Download - Innoveren van droom tot daad

Transcript
Page 1: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Deel 4 Het innovatievermogen

Het innovatieboek

INNOVEREN VAN DROOM TOT DAAD

Page 2: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatievermogen (1)

Uit welke randvoorwaarden /

elementen bestaat het innovatievermogen?

Het innovatieboek H4

Innovatievermogen:

De randvoorwaarden die ervoor zorgen dat een organisatie succesvol kan innoveren.

Page 3: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatievermogen (2)

Aspecten die van belang zijn voor het innovatievermogen::

Onderzoek Resources connection (2004):Het innovatieboek H4

Page 4: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatievermogen (3)

EIM (2001)

Medewerkers Strategie Bedrijfscultuur Organisatiestructuur Beschikbaarheid

van middelen Netwerkactiviteiten

Gaspersz (2002)

Leiderschap Uitdaging en creatieve

spanning Tolerantie voor

mislukkingen Diversiteit Ondernemerschap Kennisdeling en

kruisbestuiving Tijd Kennis

Tidd, Bessant, Pavitt (2003)

Strategische context Relaties buiten de

organisatie Innovatie faciliteren en

implementeren Organisatie structuur

en cultuur

Elementen van het innovatievermogen, volgens innovatie literatuur:

En waar moeten die medewerkers, strategie, kennis etc. dan aan voldoen ??Het innovatieboek H4

Page 5: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatievermogen (4)De elementen van het innovatievermogen die hierna worden

behandeld:

§4.1 De juiste mensen1. Ondernemer2. Medewerkers3. Cultuur

§4.2 Heldere afspraken4. Strategie5. Organisatiestructuur6. Innovatie-instrumenten

§4.3 Toegang tot hulpmiddelen7. Kennis8. Netwerk9. Middelen

Het innovatieboek H4

Page 6: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek Foto: morguefileHet innovatieboek §4.1

Ondernemer

4.1 De juiste mensen

Medewerkers

Cultuur

Page 7: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Ondernemer

Ondernemen ≠ Managen

Innovatieve ondernemers hebben…• Visie• Ambitie• Zelfvertrouwen• Vitaliteit

Het innovatieboek §4.1

Page 8: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Medewerkers

Intern ondernemerschap:• Buiten gebaande paden durven denken en

handelen. • Signaleren van trends & oppakken signalen• Omzetten in nieuwe producten, werkwijzen,

oplossingen

Diversiteit• Pluriforme denkstijlen, vakgebieden,

persoonlijkheden.• Non-conformisten

Het innovatieboek §4.1

Page 9: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Flexibel en vrij in handelen

Intern ExternGericht gericht

Stabiel en gerichtop beheersing

Adhocratie

Markt

Familie

Hiërarchie

Product/oplossingsgericht•Creativiteit, lef•Opportunisme•Bestaansrecht bewijzen•Salaris: belediging•Pers. ontwikkeling

Mens/ relatiegericht•Keuzes•Consensus•Samenwerking•Vechtteams•Leiderschap

Beheersgericht•Procedures•Verantwoordelijkheden•Formele criteria creativiteit teams in goede banen leiden

•Resultaatgericht•optimistisch

Cultuur (1)Cultuurtypen volgens Quinn:

Het innovatieboek §4.1

Page 10: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Cultuur (2)Wat is de beste cultuur?

Dit is afhankelijk van veel variabelen, o.a. de positie in de levenscyclus.

tijd

om

zet

pio

nie

r

volw

ass

en

gro

ei

neerg

an

gAdhocracy Familie Hiërarchie Markt

Het innovatieboek §4.1

Page 11: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Cultuur (3)

Kenmerken van een innovatieve cultuur:• Toekomstgericht en extern gericht• Open• Tolerant voor mislukking

De Adhocracy en Marktcultuur (Quinn) zijn het meest extern gericht en open.

‘To develop working ideas efficiently, I try to fail as fast as I can.’ (Richard Feynman, nobelprijswinnaar Fysica)

Het innovatieboek §4.1

Page 12: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboekHet innovatieboek §4.2

Strategie

4.2 Heldere afspraken

Organisatiestructuur

Innovatie-instrumenten

Page 13: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Strategie (1)

Bedrijfsproces Product/dienst

Organisatie

Huidige situatie

De toekomstigeorganisatie

Gewenste situatie

groeistrategie

De strategie bepaalt waar de organisatie heen wil, en wat de gewenste verander-richting dan is.

De innovaties geven invulling aan de strategie, in de vorm van daadwerkelijke verandering van producten, processen, markt(benadering) etc..

Het innovatieboek §4.2

Page 14: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Strategie (2)De strategie bakent de gewenste positie af (Ansoff):• Markt: op WIE richten wij ons?• Product: WAT bieden wij aan?• Technologie / competenties: HOE doen we dit?

…. en bepaalt via welke richting men daar wil komen: de groeistrategie.

Product

Markt

Tech

nolo

gie/

com

pete

ntie

s

Business scope

Business domain

Het innovatieboek §4.2

Page 15: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Organisatiestructuur (1)

Structuurkenmerken innovatieve organisatie:• Weinig regels en procedures• Weinig managementlagen• Multifunctionele teams• Taken uitdagend en afwisselend• Veel autonomie• Beloning innovatief gedrag

(De Jong, Kerste, 2001)Het innovatieboek §4.2

Page 16: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Rigideorganisatie

Planmatigeorganisatie

Flexibeleorganisatie

flexibiliteit

best

uu

rbaarh

eid

beperkt sterk

laag

hoog

Chaotischeorganisatiepro

ces v

an revita

liserin

g

proces v

an routin

isatie

Niet-concurrerend

Complex /dynamisc

h

Hyper-competitie

f

Extreemturbulent

Gradatie vanomgevings-turbulentie

Organisatiestructuur (2)

(Volberda, 2004)Het innovatieboek §4.2

Page 17: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatie-instrumenten (1)Als je meerdere innovaties stuurbaar wilt maken, richt

het dan in als kernproces:

a. Proces

b. Stuurinformatie

c. Besluitvorming

Grote organisaties waarin veel geïnnoveerd wordt,hebben dit in detail geformaliseerd.

Het innovatieboek §4.2

Page 18: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatie-instrumenten (2)Ad a.

De inrichting van het innovatieproces:• Standaard fasering• Mijlpalen• Voorgedefinieerde deliverables

Het innovatieboek §4.2

Page 19: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Innovatie-instrumenten (3)

Ad. c.Besluitvorming:

• Afspraken over rollen verschillende afdelingen in innovatietrajecten. (evt. SLA’s)

• Projectenkalender• Voortgang en status rapportages• Escalatie van problemen

Het innovatieboek §4.2

Page 20: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek §4.3

Kennis

4.3 Toegang tot hulpmiddelen

Netwerk

Financiële middelen

Page 21: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Kennis (1)

Om te kunnen innoveren is steeds weer inhoudelijke kennis nodig die nieuw is voor de organisatie. Met name tijdens de eerste twee fasen van het innovatieproces moet nieuwe kennis ontsloten worden:

• Ideevorming:- nieuwe (technologische) mogelijkheden- veranderende klantbehoeften

• Conceptontwikkeling- marketingaspecten- technische aspecten- organisatorische aspecten

Het innovatieboek §4.3

Page 22: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Kennis (2)

Nieuwe kennis kan worden opgedaan op velerlei manieren. Bijvoorbeeld

• Opleidingen, seminars, congressen, beurzen.• Onderzoeksrapporten, publicaties,

vakladen/sites, knipselkranten.• Zelf onderzoeken / experimenteren.• Inhuur van experts, onderzoekers, adviseurs.• …

Het innovatieboek §4.3

Page 23: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Kennis (2)

Het innovatievermogen wordt vergroot door de opbouw van nieuwe kennis te stimuleren. Dit kan richting worden gegeven door:

• De strategie vertalen in (nieuwe) kennisgebieden, waarop men zich richt.

• Kennisontwikkeling inbedden in personeelsinstrumenten, zoals functiebeschrijvingen, beoordelingsysteem en opleidingsplan.

Het innovatieboek §4.3

Page 24: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Netwerk (1)

Aantal partijen dat bijdraagtaan innovaties (in % van totaal)

Vervulde rollen door externepartijen bij innovaties

Bron: EIM, 2005

Hoe belangrijk zijn externe partijen bij het realiseren van innovaties?

Het innovatieboek §4.3

Page 25: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Netwerk (2)• Meer dan 70% van extern

betrokkenen zijn bestaande relaties.

• Partijen die het vaakst proactief worden betrokken zijn ICT leveranciers, adviseurs en kennisinstellingen.

Wie worden erbij betrokken?

Bron: EIM, 2005Het innovatieboek §4.3

Page 26: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Netwerk (3)

Bron: resources connection, 2004

56% vindt dat de organisatie meer moet samenwerken met externe partijen op het gebied van innovatie.

Het innovatieboek §4.3Het innovatieboek §4.3

Page 27: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Middelen(1)

Succesvolle innovaties vergroten op termijn het geldgenererend vermogen

Bedrijfsproces

Innovatieproces

klant

Vermogen

input

Product A

Product B

WinstInvesteren

/ verlies

Het innovatieboek §4.3

Page 28: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Middelen(2)

Er moet echter eerst geïnvesteerd worden, zonder dat succes verzekerd is. Financiering van innovaties vraagt dus om risicodragend vermogen. Mogelijke bronnen:

• Eigen vermogen- inleg aandeelhouders / eigenaren- winstreserveringen

• Vreemd vermogen- leningen- subsidies- durfkapitaal

Het innovatieboek §4.3

Page 29: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

A = voorbeeld van snel groeiende bedrijfB= voorbeeld van bedrijf met hoge onderzoeks- en ontwikkelkosten (biotechnologie)C= voorbeeld van gemiddeld innovatief bedrijfD=voorbeeld van succesvolle zelfstandige

Middelen (3)Risicodragend vermogen

Bron: Nebib, gids startkapitaal

>20.000

20.000

10.000

5.000

2.560

1.280

640

320

160

80

40

20

voorbe-reiding

startfase eerste groei

snellegroei

consolidatie volwassen

Vrienden,familie

Informal investors

Combinatie vaninvesteerders en subsidies

Participatie-maatschappijen Particulier

venturecapital

Aandelenbeurzen

Priv. equity

C

D

A BSchemalevensfase/kapitaalbehoefte

x € 1000

Page 30: Innoveren van droom tot daad

Het innovatieboek

Tenslotte

De organisatie wordt innovatiever door…• Een ondernemer met visie, ambitie, zelfvertrouwen en

realiteitszin.• Medewerkers die ondernemend zijn, en uiteenlopende

achtergronden / denkstijlen hebben.• Een toekomstgerichte, extern gerichte, open, tolerante

cultuur.• Een duidelijke toekomstvisie en strategie.• Een flexibele organisatiestructuur.• Innovatie als kernproces te zien en te structureren.• Ontwikkeling van nieuwe kennis te stimuleren en sturen.• Kansen voor samenwerking te creëren door een

levendig relatienetwerk.• Risicodragend vermogen vrij te maken.

Het innovatieboek