2-9-2014
1
Coronel Instituut
Geschikt zijn of houden:wat is de vraag?
Prof.dr Judith K. SluiterCoronel Instituut v Arbeid en Gezondheid,
AMC, Amsterdam
1 september 2014, 16e Henk Docter lezing
Coronel Instituut
2-9-2014
2
Coronel Instituut
Het gaat vanavond over preventie!!
0. Voorstelrondje......
I. Wat is wel of niet toelaatbaar in medische selectie van werknemers?
II. Hoe herkennen we bijzondere functie-eisen?
III. Van functie-eisen naar (meetbare) belastbaarheideisen
IV. Koppeling medisch onderzoek met interventieprotocollen
V. Medisch onderzoek en begeleiding van werknemers in zware beroepen
VI. Mijn wensen voor duurzame SMB van werknemers
Coronel Instituut
I. Wat is wel of niet toelaatbaar in medische selectie van werknemers?
2-9-2014
3
Coronel Instituut
Preventie: waar gaat het over?
Kraaijenhagen, Niped
Coronel Instituut
Preventief verplichte medische keuringen
1. Aanstellingskeuringen
2. Verplichte medische keuringen van werkenden
I. Wat is wel of niet toelaatbaar in medische selectie van werknemers?
2-9-2014
4
Coronel Instituut
Aanstellingskeuringen (1)
Coronel Instituut
Aanstellingskeuringen (2)
1998: wmkWet op de MedischeKeuringen
2-9-2014
5
Coronel Instituut
Een bijzondere functie-eis is een kenmerk van een functie dat:
• een verhoogd risico op aantasting van de gezondheiden/of veiligheid van de werknemer en/of van derdentot gevolg heeft
1.Aanstellingskeuringen (4)
Coronel Instituut
Wet op de Medische Keuringen (1998):AK en Besluit Aanstellingskeuringen (2002)
• AK verboden tenzij functie-eisen aanwezig die bijzondere eisen stelt aan medische geschiktheid. AK wordt verricht ter bescherming van veiligheid en gezondheid van de keurling en van derden.
• Risico’s niet reduceerbaar met gangbare maatregelen volgens stand van wetenschap of dienstverlening.
• Er mag alleen worden gekeurd of de huidige belastbaarheid voldoende is en die gekoppeld kan worden aan de functie-eisen.
• Werkgever vraagt schriftelijk advies aan bedrijfsarts over rechtvaardiging aanstellingskeuring
2-9-2014
6
Coronel Instituut
1. Aanstellingskeuringen (5)
Welke functie-eisen?Wat moet werknemer doen?
Welke functie-eisen?Wat moet werknemer doen?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Medische
test?
Medische
test?
Coronel Instituut
Medisch onderzoek dat wordt toegepast in aanstellingskeuringen en
verplichte medische keuringen…..
…zijn in zekere zin te beschouwen als screeningstesten
…en zouden ook op die manier beoordeeld moeten worden !
2-9-2014
7
Coronel Instituut
Screeningstest
‘diagnostische’ test
resultaat
verhoogd risico?
verder onderzoek, behandeling/advies, selectie
Coronel Instituut
Voorspellende waarde diagnostische test (1)
• Verschil sensitiviteit en PPV
_ totaal
9 9 18
1 81 82
10 90 100
Ziekte of risico
Test
PPV:50%
Sensitiviteit=90% Prevalentie= 10%Sensitiviteit = zegt iets over de waarde van de test als deze positief is EN de ziekte aanwezig is
PPV = positieve voorspellende waarde = kans, zegt iets over de kwaliteit van de beoordeling; de proportie patiënten met positieve testuitslag die CORRECT zijn gediagnosticeerd in de gehele populatie die wordt onderzocht
2-9-2014
8
Coronel Instituut
• Sensitiviteit kan goed zijn maar PPV is afhankelijk van prevalentie (zakt van 50 naar…)!!
_ totaal
9 109 118
1 881 882
10 990 1000
Ziekte of risico
Test PPV:
8%
Sensitiviteit=90% Prevalentie= 1%
Voorspellende waarde diagnostische test (2)
Coronel Instituut
Leidraad AK (2005):
is aan vernieuwing toe!• Bv Onlogische categorisering ‘f-eisen’• Bv nu voor 1 B-F-E: 31 losse vragen;
en geheel lich.onderzoek…..
2-9-2014
9
Coronel Instituut
Nauwkeurig waarnemen van aard, grootte, positie en snelheid van objecten op een afstand van meer dan 60 centimeter
Details waarnemen op een afstand van minder dan 60 centimeter
Wat te keuren en…wat dus niet?
Is de volgende omschrijving van visuele eisen WEL of NIET WMK-proof?
Coronel Instituut
Beter voorbeeld:
(met visuele hulpmiddelen) juist kunnen waarnemenvan de aangegeven snelheidsborden langs het spoor
(met visuele hulpmiddelen) op 50-70 cm kunnen waarnemen van de informatie op meters op het dashboard
(met visuele hulpmiddelen) kunnen lezen van berichten op de diensttelefoon
NEE: niet specifiek genoeg aan de eisen kant van het werk....
2-9-2014
10
Coronel Instituut
Visuele eisen….vb dichtbijzien / gezichtsveldType werknemer: Visuele ‘eisen’
dichtbij zienGezichtsveld
Spoor, machinist
Spoor, leider werkplekbeveiliger
-
-
T:minimaal 90 gradenN:minimaal 60 gradenT: minimaal 80 gradenN: minimaal 60 graden
Transport, chauffeur groep 2
Transport, chauffeur groep 1
-
-
160 graden
120 graden
Luchtvaart, piloot Kaart N5, 30-50 cmKaart N14, 1 m
BinoculairMonoculair
Water, kapitein binnenvaartWater, zeevarenden met wacht/uitkijktaken
- Geen afwijkingen in oog met beste visus
T=temporaal; N=nasaal
Coronel Instituut
Kerngedachten
1. Tijdens een AK wordt diagnostisch onderzoek uitgevoerd die de
relevant geachte belastbaarheid van de keurling in kaart kan brengen
2. De belastbaarheideis past bij de bijzondere functie-eisen die het werk
met zich meebrengt
3. Het klassieke idee wordt verworpen, dat een onderzoek gericht is
op (wel/niet) aanwezig zijn van ziekten (nu of in verleden) en dit zou
volstaan bij een medische keuring
Wat te keuren en…wat dus niet...
2-9-2014
11
Coronel Instituut
2. Verplichte medische keuringen (1)
2007
1. Gezien?2. Gelezen?3. Onthouden?
Coronel Instituut
Kort na AK al eerste VMK plannen? Brandwachten < 1 jr in dienst (n=43)
0
10
20
30
40
50
60
Per
cen
tag
e
belastbaarheideisen
Signalen nieuwe keuring brandweer
klauter/klim
tillen
armen
psychisch
exp huid
exp long
rug
energetisch
2-9-2014
12
Coronel Instituut
Verplichte medische keuringen (2)
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Medische
test?
Medische
test?
Coronel Instituut
Verplichte medische keuringen(3): mythen..
2-9-2014
13
Coronel Instituut
Verplichte medische keuringen (4)
Op website van arbodienst feb’14 te lezen die luchtvaartkeuringen uitvoeren:‘de urine wordt onderzocht op soortelijk gewicht, pH, leukocyten, nitriet, proteïne....’
Niet evidence-based!
Coronel Instituut
2. Verplichte medische keuringen (5)
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Medische
test?
Medische
test?
Langdurig knielend/hurkend/ gebogen werken
knielend/hurkend werken zonder beperkingen
Heeft u beperkingen bij het werken in geknielde/gehurkte houding? Ja/nee
Foto: Bosman
bron:anp
2-9-2014
14
Coronel Instituut
Doel keuring:
• in kaart brengen minimaal benodigde belastbaarheid
• beperken risico voor veiligheid betrokkene/derden,
• beperken schade voor/van gezondheid werknemer
• herkennen én beïnvloeden verminderde/onvoldoende
belastbaarheid !!
VMK (6)
Coronel Instituut
Vaststellen kwalificatie ‘verplichte medische keuring’
• het is gebaseerd op wet- en regelgeving of een CAO
• het vindt plaats tijdens het dienstverband
• voor alle werknemers in betreffende functie verplicht
• een dwingende voorwaarde voor het vervullen
van de functie
• er zijn rechtsgevolgen aan verbonden >> WvP
VMK (7)
2-9-2014
15
Coronel Instituut
Stap 1: kwalificatie vmk vaststellen
Stap 2: bijzondere functie-eisen vaststellen
Stap 3: belastbaarheideis vaststellen
Stap 4: onderzoeksmethode vaststellen
Stap 5: werknemer informeren (grondslag, doel, inhoud, gevolgen)
Stap 6: oordeel over geschiktheid bepalen (uitslag is geschikt,
geschikt onder voorwaarden, ongeschikt (tijdelijk of blijvend))
Stap 7: uitslag vmk mededelen
Stap 8: nazorg verlenen
VMK (8): arts en keurling
Coronel Instituut
Stap 8: nazorg verlenen bij uitslag ongeschikt of
geschikt onder voorwaarden
• Adequate begeleiding bieden– Advies
– Verwijzing
– Vervolgafspraak
• Geef voorlichting over mogelijke rechtsgevolgen– Verwijs eventueel naar personeelsfunctionaris, werkgever of
juridisch adviseur
• Adviseer opdrachtgever en werknemer over re-integratie (WvP van toepassing)
VMK (9): arts en keurling
2-9-2014
16
Coronel Instituut
Stap 8: nazorg verlenen bij uitslag ongeschikt of
geschikt onder voorwaarden
• Adequate begeleiding bieden– Advies
– Verwijzing
– Vervolgafspraak
• Geef voorlichting over mogelijke rechtsgevolgen– Verwijs eventueel naar personeelsfunctionaris, werkgever of
juridisch adviseur
• Adviseer opdrachtgever en werknemer over re-integratie (WvP van toepassing!!)
VMK (9): arts en keurling
Coronel Instituut
II. Hoe herkennen we bijzondere functie-eisen (1)?
1. Is het uit te voeren werk gevaarlijk voor de werknemer?- Ongevalsrisico
- Letsel
2. Kan de werknemer gezondheidsklachten oplopen door
de functie-eisen / taken in het werk?- Acute problemen
- Langere termijnproblemen
3. Kan het niet goed uitvoeren van taken door de
werknemer de gezondheid van een collega of derden in
gevaar brengen?
2-9-2014
17
Coronel Instituut
II. Hoe herkennen we bijzondere functie-eisen (2) ?
CHECK:
0. Welk risico / gevaar is werkgever bereid te lopen?
1. Is het meest haalbare door de werkgever gedaan om
mogelijk gevaar of risico voor werknemer of derden te
verminderen?
2. Is gevaar of risico op gezondheidsklachten binnen
aanvaardbare grenzen gedaald door genomen
interventies/maatregelen?
Coronel Instituut
Mogelijke bijzondere functie-eisen
Lopen Pedaalwerkzaamheden/ gedwongen houding
Waakzaamheid/ oordeelsvermogen(bv visus / gehoor)
Hurken/knielen Werken met gebogen/gedraaide rug
Biologische belasting
Klimmen/klauteren Werken armen bovenSchouderhoogte
Belastingluchtwegen/longen
Tillen Staan Werken op hoogte
Repeterende beweging Emotionelepiekbelasting
Chemische belasting
Energetische belasting Werken onder tijdsdruk Trillingen
2-9-2014
18
Coronel Instituut
vb KMKA voor Ministerie IenM
Beroepen:
Weginspecteur
Nautisch inspecteur
Sluiter & Hulshof, 2012
Coronel Instituut
Samenvatting methode• Voorgesprekken met medewerkers Ministerie:
– welke mate van gezondheid en veiligheid nastreven?
– Huidige praktijk?
– Huidige informatie over beroepen en hun inzetbaarheid?
• Interviews:– Groepsinterviews met werknemers
– Interviews met leidinggeven
– Groepsinterviews met keurings-/bedrijfsartsen
• Mogelijke bijzondere functie-eisen systematisch nagelopen
• Check KMKA mate van blootstelling met normen/richtlijnen
• Advies bespreken met ministerie en arbodienst
2-9-2014
19
Coronel Instituut
Functie-eisenWeginspecteur(1)
FEWN
FE LG
Bijz.FEArtsen
KMKAadvies
Omhoog lopen Ja Nee Nee Nee, hoeft niet
Knielen/hurken Ja/Nee Nee Nee Nee, frequentie
Klimmen/klauteren Nee Nee Nee Nee
Energetisch Nee Nee Nee Nee
Tillen Ja Ja Nee Nee, intensiteit en frequentie
Repeterendebewegingen
Ja Ja Nee Nee, duur
Pedaalwerkzaamh / gedwongen houding
Ja Ja Nee Nee, duur
lichaamstrillingen Nee Nee Nee Ja, niet boven norm
Werken met gebogen /gedraaide rug
Ja/Nee Nee Nee Nee, frequentie en intensiteit
Werken met armen boven schouderhoogte
Nee Nee Nee Nee
Staan Ja/nee nee nee Nee, duur
Coronel Instituut
Functie-eisen (2)Weginspecteurs
FEWN
FELG
Bijz.FE. Artsen
KMKAadvies
Visus, veraf Ja Ja Ja Ja
Visus, dichtbij Ja Ja Ja Ja
Visus, kleuren Nee Nee Ja: WG? Nee: WG?
Visus, gezichtsveld nee nee Nee Ja, gevaarongeval
Visus, in donker Ja Nee Ja Ja
Gehoor, spraakverstaan-baarheid
Ja Ja Ja Ja
Waakzaamheid en oordeelsvermogen
Ja Ja Ja Ja
Belasting van huid nee nee Nee Nee
Belasting van luchtwegen/longen
Ja Ja Ja Nee, PBM
Blootstelling aan biologische of chemische agentia
Nee Nee Nee Nee, PBM
2-9-2014
20
Coronel Instituut
Functie-eisenWeginspecteurs (3)
FEWN
FELG
Bijz.FE, Artsen
KMKAadvies
Werken onder tijdsdruk
Ja/Nee Nee Nee Nee
Emotionele piekbelasting
Ja Ja Ja Ja
Klimaatomstandigheden
Ja/nee Nee Nee Nee, PBM
Werken op hoogte Nee/ja Nee Nee Nee
Coronel Instituut
III. Van functie-eisen naar (meetbare) belastbaarheideisen
Wat moet de werknemer kunnen om aan de functie-eis te
kunnen voldoen?
2-9-2014
21
Coronel Instituut
Uitwerkingfunctie-eis ‘klauteren en klimmen
voor
Weginspecteur
Nautisch inspecteur
Sluiter & Hulshof, 2012
Coronel Instituut
Klauteren of klimmen (1)
Definitie (voor nautisch inspecteurs)
Zich verplaatsen via ladders, steigers, constructies (op boten), waarbij in
de meeste gevallen ten minste één hand moet worden gebruikt om zich
vast te houden en/of op te trekken.
Blootstelling aan Klauteren of klimmen
De experts geven aan dat bij weginspecteurs géén sprake is van K&K.
De experts geven aan dat in de werkzaamheden van nautisch inspecteurs K&K voor komt.
2-9-2014
22
Coronel Instituut
Klauteren of klimmen (2)
Gezondheidkundige onderbouwing
Systematisch literatuuronderzoek:
Geen gegevens over de gezondheidsrisico’s als gevolg van K&K.
Wel statistisch verhoogd risico op ongevallen.
Overige normen, wetgeving en grenswaarden:
- K&K in arbeidstaken waarbij een veiligheidsrisico / kans op een ongeval voor de werknemer zelf aanwezig is. Leidraad AK (2005)
Passende c.q. gangbare maatregelen?- K&K dient gedurende een werkdag zo veilig mogelijk uitvoeren, onder andere door het toepassen van veiligheidsmaatregelen (valveiligheid).arbovriendelijke hulpmiddelen (2012)
Coronel Instituut
Klauteren of klimmen (3)
Conclusie Voor de weginspecteur is K&K geen bijzondere functie-eis.
Ondanks dat veiligheidsmaatregelen bij K&K wettelijk dienen te
worden toegepast, kan dit misschien wel op de eigen schepen
maar mogelijk niet op andere schepen worden geregeld door de
werkgever van de nautisch inspecteur.
Hiermee is K&K wél een bijzondere functie-eis voor nautisch inspecteurs.
2-9-2014
23
Coronel Instituut
Waarborgen veiligheid
Klauteren en KlimmenBelastbaar-heideis
nautisch inspecteur
• Geen beperking aan het bewegingsapparaat om tijdens een werkdag te kunnen K of K.
• Geen beperking aan het visuele systeem (dichtbij zien) om tijdens een werkdag te kunnen K of K.
• Geen beperking door bewustzijns- of evenwicht stoornissen om tijdens een werkdag te kunnen K&K.
Coronel Instituut
Voorstel Anamnesevragen1.Heeft u problemen met bewegen of kracht leveren door klachten aan schouders/armen/hand in de afgelopen maand?
Ja Nee
2. Heeft u problemen met bewegen of kracht leveren door klachten aan onderrug/benen/voeten in de afgelopen maand?
Ja Nee
3. Heeft u in de afgelopen maand wel eens uw evenwicht verloren?
Ja Nee
4. Heeft u moeite met op-/afklimmen van ladders? Nee
Ja Nee
5. Heeft u problemen met scherp zien op afstand van uw eigen armlengte?
Ja
2-9-2014
24
Coronel Instituut
Test (T1) – Functionele laddertest
Beoordeling:
Functioneel ladderklimmen is onvoldoende indien de test
niet uitgevoerd of afgemaakt kan worden, of een
gevaarlijke situatie tijdens de test ontstaat.
Functionele test van het klim/klautervermogen, in de vorm die het meest waarschijnlijk gevraagd kan worden, nl. het beklimmen van een ladder aan boord van een schip.
Coronel Instituut
Innovatierichting VMK: beter duurzaam begeleiden van inzetbaarheid
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Welke functie-eisen?
Wat moet werknemer doen?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Bijzondere functie-eisen?
Gezondheidsrisico? Veiligheidsrisico?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Welke belastbaarheideis
bij welke
functie-eis?
Medische
test?
Medische
test?
Verbetering inzetbaarheid !
Periodiek rapportage naar werkgever:- hoeveel (tijdelijk) ongeschikt?- welk belastbaarheidsaspect in welke groep?- opbrengst inzet interventies in inzetbaarheid
2-9-2014
25
Coronel Instituut
IV. Koppeling medisch onderzoek met interventieprotocollen
Voorbeeld ziekenhuisartsen
Voorbeeld brandweer
V. Medisch onderzoek en begeleiding van werknemers in zware beroepen
Coronel Instituut
VB 1. Beroepsspecifiek PMO ziekenhuisartsen
2-9-2014
26
Coronel Instituut
PMO inhoud ZH-artsen (1): lichamelijke toestand en -mogelijkheden
1. Bewegingsapparaatklachten (lage rug, nek, schouder, pols/hand)
met gerelateerde problemen tijdens werk
1 Recente expositie check aan bloed,faeces of speeksel
1. Long- of luchtweg problemen na doorgemaakte expositie
1/2 Aanwezigheid infectieziekten
1/2 Werkgerelateerde huidabnormaliteiten screener and test
2. Zicht (scherpte dichtbij) screener en test
2. Gehoor (spraak) screener en test
2. Huidig ingeschat werkvermogen gegeven fysieke belasting
2. Medicatiegebruik
3. Risicofactoren HVZ
Wat betekenen die cijfers 1-3?
Coronel Instituut
PMO inhoud ZH-artsen (2): psychologische toestand en -
mogelijkheden1 Post-traumatische stress stoornis (Schokverwerkingslijst)
1 Recente expositie check aan agressie, ernstige trauma
1/2 Psychologische klachten (GHQ) als 1e stap in screening
2e stap: angst, depressie, burnout
1/2 Werkgerelateerde vermoeidheid (herstelbehoefte na werk)
2 Slaperigheid (ESS)
2 Medicatie check
2 Ingeschat huidig werkvermogen gegeven psychische belasting
2 Ingeschat werkvermogen algemeen
2/3 Alcoholgebruik (AUDIT-C)
2-9-2014
27
Coronel Instituut
Voorbeelden PMO advies/interventie (3)
Probleem gesignaleerd/gescreend:
Interventie/advies BA:
Hoge werk-gerelateerde vermoeidheid of stress
Inventariseer instrument herstelmogelijkheden en adviseer haalbare (tijdelijke) interventie
Bewegingsapparaat, werk-gerelateerd Bespreek en adviseer meest haalbare ergonomische werkplek verbetering
Psychologische klachten, niet-specifiek
Start met vervolgdiagnostiek op depressie, angst en burnout
Specifieke psychologische klachten •Start self-help module E-physicianhealth.com:- Resiliency (veerkracht, herstelvermogen)- Burnout- Disruptive behaviour- Posttraumatic stress disorder• Volg richtlijnen CBO of NVAB
Risicofactoren HVZ of middelengebruik
Start self-help module E-physicianhealth.com:- Substance use (middelengebruik)- Weight, nutrition and fitness
Coronel Instituut
0. Voorstelrondje......
ePhysicianHealth.com
2-9-2014
28
Coronel Instituut
Signalen gevonden bij ziekenhuisartsen:
Resultaat:
Lichamelijke blootstelling 53%
Psychologische blootstelling 25%
Lichamelijke belastbaarheid 84%
Psychische belastbaarheid 78%
Werkvermogen 22%
Risicofactoren HVZ 38%
Hoeveel signalen worden er opgepikt tijdens zo’n PMO?
Ruitenburg, Plat, Frings-Dresen, Sluiter, 2012
Coronel Instituut
Ervaringen ziekenhuisartsen na PMOErvaren effectiviteit en inzet toekomst: Resultaat onder deelnemers:
% ja:PMO heeft positieve invloed op gezondheid MS/AIOS
83%
PMO heeft positieve invloed op functioneren MS/AIOS
69%
PMO heeft positieve invloed op inzetbaarheid MS/AIOS
76%
Ik neem in toekomst weer deel aan PMO 93%
Ik denk dat collega’s in de toekomst meedoen aan PMO
96%
Cijfer (0-10) voor toekomstige inzet PMO gem. 8
Ruitenburg, Plat, Frings-Dresen, Sluiter, 2012
2-9-2014
29
Coronel Instituut
Wensen/verwachtingen over hulp/PMO begeleiding van jonge artsen en geneeskunde studenten (n=625)
• 42% geeft aan momenteel behoefte te hebben aan counseling voor psychische klachten
• 40% geeft aan momenteel behoeft te hebben aan counseling voor fysieke klachten
• 52% (n=625) geeft aan behoefte te hebben aan en mee te willen doen met PMO voor artsen
Ruitenburg, Frings-Dresen & Sluiter, 2014 in prep.
Coronel Instituut
Implementatie van beroepsspecifiek preventief medisch onderzoek voor
ziekenhuisartsen??
• Presentatie voor BAZ artsen (2012)
• Twee UMC’s geïnteresseerd
• Invoer- en monitoringssysteem introduceren in analogie met systeem zoals voor Ambulancezorg Nederland is ontwikkeld
2-9-2014
30
Coronel Instituut
Bedrijfsarts logt in……
©Informens/amc
Coronel Instituut
Groepsresultaten
©Informens/amc
2-9-2014
31
Coronel Instituut
Na afloop kan deelnemer resultaten inzien..
Coronel Instituut
Vb2 Beroepsspecifiek preventief medischonderzoek repressief BW personeel
2-9-2014
32
Coronel Instituut
Wat testen in PMO/vmk vanrepressief brandweerpersoneel?
• Fysieke belastbaarheid in relatie tot functie-eisen
• Psychische belastbaarheid in relatie tot functie-eisen
• In verband met veiligheid/risico’s: – Voldoende gezichtsvermogen
– Voldoende gehoorsvermogen
– Risico-inschatting toekomstige hart- en vaatziekten
– Voldoende belastbaarheid huid
– Voldoende belastbaarheid longen
Bij signalen: persoonlijk begeleidingstraject inzetten!!
Coronel Instituut
Evaluatie brandweerlieden (n=278)
• 94% brandweerlieden heeft intentie om gedrag te veranderen
• >95% brandweerlieden tevreden met PMO
• >95% brandweerlieden tevreden dat PMO zo in toekomst wordt aangeboden
Client acceptatie en -tevredenheid
2-9-2014
33
Coronel Instituut
Percentage medewerkers met signalen(Plat, Frings-Dresen & Sluiter, 2009)
Waakzaamheid/ oordeelsvermogen
26 %
Gezichtsvermogen 22%
Longen 0,5 %
Gehoor 4%
Huid 1%
Fysieke functie-eisen:
bewegings-apparaat +
hart/long 63%
Emotionele piekbelasting
36%
RisicofactorenHart/vaatziekten 70 %
Chronische ziekte: 23%
Coronel Instituut
Resultaten PMO brandweer en Leeftijd
0102030405060708090
100
<29 30-39 40-49 >49
Per
cen
tag
e
Leeftijd
PPMO signalen en leeftijd
Ogen
Psychisch
Fysiek
Emot.piek
HVZrisico
2-9-2014
34
Coronel Instituut
Resultaten PMO brandweer en Leeftijd
0
3
6
9
12
15
<29 30-39 40-49 >49
Per
cen
tag
e
Leeftijd
Per leeftijdsgroep (n=278)
exp huid
exp long
gehoor
Coronel Instituut
VI. Wensen voor duurzame preventieve SMB van werknemers
• ‘Nee, ze heeft het over duurzaamheid in de acties van de bedrijfsarts/arbodienst om werkvermogen WN te optimaliseren…’
– T.a.v. onderwerpen die met vitaliteit/ vermoeidheid/stress van werknemers te maken hebben
– T.a.v. terugkerende preventieve acties die gezamenlijk duurzaam beleid rondom SMB kunnen vormen
‘Heeft ze het over...duurzame inzetbaarheid van werknemers?’
2-9-2014
35
Coronel Instituut
Vitaliteit en werkvermogen:energieke én verzorgde medewerkers?
Vitaliteit??Waar gaat dat dan over….even opzoeken??
Coronel Instituut
GOOGLE: opbrengst ‘Vitaliteit’
2-9-2014
36
Coronel Instituut
GOOGLE: opbrengst ‘Vital/happy workers’
Coronel Instituut
GOOGLE: opbrengst ‘Productieve werknemers’
2-9-2014
37
Coronel Instituut
Kern van ‘vitale UMC medewerker’
Energie hebben/
energiek zijn
Goed in vel zitten/
gelukkig zijn
Plezier hebben
Enthousiast zijn
Opgaan in het werk
Energie & Welzijn
Psychische Gezondheid
Lichamelijke Gezondheid
Persoonlijk Leiderschap
Psychisch gezond
Balans werk/prive
Balans belasting/ belastbaarheid
Match WN-functie
Weerbaar zijn / veerkracht hebben
Stress managen
Duurzaam inzetbaar zijn
Fysiek gezond zijn
Gezonde leefstijl
[bravo]
Duurzaam inzetbaar zijn
Initiatief nemen /
pro-actief zijn
Gemotiveerd zijn /
drive hebben /
ambitieus zijn
Verantwoordelijk voelen
Betrokken zijn /
meedenken
Flexibel zijn
Werkvermogen en inzetbaarheid:
Ketelaar, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
Coronel Instituut
UMC’s: alle instrumenten/interventiesverzameld en waardering
A+ Bewezen effectief EN nuttig bevonden in UMC context
A Bewezen effectief
B Nuttig bevonden in UMC context
C Geen evaluatie bekend
D Evaluatie bekend, maar niet effectief en/of niet nuttig in UMC context
• A+ → 5x; A → 7x; B → 10x
• C → 7x; D → 1xKetelaar, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
2-9-2014
38
Coronel Instituut
Energie & Welzijn• 14 instrumenten, bijv.:
• Mindfulness training (meerdere UMC’s)
• TopMind Training voor AIOS (UMCG)
• Vitaliteitscoaching (meerdere UMC’s)
• Fitter door de nacht (meerdere UMC’s)
Psychische gezondheid• 20 instrumenten, bijv.:
• Stress management training (meerdere UMC’s)
• Persoonlijke effectiviteittraining (Erasmus MC)
• Werken in balans (UMCU)
• Werkdrukbeleving van AIOS
• Zelf/anders roosteren (meerdere UMC’s)
Ketelaar, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
Coronel Instituut
Lichamelijke gezondheid• 13 instrumenten, bijv.:
• Beweegprogramma’s (meerdere UMC’s)
• Spreekuur diëtist (Erasmus MC)
• Preventiekompas NIPED (Erasmus MC)
Persoonlijk leiderschap• 6 instrumenten, bijv.:
• Leiderschapsontwikkelingsprogramma’s (meerdere UMC’s)
• Jaargesprek (meerdere UMC’s)
Ketelaar, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
2-9-2014
39
Coronel Instituut
Wat moeten de arbodiensten en HR afdelingen in de UMC’s nu gaan doen aan de
vitaliteit van werknemers?
1. Meer aandacht besteden aan het identificeren van ‘hoog risico’ medewerkers of groepen medewerkers
2. Vooraf doelen stellen bij deelprojecten en evalueren!
3. Kansrijke instrumenten gebruiken die effectief of nuttig zijn bevonden in een UMC context
4. Meer overeenstemming tussen beleidsafdelingen binnen en tussen UMC’s zoeken
5. Binnen de 4 thema’s de wensen en behoeften van leidinggevenden en medewerkers peilen
Ketelaar, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
Coronel Instituut
Begripsbepaling en visie over werkvermogen
Werkvermogen als begrip omvat ‘het samenspel tussen
gevraagde functie- en taakeisen en de belastbaarheid van de
(minder)gezonde mens’.
Bij vaststelling van werkvermogen is de prognose van
herhaalde inzet van medewerkers van belang.
Mate van herstel na uitvoering taken/activiteiten bepaalt
daarbij mede de herhaalde of duurzame inzet van het
werkvermogen.
2-9-2014
40
Coronel Instituut
‘Quod caret alterna requie, durabile non est’…
‘dat wat niet regelmatig rust, houdt het niet vol’
(Ovidius, Heroides 4.89;
1st Century B.C.)
Heroides; verzameling brieven van mythologische vrouwen aan hun minnaars
Coronel Instituut
Cumulative process model of balance between demands and recovery
Sluiter, 1999
2-9-2014
41
Coronel Instituut
Herstelbehoefte na het werk(TF Meijman 1989; Van Veldhoven & Meijman 1994; Croon, Sluiter & Frings-Dresen 2006))
• Aan het einde van een werkdag ben ik echt op
• Het komt vaak voor dat ik na een werkdag door vermoeidheid niet meer toekom aan andere bezigheden
• Als ik thuiskom moeten ze mij even met rust laten
Herstelmogelijkheden (van Veldhoven en Sluiter, 2009)
• Kunt u zelf uw werk even onderbreken als u dat nodig vindt?
• Kunt u zelf de begin- en eindtijd van uw werkdag bepalen?
• Bestaan er mogelijkheden voor u tot het werken op uren die passen bij uw prive-situatie?
Coronel Instituut
C.A.T.S. (Eriksen&Ursin, 1999)
‘acute (stress)reactivity in awkward situations’
Allostatic load theory (McEwen, 1998):
‘effects after repeated stressfulcircumstances’
2-9-2014
42
Coronel Instituut
Allostatic load theorie:
‘effecten door herhaalde stressvolle omstandigheden’
‘… onze gewoonte om ervaringen te categoriseren
en te beoordelen leidt tot bijhorende
automatische reacties…’ Kabat-Zinn, 1990
Acute, reversibele activatie
Herhaalde
irreversibele activatie
Coronel Instituut
C.A.T.S. (Eriksen&Ursin, 1999)
‘acute (stress)reactivity in awkward situations’
Allostatic load theory (McEwen, 1998):
‘effects after repeated stressfulcircumstances’
2-9-2014
43
Coronel Instituut
PMO van werkenden betreft het vrijwillig preventief medisch
onderzoek van werkenden, de bespreking met de
werknemer van de uitslag, en het op basis hiervan geven
van adviezen en uitvoering van of verwijzing voor
interventies.
Preventief Medisch Onderzoek (PMO)NVAB, Sluiter, Weel & Hulshof, 2013
Coronel Instituut
Leidraad PMO (1): 3 kerndoelen
1. Preventie van beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen Van risicofactor door de functie-eisen naar te verwachten gevolgen voor gezondheid of belastbaarheid
• Opsporen wn met (vroege) gezondheidseffecten door het werk
• Opsporen wn met verhoogde gevoeligheid voor Beroepsziekte
2. Bewaken en bevorderen van de gezondheid in relatie tot het werkDenkrichting: wat is de benodigde gezondheid/belastbaarheid voor het goed uitvoeren van het werk.
• Opsporen wn met verminderde belastbaarheid voor werk dat relevant is voor inzetbaarheid nu of later
• Opsporen wn met beginnende gezondheidsschade relevant voor werk
3. Bewaken en verbeteren van de gezondheid/inzetbaarheid van wn• Opsporen wn met verhoogd risico op cardiometabole aandoeningen
2-9-2014
44
Coronel Instituut
1. Voorbereiding• Initiatief nemen: PMO-agendasetting in bedrijf (BA) • Doelen kiezen/inhoud voorstellen (BA met input)• Budgettaire mogelijkheden vaststellen en beslissing nemen• Projectplan opstellen (ism bedrijf; BA vz projectgroep)• Voorlichting medewerkers (projectgroep)
2. Uitvoering• Medewerkers uitnodigen• Uitvoering medisch onderzoek
(signaleringslijst, screening, aanv.diagnostiek)• Individuele feedback en inzet individugerichte interventies• Analyse op groepsniveau (groepsrapportage, groepsinterventies (B&/B)
3. Bedrijfsarts adviseert over vervolg/volgend PMO• Proces evalueren en vervolg plannen (bv periodiciteit PMO’s)
Leidraad PMO (2): 3 fasen, 10 stappen
Coronel Instituut
PMO: model feedback gesprek
1. Welkom (doel consult, rol BA, vertrouwelijkheid)
2. Bespreek resultaten (en check begrip)
3. Volg interventiehandleiding
Doel: herstel gez.h.klachten; vergroting belastbaarheid; verbetering gez.h.(advies op maat, noteer welke)
4. Rond consult af (samenvatting advies en afspraken, geef advies en info mee)
5. Maak vervolgafspraak
(terugzien? /mailen?/ bellen?)
2-9-2014
45
Coronel Instituut
biologisch
fysisch
chemisch
Biomechanisch
cognitief
emotioneel
Interpersoonlijk
Conflict/agressie
Sociale steunregelmogelijkheden
Preventief Medisch Onderzoek: keuze kerndoel 1 onderwerpen o.b.v. werk
fysiek
Coronel Instituut
Vb Preventief Medisch Onderzoek: werkvermogen en inzetbaarheid
2-9-2014
46
Coronel Instituut
Vb Preventief Medisch Onderzoek: werkvermogen en inzetbaarheid
Coronel Instituut
Werkvermogen en inzetbaarheid: het gaat altijd over de match
2-9-2014
47
Coronel Instituut
Is het dan wel mogelijk om werkvermogen / werkfunctioneren op een meer algemene wijze te meten?
Coronel Instituut
Kwantiteit van werk (productiviteit)
Kwaliteit van werk
Persoonljke ‘kosten’ (herstel)
Fysieke en psychologische capaciteit
Vb 1. Werkvermogen en inzetbaarheid:Integraal, gewogen werkfunctioneren
WerkFunctioneren
Boezeman, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014 ingediend
2-9-2014
48
Coronel Instituut
Met GH klachten Gezonde WN
49 30
Gewogen score gelijk voor leidinggevenden, en voor werknemers met en zonder gezondheidsklachten
Boezeman, Nieuwenhuijsen & Sluiter, 2014
Coronel Instituut
Vb 2: Verpleegkundigen/paramediciPMO op werkfunctioneren: n=557
Werk functioneren (NWFQ) - cognitieve aspecten- incidenten veroorzaken- vermijdingsgedrag- conflicten/irritaties
coll/lg- verstoord contact
pat&fam- gebrek energie &
motivatie
Psychische klachten- stress- herstelbehoefte- alcoholgebruik- depressie- angst- posttraum. stress
Ketelaar e.a., 2013Gartner e.a., 2012Noben e.a., 2014
2-9-2014
49
Coronel Instituut
Werk functioneren bij hoeveel % van werknemers in belangrijke mate verbeterd ?
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Na 3 mnd Na 6 mnd
%
p=0.02 p=0.05 p=0.07 n.s.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Na 3 mnd Na 6 mnd
%
Positieve business-case: 1€ er in stoppen…. € 11 eruit halen
Ketelaar e.a., 2013Gartner e.a., 2012Noben e.a., 2014
Coronel Instituut
Vb3 Impact op werkvermogen en inzetbaarheid??meta-analyse leefstijlinterventies, 2013
Uitkomst studies op:N studies Goede Kwaliteit studies,
effect-size
Gezondheid 5 0.22
Ziekteverzuim 8 0.11
Productiviteit 3 0.14
Werkvermogen 1 0.10
totaal 10 0.14 = klein effect
Rongen e.a., 2013
De Waag
2-9-2014
50
Coronel Instituut
Samenvatting
• Weet wat de functie-eisen inhouden en (her)evalueer of dit de gezondheid of veiligheid in gevaar brengt
• Protocolleer uw testen, adviezen en interventies die er voor moeten zorgen dat de belastbaarheid hersteld wordt of verbeterd
• Herzie het gebruik van de ‘klassieke’ medische testen; help elkaar bij het vinden van geschiktere testvormen bij verplichte keuringen en preventief medisch onderzoek van werknemers (bv werkfunctioneringsinstrument)
• Zet systemen op waardoor evaluatie op groepsniveau mogelijk is voor een bedrijf of zelfs een sector
Coronel Instituut
Wat neemt u mee naar huis?
1. (Her) Ken de functie-eisen in de beroepen in de bedrijven die u begeleid !
2. Herzie de legitimiteit medische keuringen in die bedrijven
3. Check inhoud van uw huidige medisch onderzoek
4. Adviseer management in bedrijven actief op dit gebied....
5. Herzie uw preventief medische activiteiten en innoveer.....maak uw eigen SMB-palet duurzaam.....
1. Hoe kent u ‘uw’ medewerkers
2. Adviseer en intervenieer volgens protocollen
3. Archiveer, evalueer en rapporteer !
2-9-2014
51
Coronel Instituut
Geschikt zijn of houden:wat is de vraag?
M.i. zijn dus beiden de vraag..
1 september 2014, 16e Henk Docter lezing
Coronel Instituut
1. Het goed kunnen vaststellen van het geschikt zijn is een belangrijke voorwaarde om geschikt te kunnen houden…
2. Als Ú het duurzamer gaat doen, komt het duurzamer inzetbaar houden ook in zicht!
Top Related