Download - Het organiseren van data en informatie Hoofdstuk 3: Fundamentals of information systems Ralph Stair & George Reynolds Hoorcollege ICT in Organisatie, Beleid.

Het organiseren van data en informatie

Hoofdstuk 3:

Fundamentals of information systems

Ralph Stair & George Reynolds

Hoorcollege ICT in Organisatie, Beleid en Management (IOBM)Marco Spruit : http://www.cs.uu.nl/staff/spruit.html

dinsdag 16 december 2008

Het organiseren van data en informatie :: Stair & Reynolds :: H3 2

Principes en Leerdoelen [1/3]Data » Databases » Data mining » Business intelligence

Data management en data modellering zijn centrale aspecten in het organiseren van data en informatie Definieer algemene data management concepten

en termen, en licht de voordelen van de databasebenadering in data management uit

Beschrijf het relationele database model en schets de basiskenmerken hiervan



Principes en Leerdoelen [2/3] Een goed ontworpen en goed beheerde

database is een extreem waardevol hulpmiddel in het ondersteunen van de besluitvorming Stel de standaard functies vast die door alle

database management systems uitgevoerd worden

Bepaal de populaire database management systems voor eindgebruikers



Principes en Leerdoelen [3/3] Het aantal en soorten van database

toepassingen zal zich verder blijven ontwikkelen en zal concrete zakelijke voordelen blijven opleveren Benoem en bespreek huidige database

toepassingen



Waarom leren over Database Systemen? Databasesystemen (Ned: “gegevensbanken”)

verwerken en organiseren (grote) hoeveelheden gegevens

Informatiekunde: waar/hoe is de informatie? Databasegebruik in allerlei functies:

Marketing manager: klantgegevens Bedrijfsjurist: eerdere vonnissen, precedenten …



Flashback 1/2: Data versus Informatie Data: ruwe feiten

Alfanumeriek, beeld, geluid, video Voorbeeld: “spruit” “1”

Informatie: verzameling van feiten die dusdanig zijn georganiseerd dat er toegevoegde waarde aanwezig is boven de ruwe feiten

Voor mensen begrijpelijk en bruikbaar!



Flashback 2/2: Informatiesystemen

Componenten van een computer-gebaseerd informatiesysteem Geconfigureerd om data te verzamelen, manipuleren, bewaren, en transformeren

naar informatie



Introductie Database: een georganiseerde verzameling

gegevens Database management system (DBMS):

een verzameling programma’s om een database mee te beheren Manipuleert de database Verschaft een interface tussen de database en de

gebruiker (zowel database als andere applicaties) Database administrator (DBA): een IT

professional die de databases van een organisatie beheert en onderhoudt



Data Management Zonder data en de mogelijkheid om ermee te

(ver-)werken, kan een organisatie de meeste bedrijfsactiviteiten niet succesvol uitvoeren Betalen van werknemers Versturen van facturen Bestellen van nieuwe voorraden

Data bestaat uit ruwe feiten Om data te transformeren in betekenisvolle

informatie, moet het eerst worden geordend worden op een betekenisvolle wijze



De Datahiërarchie [1/3] Bit (een binair getal): een circuit dat óf AAN

óf UIT staat Byte: acht bits

Karakter: basis eenheid van informatie Elke byte representeert een character Kan een hoofdletter, kleine letter, numeriek getal,

speciaal symbool zijn Veld (kolom; rubriek): bijv. een naam,

nummer, of andere combinatie van karakters die een aspect van een zakelijk object of activiteit beschrijven



Bits-Byte-Karakter: Decimaal versus Binair Wikipedia voorbeeld bij getalsystemen

In 256 128 64 32 16 8 4 2 1 Uit

0011010100 0 1 1 0 1 0 1 0

=106+64 +32 +8 +2

1000100001 0 0 0 1 0 0 0 0

=272+256 +16

57-32 -16 -8 0 0 -1

=1110011 1 1 0 0 1

Bits Byte Karakter

…en vice versa



De Datahiërarchie [2/3] Record (rij): een verzameling van

gerelateerde velden File (tabel; dossier): een verzameling van

gerelateerde records Database (gegevensbank): een

verzameling van geïntegreerde en gerelateerde files

Datahiërarchie: bits, karakters, velden, records, files, en databases



De Datahiërarchie [3/3]

Figuur 3.1: De datahiërarchie



Entiteiten, Attributen, en Sleutels [1/2] Entiteit: een gegeneraliseerde klasse van

mensen, plaatsen, of ‘dingen’ (objecten) waarvoor data wordt verzameld/onderhouden

Attribuut: Een kenmerk van een entiteit Data item: De waarde van een attribuut Sleutel: Een veld of verzameling velden in

een record dat gebruikt wordt om het record te identificeren

Primaire sleutel: Een sleutel waarmee ieder record uniek geïdentificeerd kan worden



Entiteiten, Attributen, en Sleutels [2/2]

Figuur 3.2: Sleutels en Attributen



Entiteiten, Attributen, en Terroristen p.112,§1: Van attributen & data naar

terrorismebestrijding…http://news.cnet.com/8301-13578_3-10059987-38.html?part=rss&subj=news&tag=2547-1_3-0-20



De Databasebenadering [1/4] De traditionele benadering van database

management: voor iedere toepassing worden aparte data bestanden aangemaakt Resulteert in dataredundantie (duplicatie) Dataredundantie conflicteert met data-integriteit

De databasebenadering van database management: ‘een vijver’ van gerelateerde data wordt gedeeld door meerdere toepassingen Significante voordelen t.o.v. de traditionele

benadering



De Databasebenadering [2/4]

Figure 3.3: De databasebenadering van Data Management




Tabel 3.1: Voordelen van de databasebenadering




Tabel 3.2: Nadelen van de databasebenadering



Data Modellering [1/2] Data model: een diagram van data entiteiten

en hun onderlinge relaties Entiteit-relatie (ER) diagram: een type data

model dat gebruik maakt van eenvoudige grafische symbolen om de organisatie van —en relaties tussen — de data te tonen



Data Modellering [2/2]

Figuur 3.4: Entiteit-Relatie (ER) Diagram voor een Klantorder DB

1-1 relatie =>

1-n relatie =>



Het Relationele Database Model [1/2] Relationele model: alle data elementen

worden geplaatst in tweedimensionale tabellen (relaties), die het logische equivalent zijn van bestanden (files)

In het relationele model geldt: Elke rij in een tabel representeert een data entiteit Kolommen van de tabel representeren attributen Domein: de toegestane waarden voor data

attributen Data dictionary: gedetailleerde beschrijving

van alle data die in de database voorkomt



Het Relationele Database Model [2/2]

Figuur 3.5: Een Relationeel Database Model



Datamanipulatie [1/2] Selecteren: het elimineren van rijen volgens

bepaalde criteria Projecteren: het elimineren van kolommen in

een tabel Samenvoegen: het combineren van twee of

meer tabellen Verbinden: het relateren of verbinden van

twee of meer tabellen via gedeelde data attributen



Datamanipulatie [2/2]

Figuur 3.7: Het verbinden van tabellen om de vraag te kunnen beantwoorden:Wie is de manager van de Sales Manual en sinds wanneer is hij in dienst?



Overzicht van Database Types Flat file

Simpel databaseprogramma waarin records geen relatie met elkaar hebben

Voorbeeld: Excel Single user

Slechts één persoon kan tegelijkertijd gebruik maken van de database

Voorbeelden: Access, FileMaker Multi-user

Meerdere mensen hebben tegelijkertijd toegang tot hetzelfde database systeem

Voorbeelden: zie volgende slide…



http://www.dbm.nl/site/jsp/nieuws.jsp?art_iID=10734



Datamanipulatie en Rapportage [1/2] Structured Query Language (SQL): Dé

standaard vraagtaal voor relationele databases Query-By-Example (QBE): een visuele

benadering om SQL vragen te formuleren Data manipulation language (DML):

Commando’s die de data in een database manipuleren

Database programma’s kunnen rapporten documenten, en allerlei andere vormen van uitvoer produceren



Manipulatie en Rapportage [2/2]

Table 3.3: Voorbeelden van SQL Commando’s



Database Beheer Database administrator (DBA): Stuurt aan en

voert uit alle activiteiten binnen de database omgeving Plannen, ontwerpen, aanmaken, opereren,

beveiligen, monitoren en onderhouden van de database systemen (Figuur 3.16!)

Vaststellen en invoeren van beleid en procedures Werknemers trainen



Selecteren van een Database Systeem Belangrijke database eigenschappen die

overwogen dienen te worden Grootte van de database Kosten van het systeem Aantal gelijktijdige gebruikers Uitvoeringssnelheid (lezen/schrijven) Integratiemogelijkheden met andere systemen Leverancier overwegingen

Open-source?



Verbinden van Databases met Internet Verbinden van databases met het Internet is

belangrijk voor veel organisaties en mensen Semantische Web

Ontwikkeling van een naadloze integratie van traditionele databases met het Internet

Laat mensen een aantal traditionele databases tegelijkertijd benaderen en manipuleren via het Internet

W3C: “The Semantic Web provides a common framework that allows data to be shared and reused across application, enterprise, and community boundaries”. [http://www.w3.org/2001/sw/SW-FAQ]



Over Databases, Internet, en De Wet… Wat vindt onze overheid eigenlijk van al die

databases en het internet…?



Data Warehouses, Marts, Mining [1/3] Data warehouse: verzamelt

bedrijfsinformatie uit meerdere bronnen in de organisatie

Data mart: een deelverzameling van een data warehouse

Data mining: een informatieanalyse gereedschap voor het blootleggen van patronen en relaties in een data warehouse of data mart



MBI afstudeervoorbeeld: Data mining MBI scriptie van A. Vleugel: Data mining:

finding patterns in historical data to improve the forecasting procedure of employee service providers

.



Data Warehouses, Marts, Mining [2/3]

Figuur 3.17: Elementen van een Data Warehouse



Data Warehouses, Marts, Mining [3/3]

Tabel 3.5: Regelmatig voorkomende Data Mining toepassingen



De Weerbarstige Werkelijkheid…



Business Intelligence [1/2] Business intelligence (BI): het verzamelen

van de juiste informatie, tijdig, in een bruikbare vorm, en het analyseren van deze informatie om het zaken doen op een positieve manier te beïnvloeden Transformeert data naar bruikbare informatie, die

vervolgens gedistribueerd wordt door de gehele organisatie



Business Intelligence [2/2] Competitive intelligence: een aspect van

business intelligence dat zich beperkt tot informatie over concurrenten en de manieren waarop deze kennis strategie, tactieken, en de dagelijkse gang van zaken beïnvloedt

Counterintelligence: de stappen die een organisatie neemt om informatie te beschermen die gezocht wordt door “vijandige” intelligence verzamelaars

http://www.fas.org/irp/ops/ci/cistrategy2007.pdf



Wie zijn de Business Intelligence leveranciers tot 2007?

BI LeverancierBI LeverancierOmzet ($M) Omzet ($M)

20062006Markt aandeel Markt aandeel

20062006Groei Groei

2005-20062005-2006

1 Business Objects 894 14% 7%

2 SAS 679 11% 17%

3 Cognos 622 10% 10%

4 Microsoft 480 8% 28%

5 Hyperion 322 5% 12%

[IDC Research (2006), The BI Tools Market in 2006]



Wie zijn de Business Intelligence leveranciers in 2008?

BI GrootmachtBI GrootmachtMarktaandeelMarktaandeel

20072007 BI Prooi in 2007BI Prooi in 2007

1 SAP (7) 26,3 % Business Objects (1)

2 IBM (12) 14,7 % Cognos (3)

3 Oracle (8) 10,6 % Hyperion (5)

4 SAS (2)

5 Microsoft (4)



Gedistribueerde Databases Gedistribueerde database

De data kan verspreid zijn over verschillende kleinere databases die onderling verbonden zijn via telecommunicatie apparaten

Bedrijven krijgen meer flexibiliteit in hoe databases georganiseerd en gebruikt worden

Gerepliceerde database Bevat een identieke verzameling van frequent

gebruikte data



Online Analytical Processing (OLAP) Software waarmee gebruikers data

kunnen verkennen vanuit verschillende perspectieven

Tabel 3.6: Vergelijking van OLAP en Data Mining



Objectgeoriënteerde Databases Objectgeoriënteerd database management

systeem (OODBMS) Programma’s die een objectgeoriënteerdee

database manipuleren en een gebruikersinterface en verbindingen naar andere toepassingen verschaffen

Object-relational database management system (ORDBMS) Een DBMS met speciale ondersteuning voor

audio, video, en geografische data



Samenvatting [1/3] Datahiërarchie: bits, karakters, velden,

records, files, en databases Entiteit: een gegeneraliseerde klasse van

mensen, plaatsen, of ‘dingen’ (objecten) waarvoor data wordt verzameld/onderhouden

Attribuut: Een kenmerk van een entiteit Data model: een diagram van data entiteiten

en hun onderlinge relaties Relationele model: alle data elementen worden

geplaatst in tweedimensionale tabellen (relaties)



Samenvatting [2/3] Selecteren: het elimineren van rijen volgens

bepaalde criteria Projecteren: het elimineren van kolommen in

een tabel Een database management system (DBMS)

is een groep programma’s die als interface gebruikt worden tussen: Database en toepassingsprogramma’s Database en de gebruiker

Data dictionary: gedetailleerde beschrijving van alle data die in de database voorkomt



Samenvatting [3/3] Data warehouse: database die

bedrijfsinformatie verzamelt over alle aspecten van bedrijfsprocessen, producten, klanten

Data mining: een informatieanalyse gereedschap voor het blootleggen van patronen en relaties in een data warehouse

Business intelligence (BI): het verzamelen van de juiste informatie, tijdig en bruikbaar, en het analyseren van deze informatie om het zaken doen positief te beïnvloeden