Download - Huisstijlhandboek Gemeente Opsterland

BLISS

OPST logo C.eps

OPST logo UC.eps

OPST logo C CMYK.eps

OPST logo UC CMYK.eps

OPST logo Z-W.eps

BR

IEF

PAP

IER

C

OM

MU

NIC

AT

IED

RA

GE

RS

V

ISIT

EK

AA

RT

A3 naar A4 gevouwen

Gemeente Opsterland

Huisstijlhandboek

Inhoud

Inleiding 3

Logo 4

Digitale bestanden van het logo 4

Coated papier 4

Uncoated papier 4

Pantone 4

CMYK 4

RGB 4

RAL 4

Huisstijlkleuren 5

Basisgrid 6

Logo in wapenvorm 6

Typografie 7

Bliss 7

Arial 7

Interlinie 7

Uitlijning 7

Zetwijze 7

Papierformaten 8

Flyer, folder en brochure 8

Flyer 8

Folder 8

Brochure 8

Communicatiedragers 9

Visitekaartje 9

Bloemen-/felicitatiekaartje 9

Briefpapier 10

Etiket 11

Envelop C5 12

Giro-envelop 12

Zonder begeleidend schrijven kaart 13

Voor- en achterblad 14

Omslagmap 15

Omslagmap B&W-advies 16

Omslagmap Directieadvies 17

Vlag klein en vlag groot 18

Wagenpark 19

Communicatiedragers burgemeester 20

Briefpapier 20

Envelop EA5 21

Visitekaartje 21

Opmaakinstructies correspondentie 23

Opmaakinstructies briefpapier 23

Opmaakinstructies vervolgpapier 25

Opmaakinstructies folder/brochure 27

Folder/brochure A4 - voorkant 27

Folder/brochure A4 - binnenkant 1 28


Folder/brochure A4 - achterkant 1 32



Nieuwsbrief A4 - voorkant 37

Folder/brochure A5 - voorkant 39

Folder/brochure A5 - binnenkant 39




Opmaakinstructies uitnodiging 45

Uitnodiging - buitenkant 45

Uitnodiging - binnenkant 47

Advertenties 48

Adv. 1 - A7 liggend 48

Adv. 2 - A7 staand 49








2

Inleiding

Huisstijlhandboek

Wat is een huisstijl nu precies?

De huisstijl is de visuele identiteit van een organisatie. Door een huisstijl kan een bedrijf/gemeente zich eenduidig presenteren in alle

uitingen, zoals briefpapier, brochures, vlaggen, website, etc.

De richtlijnen van de huisstijl van de gemeente Opsterland worden in dit handboek uitvoerig beschreven. Hierbij gaat het om

afspraken over bijvoorbeeld toepassingen van het logo, de typografie, het kleurgebruik en het stramien. In geval twijfel neem dan

altijd contact op met een medewerker van Team Communicatie.

De regels zijn zodanig flexibel dat er creatief mee kan worden gewerkt, zonder dat de eenheid in verscheidenheid verloren gaat. Een

huisstijl gaat pas leven als deze wordt gebruikt! Team Communicatie bepaalt in samenspraak met het reclamebureau hoe we de huis-

stijl doorvoeren in uitingen die niet in het huisstijlhandboek zijn uitgewerkt.

Het beeldmerk en naamgebruik zijn eigendom van gemeente Opsterland en mogen zonder toestemming op geen enkele wijze gebruikt

worden dan wel gereproduceerd worden.

3

Logo

Het logo bestaat uit drie delen:

- het wapen;

- de woorden: gemeente Opsterland;

- een geel horizontaal balkje.

Bij voorkeur het logo op een witte achtergrond plaatsen.

(Zie ook pagina 6: Logo in wapenvorm)

Digitale bestanden van het logoVan het logo van de gemeente Opsterland zijn zeven digitale

bestanden beschikbaar. Vijf van deze bestanden zijn vector-

tekeningen in Adobe Illustrator EPS formaat. Deze bestanden

zijn geschikt voor drukwerk. Ze kunnen zonder kwaliteitsverlies

worden vergroot of verkleind. Alle andere bestands formaten

kunnen worden gemaakt aan de hand van deze bestanden.

Twee bestanden zijn in JPG formaat. Deze zijn uitsluitend

bedoeld voor gebruik in de kantooromgeving (bijvoorbeeld

Micro soft Office). Een JPG bestand wordt voornamelijk gebruikt

in digitale toepassingen (beeldscherm) maar bevat voldoende

kwaliteit voor gebruik op kantoorprinters. Een JPG bestand

kan niet worden vergroot, dit gaat namelijk ten koste van de

kwaliteit.

Coated en uncoated papier kunnen een ander effect hebben op

kleuren. Zo ook op het geel in het logo van de gemeente. Daarom

is er voor elk papiertype een ‘eigen’ logo gemaakt.

Bestanden geschikt voor het drukken in Pantone®:

OPST logo C.eps (geschikt voor coated papier)

OPST logo UC.eps (geschikt voor uncoated papier)

Bestanden geschikt voor het drukken in fullcolour:

OPST logo C CMYK.eps (geschikt voor coated papier)

OPST logo UC CMYK.eps (geschikt voor uncoated papier)

Bestand geschikt voor het printen in full colour.

(geschikt voor gebruik in kantoor omgeving):

OPST logo.jpg

Bestand geschikt voor het drukken in zwart-wit:

OPST logo Z-W.eps (geschikt voor zowel coated als

uncoated papier)

Bestand geschikt voor het printen in zwart-wit

(geschikt voor gebruik in kantoor omgeving):

OPST logo Z-W.jpg

Coated papierPapier met een glad oppervlak.

Het papier is in de papiermachine door een aantal walsen geleid.

De papiervezels worden hierdoor vlak gestreken. Tevens wordt op

het papier een dunne coating (een strijklaag) aangebracht. Hier-

door krijgt het papier een gesloten oppervlaktestructuur (mat,

silk of glanzend). Deze papiersoorten worden ook wel gestreken

of MC-papier genoemd (Machine Coated).

Uncoated papierPapier dat niet gestreken is, waardoor het zijn ruwe oppervlakte

behoudt.

Pantone®Pantone® is een geregistreerd merk van Pantone Inc. en staat

voor een gestandaardiseerd kleursysteem voor drukwerk. Dit

kleursysteem bestaat uit steunkleuren. Een steunkleur is een

kleur die op een drukpers met één inkt wordt gereproduceerd.

CMYK Deze afkorting staat voor de kleuren cyaan, magenta, geel en

zwart. Deze kleuren worden gebruikt bij fullcolour drukwerk.

RGBDeze afkorting staat voor rood, groen en blauw. RGB wordt ge-

bruikt om kleurcoderingen voor digitale toepassingen (bijvoor-

beeld beeldscherm) aan te geven.

RALInternationaal kleurcoderingssysteem voor (auto)lakken.

4

Huisstijlhandboek

Op deze pagina staat een overzicht van de gebruikte huisstijlkleuren voor:

- drukwerk;

- beeldscherm;

- lakken;

- (plak)folies.

Huisstijlkleuren

Naast de vier huisstijlkleuren uit het logo, kunnen er vier andere kleuren worden gebruikt:

Paars - heide

Lichtgroen - gras / groei

Blauw - lucht / water

Bruin - grond

Zwart Groen Rood Geel

uncoated papier coated papier

Pantone® Process Black 349 186 116 1235

CMYK 0 - 0 - 0 - 100 100 - 0 - 91 - 42 0 - 100 - 81 - 4 0 -16 - 100 - 0 0 - 29 - 91 - 0

RGB 0 - 0 - 0 0 - 102 - 51 220 - 0 - 46 251 - 189 - 26

Web # 000000 # 006633 # ff0033 # ffcc00

RAL 9017 6005 3020 1003

Plakfolie 801 811 849 856

(Avery) Black Forest Green Geranium Red Dark Yellow

Paars Lichtgroen Blauw Bruin

Pantone® 2622 369 2925 1395

CMYK 57 - 98 - 0 - 46 59 - 0 - 100 - 7 85 - 24 - 0 - 0 0 - 41 - 100 - 37

RGB 90 - 15 - 86 119 - 173 - 28 0 - 146 - 208 176 - 120 - 0

Web # 660066 # 669900 # 0099cc # 996600

RAL 4007 6018 5012 8001

Plakfolie 984 956 942 973

(Avery) Dark Purple Grass Green Light Blue Mocha

5

18 mm

40 mm

Het logo van de gemeente Opsterland wordt in de folders e.d.

geplaatst in een witte ‘wapenvorm’. Het logo en de witte wapen-

vorm moeten worden gezien als één geheel. Verklein je de witte

wapen vorm dan verkleint het logo mee.

Omdat de meeste uitingen op het formaat A4 zullen worden

gemaakt, is het logo in de witte wapenvorm afgestemd op dit

formaat. Ook hieraan ligt het grid ten grondslag.

Voor uitingen in een kleiner formaat is de wapenvorm verkleind.

De hoogte is bepaald aan de hand van het grid.

Wapenvorm A4

Logo in wapenvorm

11,5

x 4

,5 m

m =

51,

75 m

m

11 x 5 mm = 55 mm

Wapenvorm A5

8,5

x 4,

5 m

m =

38,

25 m

m

Onder de layout van elke huisstijluiting ligt een denkbeeldig grid.

Dit grid is in het eindresultaat niet terug te zien, maar zorgt on-

gemerkt voor eenheid en samenhang. Het grid vergemakkelijkt

het bepalen van positie en formaat van tekstvlakken en eventu-

ele foto’s, illustraties en kleurvlakken.

Het basisgrid van de huisstijl van de gemeente Opsterland heeft:

- een verticale maatvoering in een veelvoud van 4,5 mm;

- een horizontale maatvoering in een veelvoud van 2,5 mm.

Er ontstaat als het ware een ruitjesveld met ruitjes van 2,5 mm x

4,5 mm. Het nulpunt [0,0] is linksboven in de pagina.

In opmaakprogramma’s (bijvoorbeeld InDesign) worden de hori-

zontale waarden weergegeven met een X, de verticale waarden

met een Y. De waarden van het nulpunt zijn bijvoorbeeld: X=0

en Y=0.

Het basisgrid kan voor de meest voorkomende uitingen worden

gebruikt.

5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

Basisgrid

Het kan gebeuren dat een uiting heel erg klein is. In dit geval

mag van de horizontale maatvoering worden afgeweken (maat-

voering kleiner maken dan 4,5 mm).

[0,0]

40,652 mm

6

Typografie

Huisstijlhandboek

BlissDe huisstijlletter van de gemeente Opsterland is Bliss.

Bliss RegularBliss ItalicBliss BoldBliss Bold Italic

ArialHet font Arial is de zogenaamde correspondentieletter voor de

gemeente Opsterland en wordt dan ook uitsluitend gebruikt

binnen de kantoorautomatisering. Arial behoort tot de stan-

daard lettertypes van Windows en MacOs. Ook voor internet-

toepassingen dient Arial te worden gebruikt.

Arial RegularArial ItalicArial BoldArial Bold Italic

InterlinieDe interlinie, oftewel de regelafstand, wordt vaak in punten (pt)

uitgedrukt (1 pt ≈ 0,353 mm). Bij de huisstijl van de gemeente

Opsterland is echter uitgegaan van millimeters, namelijk 4,5 mm

of een veelvoud ervan. (Zie ook Basisgrid)

4,5 mm = 12,756 pt

UitlijningLinkslijnend met vrije regelval

Teksten in correspondentiemiddelen zijn linkslijnend met vrije

regelval. Bij een vrije regelval wordt een geplaatste tekst aan de

rechterkant niet uitgevuld. De tekstkolom heeft aan de rechter-

kant dus geen strakke kantlijn.

Voorbeeld:

At fugias et quis enis dellatendis pa vitatur sapiden dicipis

non resti derumque providunt pel minvend uciliti busdae.

Ut vfjoditisi aut quis moloreriti diciiss iminihiti consero que

officita di dero quas est et alignis expe magnis dus. Volut

laniquature venimpore quaspicimint rempore quia ipsam fugia

et quatquiam solupta sinctempor mo bla non.

Uitgevuld met de laatste regel links uitgelijnd

Teksten in andere uitingen, zoals folders, worden uitgevuld met

de laatste regel links uitgelijnd. Zowel links als rechts heeft de

tekstkolom een strakke kantlijn.

Voorbeeld:

At fugias et quis enis dellatendis pa vitatur sapiden dicipis non

resti derumque providunt pel minvend uciliti busdae. Ut vfjoditisi

aut quis moloreriti diciiss iminihiti consero que officita di dero

quas est et alignis expe magnis dus. Volut laniquature venimpore

quaspicimint rempore quia ipsam fugia et quatquiam solupta

sinctempor mo bla non.

ZetwijzeDe standaard zetwijze is beginkapitaal + onderkast.

Tekst/titels zo min mogelijk in zijn geheel in kapitalen plaatsen.

Moet een tekstgedeelte extra aandacht krijgen, zet deze dan in

de Bliss Bold en geef eventueel de tekst een huisstijlkleur.

Voorbeeld:

Niet: BELANGRIJKE INFORMATIE Maar: zwart Belangrijke informatie groen Belangrijke informatie rood Belangrijke informatie geel Belangrijke informatie

paars Belangrijke informatie lichtgroen Belangrijke informatie blauw Belangrijke informatie bruin Belangrijke informatie

7

Flyer, folder en brochure

Flyer Een flyer is drukwerk dat reclame- of informatieve tekst

bevat. Een flyer bestaat slechts uit twee pagina’s (voor- en

achter zijde) en is doorgaans niet groter dan A4.

FolderEen folder is een vel drukwerk dat (eventueel meerdere

malen) gevouwen is. Het aantal pagina’s is altijd een veel-

voud van twee.

BrochureEen brochure bestaat - in tegenstelling tot een folder - uit

meerdere vellen gevouwen papier, die in de rug bijeen -

gehouden worden door bijvoorbeeld nietjes.

De folders van de gemeente zijn voornamelijk A3 naar A4

gevouwen of A4 naar A5.

De brochures van de gemeente zijn voornamelijk van A4

formaat.

Papierformaten

Er zijn voor papierformaten internationale standaarden. De zoge-

naamde A-reeks is de meest toegepaste:

- A0 (841 x 1.189 mm);

- A1 (594 x 841 mm);

- A2 (420 x 594 mm);

- A3 (297 x 420 mm);

- A4 (210 x 297 mm);

- A5 (148,5 x 210 mm);

- A6 (105 x 148,5 mm).

Voor enveloppen wordt vaak gebruik gemaakt van de EA-reeks

en/of van de C-reeks. De C-reeks bestaat uit couverteerenve-

loppen. De enveloppen zijn geschikt om geautomatiseerd gevuld

te worden met de inhoud.

- EA5/6 (220 x 110 mm);

- EA5 (220 x 156 mm);

- EA4 (220 x 312 mm);

- C5 (229 x 162 mm);

- C4 (229 x 324 mm).

A0

A1 A2

A3 A4

A5

A6

A6

8

Huisstijlhandboek

BezoekadresWetterwille 5Gorredijk

PostadresPostbus 10.0009244 ZP Beetsterzwaag

Piet Pietersmaprojectleider civiele techniek

T (0513) 481 567M 06 50 63 87 09

E [email protected] www.opsterland.nl

Communicatiedragers

VisitekaartjeSchaal 1 : 1

55 x 90 mm

Op deze en de volgende pagina’s staan voorbeelden van reeds

geproduceerde communicatiedragers.

Al deze communicatiedragers zijn opgemaakt aan de hand van

het basisgrid (uitgezonderd: wagenpark).

Bloemen-/felicitatiekaartjeSchaal 1 : 1

plano 110 x 90 mm, gevouwen 55 x 90 mm

9

Bezoekadres

Hoofdstraat 82

9244 CR Beetsterzwaag

Postadres

Postbus 10.000

9244 ZP Beetsterzwaag

T (0512) 386 222

F (0512) 381 875

E [email protected]

I www.opsterland.nl

buitenkant

binnenkant

T (0512) 386 222

F (0512) 381 875

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Hoofdstraat 82


Postbus 10.000


Bank 28.50.06.606

BTW NL001950149B01

BriefpapierSchaal 1 : 1,25

210 x 297 mm (A4)

VervolgpapierHet vervolgpapier is gelijk aan het briefpapier.

Alleen de naw-gegevens zijn komen te vervallen.

10

Huisstijlhandboek

Postbus 10.000


EtiketSchaal 1 : 1

148,5 x 105 mm (A6)

11

Giro-envelopSchaal 1 : 1,25

224 x 109 mm

Postbus 10.000


Postbus 10.000


Envelop C5Schaal 1 : 1,25

229 x162 mm

12

Huisstijlhandboek

Zonder begeleidend schrijven kaartSchaal 1 : 1,25

210 x 148,5 mm (A5)

Deze kaart wordt ook wel ‘with compliments card’ genoemd.

Onderwerp

Datum

Op verzoek van

N.a.v. uw brief / e-mail

N.a.v. ons telefoongesprek

Ter informatie

Naam

Contactgegevens

Bezoekadres

Hoofdstraat 82


Postadres

Postbus 10.000


T (0512) 386 222

F (0512) 381 875

E [email protected]

I www.opsterland.nl

13

Voor- en achterbladSchaal 1 : 2

A4

Het voorblad heeft een venster van 110 x 40 mm

www.opsterland.nl

Bakkeveen

Beetsterzwaag

Frieschepalen

Gorredijk

Hemrik

Jonkerslân

Langezwaag

Lippenhuizen

Luxwoude

Nij Beets

Olterterp

Siegerswoude

Tijnje

Terwispel

Ureterp

Wijnjewoude

voorblad

achterblad

14

Huisstijlhandboek

www.opsterland.nl

Bakkeveen

Beetsterzwaag

Frieschepalen

Gorredijk

Hemrik

Jonkerslân

Langezwaag

Lippenhuizen

Luxwoude

Nij Beets

Olterterp

Siegerswoude

Tijnje

Terwispel

Ureterp

Wijnjewoude

OmslagmapSchaal 1 : 3

Gevouwen model is 220 x 310 mm

15

Omslagmap B&W-adviesSchaal 1 : 3


16

Huisstijlhandboek

Omslagmap DirectieadviesSchaal 1 : 3


17

Vlag grootSchaal 1 : 20

3.000 x 2.000 mm

Vlag kleinSchaal 1 : 10

1.500 x 1.000 mm

18

Huisstijlhandboek

WagenparkVoorbeeld: Volkswagen Caddy - Aardgas

Schaal 1 : 30

19

burgemeester

BriefpapierSchaal 1 : 1,25

210 x 297 mm (A4)

20

Huisstijlhandboek

Visitekaartje Schaal 1 : 1

55 x 90 mm

In tegenstelling tot de overige visite-

kaartjes heeft de achterkant van het

visitekaartje van de burgemeester een

bedrukking.

Voor de burgemeester is er een visitekaartje, briefpapier, EA5 envelop en C5 envelop. DEze communicatiedragers wijken af van de

standaard huisstijl items:

- In plaats van de vier huisstijlkleuren wordt er gebruik gemaakt van de metalic Pantone 8281. Dit is een groen-zilveren kleur.

- Adresgegevens zijn niet meegedrukt.

- Op het briefpapier is onder het logo ‘burgemeester’ toegevoegd.

- Grafische lijnen (drie bomen uit het logo).

BezoekadresHoofdstraat 82Beetsterzwaag

PostadresPostbus 10.0009244 ZP Beetsterzwaag

Francisca Ravesteinburgemeester

T +31(0)512 386 202M +31(0)6 29 35 90 59

E [email protected] www.opsterland.nl

voorkant achterkant

Envelop EA5Schaal 1 : 2

229 x 162 mm

De opmaak van de envelop is gelijk

aan die van de gemeente. Alleen het

logo en de kleur zijn gewijzigd.

Communicatiedragers burgemeester

21

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

117,0

121,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,5

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

T (0512) 386 222

F (0512) 381 875

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Hoofdstraat 82


Postbus 10.000


Bank 28.50.06.606

BTW NL001950149B01

Uw kenmerk:

Onderwerp: Beetsterzwaag,14 januari 2010Verzonden op:

Aan:

Uw brief van: Ons kenmerk: Behandeld door: Tel.nr: Bijlagen:

Geachte mevrouw Achternaam,

Conumsan ea commolor sim venim vel dolenis ad minciduis nibh exercipisim ipit, sequisi.Alismodit pratissed te et adiam in euipis euis diamconse eum vel inisl etumsan volore cor sum dolorer aessit aut wismodip exerat laorper cidunt wis nit del inis elisim zzrilissit, vel iusto coreet praessim niam, quipiscinis nim zzrilit luptat. Ut pratet, quat. Unt delendre commy nonsequipit augait lortion sequiscil iustie digniat dunt irit venim etue min ero do et atuer atue facipsum irit velisis niam volor at augiationsed moluptat erit et iniatum il er secte feu faci er at adiam, velesequi bla am quis nonummodio odolesto estrud tie feugue magna feuisi er senis nulla corerilit vercilis nos nit eugiam qui tisl ilissi tie vullam vel ipit ex ent nit utpat. Pat, velese euipit ver adiam, veniam, vulla feuguer suscin hendignim acincidui tie del irit lutetum quisi.

Em zzriure commod tie exero eritSim dolutpat iurerillan heniamet, sustrud el duiscin volore dit nulla conulla accum amcon er ing eum dolorem vulluptat alisi. Gait nostie delisim am vel in hendre vendiametue diamcon sequat ad eum quam, voloborting enim velit lobore venim nulla feum dolore facipsusci tatis del ulluptat. Dui tionsed te consectem qui erit dipit at.

Si. Esent accum verit incip esse ming ea ad ming esequat. Ure delit endipit iuscil ipsusci liquat vel dip eros aut aciduip et il ea feum iure et ad tie eugue magna feu feugiamconum velesequamet illa ad modiam, commodigna commolu tating eugait, se cor suscilit lum quam, quisis nostrud molore erilit aliquis dolorem ipisci eui blam, sim eliquatue dolore te ming eum diatie el ip ent am vel euissiscil euis accum velesectet dunt praestrud doluptat er se corerci

Met vriendelijke groet,

Voornaam Achternaamfunctie

Eerste regel van geadresseerdeTweede regel van geadresseerdeDerde regel van geadresseerdeVierde regel van geadresseerde

Eerste regel van onderwerpTweede regel van onderwerp

12345 01-01-2010 12345A Naam Achternaam (0512) 386 222 4 pagina’s

8

54

103,5

126

185

85

117,5

274,5

144

1

2

4

5

6

3

7

VOORDRUK

1 Logo

OPST logo UC.eps

Formaat 47,5 x 35 mm

Het woord ‘Opsterland’ staat op de regel 40,5 mm.

2 Adresgegevens van de gemeente Opsterland

Bliss Regular | 8 pt

Bliss Bold | 8 pt

Interlinie 4,5 mm (12,756 pt)

Het briefpapier van het gemeentebedrijf is identiek aan dat

van de gemeente. Alleen de contactgegevens zijn gewijzigd.

3 Horizontale balk

Groene balk > Pantone 349 UC

PRInT

4 Geadresseerde

Arial regular | 10 pt

Interlinie 4,5 mm

Voor het versturen van een brief dient een envelop te

worden gebruikt met het venster rechts.

5 Algemene gegevens

Koppen Arial Bold | 8 pt

Tekst Arial Regular | 8 pt

Interlinie 4,5 mm

6 Onderwerp + datum

Kop Arial Bold | 10 pt

Tekst Arial Regular | 10 pt

Interlinie 4,5 mm

7 (Brief)tekst

Basistekst Arial Regular | 10 pt

(Tussen)koppen Arial Bold | 10 pt

Interlinie 4,5 mm

Teksten in correspondentiemiddelen zijn linkslijnend met

vrije regelval.

De tekstkolom is 160 mm breed.

Eerste regel tekst (Geachte...) begint op 144 mm.

De laatste regel is op 274,5 mm.

8 Perforatie

Houd rekening met eventuele perforatie. Plaats hier dus

geen items.

Opmaakinstructies brief

Schaal 1 : 1

Verticale maatvoering in een veelvoud van 4,5 mm.

Horizontale maatvoering in een veelvoud van 2,5 mm.

Dit grid is verder te gebruiken voor het ontwikkelen van aanvullende formulieren en/of documenten.

Opmaakinstructies correspondentie

Huisstijlhandboek 23

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

117,0

121,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,5

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

8

Conumsan ea commolor sim venim Vel dolenis ad minciduis nibh exercipisim ipit, sequisi. Alismodit pratissed te et adiam in euipis euis diamconse eum vel inisl etumsan volore cor sum dolorer aessit aut wismodip exerat laorper cidunt wis nit del inis elisim zzrilissit, vel iusto coreet praessim niam, quipiscinis nim zzrilit luptat. Ut pratet, quat. Unt delendre commy nonsequipit augait lortion sequiscil iustie digniat dunt irit venim etue min ero do et atuer atue facipsum irit velisis niam volor at augiationsed moluptat erit et iniatum il er secte feu faci er at adiam, velesequi bla am quis nonummodio odolesto estrud tie feugue magna feuisi er senis nulla corerilit vercilis nos nit eugiam qui tisl ilissi tie vullam vel ipit ex ent nit utpat. Pat, velese euipit ver adiam, veniam, vulla feuguer suscin hendignim acincidui tie del irit lutetum quisi.

Sim dolutpat iurerillan heniamet, sustrud el duiscin volore dit nulla conulla accum amcon er ing eum dolorem vulluptat alisi. Gait nostie delisim am vel in hendre vendiametue diamcon sequat ad eum quam, voloborting enim velit lobore venim nulla feum dolore facipsusci tatis del ulluptat. Dui tionsed te consectem qui erit dipit at.

Si. Esent accum verit incip esse ming ea ad ming esequat. Ure delit endipit iuscil ipsusci liquat vel dip eros aut aciduip et il ea feum iure et ad tie eugue magna feu feugiamconum velesequamet illa ad modiam, commodigna commolu tating eugait, se cor suscilit lum quam, quisis nostrud molore erilit aliquis dolorem ipisci eui blam, sim eliquatue dolore te ming eum diatie el ip ent am vel euissiscil euis accum velesectet dunt praestrud doluptat er se corercienim etue min ero do et atuer atue facipsum irit velisis niam volor at augiationsed moluptat erit et iniatum il er secte feu faci er at adiam, velesequi bla am quis nonummodio odolesto estrud tie feugue magna feuisi er senis nulla corerilit vercilis nos nit eugiam qui tisl ilissi tie vullam vel ipit ex ent nit utpat. Pat, velese euipit ver adiam, veniam, vulla feuguer suscin hendignim acincidui tie del irit lutetum quisi.

Met vriendelijke groet,

Voornaam Achternaamfunctie

85

185

274,5

58,5

1

7

3

Huisstijlhandboek

Opmaakinstructies vervolgpapier

Schaal 1 : 1



VOORDRUK

Het vervolgvel is gelijk aan het voorvel, echter de adresgegevens

ontbreken.

1 Logo

OPST logo UC.eps

Formaat 47,5 x 35 mm

Het woord ‘Opsterland’ staat op de regel 40,5 mm.

3 Horizontale balk

Groene balk > Pantone 349 UC

PRInT

7 Brief/tekst

Basistekst Arial Regular | 10 pt

(Tussen)koppen Arial Bold | 10 pt

Interlinie 4,5 mm

Teksten in correspondentiemiddelen zijn linkslijnend met

vrije regelval.

De tekstkolom is 160 mm breed.

Eerste regel tekst begint op 58,5 mm.

De laatste regel is op 274,5 mm.

8 Perforatie

Houd rekening met eventuele perforatie. Plaats hier dus

geen items.

25

FOTO GROOT

FOTO(’S) KLEIN

3

4

18 mm

Titel(mogelijke 2e regel)

Subtitel

(mogelijke 2e regel)

www.opsterland.nl

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

117,0

121,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,5

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

55 mm 20 mm

55 mm

6,75 mm

42,75 mm

137,75 mm

9 mm

2,25 mm

31,25 mm

83,25 mm

4,5 mm

15,75 mm

20 mm

20 mm

20,25 mm

726

5

1

26

Schaal 1 : 3

A4

Folder/brochure A4 - voorkant

Schaal 1 : 1



Ook onder de layout van een brochure ligt het denkbeeldige grid.

Deze layout wordt ook gebruikt voor andere A4 leaflets/folders/

brochures.

1 Titel


Het corps van de titel is even groot als de tekst ‘Opster-

land’ in het logo.

De titel staat op regel 171 mm.

Bij voorkeur moeten er titels worden gebruikt die op één

regel passen. Als er toch een tweede regel nodig is, staat de

eerste regel op 159,75 mm en de tweede op regel 171 mm.

2 Eventuele subtitel


Interlinie 4,5 mm x 2 = 9 mm (25,512 pt)

Een eventuele subtitel staat op regel 229,5 mm.

Een tweede regel van de subtitel staat op regel 238,5 mm.

3 Foto groot

Formaat foto 210 x 137,25 mm

Dit formaat is exclusief 3 mm afloop die vereist is bij het

opmaken van drukwerk.

4 Foto(’s) klein

De nu groene balk kan worden gebruikt voor het plaatsen

van één foto of meerdere foto’s. Houd bij meerdere foto’s

eenzelfde maatverdeling aan.

Bijvoorbeeld: 5 foto’s = 210 mm / 5 = 42 mm.

5 Lijn

Witte lijn | 1 pt

De lijn staat op regel 213,75 mm.

LET OP: Als er geen foto’s worden geplaatst, dan is de balk

lichtgroen van kleur (C:59 M:0 Y:100 K:7). De witte lijn

komt hierbij dan te vervallen!

Er kan gekozen worden om in plaats van de subtitel het inter-

netadres van de gemeente en/of de namen van de 17 dorpen te

plaatsen.

6 Internetadres www.opsterland.nl


Het internetadres staat op regel 229,5 mm.

Tekst is 40 mm breed; even breed als de tekst ‘Opsterland’

in het logo. De verticale uitlijning is gelijk aan die van het

logo: 142,5 mm van links.

7 namen van de 17 dorpen



Het eerste dorp (Bakkeveen) staat op regel 222,75 mm en

het laatste dorp (Wijnjewoude) staat op regel 290,25 mm.

De verticale uitlijning is gelijk aan die van de titel: 20 mm

van links.

Huisstijlhandboek

Opmaakinstructies folder/brochure

76

27

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

12,5 mm 5 mm


Schaal 1 : 1



In het binnenwerk van een folder wordt het logo in de wapen vorm

ook geplaatst (bovenaan op de rechterpagina van de spread).

De groene balk is iets minder hoog dan op de voorkant van een

brochure. De gele balk is komen te vervallen. Om de positie van

de witte wapenvorm ten opzichte van de groene balk duidelijk te

maken, staat er op deze spread een zwarte lijn om de witte vorm.

Kolommen en marges

Voor de plaatsing van tekst(kolommen) en foto’s mag er ‘ge-

speeld’ worden met het grid. Maar als basis voor de tekstkolom-

men kunnen de volgende maten worden aangehouden:

- twee kolommen van elk 82,5 mm breed;

- tussenruimte tussen de kolommen is 5 mm;

- binnen- en buitenmarges zijn 20 mm;

- de ondermarge is 18 mm, dit houdt in dat de laatste regel

tekst in de kolom mag staan op regel 279 mm.

(Dit geldt ook voor een onderschrift bij een foto).

Tekenstijlen

Koppen Bliss Bold | 13 pt


Subkoppen Bliss Bold | 9 pt


Basis tekst Bliss Regular | 9 pt


Teksten in brochures e.d. zijn uitgevuld met de

laatste regel van een alinea links uitgelijnd.

(Eventuele) Bliss Regular | 9 pt

paginacijfers De paginacijfers staan op regel 292,5 mm. Het

cijfer op de linkerpagina is links uitgelijnd, het

cijfer op de rechterpagina rechts.

Titel (onderin rechterpagina - gele vlak)


De ondertitel staat op regel 292,5 mm.

De tekst is gecentreerd ten opzichte van het gele

vlak. (Dit vlak mag ook een andere huisstijlkleur

krijgen).

Fotobijschrift Bliss Italic | 9 pt


10 mm

20 mm20 mm 82,5 mm 82,5 mm5 mm

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,528

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

117,0

121,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,5

227,5 235 242,5 250 257,5 265 272,5 280 287,5 295 302,5 310 317,5 325 332,5 340 347,5 355 362,5 370 377,5 385 392,5 400

Huisstijlhandboek

55 mm 20 mm

11,25 mm

Grafische toevoegingen kunnen naast foto’s en illustraties ook

kleurvlakken en lijnen (1 pt) zijn.

Kleurvlakken Zie voor de kleuren pagina 5 (Kleuren).

Foto in kleurvlak: kleurvlak 100%

Tekst in kleurvlak: kleurvlak 25%

Let op! De tekstkolom naast of in een kleurvlak is 80 mm i.p.v.

82,5 mm.

Lijnen Drie bomen uit het logo kunnen als lijn (1 pt) geplaatst

worden in een kleurvlak. Hierbij is ook qua grootte en

plaatsing rekening gehouden met het stramien.

10 mm

55 mm 20 mm

40,5 mm

13,5 mm9 mm

11,25 mm

40 mm

80 mm

80 mm

29

Kop

Nit praessequis nos alit dolobore tat nulla faccum eu faccum-

sandre con erostisim venibh eum dit, quam nonsecte el ea fa-

cin henit veliquisl dolumsan vel del diat, volesecte ex erosto

dunt ipit non ulputem zzriure magna aci tem doluptat ipisi tie

dit ad magna feui blam veliquam, quis nim inismod.

Subkop

Mod dolore do ea feugiam dolendrem doloreet velisl delit ve-

lismodo ex exero dipsumsandre minciliqui tio corercin et verit.

Ent inibh erci blam dolum veliquat at.

Kop

Ro conullan ut endre modolor in ea amet alit volorperos euisl

iusto odiamet luptat, veliqui ssequis nit nummy num numsan-

diat, summod elenissecte volobor sum acillan utpat. Dui bla

feugiat. Ut nos nibh essiscil ute dolorpero commy nulpute do

dolore magna facilit wisim delit augiate mod dolobortin ut lo-

rem ea feu feu faccummy non hendre magnibh erit in eraesto

conse dui blaorem dolum eummodit wisit velendit ipsuscillam

zzriustie magnibh et nonse consequat adipsusto od tie minc

Fotobijschrift

Fotobijschrift

20 mm

4,5

55 5

4,5

15 mm


Schaal 1 : 1



Als er veel tekst in de folder/brochure moet worden verwerkt, bij voorbeeld bij een rapport, kan er voor de bovenkant van de pagina

een aangepaste opmaak worden gebruikt. De groen balk en het logo zijn een stuk kleiner en nemen dus minder ruimte in beslag.

In het onderstaande voorbeeld is een 1-koloms opmaak gebruikt (kolombreedte = 170 mm).

Een 2-kolomsopmaak mag ook (kolombreedte = 82,5 mm).

voor de toekomst. Het is onverantwoord om een volgend college te confronteren met de brokstukken van een wankel bouwwerk.

Zorgvuldigheid is voor ons leidraad geweest bij de opstelling van deze begroting. Zorgvuldigheid uit zich naar onze mening in het in

standhouden van ons sociale gezicht. Met de slagzin van het collegeprogramma in gedachten - niet alleen investeren in bakstenen,

maar ook in de sociale infrastructuur - hebben wij de strategische mogelijkheden voor de nabije toekomst afgewogen.

Een tweede peiler van onze benadering is de bestuurlijke visie Romte en Ferskaat waarin de duurzame en rechtvaardige samenleving

centraal staat. Ook willen we werken aan een betrouwbare overheid, waarin de samenwerking met de burgers op basis van vertrouwen

het uitgangspunt is. Hiervoor moet kwaliteit worden geleverd. Ook dit beginsel is voor ons een referentiekader voor het toekomstig

beleid. Dit uitgangspunt stelt hoge eisen aan de organisatie, waarover straks meer.

In maart dit jaar heeft het kabinet het aanvullende bestuurlijk akkoord “samen werken, samen leven” gepresenteerd. De dreigende fi -

nanciële consequenties voortkomend uit dit akkoord hebben wij voorafgaand aan de voorbereiding van de begroting in beeld proberen

te brengen. Een feit is dat het kabinet zich committeert aan de richtlijnen aangaande het begrotingstekort op de Rijksbegroting. Het

tekort loopt nu op door de enorme investeringen die het kabinet doet om de economie te stimuleren. Met het intreden van econo-

misch herstel zal het kabinet overgaan tot treffen van maatregelen die leiden tot begrotingsevenwicht, kortom bezuinigen. Door de

gehanteerde “samen de trap op, samen de trap af “ systematiek wordt opnieuw gekort op het gemeentefonds.

In april van dit jaar zijn het kabinet en de VNG tot een bestuursakkoord aangaande het gemeentefonds gekomen. Een akkoord waar-

tegen wij uiteindelijk nee hebben gezegd. Er is daarin afgesproken niet meer terug te komen op de vastgestelde accrespercentages tot

en met 2011. Het is de bedoeling dat vanaf 2012 de normeringsystematiek vermoedelijk weer wordt ingevoerd. Vermoedelijk, omdat

eerst in 2010 de systematiek wordt geëvalueerd. Over de periode na 2011 zijn echter door Rijk en VNG wat het accres betreft geen

afspraken gemaakt en dus geen concrete uitspraken te doen. Dat maakt het onmogelijk voor 2012 en 2013 reële begrotingen te ma-

ken. Wij hebben u in een informele bijeenkomst hierover al bijgesproken. De ontwikkeling aangaande het gemeentefonds is eigenlijk

de directe reden dat wij geconfronteerd worden met begrotingstekorten en dat wij moeten zoeken naar wegen om tot bezuinigingen

te komen.

In principe streven wij naar een sluitende meerjarenbegroting. Wij hebben met de toezichthouder onze strategie afgestemd om in

ieder geval de jaren 2010 en 2011 sluitend aan te bieden aan uw raad. De wetgeving staat toe dat de meerjarenbegroting voor de

jaren 2011, 2012 en 2013 niet sluitend is. Er is sprake van repressief toezicht als 2010 fi nancieel sluit. Door ook het jaar 2011 sluitend

te maken gaan wij nog een stapje verder dan strikt noodzakelijk is. Wij achten het bestuurlijk niet chique om het nieuwe college te

confronteren met een negatieve erfenis voor het begrotingsjaar 2011. Wel zijn hiervoor diverse keuzes voorbereid om dit te berei-

ken. Hierbij hebben wij, naast de hierboven genoemde algemene uitgangspunten van verantwoord bestuur de volgende spelregels

gehanteerd. Bij onze keuze van ombuigingsmaatregelen hebben wij de mogelijke maatschappelijke consequenties ingeschat. In ieder

geval willen wij de kwetsbare groepen in onze samenleving ontzien. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat wij vasthouden aan de

beperking van de lasten voor de inwoners. Alleen infl atiecorrectie is wat ons betreft van toepassing.

Evenmin kiezen wij ervoor maatregelen voor te stellen die kunnen leiden tot een verzwakking van de organisatie. Deze keuze plaatsen

wij tegen de achtergrond van enkele grootschalige ontwikkelingen die onze positie en takenpakket als het loket voor de burgers als

eerste overheid beogen.

• We hebben te maken met de decentralisatie van medebewindstaken. Daarbij is er een proces gaande van uitdijende beleidsvelden,

zoals gezondheid, veiligheid, milieu, leefbaarheid en omgevingsrecht. Dit gaat gepaard met een toenemende wet- en regelgeving.

• Bovendien bevinden wij ons in een proces tot verbetering van dienstverlening en het vergroten van de effectiviteit van het beleid.

Het Rijk stelt hier eisen aan.

• De druk op de organisatie neemt toe door een groeiende behoefte van de samenleving aan maatwerk, een betere regie op proces-

sen en goede afstemming met de betrokken burgers en een groei van uiteenlopende vragen.

• Door de toenemende complexiteit van beleid moet meer in de vorm van projecten gewerkt worden. Projectmatig werken ver-

hoogt door onder andere intensiever overleg echter de werkdruk voor reguliere zaken.

• Het duale bestuursmodel stelt hoge eisen aan de organisatie voor een slagvaardige dienstverlening aan u en ons het dagelijks

bestuur.

Daarbij komt dat het behoud van de beschikbare kwaliteit en ervaring een noodzakelijke voorwaarde is voor een krachtig bestuur. Wij

achten het om deze redenen niet verantwoord te bezuinigen op de organisatie.

4. De oplossingsrichtingen

Zekerheid kunnen wij u niet bieden, maar het is nadrukkelijk onze strategie om niet op voorhand alles maar af te breken wat wij met

zijn allen hebben opgebouwd. Wij willen goed gefundeerde besluiten aan u voorleggen die zijn gebaseerd op feiten, niet op aannames.

Met de wetenschap dat er ook volgend jaar een ontwerpbegroting wordt opgemaakt, hebben wij er nu voor gekozen het begrotings-

jaar 2011 fi nancieel sluitend aan te bieden.

Wij sluiten niet uit dat er de komende tijd, afhankelijk van de effecten en de ontwikkeling van de recessie, nog departementale bezui-

nigingen zullen volgen met ingang van 2011 en 2012. Het kabinet zal wegen zoeken om het oplopend fi nancieringstekort op te lossen.

Als strategie kiezen wij voor de “hand op de knip”.

Hand op de knip. Bijstelling van het ambitieniveau is fi nancieel gezien noodzakelijk. Het behouden van ambities in moeilijke tijden

vergt daadkracht en creativiteit. In lijn met het collegeprogramma en onze bestuurlijke visie houden wij wel vast aan deze ambities

in de wetenschap dat de doelstellingen die wij nastreven alleen maar in een ander tijdpad zullen verlopen. Er staan ons bestuurlijk

moeilijke keuzes te wachten die in het licht van de onzeker fi nanciële toekomst stuk voor stuk goed moeten worden afgewogen. De

hand moet op de knip.

Een eerste stap als reactie op de economische recessie hebben wij gezet met het voorleggen van een pakket stimuleringsmaatregelen.

Bij amendement heeft u besloten de in ons voorstel voorgestelde reserves en projecten te behandelen bij de ontwerpbegroting 2010.

Wij zijn van mening dat de projecten kunnen bijdragen aan het stimuleren van de economie. Deze afweging leggen wij aan u voor

waarbij de navolgende informatie relevant is. De voeding van het eigen vermogen stagneert. De verkoop van de bouwgrond loopt aan-

zienlijke vertraging op en ook lopen de inkomsten voor bouwleges terug. Dit is een zorgelijke ontwikkeling en vraagt om een nieuwe

visie. Wij komen met een nieuwe beleidsvisie op deze problematiek.

Wij hebben er voor gekozen geen structureel nieuw beleid in onze voorstellen op te nemen. Wij adviseren u alleen nieuwe investerin-

gen te accorderen waarvan de lasten buiten de planperiode van deze begroting vallen en dus nog steeds afweegbaar zijn qua planning

en fi nanciën.

Binnen de mogelijkheden van bezuinigingen geven wij in overweging om enkele investeringen uit te stellen en bepaalde onderhouds-

budgetten uit te stellen. Wat betreft de ambities ten aanzien van beleid en de planning daarvan heeft u de vrijheid andere keuzes te

maken. Deze keuzes kunnen wat ons betreft ook betrekking hebben op de speerpunten. Wij stellen aan u voor om te overwegen om

het brede spectrum van ambities, vertaald in de 11 speerpuntprogramma’s, terug te brengen naar 3 of 4 speerpunten. Onze voorstel-

len voor bezuinigingen treft u aan in bijlage 4.4 van deze begroting.

Lopende onderzoeken, naar bijvoorbeeld accommodatiebeleid, worden nog afgerond. Over de uitkomsten ervan moet kritisch worden

gekeken, dit in relatie tot de fi nanciële mogelijkheden wat realisatie betreft. Voor nieuwe onderzoeken geldt dat eerst de consequen-

ties van de uitkomst van het onderzoek en het eventueel realiseren van nieuwe plannen moeten worden afgewogen alvorens tot een

onderzoek over te gaan. Wij moeten waken voor verwachtingen die fi nancieel niet haalbaar zullen zijn. Voorlopig zullen wij het starten

van nieuwe onderzoeken temporiseren.

Wij zijn voorstander om meer gebruik te maken een grotere fl exibiliteit van de fi nanciën. Dat wil zeggen dat waar het verantwoord is

dat incidenteel vrijkomende middelen benut worden voor beleidswensen die anders structurele druk op de begroting voor de komende

jaren veroorzaken. Wij zullen in de loop van het begrotingsjaar, onder andere bij de rapportage, u telkens de keuzes voorleggen voor

dit begrotingsbeleid.

5. Ten slotte

We hebben er nadrukkelijk voor gekozen om het volgende college in de positie te verkrijgen dat zij kan starten met een begrotings-

overschot voor het jaar 2011. Over de strategie voor het wederom gezond maken van de meerjarenbegroting zullen wij in goed over-

leg en op basis van de kaderstellende uitspraken van uw kant ons nog verder beraden. Hierbij zullen wij de al beproefde werkwijze van

denken in scenario’s opnieuw toepassen om uw kaderstellende uitspraken te vertalen om de effecten zichtbaar te maken. Dit zal ook

na de vaststelling van de ontwerpbegroting een doorlopend proces zijn.

Begroting 2010 1110

30

15,75 mm

4,25 mm

32,5 mm 20 mm11,25 mm 11,25 mm

0,0

4,5

9,0

13,5

18,0

Huisstijlhandboek

voor de toekomst. Het is onverantwoord om een volgend college te confronteren met de brokstukken van een wankel bouwwerk.

Zorgvuldigheid is voor ons leidraad geweest bij de opstelling van deze begroting. Zorgvuldigheid uit zich naar onze mening in het in

standhouden van ons sociale gezicht. Met de slagzin van het collegeprogramma in gedachten - niet alleen investeren in bakstenen,

maar ook in de sociale infrastructuur - hebben wij de strategische mogelijkheden voor de nabije toekomst afgewogen.

Een tweede peiler van onze benadering is de bestuurlijke visie Romte en Ferskaat waarin de duurzame en rechtvaardige samenleving

centraal staat. Ook willen we werken aan een betrouwbare overheid, waarin de samenwerking met de burgers op basis van vertrouwen

het uitgangspunt is. Hiervoor moet kwaliteit worden geleverd. Ook dit beginsel is voor ons een referentiekader voor het toekomstig

beleid. Dit uitgangspunt stelt hoge eisen aan de organisatie, waarover straks meer.

In maart dit jaar heeft het kabinet het aanvullende bestuurlijk akkoord “samen werken, samen leven” gepresenteerd. De dreigende fi -

nanciële consequenties voortkomend uit dit akkoord hebben wij voorafgaand aan de voorbereiding van de begroting in beeld proberen

te brengen. Een feit is dat het kabinet zich committeert aan de richtlijnen aangaande het begrotingstekort op de Rijksbegroting. Het

tekort loopt nu op door de enorme investeringen die het kabinet doet om de economie te stimuleren. Met het intreden van econo-

misch herstel zal het kabinet overgaan tot treffen van maatregelen die leiden tot begrotingsevenwicht, kortom bezuinigen. Door de

gehanteerde “samen de trap op, samen de trap af “ systematiek wordt opnieuw gekort op het gemeentefonds.

In april van dit jaar zijn het kabinet en de VNG tot een bestuursakkoord aangaande het gemeentefonds gekomen. Een akkoord waar-

tegen wij uiteindelijk nee hebben gezegd. Er is daarin afgesproken niet meer terug te komen op de vastgestelde accrespercentages tot

en met 2011. Het is de bedoeling dat vanaf 2012 de normeringsystematiek vermoedelijk weer wordt ingevoerd. Vermoedelijk, omdat

eerst in 2010 de systematiek wordt geëvalueerd. Over de periode na 2011 zijn echter door Rijk en VNG wat het accres betreft geen

afspraken gemaakt en dus geen concrete uitspraken te doen. Dat maakt het onmogelijk voor 2012 en 2013 reële begrotingen te ma-

ken. Wij hebben u in een informele bijeenkomst hierover al bijgesproken. De ontwikkeling aangaande het gemeentefonds is eigenlijk

de directe reden dat wij geconfronteerd worden met begrotingstekorten en dat wij moeten zoeken naar wegen om tot bezuinigingen

te komen.

In principe streven wij naar een sluitende meerjarenbegroting. Wij hebben met de toezichthouder onze strategie afgestemd om in

ieder geval de jaren 2010 en 2011 sluitend aan te bieden aan uw raad. De wetgeving staat toe dat de meerjarenbegroting voor de

jaren 2011, 2012 en 2013 niet sluitend is. Er is sprake van repressief toezicht als 2010 fi nancieel sluit. Door ook het jaar 2011 sluitend

te maken gaan wij nog een stapje verder dan strikt noodzakelijk is. Wij achten het bestuurlijk niet chique om het nieuwe college te

confronteren met een negatieve erfenis voor het begrotingsjaar 2011. Wel zijn hiervoor diverse keuzes voorbereid om dit te berei-

ken. Hierbij hebben wij, naast de hierboven genoemde algemene uitgangspunten van verantwoord bestuur de volgende spelregels

gehanteerd. Bij onze keuze van ombuigingsmaatregelen hebben wij de mogelijke maatschappelijke consequenties ingeschat. In ieder

geval willen wij de kwetsbare groepen in onze samenleving ontzien. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat wij vasthouden aan de

beperking van de lasten voor de inwoners. Alleen infl atiecorrectie is wat ons betreft van toepassing.

Evenmin kiezen wij ervoor maatregelen voor te stellen die kunnen leiden tot een verzwakking van de organisatie. Deze keuze plaatsen

wij tegen de achtergrond van enkele grootschalige ontwikkelingen die onze positie en takenpakket als het loket voor de burgers als

eerste overheid beogen.

• We hebben te maken met de decentralisatie van medebewindstaken. Daarbij is er een proces gaande van uitdijende beleidsvelden,

zoals gezondheid, veiligheid, milieu, leefbaarheid en omgevingsrecht. Dit gaat gepaard met een toenemende wet- en regelgeving.

• Bovendien bevinden wij ons in een proces tot verbetering van dienstverlening en het vergroten van de effectiviteit van het beleid.

Het Rijk stelt hier eisen aan.

• De druk op de organisatie neemt toe door een groeiende behoefte van de samenleving aan maatwerk, een betere regie op proces-

sen en goede afstemming met de betrokken burgers en een groei van uiteenlopende vragen.

• Door de toenemende complexiteit van beleid moet meer in de vorm van projecten gewerkt worden. Projectmatig werken ver-

hoogt door onder andere intensiever overleg echter de werkdruk voor reguliere zaken.

• Het duale bestuursmodel stelt hoge eisen aan de organisatie voor een slagvaardige dienstverlening aan u en ons het dagelijks

bestuur.

Daarbij komt dat het behoud van de beschikbare kwaliteit en ervaring een noodzakelijke voorwaarde is voor een krachtig bestuur. Wij

achten het om deze redenen niet verantwoord te bezuinigen op de organisatie.

4. De oplossingsrichtingen

Zekerheid kunnen wij u niet bieden, maar het is nadrukkelijk onze strategie om niet op voorhand alles maar af te breken wat wij met

zijn allen hebben opgebouwd. Wij willen goed gefundeerde besluiten aan u voorleggen die zijn gebaseerd op feiten, niet op aannames.

Met de wetenschap dat er ook volgend jaar een ontwerpbegroting wordt opgemaakt, hebben wij er nu voor gekozen het begrotings-

jaar 2011 fi nancieel sluitend aan te bieden.

Wij sluiten niet uit dat er de komende tijd, afhankelijk van de effecten en de ontwikkeling van de recessie, nog departementale bezui-

nigingen zullen volgen met ingang van 2011 en 2012. Het kabinet zal wegen zoeken om het oplopend fi nancieringstekort op te lossen.

Als strategie kiezen wij voor de “hand op de knip”.

Hand op de knip. Bijstelling van het ambitieniveau is fi nancieel gezien noodzakelijk. Het behouden van ambities in moeilijke tijden

vergt daadkracht en creativiteit. In lijn met het collegeprogramma en onze bestuurlijke visie houden wij wel vast aan deze ambities

in de wetenschap dat de doelstellingen die wij nastreven alleen maar in een ander tijdpad zullen verlopen. Er staan ons bestuurlijk

moeilijke keuzes te wachten die in het licht van de onzeker fi nanciële toekomst stuk voor stuk goed moeten worden afgewogen. De

hand moet op de knip.

Een eerste stap als reactie op de economische recessie hebben wij gezet met het voorleggen van een pakket stimuleringsmaatregelen.

Bij amendement heeft u besloten de in ons voorstel voorgestelde reserves en projecten te behandelen bij de ontwerpbegroting 2010.

Wij zijn van mening dat de projecten kunnen bijdragen aan het stimuleren van de economie. Deze afweging leggen wij aan u voor

waarbij de navolgende informatie relevant is. De voeding van het eigen vermogen stagneert. De verkoop van de bouwgrond loopt aan-

zienlijke vertraging op en ook lopen de inkomsten voor bouwleges terug. Dit is een zorgelijke ontwikkeling en vraagt om een nieuwe

visie. Wij komen met een nieuwe beleidsvisie op deze problematiek.

Wij hebben er voor gekozen geen structureel nieuw beleid in onze voorstellen op te nemen. Wij adviseren u alleen nieuwe investerin-

gen te accorderen waarvan de lasten buiten de planperiode van deze begroting vallen en dus nog steeds afweegbaar zijn qua planning

en fi nanciën.

Binnen de mogelijkheden van bezuinigingen geven wij in overweging om enkele investeringen uit te stellen en bepaalde onderhouds-

budgetten uit te stellen. Wat betreft de ambities ten aanzien van beleid en de planning daarvan heeft u de vrijheid andere keuzes te

maken. Deze keuzes kunnen wat ons betreft ook betrekking hebben op de speerpunten. Wij stellen aan u voor om te overwegen om

het brede spectrum van ambities, vertaald in de 11 speerpuntprogramma’s, terug te brengen naar 3 of 4 speerpunten. Onze voorstel-

len voor bezuinigingen treft u aan in bijlage 4.4 van deze begroting.

Lopende onderzoeken, naar bijvoorbeeld accommodatiebeleid, worden nog afgerond. Over de uitkomsten ervan moet kritisch worden

gekeken, dit in relatie tot de fi nanciële mogelijkheden wat realisatie betreft. Voor nieuwe onderzoeken geldt dat eerst de consequen-

ties van de uitkomst van het onderzoek en het eventueel realiseren van nieuwe plannen moeten worden afgewogen alvorens tot een

onderzoek over te gaan. Wij moeten waken voor verwachtingen die fi nancieel niet haalbaar zullen zijn. Voorlopig zullen wij het starten

van nieuwe onderzoeken temporiseren.

Wij zijn voorstander om meer gebruik te maken een grotere fl exibiliteit van de fi nanciën. Dat wil zeggen dat waar het verantwoord is

dat incidenteel vrijkomende middelen benut worden voor beleidswensen die anders structurele druk op de begroting voor de komende

jaren veroorzaken. Wij zullen in de loop van het begrotingsjaar, onder andere bij de rapportage, u telkens de keuzes voorleggen voor

dit begrotingsbeleid.

5. Ten slotte

We hebben er nadrukkelijk voor gekozen om het volgende college in de positie te verkrijgen dat zij kan starten met een begrotings-

overschot voor het jaar 2011. Over de strategie voor het wederom gezond maken van de meerjarenbegroting zullen wij in goed over-

leg en op basis van de kaderstellende uitspraken van uw kant ons nog verder beraden. Hierbij zullen wij de al beproefde werkwijze van

denken in scenario’s opnieuw toepassen om uw kaderstellende uitspraken te vertalen om de effecten zichtbaar te maken. Dit zal ook

na de vaststelling van de ontwerpbegroting een doorlopend proces zijn.

Begroting 2010 1110

Schaal 1 : 2

Spread A4

31

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

Colofon

Uitgave Gemeente Opsterland

Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Tekst Gemeente Opsterland

Foto’s Gemeente Opsterland

Oplage 1.000 exemplaren - augustus 2011

12,5 mm 5 mm11,25 mm

24,75 mm

Folder/brochure A4 - achterkant 1

Schaal 1 : 1



Voor de achterkant van de folder moeten dezelfde opmaak-

specificaties worden gebruikt als in het binnenwerk. Kolommen,

marges en tekenstijlen zijn gelijk aan het binnenwerk. Het colo-

fon wijkt hiervan echter van af. Dit is gedaan om de ruimte die

het colofon inneemt te beperken. Interlinie en corps zijn in het

colofon verkleind.

Tekenstijlen colofon

1 Kop

Bliss Bold | 10 pt

Interlinie 4 mm (11,339 pt)

2 Subkop

Bliss Bold | 8 pt


3 Tekst



Teksten in brochures e.d. zijn uitgevuld met de laatste regel

van een alinea links uitgelijnd.

4 Interlinie tussen Colofon en Uitgave:

4 mm x 0,5 = 2 mm (5,67 pt)

5 Het lichtgroene vlak is 25% PMS 369 (omgezet naar FC =

C:15 M:0 Y:25 B:2).

10 mm

20 mm20 mm 82,5 mm 82,5 mm5 mm

47,5 mm 35 mm

1 542

3

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,532

Huisstijlhandboek

13,5 mm

40,5 mm

2,25 mm


Wanneer op de achterkant meer ruimte nodig is voor tekst, dan

kan de grote afl opende foto komen te vervallen. Daarvoor in de

plaats moeten een groene en gele balk worden geplaatst.

Schaal 1 : 2

A4

33


Dan is er nog een derde opmaakoptie. Deze opmaak kan worden

gebruikt wanneer er qua tekst behalve het colofon, niets op de

achterkant komt te staan.

De gehele pagina is nu donkergroen op twee balken en het

colofon na. De gele balk en de fotobalk van de voorkant lopen als

het ware door op de achterkant.

Tekenstijlen colofon

Positie en tekenstijlen van het colofon blijft gelijk. De fontkleur

is wit.

Begroting 2011

Colofon


Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Foto’s Gemeente Opsterland, Sietse de Boer

Oplage 150 exemplaren

november 2011

180 mm

31,5 mm

2,25 mm

83,25 mm

34

Huisstijlhandboek

Begroting 2011

Colofon


Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Foto’s Gemeente Opsterland, Sietse de Boer

Oplage 150 exemplaren

november 2011Schaal 1 : 3

A4

35

Inleiding

Lortio commodiatue dionsendre minisisl utat alisi. Del eril et ea core modipsusci tio odio dolore dio dolore duis adigna adignim vul-

lut el eu feugiam, qui blan ut atet, quis enit augait ad eliqui tat. Duisi essim eugait lorem del dit iure magnim quamet wis eugiamc

orpercillaor ipit aliquis nonsectet prat aut ut lore volortissi.

Aliquis nos niate dolesto commodi ametum quat. Na feuisi. La facipsusci bla facil et lum in hendre modolore molore commolorer in

henis nos augiat irit alit vel utat do dunt incin ent wismolent adio dunt iusto consequat lum dolesenit velit wis dolum zzrit et ipsuscip

exer ip euipsum in hendipi sisisi. Lore do od tinim nit lut veliquatie doloreetue consed duipis digna facincip er ilisisse feum. Ipisit er

alis aliquip enis at vel el ea aut volut vel eugue velit, quat luptat. Volortie conum non ut ut velesequipit dipis dolorpe rcilla feumsan

eniam, si.

Titel nieuwsbrief

Riliqui blan henis

La facipsusci bla facil et lum in hendre modolore molore commolorer in henis nos

augiat irit alit vel utat do dunt incin ent wismolent adio dunt iusto consequat lum

dolesenit velit wis dolum zzrit et ipsuscip exer ip euipsum in hendipi sisisi. Lore do od

tinim nit lut veliquatie doloreetue consed duipis digna facincip er ilisisse feumWisim

eugait luptat. Do eum do odoloreet lore modio od magna consenibh enibh ea alis

num irilis dolore eugiam iusto elesequ ipisit nis dolorem dolessit pratum volore feum

iliquisi. Riliqui blan henis erosting eugait ute ming ea consect etueril delit ipisim esed

eu faccum zzrilluptat. Lendre velis et ver inciliquat.

Unt lut lam, conullute vent nibh eu facipit incin etum velis dolent velenim acing exer

aut ex elestio od dolobore dolore dio ex eugiamet esto dolor si. Diamcon eu feugait

vendignisim velendre dolorem doloreet velent lore facip et, vel in ea feugiat prat vele-

nis acipisi exeraessit lamet il iliquisi.

april 2009 • nr 3

4,5

9,0

13,5

18,0

22,5

27,0

31,5

36,0

40,5

45,0

49,5

54,0

58,5

63,0

67,5

72,0

76,5

81,0

85,5

90,0

94,5

99,0

103,5

108,0

112,5

126,0

130,5

135,0

139,5

144,0

148,5

153,0

157,5

162,0

166,5

171,0

175,5

180,0

184,5

189,0

193,5

198,0

202,5

207,0

211,5

216,0

220,5

225,0

229,5

234,0

238,5

243,0

247,5

252,0

256,5

261,0

265,5

270,0

274,5

279,0

283,5

288,0

292,5

17,5 25 32,5 40 47,5 55 62,5 70 77,5 85 92,5 100 107,5 115 122,5 130 137,5 145 152,5 160 167,5 175 182,5 190

55 mm110 mm

20 mm

3

4

6

5

42,75 mm

2,25 mm

6,75 mm

31,5 mm

11 mm

5 mm

42,75 mm

13,5 mm

18 mm

2

1

55 mm55 mm

42 mm

100 mm

nieuwsbrief A4 - voorkant

Schaal 1 : 1

Ook onder de layout van de nieuwsbrief ligt het denkbeeldige

grid.

De opmaakinstructies van de brochure zijn ook voor de nieuws-

brief van toepassing. De opzet van de voorkant van de nieuws-

brief A4 wijkt af van de opzet van de brochure A4.

1 nieuwsbrief

De tekst ‘Nieuwsbrief’ is zo opgemaakt dat het precies in/

op het grid past.

2 Datum en uitgavenummer


De tekst is gecentreerd ten opzichte van de twee verticale

streepjes (1 pt).

Datum en uitgavenummer staan op regel 22,5 mm.

3 Titel nieuwsbrief



Bij voorkeur moeten er titels gebruikt worden die op één

regel passen. Als er toch een tweede regel nodig is, staat

de eerste regel op regel 159,75 mm en de tweede op regel

171 mm.

4 Kop


Interlinie 4,5 mm x 2 = 9 mm (25,512 pt)

5 Subkop



6 Basis tekst



Teksten in brochures e.d. zijn uitgevuld met de laatste regel

van een alinea links uitgelijnd. Zie ook pagina 7 (Uitlijning).

In deze opzet is afgeweken van de tweekolomsopzet. In plaats

van twee kolommen van elk 82,5 mm is hier gebruik gemaakt van

een kolom van 170 mm en een kolom van 110 mm.


Subtitel

(mogelijke 2e regel)

Titel

FOTO GROOT

FOTO(’S) KLEIN

101,25 mm

30,375 mm

22,5 mm

53,625 mm

2,25 mm5,625 mm

5,625 mm

4,5 mm

40,652 mm 14,25 mm

14,25 mm 14,25 mm

40,652 mm

38,25 mm

10,125 mm

(mogelijke 2e regel)1

2

3

4

5

38

Huisstijlhandboek

Folder/brochure A5 - voorkant

Schaal 1 : 1



1 Titel


Het corps van de titel is even groot als de tekst ‘Opster-

land’ in het logo.


Bij voorkeur moeten er titels gebruikt worden die op één

regel passen. Als er toch een tweede regel nodig is, staat

de eerste regel op regel 117 mm en de tweede op regel

126 mm.

2 Eventuele subtitel


Interlinie 4,5 mm x 1,5 = 6,75 mm (19,134 pt)

Een eventuele subtitel staat op regel 166,5 mm.

Een tweede regel van de subtitel staat op regel 173,25 mm.

3 Foto groot

Formaat foto 210 x 101,25 mm

Dit formaat is exclusief 3 mm afloop die vereist is bij het

opmaken van drukwerk.

4 Foto(’s) klein

De nu groene balk kan worden gebruikt voor het plaatsen

van één foto of meerdere foto’s.

Houd bij meerdere foto’s eenzelfde maatverdeling aan.

Bijvoorbeeld: 5 foto’s = 148,5 mm / 5 = 29,7 mm.

5 Lijn

Witte lijn | 1 pt

De lijn staat op regel 156,375 mm.

LET OP: Als er geen foto’s worden geplaatst, dan is de balk

lichtgroen van kleur (C:59 M:0 Y:100 K:7). De witte lijn

komt hierbij dan te vervallen!

Folder/brochure A5 - binnenkant

Schaal 1 : 1



Op de volgende twee pagina’s is een spread weergegeven van

een folder met eindformaat A5 (plano formaat is A4 liggend).

Tekenstijlen

De tekenstijlen voor een A4 brochure gelden ook voor uitingen

van een ander formaat, zo ook voor een A5 folder. (Zie pagina

28 en 29).

Kolommen en marges

Het gebruikelijke grid (4,5 x 2,5 mm) past niet precies op het

paginaformaat A5. Gekozen is om het grid te centreren op de

pagina. Het nulpunt is als het ware verschoven. Hierdoor vallen

de kolommen (met een tussennruimte van 5 mm) op het grid en

zijn de binnen- en buitenmarge wederom gelijk aan elkaar. De

beide marges krijgen een niet aan het grid gerelateerde waarde:

14,25 mm.

Wederom mag er gespeeld worden met de plaatsing van tekst-

(kolommen) en foto’s. Maar als basis voor de tekstkolommen

kunnen de volgende maten worden aangehouden:

- twee kolommen van elk 57,5 mm breed;

- tussenruimte tussen de kolommen is 5 mm;

- binnen- en buitenmarges zijn 14,25 mm;

- de ondermarge is 16,5 mm, dit houdt in dat de laatste regel

tekst mag staan op regel 193,5 mm.

(Dit geldt ook voor een onderschrift bij een foto).

39

Lobor susto deliquipis eugiam iriliquipit lorti-

on ulluptat. Duipsum dolorperatet ut in hen-

diatue ming euis adiat, susci tet, sed magnit,

conulputpat utem ver sim adipit exero es-

sequam zzrit at, quat. Pit volore commy nul-

lutem nibh er sequis dit nullamet nonsequam,

volorem dolumsa ndrercil inibh eum quip ex

exer accum vel etumsan eugiam in vent lup-

tatie feugue doloborem eniam, conse tisi.

Subkop

Gueraessit lam, quatie tat, consequatum

augait autpat. Ibh esequam del enis niamet,

quamcor alisim ing eu faccum qui bla faci te

faccum vendipit lor si tio ea feuisit, sim delit

lore magnis diam et iustrud tin velis aliquis

nonsendre dolortis nonum elent autem in

henibh eliquat. Im num ea auguerci blamet

wis nonsent velessim inis nonsequat illaorem

dit vullaor susto dolortis nisl ulla feu facil-

laore vel duis accum dolorpero commolore

tin utate magnissi blaortis et, sequam adigna

aliquat, consequisi.

Subkop

Minisi blam voluptatum zzrillut am non ul-

lamconsed ea aliquat ut in ut inim endio con-

sendre del irit nibh euis dolore molore euis er

sed magnim vendipit at in ver summy nulla-

metummy numsan exeros augiam vel elit do-

loboreetue tat ullut pratem ver illum autpa-

tion volessed ero dolobor peraess ismolob.

Een lange kop geplaatst in de breedte van twee kolommen

14,25 mm 14,25 mm57,5 mm 57,5 mm5 mm

12,5 mm 12,5 mm 6,75 mm5 mm

40

Subkop

Ud ea consequat. Os erit alit nissi estrud tat,

venim euisl ipsum dunt velestio consequ am-

conum nulla feu feumsan hendion hendre

min ulluptatisl elis aciliquisl il ute modit nibh

esequatem vero conse tatummy nim dolo-

reet voloreet wiscin eum alisl dipit in ullum

volent accummy nostrud tin verat. Lore dolor

sim veleseq uipsustrud er ipsuscilis nullaore

ming erat. Ut volent autat, vullummolore

minciduis eugiam iriureet, volortis nissi.

Im esse dunt wisciduisl et nullut augait wisi

tat nim in esto odolorer ipis dolor adit, vulput

ad exerat vulputem vulla accum ing ero etuer

si. Consenit ate diam dolorem quam ea au-

gait aliquam iuscinibh eniatin ulput prat.

Subkop

Ustrud mod dolum illandit luptatem ea alis-

cin utatio commodo lortie del eum num nos-

to dolesequi tet accum alissed duisim veliqui

blamcon ullandre do odigna feugait wissed

tatue tin vendreet, con velessis nonsendre

modiamet dignim inis ero con elesequisl

utpatin utpat iuscilit ad magniametuer au-

gait ea facing eugiate tionsequam, sum verit

praestin utpatumsan henim dolore dolutpat

velent nos alit laor sectet vel ulput wis nim

ipsusto dolesse quissim vel inis ex exer sim

do dunt nonum veniam iustrud dolore dolut

num ver sustrud do ex eros amconul putpat

alit lore tet doloreet.

Dunt venisisit landreraesed euguerostrud

modit nisi. Na conse min hendrerit amet er

sum il utat. Is dolenit, velissed ming eui tio

odit lorpero deliquatet pratin vulluptat. Lis-

ciduis at, quat. Met ipit vel ilisim quisis el

delit iusciliscin ut adio consequip ea feuis

doloborer sed enim augait aut autet eros au-

gait dolesenim doloreratum dolorting enibh

eraese er sum aliquip esed eum vel ilis ad

erat. Magnibh essi blaore tatet nulla.

14,25 mm 14,25 mm57,5 mm 57,5 mm5 mm 5 mm

9 mm 6,75 mm

29,5 mm

38,25 mm

14,25 mm

40,652 mm


Lobor susto deliquipis eugiam iriliquipit

lortion ulluptat. Duipsum dolorperatet ut

in hendiatue ming euis adiat, susci tet, sed

magnit, conulputpat utem ver sim adipit

exero essequam zzrit at, quat. Pit volore

commy nullutem nibh er sequis dit nullamet

nonsequam, volorem dolumsa ndrercil inibh

eum quip ex exer accum vel etumsan eugiam

in vent luptatie feugue doloborem eniam,

conse tisi.

Subkop









dit vullaor susto dolortis nisl.


14,25 mm 14,25 mm

25,25 mm

57,5 mm

40 mm 5 mm 5 mm35 mm 35 mm

57,5 mm5 mm

12,5 mm 12,5 mm 6,75 mm5 mm

Colofon


Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl



augustus 2011

42

Lobor susto deliquipis eugiam iriliquipit

lortion ulluptat. Duipsum dolorperatet ut

in hendiatue ming euis adiat, susci tet, sed

magnit, conulputpat utem ver sim adipit

exero essequam zzrit at, quat. Pit volore

commy nullutem nibh er sequis dit nullamet

nonsequam, volorem dolumsa ndrercil inibh

eum quip ex exer accum vel etumsan eugiam

in vent luptatie feugue doloborem eniam,

conse tisi.

Subkop









dit vullaor susto dolortis nisl.

Sit harci restio. Ut dis corecti odignientem

am exeri core ratus venis milit, ut aut labor

rectur?

Bitiore ptatinvelis vellibus ma non corem aut

vero exerest intempo ritaquamus, is moles

aut aped quibus vitat.

Con et fugitat iandus ulparum debit et ali-

quunda prae. Elessita dolorio que sunt dolut

plaut quiatusa sintia dolorib eribusa nes

voluptatiae. Daero etur, consequae odipsum

quostrum que aut re volut explametur?

Subkop

Nulpa aligenem re simus eum id qui tem

remque enimene eaqui con res et hiliquo

vollitecum quae autet int et fugiti rest ex-

cepe etur, sandaecus aspellatqui ut mint que

sinulparumet volore optaquate ipsapiti aut

latem andicat iberis maximagnimet magna-

tem asperro ent as dolorere nobit ma cus

eati offic to tet repuda ipsum que debitaero

beari duci aut rem excepero dolorro tempore

pudae. Ore nos quos quat.

Subkop

Orenienim quos ut ut laut estium es do-

luptae pratur audant, eaquia qui vit explige

ndentioresti rest aliquo officabor abori int

dolorio nsectentiusa nimus, consedictur

audit, con et.


Colofon


Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl



augustus 2011

Huisstijlhandboek


Schaal 1 : 1

Voor de achterkant van de A5 folder moeten dezelfde opmaak-

specificaties worden gebruikt als in het binnenwerk. Kolommen,

marges en tekenstijlen zijn gelijk aan het binnenwerk. Het colofon

wijkt hier echter van af.

De opmaakspecificaties zijn gelijk aan die van het colofon van

de A4 folder (zie pagina 32). Wel is de horizontale positie van de

kolommen aangepast.


t


Ook de versie waarin de achterkant donkergroen is en een gele

en lichtgroene balk zijn geplaatst mag worden toegepast in het

A5 formaat.

9 mm

131,625 mm

53,625 mm

29,25 mm

2,25 mm

2,25 mm

22,5 mm

Schaal 1 : 2

A5

Schaal 1 : 2

A5

Colofon


Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl



augustus 2011

43

Utnoeging / Uitnodiging

Gemeente Opsterlân / Opsterland

Postbus 10.000


T (0512) 386 222

E [email protected]

I www.opsterland.nl

Desimber / december 2010

buitenkant

1

2

4

3

44

10 mm

38,25 mm

10 mm 38,25 mm 47,25 mm

30,375 mm24,75 mm

25,125 mm

2,25 mm5,625 mm

5 mm

10 mm

10 mm

27,5 mm

9 mm

11,25 mm

5 mm

52,5 mm

Huisstijlhandboek

Opmaakinstructies uitnodiging

Uitnodiging - buitenkant

Schaal 1 : 1

De kaart heeft een planoformaat van 148,5 x 210 mm (A5).

Gevouwen is de kaart 148,5 x 105 mm (A6).

1 Titel (Utnoeging / Uitnodiging)


De titel staat op dezelfde regel als het woord ‘Opsterland’

in het logo.

2 Adresgegevens

Bliss Bold + Regular + Italic | 8 pt


3 Logo

Het logo in wapenvorm A5 is geplaatst.

4 Witte lijnen

1 pt

De drie bomen uit het logo zijn als lijn geplaatst. Formaat

en positie zijn bepaald aan de hand van het grid.

45

Jo binne tige wolkom op ús

ResepsjeOp tongersdei 29 jannewaris 2009

yn kultureel sintrum De Skâns

Loaijersstrjitte 2, De Gordyk.

De resepsje is fan 19.30 oant 21.30 oere.

Boargemaster en wethâlders

gemeente Opsterlân

U bent van harte welkom op onze

ReceptieOp donderdag 29 januari 2009

in cultureel centrum De Skâns

Loaijersstrjitte 2, Gorredijk.

De receptie is van 19.30 tot 21.30 uur.

Burgemeester en wethouders

gemeente Opsterland

binnenkant

15 mm 15 mm13,5 mm

52,5 mm

12,5 mm 5 mm

52,5 mm

2,25 mm

25,25 mm

77,5 mm

1

1

3

46

Huisstijlhandboek

Uitnodiging - binnenkant

Schaal 1 : 1

De kaart heeft een planoformaat van 148,5 x 210 mm (A5).

Gevouwen is de kaart 148,5 x 105 mm (A6).

De breedte en de lengte van de tekstkolommen zijn afhankelijk

van de hoeveelheid tekst.

De tekstkolommen en de verticale witte lijntjes zijn vanuit het

midden geplaatst (en staan dus gedeeltelijk niet op het verticale

grid).

1 Tekst

Bliss Regular + Italic | 9 pt


2 Kop (Resepsje / Receptie)


3 Witte lijnen

1 pt

47

Advertenties

Ook voor het opmaken van de advertentie(s) wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het basisgrid.

Door de diversiteit aan advertentieformaten zal er soms van het basisgrid afgeweken moeten worden.



Voor een A4 advertentie kunnen de opmaakinstructies van de voorkant van een folder worden gebruikt (pagina 26).

Op de volgende pagina’s volgen verschillende advertentievoorbeelden. Deze advertenties zijn een stuk kleiner dan een A4.

Daarom is het logo in wapenvorm A5 gebruikt.

Adv. 1 - A7 liggendSchaal 1 : 1

105 x 75 mm

48

De gemeente Opsterland

wenst de deelnemers van

de ‘Holle Weg Tocht’ veel

succes en plezier toe!

www.opsterland.nl

Huisstijlhandboek

Adv. 2 - A7 staandSchaal 1 : 1

105 x 75 mm


105 x 75 mm

Puur Opsterland!

Opsterland heeft volop mogelijkheden voor een leuk dagje uit in één van de 16 karakteristieke dorpen. Ontdek bos, heide, natuur- en veengebieden, sloten en kanalen en leuke attracties in dit bijzondere deel van de Friese Wouden. Vaar bijvoorbeeld eens over de Turfroute die door het prachtige landschap slingert of beleef de geschiedenis van de laagveenderij in openluchtmuseum It Damshûs in Nij Beets.

www.opsterland.nl

Puur Opsterland!Opsterland heeft volop mogelijkheden voor een

leuk dagje uit in één van de 16 karakteristieke

dorpen. Ontdek bos, heide, natuur- en veen-

gebieden, sloten en kanalen en leuke attracties

in dit bijzondere deel van de Friese Wouden. Vaar

bijvoorbeeld eens over de Turfroute die door

het prachtige landschap slingert of beleef de

geschiedenis van de laagveenderij in openlucht-

museum It Damshûs in Nij Beets.

www.opsterland.nl

49

Puur Opsterland!

Opsterland heeft volop mogelijkheden voor een leuk dagje uit in

één van de 16 karakteristieke dorpen. Ontdek bos, heide, natuur-

en veengebieden, sloten en kanalen en leuke attracties in dit

bijzondere deel van de Friese Wouden. Vaar bijvoorbeeld eens over

de Turfroute die door het prachtige landschap slingert of beleef de

geschiedenis van de laagveenderij in openluchtmuseum It Dams-

hûs in Nij Beets.

www.opsterland.nl


105 x 148,5 mm

50


105 x 148,5 mm

Zaterdag 15 november:‘Holle Weg Tocht’

www.opsterland.nl

Op zaterdag 15 november organiseert VVV Bakkeveen wederom

de ‘Holle Weg Tocht’.

De ongeveer twee uur durende wandeling begint om 14.00 uur bij

het VVV-kantoor aan de Foarwurkerwei te Bakkeveen. De wandeling

voert de deelnemers over eeuwenoude weggetjes door het natuur-

gebied de Duurswouder Heide. Men kan zich tot 12.00 uur op de

dag van de wandeling opgeven via telefoon (0516) 541 066.

De deelnamekosten bedragen e 2,- per persoon.


Zaterdag 15 november:‘Holle Weg Tocht’

www.opsterland.nl

Op zaterdag 15 november organiseert VVV Bakkeveen de

‘Holle Weg Tocht’.

De wandeling voert de deelnemers over eeuwenoude weggetjes

door het natuurgebied de Duurswouder Heide. De Holle Weg bij

Allardsoog ligt op de zandgronden onder Bakkeveen. Het eerste

gebruik van de Holle Weg dateert al meer dan 10.000 jaar voor

het begin van de jaartelling.

Traditiegetrouw is er na afloop muziek en voor elke deelnemer

een beker warme chocolademelk en een broodje.

De ongeveer twee uur durende wandeling begint om 14.00 uur

bij het VVV-kantoor aan de Foarwurkerwei te Bakkeveen. Men

kan zich tot 12.00 uur op de dag van de wandeling opgeven via

telefoon (0516) 541 066.



105 x 148,5 mm

52

Huisstijlhandboek

A7 richtingDRACHTEN (± 12 km) /

GRONINGEN

A7 richtingHEERENVEEN (± 12 km)

afrit27

Overtoom / Koaibosk(± 3 km vanaf A7)

A7

A7

GORREDIJK

N392

BADWEG

N39

KOAIBOSK

OVER

TOOM

Het Opsterlandse landschap met

bos, heide, natuur gebieden, gras-

land, kanalen en veengebieden is

uniek in de regio. Dit landschap in

combinatie met rust, ruimte en

goede bereikbaarheid via A7 en

N381 maken Opsterland tot een

erg aantrekkelijke woon- en re cre-

atie gemeente. Grote plaatsen als

Heerenveen en Drachten zijn in 10

minuten bereik baar en Groningen

en Leeuwarden binnen 30 minuten.

De gemeente opsterland is op verschillende terreinen actief

om werkgelegenheid te scheppen. De gemeente Opsterland

heeft een plezierig vestigingsklimaat voor bedrijven.

Bij Gorredijk wordt het bedrijventerrein Overtoom met een

oppervlakte van ca. 100 hectare gerealiseerd. Dit terrein is

zowel geschikt voor bedrijven van grotere omvang als het

klein- en middenbedrijf in de milieucategorie 1 t/m 4. Gorredijk

bekleedt op het gebied van werkgelegenheid en economische

ontwikkeling een centrumfunctie binnen de regio. Het terrein

heeft een ontsluiting op de doorgaande weg naar de A7. Nog

14 hectare is uitgeefbaar. Met de uitgifte van dit terrein is

inmiddels gestart.

Voor meer informatie over dit terrein of andere terreinen in de

gemeente Opsterland kunt u contact opnemen met de heer

R. de Jong, telefoon (0512) 386 301.

Opsterland: een goede plek voor een mooi bedrijf...

www.opsterland.nl


105 x 148,5 mm

53

Adv. 8 - A5 liggendSchaal 1 : 1,25

148,5 x 105 mm

www.opsterland.nl

Op zaterdag 15 november organiseert VVV Bakkeveen de ‘Holle Weg Tocht’.

De wandeling voert de deelnemers over eeuwenoude

weggetjes door het natuurgebied de Duurswouder

Heide. De Holle Weg bij Allardsoog ligt op de zand-

gronden onder Bakkeveen. Het eerste gebruik van de

Holle Weg dateert al meer dan 10.000 jaar voor het

begin van de jaartelling.

Traditiegetrouw is er na afloop muziek en voor elke

d eelnemer een beker warme chocolademelk en een

broodje.

De ongeveer twee uur durende wandeling begint om

14.00 uur bij het VVV-kantoor aan de Foarwurkerwei te

Bakkeveen.

Men kan zich tot 12.00 uur op de dag van de wandeling

opgeven via telefoon (0516) 541 066.


Zaterdag 15 november: ‘Holle Weg Tocht’

54

Huisstijlhandboek

Adv. 9 - A5 liggendSchaal 1 : 1,25

148,5 x 105 mm

www.opsterland.nl

Op zaterdag 15 november organiseert VVV Bakkeveen wederom de ‘Holle Weg Tocht’.

De ongeveer twee uur durende wandeling begint om 14.00 uur bij het VVV-kantoor aan de Foarwurkerwei

te Bakkeveen. De wandeling voert de deelnemers over eeuwenoude weggetjes door het natuurgebied de

Duurswouder Heide.

Men kan zich tot 12.00 uur op de dag van de wandeling opgeven via telefoon (0516) 541 066.


Zaterdag 15 november: ‘Holle Weg Tocht’

55

Colofon

Gemeente Opsterland

Postbus 10.000


T (0512) 38 62 22

E [email protected]

I www.opsterland.nl