,.

ALGEMEEN KATHOLIEK WEEKBLADUITGAVE VAN HET R. K. WER K L l E DE N VER BO N D IN N E D E R L A N D

21e Jrg. 28 JUNI. No. 261940

REDACTIE-ADRES: DRIFT 10 - UTRECHT ABONNEMENT FRANCO PER POST F 3,00 PER JAAR ADMINISTRATIE: ONDIEP 6 - UTRECHT

GEEF ONS HEDEN ONS DAGELIJKS BROOD....

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

K R O IV I E K1. Na 9 Mei ontslagen arbeiders

De directeur-generaal van de arbeid ves-tigt met nadruk dé aandacht van werkge-vers op het gebod, dat arbeiders, die na9 Mei 1940 zonder toestemming van de ar-beidsinspectie zijn ontslagen, weer onmid-dellijk in dienst moeten worden teruggeno-men.

Tegen niet-naleving van dit gebod zal tenstrengste worden opgetreden.

De patroons zijn derhalve verplicht hunna 9 Mei jl. ontslagen arbeiders onverwijldweer in dienst te nemen, terwijl zij daarnaindien zulks nodig is, een verzoek tot dearbeidsinspectie kunnen richten, om totontslag van arbeiders te mogen overgaan.

Ook de werkgevers, die reeds zulk eenverzoek hebben ingediend, zijn verplichtzolang op dit,verzoek niet is beslist, hun ar-beiders in dienst te houden of terug te ne-men.

2. Steunverlening in verband methet beperken van werk

De secretaris-generaal, waarnemend hoofdvan het departement van Sociale Zaken,heeft aan de gemeentebesturen het volgendeschrijven gezonden:

Werkloze arbeiders, die na 9 Mei 1940 bijeen onderneming zijn ontslagen, kunnenover de week, aanvangende 10 Juni 1940 enover daarna gelegen tijdvakken slechts danvoor steun in gevolge de steunregeling inaanmerking komen, indien de werkgevervan den directeur-generaal van de Arbeidof van de door hem hiertoe gemachtigdeorganen toestemming heeft verkregen omtot ontslag over te gaan. Bij de steunaan-vrage moet een bewijs van deze toestem-ming worden overgelegd.

Ik hecht er echter mijn goedkeuring aan,dat zij, die waren ontslagen vóór 11 Juni1940 (dit ontslag mag uiteraard niet in strijdzijn met het besluit van den opperbevelheb-ber van land- en zeemacht van 27 Mei 1940)zonodig ingevolge de steunregeling wordengesteund, totdat door den directeur-generaalvan de Arbeid terzake een beslissing is ge-nomen Beslist deze, dat het ontslag terechtis gegeven, dan behoeft uiteraard geen ver-rekening plaats te hebben. Wordt het ont-slag echter niet goedgekeurd, dan moet deuitgekeerde steun met het loon worden ver-rekend.

3. Werk in DuitslandBij de persafdeling van de staf van den

rijkscommissaris en bij andere instantieskomen aanvragen binnen om werk in Duits-land.

Men houde er rekening mee, dat men daaraan het verkeerde adres is.

Voor werk in Duitsland moet men bij deArbeidsbeurzen zijn.

4. Arbeid in de havens van Ham-burg en Bremen

De Gemeentelijke Arbeidsbeurs te Amster-dam heeft aan de havenarbeiders een cir-culaire uitgereikt, waarin wordt meege-deeld, dat de scheepvaartbedrijven in Ham-burg en Bremen een groot aantal havenarbeiders kunnen gebruiken, die op woonsche-pen worden gehuisvest en daar in de kostworden genomen.

Omtrent het loon wordt in deze circulairemeegedeeld, dat dit per hele dagtaak7.60 Rijksmark, of ongeveer 45H R.M. perweek bedraagt. In tarief kan men daar-boven komen.

Voor huisvesting, onderhoud en andereonkosten (belastingen, sociale verzekering,persoonlijke kleine uitgaven, enz.) wordt20 R.M. gerekend, zodat ongeveer 25 R.Mof, omgerekend naar de clearingkoers van73 cent. ƒ 18,25 overblijft om aan het gezinte zenden.

Er wordt volledige zekerheid gegeven, datde zending van dit geld vrijelijk en zonderbeperking kan geschieden. De werkgeverszijn in beginsel bereid tot een regeling om-trent verlof na zekere tijd voor hun rekening.

Arbeiders, die zich aanmelden, krijgen eennadere oproeping voor een definitieve af-spraak met een vertegenwoordiger derscbeepvaartverenigingen in Hamburg of inBremen, die, aldus wordt in de circulairemeegedeeld, daarvoor naar Amsterdamkomt.

Circulaires van ongeveer gelijke inhoudzijn ook ter hand gesteld aan havenarbeiders in Rotterdam, Zaandam en Dordrecht

5. Mobilisatie-vrijstelling;In verband met de algemene bekendma

king van den opperbevelhebber van land- enzeemacht inzake het in werkelijke dienstblijven en het v ' '»rom oproepen van werkloze dienstplichtigen deelt de secretaris-generaal van Defensie het volgende mee:

Dienstplichtigen, die tot nu toe werkzaamwaren in diensten of bedrijven, ten behoevewaarvan hun een mobilisatie-vrijstelling vanbepaalde tijdduur werd verleend en die inverband hiermee met klein verlof werdengezonden, zijn verplicht zich te melden bijhet depot indien zij thans uit die functieontslagen zijn en geen andere loongevendearbeid gevonden hebben, noch op anderewijze in eigen onderhoud kunnen voorzien,zodat zij ten laste van de gemeenschap zou-den komen.

Zij dienen zich daartoe onverwijld te ver-voegen bij den burgemeester der gemeentevan inwoning, door wiens zorg zij gediri-geerd worden op de depots.

Dienstplichtigen, die ingevolge een hunverleende mobilisatie-vrijstelling in het ge-not van groot verlof gesteld of gebleven zijndoch voor wie de reden, op grond waarvanhun die vrijstelling verleend werd, thanseen einde heeft genomen, behoeven, voorzover niet nader anders wordt bepaald, geen

;evolg meer te geven aan de lastgeving, ge-steld in hun zakboekje.

ö. Menagegeld op reisdag bij perio-diek verlof

Soldij-genietende militairen, die tengevolgevan oorlog, oorlogsgevaar of andere buiten-gewone omstandigheden buitengewoon iniverkelijke dienst zijn geroepen of wordengehouden, en die hun eerste oefening vanLI, 12 of 15 maanden geheel hebben vol-bracht, krijgen thans, zo vernemen wij, be-halve over alle dagen van hun periodiek/erlof, óók vergoeding wegens gemis vanevensmiddelen op de reisdag, die vooraf-jaat aan de eerste verlofdag, indien op diedag geen voeding van rijkswege wordt ver-strekt.

7. De ArbeidswetIn verband met verschillende moeilijkhe-

den, die reeds zijn voorgekomen of nog kun-nen voorkomen ten aanzien van de bepalin-jen der Arbeidswet, heeft de NederlandseBakkersbond zich in verbinding gesteld metden Directeur-Generaal van de Arbeid, denheer Hacke, met het verzoek in voorkomen-de gevallen zo soepel mogelijk op te treden.

De heer Hacke verklaarde zich bereidzoveel mogelijk zijn medewerking daartoete willen verlenen.

Hij stelde daarbij uitdrukkelijk 'op de voor-grond, dat de wet gehandhaafd blijft. Dis-pensatie in voorkomende gevallen kan enzal worden verleend, maar in geen gevalwordt verlenging van de arbeidsduur toege-staan.

Alle moeilijkheden zullen door de Neder-landse autoriteiten worden behandeld.

Wij adviseren onze leden, indien zichergens moeilijkheden voordoen, zich tot onste wenden, opdat in overleg tot een oplos-sing gekomen worden kan.

8. Wachtgeldregelingen blijven vankracht

De fabrieksarbeidersbonden hebben meteen aantal ondernemers geconfereerd overwachtgeldregelingen. Reeds bestonden zulkeregelingen bij de Oliefabrieken te Zwijn-drecht en bij Calvé te Delft. Nu hebben zichbereid verklaard tot medewerking aanwachtgeldregelingen ten behoeve van ophet ogenblik overbodig personeel de aarde-werkfabriek „De Porceleynen Fles", de olie-fabriek T. Duyvis te Koog aan de Zaan", deoliefabriek „De Vrede" te West-Knollen-dam .en de firma Westzanen en Laan teWormerveer voor haar fabrieken „De Tijd'en „De Ster."

Van het wachtgeld wordt veertig procentdoor het bedrijf en zestig procent door deoverheid gedragen; de duur van de regelin-gen varieert van twee maanden tot eenaalf jaar.

De arbeiders-organisaties hebben verderbesprekingen lopende met de werkgeversover de collectieve arbeidsovereenkomst bijtwaalf vlasfabrieken, waarschijnlijk zullendeze besprekingen tot overeenstemming lei-den, waardoor de contracten voor 1940—1941blijven voortbestaan.

Een aantal schoenfabrikanten had ge-meend, dat het niet meer nodig was, omde bepalingen van de collectieve arbeids-overeenkomst ten volle na te leven. De be-drijfsraad voor de schoenindustrie heeftnaar aanleiding daarvan aan de schoenfa-brikanten een circulaire gezonden, waariner op wordt gewezen, dat de C.A.Q. ongewij-zigd blijft gelden, terwijl ook de algemeenverbindendverklaring van de bepalingen derC.A.O. ongewijzigd van kracht is gebleven.

In de steeriindustrie is de brandstoffen-voorziening het klemmendst probleem vanhet ogenblik. De arbeiders-organisaties heb-ben in samenwerking met de werkgevers-verenigingen adressen tot de overheid ge-richt, om te bevorderen, dat deze — ookmet betrekking tot de opbouw van Neder-land — zo belangrijke tak van industrie, zonormaal mogelijk kan functionneren. In-dien binnen veertien dagen voldoende ko-len ter beschikking zijn, laat het zich aan-zien, dat het productie-apparaat normaal zalkunnen blijven doorwerken. De vakvereni-gingen trachten verder de verbindend-ver-klaring van de collectieve arbeidsovereen-komst in de baksteenindustrie zo spoedigmogelijk te verkrijgen.

De werkgevers in de strokartonindustriezijn in regelmatig contact met de overheidbezig te trachten, het bedrijf weer op gangte brengen. Het laat zich aanzien, dat dezeindustrie voorlopig uitsluitend op voorzie-ning van de binnenlandse markt is aange-wezen.

Men poogt intussen op deze markt eenbetere positie te krijgen door het fabricerenvan verpakkingsmiddelen, die houtverpak-king kunnen vervangen.

Een aantal fabrieken is op het ogenblikweer in bedrijf gesteld en produceert meteen deel van het apparaat in één of tweeploegen; sommige werken zelfs met drieploegen. Men acht het van werkgeverszijdeniet mogelijk, het gehele apparaat voormeer dan 30 a 35 pet. te gebruiken.

De werkgevers hebben de personelen tertegemoetkoming in de onmiddellijke moei-lijkheden de vacantie-rechten in de vormvan loontoeslag uitgekeerd.

In de aardappelmeelindustrie voeren werk-gevers en werknemers, .met inachtnemingvan de bedrijfsomstandigheden en de gel-dende voorschriften onderhandelingen overhet afsluiten van een collectief contractHet laat zich op het ogenblik aanzien, dateen collectieve arbeidsovereenkomst voorde gehele industrie tot stand zal kunnenkomen.

In de suikerindustrie zijn contract-onder-handelingen nog gaande. Er zijn enige moei-lijkheden gerezen met de hulpstoffen-voor-ziening, waardoor de onderhandelingenenigermate stagneren. Verwacht mag wor-den, dat spoedig overeenstemming zal wor-den bereikt.

conomiscoe

V E R D W E N E N T O L M U R E N

Met een verbijsterende snelheid hebbenin de laatste weken de gebeurtenissenvan wereldhistorische betekenis elkanderopgevolgd, aldus de „Maasbode" waaraanwij het volgende ontlenen.

Tot nu toe heeft de tijd ons feitelijkontbroken om de vele problemen, welkenu reeds aan de horizon opdoemen, onderde loupe te nemen en rustig te bestude-ren. De landkaart wijzigde zich als hetware dagelijks, zodat bij dit wisselendaspect het trekken van conclusies tot deonmogelijkheden behoorde.

Thans echter met de overgave vanFrankrijk is een geheel nieuw beeld ontstaan en kan er voorlopig een streep gezet worden onder het oorlogsgeweld ophet continent, teneinde met de economische heropbouw ten spoedigste te begin-nen. Er is als het ware een nieuw Europaontstaan. Wij bedoelen hier niet mede.dat thans reeds een geheel nieuwe wereldis ontstaan ook op maatschappelijk ensociaal gebied, doch wel dat het Europavan heden economisch gezien een geheelen totaal gewijzigd beeld vertoont vanhet Europa van voor de oorlog. Wij willen ons hier slechts bezig houden met deconcrete feiten van het heden.

Wanneer wij ons eerst realiseren hoehet Europa van voor de oorlog er opeconomisch gebied uitzag, dan treft onsals meest typisch kenmerk de grote on-derlinge economische verdeeldheid. Iederland had zich als het ware geïsoleerd enafgezonderd van de rest van Europa doorhet opwerpen van hoge douanebarrières,door het uitvaardigen van uitvoerverbo-den, door het verbieden van de invoer vantal van producten, door het invoeren vantransfermaatregelen en andere bepalin-gen op financieel gebied. Europa was fei-telijk economisch versnipperd en onder-verdeeld in tal van kleine economischeeenheden.

Door het grote wereldgebeuren in delaatste weken is er als het ware een

nieuw Europa ontstaan, dat geen belem-merende tolmuren meer kent en door deDuitse overwinningen feitelijk één grooteconomisch geheel geworden is.

Anderzijds echter is dit nieuwe Europageïsoleerd van de overige wereldhuishouding. De scheepvaart naar de overzeesegebieden als de Vereenigde Staten, Zuid-Amerika, Afrika, Nederlands-Indië,Australië etc. ligt geheel stil. De aanvoeren overzee, zowel als de export naar diewerelddelen hebben niet plaats. Zo zal hetnieuwe Europa de aanvoer van granenvoedermiddelen etc. uit Amerika en uilhet Zuidelijk halfrond missen. Evenzo deaanvoer van koloniale producten. Daartegenover zullen de verschillende industriële producten en machinerieën, welkevroeger naar de nog jonge landen werdenuitgevoerd, aldaar niet meer afgezet kunnen worden.

Doch niet alleen wat de productie betreft zullen grote veranderingen door denieuw geschapen toestand intreden, ookop financieel gebied zijn de gevolgen nietgering.

Het kapitaalverkeer naar overzee iseveneens tot staan gekomen. Amerikaheeft de financiële blokkade uitgesprokenzodat buitenlandse investeringen en kapitaaiexport tot de onmogelijkheden behoren. Londen als internationaal financieècentrum heeft geen betekenis.

Een geheel nieuwe economische situatieis dus voor Europa en voor ons land ontstaan, waarbij tal van problemen zichnaar voren dringen. Zowel wat de productie als de afzet betreft, zal men zich inons land geheel nieuw moeden gaan orienteren. De Europese volkshuishoudingenzullen nu niet meer tegenover elkanderstaan, doch zullen in de toekomst voorelkander moeten werken en elkander geheel moeten aanvullen. Dit betekent eernieuwe heroriëntering op economisch gebied ook voor ons land en wel in zo kormogelijke tijd.

. N.V. Philips' Gloeilampenfabrie-ken

Op verzoek van de directie der N. V. Phi-ps- Gloeilampenfabrieken hebben de be-turen van de in deze samenwerkende orga-lisaties op 8 Juni j.l. met de vertegenwoor-igers der directie een bespreking gehad.Het doel van deze bijeenkomst was ons

'P de hoogte te brengen van verschillendenaatregelen op sociaal gebied, welke in ver-jand met de gewijzigde 'omstandighedeneeds genomen worden of nog genomen zul-en worden.

Onder meer vernamen wij, dat de gedemo-)iliseerde werknemers — in overeenstem-ïiing met het feit, dat hun dienstverbandgedurende de mobilisatie is gehandhaafd —erstond weer tewerk worden gesteld. Ten

aanzien van hun loon geldt, dat zij, die ver-oond worden volgens de loonschaal van hetabriekmatig bedrijf, het op dit moment/oor hen geldende leeftijdsloon zullen ont-vangen, terwijl alle overigen het loon zullenntvangen dat zij vóór de mobilisatie nad-ien. Voor de laatstgenoemde categorie zul-en de lonen in de loop van deze maand na-

der worden bezien en zo nodig per l Juli a.s.morden verhoogd; deze verhogingen zullendan met terugwerkende kracht worden door-gevoerd vanaf de dag, dat zij met groot ver-of de militaire dienst hebben verlaten. -

Over de dag, onmiddellijk volgende op hetverkrijgen van groot verlof, waarop de ge-mobiliseerdeh, hetzij om bedrijfstechnische•edenen of in verband met de beperktereisgelegenheid niet kunnen werken, hetzijom persoonlijke redenen een of meer dagen'rijaf vragen, ontvangen zij toch het loon,

dat zij, wanneer zij normaal op hun afdelingladden gewerkt, verdiend zouden hebben.Ook zij, die gedurende de eigenlijke oorlogs-dagen niet in staat zijn geweest te komenwerken, hebben het loon ontvangen dat zijanders verdiend zouden hebben.

De gedemobiliseerden zullen, hoewel zijniet gedurende het gehele afgelopen jaar bijde N.V. gewerkt hebben, recht op hun vollevacantïe hebben.

Voor eventuele oorlogsinvaliden zal — zonodig door beroepsomvorming - - getrachtworden in het bedrijf een plaats te vinden,waar zij volwaardig werk kunnen doen.Voorts zal nagegeaan worden of het moge-ijk is voor de weduwen van gesneuvelden

boven het rijkspensioen nog een extra tege-moetkoming van de zijde van de onderne-ming te geven.

Voor hen die- nog gemobiliseerd zijn, blijftde door de N.V. getroffen mobilisatietoeslag-regeling onverminderd van kracht.

Het personeel, dat tijdelijk ter vervangingvan gemobiliseerden werd aangenomen, zal— althans voorlopig — in dienst worden ge-houden.

Voorts werd medegedeeld, dat de directieoverwoog de vacantie, hetzij voor het gehelebedrijf, hetzij groepsgewijze, te vervroegenin verband met de thans bestaande beperk-te werkgelegenheid. Hierbij is er onzerzijdsop aangedrongen om het karakter van deaaneengesloten vacantïe zo min mogelijkaan te tasten en zo enigszins mogelijk ver-snippering er van te voorkomen. Van dezijde der directie werd toegezegd, dat metdeze -wens rekening zou worden gehouden.

Ten aanzien van de lonen werd medege-deeld, dat de periodieke loonsherzieningvoor de jongeren per l Juli a.s. normaal zalplaats vinden.

Ten slotte vernamen wij, dat de directiebezig is met steun van de overheid eenwachtgeldregeling in het leven te roepen,waarbij er naar gestreefd wordt het gehelepersoneel gedurende de periode van slapteaan het werk te houden — zij het uiteraardmet een beperkt aantal werkuren per week— en via de wachtgeldregeling een zekeresuppletie boven het verdiende loon te be-talen.

De crisiskindertoeslagregeling en de duur-tebijslagregeling zullen bij het eventueel totstand komen van een wachtgeldregeling on-verminderd worden -gehandhaafd. Zodra dewachtgeldregeling een meer definitievevorm zal hebben aangenomen, komen wijhierop natuurlijk nog nader terug.

10. Vacantieregeling bij de H.K.I.Van de directie der N.V. Hollandse Kunst-

zijde-Industrie te Breda ontvingen de fa-brieksarbeidersbonden dd. 8 Juni het vol-gende schrijven:

Mijne heren,Betreft: verplichte vacantiedagen 1940.Voor de goede orde delen wij u mede, dat

in verband met de huidige omstandighedenwij van mening zijn, dat de vacantiedagengedurende 1940 niet verplicht moeten wor-den opgelegd maar, dat evenals vroegerzulks het geval was aan de arbeiders (sters)de keuze moet worden gelaten, tussen hetopnemen van het daarvoor bijeen gespaardebedrag dan wel bet nemen van vacantieda-gen.

Dit klemt temeer daar in verband met dehier plaats gehad hebbende evacuatie tij-dens de Pinksterdagen en daarna, de over-grote meerderheid onzer arbeiders (sters)verschillende dagen ja zelfs weken buitenzijn geweest, grote kosten . hebben gehad,zodat er alle aanleiding bestaat om hun demogelijkheid open te laten het vacantiegeldin contanten te ontvangen. Bovendien blijfttoch reeds de mogelijkheid bestaan voor hendie nog va.cantie willen hebben vacantieda-gen te nemen.

Wij twijfelen er niet aan of u zult zichmet ons standpunt kunnen verenigen enverblijven inmiddels,

Hoogachtend,

De besturen hebben hierop bevestigend ge-antwoord.

11. Hulp aan geëvacueerdenNaar aanleiding van het verzoek van onze

fabrieksarbeidersbond aan de directie vanN.V. Hero Conservenfabriek dato 28 Mei j.l.deelde bovengenoemde directie dato 31 Meij.l. mee, dat zij alles in het werk stelde om,het leed van de geëvacueerde burgers, welkedaar in dienst zijn geweest, zoveel mo-gelijk te verzachten. Zij zeide daarbij, dat zijmeende dit meer individueel te moeten re-gelen.

In ieder geval worden deze arbeiders ge-holpen en dat is van deze directie te waar-deren.

HERSTEL: ALGEMEEN KATHOLIEK WEEKBLAD

VOQRWAART'S-1

iieiivKe vernon tiMI «jen

(d. B.). Het is in beperkte kringbekend, dat de sociale organisaties delaatste tijd contact hebben, samenwer-ken met Duitse autoriteiten. Zoverhet niet bekend is, kan het nuttig zijnhet in breder kring bekend te maken.

Het is goed ook in dit verband aan-dacht te schenken aan het eerder ge-noemde artikel van prof. Regout, dieer op wijst, dat de bezetter (van onsland) „tijdens de duur van de bezet-ting de plaats inneemt van het wettiggezag, ter regeling van de zaken, dievoor de militaire belangen van denbezetter, en voor orde en welzijn vanhet bezette gebied, nodig zijn". Volko-men terecht wijst mr. Regout er op,dat wij onze plichten tegenover debezettingsautoriteiten strikt in achtbehoren te nemen, niet alleen om depractische noodzaak, dat alle verzetnutteloos en schadelijk zou zijn, maarjuist om wille van het algemeen wel-zijn van ons land, waar orde en veilig-heid moeten heersen.

Dat is de juiste, de principeel juistekijk op de kwestie.

In dat licht bezien ook wij onze ver-houding tot de Duitse autoriteiten.

Het lag voor de hand, dat om willevan het algemeen welzijn en de ordevan ons land, de bezettingsautoritei-ten ook aandacht zouden schenkenaan ons sociale en economische leven.Dat is ook gebeurd. Onder den Rijks-commissaris staat dr. Fischböck alscommissaris, die zich met genoemdezorg weet belast. Dr. Fischböck wordtop zijn beurt bijgestaan door enigeDuitse ambtenaren, die zich*ïnet dewetgeving bemoeien en enige andereheren onder leiding van dr. Hellwig,die in het bijzonder met de organisa-ties overleg plegen.

Welnu, met laatst bedoelde herenhebben wij contact en worden zakenbetreffende de sociale positie van dewerknemers in wederzijds 'begrijpenbesproken.

Het spreekt vanzelf, dat dit contacthet overleg met de Nederlandse auto-riteiten niet overbodig maakt; inte-gendeel, dat overleg is intensief.

Wij hebben het vertrouwen, dataller samenwerking tot bevredigenderesultaten voor ons volk zal kunnenleiden.

Ter voorlichting en ter voorkomingvan misverstand scheen het ons wen-selijk op deze nieuwe verhouding meteen enkel woord te wijzen.

neuwe anen:

vooruit

(d. B.). In een zeer lezenswaar-dige beschouwing over de rechtstoe-stand in bezet gebied, schrijft prof.mr. R. Regout S. J. o.a. :

„De beproeving van de oorlog isook over ons volk gekomen. Zij kanmoedeloosheid meebrengen en inner-lijke verzwakking en overprikkeldheidna te grote spanning; hun voornaam-ste symptoom is: het zoeken naarschuldigen buiten zich zelf ; kritiek opgevoerd beleid, negatief en zonder vol-doende kennis van zaken. Daarvoordienen wij ons te hoeden."

Inderdaad kan men bij sommigesprekers en schrijvers innerlijke ver-zwakking en overprikkeldheid consta-teren. Geestelijke overspanning kanslechts de oorzaak zijn, indien som-mige lieden het doen voorkomen, alsofin ons vaderland weinig goeds te be-speuren valt, terwijl elders alles ro-zengeur en maneschijn zou zijn.

Zulk een „getuigenis" komt vanNederlanders !

De Duitsers, die de feitelijke ver-houdingen in eigen land en in anderelanden kennen, oordelen gunstiger.

Dat kan ook bezwaarlijk anders.Door samenwerking van velen — dochzonder de mondhelden van 't heden —beschikt Nederland over een stel so-ciale wetten, waardoor het onbetwiststaat aan de spits van de beschaafdevolkeren; onze volkswoningbouwdwingt — er is nog te verbeteren enaan te vullen — bij eiken buitenlandereerbied af. Behoudens soms schrijnen-de uitzonderingen, ging de ontwikke-ling tussen de georganiseerde werk-gevers en werknemers in de goederichting. Niet zodra deden zich degrote gebeurtenissen half Mei van ditjaar voor, of de gezamenlijke centraleorganisaties van werkgevers en werk-nemers verstevigden het contact enonderhielden aanstond relaties met deoude en nieuwe autoriteiten.

Van dat alles schijnen de zenuwach-tige heren, opgesloten als zij zich heb-ben in fronten, gemeenschappen enbewegingen, niets te weten. Zij sugge-reren zich en willen dat ook anderendoen, dat zij, speculerende op demacht van de Duitse autoriteiten, bin-nen korte tijd het heft in handen zul-len hebben.

Men zou het Nederlandse volk hart-grondig kunnen beklagen, indien aanmensen, die in het verleden en het he-den niets deden dan grote woordengebruiken, die het volk in onwetend-heid lieten en laten over enig maat-schappelijk reconstructie-plan, beslis-singsmacht zou worden gegeven.

Gegeven; door wie? Door het Ne-derlandse volk? Daar is geen sprakevan; 90 en meer procent verfoeithartgrondig de dikdoenerij. Zou menom de macht bedelen bij de Duitsers,die thans alle macht in handen heb-ben? De Duitse autoriteiten zijn teverstandig, zijn zelf te goede vader-landers dan dat ze óns land zoudenwillen kwetsen. Niet voor niets heb-ben zij ons volk gezegd: Gij herkrijgtuw vrijheid en onafhankelijkheid. Datbetekent niét dat alles bij het oudemoet blijven; elke wereld-oorlog heeftsterk evoluerend gewerkt; hij zal datook thans doen en men vindt het Ne-derlandse volk niet onvoorbereid. Hetzal lessen uit het grote wereldgebeu-ren weten te trekken; het is reedsdoende zich die te realiseren.

Op veel van hetgeen worden gaat isook door ons reeds lang ingewerkt.Wij hebben, bewust, jaar na jaar desolidaire maatschappij gepropageerd;wij hebben bevorderd dat aan die ge-dachte gestalte werd gegeven in con-crete voorstellen. De klassen-tegen-stellingen waren en zijn uit den boze;de bedrijfsbeoefenaars van hoog totlaag zijn medewerkers van elkaar;ook tussen de bedrijven heerse solda-riteit; de overheid houde toezfcht endraagt uiteindelijk de verantwoorde-lijkheid.

Die op de menselijke natuur steu-nende solidaire maatschappij-gedach-te zal zich, vertrouwen wij, verwezen-lijken — niet omdat ergens troepjesmensen druk doen — doch omdat an-deren sedert jaren gewichtige voor-arbeid hebben verricht, op de geestvan ons volk ten goede hebben inge-werkt en omdat thans de tijd rijpschijnt om tot diep ingrijpende her-vormingsarbeid te geraken.

De bona fide samenwerkende cen-trales van werkgevers en werkne-mers, plus een zeer groot aantal Ne-derlanders staan gereed om dat grotewerk te verrichten.

Oprechte samenwerking met men-sen en groepen die van goede wil zijn,alsmede met autoriteiten, zal hunzonder de minste twijfel welkom zijn.

Kwaadwilligen die land en volkschaden, zullen thans en in de toe-komst, gelijk in het verleden, aan dekant worden gezet.

Wij gaan, langs nieuwe banen:vooruit!

„Volk en Vaderland" en „De Weg",respectievelijk orgaan van de N.S.B,en het „Nationale Front", houdenzich bezig met hetgeen wij in Herstelschreven. Wij kunnen de wijze waaropVolk en Vaderland zulks doet meerwaarderen dan de vorm waarin detweede zijn wijsheid giet. De eerste iszakelijk, de tweede straat jongensach-tig persoonlijk; de eerste ging zijneigen weg, de tweede deed de laatsteweken meer dan één poging om metons in contact te komen; de eersteverbergt zijn streven niet, de tweedegeeft een katholieke inslag voor enverzwijgt in katholieke kringen, dathet een samenraapsel is van Stenhuistot ; voor de eerste kan men, on-danks alle verschil van mening, res-pect hebben, voor de tweede hoog-stens medelijden; de eerste schijnt on-danks de bezetting, op eigen krachtnaar „omhoog" te willen streven; detweede schijnt zich aan de bezettingte willen optrekken. Beider strevenvinden wij verderfelijk, wijl on-Neder-lands en tegen ons volkskarakter.

Men onderscheide goed: de eenheidvan ons volk is van uitmuntend be-lang, vooral in deze en de komendetijd, een ruw weg dooreen mengen vanmensen en meningen, zoals dat bij het„Nationale" Zwarte Front gebeurt, isfunest.

Vervolgens: de eenheid is, voor zo-ver zij mogelijk is, op sociaal gebiedverstevigd tot stand gekomen in hetene orgaan van werkgevers en werk-nemers; dat orgaan is berekend voorzijn taak en-verricht die taak metsucces.

Dwaasheid of domheid is het te be-weren, dat onze vakbeweging eenstrijdorganisatie was (en is) zondermeer; staking was immers het aller-uiterste middel; nu dat middel omrecht en liefde in de sociale verhou-dingen toegepast te krijgen ontbreekt,moet langs andere weg het doel„rechtvaardigheid in de sociale ver-houdingen", worden bereikt; daarwordt met spoed aan gewerkt en hetdoel zal worden bereikt.

Het is gewenst, zeker thans, dat, opalle gebieden, dus niet enkel op so-ciaal gebied, alle constructieve krach-ten worden samengebonden tot eengroot geheel.

Zijh wij wel ingelicht, dan wordtook daaraan gewerkt.

Men zal ons naast zich vinden, mitsmet behoud van hetgeen voor denchristen essentieel is.

Dat essentiële alleen is voor onsmaatstaf.

Wij hebben 25 jaar met liefde enniet zonder succes voor land en volkgewerkt; wij hebben met vele anderengebouwd aan de overheerlijke instel-ling onzer katholieke arbeidersbewe-ging, de beweging, die op elk gebiedeen voorbeeld is, waarvan doeltreffen-de daden en monumenten dagelijksspreken.

Wij hangen dus met heel ons hartaan onze beweging. Maar wij zijndaardoor niet verblind. Wij weten doelen middel goed te onderscheiden. Voorons gaat het om het belang der arbei-ders en om het volksbelang. Eist hetbehartigen van dat belang toepassingvan andere middelen, dan zullen wijvan oude middelen, die in andere om-standigheden noodzakelijk waren,weten afstand te doen.

Al wat de schrijver zegt over onspersoonlijk belang en het „baantje",laten wij wat het is. De schrijver treftnaar onze mening daarmee meer zich-zelf dan ons.

Wij hebben de strijd, waar die werdopgedrongen, nimmer geschuwd. Bin-nenkort hopen wij in de gelegenheidte zijn te spreken met duizenden vanons plaatselijk kader, die onze hon-derdduizenden mannen, vrouwen enjongeren zullen vertegenwoordigen.Dan zullen wij zwart zwart noemen, alwordt dit met 'n nationale bef bedekt.

MisIuLf pleiJOOI

(V.). De heer Mussert heeft hetKamerlid Woudenberg als algemeenleider van het te vormen NederlandseArbeidsfront aangewezen.

De heer Paul Kies, een min of meerquerulant sociaal-democraat, de lei-der der z.g. Troelstra-beweging, heeftdaar met enige geestdrift zijn zegelaan gehecht.

Nu is de zaak gezond, zal men mis-schien menen. Op deze kleinigheid naminstens dat het Nederlandse Ar-beidsfront nog moet worden ge-vormd. Uit welke elementen?

De katholieken en de gelovige pro-testanten hebben hun eigen stevigeen bloeiende organisaties, de sociaal-democraten eveneens. Blijven over —behalve de ongeorganiseerden — de„neutraal" georganiseerden en deenige liberale arbeider, indertijd doorde N. R. Ct. in een spoorwegcoupéontdekt.

De afdeling Amsterdam van hetNederlandse Arbeidsfront heeft zichintussen reeds in het gebouw Heren-gracht 538 geïnstalleerd, althans de„functionarissen" der afdeling: func-tionarissen klinkt beter dan hetouderwetse bestuurders, reeds vóórde komst der N.S.B, door liberale be-moeiingen in het afschrikkende „bon-zen" getransformeerd.

Een der „kameraden", de propa-gandaleider voor Amsterdam, zaggevaar voor het ware socialisme —het nationaal-socialisme — „zo langde wolfsangel in dit land nog nietgeplant is." Sommige nationaal-so-cialisten willen tot verder terug danhet planten van het Kruis in dit landen vinden hun portuur eer bij de hei-dense oer-Germanen dan bij hun— eveneens Germaanse - - land- envolksgenoten die het Kruis als hetheil der wereld hebben aanvaard.

Een goed woord sprak - - min ofmeer een variant van de bekende ver-klaring van het N.S.B.-Eerste Kamer-lid mr. Van Vessem: dat de slechtsteregering in Den Haag hem liever wasdan de beste te Berlijn - - de leidervan het te vormen Arbeidsfront. Hijverzekerde m., dat de leden van hetArbeidsfront even goed door de Duit-sers overwonnen zijn als de rode enconfessionele vakbonden, en dat zijdichter staan tot deze volksgenotendan tot welken buitenlander ook.

Wij begroeten dit woord van denheer Woudenberg liever dan als eenpropagandistische handigheid als eenerkenning dat de georganiseerde Ne-derlandse arbeiders — anders geor-ganiseerd dan den heer Woudenbergthans lief is, maar daartoe enkel ge-bruik makend van het recht hun inartikel 9 der Grondwet toegekend —volwaardige land- en volksgenotenzijn.

Wij moeten — heeft de heer Wou-denberg gezegd — vrijmoedig tot dearbeiders gaan, „die thans geenideeële basis meer hebben, en henovertuigen dat wij het nieuwe bren-gen."

Waarom hebben de principieel ge-organiseerde arbeiders thans geenideeële basis meer? Omdat 't Duitseleger het Nederlandse heeft overwon-nen ? Omdat de heer Woudenberg het„nieuwe" wil brengen? Dit is geenmotivering. De thans bestaande vak-bonden zouden hun ideeële basis zijnkwijt geraakt indien zij ontrouw wa-ren geworden aan hun richtlijnen enhun beginselen, maar voor zover wijweten is dit niet geschied.

Ook het „nieuwe" is geen reden omde vakbonden van heden hun be-staansrecht te ontnemen. Als het„nieuwe" goed is en beter dan wattot heden bestond, dan zullen ook devakbonden niet ongeneigd zijn daar-mee kennis te maken en daarnaar testreven.

Wij willen — aldus de heer Wou-denberg — geen proletariërs maarvrije mannen zijn, en dat kan alleendoor een revolutie worden bereikt.

Paus Leo XIII heeft een halve eeuwgeleden in Rerum Novarum een an-dere weg aangewezen om van prole-tariërs vrije mannen te maken. Is indie periode in deze richting niet veelbereikt? Kan de Nederlandse arbei-der thans nog een proletariër wor-den genoemd? Onze arbeiders zelfzijn te zelfbewust en te fier om die

(Zie vervolg pag. •) Ie kolom)

HERSTEL: A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

FiJeli* Dommus De Heer is f rouw

Trouw, trouwen, vertrouwen: myste-rieuze woorden.

Trouwen moet in diepste zin wel duidenop een verbintenis, waarvan „trouw" hetwezenlijke is; vertrouwen, toevertrouwen,trouwhartig: het zal alles samenhangenmet dat woordje „trouw".

Wat wil dan zeggen: ik vertrouw dezeof gene? Waarvan hangt de graad vanhet vertrouwen af, dat men in iemandstelt? Het vertrouwen dat ik in iemandstel, hangt af van de mate, waarin ikiemands inzicht en iemands liefde voor mijhoog schat.

Zie maar. Ik heb een soort vriend. Geenéchte, maar zo'n kennis; iemand met wienik vriendschappelijk omga.

4k heb ook een échten vriend. Ik weet,dat hij mij nooit zal verraden, ook alvliegt hij zelf ergens in. Ik reken op zijnhulp als op iets zekers en vasts. Hij verde-digt mij altijd. Mijn geheimen zijn bij hemveilig. Hieruit volgt, dat ik zijn inzicht enzijn liefde tegenover mij hoog schat; evendiep vertrouw ik hem.

Een nog groter vertrouwen heeft eenkind in zijn ouders. (Tenminste een kleinkind. Als het ouder en critischer wordt,krijgt dat vertrouwen een schok, doordatvader of moeder dan blijken zich te kun-nen vergissen niet alleen in hun Inzicht,maar ook te kunnen in gebreke blijvenwat hun hart betreft).

Een kind moet een drankje slikken. Hetkijkt moeder aan met de stille vraag: Ishet vies? Het veronderstelt, dat moederweet, hoe het smaakt. Moeder knikt:„Niet vies, goed voor je." Het kind drinkthet nu gedwee op. Het denkt: „Moederzegt dat het niet vies is. En moeder laatme geen dingen drinken, die niet goedzijn." Het kind (het k l e i n e kind!) ver-trouwt moeder.

Er komt een heet pannetje op tafel.Vader zegt: „Niet heet, kijk maar" enhoudt het pannetje op de vlakke hand.Het kind schrikt van een blaffende hond.Vader legt zijn grote hand in de bek vande hond en zegt: „Hij bijt niet, zie mear".In zo'n geval pakt het kind het pannetje,en legt zijn handje in de hondenbek, maarsteeds met de oogjes in vaders ogen, heelernstig. Het vertrouwen op vader, dat iszijn veiligheid.

Iemands inzicht en iemands liefde voormij: dat is de norm van mijn vertrouwenin hem.

Als maar één van beide te kort schiet,kan mijn vertrouwen niet volkomen zijn.

Van de vrienden weet ik: het kan hunontbreken aan begrip voor mijn situatie.Daarom alleen al kan ik hun niet alles toe-vertrouwen; ik kan mij niet uitleveren aanhen, zelfs niet als hun liefde voor mij on-begrensd was.

Van mijn ouders heb ik het, als ouderkind, ook begrepen: met al hun goede wilen al hun liefde voor mij zijn zij niet on-feilbaar in hun begrip van wat goed isvoor hun kind. En kan ook bij ouders welniet eens egoïsme voorkomen, baatzucht

(Vervolg van pag S)

vernederende benaming nog te aan-vaarden

Als tegenstanders in de felle strijddie zal komen noemde de heer Wou-denberg „het internationale kapita-lisme, het internationale jodendom,de internationale vrijmetselarij en deinternationale clerus."

Wij hebben nooit vernomen, dat hetinternationale kapitalisme, het inter-nationale jodendom (vertegenwoordi-ger dus van de joodse geldmacht) ende internationale vrijmetselarij (wel-ke arbeider is vrijmetselaar en wordttot de loge toegelaten?) in blakendegunst bij de arbeiders staan.

Wat bedoelt de heer Woudenbergmet de „internationale clerus" ? Blijk-baar de katholieke Kerk. Is dit eende arbeiders vijandig instituut? In-dien hij dit meent, dan is hij toch bijs-ter slecht van de geschiedenis der ka-tholieke Kerk op de hoogte, die hetaltijd voor de zwakken en ontrechtenheeft opgenomen..

Waarlijk, de heer Woudenberg zalmet andere dingen moeten komen,wil hij de arbeidersmassa's, katholie-ke en andere, achter de vaan vanzijn Nederlandse Arbeidsfront ge-schaard krijgen. Wat hij er tot dus-ver voor heeft aangevoerd is zo zwak,dat het hem geen succes kan waar-borgen.

en ijdelheid, ook betreffende de kinderendie zij wel liefhebben, maar niet helemaalonzelfzuchtig?

Is er dan niemand, wien men zonder re-serve vertrouwen kan? Een echtgenoot?Vondel zegt van het huwelijk:

„Waar werd oprechter trouwdan tussen man en vrouwter wereld ooit gevonden "

Inderdaad: in een goed huwelijk kun-nen man en vrouw elkaar in waarheidvertrouwen: ze kunnen op elkaar rekenenen zeker van elkaar zijn.

Maar zijn ook daar geen grenzen?Zo niet aan het vertrouwen, dan toch

aan het toevertrouwen? Beroepsgeheimbindt een arts ook tegenover zijn vrouw;gewetensconflicten zijn geen gemeengoedtussen de gehuwden; gebedsgenaden vanden een zijn niet per se ook voor den an-der; al zijn man en vrouw in het huwelijktot een nieuwe religieus-sociale eenheidgeworden, toch blijven zij individueel enals zelfstandig-verantwoordelijk persoonstaan ten overstaan van hun biechtvaderen hun God.

Maar God! Hem kan men vertrouwenen toevertrouwen zonder grenzen enmaten!

Zijn inzicht kan zich niet vergissen: hetis zelfs het énig juiste.

Zijn liefde tegenover mij is onuitputte-lijk: wat Hij ook doet, het geschiedt voormijn heil: omnia cooperantur in bonum:alles werkt mee ten goede voor wie Godliefhebben.

Zo kan — en moet — God volkomen ver-trouwd worden: óók als Hij slaat, ook alsHij rampen laat gebeuren (die wij mensenoverigens zelf bewerkt hebben).

Een eindeloos zoete gedachte!Eén is er, die alles weet, alles leidt, alles

voorziet en alles regelt.En die éne, Grote heeft niet alleen mij

lief, maar ook allen, die mij dierbaar zijn,al mijn vrienden, alle mensen, heel dewereld!

Éénmaal heeft Hij ons Zijn Zoon ge-schonken, en nog dagelijks geeft Hij onsdien Zoon in de H. Mis: „zou Hij, die onshet meerdere schonk, ons dan het mindtreniet geven? „Trouwens: „in Christus isons alles geschonken".

Daarom kunnen wij met Sint Paulus ju-belen: ik weet, aan wien ik mij heb toever-trouwd!, Credidimus caritati! Wij hebben geloofdin de liefde!

En in eeuwigheid zullen wij niet be-schaamd worden'. p.p. P.

I lnternalionaie

De eerste pogingen om tot interna-tionale arbeidswetgeving te komen,werden in de loop der vorige eeuw ge-daan, en het is nu vijftig jaren gele-den, in 1890, dat zij tot een concreetfeit aanleiding gaven: de samenkomstener internationale arbeidsconferen-tie te Berlijn. Onder dit opzicht kanmen dus thans, in 1940, van een jubi-leum spreken.

De conferentie was het resultaatvan een uitnodiging, door de Duitseregering tot verschillende andere ge-richt en waaraan veertien landen,waaronder ook het onze, gevolg had-den gegeven.

Maar aan deze internationale sa-menkomst was reeds heel wat voorafgegaan.

Sinds geruime tijd had de zaak so-ciologen en anderen bezig gehouden,wat geen verwondering kan wekkenwanneer men bedenkt, dat de ontwik-kelig der groot-industrie de behoefteaan bescherming van den arbeidersteeds meer had doen gevoelen, en inenk'ele landen tot het nemen yan wet-gevende maatregelen had geleid.

Het was nog in de eerste helft dervorige eeuw, in 1841, dat een fabri-kant uit de Elzas, de heer Daniel Le-grand, het plan van een internationaleregeling had geopperd. Hij bepleittedie in een petitie aan de Franse Se-naat; en toen dit geen gevolg had,richtte hij zich in een memorandum —er waren alweer verscheidene jarenvoorbij gegaan — tot de kabinettenvan Parijs, Wenen, Berlijn, Sint Pe-tersburg en Turijn. Hij beval in zijnschrijven de internationale wetgevingaan als „het enige middel tot oplos-sing van het grote sociale vraagstuk",waardoor men de belangen der arbei-ders zou kunnen bevorderen, zonderaan die der patroons afbreuk te doen.Ook noemde hij enige punten, waar-over men tot overeenstemming zoudienen te komen en wel: een arbeids-verbod voor kinderen beneden de 12jaar; een verbod van nacht- en Zon-dagsarbeid; een beperking van dewerktijd voor jeugdige personen.

De heer Legrand mocht evenwelgeen succes boeken op zijn herhaaldepogingen. Maar hij had de zaak aande orde gesteld, en, al sloeg men ernog jaren lang weinig of geen acht op,de omstandigheden droegen er toe bij,dat zij niet geheel vergeten werd.

Het was vooral Zwitserland, dathierbij goed werk verrichtte en hetinitiatief nam. In dat land was in 1877een interkantonnale arbeidswet totstand gekomen, ter vervanging van deafzonderlijke kantonnale regelingen,en dit leidde er toe, dat anno 1881 de

zaak der internationale wetgeving op-nieuw aan de orde kwam.

In genoemd jaar liet de bondsraadde regeringen van Duitsland, Frank-rijk, Italië en Oostenrijk polsen tenaanzien van internationale regelingvoor bepaalde punten. Het resultaatwas echter van die aard, dat vooreerstvan verdere stappen werd afgezien.Evenwel gingen er, ook buiten Zwit-serland, herhaaldelijk stemmen op,om de wenselijkheid van zulk een re-geling te bepleiten. Onder andere ge-schiedde dit in de Franse Kamer doorden bekenden afgevaardigde graafAlbert de Mun, daarbij gesteund doormgr. Freppel en andere katholieke ka-merleden. Langzamerhand kwam dezaak steeds meer op de voorgrond, enenige jaren later was het opnieuw vanZwitserse zijde, dat men tot een oplos-sing trachtte te komen. In 1888 dien-den de heren Decurtins en Favon bijde Nationale Raad een motie in, dieeen herhaling en vervollediging vande in 1881 ondernomen stap ten doel>ad. Met algemene stemmen aangeno-

men, leidde deze motie er toe, dat deBondsraad zich in 1890 tot alle Euro-pese industriestaten richtte en dezeuitnodigde tot het houden van eenconferentie. In die conferentie zou-den de middelen worden overwogen,om tot een internationale overeen-komst te geraken, omtrent de volgen-de punten: verbod van Zondagsarbeid;vaststelling van een minimumleeftijd,waarojrkinderen in de fabrieken kon-den worden toegelaten; vaststellingvan een verkorte arbeidsdag voorjeugdige personen; beperking vannachtarbeid voor jeugdige personenen vrouwen, en verbod van arbeidvoor deze categorieën van personen invoor de gezondheid schadelijke en ge-vaarlijke industrieën.

Deze stap vond een gunstiger ont-haal, dan die van 1881. Verschillendelanden bleken bereid op de uitnodi-ging in te gaan en onze regering wasde eerste, welke aan de Zwitserse ken-nis gaf, dat zij zich in de conferentiezou doen vertegenwoordigen.

Het lag in de bedoeling, dat de bij-eenkomst te Bern zou plaats hebben,en wel op 5 Mei 1890. Er deed zichechter een onverwacht feit voor, door-dat de toenmalige Duitse keizer hetplan opperde reeds eerder, en wel inMaart, voor hetzelfde doel te Berlijnsamen te komen. Zwitserland ver-klaarde zich, hoewel begrijpelijker-wijze ietwat verrast en verwonderdover dit ingrijpen, terwille van de zaakspoedig bereid van de conferentie teBern af te zien en tot die van Berlijnmede' te werken.

Op 15 Maart kwam deze nu in deDuitse hoofdstad bijeen. Veertien lan-den waren er vertegenwoordigd, waar-onder ook het onze. En ofschoon deH. Stoel, in verband met de toenma-lige verhouding tot Italië, geen offi-ciële uitnodiging ontving, richtte kei-zer Wilhelm toch een schrijven totden Paus, waarin Z. H. kennis werdgegeven van de te houden conferentie,zijn steun werd gevraagd en Hem ten-slotte de mededeling werd gedaan, datmgr. Kopp, prins-bisschop van Bres-lau, was uitgenodigd als gedelegeerdede bijeenkomst bij te wonen. Leo XIIIantwoordde met een uitvoerig schrij-cen, waarin hij daarover zijn voldoe-ning betuigde, en de beste wensenvoor de werkzaamheden der confe-rentie uitsprak.

Veertien dagen duurden deze werk-zaamheden, die feitelijk alleen in be-sprekingen en het formuleren vanwensen bestonden, aangaande dereeds door Zwitserland aan de ordegestelde punten. Er werden geen over-eenkomsten gesloten, maar wel sprakde vergadering als haar gevoelen uit,dat het wenselijk was, regelingen tetreffen ten aanzien van de arbeid vankinderen, van jeugdige personen envrouwen, en op Zondag.

De resultaten van deze eerste Inter-nationale Conferentie mochten nietgroot zijn, geheel onbelangrijk -warenzij toch geenszins, zoals in de loop derjaren is gebleken. Het vraagstuk derarbeidswetgeving, ook langs interna-tionale weg, was en bleef een onder-werp, dat voortdurend de aandachtbezig hield. Het pad was geëffendvoor het onderhandelen over en hetsluiten van conventies en tractaten,en voor een geregelde en duurzamesamenwerking, waartoe in het begindezer eeuw, in 1901, de InternationaleVereniging voor Arbeidswetgevingwerd gesticht, welke vereniging haarzetel in Zwitserland kreeg, en tot wierdoel de organisatie van een Interna-tionaal Bureau en het bijeen roepenvan internationale congressen behoor-den.

Op verschillende plaatsen zijn sinds-dien congressen gehouden, en dat Ne-derland daarbij op waardige wijze wasvertegenwoordigd en een niet-onbe-langrijke plaats innam, daarvan ge-tuigt, om slechts één naam te noemen,het aandeel, dat mgr. dr. Nolens z.g.herhaaldelijk aan de beraadslagingenen werkzaamheden had.

Als merkwaardige bijzonderheid zijhier nog vermeld, dat hij zijn laatsterede te Genève op 16 Juni 1931 hield,slechts twee maanden vóór zijn dood.Hij verdedigde toen een ontwerp-mijn-conventie, waarvan de aanneming metde vereiste tweederde-meerderheidtwijfelachtig scheen. Maar hoewel zijnstem door de reeds langdurige ziektein ernstige mate was verzwakt bleekuit de stemming, dat het gezag vanzijn woord geenszins was verminderd.

P. S. '

HET VERLOSSENDEANTWOORD OP

KWELLENDEVRAGEN

Moderne Apologetische Encyclopedie

door

Proï. F. Otten en Prof. J. Verhaar

De grote vaagbaak voor het katho-lieke huisgezin. Standaardwerk

400 blz. groot formaat

Prijs slechts f 2.90 ing.In prachtige band f 3.90

In de boekhandel en by

UKBI ET ORBI, ONDIEP 6,UTRECHTGiro 315927

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

'S HUISHOUDEN

tel minder vel

Regeringsmaatregelen, zoals de inge-stelde distributie van verschillendevoedingsmiddelen, kleding en andereartikelen en uitingen van enkele over-heidspersonen wijzen er op, dat voor hetkomende winterhalfjaar rekening moetworden gehouden met schaarste vanmenig artikel, waarvan we tot .nu toegewoon waren ons onbeperkt te be-dienen.

Dit brengt de noodzaak mee van eenuiterst zuinig gebruik en oordeelkundigbeheer van de voorraden, waarover hetland beschikt en die, welke sommigenop advies van de regering voor zichzelfhebben aangelegd. Menig artikel dat nunog meer of minder in de handel ver-krijgbaar is, zal ons straks ongetwijfeldin beperkte hoeveelheid worden toegemeten. De daaraan verbonden soezamoge al weinig aantrekkelijks hebben,belangrijker is echter dat ingrijpendeveranderingen in de voedselvoorzieningvan grote invloed kunnen zijn op onzelichamelijke toestand en daardoor oponze arbeidsprestaties.

In het vooruitzicht van dit verlopenvan het getij zullen de huismoeders erdan ook goed aan doen, het verzettender bakens zo geleidelijk mogelijk tedoen plaats hebben en niet daarmee tewachten tot op een minder gunstig ogen-blik een grote verandering plotseling in.volle zwaarte zijn inlvoed laat gevoelen.

Dit laatste zou bijvoorbeeld het gevalzijn, wanneer in het koude seizoen vet-distributie werd ingevoerd.

Vet, in welke vorm dan ook, slaolie,bakolie, rund- en varkensvet, boter, plan-tenvet, het vet in apenootjes en in anderevoedingsmiddelen voorkomende, levert onslichaam onder andere de energie voor hetop peil houden van onze lichaamswarmteen voof onze arbeidskracht.

Het ligt daarom voor de hand, dat webij geringe inspanning en in de zomerminder vet nodig hebben dan 's wintersen bij zware arbeid.

Reeds eerder wezen wij er hier op, datwij Nederlanders de gewoonte hebbenmeer vet te gebruiken dan verschillendeandere volken en doorgaans ook meer danwij nodig hebben en zelfs meer dan goedvoor velen is. Deze ervaring wijst er op,dat ons volk als geheel eigenlijk vet ver-kwist en dat wij zonder nadeel met eenkleiner vetrantsoen toe kunnen.

Ons lichaam en zijn stofwisseling hebbenzich echter nu eenmaal ingesteld op eenvrij groot vetverbruik en plotselinge wijzi-ging daarin, onder ongunstige omstandigheden, bijvoorbeeld in de koude tijd, alswe dus veel vet nodig hebben, zou lang-durige onaangename gevolgen kunnenhebben, zoals slapte en lusteloosheid,prikkelbaarheid en meer van die onaan-gename gewaarwordingen, die we wel vanhet hongergevoel kennen.

Het is daarom aan te bevelen, om metde overgang naar een gedwongen vermin-dering van het vetgebruik reeds thans.vrijwillig een begin te maken, nu in dewarme tijd de behoefte van ons lichaamaan vet maar gering is.

Geleidelijk elke week wat minder ervanin de spijzen te verwerken dan we gewoonzijn, doet ons zonder schokken aan mindervet gewennen.

Een lager vetrantsoen behoeft ons dusfeitelijk niet te verontrusten. Het kan onszelfs ten zegen zijn.

In de distributieperiode tijdens de vorigeoorlog bleek namelijk, dat verschillendeziekten van de spijsverteringsorganen nietof in veel geringere mate voorkwamendan vroeger; één van de bewijzen, datonze gezondheid en onze beurs beide bijeen matiger voeding gebaat zijn.

Overigens kunnen wij er rekening meeihouden, dat suiker, en zetmeelhoudendestoffen, zoals grutterswaren, granen, peul-.vruehten, aardappelen, stroop enz. enz.voor een deel vet kunnen vervangen. Des-gewenst kan dus het gebruik van watmeer hiervan het mindere vet afdoende(Compenseren.

WILNA MÜNCH.

NV. MATTHEEUSSENSOSSENDRECHT

PEEKOFFIE MOSTERDTAFEL2UREN

STEUNT HOLLAND'S INDUSTRIE

deMen heeft den boer zijn hof verbrand,Zijn vrouw en os vermoord;Dan spande de boer zichzelf voor de ploeg,Maar de boer hij ploegde voort."

(J. W. F. Werumeus Buning).

We zaten samen achter in de tuin,bij de peentjes en de kropsla. Jopiewas ineen gedoken, klein en somber,in de lage stoel, ik op onze oude bank,die tegen het kippenhok leunt. Zij enik, we hebben samen ter schole ge-gaan; in dezelfde klas gezeten; den-zelfden prachtigen leraar Nederlandsgehad, die ons heeft ingewijd — jawerkelijk, hij gaf wijding aan zijn les-sen — in de schoonheid van onze let-terkunde. Hij heeft gemaakt, dat weorTdanks ons prozaïsch huis-, tuin- enkeukenleven altijd van verzen zijnblijven houden en dat we. elkaar nietalleen met het befaamde halve woord,doch ook met een enkele dichtregel

begrijpen. Daarom zei ik tegen Jopie,toen ze deze week zo'n erg verdrietigebui had:

„En de boer hij ploegde voort!"Ik kon makkelijk praten die dag. Ik

had de nacht tevoren lekker geslapenen voelde me lichamelijk prettig. Dietwee factoren hebben nu eenmaalvoor een bepaald ogenblik een gun-stige invloed op iemands wereldbe-schouwing.

De gast daarentegen was helemaalniet fit; ze verwacht een kindje enhoe gaat dat de eerste drie maanden;dan kun je zo tobberig zijn; je zouoveral om kunnen grienen. Ze dachthardop: „Wat ga ik beginnen met aldie jongens . . . in wat voor een vre-selijke wereld moe ten "ze groot wor-den ... waartoe voed ik ze op ... omanderen te vernietigen ... hoe zal 'tin de toekomst gaan met hun gods-dienstige vorming en geloofsbeleving ?Een merel floot op ons dak en ik pro-beerde ... „Maar de boer hij ploegdevoort!"

Er zijn veel moeders, die in dezedagen piekeren en donker de komendetijden inzien.

Van te voren spreken we af, dat we't niet hebben over de zeurpotten, diealleen aan hun eigen klein, bekrom-pen leventje denken. Ik bedoel devrouwmensen, die steen en been kla-gen, ofschoon ze nog niets meege-maakt hebben en tot nu toe niets moe-ten missen. Ze hebben een goeie man,wat kort aangebonden door de be-roerde omstandigheden, maar overi-gens een beste vent met een vastebaan. Ze bezitten enkele behoorlijkekinderen, verscheidene kilo's rijst invoorraad, zomerschoenen aan de

voeten, flinke wintermolières in dekast en nog een paar töffels er naast.Ze zeuren... Grote God! Denk tocheens aan het prikkeldraad, dat onderstroom stond en waar de infanterieoverheen moest... aan landmijnen,die ledematen wegslingerden; aanbommen, die huizen uiteen scheurden,aan millioenen vluchtelingen, aan desmartelijke tranen van oorlogswedu-wen, aan de verminkte bloeiende le-vens, aan de kapotgeschoten ide-alen ... ze zeuren ! ... Waarom ? ...Om het éne kopje thee en omdat eenander met veel kinderen (nog kortgeleden keken ze medelijdend op zo'n„moedertje" neer) zoveel broodbon-nen krijgt en omdat ze nog niet eenseventjes gauw zes jurken kan ko-pen ... Nou, wat zou dat?. . . Delaatste week, dat de japonnen nog vrijwaren, kocht een „dame" voor haarpersoonlijk gebruik in één magazijn15 stuks! Dan was ze voor drie sei-zoenen klaar! Waar halen de mensenhet lef vandaan, om in deze tijd ietsdergelijks te doen! Dat ze zich nietdoodschamen!

Wij zullen deze soort negeren enons bezighouden met de talrijke ern-stige mensen, die zich diep bezorgdmaken over de toekomst. Ook al zienze in een optimistische stemming dewitte vredesvlag strak staan in deblauwe zomerlucht, dan rijst daar-naast toch het grote vraagteken: Watzal daarna gebeuren? En die angstigeonzekerheid verlamt hun energie ....

Voor hen, als voor de jonge moederin de tuin, is het vers van WerumeusBuning zo goed, over den boer, dievoortploegde:

„Zo menigeen lei de ploegstaart omEn deed het werk niet voort.Maar de leeuwerik zong hetzelfde

lied,En de boer hij ploegde voort."

O, als het papier niet zo duur was,dan durfde ik de redactie wel vragende hele Ballade van den Boer op tenemen. Nog liever zou ik alle moedersverzameld zien en dan Paul Huf ofeen ander knap verzenzegger, of des-noods onzen ouden leraar uitnodigenom den boer voor ons te laten leven.

Ik ben er zeker van, als we dan de

TLermomeieracfie

Z O N D A G 30 J U N IStand van de Thermometer

26 CENT

laatste regels aanhoord zouden heb-ben, die de Godsbelofte inhouden:

„Een stem sprak tot aarde, hemelen zee

En de boer heeft haar gehoord:„Terwille van den boer die ploegtBesta de wereld voort!"

dan zouden we elkaar met glanzendeogen aanzien en ons in één ontroerendmoment voelen (het woord is vandien anderen dichter: Willem Nieu-wenhuis) de grote moeders van devele zonen

medexde eerstgeroepenen om voortte gaan!

C. BOUDENS-VAN HEEL,

BALLADE VAN DEN BOEREr stonden drie kruisen op Golgotha,Maar de boer hij ploegde voort.Magdalena, Maria, Veronica,Maar de boer hij ploegde voort.En toen zijn akker ten einde wasToen keerde de boer zijn ploegEn hij knielde naast zijn ploeg in het gras,En de boer, hij werd verhoord.

Zoo menigeen had een schoone droom,Maar de boer hij ploegde voort.Thermopylae, Troja, Salamis,Maar de boer hij ploegde voort.Het jonge graan werd altijd groen,De sterren altijd lichtGods woord streed in de wereld voortEn de boer heeft het gehoord.

Men heeft den boer zijn hof verbrand,Zijn vrouw en os vermoord;Dan spande de boer zichzelf voor de ploeg,Maar de boer hij ploegde voort.Napoleon ging de Alpen opEn hij zag de boer aan 't werk,Hij ging voor Sint-Helena aan boordEn de boer hij ploegde voort.

En wie is er beter dan een boer.Die van de wereld hoort,En hij ploegt niet, wat of er al geschiedtOp dezen akker voort.

Zoo menigeen lei de ploegstaart omEn deed het het werk niet voort.Maar de leeuwerik zong hetzelfde lied,En de boer hij ploegde voort.

E n v o i

Heer God! De boer lag in het gras,Toen droomde hij dezen droom:Dat er eindelijk een rustdag wasNaar apostel Johannes' woord.En de kwaden gingen hem links voorbijEn de goeden rechts voorbijMaar de boer had zijn naam nog niet

[gehoordEn de boer hij ploegde voort.Maar toen de boer dien hemel zagZoo vol van lichten schijnToen spande hij zijn ploegpaard af,En hij veegde het zweet van zijn aan-

[schijn af,En hij knielde naast zijn stilstaand paard,En hij wachtte op Gods woord.

Een stem sprak tot aarde, hemel en zeeEn de boer heeft haar gehoord:„Terwille van den boer die ploegtBesta de wereld voort!"

J. W. F. Werumeus Buning

HERSTEL: A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

SCHAAKHUBRIEKCorrespondentieadres: Drs. Th. C. L. Kok,

Assendelftstraat 17, Den Haag

Ter oplossing probleem No. 250.Inzendingen vóór 4 Juli

No. 250H. G. M. Weenink,

„Het Vaderland" 1919

J—J"»-<iö'-

a D >. d e • g h

Mat in twee zetten

In eindspel no. 251 schijnen de kansengelijk te staan. Beide partijen beschikkenover een loper en over een pion, die damekan halen. Wit is echter een zet eerder,terwijl ook de zwarte koning ietwat on-gunstig staat. De manier, waarop hiervangeprofiteerd wordt, is verrassend. 1. c6—c7, Lb2—a3+. 2. Kf8—gS, b3—b2. 3. Le8—g6!

De bedoeling van dit offer is om den ko-ning naar een veld te lokken, waar w\jhem later schaak kunnen geven. 3 ,Kh6Xg6. 4. c7—c8D, b2—blD. 4. Dc8—g4v, Kg6—h6. 5. Dg4—h4t, Kh6—g6. 6.Dh4—h7i, Kg6—go. 7. DhTXbl en wint.

No. 251J. J. v. d. Ende

Tijdschrift K.N.S.B. 1935

a n r d e q h

a b c d e t g h

Wit begint en wint

JOSEPHVADER

VAN

JEZUS

door

J. OUWENDIJK

Het eenige grote

Nederlandse werk

over Sint Joseph

Gedocumenteerd en boeiend

Prijs 3.90 ing. 4.90 geb.

Verkrijgbaar in de boekhandel en

bij de uitgeefster

U R B I E T ORBI , U T R E C H T

GIRO 315927

tSoufs

Een grote persoonlijkheid moet deze•schilder geweest zijn, met een eigenzuivere visie op de wereld en met dediepe mensenkennis van iemand dieveel heeft ervaren en ondervonden.Juist door zijn soberheid en eerlijk-heid is hij zo indrukwekkend, en of-schoon we maar weinig positieve ge-gevens van hem hebben, kunnen weons voorstellen, hoe hij in wijsheid enbescheidenheid het vertrouwen en deeerbied van zijn medemens afdwong.

Hij is in Haarlem geboren, vestigtzich dan te Leuven, welke stad hijtot zijn dood in 1475, trouw blijft. Hoe-wel hij in 1460 pas voor het eerst inde Leuvense kronieken genoemdwordt, hebben de kunsthistorici uitverschillende data, onder andere vanhet huwelijk van een zijner zonen enzijn tweede huwelijk, uitgemaakt, dathij zich omstreeks 1445 in Leuven ge-vestigd moet hebben en omstreeks1410 geboren moet zijn. Hij wordtLeuvens stadsschilder en schildertdan zijn beroemdste werk: het Sacra-mentsaltaar in de St. Pieterskerk.

Eenvoud spreekt er uit al zijn werk,een zekere pretentieloosheid. Zijn fi-guren maken niet veel drukte, maarieder van hen heeft een eigen, bewo-gen zieleleven, op prachtige wijze inhet gelaat weerspiegeld. Gebaren, pa-thos, heeft Bouts niet nodig, om zijnkarakters uit te beelden. Bouts wasNoorderling en kende de harde werke-lijkheid! Stamde hij niet uit een om-geving, waar nood en ontbering gele-den werd en waar gezwoegd moestworden om in leven te blijven? Tien-tallen jaren was 't land gebukt onderde afmattende burgerkrijg tussenHoekers en Kabeljauwers en nauwe-lijks daarvan bevrijd, drukten zwarefinanciële lasten, opgelegd door deBourgondische vorsten, de geteisterdebevolking.

Bouts is naar het zuiden getrokken,waar de burgerij zich ontwikkeld hadtot een rijke en machtige stand. Eeneldorado moet het daar geweest zijnvoor de kunstenaars, waar toch deburgers om strijd opdrachten gaven!

Hij heeft veel van zijn Vlaamsekunstbroeders geleerd, met name vanRogier van der Weyden, zo zelfs, datsommige kunsthistorici aannemen,dat Bouts in zijn jeugd bij Rogier ophet atelier gewerkt heeft. Maar zijnafkomst en aard loochent Bouts niet.

Verrassend is hij in zijn psycholo-gische kijk op de mensen. Een van "z'nmeesterwerken, de beroemde „graf-legging" (National Gallery, London)toont dit heel duidelijk. Christus, dehoofdfiguur in de diagonaal gebouw-de compositie, heeft zijn taak vol-bracht. Hij is moe, tot in elke vezelvan Zijn lichaam. Sporen van het zo-juist doorgemaakte, ontzettende lij-den zijn zichtbaar op het gelaat dat,in een trek van voldoening om zijnvolbrachte zending, verstild is.

Met eindeloze droefheid onder-steunt Jozef van Arimathea het li-chaam van den Gekruisigde, bang omenig letsel aan te brengen aan dezeheilige ledematen.

En Maria is niet een in zwijm val-lende vrouw, maar, zoals ze echt ge-weest moet zijn, sterk in haar smart,omdat ze de wetenschap heeft, dathaar Zoon geleden heeft uit liefdevoor de mensen, en met grenzelozeeerbied omvat ze Jesus' pols.

Elke figuur geeft zo op zijn eigen

wijze zijn droefheid weer. Bijzonderroerend is de kop van Johannes, diesprakeloos van droefheid op Jesus'vernield lichaam staart, maar het be-rustend aanvaardt. En, zoals de lin-kerzijde van het schilderij is ingeno-men door die stille, droevige gemeen-schap, treurt rechts het prachtig ge-schilderde landschap mee, met zijn

loodzware lucht en zijn onheilspellen-de stilte.

Uit alle werken van Bouts spreekteen grote waarheidsliefde en zin voorrealiteit. Hij is eerlijk, daarom zal hqaltijd blijven treffen en een diepe in-druk maken, afgezien nog van zijneminente techniek en z'n oog, voorlicht, ruimte en kleur. E,

UIZELEN

Het getal TT (Pi)

Nadat we,in het vorige artikel hebbenuiteengezet, hoe men de omtrek van eencirkel steeds meer kan benaderen, name-lijk door het aantal zijden van de in- enomgeschreven veelhoek steeds groter temaken, kunnen we nu tot conclusies ko-men, omdat we van die in- en omgeschre-ven veelhoeken de omtrek wel, en gemak-kelijk in de bijbehorende cirkelstraal kun-nen uitdrukken. We zullen ons hier nietverdiepen in wiskundige berekeningen, delezer wil wel van ons aannemen, dat hetuitdrukken van de omtrek van een inge-schreven veelhoek in de straal van dedaaromheen getrokken cirkel mogelijk is.En als we ons nu voorstellen dat we, bij-voorbeeld beginnend met een zeshoek, hetaantal zijden steeds talrijker maken, danis het duidelijk dat de omtrekken van dieveelhoeken steeds meer naderen tot decirkelomtrek. Hoe groter het aantal zijdenvan de veelhoek is, des te dichter komtde omtrek te liggen bü de cirkelomtrek.

We geven nu een staatje waarin zo'nberekening is gemaakt, beginnend meteen zeshoek, eindigend met een 768 hoek(dat wil zeggen een ingeschreven veel-hoek met 768 zijden).

g

td ö•+J )

C Cti "!Z

<t fi

12244896

192384768

M'

2 x r x 3,2 x r x 3,1058282 x r x 3,1326282 x r x 3,1393502 x r x 3,1410312 x r x 3,1414512 x r x 3,1415662 x r x 3,141592

Mo-P

l

2 x r2 x r2 x r2 x r2 x r2 x r2 x r2 x r

! *LIox 3,464101x 3,215390x 3,159660x 3,146086x 3,142714x 3,141874x 3,141647x 3,141593

Wat blijkt nu uit dit lijstje?Op cie eerste plaats blijkt er uit, dat

na. aate het aantal zijden van in- en om-g~~"hre--en veelhoek toeneemt, de omtrek-ken van in- r 'ngeschreven veelhoeksteeds meer aan elkaar gelijk worden.Immers bij de zeshoek was het verschilnog ruim 46/ioo, echter bij de 768-hoek washet verschil nog slechts één millioenste,

Op de tweede plaats moeten we beden-keu dat naarmate het aantal zijden vande veelhoek wordt uitgebreid, diens om-trek steeds meer de cirkelomtrek nadert.

Op de derde plaats blijkt er uit, dat deomtrek van een in- (of omgeschreven)veelhoek wordt verkregen door tweemaalde straal van de omgeschreven cirkel tevermenigvuldigen met een bepaald getal,welk bepaald getal nooit absoluut precieskan worden uitgerekend maar dat slechtsmeer of minder zuiver kan worden bena-derd.

Uit bovenstaand lijstje, dat nog uitge-breid zou kunnen worden blijkt in iedergeval reeds met zekerheid dat het be-wuste getal minstens 3,14159 is. En ditgetal is dan het bewuste n . Tot op 5 deci-malen hebben we n reeds uit boven-staand staatje kunnen bepalen en in nor-male berekeningen zijn die 5 decimalenook voldoende. Dikwijls wordt zelfs nogéén decimaal minder genomen en wordtvoor de waarde voor TT aangenomen3, 1416 of in nog eenvoudiger (en dus on-nauwkeuriger) vorm 31/-.

Het bepalen van de omtrek van een cir-kel is nu dus een vrij eenvoudige zaakgeworden. Als we de afstand maar we-ten van het middelpunt tot een punt vande omtrek, dat is de straal r, dan behoe-ven we deze straal slechts te vermenig-vuldigen met 2 x 3,14159 en we hebben deicirkelomtrek.

JOHN BOYLfi.

REDACTIE-ADRES:

ERKENSTRAAT 57, HAARLEM (NOORD)

Notulen van de Bondsraads*vergadering

van de Nederlandse Katholieke Volksbond op Maandag6 Mei 1940 in het gebouw St. Bavo, Smede-

straat 23 te Haarlem

(Vervolg)'

Aangezien Den Helder uit decontrolecommissie moest treden,werd de afdeling Alkmaar aan-gewezen om een lid te benoemen.

Begroting 1940

Aan de bespreking over de be-groting nemen deel, de afdelin-gen: Haarlem, Zaandam, Delften Heemstede.

De penningmeester gaf de ge-vraagde inlichtingen en vonddaarbij de gelegenheid er op tewijzen dat de-afdelingen niet inallen opzichte medewerken. Be-trekkelijk veel afdelingen blijvenin gebreke de kwartaal-staten inte leveren, wat toch absoluutnoodzakelijk is om een juist in-zicht te hebben van het verloonder ledentallen, maar ook om debegroting zo juist mogelijk op tekunnen zetten. De begrotinewerd tenslotte met algemenestemmen aangenomen, aan ontvangsten en uitgaven een bedraeaangevende van ƒ 68.838. waar-onder een post onvoorzien vanƒ180.

Bestuursverkiezing

Weeens bedanken van denheer P. A. Smits moest in eenvacature worden voorzien. Can-didaat gesteld waren: J. B. vanBockxmeer te Hoorn door de afdelineen Zaandam en Hoorn; G.Kulsdom te Dordrecht door deafdeling Dordrecht: J. P. van derPloeg te Noordwijkerhout doov

de afdeling Noordwijkerhout.Door de afdelingen Zaandam enBovenkarsnel werd de candida-tuur-Van Bockxmeer aanbevolen.De afdeling Dordrecht sprak eeraanbevelend woord voor den can-didaat Kulsdom. De uitslag varde stemming was als volgt: J. Bvan Bockxmeer 26.120 stemmenG. Kulsdom 5950 stemmen. JohP. van der Ploeg 2150 stemmen.Er waren 34.380 stemmen uitge-bracht, waaronder 160 blanco, al-zo 34.220 sreldige stemmen.

De heer Van Bockxmeer werdmet grote meerderheid van stemmen gekozen.

Dr. A. A. Olierook spreekt

De bondsadviseur, de zeereer-waarde heer dr. A. A. Olierook,wees er op, dat de politieke concentratie van de katholieken irons land, met name de R. KStaatspartij, aan de gehelewereld ten voorbeeld kan wordergesteld. Dit noemde spreker eenvrucht van de emancipatie derkatholieken. Hetzelfde geldt onzesociale organisaties. Wat isvoorts niet bereikt door de ge-lijkstelling van het bijzonder on-derwijs; immers thans bezoekt40 pet. van de Nederlandse kin-deren de katholieke school. Welkeen heerlijk vooruitzicht voor detoekomst. Maar die prachtigemonumentale uitbouw van hetkatholieke leven is nog niet hetbewijs voor het bestaan van eersterk en diep innerlijk leven.Daarom is het zo gelukkig, datis ingeluid de actie voor deNieuwe Gemeenschap. Onze or-ganisaties hebben meer te doen

dan de zwakke plantjes tegen devorst van het ongeloof te bewa-ren. Zij zijn een credo, maar ookeen apostolaat. Als leden van hetmystieke lichaam van de Kerkvan Christus moeten wij werkenvoor allen, ook voor hen die onsgeloof niet belijden. Naar hetwoord van het Episcopaat moetgewerkt worden voor de bloei ende uitbouw van onze • standsor-ganisaties ter bevordering vande kerstening van ons volk. Alsgoede vaderlanders moeten wijook werken aan het geestelijkheil van onze niet-katholiekebroeders. Werken wij met onzeniet-katholieke landgenoten sa-men voor de opbouw van eenNieuwe Gemeenschap. Ieder vanons behoort in eigen kring tewerken om deze actie ook bijandersdenkenden ingang te doet,vinden. Daartoe is nodig, dat weeen heilig vuur bezitten, dat weeen diep godsdienstig leven lei-den. Ter bevordering daarvankunnen de Credo Pugno-clubsnuttig werk doen. Met zekerheidkan spreker verklaren, dat dezeclubs aan onze priesters zeer naaan het hart liggen. Worden we,maar blijven we ook lid van deCredo Pugno-clubs tot vormingvan een goede kern, gefundeerdop diep,e godsdienstkennis. (Luidapplaus).)

Voorstel van hetbondsbestuur

De bondsraad besloot, dat deleden der afdelingen, welke eereigen verenigingsgebouw bezit-ten, lid moeten zijn van de katho-lieke vereniging tot instandhou-ding van een verenigingsgebouw(ter plaatse) voor katholiekewerknemers1.

De centrale raadsvergaderingvan 28 November 1938 te Rotter-dam gehouden, heeft afzonderlijke statuten vastgesteld, rege-lende het bezit van een eigen ge-bouw der afdelingen. Daarbijwerd besloten, dat de leden dierafdelingen lid moeten zijn vande vereniging, welke dat gebouwexploiteert. Deze verplichtingkan alleen opgelegd worden door't nemen van bovenstaand besluitdoor de bondsraad. (Artikel 18statuten en artikel 13 huishou-delijk reglement). Met algemenestemmen besloten.

Voorstellen der afdelingen

De afdeling Oudorp stelt voorde contributie voor HerwonnenLevenskracht met één cent perweek en per lid te verhogen.

Over dit voorstel voerden hetwoord de afgevaardigden uitOudorp, Vlissingen, Delft en Am-sterdam.

Overeenkomstig het prae-ad-vies om af te wachten welk be-sluit de Verbondsvergadering indeze zal nemen werd conform be-sloten.

De afdeling Dordrecht hadvoorgesteld dat reis- en verblijf-kosten voor de afgevaardigdennaar de bondsraadsvergaderinggeheel voor rekening zouden ko-men van de bond.

Hierover voerden het woord deafdelingen Dordrecht, Bovenkar-spel en Amsterdam. Aangezienhet voorstel financieel niet teaanvaarden was, nam de voor-stellende vereniging het voorstelterug.

De directeur van het Ontwik-kelingswerk van het Verbond,pater mag. dr. S. StokmanO.P.M., sprak hierna over het:Ontwikkelingswerk óók in de af-delingen.

Na een principiële inleidingover 's mensen oorsprong eneindbestemming, dat wil zeggenvan God komend weer tot Godterug te keren, wees spreker erop, dat geestelijke en cultureleverheffing een machtig middelvormt ter vervolmaking van denmens. Spreker beschouwde hetals de taak van de stands- envakorganisatie werkzaam te zijnvoor de geestelijke en cultureleverheffing van de arbeiders, watniet alleen een individueel maarook een maatschappelijk belangis en waardoor bevorderd wordtdat hun een volwaardige positiein het maatschappelijk levenwordt verzekerd. Voor het ontwikkelingswerk zal de katholiekearbeidersbeweging over bekwa-me leiders moeten kunnen be-schikken.

*In bijzonderheden zette spre-ker vervolgens uiteen, wat plaat-selijk 731 moeten gebeuren en be-handelde daarbij verschillendevormen van ontwikkelingswerk^ils ontwikkeline's- en kunstavonden. Dit zijn slechts minimum-eisen. Van meer belang zijncursussen, die systematisch in-gericht moeten worden. Voortsnoemde spreker de studie-dagen als een belangrijk hulp-middel bij het ontwikkelings-werk; vervolgens werd sterkdaarop aanbevolen het houdenvan cursussen in bepaalde vak-ken, b.v. algemene en kerkge-schiedenis, Nederlandse taal enten derde de sociale school ofdripiarige cursus, welke ten doeiheeft goede kernen te vormenvoor de recrutering van de ar-beidersleiders. De vakken vandeze ook een sterk vormend ka-rakter bezittende driejarige cur-sus zijn Nederlandse taal. gods-dienst, 'economie, sociologie, so-ciale wetgeving, vaderlandse ge-schiedenis vanaf 1815, geschie-denis en structuur der arbeiders-beweging. Staatsinrichting enboekhouden.

Voorts behandelde de inleidernog enkele vormen van ontwik-kelingswerk, welke nog niet be-staan doch in het voornemen liggen nl. eenjarige cursussen enkadercursussen voor plaatselijkeleiders. Tenslotte wees sprekerde plaatselijke bestuurders ophun verantwoordelijke taak metbetrekking tot het ontwikke-lingswerk.

Aan de gedachtenwisselingmet pater Stokman namen dee'de afgevaardigden uit Gouda,Bovenkarpsel, Rijswijk, Hille-gom en 's-Heerenhoek, welkedoor den eerwaarden inleidernaar genoegen werden beant-woord,.

Voorzitter dankte pater Stok-man voor de interessante lezingwelke ongetwijfeld haar nut zouafwerpen.

Aan de orde was dan een voor-stel van de afdeling Bovenkarspel met een amendement-Over-veen.

Het voorstel hield in een ver-plichte accountantscontrole inin te stellen voor die onderafde-lingen en instellingen, zoalsspaarbanken, coöperaties en in-koopverenigingen, welke eenzeker bedrag te boven gaan.

(Wordt vervolgd).

Waf ons uil de afdelingen ter ore k

ALKMAAR

Zoals men reeds uit de berich-ten in Herstel en de Volkskrantheeft kunnen lezen, zal op Zondag21 Juli a.s. wederom een bede-vaart naar O. L. Vrouw ter Noodworden gehouden door de afde-lingen van de Nederlandse Ka-tholieke Volksbond. Hoewel deafdeling Alkmaar voorheen be-trekkelijk met een gering aantalleden in deze bedevaart verte-genwoordigd was, vanwege deel-neming aan de jaarlijkse Alk-maarse Bedevaart, menen wijthans dit jaar een uitzonderingte moeten maken en onze afde-lingsbesturen aan te moeten spo-ren voor deelneming aan bedoel-devaart op 21 Juli a.s. hunrespectieve leden op te wekkenen binnen de korst mogelijke tijdopgave bij ons Secretariaat tedoen van het aantal deelnemers.Vooral in deze moeilijke tijd, nuwij de zegen des Hemels zokrachtig nodig hebben en de al-gemene intentie van deze te hou-den bedevaart zo bizonder onsin de gelegenheid stelt onze bij-drage te geven om een blijvenderechtvaardige vrede en behoudvan het geloof bij het genadeoordvan Maria af te smeken. Deplechtigheden te Heilo zullen desmorgens half 11 aanvangen, ter-wijl zij ongeveer half vier desmiddags beëindigd zullen zijn. Inieder geval verwachten wij eengrote deelneming van onze ledenaan deze bedevaart en een spoe-dige opgave van het aantal deel-nemers.

— De leden van de R.K. Bondvan Transportarbeiders St. Boni-facius wordt hierdoor ter kennisgebracht, dat op Zondag 30 Junia.s., des morgens l uur, een H.Mis zal worden gelezen ter inten-tie van de levende en overledenleden dezer afdeling in de St.Laurentiuskerk, Verdronkenoord.Wij vertrouwen dat vele ledendeze H. Mis zullen bijwonen, als-mede ter H. Tafel zullen naderen.

ASSENDELFT

Het plaatselijk comité van Her-wonnen Levenskracht hield zijnjaarvergadering.

Het financieel verslag gaf over1939 een totaal aan van ƒ 386,95,als de opbrengst van de vrijwil-lige stuiversactie te Assendelft.Wat echter tot nog meer vreugdestemde, was wel de mededeling,dat in de laatste weken geen en-kel verlies behoefd genoteerd teworden ondanks de vaak moei-lijke omstandigheden.

De activiteit zal zelfs wordenopgevoerd. Reeds waren er 100loten ontvangen, die spoedig zul-len worden aangeboden, terwijlna verkregen toestemming, in demaand Juli a.s. de speldjesdagzal worden gehouden.

De heer J. Winter werd alsvoorzitter herkozen. Een daartoegedaan verzoek van het hoofd-bestuur, om een extra bijdrage

uife-de plaatselijke kas voor hetverzorgen van de patiënten, hadtot resultaat, dat een bedrag vanƒ 10 daarvoor werd uitgetrokken.BENNEBROEK

Vrienden, onze plaatsgenootAntoon Lommerse sneuvelde teVeenendaal in dienst van het va-derland.

Het bestuur van de KatholiekeVolksbond heeft nu het initiatiefgenomen, in overleg met alle be-staande verenigingen, katholieken christelijk, tot het bijeenbren-gen van gelden om gezamenlijkte zijner gedachtenis een grafmo-nument bijeen te brengen. *$BEVERWIJK

Door ons afdelingsbestuur iuhet zeer prijzenswaardig initiatiefgenomen om te komen tot eeuwekelijkse bidstond. De geeste-lijke overheid ter plaatse betuig*de daarmede haar volle instem-ming en medewerking.

ledere Donderdagavond om '(uur zal nu deze bidstond gehou-den worden in de parochiekerkSt. Agatha waar derhalve allekatholieken van Beverwijk ver-wacht worden.

HAARLEMOp Donderdag 20 Juni j.l.

kwam de bestuursraad bijeen. Naenkele mededelingen hield devoorzitter een inleiding over dehuidige omstandigheden en ver-wees daarbij o.m. naar 'n artikeluit Herstel.

Aan de hand hiervan bleek, datde afdeling Haarlem geheel in degeest gehandeld heeft van hetBondsbestuur en Verbond. De af-deling gaat ook rustig doorwer-ken : Herwonnen Levenskrachthoudt Zaterdag 29 Juni debloempjesdag. De commissie vanwerkverruiming en sociale zakenzet haar taak voort. De instellingConcordia zal aan de nabestaan-den harer gesneuvelden de uitke-ring geven waar zij recht op heb-ben.

Na de inleiding van den voor-zitter namen velen aan de bespre-king over de toestand deel. Menvond het gelukkig, dat men inhet eigen gebouw kon vergade-ren, dat de katholieke arbeiders-beweging geheel intact was ge-bleven en dat de inzameling voorRotterdam zo groot succes had.Men achtte het zeer noodzakelijk,dat deze zomer de activiteit derafdeling als in de winter ont-plooid wordt.

Er werd gewezen op de bloem-pjesdag voor Herwonnen Levens-kracht, op de retraite en op debedevaart naar Heiloo, die thansvastgesteld is op Zondag 11Augustus. De commissie voor deGeestelijke Belangen heeft 't planopgevat om op een Zondag ternagedachtenis aan de gesneuvel-den in elke parochiekerk der stadeen H. Mis te laten opdragen endes middags een zielenvesper tehouden op het kerkhof.

GOUDKORRELDe liefde van het H. Hart van Jezus troost ons.ledere mens gaat nu eenmaal als kruisdrager door het

leven. „Die mijn leerling wil zijn, hij neme zijn kruis op envolgt Mij."

Van de wieg tot het graf is dikwijls een lange weg, metdistels en doornen, vol van leed en pijn.

„Maar wanneer gij Mij volgt naar een eenzame plaats enafgezonderd van de wereld in de stilte van een retraitehuis,dan kunt gij tot Mij spreken en wanneer gij aan Mijn hartuw nood uitgeklaagd hebt, zult gij met overgave en berus-ting in uw ziel getroost worden en na het houden van eengesloten retraite huiswaarts keren."

H E R S T E L : A L G E M E E N K A T H O L I E K W E E K B L A D

Bestuur en leden vande R.K.W.V. afd. Winssengeven met diep leedwezenkennis dat op 2e Pinkster-dag bij de verdediging vanzijn vaderland sneuveldehet lid

H. A. NAARDTin de jeugdige leeftijd van22 jaar.

Wij bevelen de ziel vanonzen gevallen vriend enbondsbroeder in uw allergebeden aan.

Het bestuur

HULSTIeder die in het bezit is van

VACANTIEBONNENvoor het bouwbedrijf of wegen-bouw kan deze inleveren op 4Juli 's avonds om half 8 bij C.Strijdonk aan huis.

De bonnen moeten behoorlijkzijn opgeplakt. Alle bonnenmoeten worden ingeleverd. Nadeze datum zijn ze waardeloos.

Voeg bij de in te leveren bon-nen een briefje, vermeldend hetaantal, de soort en waarde vande vacantiebonnen.

ZANGKANARIESMannenkanaries ƒ 1,50. Fijnstezangers ƒ 2,—. Duizenden dank-betuigingen. - Kanariepopjesƒ 0,40, wit ƒ 0,75. Pracht parkie-ten ƒ0,90 per paar. Manvinkenƒ 0,50. Senegalvogels ƒ 0,90 perpaar. Gemengde vogelzadenƒ 1,30 per 10 pond. Universeelƒ0,20 per pond. Pijnkwekerij

NICO BORNEMANMerelstr. 31b Utrecht Tel. 13617

DE H O O PVERHUIZINGEN

voorheenNIEUWE GRACHT 62 A

thans

LANGE NIEU W*STRAAT 55 bisTelefoon 17089 - UTRECHT

BOEKBINDER!)v. d. WIJNGAARDMar ia plaats 19 • Utrecht

OOK VOOR U

Laat ons toonen, U en wij en ieder vader-lander, dat wij nog zijn van den oudenNederlandschen stam! Alle hens aan dek!U wilde in het voorjaar immers laten schilde-ren, laten behangen, laten bouwen en wer-ken? Welaan dan • nooit was het nuttiger

O P G E L E T !Nieuw adres filiaal Rotterdam: Westersingel 10.

Nieuw telefoonnummer Amsterdam: 39292 (6 lijnen).

Alle behangsels weer uit voorraad leverbaar!

TOONZALEN IN 19 STEDEN DES LANDS.

Behangselpapierfabritk van Rath & Doodeheefver, Amsterdam

dan thans. Laat werken! Noodt den behangerin Uw woning met mooi, nieuw R&D Behang.Voor hém de vreugde van den arbeid....voor U de vreugde Uw huis verfrischt, ver-fraaid en opgeknapt te zien! Een voldoening...juist nu!

LEVERING VIA UW BEHANGER.

is succesook NUverzekerd, wanneer il

in dit blad

ADVERTEERT

Coöp. Levensverzekering Mij

DRIFTU.A.

Instelling van hetR. K. Werkll«denverbond

CONCURREERENDE TARIEVEN

BILLIJKE VOORWAARDEN

A A N D E E L IN DE WINST

VRAAGT PROSPECTUS EN VOORWAARDEN

N. V Steenfabriek „Tienray"IE TIENRAY DIR.: AUG. GEURTSLEVERT ALLE SOORTEN STEENEN. HANDVORM EN PERS-STEENEN IN VECHT- EN WAALFORMAAT, TEGEN CON-

CURREERENDE PRIJZEN

Mn Johnie en z'n Partnerdie met hun buitengewoon afwisselend CABARET-PROGRAMMAoveral volle zalen trekken, hebben voor vereenigingen die eenavond geven, waarvan de opbrengst ten goede komt voor degeteisterde gebieden, speciaal lage tarieven. Vraagt eens prosp. encond. Aanb. v. H.H. Geest. Simon Stevinweg 14, tel. 7534, Bussuin.

NU,maar ook voor de toekomstis Coöperatie onmisbaar!

ï rat i emoet en zal een belangrijketaak hebben bij de weder-opbouw.Houdt dus ook NU vast aan Uwcoöperatieve gedachte l

Blijft ook NU trouw lid enverbruiker van :

R. R. CoöperatieveVerbruiksvereniging

HET ANKER u,a.Kruisstr. 54 • L. Vrouweplein l

T I L B U R G

KUNSTMESTSTOFFEN-HANDEL

Wq leveren u alle soortenkunstmeststoffen aan concur-reerende prijzen. Vraagt inlich-tingen.

„De Kunstmesthandel"H. VAN NISTELROOIJ

Boschdijk 314 - Telef. 3891Eindhoven

Graan- en Meelhandel. DepotTurkenburgh's Tuin- en Land-bouwzaden. Alle soorten vogel-zaden. Duivenvoer en Turf-strooisel.

Gebruikt bfl Uw ontbyt steeds

A.H.O.G L O R I A KOEKNeemt proef met onze andere

AJ1.0.-AKTDKELEN

Fa. A. HUYBREGTS-OOMSEmmastraat 35

TILBURG

PAUL BB A KI b ATELIERoKCRKCtilKE KUNST.M.MAHIANNEIAAN

XftBK&ïïft V&ANDEL WIAGGENH. H. D r u k k e r s en U i t g e v e r s

Zoekt u voor uw broeheerwerk, speciaal groote oplagen, eenvoordeelig adres? Vraagt dan prijs bij de

Fa. Wed. G. LE GUE en ZoonPieterstraat 5 — UTRECHT — Telefoon 11486Rotatiedruk 16 of 32 pag., leveren wij 40.000 a 60.000 ex.per dag geniet en gesneden. Geen order te groot, geen orderte klein.

IMP.: WILLIAM KOCH 4 Co, KEIZERSBR. 311, AMSTERDAM-O

Koopt bij onze adverteerders!