonder slimme meter betrokken. Uit de resultaten bij consumenten zonder slimme meter blijkt dat ruim 90%
aangeeft energiebesparing belangrijk te vinden. Van de ondervraagden geeft 56% aan zijn of haar directe om-geving te stimuleren energie te besparen. De redenen voor energiebesparing zijn: minder geld uit willen geven en grip houden op de ener-gierekening. Ook heeft ruim een kwart behoefte aan hulp en tips bij het besparen van energie en heeft een derde geen goed inzicht in de eigen energiekosten.
Geld besparen met slimme meter
IZ1211_idpL_thermo_14_def.indd 14 22-11-2011 14:32:30
Meer controleren dan poetsen
Waarom Vaillant?
Eric Janssens | Verwarming Service Leende in Leende
In sommige warmtewisselaars kun je niet kijken. Je wilt toch zien dat het
schoon is. Het grote voordeel van de Vaillant hrSOLIDEplus is dat je alles
kunt zien en overal bij kan. Ook de display vertelt gewoon wat er aan de
hand is, niks geen codes. Ja er zijn compactere ketels, maar ik wil graag
een beetje opschieten en vooral m’n handjes heel houden. Deze ketel zit
zo logisch in elkaar.
Meer weten over het comfort van Vaillant? Ga dan naar www.waaromvaillant.nl
hrSOLIDEplus
tijdelijk voordeel tot
wel € 104,-
vakblad ad toegankelijk[erik-jansens].eps 1 20-9-11 11:55
IZ1211_vaillant3_15.indd 15 18-11-2011 9:46:14
De nieuwe standaard in woonhuisventilatie!
0180 - 69 7500 | www.buva.nl
De SmartStream op de VSK 2012 zien? Registreer u op www.smartstream.nu en ontvang uw gratis toegangsbewijs
Waar gaat ú op besparen?• Inregel- en installatiekosten?• Faalkosten?• Energierekening?
Genomineerd voor de VSK Awards 2012
IZ1211_buva_16.indd 16 18-11-2011 9:49:59
COLUMN
december 2011 17
ReclameOnlangs was er op tv een uitzending van een actualitei-tenrubriek waarin het ging over de uitreiking van de Effies. U weet wel, de prijs voor de beste tv-reclame. Tijdens de uitzending kwam ter sprake dat de inkomsten vanuit de tv-reclame de afgelopen jaren alleen maar gestegen zijn. Blijkbaar is het medium televisie een goede manier om je product onder de aandacht van het grote publiek te bren-gen en dus beter te verkopen. Er kwam een communica-tiedeskundige aan het woord, die aangaf dat een reclame vooral positief moet zijn en een leuke boodschap moet brengen om effectief te zijn. Nu kan de sector best een steuntje in de rug gebruiken in deze moeilijke tijden. Dus lijkt me een reclame op tv voor ventilatie een goed idee. En er valt ook heel wat positiefs te vertellen. Dat goede ventilatie zorgt voor een goede gezondheid, voor een goed comfort en voor een lage energierekening. En dat de service bij ventilatiesystemen perfect is en dat je er als be-woner geen omkijken naar hebt en dat het goed is voor de portemonnee en… Ja, zo kan ik nog wel even doorgaan! Daar kan dus prima een leuke en aantrekkelijke reclame over gemaakt worden met bijvoorbeeld in de hoofdrol een bekende Nederlander die er door die goede ventilatie alleen maar gezonder uit gaat zien en een steeds beter comfort heeft en zijn portemonnee alleen maar dikker ziet worden. Vooral het punt van de gezondheid moet scoren, want daar blijkt het publiek in deze tijd zeker gevoelig voor te zijn. Men is zelfs nog bereid er extra geld voor uit te geven. Volgens mij liggen er alleen maar kansen. Maar ja, de grote vraag is of de sector de boodschap vervolgens ook waar kan maken. En daar heb ik toch nog wel wat zorgen over. Weet u wat, we schuiven het maken van tv-reclame nog een jaartje vooruit. Toch nog eerst maar even orde op zaken stellen. Want wat er nu nog regelmatig wordt afgeleverd komt direct in aanmerking voor de Loden Loekie. En daar scoren we geen punten mee.
Ad van der Aa
Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV
Onder auspiciën van
Publivent
VLOERVERWARMING
K L I M A A T S Y S T E E M
Gemak en behaaglijkheid met het
Uniwarm Klimaat vloerverwarming
ssysteem
Voordelen:• Minimale opbouwhoogte (circa 20mm)• Licht gewicht systeem in vergelijking met standaard vloerverwarming• vloerverwarming mogelijk op houten (verdiepings)vloeren• tijdwinst bij montage: afwerking kan direct plaatsvinden (droogsysteem)• verwarmingslichaam, koelsysteem en afbouwplaat in één• behaaglijkheid door 100% stralingswarmte• gezond binnenklimaat door minimale luchtverplaatsing
www.uniwarm.nl
Nijverheidsweg 3 | 7251 JV VORDENTel: +31 (0) 575-555777 | Fax: +31 (0) 575-551128
E-mail: [email protected]
IZ1211_column_publivent.indd 17 22-11-2011 10:52:11
december 201118
Interview WARMTEBEELDCAMERA’S
Inspecteren en control eren in één oogopslagThermografie is in opkomst. Meer en meer installateurs ontdekken de
voordelen van de warmtebeeldcamera. De mogelijkheden zijn groot.
Er zijn IR-camera’s voor tal van toepassingen. Maar dat maakt het
kiezen er niet eenvoudiger op. Paul van Loon, manager bij FLIR Com-
mercial Systems B.V. te Breda, legt uit waar het bij het selecteren van
een geschikt toestel op aan komt.
FLIR Systems is een bedrijf dat zich helemaal heeft gespecialiseerd in IR-camera’s. Het wereldwijd opererende concern met het hoofdkantoor in Ore-gon ontwikkelt en produceert camera’s voor onder meer security, de medische sector, zeevaart, defensie en industriële toepassingen. Ook zijn er toestellen speciaal voor gebouwinspectie. Die
laatste categorie is voor de installa-teur interessant. En dan met name de instap lijn (i-serie) en de range met uit-gebreidere functionaliteiten (Ebx-serie).
Wat kun je als installateur met een warmtebeeldcamera?“Infrarood-camera’s zijn een handig hulpmiddel voor zowel de W- als de E-
installateur. Bij de W-kant denk ik in aan het inspecteren van verwarmings- en ventilatiesystemen en airconditioning, het opsporen van de bron van lekkages in een gebouw of installatie, het loka-liseren van verstoppingen in sanitaire systemen, het detecteren van zwakke plekken in gevel-, dak- en leidingisola-tie, het lokaliseren van koudebruggen en het zichtbaar maken van optrek-kend vocht. De totaalinstalleur kan met infrarood ook elektrische schakelkasten inspecteren en de conditie van zonne-panelen controleren.”
Warmtebeeldcamera’s zijn duur“Warmtebeeldcamera’s kúnnen duur zijn. Er zijn nog al wat installateurs die de voordelen waarderen die de infraroodtechniek te bieden heeft, maar aanhikken tegen de prijs van een camera en ook geen zin hebben zich in de grondbeginselen van de thermogra-fie te verdiepen. Voor hen hebben wij de ‘blauwe lijn’ ontwikkeld, de i-serie. Dat zijn volautomatische point & shoot camera’s. Richten, klikken en klaar. Je hoeft bijna niets in te stellen. En de camera en software werken helemaal in het Nederlands. Natuurlijk, een warmtebeeldcamera is geen budgetartikel. Maar iedere instal-lateur die met verwarming werkt, kent wel een project waarbij de halve vloer eruit moest om het lek in de vloerver-warming te vinden. Dat hoeft niet meer, dat is voorbij.”
Wat is belangrijk bij een IR-came-ra?“Het hart en tevens het duurste onder-deel van een IR-camera is de detector. De detector zet infrarood licht om in een metrisch plaatje. Net als bij een gewone digitale camera betekent meer pixels meer detail. Dus als je een camera aanschaft met een hogere resolutie, zie je meer. Dat is vooral be-langrijk als je opnames maakt van een
IZ1211_TA_inspecterenencontroleren.indd 18 15-11-2011 10:47:58
december 2011 19
Inspecteren en control eren in één oogopslaggrotere afstand, bijvoorbeeld van een buitengevel.Overigens levert minder pixels niet per definitie een slechtere beeldkwa-liteit op. Het is bijvoorbeeld mogelijk om met een kwalitatief hoogwaardige detector van 160x120 pixels de kwaliteit te benaderen van een gemiddelde de-tector van 320x240 pixels. Daar komt bij dat de installateur meestal van dichtbij opnames maakt en vaak met wat min-der detaillering toekan.”
Biedt de instaplijn voldoende mogelijkheden?“Installateurs gebruiken een warmte-beeldcamera vooral voor HVAC-toepas-singen. Daar is de i-lijn geknipt voor. Vochtdetectie is ook belangrijk. Met de instapmodellen kun je prima lekkages opsporen. De modellen uit de Ebx-lijn hebben nog een aantal extra functiona-liteiten, bijvoorbeeld de mogelijkheid om een vochtmeter via Bluetooth met de camera te laten communiceren. Wat je met de instapmodellen doet is kijken of er ergens lekkages zijn, bijvoorbeeld in de vloerverwarming. Met die extra detectiemogelijkheid – bij FLIR heet dat MeterLink- kun je nauwkeuriger het hart van een lek of vochtplek bepalen. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld optrekkende vocht of het opsporen van koudebruggen. Het is preciezer, je kunt nog beter de vinger op de zere plek leggen.”
Zijn er nog meer interessante voordelen?“Een andere interessante functie van de Ebx-serie is de mogelijkheid om ook visuele, zeg maar ‘normale’ foto’s te maken. Je kunt die mixen met infrarood opnames. Zo krijgt de opdrachtgever letterlijk een beter beeld van wat er aan de hand is met zijn gebouw of instal-latie. Wil je als installateur een blokkade in een afvoer opsporen, dan heb je daar waarschijnlijk geen boodschap aan. Je
pakt je point & shoot camera en die kijkt voor jou waar je wezen moet.”
Heb je bij de aanschaf advies nodig van een leverancier?“Ja, dat scheelt echt in de portemon-nee. Op de afgelopen beurs Elek-trotechniek in Utrecht heb ik heel wat bezoekers in onze stand mogen begroeten. De reacties waren vaak van: ‘Hé dat is interessant, die warmtebeeld-camera’s. Daar zou ik een hoop gemak van kunnen hebben.’ Maar typen en functionaliteiten, daar had men over het algemeen niet zo’n idee van. En dat er cursussen gegeven worden was ook niet algemeen bekend. De informatie van ons naar de eindgebruiker toe kan dus nog wel wat beter. Wij voeren zo’n 80 verschillende camera’s, en die verschillen zijn er niet voor niets. Maar we hoeven het niet duurder te maken dan het is.”
Kun je veel fout doen met een warmtebeeldcamera?“In principe zou dat kunnen. Een camera moet ‘weten’ wat hij ziet. Het is nogal een verschil of je een bak-steen meet of een object van rvs. De baksteen zal warmte absorberen, rvs kaatst warmte terug. Onder dezelfde
thermische omstandigheden kunnen verschillende materialen verschillend emitteren, zoals wij dat noemen. Bij de instapmodellen vraagt de camera alleen maar waar je op gaat richten: is het oppervlak mat of glanzend, half mat of half glanzend? Meer keuzes zijn er niet, de camera doet de rest. Handig voorde installateur die lekker snel wil werken, zonder ‘gedoe’. Bij de Ebx-serie kun je materiaaleigen-schappen invoeren, daar is een emissie-waarde aan gekoppeld. Die werkwijze levert een nauwkeuriger meting op, maar het vraagt ook wat meer discipline van de gebruiker.”
En wat nu als je toch liever een ander type camera had gehad?“Het kan voorkomen dat je na verloop van tijd een toestel wilt met wat meer functionaliteiten. Of dat je ergens een camera hebt gekocht die toch een beetje tegenvalt. Vraag altijd vooraf bij je leverancier naar de mogelijkheden. Kan ik mijn camera inruilen? Ook als die van een ander merk is? Krijg ik een redelijk bedrag terug? Soepele voor-waarden zijn aantrekkelijk voor de koper én de verkoper. Het vergemakkelijkt de instap.” •
IZ1211_TA_inspecterenencontroleren.indd 19 15-11-2011 10:48:01
december 2011 53
Geluiddempend ventilatieroosterDuco Ventila-tion & Sun Control introduceert een geluiddempend ventilatieroos-ter, dat specifiek ontwikkeld is voor toepassing
in de hoogbouw: SkyMax ZR. Deze suskast is volgens de leverancier niet te kloppen op het gebied van wind- en waterdichtheid en akoestische demping. De waterdichtheid bedraagt 1.050 Pa en de winddichtheid 600 Pa. Het rooster realiseert een akoestische demping tot 51 dB. De suskast is probleemloos toepasbaar tot een hoogte van 70 meter •
Flits ! AF FAbriek www.installatienet.nllees meer op
Ergonomische warmtebeeldcameraTesto introduceert het eer-
ste model van de nieuwe professionele generatie IR-camera’s. Met de testo 885 lanceert de
Duitse producent een warmtebeeldcamera vol
innovatieve technologie. De testo 885, in het nieuw
ontwikkelde camcorderdesign met roterend handvat, biedt meer eenvoud
en een effectievere en ergonomische bediening in com-binatie met uitstekende beeldkwaliteit, aldus de leveran-cier. De mogelijkheid om metingen te doen in tempera-tuurbereiken tot 1.200°C, maakt het mogelijk de testo 885 breed in te zetten voor zowel industriële toepassin-gen als gebouwthermografie •
Vetafscheider en pomp-installatieKessel biedt een reeks kunst-stof vetafscheiders volgens EU-norm. Deze afscheiders bestaan uit één reservoir. Hierdoor zijn ze minder com-plex en lichter in gewicht. Daarnaast heeft de leve-rancier een reeks pompsys-temen in haar programma, geschikt voor zowel fecaliën-houdend als fecaliënvrij af-valwater. Voor de NG4-vetaf-scheider voor aardinbouw en de pompinstallatie Aqualift F Mono loopt een casback-najaarsactie. Bij aanschaf van één van deze systemen bij de groothandel wordt een korting gegeven •
App voor cv-test
Al jarenlang adviseert Instal-Center mensen over de juiste cv-ketel voor hun woning. De door InstalCenter ontwikkel-de ‘Doe de cv-test’ is online een veel gebruikte test waar-mee de klant zelf kan ont-dekken welke ketel geschikt is voor zijn situatie. Nu een groot deel van Nederland een smartphone bezit, werd het tijd om hiervoor een app te ontwikkelen. De app bevat een fotofunctie. De klant voegt een foto van de huidige cv-ketel opstelling toe aan de testresultaten. Daarna maakt de installateur op afstand een complete of-ferte op maat •
Koppeling met online artikelboekSoftware-ontwikkelaar Gilde Software heeft een primeur: een online koppeling tussen het softwarepakket Handsoft (Pro) en het 2BA-artikelboek. De koppeling biedt twee belangrijke voordelen: tijdsbesparing en een direct overzicht van nettoprijzen. 2BA (BestandsBeheer Arti-kelen) onderhoudt, beheert en exploiteert de uniforme artikelbestanden voor alle sectoren (Elektro, ICT, Klimaat en Sanitair) van de installatiebranche •
Duurzame cv-ketelItho Daalderop introduceert de Base Cube. Deze inno-vatieve cv-ketel blinkt uit in zijn rendement en is bijzon-der onderhoudsvriendelijk, claimt de fabrikant. Recente tests van Kiwa wijzen uit dat de Base Cube het hoogste tapwaterrendement van Nederland heeft, aldus de fabrikant. Dit houdt in dat de cv-ketel de minste energie nodig heeft om tapwater te bereiden. De Base Cube
maakt gebruik van een speciaal door Itho Daalderop ontwikkelde aluminium warmtewisselaar •
Gebruiksvriendelijke ventilatieBuva introduceert het Vital Air System Smart: een sys-teem gebaseerd op natuurlij-ke toevoer via zelfregelende ventilatieroosters uit de Stream-serie, gecombineerd met de nieuwe mechanische afvoerbox SmartStream. De SmartStream heeft onder
andere de volgende features: intelligente regeling op basis van continue meting van de luchtkwaliteit, in alle ruimten; altijd de juiste hoeveelheid ventilatielucht en hierdoor een gegarandeerde kwaliteit van de ventilatielucht, met de hoogste besparing op warmteverliezen •
Airconditioning bedie-nen via de pc
Stulz introduceert nieuwe producten voor de aanstu-ring van airconditioning van Mistubishi Heavy Industries. Met de interface 4Web is het mogelijk om een koppeling te maken tussen de buska-bels en uw pc. Met behulp van een softwareprogramma met een eigen IP-adres worden de verschillende binnendelen geselecteerd. Temperatuur wordt afgelezen en ingesteld en de lamellen van cassetteunits kunnen op afstand worden bediend •
IZ1211_af_fabriek_53_def.indd 53 22-11-2011 11:17:16
december 201154
Danfoss introdu-ceert een collectie thermostaten: living by Danfoss. De drie thermostaten living design, living eco en living connect met
Danfoss Link CC vervangen elke oude radiatorthermostaat door een fraai, energiezuinig alternatief. De permanente energiebesparing kan oplopen tot 23% ten opzichte van oudere regelelementen en zelfs tot 46% ten opzichte van handbediende radiatorkranen. Bovendien bedraagt de eenvoudige installatie van de drie thermostaten slechts 30 seconden •
Flits ! af fabriek www.installatienet.nllees meer op
Persoonlijke klimaat-meettechnicusUw persoonlijke meettechni-cus voor het binnenklimaat: of het nu gaat om rooster-metingen, kanaalmetingen, omgevingsklimaat, behaag-lijkheid of energiepresta-tie, de testo 480 kan het allemaal. Dankzij een breed programma aansluitbare voe-
lers is het optimaal inregelen van klimaatsystemen snel en efficiënt te realiseren. De testo 480 biedt ook de mo-gelijkheid om een volledige boomstructuur van klanten, meetlocaties en meetpunten te creëren, zodat de metin-gen makkelijk doorlopen kunnen worden •
Groothandel start mo-biele webshopTechnische Unie heeft haar mobiele webshop http://m.technischeunie.com geïn-troduceerd. Deze tool biedt klanten de mogelijkheid om via een smartphone informa-tie te zoeken en producten te bestellen. Een uitkomst voor wie veel onderweg is. In de afgelopen tijd is het aantal Nederlanders dat gebruikmaakt van mobiel internet sterk gegroeid, maar mobiele websites zijn vooralsnog een stuk minder algemeen •
Energiebesparende thermostaten
Absolute vochtregelingApac Airconditioning, specialist op het gebied van datacenter- en computer-ruimtekoeling, introduceert een absolute vochtregeling. Met deze regeling sluit Apac aan bij de nieuwe Ashrae guideline TC 9.9. “Wij kijken niet meer naar de relatieve vochtigheid in de retourlucht, maar baseren de vochtregeling op basis van het absolute vochtge-halte. Op basis hiervan kun je bepalen of je met de juiste ruimteconditie inblaast. Een direct gevolg is dat de ruimte onnodig wordt bevochtigd of ontvochtigd. Dit zorgt weer voor een extra energiebesparing”, aldus Edgar Hogenbirk, Technisch Directeur van Apac •
Release Bouwbiblio-theekDe eerste versie van Bouw-Connect is verschenen; de nieuwe standaard voor digitale productinformatie in de bouw. De bibliotheek biedt eenduidige informatie over miljoenen bouwdelen, die worden voorzien van een unieke codering. Deze codering vormt de sleutel tot samenwerking tussen bouw-partijen, verbetert efficiency en minimaliseert faalkosten.
Iedereen in de bouw kan er mee werken, met alle soft-ware. BouwConnect is een samenwerking tussen KPN en De Twee Snoeken •
Webportaal voor energiebesparingAgentschap NL, Meer Met Minder en Milieu Centraal, hebben hun uitgebreide er-varing en kennis gebundeld in Bespaarlokaal. Hiermee willen zij ervoor zorgen dat gemeenten efficiënt en effec-tief aan de slag kunnen met energiebesparing en niet allemaal individueel het wiel gaan uitvinden. Door van el-kaar en eerdere praktijkerva-ringen te leren kan verspilling van tijd en budget voorko-men worden. Bovendien
Bijzondere kalibratiefaciliteitIn haar moderne kalibratielaboratorium biedt Euro-Index een bijzondere kalibratiefaciliteit voor de warmtebeeldca-mera’s en infraroodtemperatuurmeters. De ‘Black Body’ kalibratoren bieden een bereik van -15 tot 500°C. De kalibraties worden bijzonder snel en vak-kundig uitgevoerd door hooggekwalificeerd personeel, aldus de leverancier. Bij een gekalibreerd meetinstrument is de afwijking van de meetwaarden aantoonbaar. U kunt de nauwkeurigheid van uw metingen aantonen aan uw opdrachtgever en wanneer u aansprakelijk wordt gesteld •
vindt hierdoor een versnel-ling van energiebesparing en daardoor de terugdringing van CO2-uitstoot plaats • Energiemanagement-systeemUnica introduceert het ener-giemanagementsysteem Lift. Klanten krijgen hiermee via Unica Online nauwkeurig in-zicht in de energieprestaties van technische installaties. Door toepassing van Lift kan tot 25% energie bespaard worden. Het kan niet alleen toegepast worden bij instal-laties die energie opwekken (zoals WKO, houtenergie-centrales en WKK) maar ook bij binnenklimaatinstallaties (mits voorzien van een ge-bouwbeheersysteem) •
IZ1211_af_54.indd 54 22-11-2011 11:14:34