Download - Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Transcript
Page 1: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

JAARVERSLAG 2005

Federale OverheidsdienstJustitie

intro-1-7-NL 14/07/06 15:25 Page 1

Page 2: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

2

FOD Justitie : organisatie en opdrachten

DG Rechterlijke Organisatie

DG Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden

DG Uitvoering van Straffen en Maatregelen

SD Budget en Beheerscontrole

SD Personeel en Organisatie

SD Informatie- en Communicatie-technologie

Diensten van de Voorzitter

Belgisch Staatsblad

Veiligheid van de Staat

Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie

Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid

Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Geweldplegingen

Kansspelcommissie

Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties

Inhoud

44

88

1166

2288

3366

4422

5500

6600

6688

7744

8800

8888

9966

110022

111100

intro-1-7-NL 14/07/06 15:25 Page 2

Page 3: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

3

Beste lezer,

Aangezien ik aan het tweede deel van mijn mandaatbegin, is het tijd om een balans op te maken van deeerste drie jaar aan het hoofd van de FederaleOverheidsdienst Justitie.

De Federale Overheidsdienst Justitie stond in 2002voor een dubbele uitdaging. De in de Copernicus-hervorming bepaalde doelstellingen inzake moderni-sering van de federale overheid moesten wordenbereikt en bovenal moesten de juiste voorwaardenworden geschapen om tegemoet te komen aan dehoge verwachtingen van de burger in verband meteen meer toegankelijke, efficiënte en begrijpelijkejustitie. Deze door Justitie aan te gane uitdaging isopgebouwd rond vier essentiële elementen: hetgeïntegreerd management- en operationeel plan, deBPR (Business Process Reenginering), de project-groepmethode om de hervormingen ten uitvoer teleggen en de creatie van een managementmodel. Die vier managementinstrumenten zijn de funda-mentele beginselen van de modernisering van deFOD Justitie.

Correct werken op zich is evenwel niet voldoende.Het is ook belangrijk om te weten hoe dat concreetaan te pakken zodat wie informatie nodig heeft vande FOD Justitie zo goed mogelijk wordt geïnfor-meerd.

Met het oog op transparantie wensen wij aan tetonen welke inspanningen de FOD Justitie levert omdeze rechtvaardige, toegankelijke en efficiënte justi-tie voor de burger te organiseren. Daarom hebbenwij ervoor gekozen dit tweede jaarverslag toe te spit-sen op de grote verwezenlijkingen van onze directo-raten-generaal, onze stafdiensten en onafhankelijkecommissies in 2005.

Veel leesgenot!

Alain Bourlet Voorzitter van het Directiecomité

Woord van de Voorzitter

intro-1-7-NL 14/07/06 15:25 Page 3

Page 4: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

4

FOD Justitie :FOD Justitie :Organisatie en opdrachtenOrganisatie en opdrachten

Opdrachten

Door zijn bevoegdheden speelt de FOD Justitie eenessentiële en dynamische rol in de samenleving.

De FOD Justitie draagt bij tot : � een optimale en begrijpelijke wetgeving ; � een toegankelijk en efficiënt gerechtelijk apparaat ; � een evenwichtige uitvoering van de gerechtelijke

beslissingen ; � dat alles, in een steeds internationaler wordende

context.

Op korte termijn wil de FOD Justitie een centre ofexcellence worden in de ondersteuning van de wet-gevende, rechterlijke en uitvoerende macht, zowel opnationaal als op internationaal niveau. Zo brengen weeen rechtvaardigere samenleving en een harmonieu-zere relatie tussen de burgers en Justitie tot stand.

intro-1-7-NL 14/07/06 15:26 Page 4

Page 5: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

FOD Justitie :Organisatie en opdrachten

5

Directoraat-generaalUitvoering Straffen

en Maatregelen

Minister Commissies

Commissie Hulp aanSlachtoffers van OpzettelijkeGewelddaden enOccasionele Redders

Kansspelcommissie

Informatie- enAdviescentrum inzakeSchadelijke SektarischeOrganisaties

Cel Beleidsvoorbereiding

Dienstenvan de Voorzitter

Belgisch Staatsblad

Auditcomité

Interne audit

Stafdienst Budget enBeheerscontrole (B&B)

Stafdienst Personeelen Organisatie (P&O)

Stafdienst ITC

Directoraat-generaalRechterlijke Organisatie

Directoraat-generaalWetgeving Fundamentele

Rechten en Vrijheden

De directoraten-generaal worden verticale diensten genoemd : zij zijn belast met specifieke werkzaamheden die zij in de FOD Justitie op exclusieve wijze uitoefenen.

De stafdiensten worden horizontale diensten genoemd : zij bepalen het beleid in hun respectieve vakgebieden staan de andere diensten en directoraten bij in de aangelegenheden die tot hun bevoegdheid behoren (logistiek, personeel, budgettaire ondersteuning, computerondersteuning, juridische ondersteuning...).

Directoraat-generaalJusttiehuizen

(vanaf januari 2007)

Veiligheid van de Staat

N.I.C.C.

Strafrechterlijk Beleid

Beleidsraad

Voorzittervan het Directiecomité

intro-1-7-NL 14/07/06 15:26 Page 5

Page 6: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

6

De voorzitter

Het Ministerie van Justitie heeft sinds juli 2002Federale Overheidsdienst Justitie en wordt geleiddoor een voorzitter met een mandaat van zes jaar.

De Voorzitter van het Directiecomité, de heer AlainBourlet, stelt het managementplan op. Dat planbevat de strategische en operationale doelstellingendie de organisatie moet verwezenlijken om haaropdrachten te kunnen uitvoeren.

De FOD Justitie streeft er immers naar een rechtvaar-dige, toegankelijke en efficiënte justitie voor de bur-gers te organiseren.

Dit geïntegreerde en operationele managementplankan u raadplegen op de website van de FOD Justitie(www.just.fgov.be).

Het directiecomité

Behalve de voorzitter bestaat het directiecomité uitde directeurs-generaal van elk directoraat-generaalen de directeurs van de stafdiensten.

Overeenkomstig het managementplan zorgt hetdirectiecomité voor het dagelijks beheer van deFederale Overheidsdienst. Het coördineert tevens dewerkzaamheden van de verschillende diensten vande FOD.

Dat houdt concreet in dat het directiecomité : � voorstellen formuleert om de werking van de FOD

te verbeteren ;� voor elke dienst de begroting opstelt en de uitvoe-

ring ervan controleert ; � het personeelsplan opstelt en toeziet op de imple-

mentatie ervan.

intro-1-7-NL 14/07/06 15:26 Page 6

Page 7: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

7

JaarverslagActiviteiten 2005

intro-1-7-NL 14/07/06 15:26 Page 7

Page 8: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

DG Rechterlijke OrganisatieDG Rechterlijke Organisatie

Opdrachten

Het directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie ver-strekt de hoven en rechtbanken de nodige logistiekeen materiële middelen met het oog op de goedewerking van de diensten van de Rechterlijke Orde.

Het directoraat-generaal zorgt eveneens voor hetpersoneelsbeheer van de magistratuur, griffies enparketsecretariaten.

Het legt de opleidingsprogramma’s voor magistratenten uitvoer en organiseert de opleiding en taalexa-mens voor het personeel van de Rechterlijke Orde.

Daarnaast ziet dit directoraat-generaal toe op decontrole en betaling van de gerechtskosten in straf-zaken, zorgt het voor logistieke ondersteuning encoördinatie van de initiatieven van de FOD Justitieinzake slachtofferhulp en het beheer van het centraalstrafregister, en werkt het mee aan de uitwerking vande wet- en regelgeving met betrekking tot de rech-terlijke organisatie.

8

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 8

Page 9: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

DG Rechterlijke Organisatie

DienstPersoneel RO

Dienst Gebouwen Steundienst Slachtoffers en Rechtshulp

Dienst Strafregister

Dienst Gerechtskosten

Dienst Materieel

Dienst Budget RO

Dienst ICT

Afdeling RO I

Afdeling VeiligheidAfdeling RO II

DienstOpleiding RO

JuridischeDienst

DirectieP&O RO

Directoraat-generaalRechterlijke Organisatie

Coördinatieen Steundienst

DirectieLOG & ICT RO

Directie SpecifiekeExpertisecentra

9

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 9

Page 10: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

10

Activiteiten

1. Dienst Personeel Rechterlijke Orde

Oprichting van de Nationale TuchtraadDe Nationale Tuchtraad voor de magistratuur werduiteindelijk in 2005 opgericht. Hij telt veertien effec-tieve leden, verdeeld over een Nederlandstalige eneen Franstalige kamer.

De Nationale Tuchtraad treedt op wanneer de tucht-overheid van een magistraat, referendaris, parketju-rist, griffier, secretaris of van het personeel van parketsecretariaten van oordeel is dat een zwaretuchtstraf moet worden opgelegd. Na onderzoekvan het tuchtdossier en eventueel aanvullend onder-zoek door een lid van de raad brengt de bevoegdeNederlandstalige of Franstalige kamer een advies uitaan de tuchtoverheid over welke tuchtsanctie moetworden opgelegd.

Aan Nederlandstalige kant werden in 2005 drie tucht-dossiers geopend. De Franstalige kamer behandeldein 2005 vier zaken. Op 6 januari 2006 bracht de Natio-nale Tuchtraad zijn eerste advies uit in een tuchtzaaktegen een magistraat.

Met het oog op samenhang werden tevens de richt-lijnen geschetst voor de nieuwe loopbanen van degriffiers, referendarissen en parketjuristen.Het directoraat-generaal werkte ook verder aan ver-schillende uitvoeringsmaatregelen van de loopbaan-hervorming. Zo voorzag de wet van 10 augustus 2005voor de griffiers, secretarissen en personeelsledenvan niveau A in de bestendiging van de loonsverho-ging met 1% en de uitbetaling van het nieuwe vakan-tiegeld.

De wet van 26 april 2005 creëerde een wettelijkegrondslag voor de organisatie van een taalexamenop 2 niveaus. Voor het personeel van de parkettenwerd een geheel nieuwe regeling uitgewerkt voor decompensatie van wachtprestaties (MB 2 december2005 / BS 7 december 2005).

Uitbreiding van personeelsformatie te Gent en te LuikDe minister van Justitie sloot twee protocolakkoordenaf met het hof van beroep te Gent en dat te Luik om deprestaties van de betrokken rechtscolleges te verho-gen. Er wordt gestreefd naar een kortere termijn voorhet bepalen van de rechtsdag om zo de gerechtelijkeachterstand weg te werken. De Regering verleent prioriteit aan het wegwerken ervan.

De modernisering van het personeel van de Rechterlijke OrdeHet DG Rechterlijke Organisatie zette de modernise-ring van het beleid ten behoeve van het gerechtelijkpersoneel voort. Met dit moderniseringsproces werdgestart in het verlengde van de vernieuwingen in defederale overheid (Copernicus-hervorming). Reeds in23 oktober 2003 sloten de toenmalige ministers vanJustitie en Ambtenarenzaken en een vertegenwoor-diger van de minister van Begroting een akkoord metde vakbonden om het statuut en de arbeidsvoor-waarden van het personeel van de griffies en parket-secretariaten grondig te hervormen. Een eersteonderhandelingsronde met betrekking tot het perso-neel van de niveaus B, C en D resulteerde op 1 april2003 in protocol 249.

Afgelopen jaar werd er onderhandeld over de loop-banen van de secretarissen en het personeel vanniveau A. Tussen januari en oktober 2005 vergaderdende overheid en vakbonden maandelijks en werden de respectieve voorstellen en tegenvoorstellennauwgezet bestudeerd. De besprekingen werden op17 oktober 2005 afgerond met de ondertekening vaneen akkoord (protocol 293).

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 10

Page 11: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

11

Het protocolakkoord dat de minister op 14 maart2005 afsloot met de eerste voorzitter en de procu-reur-generaal van het hof van beroep te Gent voor-ziet in zes extra magistraten, een versterking van hetgriffiepersoneel en administratief personeel (5 extrapersoneelsleden) en een opleidingsplan.

Op 25 mei 2005 volgde het protocol met de eerstevoorzitter en de procureur-generaal van het hof vanberoep te Luik. Daar komen er op termijn acht magis-traten bij, alsook griffiepersoneel en administratiefpersoneel. Het akkoord voorziet tevens in een verbe-

terd beheer van de zittingen in beroep en deindienstneming van een hr-verantwoordelijke.

Vergelijkend examen voor bediendenIn september organiseerde het DG Rechterlijke Organi-satie een vergelijkend examen voor de werving van grif-fie- en parketbedienden. Voor de eerste maal werd eenmeerkeuzevragenlijst gebruikt. De test, die in Paleis 3van de Heizel plaatsvond, had veel succes: 3 428 kandida-ten, i.e. 74, 3% van de ingeschrevenen, daagden op,onder wie 1 636 Nederlandstaligen, 1 774 Franstaligen en18 Duitstaligen.

Aan de hand van de vanaf 12 oktober 2005 verzondenresultaten kon een wervingsreserve van 1 049 Neder-landstaligen, 1 151 Franstaligen en 18 Duitstaligen wor-den aangelegd.

Het vergelijkend examen maakt deel uit van een mas-terplan bepaald in protocol 249 betreffende de loop-baanhervorming bij de griffies en parketten. Met ditplan wil het DG het evenwicht tussen de statutaire encontractuele betrekkingen herstellen. Het koninklijkbesluit van 31 januari 2005 schiep 497 extra statutairebetrekkingen. De vacatures voor deze betrekkingenwerden in twee fases bekendgemaakt: een eerste infebruari en een tweede in november 2005. Zo kondende contractuele personeelsleden die slaagden voorhet examen in september solliciteren naar dezevacante betrekkingen.

In maart ging het DG eveneens van start met hetomzetten van betrekkingen voor bedienden inbetrekkingen voor opstellers. Het masterplan voor-ziet immers in een herwaardering van het admini-stratief personeel. Op advies van de lokale korpschefswerden 58 betrekkingen voor bedienden omgezet inbetrekkingen voor opstellers.

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 11

Page 12: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

12

Dienst Opleiding Rechterlijke OrdeDe dienst Opleiding Rechterlijke Orde beschikt voortaanover een eigen intranet (http://intranet.just.fgov.be/fojvro/).Hierdoor kan elk lid van de rechterlijke orde via intra-net nagaan welke opleidingen er worden georgani-seerd. Kandidaten kunnen zich bovendien via de siteinschrijven. De intranet maakt een vlottere informa-tiedoorstroming mogelijk. In 2005 werden er 42opleidingen georganiseerd voor magistraten engerechtelijke stagiairs. 3 875 deelnemers volgdenéén of meer van deze opleidingen. 118 opleidingsda-gen vonden plaats in de eigen zalen in het Résiden-ce Palace en 76 in het gebouw op de Waterloolaan.Daarnaast waren er 67 opleidingsdagen in seminarie-centra en 7 opleidingsdagen in het buitenland.

De dienst Opleiding Rechterlijke Orde ziet ook toe opde organisatie van seminaries en opleidingen dieenkel voor gerechtelijke stagiairs worden georgani-seerd. De 9 opleidingen lokten 440 deelnemers.Verder organiseerde de dienst 13 opleidingen voorhet personeel van de griffies en parketten. Daar kwa-men 1 422 personeelsleden op af.

Met de financiële bijdrage van de opleidingsdienstkonden 3 246 magistraten en gerechtelijke stagiairs,evenals 483 personeelsleden van de griffies en par-ketten deelnemen aan 364 externe colloquia/oplei-dingen van onder andere universiteiten.

2. Directie Logistiek & ICT Rechterlijke Organisatie

In Antwerpen werd het nieuwe en hypermodernejustitiepaleis in gebruik genomen. Het “Vlinderpaleis”centraliseert de meeste gerechtelijke diensten vanAntwerpen. De Directie LOG & ICT RO zorgde voor deaankleding van het interieur, een gesmaakte mix vanklassiek meubilair in de kamers en kabinetten voor degriffies en magistratuur en een gedurfder designont-werp in de gemeenschappelijke ruimtes.

Het nieuwe justitiepaleis huisvest een duizendtalmedewerkers op een oppervlakte van 78 000 m2. Eind2005 vestigden de zeven vredegerechten zich als eer-ste in het gebouw en begin 2006 volgen de andererechtscolleges (parket, eerste aanleg, politierecht-bank, arbeidsrechtbank, rechtbank van koophandelen jeugdrechtbank). Enkel de hoven nemen niet hunintrek in het nieuwe gerechtsgebouw. De verhuizingwerd georkestreerd door de directie LOG & ICT RO enverliep haast rimpelloos.

Ook in andere regio’s vonden verhuizingen plaats. InLuik heeft het arbeidshof zich gevestigd in de rueSaint-Gilles 90c en de burgerlijke griffie van de recht-bank van eerste aanleg op het Ilot Saint-Michel (4e verdieping, rue Joffre 12 te 4000 Luik). De jeugd-rechtbank bezet voortaan het volledige gebouw opde boulevard de la Sauvenière 32-34. In Bergen werdde uitbreiding van het gerechtsgebouw ingehuldigd.Het adres is rue de Nimy 28. Het parket is daar onder-gebracht. In Marche-en-Famenne zijn het parket, depolitierechtbank en het vredegerecht verhuisd naarde twee bijgebouwen. In Doornik werden de archie-ven overgebracht naar een andere plaats.

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 12

Page 13: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

13

Juridische documentatieDe directie LOG & ICT RO stelt alles in het werk om demiddelen waarover de gerechtelijke diensten beschik-ken te moderniseren. Zo werd in 2005 een vernieuwendproject inzake juridische documentatie tot een goedeinde gebracht: de overstap van RAJB/Judit-abonne-menten (papieren versie) naar Jura.be (online). Met ditsysteem kunnen magistraten te allen tijde via gelijkwelke pc een gegevensbank met de wetgeving, rechts-leer en rechtspraak raadplegen. De directie LOG & ICT ROheeft daarvoor onderhandeld over de toekenning van 1 “Jura.be”-licentie per 4 magistraten.

RwandaprocesTijdens het Rwandaproces verschafte de dienstGebouwen en Materieel logistieke steun en coördina-tie bij de opvang van de getuigen die rechtstreeks uitRwanda kwamen voor dit proces. In samenwerkingmet Landsverdediging en de federale politie hielp dedirectie LOG & ICT RO met de huisvesting en het ver-voer van de getuigen. Er werd ook meegewerkt aande videoconferentie met Rwanda. In samenwerkingmet de justitiehuizen zorgde de dienst eveneensvoor toezicht op de justitieassistenten die gecon-fronteerd werden met talrijke tijdens het procesgetoonde documenten en beelden (foto’s, video’s)van de genocide.

3. Directie Specifiek Expertisecentrum

Dienst GerechtskostenDe exponentiële stijging van de kosten voor het take-len en stallen van in beslag genomen voertuigen, als-ook de vaststelling dat er sprake is van kennelijk bui-tensporige facturen hebben geleid tot de goedkeu-ring van dringende maatregelen teneinde degerechtskosten te beperken of te verminderen en detarieven van de ondernemingen waarop de politie-diensten een beroep doen te uniformeren.

Ter informatie kan worden vermeld dat de kostenzo’n tien jaar geleden ongeveer 500 000 euro bedroe-gen, 2 437 493,22 euro in 2000, 5 385 485,27 euro in2002 en 6 976 728,97 euro in 2004. Voor het eerste tri-mester van 2005 liepen zij reeds op tot 2 574 614 euro. Daarom hebben de FOD Justitie en het Centraal Orgaanvoor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaringsamengewerkt om richtlijnen op te stellen. Dezesamenwerking resulteerde in de ondertekening doorde minister van voorlopige omzendbrief nr. 049 van 22 december 2004 en vervolgens van omzendbrief nr.062 van 20 juli 2005, waarin voorzien is in een maxi-mumtarief voor het takelen en stallen van doorgerechtelijke diensten in beslag genomen voertuigen.

Als gevolg van een algemene bewustwording schijntde situatie nu onder controle aangezien de uitgavenvoor 2005 (6 623 921,77 euro) lager bleken dan dievoor het voorgaande jaar.

Vanaf 1 januari 2006 kunnen de gerechtelijke autori-teiten nog uitsluitend een beroep doen op de takel-bedrijven die een aanvraag daartoe hebben inge-diend bij het betrokken parket en die zich ertoe ver-bonden hebben de tarieven, voorwaarden en richtlij-nen van voornoemde omzendbrieven in acht tenemen.

Elk parket heeft de lijst van in zijn arrondissement erken-de bedrijven toegezonden aan het Centraal Orgaan voorde Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring. Deze lijs-ten en de vestigingsplaats van de bedrijven op de kaart van elk gerechtelijk arrondissement werdenop de website van het COIV geplaatst, www.confis-caid.be - Rubriek “Voertuigen – Erkende takeldien-sten”, waar zij kunnen worden geraadpleegd.

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 13

Page 14: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Dienst SlachtofferhulpOmzetting van de Europese richtlijn betreffende deschadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven

Op 29 april 2004 heeft de Raad van de Europese Unierichtlijn 2004/80/EG betreffende de schadeloosstel-ling van slachtoffers van misdrijven aangenomen.Deze richtlijn heeft voornamelijk tot doel slachtoffersvan misdrijven recht te geven op een eerlijke en pas-sende schadeloosstelling voor de geleden schade,ongeacht waar op het grondgebied van de EuropeseGemeenschap de feiten werden gepleegd.

De steundienst Slachtoffers en Rechtsbijstand werdbelast met het omzetten van deze richtlijn en bijge-volg het aanpassen van het sedert 1985 bestaandeBelgisch stelsel voor schadeloosstelling teneinde de(praktische en taalkundige) moeilijkheden waarmeegrensoverschrijdende gevallen gepaard gaan te ver-helpen.

Met deze aanpassing van de wetgeving en via samen-werking tussen de betrokken autoriteiten kunnenslachtoffers zich altijd wenden tot een autoriteit vande lidstaat waar zij verblijven voor de nodige inlich-tingen om een aanvraag tot schadeloosstelling in tedienen. In België wordt deze autoriteit de Commissievoor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelij-ke Gewelddaden en aan de Occasionele Redders.

14

DG-OJ-Pages-8-15-NL 14/07/06 15:55 Page 14

Page 15: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

15

Duitsland bijvoorbeeld de strafrechtelijke antece-denten van een in Duitsland ondervraagde Belg wilkennen, worden langs elektronische weg aan hetBelgisch centraal strafregister inlichtingengevraagd.

Deze onderlinge koppeling is een concrete toepas-sing van het Europees Verdrag van 20 april 1959 aan-gaande de wederzijdse rechtshulp in strafzaken. Ditverdrag werd nooit naar behoren toegepast omdatde verzending van informatie manueel moestgebeuren en de informatie vaak werd verzonden ineen voor de andere staat onbegrijpelijke taal.

Alle lidstaten van de Europese Unie die willen, kun-nen aan dit project meedoen mits zij voldoen aan denodige technische en juridische voorwaardenbepaald door de vier oorspronkelijke lidstaten.

Het centraal strafregister heeft twee grote projec-ten verwezenlijkt:

1.Een koppeling tussen het centraal strafregis-ter en het rijksregister van de natuurlijkepersonen

Deze koppeling biedt twee grote voordelen:l elk dossier van het centraal strafregister krijgt zo

een rijksnummer, waardoor vergissingen omtrentde identiteit worden voorkomen;

l de identiteitsgegevens in het centraal Strafregis-ter worden automatisch bijgewerkt via de gege-vens in het rijksregister.

Deze koppeling vormt een belangrijke fase voor dekoppeling van de gemeentebesturen met het cen-traal strafregister.

2.Een onderlinge koppeling tussen de nationalestrafregisters van Frankrijk, België, Duitslanden Spanje

Met deze onderlinge koppeling kunnen gegevens inverband met strafrechtelijke antecedenten elektro-nisch worden uitgewisseld. De gegevens wordentoegezonden in een taal die begrijpelijk is voor de

F o c u s

staat waarvoor deze bestemd zijn. Tijdens de ont-wikkeling van de onderlinge koppeling heeft het Bel-gisch centraal strafregister erop aangedrongen datzo veel mogelijk verzonden gegevens automatischworden vertaald via het gebruik van gemeenschap-pelijke nomenclaturen in de deelnemende lidstaten.Een voor de vier landen gemeenschappelijke nomen-clatuur van strafbare feiten werd opgesteld en hetBelgisch centraal strafregister is thans bezig met decoördinatie van een gemeenschappelijke nomencla-tuur van beslissingen. Het centraal strafregister kanbogen op deskundigheid wat dit project betreft,want zijn systeem is sedert 1992 gebaseerd op hetgebruik van codes waarmee een verregaande gege-vensverwerking mogelijk is. Zo kan bijvoorbeeld auto-matisch een uittreksel uit het strafregister wordenopgesteld in een van de drie landstalen, met automa-tische toepassing van de regels voor uitwissing.

Er werd uitgegaan van de centralisatie van de straf-rechtelijke antecedenten in de staat waarvan de ver-oordeelde de nationaliteit heeft. Bijgevolg wordenmededelingen omtrent veroordelingen automatischtoegezonden aan de staat waarvan de veroordeeldeonderdaan is. Daardoor weet een staat die de ante-cedenten van een persoon uit een andere staat wilkennen meteen tot wie hij zich moet wenden. Indien

Centraal strafregister

DG-OJ-Pages-8-15-NL 17/07/06 11:25 Page 15

Page 16: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

16

DG Wetgeving en FundamenteleDG Wetgeving en FundamenteleRechten en VrijhedenRechten en Vrijheden

Opdrachten

Het directoraat-generaal Wetgeving en FundamenteleRechten en Vrijheden adviseert de minister van Justitieinzake burgerlijk recht, erediensten en vrijzinnigheid,strafrecht en rechten van de mens.

De voornaamste opdrachten ervan zijn: � voorbereiding van nationale, internationale en

Europese wetgeving: � in burgerlijke zaken, daaronder begrepen bur-

gerlijk recht, handelsrecht en gerechtelijk recht; � inzake strafrecht en strafprocesrecht; � inzake rechten van de mens, daaronder begre-

pen bio-ethiek en gegevensbescherming; � inzake politierecht op gerechtelijk niveau;

� toepassing in de praktijk van het burgerlijk recht(o.a. verandering van naam en voornamen, nationa-liteit, internationale wederzijdse rechtshulp in bur-gerlijke zaken, kinderontvoeringen, voogdij overniet-begeleide minderjarige vreemdelingen, erken-ning van buitenlandse adopties, …) en het straf-recht (o.a. uitleveringen, rogatoire commissies,overbrenging van gevonniste personen, …);

� multilaterale en bilaterale onderhandelingen overjuridische teksten inzake burgerlijk recht, straf-recht en rechten van de mens;

� vertegenwoordiging van de Belgische staat bij deinternationale controlemechanismen inzake de rech-ten van de mens, nationale autoriteit en verbindings-ambtenaar voor het Europees Comité inzake de voor-koming van folteringen (CPT) en coördinatie van deverslagen over de toepassing van de verdragen inzakede rechten van de mens in België;

� erkenning van de erediensten, machtiging van gif-ten en legaten aan rechtspersonen, wanneer ver-eist, en erkenning van stichtingen van openbaarnut en internationale verenigingen.

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 16

Page 17: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

17

DG Wetgeving en FundamenteleRechten en Vrijheden

Directoraat Strafrecht en Fundamentele Rechten en Vrijheden

Dienst Strafrechten Strafprocesrecht

Centrale AutoriteitRechtshulp in Strafzaken

Dienst FundamenteleRechten en Vrijheden

Dienst Familierechten Burgerlijke Stand

Dienst Naams- enVoornaamsverandering

Dienst BurgerlijkVermogensrecht

DienstBurgerlijk Procesrecht

DienstInternationale Adoptie

Dienst Handels- enRechtspersonenrecht

Centrale AutoriteitRechtshulp in Burgerlijke Zaken

DienstNationaliteitsrecht

Dienst Voogdij voor de Niet-BegeleideMinderjarige Vreemdelingen

Dienst BijzondereInbreuken en Procedures

Dienst Coördinatie Europeesen Internationaal Recht

Directeur-generaal Operationele Steundienstvan het Directoraat-generaal

DirectoraatPersonenrecht

Dienst Informatiebeheer enOpvolging Normatieve Activiteiten

Directoraat Vermogensrechten Burgerlijk Procesrecht

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 17

Page 18: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

18

Activiteiten

DIRECTORAAT I

Dienst Familierecht en Burgerlijke Stand In 2005 hadden de activiteiten van deze dienst voor-namelijk betrekking op de hervorming van de adop-tie. Die hervorming werd concreet in september 2005met de inwerkingtreding van nieuwe wetgeving envan het Verdrag van ’s-Gravenhage van 29 mei 1993inzake de internationale samenwerking en debescherming van kinderen op het gebied van deinterlandelijke adoptie (wet van 24 juni 2004 houden-de instemming met dit verdrag, BS 6 juni 2005).

Volgende activiteiten van de dienst moeten even-eens worden vermeld: � de opstelling van de nieuwe wet van 3 december

2005 tot wijziging van de artikelen 64 en 1476 vanhet Burgerlijk Wetboek en artikel 59/1 van hetWetboek van zegelrechten met het oog op de ver-eenvoudiging van de formaliteiten voor het huwe-lijk en de wettelijke samenwoning (BS 23 december2005), die op 1 februari 2006 in werking treedt;

Dienst Nationaliteitsrecht Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tus-sen verlies en toekenning van de Belgische nationaliteit.

In 2005 werden door de dienst Nationaliteitsrecht 236dossiers aangelegd inzake toekenning en verlies vande Belgische nationaliteit. Er werden 169 dossiersgeopend inzake toekenning van de Belgische natio-naliteit. Opmerkelijk is dat de helft van deze gevallende toepassing betrof van artikel 10 van het Wetboekvan de Belgische nationaliteit, dat voorziet in de toe-kenning van de Belgische nationaliteit aan in Belgiëgeboren kinderen die staatloos zouden zijn indienhen bij de geboorte niet de Belgische nationaliteitwordt toegekend. In 67 dossiers werd een onderzoekgevoerd naar het al dan niet verliezen van deBelgische nationaliteit met betrekking tot Belgen diein het buitenland vrijwillig een vreemde nationaliteitverkregen hadden.

De dienst Nationaliteitsrecht zorgde in 2005 voor hetcontroleren en archiveren van 2 268 bij de Belgischediplomatieke en consulaire autoriteiten afgelegdeverklaringen tot toekenning van de Belgische natio-naliteit aan in het buitenland geboren kinderen vanin het buitenland geboren Belgische ouders en totbehoud van de Belgische nationaliteit.

� de voorbereiding van een voorontwerp van wetinzake de bestrijding van schijnhuwelijken;

� de follow-up van verschillende andere wetgevendehervormingen, waaronder die met betrekking totde afstamming.

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 18

Page 19: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

19

Dienst Naams- en Voornaamsverandering Ter herinnering: deze dienst is belast met de behan-deling van particuliere aanvragen met het oog opeen verandering van naam (daaronder begrepen detoevoeging van een naam) of voornaam, en met hetbeheer van de overeenkomstige wetgeving.

Tussen 2004 en 2005 wordt een daling met minderdan 8%, die lager zal uitvallen als gevolg van de invoe-ring in 2005 van een specifieke codering met betrek-king tot algemeenheden: niet-ontvankelijke en kennelijk ongegronde verzoekschriften (dossiers7/CN/GEN/05/xx), in totaal 100 dit jaar.

Het totaal aantal geopende dossiers bedraagt bijgevolg1 342, i.e. een cijfer dat bijna gelijk is aan dat voor 2004.

Bij de Raad van State ingediende dossiersAan Nederlandstalige kant zijn 7 beroepen ingedienden is geen enkel vernietigingsarrest gewezen.Aan Franstalige kant zijn in 2005 5 beroepen tot nie-tigverklaring ingediend en werden op 11 oktober2005 3 vernietigingsarresten gewezen.

2004

Familienaam Voornaam Familienaam en voornamen

N 301

N 314

N 23

F 365

F 277

F 66

Totaal666

Totaal591

Totaal89

Algemeen totaal in 2005 : 1 346

2005

Familienaam Voornaam Familienaam en voornamen

N 292

N 254

N 44

F 310

F 276

F66

Totaal602

Totaal530

Totaal110

Algemeen totaal in 2005 : 1 242

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 19

Page 20: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

20

Dienst Internationale Adoptie Zie Focus.

Dienst Voogdij voor de Niet-begeleide Minderjarige Vreemdelingen Tijdens 2005 behandelde de dienst Voogdij 2 166 meldin-gen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.

Daarnaast werden de coördinatieactiviteiten in hetkader van een duurzame oplossing in het belang vande minderjarige vreemdeling voortgezet via de orga-nisatie van opleidingen voor voogden, follow-up encontrole van lopende voogdijen, samenwerkingsver-gaderingen met de autoriteiten bevoegd vooropvang, asiel en verblijf op het Belgisch grondge-bied, evenals contacten met verenigingen die actiefzijn in die sector.

De wijzigingen van Titel XIII, Hoofdstuk 6, “Voogdijover niet-begeleide minderjarige vreemdelingen”van de programmawet van 24 december 2002 en vanhet koninklijk uitvoeringsbesluit dat inzonderheid

een federaal aanspreekpunt “internationale kinde-rontvoeringen” in de FOD Justitie en de samenstel-ling van de verschillende werkgroepen (o.a. de“gerechtelijke” werkgroep en de “psychosociale”werkgroep), die voorstellen moeten doen op ver-schillende gebieden in verband met kinderontvoe-ringen. De FOD Justitie en de FOD Buitenlandse Zakenvoeren trouwens gesprekken met Child Focus ten-einde een samenwerkingsprotocol af te sluiten voorde behandeling van dossiers met betrekking totinternationale kinderontvoeringen.

Statistisch gezien opende en behandelde de centraleautoriteit 138 nieuwe dossiers in 2005, waarvan 126op grond van de verdragen van ’s-Gravenhage enLuxemburg. Dit cijfer bevestigt de voortdurende stij-ging van het aantal tijdens de laatste jaren behandel-de dossiers: 115 geopende dossiers in 2004, 92 in2003, enz.

betrekking heeft op de medefinanciering van voog-den die voor organisaties werken, zijn in werkinggetreden in januari 2005. Door samen te werken metde partnerorganen konden twaalf bezoldigde voog-den worden geworven en erkend, die voor minimaal25 minderjarigen tegelijk zorgen.

In 2005 is het aantal voogden op de lijst van voogdengestegen met 113, wat het beschikbare aantal erken-de voogden op 228 brengt. Van die 228 zijn er 184actief. Zij verdedigen de fundamentele rechten van 1 840 minderjarigen. Het aantal particuliere voogdenbedraagt 216.

638 van de 1 840 voogdijen zijn toegekend in 2004 enverlengd in 2005. 1 202 zijn in 2005 toegekend.

Centrale Autoriteit Rechtshulp in Burgerlijke Zaken In 2005 werden de beslissingen en nieuwe instrumen-ten voor een betere bestrijding van internationalekinderontvoeringen door de dienst ten uitvoergelegd. Het gaat onder andere om de oprichting van

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 20

Page 21: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

21

DIRECTORAAT II

Dienst Burgerlijk Vermogensrecht Op nationaal vlak hadden de belangrijkste werkzaam-heden van de dienst betrekking op de volgende pro-jecten:� het wetsontwerp inzake het erfrecht van de wette-

lijk samenwonende;� het wetsontwerp houdende instemming met het

Verdrag van de Commissie voor internationaal han-delsrecht van de Verenigde Naties (UNCITRAL) inza-ke de verjaring bij internationale koop van roeren-de goederen;

� het voorontwerp van wet tot herziening van som-mige bepalingen van Boek II van het Wetboek vanKoophandel met betrekking tot de vervoerover-eenkomst voor goederen over zee;

� het voorontwerp van wet tot herziening van debepalingen van de wet op de huurovereenkomstenmet betrekking tot de hoofdverblijfplaats; tweeontwerpen met wijzigingsbepalingen wordenvoorbereid, het eerste betreft de wet op de huur-

alle effecten aan toonder vanaf 1 januari 2008 verbo-den worden met een overgangsperiode die loopt,naar gelang van het geval, tot 2012 of 2015, maar ookhet koninklijk besluit van 31 mei 2005 tot wijzigingvan het koninklijk besluit van 26 juni 2003 op de open-baarmaking van akten en stukken van verenigingenzonder winstoogmerk en van private stichtingen entot de vaststelling van de datum van inwerkingtre-ding bepaald in artikel 290 van de programmawet van27 december 2004. Dit koninklijk besluit voorzietbehalve in een aantal technische wijzigingen, ook inde overdracht van de dossiers in verband met ivzw’sen stichtingen van openbaar nut aan de griffies vande rechtbanken van koophandel. Het geeft meteenook het startschot voor de vernieuwde proceduretot erkenning van voormelde rechtsvormen, diethans beperkt is tot controle van het doel. Verder iser het ministerieel besluit van 12 september 2005 totuitvoering van de artikelen 1, 9, 12 en 15 van hetkoninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoeringvan het Wetboek van vennootschappen en tot vast-stelling van de datum bepaald in artikel 10 van het

overeenkomsten met betrekking tot de hoofdver-blijfplaats, het tweede betreft het koninklijk besluitvan 6 december 1993 betreffende het opeisings-recht van verlaten gebouwen;

� de publicatie van de gedragscode voor notarissen.

Op internationaal vlak verdienen twee van de behan-delde dossiers bijzondere aandacht:� het dossier met betrekking tot het voorstel voor de

verordening Rome II (voorstel voor een verorde-ning van de Raad betreffende het recht dat vantoepassing is op niet-contractuele verbintenissen);

� het Verdrag van de Commissie voor internationaalhandelsrecht van de Verenigde Naties (UNCITRAL)betreffende langs elektronische weg gesloten con-tracten, aangenomen in juli 2005.

Dienst Handelsrecht en Rechtspersonenrecht Met de medewerking van deze dienst werden ver-schillende normatieve teksten tot stand gebracht. Zois er bijvoorbeeld de wet van 14 december 2005 hou-dende afschaffing van de titels aan toonder, waarbij

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 21

Page 22: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

22

koninklijk besluit van 26 juni 2003 houdende aanwij-zing van de overheden, administraties en dienstendie, betreffende bepaalde categorieën van onderne-mingen, belast zijn met de eenmalige inzameling enhet actualiseren van de gegevens bedoeld in artikel 6 van de wet van 16 januari 2003 houdende oprichtingvan een Kruispuntbank van Ondernemingen, moderni-sering van het handelsregister, oprichting van erkendeondernemingsloketten en houdende diverse bepalin-gen. Voormeld besluit bevat de juridische grondslagenvoor de toekomstige neerlegging van elektronischevennootschapsakten afkomstig van notarissen in hetelektronisch vennootschapsdossier. Hierdoor zullen inde toekomst vennootschapsakten zowel elektronischkunnen worden ingediend als worden opgevraagd. Ineen latere fase komen de onderhandse vennoot-schapsakten aan de beurt.

Er werd tevens een volledige website in verband metverenigingen en stichtingen gecreëerd. Dezebevindt zich thans op de openingspagina vanwww.just.fgov.be en bevat tal van antwoorden omdeze rechtsvormen aan de nieuwe regeling aan tepassen voor 31 december 2005.

Dienst Burgerlijk Procesrecht De dienst behandelde voornamelijk de dossiers die inde loop van 2005 hebben geleid tot de goedkeuringvan verschillende hierna vermelde nieuwe wetten.

Het gaat meer bepaald om de volgende wetgeving:� de wet van 21 februari 2005 tot wijziging van het

Gerechtelijk Wetboek in verband met de bemidde-ling;

� de wet van 10 augustus 2005 tot oprichting van hetinformatiesysteem Phenix;

� de wet van 13 december 2005 houdende bepalin-gen betreffende de termijnen, het verzoekschriftop tegenspraak en de procedure van collectieveschuldregeling in het kader van een sociale justitie;

� de wet van 13 december 2005 tot wijziging van deartikelen 81, 104, 569, 578, 580, 583 en 1395 van hetGerechtelijk Wetboek;

� de wet tot wijziging van diverse wettelijke bepalin-gen met betrekking tot het strafrecht en de straf-rechtspleging, teneinde de gerechtelijke achter-stand weg te werken;

� de inwerkingtreding op 21 oktober 2005 vanEuropese Verordening nr. 805/2004 van 21 april2004 inzake een executoriale titel.

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 22

Page 23: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

23

Dienst Erediensten en VrijzinnigheidDeze dienst heeft voornamelijk meegewerkt aan devolgende werkzaamheden:� de uitvoering van het samenwerkingsakkoord van

27 mei 2004 tussen de federale staat, het VlaamseGewest, het Waalse Gewest en het BrusselseHoofdstedelijk Gewest betreffende de erkenningvan de erediensten, de wedden en pensioenen vande bedienaars der erediensten, de kerkfabriekenen de instellingen belast met het beheer van detemporaliën van de erkende erediensten;

� de oprichting van een onafhankelijke commissiebelast met de organisatie van algemene verkiezin-gen voor de islamitische eredienst, teneinde demoslimgemeenschap van dit land te voorzien vanlegitieme en niet ter betwisting staande organen;na de verkiezingen van 20 maart 2005 werd hetnieuw Executief van de Moslims van België erkendbij koninklijk besluit van 7 oktober 2005;

� de oprichting van een “Commissie van wijzen”belast met het onderzoek van het statuut van debedienaars van de erkende erediensten bij konink-lijk besluit van 10 november 2005; de belangrijksteonderwerpen die moeten worden onderzocht zijn

de wedden van de bedienaars van de erkende ere-diensten, de cumulatie van de wedden, de uitoefe-ning van hun functies en de pensioenleeftijd vande bedienaars van de erkende erediensten en vande afgevaardigden van de Centrale VrijzinnigeRaad;

� uitwerking van het koninklijk besluit van 25 okto-ber 2005 houdende vaststelling van het kader vande aalmoezeniers en de islamconsulenten van deerkende erediensten en van de moreel consulen-ten van de Centrale Vrijzinnige Raad der niet con-fessionele levensbeschouwing bij de Strafinrich-tingen, zomede tot vaststelling van hun wedde-schalen.

DIRECTORAAT III

Dienst Beginselen van Strafrecht en Strafprocesrecht Op internationaal vlak droeg deze dienst ruim-schoots bij tot het opstellen van Europese gevange-nisregels.

Op nationaal vlak wordt gewezen op de uitwerking,goedkeuring en bekendmaking van de volgende tek-sten:� de wet tot bescherming van de journalistieke bron-

nen (7 april 2005);� de wet tot wijziging van de wet van 13 maart 1973

betreffende de vergoeding voor de onwerkzamevoorlopige hechtenis, van de wet van 20 juli 1990betreffende de voorlopige hechtenis en van sommigebepalingen van het Wetboek van Strafvordering (31 mei 2005);

� de wet tot invoering van bepalingen inzake debemiddeling in de Voorafgaande Titel van hetWetboek van Strafvordering en in het Wetboek vanstrafvordering (22 juni 2005);

� de wet tot wijziging van diverse bepalingen methet oog op de versterking van de strijd tegen men-senhandel en mensensmokkel en tegen praktijkenvan huisjesmelkers en de wet tot verruiming vande strafrechtelijke bescherming van de minderjari-gen (10 augustus 2005).

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 23

Page 24: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

24

Dienst Bijzondere Inbreuken en Procedures Op nationaal vlak was de dienst vooral betrokken bij: � het opstellen van de wet van 27 december 2005

houdende diverse wijzigingen van het Wetboekvan strafvordering en van het Gerechtelijk Wetboekmet het oog op de verbetering van de onderzoeks-methoden in de strijd tegen het terrorisme en dezware en georganiseerde criminaliteit (BS 30december 2005, 2e ed.);

� het ontwerp tot wijziging van de wet van 1965betreffende de jeugdbescherming.

Op internationaal vlak nam de dienst deel aan ver-schillende internationale onderhandelingen die heb-ben geleid tot het sluiten van nieuwe verdragen. Watde Raad van Europa betreft, werden drie nieuwe ver-dragen opengesteld voor ondertekening: � het Verdrag ter voorkoming van terrorisme;� de Overeenkomst inzake het witwassen, de opspo-

ring, de inbeslagneming en de verbeurdverklaringvan opbrengsten van misdrijven en inzake definanciering van het terrorisme;

� het Verdrag ter bestrijding van mensenhandel.

Op het niveau van de Verenigde Naties is het Verdragvoor de bescherming van alle personen tegengedwongen verdwijningen in september 2005 vol-tooid door een ad-hocwerkgroep.

Bovendien heeft België met het InternationaalStrafgerechtshof en het Internationaal Straftribunaalvoor voormalig Joegoslavië overeenkomsten onder-tekend om getuigen elders te vestigen en tebeschermen.

Ten slotte werd België beoordeeld door de werk-groep “corruptie in internationale zakelijke transac-ties” van de OESO.

Centrale Autoriteit internationale samenwerking in Strafzaken Vanuit conceptueel oogpunt zijn de belangrijkstedossiers die door deze dienst zijn behandeld:� de bekrachtiging van het protocol van 1997 bij de

Overeenkomst van de Raad van Europa van 1983inzake de overbrenging van gevonniste personenen de wet van 26 mei 2005 tot wijziging van de wet

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 24

Page 25: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

25

van 23 mei 1990 inzake de overbrenging tussenStaten van de gevonniste personen (…). Als gevolgdaarvan worden in het Belgisch recht drie vernieu-wingen opgenomen, waarmee de eerste stapwordt gezet naar een wetgeving tot regeling vande overdracht van de strafuitvoering: de overbren-ging van gevonniste personen zonder hun toe-stemming, de uitvoering van gevangenisstraffenvoor personen die gevlucht zijn naar hun land vanherkomst en het toezicht op de voorwaardelijkveroordeelde of in vrijheid gestelde personen;

� de voorbereiding van de bekrachtiging van hetVerdrag van de Raad van Europa van 1970 inzake deinternationale geldigheid van strafvonnissen en detoepassing van twee kaderbesluiten van deEuropese Unie met betrekking tot de tenuitvoer-legging van boeten en verbeurdverklaringen;

� de voorbereiding van een wijziging van de wet van20 mei 1997 betreffende de internationale samen-werking inzake de tenuitvoerlegging van inbeslag-nemingen en verbeurdverklaringen.

Statistisch gezien behandelde de dienst met betrek-king tot de nieuwe in 2005 geopende individuele dos-siers:� 129 uitleveringen (het betreft een duidelijke ver-

mindering, die echter gecompenseerd werd dooreen vergelijkbare toename van het aantal Europeseaanhoudingsbevelen (385);

� 2 993 rogatoire commissies;� 328 afgiften van stukken in het buitenland; � 324 aangiften met het oog op vervolging;� 134 overbrengingen van gevonniste personen (met

hun instemming);� 10 214 gevallen van rechtshulp met betrekking tot

snelheidsovertredingen in het buitenland;� 112 dossiers van uiteenlopende aard.

Dienst Rechten van de Mens In 2005 kon België dankzij het werk van de dienstRechten van de Mens mee op 19 oktober 2005 deUniversele Verklaring over Bio-ethiek en Mensen-rechten aannemen tijdens de Algemene Conferentievan de Unesco, evenals Protocol nr. 14 bij het Verdragtot bescherming van de rechten van de mens en defundamentele vrijheden, betreffende wijziging vanhet controlesysteem van het Verdrag van 13 mei 2004ondertekenen.

De Dienst Rechten van de Mens bereidde tevens hetbezoek aan België voor van het Europees Comité tervoorkoming van foltering en onmenselijke of verne-derende behandeling of bestraffing van de Raad vanEuropa (van 18 tot 27 april 2005). Tijdens een dergelijkbezoek beoordeelt dit comité de wijze waarop perso-nen die van hun vrijheid werden beroofd, wordenbehandeld en in voorkomend geval beveelt het ver-beteringen aan teneinde hun bescherming tegen fol-tering en onmenselijke of vernederende behandelingof bestraffing te verhogen.

Op het vlak van de rechten van het kind nam de dienstdeel aan de uitwerking van het tweede jaarverslag vande Regering voor de Federale Kamers over de toepas-sing van het Verdrag inzake de rechten van het kind.Nog op dit vlak werd meegewerkt aan het nationaalactieplan voor geadopteerde kinderen.

In 2005 zorgde de dienst Rechten van de Mens even-eens voor de follow-up van de behandeling van zes-tien nieuwe verzoekschriften ingediend bij hetEuropees Hof voor de Rechten van de Mens teStraatsburg.

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 25

Page 26: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

26

Inzake de bescherming van de persoonlijke levens-sfeer werkte de dienst mee aan de wet van 10 augus-tus 2005 tot oprichting van het informatiesysteemPhenix. Dit systeem heeft als doeleinden de interneen externe communicatie vereist voor de werkingvan de justitie, het beheer en de bewaring van degerechtelijke dossiers, de invoering van een nationa-le rol, het aanleggen van een gegevensbank voor derechtspraak, het opmaken van statistieken en hetverlenen van bijstand bij het beheer en het bestuurvan de gerechtelijke instellingen.

Coördinatiebureau Europees en Internationaal RechtHet Coördinatiebureau Europees en InternationaalRecht werd opgericht in juli 2005. Dit horizontaledirectoraat omvat de vroegere dienst EuropeseCoördinatie van het directoraat-generaal Strafwet-geving en Rechten van de Mens en zorgt voor eennieuwe dimensie op het gebied van coördinatie opburgerrechtelijk vlak. Tijdens de eerste zes maandenontwikkelde het bureau vooral nieuwe instrumentenvoor de coördinatie van de internationale wetgeven-de activiteiten. Het optreden van het bureau in de

internationale dossiers zelf is inzonderheid tot uitinggekomen bij de voorbereiding van het standpunt vande minister van Justitie met betrekking tot de werk-zaamheden van de Raad Justitie en BinnenlandseZaken van de Europese Unie en bij de coördinatie vanbepaalde werkzaamheden van de Raad van Europa ende Haagse Conferentie voor Internationaal Privaat-recht.

Het bureau behandelt tevens rechtstreeks sommigenationale en internationale wetgevende dossiers. Opstrafrechtelijk vlak moet op internationaal niveauvooral worden gewezen op de wederzijdse erken-ning van rechterlijke beslissingen in strafzaken en deuitwisseling van informatie op het vlak van degerechtelijke politie. Op nationaal niveau wordt mel-ding gemaakt van het voorontwerp van wet metbetrekking tot de politieke bepaling inzake uitleve-ring en het wetsontwerp met betrekking tot dewederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingenin strafzaken.

Op burgerrechtelijk vlak moet worden gewezen ophet voorontwerp van wet houdende instemming

met de wijziging van het statuut van de HaagseConferentie voor Internationaal Privaatrecht, waardoorde Europese Gemeenschap kan toetreden tot de HaagseConferentie voor Internationaal Privaat-recht.

Managementondersteuning van het Directoraat-GeneraalIn 2005 werd het directoraat Managementonder-steuning van het directoraat-generaal Wetgevingopgericht. Dit directoraat biedt algemene onder-steuning aan de verschillende managementfunctiesin het directoraat-generaal. Er wordt verwezen naarde P&O-, Budget-, ICT- en PMO-correspondenten vanhet directoraat-generaal. Hierna volgen enkele ver-wezenlijkingen: eerste personeelsplan voor hetdirectoraat-generaal, deelname aan verschillendeselecties met het oog op de werving van nieuwe per-soneelsleden of de vervanging van personeelsledenmet verlof, een beter beheer van de prioriteiten inza-ke wetgevende activiteiten, organisatie van een oplei-ding “projectgericht werken”, nieuwe elektronischeagenda per directoraat voor het directoraat-generaal,eerste planning van de realisatie van de prioriteiteninzake informatica, follow-up van de BPR-projecten, ...

DG-Légis-Pages-16-27-NL 14/07/06 15:54 Page 26

Page 27: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

27

De dienst Internationale Adoptie startte met zijnactiviteiten op 1 september 2005, datum waarop dewet tot hervorming van de adoptie in werking isgetreden. Op diezelfde datum werd het Verdrag van ’s-Gravenhage van 29 mei 1993 inzake de internatio-nale samenwerking en de bescherming van kinderenop het gebied van de interlandelijke adoptie van toe-passing in ons land.

Als gevolg van de hervorming van de adoptie konBelgië dit verdrag bekrachtigen en het adoptierechtmoderniseren om zo meer waarborgen in te bou-wen, vooral met betrekking tot de adoptant (voor-bereiding, beoordeling door de rechter van degeschiktheid om te adopteren, begeleiding van deadoptie, …), en kinderontvoeringen en kindersmok-kel te voorkomen.

De dienst Internationale Adoptie, aangewezen alscentrale federale autoriteit inzake internationaleadoptie, is hoofdzakelijk belast met de erkenning enregistratie van adopties in het buitenland, zowel vankinderen als van meerderjarigen. Deze dienst gaatdus na of alle grond- en vormvereisten voor een bui-tenlandse adoptie vervuld zijn, zodat die adoptiegevolgen kan hebben in België.

Zo controleert de dienst, in samenwerking met deFOD Buitenlandse Zaken en diplomatieke posten inhet buitenland, of de documenten die wordenbezorgd met het oog op erkenning volledig, authen-tiek, origineel of eensluidend verklaard, op geldigewijze gelegaliseerd, … zijn. Hij controleert ook of eris voldaan aan de grondvereisten (leeftijd van deadoptanten en de geadopteerde, toestemming vande oorspronkelijke ouders, van het kind ouder dantwaalf jaar of van zijn vertegenwoordiger indien hetjonger is dan twaalf jaar, …) en vormvereisten (pro-cedure in overeenstemming met het buitenlandsrecht), of de adoptie niet strijdig is met de interna-tionale openbare orde en of de adoptie geschiedt inhet hoger belang van het kind en met inachtnemingvan de fundamentele rechten die het krachtens hetinternationaal recht zijn toegekend.

De erkenning van de buitenlandse adoptie is, invoorkomend geval, een voorwaarde voor de afgiftevan het visum of paspoort aan het kind dat wordtgeadopteerd door Belgische onderdanen. Door deerkenning verkrijgt de geadopteerde trouwens zijnnaam in overeenstemming met het Belgisch interna-tionaal privaatrecht.

De erkende adoptie wordt ingeschreven in het cen-traal adoptieregister met vermelding vanaf wanneerde adoptie gevolgen heeft (overeenkomstig het toe-passelijk buitenlands recht).

Alle inschrijvingen met betrekking tot een adoptie inhet buitenland of in België worden door de bevoeg-de ambtenaar van de burgerlijke stand overigenstoegezonden aan de dienst zodat deze volledigeadoptiestatistieken kan bijhouden voor het geheleland.

De eerste statistieken sinds de inwerkingtreding vande wet tonen aan dat 431 dossiers tot erkenning enregistratie aan de dienst zijn bezorgd, 138 in hetNederlands en 293 in het Frans. Twee derde van diedossiers heeft betrekking op vrije adoptie.

De dossiers komen uit 52 verschillende landen, voor-al uit China, Kazachstan, Haïti en Ethiopië.

De dienst telt momenteel negen personen, onderwie vier juristen en een hoofd van dienst.

F o c u sDienst Internationale Adoptie

DG-Légis-Pages-16-27-NL 17/07/06 11:24 Page 27

Page 28: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Opdrachten

Het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen is belast met de transparante en effi-ciënte tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissin-gen en bevelen.

Daartoe houdt het op rechtvaardige wijze rekening metde belangen van de samenleving, van het slachtoffer envan de dader van het misdrijf. Met het oog op de resocialisatie van de dader van eenmisdrijf creëert het gunstige voorwaarden die hemhelpen nieuwe misdrijven te voorkomen.

Het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen is samengesteld uit een centraal bestuuren externe diensten die de strafinrichtingen en justi-tiehuizen omvatten. Het centraal bestuur houdt o.a.toezicht op en ondersteunt de externe diensten,behandelt de individuele dossiers van gedetineerdenen beheert het personeel.

28

DG Uitvoering van StraffenDG Uitvoering van Straffenen Maatregelenen Maatregelen

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 28

Page 29: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

29

DG Uitvoering van Straffenen Maatregelen

CelCapaciteitsbeheer

CelVeiligheids-methodieken

CelAdministratiefBeheer Straffen &Maatregelen

Cel Interne faciliteiten

CelBeklagrechteplainte

Cel Medischedienstverlening

Cel Expertise-ontwikkeling

CelOpvolging Straffen& Maatregelen

Cel Personeelsbeheer& OrganisatieOntwikkeling

CelBudgetbeheer

CelInfrastructuur

Cel ICT

Cel Straffen & Maatregelen-Beheer enVeiligheidsmethodologie

CelRegimebeheer

CelExterne(re)integratie

CelMiddelenbeheer

StafcelRegionale Aansturing

RegionaleDirectie

lokaleDirectie

Directoraat-generaalUitvoering Straffen en Maatregelen

DirectieManagement Aansturing

DirectieExpertise Straffen en Maatregelen

DirectieData-analyse

StafcelCoördinatie

StafcelInterne Controle Buitendiensten

Regie derGevangenisarbeid

Correspondenten

Dienst Straffen en Maatregelen - Beheer enVeiligheidsmethodologie

DienstRegimebeheer

DienstMiddelenbeheer

Dienst Externe(re)integratie

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 29

Page 30: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

30

De gevangenissen zijn belast met de uitvoering van vrij-heidsberovende straffen en maatregelen. Ook het elektronisch toezicht, i.e. de uitvoering van (eendeel) van de straf in de eigen woning mits een enkel-band wordt gedragen, behoort tot de bevoegdheid vanhet directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen.

De werkaamheden van de justitiehuizen omvatten: � enerzijds eerstelijnsbijstand, opvang van slachtoffers

en de burgerrechtelijke opdrachten die onder debevoegdheid vallen van het directoraat-generaalRechterlijke Organisatie;

� anderzijds begeleiding van de dader van een misdrijf,wat behoort tot de bevoegdheid van het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen.

Het Veiligheidskorps, belast met het vervoer van gedeti-neerden, behoort ook tot dit directoraat-generaal.

De basiswet van 12 januari 2005 betreft het gevangenis-wezen en de rechtspositie van gedetineerden. Dit jaarwas met name gewijd aan de tenuitvoerlegging vandeze voor het gevangeniswezen fundamentele wet.Talrijke werkgroepen werden samengesteld voor eenreeks in de basiswet geregelde aangelegenheden.Hierop wordt later teruggekomen.

Activiteiten

BPR voor de Justitiehuizen

De BPR Justitiehuizen ging van start op 3 maart 2005.Dit programma heeft tot doel de werkmethoden,bestaande processen en organisatiestructuur van dejustitiehuizen grondig te onderzoeken teneinde dewerking ervan wat openbare dienstverlening betreftte verbeteren, zowel voor de rechtzoekenden alsvoor de opdrachtgevende overheden. Het proces-boek werd eind 2005 voltooid en vormt de basis voorde ontwikkeling en implementatie van de BPR.

De eerste implementatiefase van de resultaten van deBPR Justitiehuizen is in december 2005 van start gegaan.Een projectteamstructuur werd ontwikkeld om de ver-beteringen te kunnen verwezenlijken en te starten metde implementatie van de proefprojecten. Voor alle kern-processen met betrekking tot de justitiehuizen werdeen projectteam opgericht.

De behandelde thema's zijn de volgende: onderzoek,begeleiding, autonome werkstraffen, strafrechtelijkebemiddeling, slachtofferopvang, eerstelijnswerk enburgerrechtelijke opdrachten.

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 30

Page 31: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

31

Er werden tevens werkgroepen opgericht die zichbezighouden met de zogenaamde ondersteunendeprocessen: ICT, beheer en organisatie, externe part-ners, en wettelijke en reglementaire wijzigingen.

Tijdens 2005 hebben de verschillende teams deprioriteiten en een implementatiescenariobepaald. Vanaf 2006 verlenen ongeveer 90 mede-werkers van de justitiehuizen in 11 projectgroe-pen hun steun om voor de implementatie in deverschillende justitiehuizen van het land duidelijkeinstructies en procedures op te stellen.

In april 2006 wordt bij wijze van proef van start gegaanmet de implementatie van deze maatregelen in tweejustitiehuizen, te weten Mechelen en Doornik.

Project “kennisbeheer inzake herstelrecht”

Met dit project wordt beoogd een proces op gangte brengen voor de overdracht van de kennis engoede praktijken die nodig zijn om de doelstellin-gen van het herstelrecht te realiseren. Een kennis-beheerproces heeft niet alleen tot doel kennis enknowhow over te dragen, maar ook kennis enpraktijken en de overdracht ervan voortdurend teverbeteren. Op het einde zouden de herstelconsu-lenten en andere betrokkenen hun competentiesmoeten kunnen uitbreiden.

Dit werk moet in verscheidene fases gebeuren:concrete en operationele omschrijving van hetbegrip herstelrecht in het gevangeniswezen envervolgens concretisering van het begrip “te ver-strekken diensten”, zodat alle personeelsledeneen duidelijk beeld krijgen van hun deelname aandit proces en daartoe de nodige kennis en deskun-digheid ontwikkelen.

Omzendbrief nr. 1771 van 17 januari 2005betreffende de voorlopige invrijheidstelling

De voorlopige invrijheidstelling is een vorm vanvervroegde invrijheidstelling die betrekking heeftop verscheidene categorieën van veroordeelden(veroordeelden tot minder dan drie jaar, buiten-landse veroordeelden zonder machtiging tot ver-blijf op het Belgisch grondgebied en veroordeel-den die wegens hun gezondheidstoestand nietlanger mogen worden gedetineerd).

Tot dit jaar was deze aangelegenheid geregeld in eenaantal ministeriële omzendbrieven (alles samen 16). Delaatste jaren werden talrijke wijzigingen aangebracht inde regelgeving, waardoor sprake is van een almaar gro-tere complexiteit. Om de zaken te vergemakkelijken,werd een enkele nieuwe omzendbrief opgesteld.Voortaan bestaat er een eenvormige tekst over de voor-lopige invrijheidstelling, waarin alle gevallen wordenbehandeld in een enkele tekst.

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 31

Page 32: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

32

Ministeriële omzendbrief nr. 1777 van 2 mei2005 betreffende de tuchtprocedure tegeneen gedetineerde

Sedert enkele jaren stelt de Raad van State de tuchtpro-cedure tegen gedetineerden ter discussie. De Raad vanState is immers van oordeel dat de procedure niet meerbeantwoordt aan de eisen van het recht, meer in het bij-zonder aan de regels bedoeld in het Europees Verdragtot bescherming van de rechten van de mens en de fun-damentele vrijheden (EVRM) met betrekking tot deinachtneming van de rechten van de verdediging.

Daarom werd een omzendbrief opgesteld om de tucht-procedure tegen gedetineerden in overeenstemmingte brengen met de eisen van de Raad van State. Dezeomzendbrief gaat rechtstreeks uit van de basiswet envoorziet met name in de mogelijkheid voor de gedeti-neerde om het tuchtdossier te raadplegen, alsmede inde bijstand van een advocaat omtrent de procedure.

Een nieuwe opleiding

Er werd voorzien in een nieuwe opleiding“Ontwikkeling managementcompetenties”. Dezevijfdaagse opleiding is bestemd voor de ervarenleidinggevende ambtenaren van de buitendiens-

ten (gevangenisdirecteuren, attachés en inge-nieurs) en strekt ertoe de zelfkennis en professio-nele vaardigheden te vergroten.

Opening van de nieuwe gevangenis te Hasselt

Op 3 februari 2005 werd de nieuwe gevangenis te Hasseltofficieel geopend. Deze nieuwe gevangenis heeft eencapaciteit van 450 plaatsen (420 voor mannen, 30 voorvrouwen) en vervangt de gevangenissen van Tongerenen Hasselt die voorbijgestreefd waren en een tebeperkte capaciteit hadden.

Zij is uitgerust met moderne beveiligingssystemen.Ondanks de beveiligingsvereisten was het mogelijk tezorgen voor kunst binnen de muren, een primeur voorBelgië, en het aantal tralies te beperken. Ook de inrich-ting van de cellen voldoet aan de hedendaagse normenop het vlak van comfort en functionaliteit.

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 32

Page 33: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

33

Portaalsite voor psychosociale diensten(PSD)

Het personeel van de PSD’s krijgt bij zijn dagelijks werkte maken met twee problemen: � de systematische verspreiding van referentiedocu-

menten (omzendbrieven, instructies, verbeteringenvan basisdocumenten, enz.) van het centraal niveaunaar de gevangenissen vindt niet correct plaats;

� de onderlinge uitwisseling van ervaring en kennis tus-sen PSD’s van de gevangenissen wordt niet gestimu-leerd.

Als reactie daarop werd in 2005 gestart met de creatievan een portaalsite. Dit hulpmiddel moet de systemati-sche verspreiding en actualisering van de documentenmogelijk maken. Het bevat eveneens talrijke links naarinterne en externe websites. Zo hebben alle medewer-kers te allen tijde rechtstreeks toegang tot de geldendeprocedures en correcte informatie.

Verbeterd medisch aanbod

De werken in het genees- en heelkundig centrum vande gevangenis van Sint-Gillis zijn voltooid. Het verzor-gend personeel en de gebruikers beschikken bijgevolgover doeltreffende nieuwe voorzieningen.

Tevens werd een overeenkomst gesloten met hetCitadelleziekenhuis te Luik teneinde een beveiligdekamer te creëren voor de opvang van gedetineerden diezware heelkundige ingrepen moeten ondergaan. Dewerken zijn reeds begonnen en de opening is geplandvoor het eerste trimester van 2006.

De polikliniek te Lantin opende in mei haar deuren voorde andere gevangenissen. Gedetineerden van alleandere gevangenissen worden er opgevangen ingevalzij moeten worden onderzocht.

Op 12 december 2005 werd overigens een koninklijkbesluit bekendgemaakt dat de samenstelling,bevoegdheden en werking van de PenitentiaireGezondheidsraad regelt.`

Forum over herstelrecht te Gent

Op 1 december 2005 organiseerden de Nederlandstaligeherstelconsulenten te Gent een forum over herstelrechtin het gevangeniswezen, na een gelijksoortig initiatiefvan hun Franstalige collega’s.

Dit forum had tot doel de ontwikkelingen en verwezen-lijkingen van de laatste vijf jaar op een rij te zetten,alsook op zoek te gaan naar nieuwe prioriteiten en vor-

deringen met het oog op een optimale integratie vanhet herstelrecht in het strafrechtstelsel.

Ministeriële omzendbrief nr. 1780 van 23 december 2005 betreffende de veiligheidsmaatregelen die van toepassingzijn op het transport van een gedetineerdenaar het hospitaal, gedurende een dokters-consult, gedurende een hospitalisatie

De omzendbrief strekt tot bepaling van de algemenebeginselen van toepassing op de veiligheidsmaatrege-len die vereist zijn om ontsnappingen en incidenten tevoorkomen in geval van transport van een gedetineerdenaar het hospitaal, gedurende een doktersconsult ofgedurende een hospitalisatie.

Het betreft inzonderheid het gebruik van hand- envoetboeien, de visuele controle tijdens consulta-ties, het recht op bezoek aan de gedetineerde diein het ziekenhuis verblijft, enz.

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 33

Page 34: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

34

Stressteams

Naar aanleiding van het sociaal akkoord van 22 decem-ber 2004 werd beslist in alle strafinrichtingen een proce-dure te organiseren ter ondersteuning van personeels-leden die tijdens hun werk het slachtoffer worden vanincidenten. Deze procedure voorziet in de oprichtingvan lokale steunteams, samengesteld uit vrijwilligersonder het personeel.

In maart 2005 werd een centrale stuurgroep opgericht.Deze werd belast met het bepalen van de opvangproce-dure en het toezicht erop, alsook met de concreteoprichting van de teams. Er werd tevens voorzien in cri-teria voor de samenstelling en selectie van de leden vande lokale teams, de voorbereiding van de opleiding voorteamleden en regels omtrent hoe moet worden omge-gaan met incidenten. Teneinde te komen tot een modeldat strookt met de praktijk, was de herstelcoördinatri-ces gevraagd multidisciplinaire regionale werkgroepen(een Nederlandstalige en een Franstalige) op te richten.Hun rol bestaat erin de stuurgroep te helpen bij zijnopdracht en een link te leggen tussen de strafinrichtin-gen en het centraal bestuur.

Operationalisering en verbetering van de applicatie SIPAR

In 2005 was SIPAR voor het eerst operationeel in alle jus-titiehuizen. Eind 2004 en in de loop van 2005 werden dejustitiehuizen via richtlijnen ingelicht over het vademe-cum en de instructiehandleiding om ervoor te zorgendat alle gebruikers in de dagelijkse praktijk met SIPARkunnen werken.

De mandaten worden doeltreffend beheerd, de admi-nistratieve follow-up wordt vergemakkelijkt, het beheervan de justitiehuizen wordt verbeterd en de statistiekenworden realtime beheerd.

Wet van 22 juni 2005 tot invoering van eenaantal bepalingen inzake de bemiddeling in de Voorafgaande Titel van het Wetboekvan strafvordering en in het Wetboek vanstrafvordering

Deze wet biedt personen die een rechtstreeks belanghebben bij een gerechtelijke procedure de mogelijkheidonder bepaalde voorwaarden een beroep te doen opbemiddeling. Het is de bedoeling de rechtstreekse com-municatie tussen de partijen die dat wensen te verge-makkelijken om te komen tot een akkoord omtrent deregels en voorwaarden voor herstel.

Bij het opstellen van de wet werd in aanzienlijke materekening gehouden met de resultaten van proefpro-jecten die de FOD Justitie sedert de jaren negentigsubsidieert. Deze wet is overigens het resultaat vande grondige gedachtewisseling van een werkgroepwaaraan medewerkers van de justitiehuizen hebbendeelgenomen.

Video over herstelrecht

Een werkgroep heeft samen met een productiehuisgewerkt aan de realisatie van een video over herstel-recht. Dit uniek document is bestemd voor gedetineer-den en personeelsleden van strafinrichtingen om dezedoelgroepen te informeren en hen bewust te makenvan het herstelrecht. Het zal worden gebruikt bij deopleiding van personeel en in speciaal voor gedetineer-den georganiseerde praatgroepen. Voor het personeelvan de strafinrichtingen moet dit hulpmiddel eenmogelijkheid zijn om de meerwaarde van herstelgerichtwerk te onderzoeken en hun handelwijze in die zin aante passen. Voor de gedetineerden zelf moeten de videoen begeleidende uitleg duidelijk maken wat de achter-liggende intenties van het herstelrecht zijn en ervoorzorgen dat hun bewustwording van en verantwoorde-lijkheidszin voor de gevolgen van hun daden en wijzevan herstel worden aangescherpt.

DG-EPM Layout-NL-28-35 14/07/06 15:59 Page 34

Page 35: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

35

F o c u s

Elk van deze prioriteiten wordt onderzocht in eenspeciaal daartoe opgerichte werkgroep. Alle groe-pen bestaan uit veldactoren (directeuren, peniten-tiaire beambten, leden van de PSD’s, leden van hetcentraal bestuur, enz.). Hun maximale medewer-king is onmisbaar omdat hun deskundigheid eennoodzakelijke meerwaarde vormt en omdat doorhen bij dit werk te betrekken de thans waargeno-men onrust of weerstand zou moeten verdwijnen.

Tevens werd een stuurgroep met de kernactorengevormd om het proces te ondersteunen en te volgen.

De vergaderingen van de werkgroepen gingen in2005 van start. Eind dat jaar is een tussentijds verslag ingediend.

Op grond van deze stand van zaken werden ver-scheidene prioriteiten bepaald:� orde, veiligheid, dwangmiddelen en tucht; � opstelling van huishoudelijke reglementen; � voorbereiding van de oprichting van overlegorga-

nen; � detentieplan en voorafgaande onderzoeksfase; � opleiding en voorlichting van het personeel; � ontwikkeling van mechanismen om de doeltref-

fendheid te meten en te controleren.

Implementatie van de basiswet betreffende het gevangeniswezen en

de rechtspositie van gedetineerden

De implementatie van een zo belangrijke en impo-sante wet (180 artikelen) vormt een proces vanlange duur dat belangrijke investeringen vergt,zowel inzake personeel als inzake infrastructuur. Erwerd een stand van zaken opgemaakt teneinde tebepalen in welke mate de gevangenissen reeds instaat zijn de basiswet ten uitvoer te leggen en inwelke mate investeringen noodzakelijk zijn.

DG-EPM Layout-NL-28-35 17/07/06 13:33 Page 35

Page 36: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

SD Budget en Beheerscontrole

36

SD Budget en SD Budget en BeheerscontroleBeheerscontrole

Opdrachten

De stafdienst Budget en Beheerscontrole is bevoegdvoor planning, follow-up en evaluatie van de begro-ting voor de gehele FOD Justitie.

Hij superviseert de financiële stromen en alles watverband houdt met het financieel beheer van de FOD.Om de beheerscontrole te ondersteunen en gemak-kelijker te maken, onderzoekt deze stafdienst of degebruikte financiële middelen overeenstemmen methet operationeel plan. Hij onderzoekt tevens devoortgang van de projecten die ten uitvoer wordengelegd.

Deze dienst voert eveneens een primordiale taak uit ophet vlak van logistiek. Hij is belast met de uitwerking vaneen gemeenschappelijke en coherente aankooppolitiekvoor de ganse FOD. Dit omvat het opstellen van gestan-daardiseerde lastenboeken en het opstellen vangemeenschappelijke aankoopdossiers voor de ganseFOD. Ten slotte fungeert deze dienst als enig contact-punt zowel op het vlak van logistiek als voor het beheervan de infrastructuur van de FOD.

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:11 Page 36

Page 37: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

37

SD Budget en BeheerscontroleSD Budget en Beheerscontrole

Vastleggingen/Opvolging betalingen

Buitengewone rekenplichtigen

Gewone rekenplichtigen

Vereffeningen

Ordonnanceringen

Materieel

Infra

- Aankooppolitiek + onderhoudspolitiek (incl. forum overheidsopdrachten en secrt. duurzame ontwik- keling)- Behoeftebepaling- Standaard lastenboeken- Gemeenschappelijke con- tracten voor de FOD

- SLA Regie der Gebouwen

- Politiek en planning

- Forum Infra

Verwervingen

Directiesecretariaat

Gebouwenbeheer

Vereffening

Beheersinformatie

Logistiek beleidFOD

LogistiekeondersteuningCentr. Adm.

Begroting

B & BDirecteur Stafdienst

Beheerscontroleen reglementering

Logistiek

Opmaak enopvolging begroting

Uitvoering begroting Geschillen, subsidies,reglementering

Interne controleen beheerscontrole

Secretariaat B & B

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:11 Page 37

Page 38: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

SD Budget en Beheerscontrole

38

In 2005 is het budget voor de volgende posten aan-zienlijk verhoogd: � de kredieten voor de dienst Voogdij over niet-begelei-

de minderjarige vreemdelingen, die operationeel issedert 1 mei 2004, werden in 2005 verhoogd met 85,7 %. Zulks teneinde rekening te houden met de ver-hoging van het aantal niet-begeleide minderjarigen,maar ook om de uitgaven voor een volledig jaar teboeken;

� wat de strafinrichtingen betreft, werden de kredie-ten voor de wedden verhoogd met 22 miljoeneuro. De toepassing van het sociaal akkoord, deopening van de gevangenis te Hasselt en de uit-

breiding van de personeelsformatie van de gevan-genis te Antwerpen zijn in deze kredieten in aan-merking genomen;

� de Veiligheid van de Staat kreeg extra middelen.Deze middelen zijn bedoeld om de personeels-sterkte van de met de bestrijding van extremismebelaste diensten te verhogen, het informaticabe-heer te moderniseren en de veiligheid van degebouwen te verbeteren;

� de personeelskredieten voor de Rechterlijke Ordewerden verhoogd met meer dan 29 miljoen euro;

� de investeringskredieten voor de informatica van deRechterlijke Orde zijn met 47,3% gestegen, teneindede modernisering ervan voort te zetten in 2005.

De rekeningen voor de behandeling van geïnterneer-den in psychiatrische instellingen, die vroeger tenlaste van de FOD Justitie kwamen, werden vanaf 2005door het RIZIV betaald. Aldus is een bedrag van meerdan 37,5 miljoen euro uit het budget van de FOD kun-nen worden geschrapt.

Nieuwe items die moeten worden vermeld, zijn deEuthanasiecommissie, het Nationaal Forum voorSlachtofferbeleid, de Federale Bemiddelingscommissieen de Commissie voor de Hervorming van het SociaalStrafrecht.

Ordonnanceringskredieten 2005 (in miljoen euro) – Initiële begroting

2003 2004 2005

Algemene begrotingvan de FOD Justitie

1 186,3 1 274,9 1 367,6

DG Rechterlijke OrdeWaarvan personeel

664,1491,6

692,6530,9

782,8560,9

DG Uitvoering van Straffen en MaatregelenWaarvan personeel

323,4236,4

373,8278,2

363,6298,7

Activiteiten

Budget

Op het vlak van begroting wordt het jaar gekenmerktdoor twee belangrijke activiteiten: de begrotings-controle (februari – maart) met betrekking tot hetlopende jaar en het opmaken van de begroting (april– september) voor het volgende jaar.

Voor 2005 bedroeg de initiële begroting 1 367,6 mil-joen euro. In vergelijking met 2004 is dit een verho-ging van 7,4%.

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:11 Page 38

Page 39: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Ook nieuw zijn de kredieten ingeschreven om dewedden van de imams te betalen. Deze kredietenwerden ingeschreven volgens het geplande tijdsche-ma voor de erkenning van de moskeeën door degewesten.

Na de begrotingscontrole werd het bedrag van debegroting aangepast tot 1 377,76 miljoen euro voor2005.Enkele van de posten die een aanzienlijke brutoverho-ging hebben gekregen bij de begrotingscontrole zijn:� de toelagen voor de financiering van een extern

zorgcircuit voor de behandeling, de verzorging enbegeleiding van medium security geïnterneerden(4,9 miljoen euro);

� de werkingsuitgaven van de strafinrichtingen (2,4miljoen euro);

� de betaling van vergoedingen aan slachtoffers vanopzettelijke gewelddaden (2 miljoen euro);

� de uitgaven voor de aankoop van duurzame roe-rende goederen, met uitzondering van informaticavoor de Rechterlijke Organisatie (1,6 miljoen euro);

� de werkingsuitgaven voor de Rechterlijke Organisa-tie (1,6 miljoen euro);

39

� de wedden van het gevangenispersoneel (1,3 mil-joen euro);

� de erelonen van de dokters en verpleegkundigenvoor medische en paramedische zorgen aan gede-tineerden (1,4 miljoen euro);

� de gerechtskosten (1,2 miljoen euro); � de totale uitgaven van de Kansspelcommissie (1 mil-

joen euro).

Deze verhogingen werden verkregen door aanvul-lende kredieten of door compensaties binnen de ini-tiële begroting.

Nieuwe applicatie betreffende de raadpleging van de uitvoering van de begroting en de betalingen

In 2005 heeft de stafdienst Budget en Beheerscontro-le met de hulp van het CIV een nieuwe intranetappli-catie gecreëerd aan de hand waarvan personen dietoegang ertoe hebben de toestand van het budgeten van de betalingen kunnen raadplegen.

SD Budget en Beheerscontrole

Deze applicatie moest interactief en gebruiksvrien-delijk zijn, maar tevens de mogelijkheid bieden ver-schillende soorten databanken onderling te verbin-den. Dankzij deze applicatie kunnen de gegevenswaarover de cel Uitvoering van de Begroting en decel Interne Controle beschikten immers samen wor-den geraadpleegd.

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:12 Page 39

Page 40: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

40

Het stijgende aantal vragen om informatie over detoestand van het budget vanwege personen buitende dienst maakte deze applicatie noodzakelijk. Deaan deze personen verstrekte inlichtingen warenevenwel weinig gebruiksvriendelijk omdat zij geba-seerd waren op tamelijk oude software.

In 2005 vonden verscheidene vergaderingen plaats omna te denken over de vorm van deze nieuwe applicatie,die makkelijk toegankelijk moest zijn en geen bijzonde-re gebruiksvaardigheden mocht vereisen.

Het nieuwe product was naast de personeelsledenvan de stafdienst Budget en Beheerscontrole, inzon-derheid bestemd voor de personen aangewezenvoor de nieuwe functie van begrotingscorrespon-dent van het departement.

Zodra de applicatie klaar was, werd zij tijdens een“account review meeting” voorgesteld aan degebruikers. Het programma werd enthousiast ont-haald, zodat het kon worden gevalideerd.

In 2005 moest de dienst Logistiek eveneens de ver-huizing regelen van de dienst Opleiding RechterlijkeOrde, waarvan de kantoren en opleidingszalen zich inhet Résidence Palacegebouw bevonden.

De stafdienst Budget en Beheerscontrole in cijfers

Vastleggingen van kredietenDe vastlegging van kredieten is de verbintenis aange-gaan door het departement waardoor rechten enverplichtingen ten laste van de begroting ontstaan.De vastlegging wordt ingeschreven zodat een begro-tingskrediet wordt geblokkeerd ten belope van dieverbintenis.

In 2005 werden 1 987 vastleggingen van kredieten uit-gevoerd, onderverdeeld in 1 452 specifieke vastleg-gingen en 535 provisionele vastleggingen.Rekening houdend met de wedden werd in 2005 eentotaalbedrag van ongeveer 1 431,2 miljoen euro vast-gelegd.

SD Budget en Beheerscontrole

Logistiek

In 2005 moest de dienst Logistiek onder meer zorgenvoor belangrijke verhuizingen van diensten.

De interne reorganisatie van het centraal bestuur en deuitbreiding van de diensten ervan noopten niet alleentot het herzien van de vestiging in de verschillendegebouwen van het bestuur, maar ook tot het zoekenvan extra ruimte voor de nieuwe personeelsleden.

Dit probleem betrof in het bijzonder het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelenomdat het reeds verscheidene jaren ruimtes vroegdie passender zijn voor zijn werkzaamheden; degebruikte ruimtes waren te klein geworden voorsommige diensten die meer personeel haddengekregen.

Zodra de nieuwe locatie voor dit directoraat-generaalgekozen was, moest worden nagedacht over de inde-ling van alle nieuwe ruimtes en nieuwe installatiesvoor het computer- en telefoonnetwerk.

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:12 Page 40

Page 41: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

41

SD Budget en Beheerscontrole

Vereffeningen

In 2005 werden in totaal 239 035 betalingen (allerleischuldvorderingen) verricht.

Ordonnanceringen

De ordonnancering bestaat in het uitgeven van hetbetalingsmandaat en het betalingsbevel van de vast-leggingen van kredieten.In 2005 werden 4 029 betaalopdrachten uitgevoerd,voor een totaalbedrag van 1 291,5 miljoen euro.

Subsidies

In 2005 heeft de stafdienst 11 koninklijke besluiten en16 ministeriële besluiten inzake subsidies opgesteld.Die subsidies zullen in 2006 worden gecontroleerd.De dienst heeft eveneens de verdeling van de subsi-dies over 2005 berekend en de subsidies gecontro-

leerd voor 2004 toegekend aan de 28 commissies voorjuridische bijstand die juridische eerstelijnsbijstandverlenen.

Overheidsopdrachten

In 2005 werden 1 908 dossiers inzake overheidsop-drachten onderworpen aan de administratieve enbegrotingscontrole.

Inkomstenfiches en btw-fiches

In de periode maart-april 2005 werden 25 448 fiscalefiches opgemaakt, te weten 20 445 inkomstenfichesen 5 003 btw-fiches. Een exemplaar ervan wordt aande belastingplichtige en een ander aan de bevoegdefiscale administratie bezorgd.

SE-Budetgest-36-41-NL 14/07/06 16:12 Page 41

Page 42: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Opdrachten

De Stafdienst Personeel en Organisatie (P&O) is verant-woordelijk voor het hr-management en de organisatie-ontwikkeling in de federale overheidsdienst. De voor-naamste opdracht van de Stafdienst P&O bestaat erinte streven naar optimale efficiëntie en prestaties vooriedere medewerker en voor de organisatie als geheel.In dit verband kan in de eerste plaats worden gedachtaan de planning en werving van de met het oog op dedoelstellingen van de organisatie nodige personelemiddelen, alsook aan de totstandbrenging van levens-kwaliteit op het werk via efficiënt personeelsmanage-ment, een aantrekkelijk loonbeleid, kennisbeheer en -ontwikkeling en een heus welzijnsbeleid.

42

Stafdienst Personeel en OrganisatieStafdienst Personeel en Organisatie

In die context voert de Stafdienst P&O een permanen-te dialoog met de sociale partners :� De dienst P&O van de centrale diensten, die wordt

geleid door de directeur P&O, is belast met het competentiemanagement van de ambtenaren vanhet centraal bestuur, van de leden van de CelBeleidsvoorbereiding van de minister van Justitie,van het personeel van het Belgisch Staatsblad, vanhet personeel van het Nationaal Instituut voorCriminalistiek en Criminologie (NICC), van de perso-neelsleden van de buitendiensten van de Veiligheidvan de Staat en van de leden van de onafhankelijkecommissies ingesteld bij de Federale OverheidsdienstJustitie.

� De dienst P&O van het directoraat-generaalRechterlijke Organisatie is bevoegd voor de magis-traten en het administratief personeel van de griffiesen parketten. De dienst valt onder de directeur-generaal Rechterlijke Organisatie.

� De dienst P&O van het directoraat-generaalUitvoering van Straffen en Maatregelen is belast methet beheer van het personeel van de justitiehuizenen strafinrichtingen en valt onder het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen.

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 42

Page 43: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

43

Stafdienst Personeel en Organisatie

Cel Personeelsplanning en -beheer

Cel Competentiemanagement�

Cel Welzijn

Cel Organisatie ontwikkeling

Cel Interne communicatie

Cel Sociaal OverlegCel Kennismanagement Cel Personeelsplanning

Cel ExpertiseCel Competentiemanagement Sociale Dienst

DirectiePersoneel

StafdienstPersoneel & Organisatie

DienstOrganisatie & Kwaliteit

P & O - dienstCentrale Administratie

Correspondenten

Dienst Competentie-management en

Kennismanagement

DienstPersoneelsplanning

en Expertisee

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 43

Page 44: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

44

Activiteiten

Dienst Competentiemanagement en Kennismanagement

a/ Globaal ontwikkelingsplan van de FOD JustitieIn 2005 werden het globaal ontwikkelingsplan en debijbehorende werkinstrumenten in de FOD Justitieingevoerd als beheersinstrumenten voor het geïnte-greerde en strategische ontwikkelingsbeleid tenein-de de managementplannen op strategisch vlak teondersteunen.

Dit concept zal leiden tot :� een betere transparantie van het opleidings- en

ontwikkelingsbeleid;� een verbetering van de planning, follow-up en eva-

luatie van de ontwikkelingsacties� de opstelling van een gestructureerd document,

dat in het netwerk opleiding en ontwikkeling enhet Directiecomité moet worden besproken;

� een betere communicatie ten aanzien van de klantmet betrekking tot de hem geboden prioriteitenen mogelijkheden.

Het team van de Dienst Competentiemanagement enKennismanagement in de Stafdienst P&O (centraal

niveau) zorgt voor de ontwikkeling van werkconceptenen -instrumenten, de kwalitatieve follow-up en contro-le van ontwikkelingsacties, een ondersteuning via eenbreed methodologisch aanbod, de ontwikkeling vaneen deskundigennetwerk en de individuele consultancyvan opleidingsverantwoordelijken en contactpersonenmet betrekking tot opleiding. Bovendien coördineerthet alle transversale projecten, i.e. de in verschillendediensten of in alle diensten van de FOD Justitie gevoer-de ontwikkelingsacties.

De opleidingsverantwoordelijken van de FOD Justitie(gedecentraliseerd niveau) analyseren – ieder voor dedienst waarvoor hij verantwoordelijk is – de behoeftenop grond van de competenties die moeten worden ont-wikkeld. Op basis hiervan ontwikkelen zij acties die in hetontwikkelingsplan van hun dienst worden opgenomenen daarna worden overgenomen in het globaal ontwik-kelingsplan van de FOD Justitie. Zij formuleren overigensadviezen inzake ontwikkeling ten behoeve van de func-tionele chefs en hun medewerkers.

Het globaal ontwikkelingsplan 2005 van de FOD Justitie,waarvan de gevolgen voor de begroting ongeveer 2,4miljoen euro bedragen, werd in maart 2005 door hetDirectiecomité goedgekeurd en omvat strategischeontwikkelingsacties, ontwikkelingsacties die erop

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 44

Page 45: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

45

gericht zijn de generieke competenties te ondersteu-nen en acties in verband met competenties die eropgericht zijn specifieke competenties te ondersteunen.De meeste ontwikkelingsacties zijn reeds uitgevoerd,worden thans uitgevoerd of zijn gepland voor dekomende maanden.

b/ Collectieve onthaaldagen in de FOD JustitieTweemaal per jaar nodigt de voorzitter van hetDirectiecomité de nieuwe medewerkers van de FODJustitie uit voor een onthaaldag.

De doelstellingen van deze onthaaldag bestaan erin:� de nieuwe medewerkers hartelijk te ontvangen;� hen op de hoogte te brengen van de doelstellingen

die wij in de FOD Justitie willen bereiken, van de wijzewaarop wij deze willen verwezenlijken en van de bij-drage van de verschillende medewerkers;

� een kort overzicht te geven van de directoraten-generaal: het belang ervan, hun voornaamste dien-sten, ...;

� de meeste vragen te beantwoorden;� informatie te geven met betrekking tot de ontwikkel-

cirkels;� het aanbod van de verschillende vakbondspartners

kenbaar te maken;

� door middel van verschillende infostands inlichtingente verstrekken over de voornaamste diensten (steedsin het kader van een eerste onthaal) en over de ver-schillende vakorganisaties.

In 2005 werd het concept collectief onthaal funda-menteel gewijzigd en de onthaalsessies werdendynamischer gemaakt teneinde de nieuwe mede-werkers nog beter te informeren.

Door middel van een vragenlijst met vaste vragenen de mogelijkheid het antwoord met suggestiesaan te vullen, worden de nieuwe medewerkersvooraf ondervraagd over de onderwerpen en vra-gen waarvan zij wensen dat deze tijdens hun ont-haaldag aan bod komen.

Deze onderwerpen en vragen vormen de leidraaden de respectieve sprekers gaan daarop in: devoorzitter van het Directiecomité, de verschillen-de directeuren-generaal en de directeur van deStafdienst Personeel en Organisatie.

Er wordt tevens voorzien in simultaanvertalingopdat iedereen de uiteenzettingen in zijn moeder-taal kan volgen.

Na de uiteenzetting kunnen de nieuwe medewerkersnaar de zaal met de verschillende infostands gaan, waariedereen vrij inlichtingen kan inwinnen. Aan deze info-stands worden verschillende belangrijke diensten voor-gesteld in het kader van een eerste onthaal: de socialedienst, de interne dienst voor preventie en bescher-ming op het werk, de personeelsdienst, de ontwikkelcir-kels, de dienst opleiding en ontwikkeling en de verschil-lende vakorganisaties.

Na de voorstellingen en het bezoek aan de verschil-lende infostands worden aan de nieuwe medewer-kers broodjes en een drankje aangeboden.

Uit de evaluaties van de onthaaldagen 2005 blijkt datdit gemoderniseerde concept – met meer interactieen dynamiek – de nieuwe medewerkers zonder meerbevalt.

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 45

Page 46: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

46

Dienst Personeelsplanning en Expertise

a/ Personeelsplanning Zie Focus.

b/ Onze “Open Bedrijvendag”Op zondag 2 oktober 2005 nam onze FOD deel aande door Selor georganiseerde Open Bedrijvendag.

Het succes van de jobbeurs Talent@Public in 2004 werdontegenzeglijk geëvenaard in 2005 aangezien de bezoe-kers massaal kwamen, wat nogmaals bewijst dat er vooreen job bij de overheid geen gebrek aan belangstellingis, wel integendeel. Tijdens deze dag was de communicatie opgebouwdrond twee centrale thema’s: de selectieproceduresen de jobbeurs. De bezoekers konden zich recht-streeks tot Selor en tot een dertigtal andere aanwe-zige werkgevers wenden met vragen over de loop-baan- en opleidingsmogelijkheden en de talrijkevoordelen die een job bij de overheid biedt.

“Nieuwe generatie” selectieOp de gelijkvloerse verdieping kon een aandachtigpubliek via demonstraties en simulaties kennismakenmet alle fases van het selectieproces. Tijdens dezeeditie werd in het bijzonder aandacht besteed aan

het gelijkekansenbeleid van de overheid. De geïnte-resseerden konden zelfs toekomstgericht handelenen hun cv rechtstreeks invoeren in de gegevensbankvoor contractuelen (eRecruiting) of zich ook kandi-daat stellen voor een statutaire functie.

Een jobbeurs om een betere kijk te krijgenOp de mezzanine konden de overheidsdiensten zich aande bezoekers voorstellen via een jobbeurs. De overheidis immers een nog al te vaak miskende werkgever. DeFederale Overheidsdienst Justitie en de andere FOD’sstelden zich bijgevolg ten doel dat te veranderen en tezorgen voor onderling verschillende presentaties ten-einde het publiek duidelijk te laten zien wat elk departe-ment kenmerkt en aldus kennis te laten maken met deverschillende opdrachten van onze FOD en de uit te

oefenen functies. Er moet worden onderstreept dat detoekomstige stagiairs en de studenten tevens tal vanvragen hebben gesteld met betrekking tot de huidigeof toekomstige wervingsmogelijkheden.

Gedeelde tevredenheidDe Open Bedrijvendag heeft de FOD Justitie demogelijkheid geboden zich voor te stellen als eenaantrekkelijke werkgever aan een zeer gevarieerdpubliek. Deze nieuwsgierige, enthousiaste en onmis-kenbaar geïnteresseerde bezoekers wensten somsenkel Justitie beter te leren kennen. Onze FOD is eenactieve werkgever en bood de kandidaten dan ook demogelijkheid hun cv te overhandigen en zich in teschrijven in onze gegevensbank voor betrekkingen inde Rechterlijke Orde (griffies en parketten).

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 46

Page 47: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

47

c/ Jobdag te Luik bevestigt de trendOnze FOD nam op 20 december 2005 deel aan de job-beurs georganiseerd door de rechtsfaculteit van deUniversiteit Luik. In het kasteel van Colonster, eenindrukwekkend bijgebouw van de ULg, toonden ver-schillende tientallen studenten in de rechten duide-lijk hun belangstelling voor de FOD Justitie door tal-rijke vragen te stellen aan de leden van ons team.Daarbij hadden zij natuurlijk een loopbaan bij deoverheid in gedachten, die vaak als “aantrekkelijker”werd omschreven.

Dienst Organisatie en Kwaliteit

In 2005 werd het organigram van de Stafdienst P&O aan-gepast en uitgebreid zoals in de resultaten van deBusiness Process Reengineering (BPR) was gepland.Bijgevolg werd een aantal nieuwe diensten opgericht enwerden nieuwe medewerkers in dienst genomen ten-einde in de behoeften ervan te voorzien. Hoewel de cel-len Organisatieontwikkeling, Welzijn en Sociaal Overlegde meest recente cellen van al deze diensten zijn, heb-ben ook zij het voorbije jaar reeds veel werk verricht.

a/ Cel OrganisatieontwikkelingDe cel Organisatieontwikkeling hield zich onmiddellijkbezig met de begeleiding en implementatie van de ver-schillende verbeterprojecten van de BPR Just-in-Time.Deze cel verstrekt bovendien hulp en advies in het kadervan de implementatie van de BPR’s van de justitiehuizenen het Belgisch Staatsblad. Zij werkt tevens mee aan deontwikkeling van de portaalsite van de psychosocialedienst en stelt alles in het werk om zo goed mogelijk tecommuniceren over de werking van de BPR Just-in-Time door te zorgen voor de nodige openbaarheid. Zokwam er eind 2005 een nieuwsbrief over de verbeter-projecten. Het betreft een elektronische nieuwsbrief dieertoe strekt de medewerkers van de FOD Justitie doel-treffender en sneller in te lichten.

b/ Cel Interne CommunicatieIn de loop van 2005 heeft de cel Interne Communicatieverschillende acties gecoördineerd en ondersteund.Het betrof acties die in de lijn lagen van het strategischplan, zoals:� de update en ontwikkeling van het intranet (nieuwe

rubriek P&O);� de informatie over verschillende projecten, zoals de

ontwikkelcirkels;� de organisatie van evenementen, zoals de BPR-dag.

Deze cel zag in 2005 uiteraard eveneens erop toe dat demedewerkers van de FOD Justitie op voldoende en doel-treffende wijze werden geïnformeerd via Just News, deFlash-Info’s en andere communicatiekanalen.

c/ Cel WelzijnDe werkgever is voortaan verplicht erop toe te ziendat het welzijn van alle werknemers op het werkwordt gewaarborgd. Daarom werd de cel Welzijnopgericht teneinde de arbeidsomstandigheden teverbeteren, de risico’s van ongevallen te bestrijden,de veiligheid te waarborgen en op de gezondheidvan de medewerkers te letten. Deze cel is meer in hetbijzonder ermee belast het psychosociale aspect vande ambtenaar in zijn omgeving te onderzoeken. In2005 onderzocht deze nieuwe cel onder andere hetantirookbeleid en nam zij deel aan een uitgebreidestudie over geweld en pesterijen en ongewenst sek-sueel gedrag op het werk. Daarnaast werd samenmet de cel Duurzame Ontwikkeling nagedacht overhet woon-werkverkeer en een rationeel energie-,water- en papierverbruik op het werk. Ten slotteonderzocht zij samen met MEDEX – de arbeidsge-neeskundige dienst van de FOD Volksgezondheid –de contractuele bepalingen van het dienstenaanbod.

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 47

Page 48: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

48

d/ Cel Sociaal OverlegIn het voorbije jaar heeft deze cel zich nuttig gemaaktbij de organisatie van het secretariaat voor het sociaaloverleg, alsook bij het opstellen en aanpassen van denotulen van de verschillende vergaderingen van hetHoog Overlegcomité, deSectorcomités en hetBasisoverlegcomité van het centraal bestuur. De celSociaal Overleg is bovendien een aanspreekpunt gewor-den voor alle medewerkers die juridische vragen heb-ben over het vakbondsstatuut.

e/ Sociale dienstDe Sociale dienst heeft zich ook in 2005 ingezet om allepersoneelsleden die om financiële, morele of anderesteun hebben gevraagd op optimale wijze te helpen.Dankzij een doeltreffend beheer en een verhoogd bud-get is de sociale dienst erin geslaagd het stelsel van deopleidingscheques te behouden en een studieleningtoe te kennen aan een groter aantal medewerkers diestuderende kinderen hebben.

In 2005 stelde de Sociale dienst tevens alles in het werkom de belangen van de personeelsleden te verdedigenna de beslissing van de FOD P&O om de hospitalisatiever-zekering aan een andere verzekeringsmaatschappij toete vertrouwen.

Het aantal personeelsleden dat een beroep doet opdeze dienst is in vergelijking met vorige jaren nog geste-gen en de jaarlijks georganiseerde kinderopvang kentsteeds meer succes. De Sociale dienst heeft bijgevolgallesbehalve stilgezeten.

P&O-dienst van centrale diensten

Integratie van de personeelsdienst van het NICC ende personeelsdienst van de Veiligheid van de Staat De personeelsdossiers van de buitendiensten vande Veiligheid van de Staat en van het NationaalInstituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC)worden sedert 22 juni 2005 door de dienst P&O vande centrale diensten beheerd. Deze overhevelingvan bevoegdheden strekt ertoe het beheer van allepersoneelsdossiers van de centrale diensten te ver-eenvoudigen en te centraliseren.

Hervorming van de Veiligheid van de StaatIn juni 2005 werd een werkgroep opgericht diebestaat uit vertegenwoordigers van de FODJustitie, de FOD P&O en de Veiligheid van de Staat.Deze heeft tot doel het statuut van de personeels-leden van de buitendiensten van de Veiligheid vande Staat te hervormen en te herwaarderen. Ditwerk omvat inzonderheid de invoering van eennieuw administratief en geldelijk statuut, een vak-bondsstatuut, een gedragscode evenals de oprich-ting van een opleidingscentrum.

SE-P&O Layout-42-49 14/07/06 16:04 Page 48

Page 49: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

49

In 2005 werden bijgevolg een aantal projecten gelan-ceerd om de prestaties van onze organisatie te ver-beteren. De invoering van een moderne en flexibelevorm van personeelsplanning, met een zekere speel-ruimte voor aanpassing en ontwikkeling, vormt eenvan deze verbeterprojecten van de Business ProcessReengineering Just-in-Time.

Voor meer uitleg: Danielle Gheude, projectleidster.

Wat is personeelsplanning?Personeelsplanning is een manier om de medewer-kers van een organisatie in kaart te brengen en tege-lijk in te schatten hoeveel medewerkers er in de toe-komst nodig zullen zijn om bepaalde doelstellingente realiseren. We mogen ons niet blindstaren op hoede personeelsbezetting er momenteel uitziet, wemoeten ons ook afvragen hoe we ervoor kunnenzorgen dat de geschikte medewerkers met de juistekennis en vaardigheden altijd op het passendemoment aan het werk zijn.

Hoe gaat zo’n personeelsplanning in zijn werk?Eerst en vooral wordt er een personeelsplan opge-maakt. Dat gebeurt telkens op 1 december, het beginvan het begrotingsjaar. Zo’n personeelsplan bestaatuit drie verschillende documenten.

Ten eerste is er de personeelsinventaris. Dat is eenlijst die laat zien hoeveel medewerkers de FODJustitie precies telt, welke functie ze hebben en hoe-

veel ze de FOD de komende twee jaar zullen kosten.Ten tweede is er een tabel die de evolutie van de per-soneelsbezetting weergeeft. In dit document wordtde personeelsbezetting op 1 december afgezettegen de personeelsbezetting die we graag zoudenhebben op 30 november, het eind van het begro-tingsjaar.

Het derde document, ten slotte, is het actieplan. Hetactieplan gaat dieper in op de verschillende stappendie moeten worden genomen om het komende jaarover de ideale personeelsbezetting te beschikken.Op deze tabel kun je dan ook heel precies zien hoe-veel vaste en tijdelijke medewerkers zullen wordenaangeworven, alsook hoeveel medewerkers promo-tie zullen krijgen.

Eenmaal deze documenten opgesteld zijn, moetenze nog worden goedgekeurd. Daarna kunnen wemet de uitvoering en de opvolging van het perso-neelsplan beginnen.

In welk opzicht is een personeelsplan beter dan hetoude systeem?Personeelsplanning is gewoonweg veel flexibelerdan het oude systeem. In een personeelsplan staatniet onomstotelijk vast op hoeveel medewerkers eenorganisatie recht heeft. Een personeelsplan wordtnamelijk uitgedrukt in voltijdse equivalenten en dielaten ruimte voor aanpassing en ontwikkeling.Iemand die voltijds werkt, bezet één voltijds equiva-

lent (1 VTE), maar iemand die halftijds werkt, bezetslechts een half voltijds equivalent (0,5 VTE). Datbetekent dat een personeelsplan toelaat om debezetting van een organisatie te wijzigen: eenmedewerker die voltijds werkt, kan bijvoorbeeldvervangen worden door twee medewerkers diehalftijds werken, of andersom.

Het budget dat we bij het begin van het begrotings-jaar krijgen toegewezen, de zogenaamde drie enve-loppes, laat tegenwoordig trouwens ook wat spe-ling toe. Met deze drie enveloppes moet natuurlijkeerst en vooral het personeel worden betaald, maarmet wat er dan nog overblijft (de budgettairemarge) kunnen makkelijk tijdelijke medewerkersworden aangeworven.

Wanneer wordt dit personeelsplan ingevoerd?Op 1 december 2003 en 1 december 2004 werden alvoorzichtige stappen gezet door inventarissen vanhet personeel op te maken. Dit jaar wil de FODJustitie met een volledige personeelsplanning vanstart gaan.

De opmaak van de personeelsinventaris wordt in2006 trouwens voor het eerst volledig geautomati-seerd. Tevoren gebeurde dat nog handmatig, maardaar kroop gewoon te veel tijd en energie in.

F o c u sPersoneelsplanning

SE-P&O Layout-42-49 17/07/06 13:28 Page 49

Page 50: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Opdrachten

De stafdienst ICT ondersteunt alle werkzaamhedenvan de FOD Justitie en de Rechterlijke Orde door mid-del van het beheer en de ontwikkeling van eenmodern en goed presterend informaticaplatform.

De dienst verschaft klantgerichte diensten en ont-wikkelt en implementeert aldus de IT-processen enapplicaties nodig om de doelstellingen van de FODJustitie te verwezenlijken, in samenwerking metandere overheidsdiensten en diverse organisaties.

50

Stafdienst ICTStafdienst ICT

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 50

Page 51: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

51

Stafdienst ICT

Dienst FOD Dienst Infrastructuur Dienst Infrastructuur & Standaarden

Service Desk Gebruikers

Dienst USM (buitendiensten) Dienst USM (buitendiensten) Dienst Acceptatie Regionale Centra

Dienst Rechterlijke Orde Dienst Netwerken Engineering Dienst Vorming

Dienst Technologie &Ontwikkeling

Dienst Exploitatie

Directie Infrastructuur Directie Acceptatieen Methodieken Directie OndersteuningDirectie Applicatie

Stafdienst ICT

Stafcel Ondersteunende dienstenStafcel PMI

Stafcel Klantenrelaties

Correspondenten

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 51

Page 52: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

52

Activiteiten

BlindSurfer: toegang tot de website vande FOD Justitie voor iedereen

Voor personen met een visuele handicap vormt hetinternet een gedroomde bron van informatie.Werken met computers en dus ook met internet-browsers levert voor deze bijzondere gebruikersimmers vrijwel geen problemen meer op omdatgebruik kan worden gemaakt van gespecialiseerdeinterfaces. Het grote struikelblok is echter dat heelwat websites slechts moeilijk of helemaal niet toe-gankelijk zijn voor blinden en slechtzienden.

BlindSurfer is een toegankelijkheidslabel dat inter-netgebruikers met een leeshandicap een duidelijkherkenningspunt biedt wanneer een website vlottoegankelijk is. BlindSurfer werd in 1999 gecreëerd inhet kader van het "webtoegankelijkheidsproject". Ditproject geniet de steun van diverse overheidsinstel-lingen waaronder het Vlaams ministerie voor GelijkeKansen en het Waals Gewest. Het project werd opge-richt door een blinde internaut, Rudi Canters, en ismomenteel een samenwerkingsverband tussen

Blindenzorg Licht en Liefde vzw en ONA (OeuvreNationale des Aveugles asbl).

De verkrijging van dit label voor onze websitewww.just.fgov.be biedt ons dan ook de mogelijkheidte stellen dat personen met een visuele handicap ofmet een leeshandicap die onze website bezoekengelijke toegang tot de informatie hebben: er wordtgeen onderscheid gemaakt tussen bezoekers meteen handicap en de andere bezoekers. Dezelfdeinformatie is dus voor iedereen op hetzelfde ogen-blik beschikbaar, met dezelfde toegankelijkheid totdezelfde hoeveelheid informatie.

Modernisering van het serverpark van de vredegerechten

Het volledige serverpark werd in de jaren 1992-1993geïnstalleerd. De meeste servers zijn bijgevolg 12 jaaroud. Aangezien de fabrikant voor sommige modellengeen support meer verleent en de applicatie Phenixniet onmiddellijk beschikbaar zal zijn, moesten nieuweservers worden aangekocht om het probleem van ver-ouderd materiaal in 26 vredegerechten op te lossen.

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 52

Page 53: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

53

Linux in een rechtbank van eerste aanleg

Teneinde de mogelijkheid te onderzoeken de in devredegerechten geïnstalleerde Linux desktop naarde andere rechtscolleges uit te breiden, werd in hetparket te Marche een test uitgevoerd.

In het kader van de verhuizing van dit parket in okto-ber werd in overleg met de lokale overheden overge-gaan tot de vernieuwing van het park door pc’sonder Linux die, net als voor de vredegerechten, methet softwareprogramma Open Office zijn uitgerust.

Wet Landuyt: nieuwe categorieën van overtredingen

Naar aanleiding van de inwerkingtreding van de nieu-we wegverkeerswet (nieuwe categorieën van over-tredingen) werd de impact op de applicaties van depolitieparketten onderzocht. In alle politieparkettenzullen de overtredingstabellen worden aangepast.

Optimalisering van de beheersmodulevoor in beslag genomen voertuigen

Met toepassing van een ministeriële circulaire diestrekt tot vermindering van de stallingskosten voorin beslag genomen voertuigen, is de beheersmodulevoor in beslag genomen voertuigen van de politie-parketten en correctionele parketten (REA) geopti-maliseerd. De parketten worden automatisch op dehoogte gebracht teneinde de stallingskosten voorgestalde voertuigen te beperken.

Wet van 13 april 2005: aangehouden burgerlijke belangen

In het kader van de wet van 13 april 2005 is de doorburgerlijke rechtbanken gevolgde procedure sedert1 juni van toepassing in politierechtbanken en cor-rectionele rechtbanken. De gevolgen van deze wetvoor de verschillende applicaties van de politierecht-banken en REA’s werden onderzocht. Aanpassingenvan de applicatie Mammoet en REA’s werden ontwik-keld teneinde de burgerlijke module in de contextvan een strafdossier te gebruiken.

Voogdijwet in de vredegerechten

In het kader van de voogdijwet moest de applicatievan de vredegerechten worden gewijzigd: het uit-treksel van het vonnis moet automatisch wordentoegezonden aan de burgemeester van de gemeen-te waar de persoon woont die onder voogdij staat; inhet vonnis moet automatisch worden vermeld wiede voogd is. Een nieuw soort aard van de zaak is ver-eist en in geval van een beschikking moet automa-tisch een brief worden toegezonden aan de burge-meester van de gemeente van de beschermde per-soon en de burgemeester van de gemeente van devoogd.

Modernisering van de infrastructuur van de parketten-generaal

Eind 2004 zorgde de situatie op informaticagebied inde parketten-generaal voor verschillende proble-men. Van de sedert 1996 geïnstalleerde IBM-serversbeschikten er 27 niet meer over support.

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 53

Page 54: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

54

Deze 27 servers werden vervangen door 5 modernelokale servers. Daarnaast werd de tekstverwerkerFramemaker vervangen door Word. Voor alle websi-tes werden alle documenten geconverteerd.

De vijf servers worden tevens gebruikt als file enback-up servers voor alle parketdocumenten en -gegevens.

Ontwikkeling van een applicatie voor deparketten-generaal

Om aan de behoeften van de parketten-generaaltegemoet te komen, werd beslist een kleine applica-tie te ontwikkelen die van dezelfde technologieëngebruik maakt als Phenix: de applicatie PAGE.

Deze zal alle parketten-generaal allereerst de moge-lijkheid bieden dossiers te informatiseren (dossierFranchimont, tegen beschikking, beroep tegen von-nis, ...) en generieke mappen te maken.

betrekking tot het Europees aanhoudingsbevel (EAB)in het computersysteem REA/TPI van de correctione-le afdelingen van de parketten bij de rechtbankenvan eerste aanleg.

Geweld binnen het gezin

Naar aanleiding van een nota aan het College vanprocureurs-generaal met betrekking tot de omschrij-ving van geweld binnen het gezin, de opsporing enregistratie van dossiers in verband met geweld bin-nen het gezin en de uitwerking van een strafrechte-lijk beleid inzake partnergeweld, werden de correc-tionele REA-applicaties aangepast. Als gevolg hiervanis het in geval van geweld binnen het gezin voortaanmogelijk de relatie tussen de beklaagde en hetslachtoffer in te voeren.

Uniformering van de tenlasteleggingscodes

Met het oog op het opstellen van vergelijkbare statis-tieken en op verzoek van de cel Statistiek van hetCollege van procureurs-generaal werden de in deREA-TPI-applicaties gebruikte tenlasteleggingscodesgeüniformeerd.

Wijziging van de wet van 31 mei 2005 inverband met de wet Franchimont

Aanpassing van de applicatie Jior naar aanleiding vande wijziging van de wet van 31 mei 2005 tot wijzigingvan de wet van 13 maart 1973 betreffende de vergoe-ding voor de onwerkzame voorlopige hechtenis, vande wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopigehechtenis en van sommige bepalingen van hetWetboek van strafvordering (wet Franchimont), diegevolgen hadden voor de regeling van de rechtsple-ging en van de raadkamer voor gedetineerden.

Gebruik van barcodes voor de onderzoeksrechters

Een instrument voor het klasseren van documentenop basis van barcodes werd ter beschikking gesteldvan de onderzoeksrechters om hun dagelijks dossier-beheer te vergemakkelijken.

Europees aanhoudingsbevel

Er moesten wijzigingen worden doorgevoerd tenein-de de codering mogelijk te maken van gegevens met

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 54

Page 55: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

55

Werklastmeting

In het kader van de ontwikkeling van de personelemiddelen nodig voor de goede werking van deRechterlijke Orde werden de automatische codes enreporting geüniformeerd met het oog op de studieom de werklast van de parketten te meten. Het CIVheeft tevens toegezien op de installatie van de cen-trale server, alsook op het beheer van de doorLoqutus ontwikkelde applicatie en van de Citrix-omgeving.

Digitalisering van de berichten van beslag

SCABAS: het project heeft betrekking op de digitali-sering van de berichten van beslag van de burgerlijkegriffie van de REA te Brussel.Alle nieuwe berichten van beslag worden gescand enopgeslagen in een gegevensbank waarmee via eenzoekprogramma de beelden gemakkelijk kunnenworden geraadpleegd en in voorkomend geval kun-nen worden bewerkt. Tegelijkertijd overwoog het CIVde historiek opnieuw op te nemen teneinde depapieren fiches definitief te kunnen wegdoen.

ketten en hoven van beroep nu het computerdossiervan gedetineerden raadplegen. Voor de applicatieSIDIS werd een nieuwe module ontwikkeld om dedienst Individuele Gevallen te helpen de behandelingvan de vragen met betrekking tot dossiers te behe-ren. Met het oog op een optimale werking werd tweederde van het serverpark SIDIS/GRIFFIE dit jaar ver-nieuwd. De servers zijn voortaan voorzien van eenILO-kaart, wat het beheer op afstand vergemakkelijkt.Bovendien werd de planning van de overbrengingenvan gedetineerden door de centrale garage, eenmodule die JAIL heet, op elke website geplaatst.

EPICURE: een medische agenda voor het verplegend personeel van de strafinrichtingen

De applicatie Epicure maakt in de strafinrichtingen hetelektronisch beheer van medische dossiers mogelijk.Iedere gedetineerde die onlangs is opgesloten ofmedische verzorging nodig heeft, wordt aldus gevolgdaan de hand van een geïnformatiseerd persoonlijk dos-sier wanneer hij naar de ziekenboeg moet.

Het systeem werd op 1 juli 2005 opgestart en per dagworden 500 nieuwe fiches verwerkt.

Centrale Raadpleging Jeugd: CRJE

Met deze web-based applicatie kunnen jeugdrech-ters en jeugdparketmagistraten dossiers buiten huneigen arrondissement raadplegen. Zij kunnen kennisnemen van de antecedenten van de minderjarige enpassende maatregelen nemen. Elke nacht wordt decentrale gegevensbank bijgewerkt. De ontwikkelingen de test van deze applicatie vonden eind 2005plaats.

SIDIS/GRIFFIE

Teneinde alle antecedenten van een gedetineerdegemakkelijk te kunnen visualiseren, werden de in hetSIDIS-programma aanwezige gegevens geconver-teerd naar het formaat van de gegevensbank van deGRIFFIE-software. Deze twee applicaties werdengeactualiseerd en als gevolg van deze verbeteringenis het gemakkelijker de beheers- en analyseverslagenop te stellen dankzij het unieke formaat van de gege-vens. Met het GRIFFIE-programma kunnen alle par-

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 55

Page 56: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

56

voor consultaties en technische handelingen. Via deverwerking van deze gegevens door Epicure kunnende door practici geleverde diensten maandelijks opcentrale wijze worden gefactureerd. Dit deel heeftreeds gezorgd voor een vereenvoudiging van ver-schillende boekhoudkundige verrichtingen die voor-dien manueel moesten worden uitgevoerd in dePenitentiaire Gezondheidsdienst (PG).

Begin 2005 werd in overleg met de PG beslist deapplicatie Epicure volledig om te vormen teneinde tevoorzien in een medische agenda per zorgverlener.De doelstelling van deze wijziging bestaat erin deplanning van de consultaties en taken zo goed moge-lijk te beheren.

Bovendien vergemakkelijkt deze nieuwe web-basedoplossing het gecentraliseerd beheer van de gege-vens van het verplegend personeel in de PG, alsookde statistische verwerking ervan. Een eerste versievan de web-based software verkeert thans in de test-

fase vóór de definitieve installatie ervan op een cen-trale server en in alle strafinrichtingen.

Federale politie

In het kader van het beheer van het centraal wapen-register zorgde het CIV in 2005 voor het beheer vande aan dit register verbonden applicatie en de termi-nals van de lokale politie die toegang ertoe heeft.Geëxtraheerde lijsten van de overleden personenmet een uitsplitsing per wapen en per NIS-code zijnvoortaan beschikbaar om het aantal actieve en pas-sieve wapens efficiënter te beheren.

Strafregister

De overdracht van de gegevens van het Rijksregister(2 300 000 personen) heeft ervoor gezorgd dat de gegevens van het strafregister konden wordenbijgewerkt. Een wekelijkse verbinding tussen de“identiteits”-gegevens van het strafregister en de

Niet enkel vermeldingen van de verschillende con-tacten met het verplegend personeel zijn erin terugte vinden maar ook informatie over een aantal medi-sche parameters, de correspondentie tussen artsenen verschillende documenten die op verzoek kunnenworden gedrukt. De door buitendiensten opgesteldelaboratorium- en radiografieprotocollen en de hospi-talisatieverslagen worden tevens in het dossieropgenomen via software voor medische berichten-netwerken, zoals Medserve en PCSol. Dit medischdossier “volgt” de patiënt ingeval hij van een gevan-genis naar een andere wordt overgebracht en wordtdan verder aangevuld. Zo wordt een overzicht vanzijn gezondheidstoestand verkregen.

De laatste jaren werd de toepassing Epicure uitge-breid naar een geautomatiseerd beheer van de tari-fering van medische handelingen. De door het medi-sche en verpleegkundige personeel verrichte presta-ties in de gevangenissen worden getarifeerd volgenseen nauwkeurige codering met forfaitaire bedragen

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 56

Page 57: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

57

“mutatie”-gegevens van het Rijksregister heeftsedert maart 2005 geleid tot een grotere samenhangvan het geheel. Een toetsing van de gegevens viadeze twee bronnen maakt bijgevolg de archiveringvan oude dossiers mogelijk. De verbinding van degemeentebesturen met het strafregister werd ver-beterd naar aanleiding van de opmerkingen van hetRijksregister.

Algemene boekhouding en begroting

Op het intranet van de FOD Justitie werd een pro-gramma voor follow-up en uitvoering van de begro-ting in werking gesteld. De gegevens van het main-frame worden elke avond in een MYSQL-gegevens-bank ingevoerd en ter beschikking gesteld van degebruikers via een in PERL geschreven applicatie.Zoeken op meerdere criteria is voortaan zowel voorde facturering als voor de follow-up van de begro-ting mogelijk. De gegevens kunnen thans per e-mailnaar de gebruikers worden gezonden in de vorm vantekstbestanden die in een spreadsheet kunnen wor-den gebruikt.

Justitiehuizen 2005: implementatie SIPAR

Wat de informatisering van de justitiehuizen betreft,was 2005 het jaar van de implementatie van SIPAR.Behalve door enkele vernieuwingen qua materiaal(zoals de vervanging van pc’s en printers) en soft-ware (upgrade van de client en server software) werd2005 in het bijzonder gekenmerkt door de enormeuitbreiding van het gebruik van SIPAR. Dankzij eengoede samenwerking tussen het lokale en centralepersoneel van de justitiehuizen en van de stafdienstICT werd SIPAR vanaf 1 januari 2005 in alle Belgischejustitiehuizen in werking gesteld. Er werd een uitge-breid vademecum opgesteld om voortaan een uni-forme verwerking van de vereiste gegevens mogelijkte maken. Bovendien werden de vereiste randappli-caties verder aangepast en ontwikkeld, wat van SIPAReen polyvalent ‘softwaregeheel’ maakt.

Een duidelijke verbetering van de netwerkinfrastruc-tuur heeft bijgedragen tot de daaropvolgende roll-out van SIPAR. De Telecoms-groep heeft voor de pri-

oritaire verbinding van de justitiehuizen met hetBILAN-systeem gezorgd (Belgacom Interconnectionof Local Area Networks). Daardoor kunnen de dien-sten Strafbemiddeling en Slachtofferonthaal zich nuook aansluiten op SIPAR vanaf hun externe lokalisatie– over het algemeen zijn de kantoren van deze perso-nen in de gerechtsgebouwen gevestigd. In 2005 werdtevens overgegaan tot een analyse met het oog opde ontwikkeling van een nieuw SIPAR-deel voor dedienst Slachtofferonthaal. Er zullen nieuwe technolo-gieën worden gebruikt teneinde deze applicatie vol-ledig toegankelijk te maken via een webbrowser. Deechte ontwikkeling van deze applicatie is zonder pro-blemen begonnen. Het is de bedoeling dat zij voor dezomer van 2006 in gebruik wordt genomen.

Installatie nieuwe BS 2000

Alle bestanddelen van het nieuwe mainframe opSolaris zijn geïnstalleerd. Om die reden werd demachinekamer vernieuwd en in orde gemaakt quabekabeling, elektriciteit en KVM switches.

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 57

Page 58: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

58

Aankoop van nieuw materiaal en software voor de Rechterlijke Orde

Na een grondige technische en financiële analyse vande verschillende aanbiedingen door de directeur, hetPMI en de evaluatiecommissie werd de bestelling uit-gevoerd.

Voltooiing WAN

Eind 2005 werden alle gerechtelijke diensten, justitie-huizen en strafinrichtingen, alsook de meeste bui-tendiensten te Brussel verbonden met een nieuwelijn van minimaal 256 bit en maximaal 2 megabit, viaBILAN, SDSL of een gehuurde lijn op BILAN. Zo kangebruik worden gemaakt van een door Belgacomgecontroleerde toegankelijkheid.

Installatie van de LAN’s

Een aantal zeer grote gebouwen werd voorzien vaneen nieuw efficiënt netwerk. De werkzaamheden zijnbijna afgerond in Bordet A/D, de gerechtsgebouwente Antwerpen en Bergen en op de “campus” Poelaert;

de LAN’s in de strafinrichtingen werden van nieuwmateriaal voorzien en ook alle vredegerechten wer-den met een echt IP-netwerk uitgerust ter voorbe-reiding van hun roll-out pc.

Active directory

De voorbereidende studie werd uitgevoerd, destructuur is vastgesteld, met de implementatie kanop korte termijn worden gestart.

Local antivirus, spyware

De nieuwe opdracht voor de servers en pc’s isgegund, de nieuwe centrale antispamoplossing iszeer doeltreffend.

Collaborative Tools

Dit project bevindt zich in de pre-installatiefase alsproefproject voor de dossiers, agenda en e-mailsvoor de stafdienst ICT; de volledige vereiste systeem-configuratie op de Solaris-partities en schijvenkastenwerd uitgevoerd en gedocumenteerd.

Network management

Al onze routers worden gecontroleerd door een cen-traal beheersysteem en in alle grote gebouwen zijnalle controleerbare switches zichtbaar via Open Viewen kunnen zij tevens worden bediend door middelvan een grafisch instrument. Voor het eerst is eencentrale controle mogelijk van onze layer-2-omge-ving met betrekking tot de aanwezigheid van fouten,inactieve links, portalen waar zich problemen voor-doen, ...

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 58

Page 59: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

59

De FOD Justitie innoveert: tussen 5 september en 15 november heeft een “cyber-bus” België doorkruisten meer dan 600 gebruikers in de vredegerechtengetraind in OpenOffice, vrije software met tekstver-werker, spreadsheets en een module om presenta-ties te maken.

De FOD Justitie heeft in het kader van de modernise-ring van de werkstations van de Rechterlijke Orde inde 230 Belgische vredegerechten een duizendtal pc’sgeïnstalleerd onder Linux. De keuze voor deOpenOffice-software beantwoordt aan de richtlijneninzake open standaarden van het Staatssecretariaatvoor de informatisering van de Staat. Via deze richt-lijnen wordt beoogd de exploitatiekosten te vermin-deren en een monopoliepositie op informaticavlakte voorkomen door middel van het gebruik van vrijesoftware.

Wij zijn de eerste FOD die op zo grote schaal vrijesoftware heeft verspreid. De stafdienst ICT is begon-nen met de opleiding van de eerste 1 000 betrokkengebruikers om de aanpassing aan deze grote tech-nologische verandering te vergemakkelijken. Dezegebruikers zijn verspreid over het volledigeBelgische grondgebied. Er werd dan ook geopteerdvoor een originele oplossing voor de 600 gebruikersbuiten Brussel: de opleiding naar hen toe brengenom problemen inzake vervoer te voorkomen.

Bijgevolg werd een contract gesloten met de firmaManatrans voor de huur van een vrachtwagen met eenleslokaal. De opleiding zelf werd gegeven door de firmaOPNS. Een en ander kon worden georganiseerd met delogistieke steun van de dienst Gebouwen en Materieelvan het directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie.

De opleiding, die oorspronkelijk twee dagen zou duren,kon derhalve worden ingekort tot een dag. Bovendienhad de opleider de garantie dat hij voor elke sessie overhetzelfde materiaal zou beschikken dat vooraf wasvoorbereid en gecontroleerd. Dit initiatief bewijst datICT bereid is een klantgerichte dienstverlener te zijn.

Opdat een en ander niet onopgemerkt voorbij zougaan, heeft ICT ervoor gekozen de opleidingsbus eeneigen tintje te geven. Na overleg met en met deinstemming van de voorzitter van het Directiecomitéen het kabinet van de minister werden beide zijkan-ten van de bus opgefleurd met een door ICT ontwor-pen tekening. De stafdienst ICT ondersteunt allebehoeften inzake modernisering van de FOD Justitieen biedt justitie als dusdanig de mogelijkheid dichterbij de burger te komen en het imago van ‘justitie inbeweging’ te versterken.

In het kader van de renovatie van de infrastructuur enteneinde de doelstellingen van de Rechterlijke Orde teondersteunen, heeft het CIV de laatste drie jaar boven-dien 8 700 nieuwe werkstations ter beschikking gesteldvan zijn gebruikers.

F o c u sJustitie in beweging

20032004

2005

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

JaarCumulatief

aantal desktops

2003 3 000

2004 5 600

2005 8 700

Cumulatief aantal nieuwe pc’s voor de RechterlijkeOrde op 3 jaar tijd in gebruik genomen

SE-ICT-Pages-50-59-NL 14/07/06 16:00 Page 59

Page 60: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

60

Diensten van de VoorzitterDiensten van de Voorzitter

Opdrachten

Naast de staf en de Interne Dienst voor Preventie enBescherming op het werk (IDPB) die onder het recht-streeks gezag van de voorzitter ressorteren, zijn de“diensten van de voorzitter” belast met diverse dien-sten en taken die niet passen in het kader van debevoegdheden die de verschillende stafdiensten ver-richten.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 60

Page 61: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Diensten van de Voorzitter

Secretariaat van de Voorzitter

Cel Communicatie

Cel Informatieambtenaar

Cel Statistieken

Cel Bibliotheek

Cel Vertalingen

Cel Geschillenen Juridische Adviezen

Cel Genade

Cel Internationale betrekkingen

Cel ProtocolCel Algemene Zaken

Cel Restaurant & Personeelskantines

Cel Security & Huisbewaarders

Cel Ontvangst & Telefooncentrale

Cel Reprografie

Cel Dienstvoertuigen en Vergaderzalen

Cel Expeditie

Secretariaat van het Directiecomité

Cel Parlementaire vragen

Cel Buitenlandse zendingen

Communicatiedienst Facilitairediensten

DienstPMO

DienstJuridische Zaken

DienstInternationale betrekkingen

IDPB

Voorzittervan het Directiecomité

Directie Dienstenvan de Voorzitter

Staf van de Voorzitter

61

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 61

Page 62: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

62

Activiteiten

Communicatie dienst

Cel CommunicatieDe cel Communicatie is niet enkel belast met depublicatie van het bedrijfsblad Just News en deredactie van het dagelijks persoverzicht, maar heeftook gerichte acties gesteund door affiches en ver-scheidene communicatiedragers verwezenlijkt: deJob Day te Luik, het Nationaal Form voorSlachtofferbeleid, de Dag van de ambtenaar metduurzame ontwikkeling als thema. De cel heeft ver-scheidene bestaande brochures heruitgegeven eneen nieuwe folder over internationale adoptie, als-ook het eerste jaarverslag van de FOD Justitiegemaakt. Zij heeft ook gezorgd voor een nieuwe lay-out van de brochure “Justitie in België”. Tot slot werdde website www.just.fgov.be aangevuld met ver-scheidene rubrieken: overeenstemming inzake ver-enigingen en stichtingen, internationale kinderont-voering, internationale adoptie.

Cel InformatieambtenaarDe cel is informatie blijven verschaffen aan de burgeren aan de andere klanten van de FOD Justitie.

Vanaf juni 2005 heeft de cel gezorgd voor de ver-spreiding van de Belgopocket. Ambtenaren kondeneen exemplaar verkrijgen via de cel Informatieamb-tenaar, de burgers konden tot eind 2005 terecht bijde receptie voor een exemplaar en ook alle justitie-huizen werden bevoorraad.

Alles samen heeft de FOD Justitie 8000 exemplarenvan Belgopocket uitgedeeld.

Ondertussen blijft de informatieambtenaar meewerkenaan de verdere verwezenlijking van dit project. De web-versie van het project (http://www.belgopocket.be)moet up-to-date blijven en nieuwe aanvullendeinformatie moet eraan worden toegevoegd.

Cel StatistiekenTerbeschikkingstelling van statistieken over de werk-zaamheden van de hoven en rechtbanken.

Half 2005 is de cel Statistieken van start gegaan metde uitwerking van een datawarehouse “hoven vanberoep – correctionele zaken”. De informatisering vandeze statistieken biedt het vooruitzicht op cijfers meteen hogere relevantie en kwaliteit, alsook meer kennisvan bedoelde aangelegenheid. Een en ander leidt toteen betere dienstverlening aan de interne en externeklanten. Teneinde een nauwkeuriger idee te krijgen vanhun behoeften werd een nieuwe applicatie ontwikkeldin samenwerking met de cel Informatie. In deze applica-tie worden gegevens inzake de verzoeken om informa-tie geregistreerd. Tot slot werden 4 nieuwe publicatiesmet toelichting bij de gerechtelijke statistieken uitge-bracht. De publicaties van de cel Statistieken werdenmeer dan 50 000 maal geraadpleegd op onze websitewww.just.fgov.be. De brochure Justitie in cijfers werdmeer dan 2 200 maal online besteld.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 62

Page 63: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Facilitaire diensten

De “facilitaire diensten”, die uit de verschillendeonderstaande cellen bestaan, leveren diverse hori-zontale prestaties ten behoeve van de internegebruikers of de burgers.

63

Cel BibliotheekAankoop, bewaring en raadpleging van boeken, offi-ciële publicaties en tijdschriften over het Belgischeen buitenlandse recht; toegang tot verschillende juri-dische gegevensbanken.

In 2005 kwam een samenwerkingsak-koord tot stand tussen de bibliotheekvan de FOD Justitie en de rechtsfaculteitvan de VUB. In het kader van de cursusrechtsmethodologie organiseert de celBibliotheek vanaf 2005 voor alle studen-ten eerste jaar bachelor in de rechteninderdaad een opleiding waarin de wer-king en organisatie van de bibliotheekworden toegelicht en een demonstratiewordt gegeven van het gebruik van dediverse juridische gegevensbanken. Decel heeft in april vorig jaar 6 opleidings-sessies georganiseerd voor in totaal 110studenten.

Het is de bedoeling deze opleidingen elkacademiejaar, bij het begin van het twee-de semester, opnieuw te organiseren.

Cel VertalingenVertaling van wettelijke, regelgevende en administra-tieve teksten.

Cel Algemene ZakenAuthentificatie van handtekeningen, bewaring van ’sLands zegel, beëdigde vertalers, bewaring van de ori-ginele wetteksten.

Andere facilitaire diensten

Cel Restaurant/PersoneelskantinesBeheer van het restaurant en van de verschillendepersoneelskantines van het centraal bestuur.

Cel Security / HuisbewaardersToegangscontrole en toezichtsmaatregelen in dedrie hoofdgebouwen van het centraal bestuur.Ontvangst en toezicht in de hoofdgebouwen buitende normale kantooruren.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 63

Page 64: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

64

Cel Ontvangst / TelefooncentraleOntvangst, informeren en doorverwijzen van debezoekers. Telefonisch onthaal en doorschakelingvan de gesprekken.

Cel ReprografieIdentificatiefoto’s van de gedetineerden, verschillen-de fotoreportages. Centrale dienst voor fotokopieen inbinding van documenten.

Dienst PMO

In 2005 werd bij de Diensten van de Voorzitter eennieuwe dienst opgericht. : het Program ManagementOffice (PMO).De dienst PMO is belast met het beheer van de projec-ten. Hij verschaft methodologische steun en ziet toe opde follow-up van de verbeterprojecten (die volgen uitde BPR) en van het geheel van de projecten die volgenuit de uitvoering van het managementplan. De dienstPMO brengt daarover verslag uit bij het Directiecomité,dat de beslissingen neemt. De dienst kan op grond vangrondige studies ook voorstellen doen over de gevol-gen van de projecten wat risico’s en kansen betreft.

De dienst PMO steunt op een nieuwe structuur die inelke entiteit ten uitvoer wordt gelegd.Elk directoraat-generaal en elke stafdienst wordtbegeleid door een persoon die met de follow-up vande projecten is belast: de program manager. Hij wijsteen projectleider aan in overleg met zijn directeur ofzijn directeur-generaal. Deze structuur is geen kopievan de klassieke hiërarchische structuur, maar biedtde mogelijkheid projecten te beheren waarbij ver-schillende diensten of entiteiten zijn betrokken.Deze nieuwe structuur beheert de veranderingsacti-viteiten zodat de ontwikkeling van de doorlopendeactiviteiten leidt tot de ideale organisatie.

Cel Dienstvoertuigen / VergaderzalenTerbeschikkingstelling van dienstvoertuigen in hetkader van zendingen. Beheer van de verschillendevergaderzalen van het centraal bestuur.

Cel ExpeditieVerwerking en verdeling van de inkomende en uit-gaande correspondentie.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 64

Page 65: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

65

In 2005 was de dienst PMO betrokken bij de tenuit-voerlegging van de structuur en de start van 18 pro-jecten van de BPR Just-in-time, waarvan sommigereeds voltooid zijn. De follow-up van de andere pro-jecten van het managementplan en de BPR vindtplaats in de loop van 2006.Tot slot werd de dienst PMO belast met twee bijko-mende opdrachten: � de follow-up van de beslissingen van het

Directiecomité; � de help-desk van het beheersmodel.In 2006 krijgt het PMO-team versterking van eenderde medewerker teneinde deze opdrachten toteen goed einde te brengen.

Dienst Juridische Zaken

Cel GenadeOnderzoek van de verzoeken om genade.

Cel Geschillen en Juridische AdviezenDeze cel heeft zich in 2005 verder ingezet voor detaken waarmee zij is belast, te weten: het beheer vancontentieuze en precontentieuze dossiers en hetverstrekken van juridisch advies.

Enkele cijfers met betrekking tot in 2005 aangelegdedossiers: � 54 dossiers juridisch advies; � 6 dossiers staatlozen; � 51 dossiers Arbitragehof: � 33 precontentieuze dossiers;� 145 dossiers Raad van State; � 89 dossiers onwerkzame hechtenis; � 107 dossiers van uiteenlopende aard; � 220 contentieuze dossiers (rechtbanken).

Uiteraard komen deze dossiers bij die welke de voor-gaande jaren werden geopend (er zijn ongeveer 1 000hangende contentieuze dossiers (rechtbanken) enhoven) en bij de dagelijkse bezigheden waarvan geenlijst kan worden opgemaakt (telefonische inlichtin-gen, ontvangst van bezoekers enz.).

In 2005 werd de cel Geschillen met een nieuwe taakbelast: het beheer van verzoeken om rechtsbijstand.Sedert 8 mei 2005, de datum van inwerkingtredingvan omzendbrief 1-AB 0505 betreffende deze bij-

stand, is de cel belast met het onderzoek van de ver-zoeken die personeelsleden van de FOD Justitie viade voorzitter hebben ingediend teneinde deze ver-volgens ter beslissing aan de minister voor te leggenen de betrokkenen op de hoogte te brengen vandeze beslissing. In 2005 werden 41 verzoeken inge-diend.

Dienst Internationale Betrekkingen

Cel Internationale betrekkingenDeze nieuwe dienst zorgt sedert de oprichting ervanvoor de noodzakelijke coördinatie tussen de verschil-lende directoraten-generaal en diensten van hetdepartement op het stuk van hun externe betrekkin-gen op bilateraal, multilateraal en Europees vlak.

In 2005 bestond een van de belangrijkste activiteitenvan de dienst Internationale Betrekkingen uit decoördinatie voor het departement van het Belgischvoorzitterschap van de OESO. Dit voorzitterschaploopt nog tot eind 2006.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 65

Page 66: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

66

De dienst Internationale Betrekkingen neemt eveneensde vertegenwoordiging van het departement waar inhet kader van de onderhandelingen inzake civiele crisis-beheersing in het kader van de Europese Unie.

Op regionaal en multilateraal vlak zorgt de dienstInternationale Betrekkingen met name voor de coör-dinatie van het Euromed-Justitie-programma, ver-scheidene projecten inzake preventieve diplomatiezowel op bilateraal als op multilateraal vlak.

Het Euro-mediterraan programma vormt een van deantwoorden van de Europese instellingen ter ver-sterking van de partnerschappen met de landen tenzuiden van de Middellandse Zee. Deze projectenhebben rechtstreeks betrekking op het versterkenvan de rechtsstaat.

Het onderdeel preventieve diplomatie bestaat in defollow-up en de evaluatie van de projecten gedragendoor het Belgische of het buitenlandse middenveld.

2005) op verzoek van de Belgische TechnischeCoöperatie, in het kader van een project met de naam“ renforcement de la formation et des connaissancesdes cadres de la justice algérienne’’.

De uitvoering van Twinning light, een jumelagepro-gramma met Slovakije inzake probatie en bemidde-ling in strafzaken. Dit project met een budget van150 000 euro ging in januari 2005 van start en werd injuni 2005 afgerond met een ministeriële conferentie.

Cel ProtocolZie Focus.

Deze projecten hebben tot doel burgers samen tebrengen met het oog op de verbetering van de straf-rechtelijke stelsels, het streven naar vrede in dewereld en de ontwikkeling van burgerprojecten.

In het kader van de internationale gerechtelijke samen-werking heeft de dienst Internationale Betrekkingenonder meer het volgende verwezenlijkt :� de verdere concretisering van een partnerschaps-

overeenkomst, die in 2004 te Boekarest is onderte-kend voor een periode van drie jaar in het kadervan de integratie van Roemenië in de EuropeseUnie. Begin december 2005 heeft de FOD een twee-de delegatie van Roemeense magistraten ontvan-gen voor een opleiding van twee weken.

� de ondertekening van een gezamenlijk actiepro-gramma met Rusland voor 2005-2007.

� de organisatie van opleidingsbezoeken voorAlgerijnse griffiers (van januari tot maart 2005), magis-traten (oktober 2005) en hoge ambtenaren (november

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 66

Page 67: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

67

F o c u sCel Protocol

De cel biedt deskundigheid op het vlak van de orga-nisatie van de protocollaire activiteiten van de cen-trale diensten van het departement.

De cel Protocol heeft in 2005 in samenwerking metde cel Internationale Betrekkingen 25 delegaties ont-vangen (93 magistraten , 14 griffiers, 26 hoge ambte-naren, 20 deskundigen in gerechtszaken en 7 verte-genwoordigers van ministers van justitie uit Europaen andere landen).

Deze delegaties vertegenwoordigen de volgendelanden: Roemenië, Algerije, Vietnam, Japan, Rusland,Burkina Faso, Rwanda, Frankrijk, China, de VerenigdeStaten, Albanië, Oekraïne, Servië, Thailand, Nederlanden Groot-Brittannië. Deze delegaties hebben zowelonze rechterlijke instanties als de gespecialiseerdediensten van onze FOD bezocht.

Daarnaast heeft de cel Protocol de logistieke en pro-tocollaire organisatie van enkele fora op zich geno-men: een studiedag over de veiligheid van de beroepenvan openbaar belang (140 deelnemers), een forumover voorlopige hechtenis met 324 deelnemers, dereflectiedag betreffende de bestrijding van terroris-me (60 personen), de jaarlijkse ontmoeting van deGREF (Gaming Regulators European Forum) onderhet voorzitterschap van België (200 personen), destaten-generaal van de Kansspelcommissie (132 per-sonen), en de medewerking van onze FOD verleendaan Selor in het kader van de “Open Bedrijvendag”.

De cel Protocol heeft in het bijzonder medewerkingverleend aan persconferenties van de minister, metname betreffende het “Federaal Aanspreekpunt-Internationale Kinderontvoering” en de “Dag van hetslachtoffer”.

Serviduprés-NL-60-67 14/07/06 16:10 Page 67

Page 68: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Belgisch StaatsbladBelgisch Staatsblad

68

Opdrachten

Het Belgisch Staatsblad staat in voor de productie enverspreiding van een groot aantal officiële publicaties.

Het Staatsblad biedt een aantal gegevensbanken aanwaarvan het Staatsblad zelf, de bijlage inzake derechtspersonen, het Bulletin der aanbestedingen ende gegevensbanken van Justel (geconsolideerde wet-geving en rechtspraak) de meest bekende zijn. Daar-naast geven de diensten van het Staatsblad inbeperkte mate informatie over in de publicaties ver-schenen gegevens.

Het Staatsblad staat ook in voor de logistieke onder-steuning bij de distributie van een breed gammainformatiebrochures uitgegeven door de FOD Justitieen voor de aanmaak van traditioneel drukwerk (kaart-jes, brochures, omslagen, ....) voor de diensten vanJustitie.

Moniteur-belge-NL-68-73 14/07/06 16:02 Page 68

Page 69: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Belgisch Staatsblad

69

Activiteiten

Het belangrijkste feit in 2004 was zonder enige twijfelde vernietiging door het Arbitragehof van een aantalwetsartikelen waarin de uitsluitende internetdistri-butie van het Staatsblad geregeld werd toen in 2002beslist werd om het drukken en op grote schaal ver-spreiden van de papieren versie van het Staatsbladstop te zetten.

De wetgever kreeg tot 31 juli 2005 de tijd om eennieuwe regeling uit te werken om de mogelijke dis-criminatie te aanzien van de burgers weg te werken.

Volgens sommigen vormde enkel de terugkeer naar depapieren verspreiding van het Staatsblad een afdoendantwoord op het vonnis van het Arbitragehof.

In nauw overleg met het Staatsblad heeft de wetge-ver echter geopteerd voor een behoud van deafschaffingsmaatregel maar tegelijkertijd voor eenaantal begeleidende maatregelen.

Daarnaast is in het kader van de diensten van hetStaatsblad vooral veel aandacht besteed aan hetopstarten van de interne BPR en aan het voortzettenvan een aantal moderniseringsprojecten die gespon-sord worden door verschillende Federale Overheids-diensten en zelfs particuliere partners.

Deze moderniseringsprojecten hebben nagenoegallemaal tot doel om productieprocessen te moderni-seren en te rationaliseren door de inbreng van infor-maticatools.

Een van de belangrijkste projecten is de elektroni-sche neerlegging van akten van rechtspersonen(ondernemingen, verenigingen, enz …). De huidigeprocedures voor neerlegging zijn zowel voor deindieners als voor de overheid zelf behoorlijkomslachtig en, aangezien veel bewerkingen manueelgebeuren, ook vaak aanleiding tot vergissingen.

Onder druk van inzonderheid Europa moeten ookdeze processen op een elektronische wijze kunnenverlopen zodat zij ook uit andere lidstaten van deUnie kunnen worden opgestart.

Het Belgisch Staatsblad en de FOD Justitie worden incasu geconfronteerd met vragen inzake digitalehandtekening, archivering van zowel de ingediendeelektronische documenten als van de handtekening,nieuwe betaalsystemen, nieuwe rollen voor de han-delsrechtbanken, de interactie tussen de verschillen-de bestaande gegevensbanken die conceptueel vaakerg verschillen, het elektronisch ter beschikking stel-len van de gegevens, zowel op digitale wijze als oppapier, enz.

Moniteur-belge-NL-68-73 14/07/06 16:02 Page 69

Page 70: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

70

Ook het Bulletin der Aanbestedingen is in volle ontwik-keling, niet enkel door de aanzienlijke stijging van hetvolume, maar vooral door de externe druk in het kadervan een steeds snellere informatieverspreiding.

Het volstaat blijkbaar niet meer om de informatiegewoon ter beschikking te stellen (passieve publica-tie): de gegevens moeten worden gefilterd, gesor-teerd en vervolgens aan de eindgebruiker wordenbezorgd. Deze taken laat het Belgisch Staatsblad(voorlopig) over aan anderen, maar het is duidelijkdat de enige authentieke bron voor deze gegevensde officiële publicaties uitgegeven door het BS zijn.De diensten van het BS zorgen dan ook ervoor datdie gegevens op een correcte en zo gebruiksvriende-lijk mogelijke wijze door anderen kunnen wordengerecupereerd..

Wat de evolutie van het volume van die officiëlepublicaties betreft viel vooral de stijging op het stukvan het Bulletin der aanbestedingen en van de bijla-ge inzake de rechtspersonen op. Het verschil bij deaanbestedingen tussen 2004 en 2005 bedroeg onge-veer 3000 bladzijden wat in 1996 bijvoorbeeld over-een kwam met een volledige jaarproductie.

Ook de akten van rechtspersonen scoorden hoog enin dit geval was dat vooral te wijten aan de zeer laat-tijdige reacties van de VZW’s om zich in regel te stel-len met de nieuwe wetgeving. Zij kregen hiervooruiteindelijk de tijd tot 31 december 2005, maar demeeste vzw’s kwamen pas in de tweede helft vandecember 2005 in actie waardoor zowel de rechtban-ken van koophandel als de diensten van het BelgischStaatsblad zwaar onder druk kwamen te staan.

In 2005 is ook de Kruispuntbank Wetgeving (www.bel-gielex.be) operationeel geworden. Hierin vindt degebruiker een aantal van de belangrijkste gegevens-banken betreffende de wetgeving; deze gegevens-banken zullen ook intern op tekstniveau zo veelmogelijk met elkaar gelinkt worden. Het Staatsbladstelt hiervoor zijn databanken Staatsblad online,Justel (geconsolideerde wetgeving) en wetgevings-index ter beschikking. In de loop van 2005 werden deonderhandelingen gestart met andere aanbiedersvan wetgevingsinformatie.

Moniteur-belge-NL-68-73 14/07/06 16:02 Page 70

Page 71: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Er werden in 2005 meer dan 62.000.000 bladzijden vande diverse officiële publicaties via de site van hetStaatsblad geconsulteerd. Dit betekende een stijgingmet 24% in vergelijking met 2004.

Om het jaar af te sluiten kwam op 23 december noghet bericht dat de overheid het gebouw waar hetStaatsblad de laatste 130 jaar gehuisvest was, hadverkocht. Het ziet er sterk naar uit dat het Staatsbladvoor 31 december 2008 op zoek zal moeten gaan naareen nieuwe thuishaven.

71

Aantal bekendgemaakte pagina’s

B.S. H.V. Med V.Z.W. Aanbest. TotaalTotaal

(BS, VZW,Aanbest.)

Totaal(BS en

Aanbest.)

1996 33 485 64 348 11 424 15 296 3 445 127 998 52 226

1997 40 003 62 200 10 440 11 392 5 831 129 866 57 226

1998 44 968 63 072 12 417 11 840 9 316 141 613 66 124

1999 55 864 72 440 9 704 10 416 10 340 158 764 76 620

2000 49 136 73 488 16 608 15 232 9 896 164 360 74 264

2001 49 804 94 496 13 472 13 152 10 504 181 428 73 460

2002 63 464 * * 13 696 11 416 88 576

2003 62 830 * * * 12 888 75718

2004 87 430 * * * 16 644 10 4074

2005 57 756 19 688 77 444

*=niet meer gepagineerd

Statistieken

Moniteur-belge-NL-68-73 14/07/06 16:02 Page 71

Page 72: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

72

Aantal bekendgemaakte akten rechtspersonen

Aantal aktenrechtspersonen*

Antal mededelingenjaarrekeningen

Aantal aktenVZW.**

1996 119 469 218 800 30 123

1997 119 546 208 719 21 675

1998 120 575 248 252 22 619

1999 134 708 194 149 18 849

2000 135 481 309 120 29 108

2001 160 194 240 640 24 730

2002 155 803 324 800 25 270

2003 133 962 296 000 21 562

2004 184 781 311 342

2005 192 718 319 950

* tot 30 juni 2003 enkel ondernemingen — vanaf 1 juli 2003 zowel ondernemingen als verenigingen(vzw’s) samen.

** vanaf 1 juli 2003 samen met akten rechtspersonen.

Inkomsten

1999 30 630 741,75 euros

2000 32 171 154,49 euros

2001 36 257 987,67 euros

2002 37 009 304,05 euros

2003 34 439 690,80 euros

2004 40 107 435,79 euros

2005 44 227 935,90 euros

Moniteur-belge-NL-68-73 14/07/06 16:02 Page 72

Page 73: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

73

F o c u s

vervolgens via een gratis nummer een kopie vragenaan het Belgisch Staatsblad. Die kopie wordt vervol-gens geleverd tegen kostprijs. De burger kan ook viaeen internetverbinding (familie, buren, hotspots, bibli-otheken, enz.) zelf gratis de gegevens downloaden.

Deze Belgische oplossing, waarbij een beperkt aantalpapieren kopies (5) als authentieke documentenbehouden blijven en de massaverspreiding naar de bur-gers toe via het internet gebeurt, wordt in het buiten-land nauwlettend bestudeerd. Verscheidene Europeselidstaten hebben de basisbeginselen van dit systeem algeïmplementeerd of overwegen het te doen.

In oktober 2002 heeft de regering beslist om depapieren verspreiding van het Staatsblad stop tezetten en voortaan enkel nog internet te gebruikenals informatiekanaal.

Daartoe zijn een aantal wetsartikelen goedgekeurddie in 2004 echter door het Arbitragehof vernietigdwerden omdat het hof een mogelijke discriminatieopmerkte tussen degenen die internettoegang had-den en degenen die dat niet hadden. De wetgeverkreeg echter tot 31 juli 2005 de tijd om begeleidendemaatregelen te treffen.

Net voor het verstrijken van die termijn werden degewraakte wetsartikelen grotendeels hernomenmaar met twee belangrijke aanvullingen, te weten

Het einde van het «Staatsblad» op papier

de verplichting om op het Belgisch Staatsblad eentelefonische helpdesk te installeren waarnaar gratisgebeld kon worden en de mogelijkheid om viakoninklijk besluit bijkomende begeleidende matre-gelen te treffen.

Zo kregen nagenoeg alle rechtbanken de opdrachtom de burger dagelijks een papieren inhoudstafel vanhet Staatsblad ter inzage te bezorgen. Bijgevolg kande burger identificeren wat hij juist nodig heeft en

Moniteur-belge-NL-68-73 17/07/06 11:23 Page 73

Page 74: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

74

Veiligheid van de StaatVeiligheid van de Staat

Opdrachten

De Veiligheid van de Staat, ‘s lands enige burgerlijkeinlichtingen- en veiligheidsdienst, heeft vier hoofd-taken :� de fundamentele waarden en belangen van de

Staat beschermen : de inwendige en uitwendigeveiligheid van de Staat, het voortbestaan van dedemocratische en grondwettelijke orde en debescherming van het wetenschappelijk en econo-misch potentieel ;

� veiligheidsonderzoeken uitvoeren over personendie wegens hun ambt in het bezit moeten zijn vaneen veiligheidsmachtiging om toegang te hebbentot geheime of vertrouwelijke informatie ;

� beschermingsopdrachten uitvoeren (bijvoorbeeldten behoeve van buitenlandse staatshoofden) ;

� de door of krachtens de wet toevertrouwde opdrach-ten uitvoeren, bijvoorbeeld de verwerking van aanvra-gen voor het dragen van een vuurwapen door perso-nen die geen verblijfplaats in België hebben.

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 74

Page 75: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

75

Veiligheid van de Staat

Directeur des opérations

Personenbescherming

Directeur Operaties

Inlichtingen

Veiligheid

Inlichtingen

Veiligheid

FormationVorming

Operationelestafdienst

Directie generaal

Logistiekestafdienst

Directeur Analyse

Veiligheidsonderzoeken

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 75

Page 76: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

76

Activiteiten

Meer uitleg bij de opdracht

De wet die de werking van de Veiligheid van de Staatregelt is de « Wet van 30 november 1998 houdenderegeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst’(B.S., 18 december 1998). Deze tekst wordt hier nietintegraal weergegeven. Er hoort echter wel eenwoordje uitleg bij de wettelijke opdrachten (artikel 7).

Inlichtingenopdracht

De taken van de Veiligheid van de Staat bestaan vooreen groot deel uit het inwinnen, analyseren en ver-werken van informatie. Daarbij moet worden opge-merkt dat “informatie” hier niet zomaar gelijk staataan “inlichtingen”. Naarmate bepaalde informatiewordt bevestigd door verschillende bronnen kanmen met stijgende zekerheid zeggen dat het ominlichtingen gaat.

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 76

Page 77: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

77

Het is echter niet altijd evident om gegevens te latenbevestigen door verschillende bronnen. Toch wordternaar gestreefd om zoveel mogelijk informatie teverzamelen om zo een context te creëren waarin zeverwerkt kan worden tot inlichtingen.

De Veiligheid van de Staat wint informatie in overactiviteiten van personen of groeperingen die defundamentele waarden en belangen van het landbedreigen of zouden kunnen bedreigen.

De wet maakt een onderscheid in de waarden die die-nen beschermd te worden :

a) De inwendige veiligheid van de Staat en het voortbestaan van de democratische en grondwettelijke orde

De Belgische instellingen moeten in een veilig kli-maat kunnen functioneren om de continuïteit tegaranderen. In de praktijk betekent dit onder meerdat de Veiligheid van de Staat inlichtingen inwintover eventuele dreigingen tegen overheidsintanties,

maar ook dat er fysieke bescherming wordt gebodenaan Belgische regeringsleden en buitenlandse gezags-dragers wanneer zij in België zijn voor officiële activitei-ten. De democratische en grondwettelijke orde ver-wijst naar de elementaire beginselen die eigen zijn aaneen rechtsstaat, maar ook naar de mensenrechten ende fundamentele vrijheden. Met de inwendige veilig-heid van de staat worden niet alleen de Belgischeinstellingen bedoeld maar ook inwoners van deBelgische Staat. De Veiligheid van de Staat vrijwaart dusook de veiligheid van personen en goederen.

b) De uitwendige veiligheid van de Staat en de internationale betrekking

Dit betekent dat de Veiligheid van de Staat ervoorverantwoordelijk is dat het nationaal grondgebiedongeschonden blijft en dat de Staat soeverein enonafhankelijk kan functioneren.

Daarnaast moet ervoor worden gezorgd dat de rela-ties van België met andere landen, internationaleinstellingen en overheden goed kunnen verlopen.

c) Het wetenschappelijk en economisch potentieelDe Veiligheid van de Staat heeft de taak om deBelgische industrie en wetenschappelijke centra tesensibiliseren over eventuele pogingen uit het bui-tenland om hoogstaande technologie, die België eeneconomisch voordeel verleent tegenover andere lan-den, te kopiëren.

Deze opdeling geeft een beter idee van de waardendie de Veiligheid van de Staat moet beschermen,maar laat nog steeds interpretatieruimte over hettype dreiging dat moet worden opgevolgd. Daaromheeft de wet een opsomming voorzien van een aan-tal dreigingen die moeten worden opgevolgd, verge-zeld van een definitie van elke dreiging : � spionage : het opzoeken of het verstrekken van

inlichtingen die voor het publiek niet toegankelijkzijn, en het onderhouden van geheime verstand-houdingen die deze handelingen kunnen voorbe-reiden of vergemakkelijken ;

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 77

Page 78: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

78

� terrorisme : het gebruik van geweld tegen perso-nen of materiële belangen om ideologische of poli-tieke redenen met het doel zijn doelstellingendoor middel van terreur, intimidatie of bedreigin-gen te bereiken ;

� extremisme : racistische, xenofobe, anarchistische,nationalistische, autoritaire of totalitaire opvattin-gen of bedoelingen, ongeacht of ze van politieke,ideologische, confessionnele of filosofische aardzijn, die theoretisch of in de praktijk strijdig zijnmet de beginselen van de democratie of de men-senrechten, of met de goede werking van dedemocratische instellingen of andere grondslagenvan de rechtsstaat ;

� proliferatie : de handel of de transacties betreffen-de materialen, producten, goederen, of know-howdie kunnen bijdragen tot de productie of de ont-wikkeling van non-conventionele of zeer geavan-ceerde wapensystemen. In dit verband wordenonder meer bedoeld de ontwikkeling van nucleai-re, chemische en biologische wapenprogramma’s,de daaraan verbonden transmissiesystemen, als-ook de personen, structuren of landen die daarbijbetrokken zijn ;

� inmenging : de poging om met ongeoorloofde,bedrieglijke of clandestiene middelen beslissing-processen te beïnvloeden.

Veiligheidsonderzoeken

De Veiligheid van de Staat voert op vraag van deNationale Veiligheidsautoriteit veiligheidsonderzoe-ken uit. De regels voor de veiligheidsonderzoekenzijn vastgelegd in de « Wet van 11 december 1998betreffende de classificatie en de veilingheidsmachti-gingen » (B.S. 7 mei 1999). Zulke veiligheidsonderzoe-ken en screenings zijn als het ware een doorlichtingvan natuurlijke en rechtspersonen die op een ofandere manier in aanraking komen met geclassifi-ceerde (i.e. vertrouwelijke of geheime) informatie ofdie in een “gevoelige” omgeving tewerkgesteld zijn.Deze onderzoeken en screenings proberen debetrouwbaarheid van de aanvrager vast te stellen ente beoordelen in hoeverre deze kwetsbaar is voordruk van buitenaf. Wie een risicovol profiel heeft kanvia dergelijke screening dan toegang tot de gevoeli-ge materie ontzegd worden. Voorbeelden van zulke

� schadelijke sektarische organisatie : elke groep metfilosofische of religieuze inslag, of die voorwendtdat te zijn, die qua organisatie of in haar praktijkschadelijke, onwettige activiteiten uitoefent, indi-viduen of de maatschappij nadeel berokkent of demenselijke waardigheid schendt ;

� criminele organisatie : iedere gestructureerde ver-eniging van meer dan twee personen die duurt inde tijd, met als oogmerk het in onderling overlegplegen van misdaden en wanbedrijven, om directof indirect vermogensvoordelen te verkrijgen,waarbij gebruik wordt gemaakt van intimidatie,bedreiging, geweld, listige kunstgrepen of corrup-tie, of waarbij commerciële, of andere structurenworden aangewend om het plegen van misdrijvente verbergen of te vergemakkelijken. In dit kaderworden bedoeld de vormen en structuren van decriminele organisaties die wezenlijk betrekkinghebben op spionage, terrorisme, extremisme, pro-liferatie, schadelijke sektarische organisaties eninmenging, of die destabiliserende gevolgen kun-nen hebben op het politieke of sociaal-economi-sche vlak ;

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 78

Page 79: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

79

veiligheidsonderzoeken en screenings zijn aanvra-gers van veiligheidsmachtigingen (toelating omgeheime informatie te behandelen) voor personeelvan inlichtingendiensten en politie, bepaalde bewa-kingsfirma’s (bv. werkzaam in de luchthaven), expor-teurs van wapens, privé-detectives, tolken bij hetparket, bezoekers en werknemers van nucleaireinstallaties, etc. De meeste screenings gebeuren opaanvraag.

Opdrachten tot bescherming van personen

Op vraag van de Minister van Binnenlandse Zaken kande Veiligheid van de Staat bescherming bieden aan : � buitenlandse staatshoofden ; � buitenlandse regeringshoofden ; � familieleden van de buitenlandse staats- en rege-

ringshoofden ; � de Belgische en buitenlandse regeringsleden ; � bepaalde belangrijke personen die het voorwerp

uitmaken van bedreigingen.

Contact

Veiligheid van de StaatKoning Albert II-laan 6, bus 21000 Brussel

Tel. : 02 205 62 11Fax : 02 201 57 72

De bescherming van personen gebeurt door eenafdeling van de operationele diensten. Bij het uitoe-fenen van deze beschermingsopdracht beschikken zijover beperkte en specifieke politionele bevoegdhe-den. Dit laat hen toe om tussen te komen wanneerhet leven of de fysieke integriteit van een te bescher-men persoon wordt bedreigd. Zij kunnen bijvoor-beeld identiteitscontroles, veiligheidsfouilleringen,administratieve inbeslagnemingen en maatregelenvan vrijheidsbeneming uitvoeren. In welbepaaldewettelijke gevallen kunnen zij ook geweld gebruiken,zoals bij de wettige zelfverdediging.

Opdrachten toevertrouwd door of krachtens de wet

Er kunnen ook opdrachten worden toevertrouwd aande Veiligheid van de Staat door specifieke wetten. Zowordt de dienst geconsulteerd wanneer een persoondie niet in België woont een wapenvergunning aan-vraagt.

DG-Sûretédel'état-74-79-NL 14/07/06 15:56 Page 79

Page 80: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Opdrachten

Het Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Crimi-nologie is een federale wetenschappelijke instellingonder het gezag van de Federale OverheidsdienstJustitie. Het is een openbare dienst die in volledigeonafhankelijkheid wetenschappelijk onderzoek uit-voert in dienst van Justitie.

In de afdelingen criminalistiek wordt de weten-schap aangewend in dienst van het onderzoek naarde daders van strafbare feiten en de samenstellingvan de bewijslast. De opdrachten ervan kunnen alsvolgt worden samengevat: � wetenschappelijke deskundigenonderzoeken uit-

voeren op verzoek van de bevoegde gerechtelijkeoverheden;

80

Nationaal Instituut voor Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en CriminologieCrimininalistiek en Criminologie

� gegevensbanken inzake criminalistiek aanleggen,van gegevens voorzien en onderhouden (genetische(DNA) en ballistische profielen, verfsoorten, verdo-vende middelen en precursoren...);

� meewerken aan de wetenschappelijke coördinatievan de laboratoria van de federale politie;

� meewerken aan de opleiding van de gerechtelijkeactoren;

� onderzoeks- en ontwikkelingswerkzaamhedenverrichten ter bevordering van de kennis op hetvlak van de criminalistiek.

In het departement Criminologie wordt het weten-schappelijk onderzoek ten dienste gesteld van eenbetere kennis van de criminele verschijnselen en deantwoorden erop. Het departement moet aldusonderzoeken verrichten die rechtstreeks van nutzijn voor het strafrechtelijk beleid, dat zowel hetpreventief beleid als het strafbeleid omvat, hetbeleid met betrekking tot het uitspreken en uitvoe-ren van straffen en maatregelen en het beleid metbetrekking tot slachtoffers van misdrijven. Deze activiteiten worden uitvoerig beschreven opde website van het Instituut www.incc.fgov.be

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 80

Page 81: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

81

Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Criminologie

Directiesecretariaat

ICT

Technische dienst

Personeel en Organisatie

Budget en beheerscontrole

Zakenbeheer

Bibliotheek

Kwaliteitszorg

IDBP

Directie algemenediensten

DepartementCriminalistiek

DepartementCriminologie

Materiaal-onderzoek

Brand enexplosies

Vezels en textiel

Afdeling algemene analytische scheikunde

Afdeling balistiek

Mechanischebalistiek

Chemischebalistiek

Nationalebalistiek databank

Afdeling biologie

Genetische ident.(DNA)

Nationale DNAdatabank

Microsporen

Afdeling drugs / Toxicologie

Drugs Toxicologie

Directoraat-generaal a.i.

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 81

Page 82: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

82

Activiteiten

De onderzoeksactiviteiten van het departementCriminologie werden in 2005 op intensieve wijze voort-gezet. Uitvoerige informatie inzake de verwezenlijkin-gen en de voortgang van de verschillende projecten kanu voortaan vinden op de volledig nieuwe website vanhet Instituut, waarop overigens de meeste publicatiesen alle verslagen van het departement Criminologieonline ter beschikking zijn. Dit hulpmiddel biedt eenveel beter zicht op de onderzoeksresultaten die van bij-zonder belang zijn voor de gerechtelijke, politieke ofacademische wereld.

Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt inzake de projec-ten die behoren tot de permanente programma’s vanhet departement.

Het onderzoek inzake de opmaak en het gebruik vanstatistische gegevens betreffende jeugdcriminaliteit enjeugdbescherming heeft in 2005 geleid tot wezenlijkewijzigingen in het stelsel voor de registratie van de com-putergegevens van de jeugdparketten. Hierdoor wor-den de eerste wetenschappelijke exploitaties op grondvan geldige statistische gegevens thans mogelijkgemaakt. Hetzelfde proces werd trouwens op gang

gebracht voor de computerapplicaties gebruikt door degriffies van de jeugdrechtbanken.

Het onderzoek inzake het wetenschappelijke gebruikvan de penitentiaire gegevensbanken heeft geleid totnauwe samenwerking met het directoraat-generaalUitvoering van Straffen en Maatregelen en de dienst ICTen beoogde in de eerste plaats de uitwerking van eenconceptueel kader dat beantwoordt aan de behoefteninzake de regelmatige en stelselmatige uitwerking vanpenitentiaire statistieken. In 2005 begon het procesvruchten af te werpen via de eerste fase van de invoe-ring van een datawarehouse-stelsel dat de mogelijkheidbiedt statistieken op routinematige wijze op te maken.

De verkennende fase van het onderzoek inzake hetgebruik van de bestaande gegevensbanken in de justi-tiehuizen (Informatica systeem SIPAR) heeft geleid toteen grondige kennis van het proces van gegevensop-maak. Vervolgens een en ander de mogelijkheidgeboden de voorwaarden te stellen voor een moge-lijk gebruik van de gegevens voor wetenschappelijkedoeleinden en werkhypotheses te verwoorden vooreen exploitatie ervan die nuttig is voor de uitwerking ende evaluatie van het strafrechtelijk beleid terzake.

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 82

Page 83: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

83

Naar aanleiding van het onderzoek met betrekkingtot de evaluatie van de voorzieningen ten behoevevan slachtoffers van misdrijven werd in 2005 inten-sief informatie verzameld bij de verschillende acto-ren betrokken bij het beleid ten behoeve van slach-toffers, zowel via interviews als door middel vanobservatie in het veld. De analyse van deze zeer com-pacte gegevens gaat thans verder via het beschou-wen van het standpunt van de meest rechtstreeksbetrokken actoren, te weten de slachtoffers.

Ook het onderzoek dat in 2004 werd toevertrouwdaan het departement in het vooruitzicht van deoprichting van de strafuitvoeringsrechtbankenwordt voortgezet. Dit project beoogt de werklastvan deze toekomstige rechtbanken en van hetgevangeniswezen te evalueren op grond van hunrespectieve bevoegdheden, en tevens een tool teontwerpen voor de registratie van gegevens inzakede activiteit van deze rechtbanken die nuttig is voorde uitwerking en de evaluatie van het strafrechtelijkbeleid terzake.

Andere projecten werden in de loop van het jaar 2005afgerond.

Het eindrapport inzake het onderzoek met het oog opde analyse van de juridische mogelijkheden om de toe-passing van de voorlopige hechtenis te verminderen,zowel wat het aantal aanhoudingsmandaten als de duurvan de hechtenis betreft, werd in april 2005 aan de minis-ter overhandigd. Verschillende hervormingsmogelijkhe-den werden erin onderzocht en geëvalueerd, onderandere op grond van een analyse van de kwantitatievegegevens beschikbaar inzake de huidige toepassing vande voorlopige hechtenis. Er werden toekomstsimulatiesvan de mogelijke gevolgen van de verschillende hervor-mingsscenario’s gemaakt.

Het onderzoek naar het invoeren van het elektro-nisch toezicht als autonome straf heeft in oktober2005 tot een eindrapport geleid. De voorwaardenvoor een optimale tenuitvoerlegging werdenonderzocht op grond van de lijnen bepaald in deregeringsbeslissing van 30 en 31 maart 2004.

Het departement leverde eveneens een bijdrage tothet aan de Universiteit Luik toevertrouwde onder-zoek inzake de afschaffing van de korte gevangeniss-traffen door de analyse van de statistische gegevens(inzake veroordelingen en gevangenisstraffen) die demogelijkheid bieden de voorwaarden en de draag-wijdte van dit beleidsproject te evalueren.

Het eindrapport inzake het onderzoek met betrekkingtot het statuut van de gerechtsdeskundige in strafzakenwerd in december 2005 aan de minister overhandigd.Op grond van een analyse van de bestaande bepalingen,grootschalig onderzoek bij de deskundigen, interviewsen rondetafelgesprekken met de verschillende betrok-ken actoren legt het rapport de grondslagen voor deformalisering van een statuut van gerechtsdeskundigemet het oog op het verder professionaliseren van hunoptreden. Dit onderzoek vormt een onderdeel van eenruimer programma dat in de toekomst zal wordentoespitst op de duur en de kosten van deskundige-nonderzoeken.

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 83

Page 84: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

84

De verwezenlijkingen van het departement Criminalistiek

Het werk van de laboratoriumteams houdt voorname-lijk verband met de opdracht van deskundige. De volgende grafiek illustreert het verloop van het aantal aanvragen voor deskundigenonderzoekensedert 2001; de aanvragen voor vergelijking met deDNA-gegevensbanken (zie volgend hoofdstuk) zijn hie-rin niet opgenomen. Het aantal behandelde dossiersen het jaarlijks zakencijfer zijn eveneens vermeld.

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

2001 2002 2003 2004 2005

dossiersvoor expertise

behandeldedossiers

zakencijfer(k€ )

2001 2 211 2 205 2 055

2002 3 200 3 331 1 938

2003 4 109 3 952 2 003

2004 5 419 4 766 2 568

2005 5 008 4 828 2 706

Evolutie in het aantal expertise-aanvragen� Aantal aangevraagde expertises � Aantal behandelde dossiers � Jaarlijks zakencijfer

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 84

Page 85: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

85

De deskundigenonderzoeken worden gefactu-reerd met strikte toepassing van het tarief voorde erelonen in strafzaken. 25% van de bedragenworden ter beschikking van het Instituut gesteld;de overige 75% gaan naar de schatkist van deStaat. De tabel betreft de gemiddelde kostprijs perdeskundigenonderzoek in de verschillende disci-plines die het Instituut behandelt.

Volgens het door het NICC verrichte onderzoekmet betrekking tot «Strafrechterlijke expertises –fase 1 - Grafische voorstelling» bedroeg de gemid-delde kostprijs voor de deskundigenonderzoekenin alle disciplines 540 € (zie rapport, beschikbaarop de website van het NICC).

In de volgende tabel wordt voor alle expertise-domeinen een aantal belangrijke beheersgege-vens kort weergegeven. Met uitzondering van de deskundigenonderzoeken

inzake verdovende middelen en toxicologie, die geenvertraging hebben, werd een deel van de in 2005 behan-delde dossiers het voorgaande jaar reeds ingediend, watop vertraging bij de verwezenlijking van het werk wijst.Gelet op de complexiteit van de meeste ingediende dos-siers zijn de gemiddelde termijnen voor de uitvoeringvan deskundigenonderzoeken redelijker dan in het verleden. Het is en blijft een uitdaging om die termijnenelk jaar in te korten.

Kwaliteitszorg

Het NICC is sedert 2003 erkend voor DNA-analyses dank-zij zijn degelijk programma voor kwaliteitsgarantie(internationale ISO-normen 17 025). Teneinde de accre-ditatie nodig voor het verkrijgen van de erkenning tebehouden, wordt het NICC jaarlijks onderworpen aaneen BELTEST-audit (FOD Economische Zaken). Sedert2002 is het NICC overigens ook erkend voor “het bepalenvan het gehalte van andere stoffen dan alcohol die derijvaardigheid beïnvloeden”.

Samenwerking met de laboratoria voortechnische en wetenschappelijke politie vande federale politie

Het NICC stelt pakketten voor het afnemen van bewijsen sporen op de plaats van het misdrijf ter beschikkingvan de wetsdokters en de laboratoria van de TWP. Elkeset bevat materiaal voor de afname en de verpakkingervan, en een richtlijn om de kwaliteit van de stalen tewaarborgen: de Set Seksuele Agressie, pakketten voorhet afnemen van weefsels, menselijke en dierlijke haren,schotresten en speekselstalen (DNA) op personen.

Behandeldedossiers

2004

Behandeldedossiers

2005

Gemiddeldekost per

dossier 2005

Mechanische ballistiek 337 343 339 €

Brandstichting 85 95 1 483 €

Schotrestonderzoek 68 55 1 787 €

DNA 675 1 063 983 €

Drugs 515 377 813 €

Microsporen 140 102 775 €

Materialen 42 94 598 €

Textiel 47 33 3 107 €

Toxicologie 2 857 2 666 285 €

TOTAAL 4 766 4 828 /

Evolutie van het aantal behandelde dossiers

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 85

Page 86: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

86

Hoewel het absolute aantal in de Belgische nationaleDNA-gegevensbanken geregistreerde profielen laagblijft in vergelijking met de buurlanden, moet wordenvastgesteld dat de gerechtelijke autoriteiten steedsvaker een beroep doen op onze diensten.

deelden” na een latente periode steeds vaker gespijsdwerd en thans een zeer aanzienlijk deel van het totaalaantal geregistreerde genetische profielen bevat,zulks dankzij de medewerking van alle betrokkenopenbare ministeries.

DNA-gegevensbanken

In 2005 hield de meest spectaculaire vooruitgangvan het departement Criminalistiek verband met deontwikkeling van de DNA-gegevensbanken.

De nationale DNA-gegevensbanken werden officieelopgericht bij het NICC door de bekendmaking op 30maart 2003 van het koninklijk besluit ter uitvoering vande wet van 22 maart 1999 betreffende de identificatie-procedure via DNA-analyse in strafzaken. De wetcreëert enerzijds de gegevensbank “criminalistiek”met genetische profielen voor biologische sporenaangetroffen op bewijsstukken of op plaatsen van mis-drijven en anderzijds de gegevensbank “veroordeel-den”, met genetische profielen opgesteld op grond vanreferentiestalen van personen die veroordeeld zijn often aanzien van wie een interneringsmaatregel is geno-men wegens het plegen van een voldoende ernstigmisdrijf (de wet bevat een lijst van de misdrijven waar-voor deze maatregel geldt; voornamelijk beperkt totmisdrijven die gewelddaden tegen personeninhouden).

Afbeelding 2 betreft de evolutie van het totaal aantalgenetische profielen geregistreerd in de gegevens-banken. Wij stellen vast dat de gegevensbank “veroor-

2002 2003 2004 2005

1 0002 0003 0004 0005 0006 0007 0008 0009 000

10 000

11 00012 000

13 000

Evolutie van het aantal genetische profielen ingegeven in de gegevensbanken“criminalistiek” en “veroordeelden”

� criminalistiek� veroordeelden

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 86

Page 87: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

87

gesteld in het blauw, het aantal aan ons gerichte vor-deringen in het bruin (de verzoeken om registratie inde gegevensbank “veroordeelden” worden bijvoor-beeld niet meegerekend). Onze capaciteit om de vor-deringen te verwerken is voorgesteld in het rood. Erwordt een voortdurende stijging van dit aantal vast-gesteld, wat kan worden toegeschreven aan deindiensttreding van nieuwe gerechtsdeskundigen(begin 2003 en eind 2004). Deze capaciteit blijft even-wel ontoereikend.

Ongeveer 10% van de opgenomen genetische profielen kunnen dankzij de DNA-gegevensbankeninverband worden gebracht met andere dossiers.Op 31/10/2005 bestonden 380 «clusters» met ove-reenstemmende genetische profielen. Bij dezeovereenkomsten zijn 1 138 genetische profielenbetrokken, terwijl de DNA-gegevensbanken intotaal 12 687 genetische profielen bevatten (4549genetische referentieprofielen in de gegevens-bank “veroordeelden” en 8 138 genetische profie-len van bestreden sporen in de gegevensbank “cri-minalistiek”). Wij rekenen erop dat in de komendejaren nog meer uitstekende resultaten kunnenworden geboekt.

De laboratoria voor deskundigenonderzoeken bezor-gen ons hun gegevens op verzoek van de vorde-rende magistraat. In de wet is evenwel bepaald datvergelijkingen van de gegevensbanken slechts kun-nen geschieden met een bijkomende expertiseop-dracht van een magistraat. In afbeelding 3 is het aan-tal dossiers dat per jaar wordt overgezonden sedertde officiële start van de DNA-gegevensbanken voor-

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

2002 2003 2004 2005

Activiteiten met betrekking tot DNA-gegevens sedert de ingebruikname

� aantal jaarlijkse nieuwe dossiers� aantal vorderingen voorgelegd aan onze experts� aantal ingediende dossiers

Contact

Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Criminologie Vilvoordsesteenweg 1001120 Brussel

Tel : 02 240 05 00Fax : 02 241 61 05

E-mail: [email protected]: www.nicc.fgov.be

INCC Layout NL-80-87 14/07/06 16:01 Page 87

Page 88: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Dienst voor het Strafrechtelijk BeleidDienst voor het Strafrechtelijk Beleid

Opdrachten

De Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid (DSB) werdopgericht bij het koninklijk besluit van 14 januari 1994 (BS 3 maart 1994), voornamelijk naar aanleiding van hetverslag van de parlementaire commissie betreffende hetbanditisme. De opdrachten van deze dienst – inzonder-heid die van de adviseur-generaal voor het strafrechte-lijk beleid – zijn zeer ruim en omvatten onder meer hetverstrekken van advies aan de minister van Justitie dieop grond van artikel 151 van de Grondwet het rechtheeft de bindende richtlijnen van het strafrechtelijkbeleid, inclusief die van het opsporings- en vervolgings-beleid, vast te leggen. Derhalve moet de DSB, zowel opnationaal als op internationaal vlak, het zenuwcentrumworden van een algemeen beleid dat het gerechtelijkoptreden, de voorbereiding en de follow-up ervan

omvat, waarbij aandacht moet uitgaan naar de coördina-tie met het preventiebeleid en het beleid inzake de uit-voering van straffen en maatregelen.

In de regeringsverklaring van 1990 was gesteld dat deminister van Justitie moest kunnen rekenen op eengespecialiseerde dienst voor het strafrechtelijk beleid,met een wetenschappelijke en juridische benaderingvan de criminele fenomenen. Derhalve hangt dezedienst, die wordt geleid door een adviseur-generaal voorhet strafrechtelijk beleid, bijgestaan door een adjunct-adviseur-generaal, rechtstreeks af van de minister vanJustitie en niet van de centrale diensten van Justitie.

88

Servdepolcrim-NL-88-95 17/07/06 10:39 Page 88

Page 89: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

89

Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid

Personeel, logistiek en begrotingDocumentatiecentrum - Vertaling

Coördinatie van Conceptieen Implementatie

Fenomeenbeheersing KetenbeheerResearch &Development Statistiek

Veroordelingen Zware en georganiseerdecriminaliteit

Witteboordcriminaliteit

Misdrijven tegenpersonen/goederen

Opsporing en vervolging

Straffen en maatregelen

Procedure

Internationale vraagstukken

Intern onderzoek

MonitoringOnderzoekscoördinatie en programmering

Adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk BeleidAdjunct-adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid

Secretariaat Communicatie

Research & Development& Statistiek

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 89

Page 90: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

90

Daarnaast verleent de dienst het College van procu-reurs-generaal bijstand bij de uitwerking van het straf-rechtelijk beleid en bij de coördinatie van de respectie-ve beleidslijnen. Daarom heeft de wet van 12 april 2004houdende verticale integratie van het openbaar minis-terie de oprichting van de expertisenetwerken van hetCollege van procureurs-generaal officieel bekrachtigddoor artikel 143 bis, § 3, van het Gerechtelijk Wetboek tewijzigen. De DSB neemt actief deel aan al die netwerkendie inzonderheid ervoor zorgen dat de informatie- endocumentatiedoorstroming tussen de leden van hetopenbaar ministerie wordt bevorderd, onder het gezagvan het College van procureurs-generaal en onder hettoezicht van de voor een aangelegenheid speciaal aan-gewezen procureur-generaal.

De adviseur-generaal voor het strafrechtelijk beleid ende adjunct-adviseur-generaal voor het strafrechtelijkbeleid zijn houder van een verlengbaar mandaat.

De minister stelt het administratieve en wetenschappe-lijke personeel en de middelen die nodig zijn voor de uit-voering van de opdrachten ter beschikking van de advi-seur-generaal voor het strafrechtelijk beleid.

Activiteiten

Terrorisme

De DSB was actief betrokken bij de invoering van denieuwe wet met betrekking tot de dreigingsanalyse. Hetcoördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (CODA), defeitelijke opvolger van de Antiterroristische GemengdeGroep (AGG), is verantwoordelijk voor het onderzoek ende algemene evaluatie van de dreiging in ons land opgrond van de onderzoeken en van de gegevens die debetrokken diensten ter beschikking stellen.

Georganiseerde criminaliteit

In samenwerking met de federale politie heeft de DSBbijgedragen aan de versterking van het Europees beeldvan de georganiseerde criminaliteit: EU Organised CrimeReport en Organised Crime Situation Report van deRaad van Europa.

Op grond van de aanbevelingen uit het jaarverslag van2003 met betrekking tot de georganiseerde criminaliteitin België heeft de dienst de nodige initiatieven geno-men om de dreigingsanalyse te verbeteren. Dit initiatiefheeft geleid tot een actieve deelname aan het projectOrganised Crime Outlook, in samenwerking met deZweedse Council for Crime Prevention en de Sloveense

De DSB en de preventie- en veiligheidsdienst van de FODBinnenlandse Zaken staan in voor de coördinatie en defollow-up van de kadernota die betrekking heeft op alledepartementen van de Staat die betrokken zijn in destrijd tegen de verschillende criminele fenomenen diede regering als prioritair beschouwt.

De kadernota integrale veiligheid is geen gewonecompilatie van plannen. De kadernota drukt een visieuit door de integrale en geïntegreerde aanpak, eennauwgezetheid en een methodiek door een weten-schappelijke ondersteuning en tenslotte het beheerper project waardoor in het veld mooie resultatenkunnen worden behaald. Hierna volgen enkele pun-ten terzake waarvan in 2005 vooruitgang is geboekt,ingedeeld per verschijnsel.

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 90

Page 91: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

91

Commission for the Prevention of Corruption. Een eer-ste toepassing van de methodiek voor een omgevings-analyse is opgenomen in het jaarverslag 2005 inzake degeorganiseerde criminaliteit in België.

In 2005 heeft de DSB een verslag voorbereid in verbandmet de rapporteringsplicht, met uitvoering van artikel90decies van het Wetboek van Strafvordering. Daartoewerden de gegevens met betrekking tot de telefoon-tap, de volledige anonimiteit van de getuigen, debescherming van de bedreigde getuigen, de bijzondereopsporingsmethoden en de andere onderzoeksmetho-den op systematische wijze verzameld en behandeld.

Criminaliteit tegen personen en goederen

De dienst werkt aan verschillende dossiers rekeninghoudende met de prioriteiten vastgelegd in de kader-nota integrale veiligheid. In het kader van de aanpak vanhet fenomeen van geweld binnen het gezin heeft dedienst actief deelgenomen aan de activiteiten van degroep deskundigen van het College van procureurs-generaal dat terzake twee richtlijnen heeft opgesteld.De richtlijn is begin 2006 van kracht geworden en zalworden beoordeeld door de Dienst voor het Strafrech-telijk Beleid. De dienst is nog steeds belast met het voor-zitterschap van de publiek-private overlegplatformsNOA (Nationaal Overlegplaftorm Autocriminali-teit) en

POB (Permanent Overlegplatform Bedrijfsbeveiliging). Inhet kader van de werkgroep “terrorisme” van het POBwerd op 24 oktober 2005 in samenwerking met het VBOeen studiedag georganiseerd. Een overlegplatformtussen de private sector en de publieke overhedenheeft een early-warningsysteem ontwikkeld dat verdachte activiteiten en incidenten meldt. Debetrokken partijen hebben een protocolakkoordopgesteld In het kader van de problematiek van degewelddaden tegen personen die een beroep vanopenbaar nut uitoefenen en van het actieplan van deminister terzake heeft de dienst op 13 juni 2005 eeneerste studiedag georganiseerd teneinde een lijst temaken van de bestaande best practices.

Mensenhandel en mensensmokkel

De activiteiten van de DSB in 2005 waren hoofdzakelijkerop gericht, de Interdepartementale Coördinatiecel terbestrijding van de mensensmokkel en de mensenhandelnieuwe impulsen te geven.

Om de bestendige werking van de cel te vrijwaren, is hetBureau opgericht; het is samengesteld uit de dienstenvan de belangrijkste departementen (Justitie, Binnen-landse Zaken,…) die betrokken zijn bij de bestrijding vanmensenhandel en mensensmokkel. Dit Bureau wordtvoorgezeten door de DSB en heeft maandelijks vergade-

ringen gehouden, overeenkomstig het koninklijkbesluit. Deze cel, die onder het voorzitterschap staat vande FOD Justitie, brengt dus alle federale actoren samen(zowel de operationele actoren als de politieke actoren)die terzake actief zijn. De cel vervult die coördinatiefunc-tie, maar moet daarnaast ook op kritische wijze de resul-taten van de strijd tegen mensenhandel en mensen-smokkel beoordelen en in voorkomend geval meewer-ken aan het formuleren van voorstellen en van aanbeve-lingen inzake het beleid dat betrekking heeft op beideverschijnselen.

Op grond van de inventaris van alle moeilijkheden diede verschillende partners terzake ondervonden,heeft het Bureau aan de interdepartementale celvoorgesteld vier ad-hocwerkgroepen op te richtenmet betrekking tot de volgende thema’s: de burger-rechtelijke en strafrechtelijke mede-aansprakelijk-heid van de opdrachtgevers die een beroep doen optussenpersonen die actief zijn in de mensenhandel;de nadere regels voor de toekenning van de verblijfs-vergunningen en de voorwaarden voor de toeken-ning van het statuut van slachtoffer van mensenhan-del; het doen van een beroep op tolken in het kadervan de controles en van de gerechtelijke procedureingesteld ingevolge feiten van mensenhandel; deerkenning van de centra gespecialiseerd in deopvang van slachtoffers van mensenhandel.

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 91

Page 92: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

92

Mishandeling

De DSB heeft de coördinatie verzorgd van en deelgeno-men aan de evaluatie van het Protocol tot regeling vande samenwerking tussen Child Focus en de gerechtelij-ke overheden en van de samenwerkingsovereenkomstinzake kinderporno op het internet tussen de niet-poli-tiële meldpunten van Child Focus (childfocus-net-alert)en de gerechtelijke en politiële instanties.

Geweld binnen het gezin

De DSB heeft een definitie uitgewerkt van geweldbinnen het gezin. Het College van procureurs-gene-raal heeft die definitie goedgekeurd. Het ontwerpvan gemeenschappelijke richtlijn van de minister vanJustitie en van het College van procureurs-generaalmet betrekking tot het strafrechtelijk beleid inzakegeweld binnen het gezin, teneinde een eenvormigstrafrechtelijk beleid terzake te creëren, is voltooiden zal ter goedkeuring worden onderzocht door hetCollege van procureurs-generaal. De richtlijn diebegin 2006 in werking is getreden, omvat een een-vormig identificatie- en registratiesysteem voor depolitiediensten en de parketten.

Belangrijke fiscale fraude

De samenwerking tussen de FOD Financiën, Justitieen de federale politie neemt toe. De DSB heeft eencd-rom gemaakt met betrekking tot de analyse vanhet verschijnsel van de BTW-carrouselfraude. Hetgedecentraliseerd niveau heeft checklists ontvangenmet alarmsignalen die duiden op georganiseerdebtw-carrouselfraude.

Witwassen van geld

2005 was het jaar waarin het beeld van het verschijn-sel werd geactualiseerd teneinde de bestaande tech-nieken voor de opsporing van witwaspraktijken teoptimaliseren.

Door de organisatie van een rondetafel over de frau-de waardoor de financiële belangen van de EuropeseUnie worden geschaad en over een betere kennis enbegrip van de verschillende verschijnselen diebetrekking hebben op de bescherming van de finan-ciële belangen van de Europese Unie, konden de prioriteiten worden bepaald.

Die werkgroepen zijn in de loop van 2005 met hunwerkzaamheden gestart.

Krachtens het koninklijk besluit van 16 mei 2004 is even-eens een Informatie- en Analysecentrum Mensens-mok-kel en Mensenhandel (IAMM) opgericht. Opdat dit IAMMoptimaal zou kunnen functioneren, werd een beheers-comité opgericht. Dit comité, waarvan het voorzitter-schap eveneens is toevertrouwd aan de DSB, is samen-gesteld uit de belangrijkste actoren betrokken bij debestrijding van mensenhandel en mensensmokkel. In2005 heeft dit comité iedere maand vergaderd. Thans ishet IAMM nog steeds bezig met een haalbaarheidson-derzoek en werkt het aan een poging van strategischeanalyse met betrekking tot economische uitbuiting. Ditcentrum verspreidt overigens een elektronischenieuwsbrief die fungeert als verbindingsblad tussen deleden van de cel.

De DSB heeft ook actief meegewerkt aan het opstellenvan de wet van 10 augustus 2005 tot wijziging van diver-se bepalingen met het oog op de versterking van destrijd tegen mensenhandel en mensensmokkel entegen praktijken van huisjesmelkers.

Ten slotte heeft de DSB in 2005 ook het jaarverslag vande regering inzake de strijd tegen mensenhandel en kin-derpornografie voor het jaar 2004 opgesteld.

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 92

Page 93: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

93

Computercriminaliteit

Ook in 2005 pleegden de verschillende overheden – deCel voor Financiële Informatieverwerking, de FederalComputer Crime Unit en het Belgisch Instituut voorpostdiensten en telecommunicatie – gestructureerdoverleg om de computercriminaliteit te bestrijden. Metde internetproviders werden protocollen gesloten.

Milieu – handel in afval

In het kader van het voorzitterschap van de sub-groep “milieucriminaliteit” van de InterministeriëleConfe-rentie Leefmilieu (ICL) uitgebreid tot Justitie enBinnenlandse Zaken, heeft de DSB voorgesteld een geïn-formatiseerde databank op te richten waarin alle milieu-gebonden inbreuken en sancties zijn opgenomen, ineerste instantie beperkt tot afval. Daartoe is op 1 sep-tember 2005 een vijftien maanden durend wetenschap-pelijk onderzoek opgestart in het kader van het Agora-programma van de POD Wetenschaps-beleid.

Strafrechtelijke aansprakelijkheid van rechtspersonen

De DSB heeft meegewerkt aan het activiteitenverslagvan de werkgroep belast met het onderzoeken vande meest problematische aspecten van de wet van

dienst was betrokken bij de werkgroep «interventie naongevallen op de grote verkeersknooppunten». Dedienst heeft aan de leiding gestaan van de commissiebelast met de uitwerking van een nieuwe procedure omhet alcoholgehalte in het bloed te bepalen. In het kadervan de samenwerking met het Centraal Orgaan voor deInbeslagneming en de Verbeurdverklaring heeft de DSBdeelgenomen aan de opstelling van de ministeriëleomzendbrief nr. 062 van 20 juli 2005 gewijd aan gerech-telijke inbeslagneming, takeling en stalling van de inbeslag genomen voertuigen. De DSB heeft de plenairezittingen bijgewoond van de cel Verkeer van het Collegevan procureurs-generaal en een bijdrage geleverd opconceptueel, wettelijk en methodologisch vlak. De DSBheeft het College en de minister een verslag bezorgdover de evaluatie van de sepots. In datzelfde kader zijnverschillende omzendbrieven voorbereid, waaronderook van algemene aard, maar door de wetswijzigingenmoest de behandeling ervan worden uitgesteld.

Gerechtelijke pijler / impulsen geven aan het onderzoeksoverleg

In de kadernota integrale veiligheid van 30 en 31 maart2004 ligt het accent op het geven van impulsen aan hetpermanent overleg tussen de actoren van de strafrech-telijke keten.

4 mei 1999 tot invoering van de strafrechtelijke ver-antwoordelijkheid van rechtspersonen en met hetvoorstellen van oplossingen.

Verkeersveiligheid

De DSB heeft deelgenomen aan de evaluatiecommissiesinzake de wet van 7 februari 2003 houdende verschillen-de bepalingen inzake verkeersveiligheid (statistieken,strafrechtelijk beleid, uit het strafrecht halen van mis-drijven) (meer dan twintig vergaderingen). De conclusiesvan die commissies lagen ten grondslag aan de wet van20 juli 2005 tot wijziging van de gecoördineerde wettenvan 16 maart 1968 betreffende de politie over het weg-verkeer. De DSB heeft meegewerkt aan de uitwerkingvan het omstandig advies van 8 juni 2005 van de cel Des-kundigheid van het College van procureurs-generaalover het wetsontwerp houdende wijziging ervan. De

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 93

Page 94: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

94

De DSB heeft bijzondere aandacht geschonken aan dewerking van het politioneel netwerk van het College vanprocureurs-generaal en aan de hervorming van dewerkgroep “gerechtelijke pijler” binnen de cel Beleids-voorbereiding van de minister van Justitie. De werk-groep «gerechtelijke pijler» is samengesteld uit ledenvan alle delen van het openbaar ministerie, van de cen-trale diensten en van de twee niveaus van de geïnte-greerde politie. De DSB staat in voor de logistieke entechnische ondersteuning van die werkgroep. In deloop van dit jaar is over de volgende punten gediscussi-eerd: capaciteit van de gerechtelijke politie, taakverde-ling en coördinatie tussen de politiediensten, audiovisu-eel verhoor van minderjarigen, overbrenging van gede-tineerden,…

De DSB neemt ook deel aan de werkzaamheden van dewerkgroep “artikel 44” die inzonderheid belast is met deuitwerking van de teksten met betrekking tot de wer-king van de nationale gegevensbank van de politie.

Kwaliteitsjustitie in de strafrechtelijke keten

Rechtsvergelijkende analyse: de DSB heeft nota’s opge-steld voor het kabinet, inzonderheid met betrekking totde videoconferentie en de strafrechtelijke expertise.

Penologie – keten van de informatie-uitwisseling

Op grond van een specifieke werkgroep is de infor-matie-uitwisseling tussen de politie, het parket enhet directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen in kaart gebracht en zijn aanbevelingengeformuleerd ten behoeve van de overheid. Debedoeling hiervan was te weten te komen wie watweet en waarom, in het kader van de follow-up vande daders van misdrijven.

Veroordelingsstatistieken

Terbeschikkingstelling van de gecontextualiseerde sta-tistische reeksen op de website van de FOD Justitie.

Coördinatie van het wetenschappelijk onderzoek

De DSB beheert op professionele wijze de coördinatievan het wetenschappelijk onderzoek, inzonderheiddoor de follow-up van de onderzoeken in de begelei-dingscomités. De resultaten van het onderzoek datintern, dan wel in onderaanneming is verricht, wordengepubliceerd in reeks eigen aan de DSB. In 2005 zijn devolgende nummers verschenen: “Onderzoek justitiedoorgelicht (1995-2003)”, “Recherche Justice (1995-2003)”, “Ernstige jeugddelinquenten gestraft?”, “Praktijk

van de uithandengeving”, “Integrale kwaliteitszorg inhet Openbaar Ministerie”, “Recherchemanagement”,“Sturen naar kwaliteitsvol opsporingswerk”, “Crimino-logisch onderzoek in kaart”, “Recherche criminologiqueanalysée”, “De procureurs des Konings aan het woord.”en “Evaluatieonderzoek zonale veiligheidsplannen.”.

Dit zijn de belangrijkste vorderingen inzake de kaderno-ta integrale veiligheid, met het oog op het concretise-ren van het geïntegreerd veiligheidsbeleid. De FOD Jus-titie en de FOD Binnenlandse Zaken hebben heel wat ini-tiatieven ondersteund met het oog op een coherentstrafrechtelijk beleid. Die inspanningen moeten natuur-lijk worden voortgezet om op die weg verder te gaan.

Contact

De Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid (DSB)Diane REYNDERS,adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid (NL)Freddy GAZAN, adjunct-adviseur-generaal voor hetStrafrechtelijk Beleid (FR)

Hallepoortlaan 5-81060 BrusselTel. : 02 542 74 22/23 – Fax : 02 542 74 44Web : www.dsb-spc.beE-mail : [email protected] of [email protected]

Servdepolcrim-NL-88-95 14/07/06 16:08 Page 94

Page 95: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

95

Het onderzoek naar de wijze waarop de procureursdes Konings hun bijdrage aan de uitwerking van deeerste zonale veiligheidsplannen beschouwen(gevoerd tussen juni 2003 en maart 2005), past in hetkader van de doelstelling van de DSB. Die beoogt hetverlenen van bijstand aan de magistratuur en aan deexpertisenetwerken “strafrechtelijk beleid en straf-rechtspleging” en “politie”.

De procureur des Konings speelt zeker een belangrij-ke rol in de beleidscyclus van de lokale politie. Deprocureur des Konings mag als permanent lid van dezonale veiligheidsraad en als overheid die het zonaalveiligheidsplan goedkeurt, toezien op de kwaliteitvan dat zonaal plan en op de overeenkomst met hetstrafrechtelijk beleid van het parket. Daartoe is enblijft het echter noodzakelijk dat de procureur desKonings voldoende meewerkt aan de uitwerking vande zonale veiligheidsplannen. Door een diepgaandeanalyse van de eerste zonale veiligheidsplannenkunnen de procureurs inzonderheid vertrekken vaneen sterke onderhandelingspositie bij de opstellingvan de zonale veiligheidsplannen voor 2005-2008. Hetonderzoek naar de perceptie van de procureurs metbetrekking tot die eerste zonale veiligheidsplannenkan hen met andere woorden een overzicht gevenvan hun bijdrage aan die beleidsplannen.

Door diepte-interviews en vragenlijsten kunnen destandpunten en percepties van alle procureurs desKonings in kaart worden gebracht. Dit zijn de drie

thema’s die aan bod komen: de uitwerking van dezonale veiligheidsplannen, het strafrechtelijk beleidvan hun parket, de voor- en nadelen van de politie-hervorming.

Op grond van het evaluatieonderzoek van de eerstezonale veiligheidsplannen kan worden vastgestelddat de bijdrage van de procureurs des Konings inzekere mate reeds plaatsvindt voor de voorberei-ding, het onderzoek en de goedkeuring van de plan-nen. Deze bijdrage kan echter nog worden versterkt.

Dit onderzoek beoogt in de eerste plaats de nadrukte leggen op de relevantie van het beleid, de resulta-ten waardoor het mogelijk is denksporen aan te reiken en/of beleidsaanbevelingen te doen. Hetonderzoek zet ook een aantal problemen in de kijkerwaarvoor het beleid specifieke aandacht moetopbrengen. Zo moet worden nagedacht over de pro-blematiek van de lokale onderzoekscapaciteit enover het concept van “beleidsvrijheid”. Het is ooknoodzakelijk de chronologie van de verschillendebeleidsplannen en aandachtspunten te behouden.

Er is een zeer positief indirect effect: bewustmaking.Door enerzijds interviews te hebben met alle procu-reurs des Konings en anderzijds discussies te voerenin het begeleidingscomité en op de dag van de uiteindelijke valorisatie, is de aandacht van de pro-cureurs des Konings gevestigd op de problematiekvan de beleidsplannen en de zonale veiligheidsplan-

nen. In de ogen van de meeste procureurs desKonings zijn de verplichtingen die de politiedienstenzijn opgelegd door de wet op de geïntegreerde poli-tie niet voldoende geconcretiseerd. Momenteelwordt dit echter geconcretiseerd, onder anderedankzij het bewustmakingsproces. Steeds meer pro-cureurs des Konings werken actief mee aan de ont-wikkeling van de zonale veiligheidsplannen, steedsmeer van hen kennen hun eigen beleidsplan ennemen actief deel aan de discussie met betrekkingtot de planning en de prioriteiten.

(*) Studie gepubliceerd in de volgende werken: DEVROE, E., MATTHIJS, S., DE KEULENAER, S.,"La parole aux procu-reurs du Roi. Étude d'évaluation des plans zonaux de sécurité".Maklu, 2005, 290 blz. en DE KEULENAER, S., MATTHIJS, S., "De rolvan de procureur des Konings in de beleidscyclus van de lokalepolitie: een blik op de praktijk". Handboek Politiediensten, Klu-wer, Livrais. 76, 297, 1 oktober 2005, blz. 1-18.

F o c u sDe procureurs des Konings krijgen het woord

Evaluatieonderzoek van de zonale veiligheidsplannen (*)

Servdepolcrim-NL-88-95 17/07/06 11:27 Page 95

Page 96: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

96

De Commissie voor Þnanciële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele reddersen aan de occasionele redders

Opdrachten

De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffersvan opzettelijke gewelddaden en aan de occasioneleredders onderzoekt enerzijds de aanvragen voorfinanciële bijstand van slachtoffers van een opzettelij-ke gewelddaad of hun naasten en anderzijds de aan-vragen voor financiële bijstand van personen die vrij-willig hulp bieden aan slachtoffers, niet in het kadervan de uitoefening van een beroepsactiviteit in verband met de veiligheid en niet in het kader vandeelname aan enige gestructureerde vereniging ten-einde hulp en bijstand te verlenen aan derden, of in geval van overlijden, hun rechthebbenden. Zijbepaalt het bedrag ervan.

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 96

Page 97: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

97

De Commissie voor Þnanciële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders

Activiteiten

Op 1 februari 2005 is de terzake van de samenstellinggrondig hernieuwde commissie (koninklijke beslui-ten van 13 en 28 januari 2005) aan de slag gegaan.Voor het eerst werden, naast de traditionele leden(magistraten, advocaten en ambtenaren van respec-tievelijk de Federale Overheidsdienst Financiën enVolksgezondheid), met toepassing van artikel 30, §2,van de wet en artikel 5bis van het koninklijk besluit,een achttal personen op grond van hun professione-le ervaring als commissielid aangewezen.

De Commissie bestaat uit zes kamers, bij het samen-stellen ervan werd zoveel mogelijk gepoogd elkekamer samen te stellen zowel uit ervaren leden alsuit nieuwe leden, waardoor de continuïteit en unifor-miteit gewaarborgd werden.

Door zowel de effectieve leden als de plaatsvervan-gers afwisselend te laten zetelen konden de factomeer kamers gecreëerd worden. Hierdoor kondenvanaf maart meer zittingen georganiseerd worden,waardoor meer beslissingen geveld kunnen worden.Voor de slachtoffers betekent dit een snellere afhan-deling van hun aanvraag.

Daarnaast werden ook maatregelen genomen om deuitbetaling sneller te laten verlopen nadat een beslis-sing is genomen: in 2005 bedroeg de gemiddelde tijdtussen de dag van de uitspraak en de effectieve stor-ting op de rekening van het slachtoffer 37 dagen.Deze termijn bevat volgende elementen: betekeningvan de beslissing – ontvangst van de beslissing doorhet slachtoffer – verzenden van rekeningnummer –overzenden van dossier aan rekenplichtige (gemid-deld na 28 dagen) – verzenden van betalingsopdrachtaan postcheque – storting.

Op 22 februari 2005, de Europese dag van het slacht-offer, werd een overleg georganiseerd voor alleleden van de Commissie. Ter gelegenheid hiervanwerd ook de heer Alain Bourlet, voorzitter van hetDirectiecomité van de FOD Justitie uitgenodigd.

In de loop van 2005 werd het verslag over de werk-zaamheden 2002-2004 gepubliceerd.

Occasionele redders

Krachtens de oorspronkelijke versie van de wet van 1augustus 1985 konden de occasionele redders zichniet tot de Commissie wenden. Artikel 42, waarvoorde Commissie niet bevoegd is, had betrekking opleden van politie- en hulpdiensten en derden diehulp verlenen aan een slachtoffer van een opzettelij-ke gewelddaad. In 1997 werd artikel 42 gewijzigd alsvolgt: leden van politie- en hulpdiensten en derden,vrijwillige hulpverleners. In 2001 werd artikel 42opnieuw gewijzigd: leden van politie- en hulpdien-sten en derden, vrijwillige of toevallige hulpverle-ners.

Pas vanaf de bekendmaking van de programmawetvan 27 december 2004 kunnen de niet-professionelehulpverleners (occasionele redders) bij de Commissieeen aanvraag indienen.

Niemand maakte echter gebruik van deze mogelijk-heid in 2005.

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 97

Page 98: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

98

Ontwikkelingen op wetgevend en regelgevend vlak

Tegen 1 januari 2006 moest België de richtlijn van2004/80/EG van de Raad van 29 april 2004 betreffendede schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijvenintegreren in het nationaal recht. In essentie komtzulks erop neer dat een persoon, slachtoffer van eenmisdrijf in een andere lidstaat van de Europese Unie,het recht krijgt zich met zijn hulpvraag te richten toteen instantie in de lidstaat waar hij verblijft. Die instan-tie kan praktische en taalkundige moeilijkheden ingrensoverschrijdende situaties beter verhelpen.Het is de bedoeling dat de instantie van de staat vanverblijf de verzoeker bijstaat in het kader van de pro-cedure bij de bevoegde instantie van de lidstaat waarde feiten gepleegd werd, die de beslissende instantieblijft. Op 12 juli 2005 diende de regering het wetsont-werp tot omzetting van de richtlijn 2004/80/EG in.

De financiering van het Fonds werd veilig gesteld,ten minste op middellange termijn. Bij koninklijkbesluit van 31 oktober 2005 werd het bedrag van 10 €opgetrokken tot 25 €, wat betekent dat, rekeninghoudend met de opdeciemen, voortaan elke persoonveroordeeld tot een correctionele of criminele straftevens veroordeeld wordt tot een bijdrage van 137,5 €ten voordele van het Fonds.

Aanvankelijk konden de slachtoffers van dezegewelddaden bij de Commissie enkel aanspraakmaken op een voorschot (nu noodhulp). Het duurdetot de wetswijziging van 23 juli 1991 vooraleer zij ookaanspraak konden maken op een (hoofd)hulp. Voordeze wetswijziging was een beslissing van een von-nis- of onderzoeksgerecht noodzakelijk vooraleereen (hoofd)hulp kon worden bekomen.

De wetswijziging van 1997 zorgde voor een versoe-peling van de voorwaarden (de materiële noodtoe-stand voor nabestaanden en het ten laste zijn van deoverledene niet langer vereist) en maakte het aan deandere kant ook mogelijk om bepaalde dossiers teheropenen. Artikel 12, eerste lid, van de wet van 18februari 1997 bepaalt: “ De wet is van toepassing opde geleden schade volgend uit opzettelijke geweld-daden na 6 augustus 1985 op slachtoffers bedoeld inartikel 3, laatste lid, zelfs wanneer het dossier reedsingediend en afgesloten was door de commissie voorde inwerkingtreding van deze wet.” Naar aanleidinghiervan werden er 9 bendedossiers heropend.

Twintigste verjaardag van de wet van 1 augustus 1985

Het gegeven dat het Fonds twintig jaar geleden door dewetgever in het leven geroepen werd is niet onopge-merkt voorbij gegaan. Vooreerst heeft de Commissievoor de Justitie van de Kamer van volksvertegenwoordi-gers op 29 september 2005 een colloquium georgani-seerd onder het motto “Slachtoffers en hun verwachtin-gen ten overstaan van overheid en samenleving”, en aande andere kant organiseerde het Nationaal Forum voorSlachtofferbeleid, met de steun van de Commissie, op 26 oktober 2005 een studiedag met als thema “ De scha-deloosstelling: laatste hindernis voor het slachtoffer ?”.

De Commissie en de slachtoffers van de Bende van Nijvel

Op het moment dat de wetgeving die aan de basis vande Commissie ligt gestemd werd, moesten de meestbloedige aanslagen van de bende nog plaatsvinden.

Bij de aanslagen van 27 september 1985 (Delhaize,Braine-l’Alleud en Overijse) en 9 november 1985 (Del-haize, Aalst) vielen 16 doden en raakten er 11 mensengekwetst. Voordien vielen er bij de aanslagen van mei1982 tot december 1983 12 doden en 14 gekwetsten.

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 98

Page 99: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

99

Sedert de wetswijziging van 8 juni 1998 komen ookde eerste slachtoffers van de bende in aanmerking:“Deze bepalingen zijn eveneens van toepassing opschade toegebracht ten gevolge van gewelddadendie vóór de inwerkingtreding ervan zijn gepleegdvoor zover deze feiten niet verjaard zijn en er eenvermoeden van samenhang is met gewelddadengepleegd na bedoelde datum.”

De latere wetswijzigingen hebben geen bijzondervoordeel voor de slachtoffers van de bende meermet zich gebracht.

In totaal werden 84 dossiers ingediend met betrek-king tot deze feiten, waarvan 5 in 2005. Van deze 84dossiers hebben er 38 betrekking op feiten gepleegdvoor 1985.

Het opmaken van statistieken wordt bemoeilijkt door-dat sommige slachtoffers twee dossiers indienden ofdoordat zij twee hoedanigheden (zowel rechtstreeksals onrechtstreeks slachtoffer) hebben. In tal van dos-siers is er meer een slachtoffer. Sommige slachtoffersverloren ook diverse verwanten.

Ter illustratie:

l de heer L diende op 7 december 1987 een verzoek-schrift in (RG 22). Bij beslissing van 13 maart 1989werd hem een noodhulp van 200 000 BEF toege-kend. Op 11 september 1992 diende hij een nieuweverzoekschrift in (RG 396). Bij beslissing van 22december 1993 werd de zaak naar de bijzondere rolverwezen. Bij beslissing van 28 juli 1997 werd hemeen hulp van 400 000 BEF toegekend. Nadien vroeghij om zijn dossier te heropenen. Bij beslissing van14 december 1999 werd hem nog een hulp van 300 000 BEF toegekend. (1 slachtoffer, 2 dossiers, 4beslissingen);

l mevrouw B. diende op 19 februari 1993 een ver-zoekschrift in (AR 446). Bij beslissing van 16 decem-ber 1993 werd haar een hulp van 990 000 BEF toege-kend. Op 8 februari 1999 diende zij een verzoek totheropening in. Bij beslissing van 8 december 1999werd haar een hulp van 1 000 000 BEF toegekend. (1 dossier, 2 beslissingen);

l de heer V. raakte bij de overval van 9 november1985 gewond en verloor eveneens diverse familie-leden (AR 98148). Mevrouw V. verloor bij de diefstalvan 10 september 1982 haar echtgenoot en raaktezelf gewond (AR 98695);

l de heer V verloor bij de overval van 9 november1985 zijn beide ouders en een zus (AR 98148), dezussen S verloren bij de overval van 1 december1983 hun beide ouders (RG 99001 en 99002).

In de volgende tabellen wordt weergegeven voorwelke feiten verzoekschriften werden ingediend(tabel 1) en wanneer (tabel 2).

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 99

Page 100: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

100

Tabel 1 : feiten en verzoekschriften

Datum Plaats Omschrijving Doden Gewonden Franstaligedossiers

Nederlandstaligedossiers

10.05.82 Elsene diefstal - - - -

11.05.82 Lembeek diefstal - - - -

14.08.82 Frankrijk overval 1 - - -

30.09.82 Waver wapenhandel 3 1 1 -

30.09.82 Hoeilaart BOB 2 - - -

23.12.82 Brussel conciërge - 1 - 3

09.01.83 Bergen taxi - 1 - -

28.01.83 Watermaal-Bosvoorde diefstal - - - -

11.02.83 Genval Delhaize - - - -

14.02.83 Lasne diefstal - - - -

25.02.83 Ukkel Delhaize 1 - 1 -

03.03.83 Halle Colruyt 1 1 - 14

08.06.83 Braine-l’Alleud diefstal - - - -

10.09.83 Temse textielbedrijf 1 1 - 5

17.09.83 Nijvel Colruyt 1 3 4 3

17.09.83 Braine-l’Alleud politie 1 - 2 -

02.10.83 Ohain restaurant - 1 - -

07.10.83 Beersel Delhaize 3 1 2 -

01.12.83 Anderlues juwelier - 2 3 -

27.09.85 Braine-l’Alleud Delhaize 1 3 12 -

27.09.85 Overijse Delhaize 1 5 6 8

09.11.85 Aalst Delhaize 9 8 - 20

25 28 31 53

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 100

Page 101: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

101

Deze dossiers gaven aanleiding tot 95 beslissingen,waarvan er slecht 5 negatief waren. Eind 2005 warennog 5 dossiers hangend voor de Commissie. Aan deslachtoffers van de bende werd tot dusver door deCommissie 2 087 604,08 € toegekend.

Voor meer uitgebreide informatie over de Commissieen de rechtspraak ervan kan u terecht op de websitevan de FOD Justitie (www.just.fgov.be). De jaarversla-gen 2000-2001 en 2002-2004 zijn beschikbaar op dezesite. Voor een samenvatting van een groot aantalbeslissingen (meer dan 3 000) kan u terecht op de vol-gende website www.juridat.be, die u ook via de web-site van Justitie kan bereiken.

Contact

De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffersvan opzettelijke gewelddaden en aan de occasioneleredders

Hallepoortlaan 5-81060 Brussel

Briefwisseling :Waterloolaan 115 — 1000 BrusselTél : 02 542 65 11Fax : 02 542 72 40

Tabel 2 : verzoekschriften en beslissingen

Verzoekschriften Beslissingen

Frans Nederlands Frans Nederlands

1 - 1987 - -

3 - 1988 - -

- 1 1989 2

- - 1990 - 1

- - 1991 - -

2 - 1992 2 -

3 2 1993 3 1

- - 1994 - 1

2 1 1995 - 1

- - 1996 3 1

- - 1997 3 -

1 13 1998 2 2

10 13 1999 2 7

6 5 2000 6 15

1 - 2001 2 8

- 14 2002 10 3

- 1 2003 3 9

- - 2004 2 5

2 3 2005 - 1

31 53 total 40 55

COMprlaidevicdeviolauxsocc-NL-96-101 14/07/06 15:51 Page 101

Page 102: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

102

Kansspelcommissie

Opdrachten

De Kansspelcommissie is opgericht bij de wet van 7 mei 1999.

Het is een orgaan dat:� adviezen verstrekt aan de regering en het parlement;� beslissingen neemt: inzake vergunningen gegeven

aan de casino’s (vergunning A), de automatenhallen(vergunning B), aan de drankgelegenheden (vergun-ning C), aan het personeel van de casino’s en automa-tenhallen (vergunning D) en aan de leveranciers enherstellers van speelautomaten (vergunning E);

� controles uitvoert inzake kansspelen;� de vergunninghouders controleert en de moge-

lijkheid heeft hen sancties op te leggen;� de bescherming verzekert van de spelers en de

gokkers.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 102

Page 103: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

103

Activiteiten

In 2005 is op het vlak van kansspelen heel veel gebeurd.

De Kansspelcommissie heeft naast de administratievebehandeling van de vergunningsdossiers ook nog : � het GREF (Gaming Regulators European Forum), een

forum voor Europese regelgevende instanties, geor-ganiseerd;

� “de staten-generaal van de Kansspelen” georgani-seerd;

� een vergunning toegekend aan het casino te Brussel;� de EPIS-databank in gebruik genomen;� verschillende initiatieven genomen met betrekking

tot de bescherming van de spelers;� controles uitgevoerd en sanctieprocedures uitge-

werkt ten aanzien van de vergunninghouders.

Europees forum

Van 11 tot 13 mei heeft de commissie het «GamingRegulators European Forum» (GREF) georganiseerd inhet hotel “Le Méridien” te Brussel. De datum van deconferentie viel samen met de vijfde verjaardag van deoprichting van de Kansspelcommissie in België. Ditvormde dus een mooie gelegenheid om de verwezenlij-kingen sinds het jaar 2000 te benadrukken.

Het GREF is een bijeenkomst van de regelgevendeinstanties inzake kansspelen uit 27 Europese landen.Elk jaar ontvangt een van de leden het forum. Tijdens diezitting is de heer Marc Callu, deskundige bij de commis-sie, benoemd tot ondervoorzitter van het GREF. Hij maakte sedert 2003 deel uit van de vergadering.

Op 11 mei waren de 83 deelnemers uitgenodigd op deopeningsreceptie in het stadhuis te Brussel. De vol-gende dag begon de conferentie met een toespraak vande minister van Financiën, de heer Reynders, die hetbelang van een samenhangend beleid inzake kansspe-len ten opzichte van de operatoren beklemtoonde. Devoorzitter van de commissie beklemtoonde op zijnbeurt de vorderingen inzake de bescherming van despelers op internationaal vlak. De heer Minet heeft in zijntoespraak de nadruk gelegd op de behandeling van per-sonen met een gokverslaving in België. De verschillendelanden hebben vervolgens een korte samenvattingvoorgesteld van de belangrijkste wijzigingen die wer-den doorgevoerd en van de grootste uitdagingen waar-mee zij te maken kregen in de loop van het voorbije jaaren deelgenomen aan de algemene bespreking van debehandelde thema’s.

Op 13 mei heeft een panel van specialisten de Europeseontwikkelingen behandeld. De deskundige van de com-missie en hoogleraars van de Sorbonne, van de universi-

teit Gent en van het Zwitsers Instituut voor vergelijkendrecht hebben gedebatteerd over supranationale aspec-ten inzake de behandeling van de kansspelen. DeEuropese Commissie heeft het Zwitsers Instituut trou-wens gevraagd een studie te maken teneinde de oppor-tuniteit te beoordelen van een harmonisatie van deregels inzake kansspelen op Europees niveau, zulks insamenwerking met de universiteit van Salford(Manchester). Die studie zal in juni 2006 worden bekend-gemaakt.

Staten-Generaal

De “Staten-Generaal” is een ontmoeting tussen deleden van de commissie, van het secretariaat en vande verschillende operatoren in de sector. Die ont-moeting bestaat uit twee delen: een toespraak overde actualiteit inzake kansspelen en een vragenronde.

In 2005 vond de Staten-Generaal plaats op 24 novem-ber in het Justitiepaleis te Brussel. Deze vergaderingviel samen met de 100ste vergadering van deKansspelcommissie sedert de oprichting ervan injanuari 2000. De vorige Staten-Generaal vonden plaatsin maart 2004 en in december 2002, dat wil zeggenom de achttien maanden.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 103

Page 104: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

104

Een honderdtal deelnemers die alle betrokken sectorenvertegenwoordigen, hebben eerst geluisterd naar deinleiding over de situatie in België en de wens van deminister om de sector van de weddenschappen en vande kansspelen op internet te reglementeren.

Daarna heeft het team van de K.U.Leuven, onder leidingvan de professoren Tilleman en Verbeke, de studie«Kansspel: Juridisch gedefinieerd – Beleidsmatig geope-rationaliseerd» voorgesteld, waarin het, na een gron-dige juridische analyse van de wet van 7 mei 1999, over-wegingen formuleert voor de toepassing van de wet envoor de uitbreiding van de activiteiten van de commis-sie in het kader van haar rol als regelgevende instantieop Belgisch vlak.

Uit het onderzoek blijkt onder andere dat decontrole op de exploitatie van de kansspelenondanks de bestaande wet te versnipperd enondoorzichtig blijft. Bepaalde aangelegenheden vallenimmers niet onder de bevoegdheid van de Kansspel-commissie, inzonderheid met betrekking tot de wed-denschappen en de spelen op internet. De commissiezou de enige instantie moeten worden bevoegd voorhet uitreiken van vergunningen en het uitvoeren vancontroles op de exploitatie. Daarom zou enerzijds de

wet van 1963 betreffende de weddenschappen op spor-tuitslagen moeten worden opgenomen in de wet van1999 en zou anderzijds het toepassingsgebied van dewet van 1999 duidelijk moeten worden uitgebreid totelke vorm van exploitatie, daaronder begrepen hetinternet.

Op het einde van de voormiddag hebben verschillendesprekers gepoogd de situatie inzake kansspelen inBelgië te evalueren.

De heer Laes, vertegenwoordiger van de minister vanFinanciën, heeft de commissie gevraagd aan de ministervoorstellen te doen teneinde de weddenschappen ende spelen op internet op te nemen in de bestaande wet-geving. Met betrekking tot de Nationale Loterij is hij vanoordeel dat ten minste moet worden nagedacht over derol van de commissie bij de controle op de naleving vanbepaalde beginselen van ethische orde. Ook de heerVervaeke, lid van de Hoge Raad voor de Justitie, loofdehet bestaan van een centraal onafhankelijk controleor-gaan, zelfs met een geprivatiseerde loterij gecontro-leerd door de Staat.

De heer Visart de Bocarmé, procureur-generaal belastmet de problematiek van de kansspelen, heeft met het

oog op de Europese context een standaardisatie van dewetgeving, gespecialiseerde opleidingen voor demagistraten en meer controles op het niveau van delokale politie gevraagd.

De heer Roosen, psychiater bij het Matt TalbotInstituut, heeft gesproken over het groeiende pro-bleem van spelverslaving, over hulpgroepen voorslachtoffers en over de noodzaak het aantal contro-les in de speelhallen op te voeren.

Tot slot hadden alle vertegenwoordigers van de sectorin de namiddag de mogelijkheid hun mening te uiten enhun verzoeken tot wijziging van de wetgeving door tegeven. Zo mochten de vertegenwoordigers van decasino’s, de speelhallen, de vakbonden van de perso-neelsleden van de kansspelinrichtingen, de paardenin-dustrie, de steungroepen voor de slachtoffers van ver-slaving, de producenten van speelautomaten, de orga-nisatoren van weddenschappen, de FOD Financiën enheel wat anderen het woord nemen. Op het einde vande dag was iedereen overtuigd van de belangrijke rol diede commissie speelt in de ontwikkeling van de sectornaar een markt die volledig in overeenstemming is metde vereisten van de huidige samenleving.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 104

Page 105: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

105

Casino’s

Het grote nieuws van eind 2005 was de opening vanhet negende casino in België, dat te Brussel.Op 19 december heeft het casino zijn deuren geo-pend voor het publiek. De stad Brussel heeft deMagdalenazaal ter beschikking gesteld, waar hetcasino voorlopig zal worden gevestigd, in afwach-ting van de renovatie van de Anspach-galerij.

Het «Grand Casino Brussels» wordt geëxploiteerddoor «Casinos Austria International», eenOostenrijkse groep die wereldwijd meer dan vijftigcasino’s exploiteert. De stad Brussel heeft dezegroep gekozen na een lange aanbestedingsproce-dure en de Kansspelcommissie heeft op 5 oktobereen vergunning toegekend aan de groep.

De voorbereiding van deze toekenning vereistenatuurlijk, zowel op administratief vlak als op hetvlak van de technische controles ter plaatse, deinzet van het volledige team van het commissiese-cretariaat. Uiteindelijk is het casino van start gegaanmet 21 speeltafels en 206 slots (speelautomaten),waardoor het van bij het begin het grootste van denegen Belgische casino’s was. Het casino scheptdirecte werkgelegenheid voor 300 personen.

EPIS

De commissie heeft overeenkomstig haar wettelijkeverplichting (artikelen 54 en 55 van de wet van 7 mei1999) een databank opgesteld met de identiteit van deverschillende categorieën van personen aan wie de toe-gang tot de casino’s en de speelzalen is ontzegd.Dankzij deze databank, EPIS (Excluded PersonsInformation System) genaamd, kunnen de uitbaters vanspeelzalen en van casino’s nagaan of een persoon toe-gang mag krijgen tot de kansspelinrichting.

Deze databank kan online worden geraadpleegd. De uit-bater codeert de naam, de voornaam en de geboorteda-tum van een persoon en ontvangt een bericht waarin hijverneemt of de persoon al dan niet toegang mag krijgentot de kansspelinrichting. De reden voor de ontzeggingwordt niet vermeld, waardoor de persoonlijke levenss-feer wordt gevrijwaard.

De EPIS-databank kan ook worden geraadpleegd via eenwebsite waaraan een lezer voor de elektronische identi-teitskaart en het registratiesysteem van de uitbater kun-nen worden gekoppeld. Door deze werkwijze wordenvergissingen bij de codering uitgesloten.

Momenteel kampt de databank nog met enkele kleinetechnische problemen, maar in de loop van het jaar 2006zou hij volledig operationeel moeten zijn.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 105

Page 106: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

106

Loket “vergunningen C”

Het aantal vergunningen klasse C (bingo’s uitgebaatin drankgelegenheden) is gestabiliseerd rond 7.300.De toekenningsprocedure voor een vergunning isveel korter geworden; in eerste instantie door deverbetering van de databank van de commissie enhet gegeven dat de inschrijvingsformulierenbeschikbaar zijn op de website, maar vooral doorde invoering van een wekelijks «loket» (elke maan-dagvoormiddag in de kantoren van de commissie),waardoor de behandeling van de dossiers minderlang duurt (gemiddeld een week) en gebruiksvrien-delijker wordt. Het is immers gebleken dat dedienstverlening daardoor beter wordt.

Bovendien doen exploitanten uit alle hoeken vanhet land in gelijke mate een beroep op dit loket, integenstelling tot wat zou kunnen worden ver-moed. Het zijn dus niet alleen de exploitanten uithet centrum van het land die voordeel halen uit hetloket. Dankzij die ‘versnelde procedure’ stelt decommissie geen vertragingen meer vast bij de toe-kenning van de vergunningen klasse C.

Sancties

In vergelijking met het jaar 2004 is het aantal opgestarteen uitgevoerde sanctieprocedures aanzienlijk gestegen.De reden hiervoor is tweevoudig: enerzijds is het aantalpersoneelsleden in het secretariaat dat belast is met diedossiers, uitgebreid en anderzijds zijn de uitvoerings-besluiten van de wet van 1999 bekendgemaakt in 2004,waardoor die in 2005 konden worden toegepast.

31 sanctieprocedures werden opgestart tegenspeelautomatenhallen, hoofdzakelijk wegens deniet-naleving van de verplichting tot registratievan de bezoekers. Hun vergunning werd voor eenbeperkte tijd opgeschort. Een vergunning klasse Bwerd ingetrokken wegens grove fout.

23 procedures werden opgestart tegen drankgelegen-heden, hoofdzakelijk wegens twee problemen: enerzijdskan de commissie geen vergunning toekennen aan eenvzw, noch aan personen die een café uitbaten voorrekening van een vzw, anderzijds werden bepaaldevergunningen ingetrokken wegens de aanwezigheidvan illegale speelautomaten.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 106

Page 107: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

107

Het grootste deel van de sancties werd echter uit-gesproken ten aanzien van houders van een ver-gunning klasse D. Als die personen de vereiste oplei-ding niet volgen, moet hun vergunning worden inge-trokken. 423 van die procedures werden opgestart. Demeeste van de betrokken personen hebben hun ver-gunning zelf teruggegeven, omdat zij niet meer in desector werken. In 87 gevallen moest de vergunningdaadwerkelijk worden ingetrokken.

30 procedures werden opgestart tegen houders vaneen vergunning klasse E (constructeurs of installa-teurs van spelen). De hoofdreden was de plaatsingvan speelautomaten in drankgelegenheden die nietover een vergunning klasse C beschikken. De commis-sie heeft zich in de meeste gevallen beperkt tot hetgeven van waarschuwingen, maar bij herhaling moetenzwaardere straffen worden overwogen.

Meer algemeen kan worden gesteld dat audits zijngevoerd ten aanzien van bepaalde houders van een ver-gunning klasse E financiële en dat de controles op desolvabiliteit en de transparantie van de ondernemingendie houder zijn van de vergunningen klasse A, B en Enog steeds aan de orde zijn.

Controles

In 2005 werden 272 controles uitgevoerd in verschil-lende kansspelinrichtingen. Op grond daarvan werden308 verslagen opgesteld (het is mogelijk dat eencontrole aanleiding geeft tot diverse verslagen), 113processen-verbaal opgemaakt, 34 spelautomaten inbeslag genomen en zeven maal opgetreden in illegalekansspelinrichtingen.

Er waren minder controles dan in 2004 (413), maar dit iste verklaren door de betere samenwerking met delokale politie die het grootste deel van de controles opde drankgelegenheden voor haar rekening heeftgenomen. De stijging van het aantal opgestelde pro-cessen-verbaal (86 in 2004) is vooral te verklaren doorde strenge controle op de wetgeving en op de uitvoe-ringsbesluiten die in 2004 zijn bekendgemaakt. Dedaling van het aantal in beslag genomen machines (86in 2004) volgt uit de regularisatie van de machines inge-volge de verscherpte controle, maar ook uit het gege-ven dat de lokale politie op eigen initiatief tot tal vaninbeslagnemingen is overgegaan.

De zeven optredens in illegale kansspelinrichtingen von-den hoofdzakelijk plaats in achterzaaltjes van cafés.

Om de controles nog efficiënter te maken, werd voor-zien in een versterkte samenwerking met de informati-cadienst, die het onlinesysteem verbonden met decasino’s en de speelzalen beheert, met de dienstMetrologie van de FOD Economie en met de inspectie-diensten van de FOD Financiën.

Met betrekking tot de problematiek van de kansspelenwerd trouwens een kort repertorium opgesteld datspeciaal bedoeld is voor de politiediensten. Aan de par-ketmagistraten en aan de politieschool informatie- enopleidingssessies voorgesteld. Onder impuls van procu-reur-generaal Visart de Bocarmé vonden verschillendeontmoetingen plaats, teneinde de samenwerking tus-sen de diensten van de commissie, het parket en depolitionele instanties inzake de aanpak van criminali-teitsverschijnselen in de sector te verbeteren.

Tot slot werden verschillende dossiers geopend metbetrekking tot illegale spelen op internet. Het secreta-riaat van de commissie werkt hiervoor samen met deFCCU (Federal Computer Crime Unit), die kan optredenals de ‘provider’ zich in België bevindt.

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 107

Page 108: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

108

Televisiespelletjes – advies aan de regering

Op wetgevend vlak vond in 2005 een belangrijk initia-tief plaats: het verstrekken op 6 juni van een adviesaan de regering dat moet leiden tot de bekendma-king van een koninklijk besluit inzake spelletjes viatelefonie of sms op de televisie. Het gaat hierbij uits-luitend om de uitzendingen die een totaal spelpro-gramma inhouden, waarin een prijs in geld of incontant geld kan worden gewonnen.

Volgens de bewoordingen van de programmawet van27 december 2004 beoogt de regelgeving de bescher-ming van de spelers en de goede organisatie van diespelen, die erin zijn opgenomen als uitzonderingen opde wet op de kansspelen van 7 mei 1999. De parketten,die regelmatig klachten ontvangen gericht tegen deorganisatoren van die spelen, kunnen niet ingrijpendoor het ontbreken van de uitvoeringsbesluiten.

De ingediende teksten voorzien in beschermings-maatregelen, inzonderheid door te eisen dat de spelerte allen tijde wordt geïnformeerd over de precieze ken-merken van het spel en van het reglement. Door hetgebruik van een specifiek netnummer zouden pro-bleemspelers en minderjarigen geen toegang kunnenkrijgen tot het spel. De presentatoren zouden hetpubliek niet meer mogen aanzetten tot spelen en erzouden maximumprijzen voor telefoongesprekkenworden afgekondigd. Tevens zouden maxima wordenvastgesteld voor de aangeboden prijzen.

Ten slotte zou een ethische commissie moeten toezienop de naleving van die voorwaarden.

Contact

Kansspelcommissie Kantersteen 471000 Brussel

Tel : 02 504 00 40Fax : 02 504 00 66

E-mail: [email protected]: www.gamingcommission.fgov.be

DG_jeux-NL-102-109 14/07/06 16:50 Page 108

Page 109: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

109

F o c u s

telijke onbekwaamverklaarden, zoals de personendie in staat van verlengde minderjarigheid zijn ver-klaard, de onbekwaamverklaarden of de geesteszie-ken voor wie bij gerechtelijke beslissing een bescher-mingsmaatregel is aangevraagd), wordt hen terbeschikking gesteld via een onlinesysteem, waar-door zij onmiddellijk gewaarschuwd worden wan-neer aan een persoon de toegang moet worden ont-zegd. De commissie controleert de toegangsregis-ters worden gecontroleerd en de sancties voor deexploitanten die toch personen hebben binnengela-ten aan wie de toegang ontzegd had moeten wor-den, kunnen gaan van een tijdelijke sluiting van dekansspelinrichting tot de volledige intrekking van devergunning.

De betrokken persoon kan de vrijwillige ontzeggingherroepen, maar enkel bij ter post aangetekendebrief en met een bedenktijd van drie maanden. De3.000 namen vormen uiteraard slechts het zichtbaredeel van de ‘ijsberg’, aangezien het enkel gaat om depersonen die beseffen dat zij een probleem hebbenen die op zoek zijn naar hulp om hun verslaving teoverwinnen.

Andere beschermingsmaatregelen zijn het toegangs-verbod tot casino’s en speelzalen voor personen jon-ger dan 21 jaar, het verbod op het schenken van alco-holhoudende drank in speelzalen, het verbod op hetgebruiken van een kredietkaart in de speelzalen en

Het groeiend aantal gokverslaafden was de hoofdre-den voor de invoering van een nieuwe wetgeving opde kansspelen. Sinds de bekendmaking van de wetvan 7 mei 1999 is de commissie verantwoordelijkvoor de bescherming van de speler, een taak diehaar bijzonder na aan het hart ligt. De gevolgen vangokverslaving mogen niet worden onderschat. Het iseen verborgen verslaving, aangezien het ‘slachtof-fer’ minder uiterlijke kenmerken vertoont dandrugsverslaafden. De gokverslaafde creëert voorzichzelf en voor zijn omgeving veeleer een kunstma-tige wereld gegrond op leugens. Die verslavingmondt uit in onoverkomelijke schulden, familiale ensociale problemen, werkloosheid.

Het is bijgevolg noodzakelijk aan preventie enbescherming van de spelers te doen.

De commissie heeft op dat vlak verschillende maa-tregelen genomen. De directe bescherming gebeurtdoor het stelselmatig ontzeggen van de toegangtot de casino’s en de speelautomatenhallen aanprobleemspelers. Die uitsluiting gebeurt aan dehand van de ‘lijst van uitgesloten spelers’ die deexploitant voortaan moet raadplegen bij elke regis-tratie aan de receptie van de zaal. Die lijst, die thansde namen bevat van 3.000 vrijwillig uitgesloten spe-lers (zonder rekening te houden met de personendie worden uitgesloten wegens hun beroep, zoals demagistraten, notarissen of politieagenten en de wet-

De bescherming van de spelers

het verbod om minderjarigen (-18 jaar) te laten spe-len in de cafés. Er zijn ook beperkingen met betrek-king tot het type toegelaten toestellen (gecontro-leerd door de dienst Metrologie via criteria van‘gemiddeld uurverlies’, dat maximum 12,50 euro peruur bedraagt voor de cafés, maximum 25 euro peruur voor de speelhallen en maximum 70 euro per uurvoor de casino’s) en met betrekking tot het aantaltoestellen per kansspelinrichting. De commissiebeschikt over een onlineverbinding met alle toestel-len en kan op die wijze de exploitatie ervan controleren.

Bij wijze van preventie heeft de commissie in alle(verplichte) opleidingen voor het personeel datwerkt in casino’s of in speelhallen een module inge-voegd ter bewustwording van de verslavingsproble-men. Sinds die opleidingen worden georganiseerd inkleine groepjes van een twintigtal personen, merkt decommissie dat zij meer invloed hebben dan voordien.

Bovendien moeten in alle kansspelinrichtingen,daaronder begrepen de drankgelegenheden waarspelautomaten aanwezig zijn, folders beschikbaarzijn met informatie over spelverslaving. Die foldersmoeten tevens een lijst met gegevens van hulporga-nisaties bevatten. In 2005 heeft de commissie tevenseen bewustmakingscampagne gelanceerd bij de hui-sartsen (door een artikel in hun maandelijks tijd-schrift en de verdeling van informatiefolders) en deOCMW’s.

DG_jeux-NL-102-109 17/07/06 11:52 Page 109

Page 110: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Opdrachten

Het Informatie- en Adviescentrum inzake de schade-lijke sektarische organisaties is een onafhankelijkcentrum dat ressorteert onder de FOD Justitie. Bij dewet van 2 juni 1998, gewijzigd bij wet van 12 april2004, werd het belast met het onderzoeken van hetverschijnsel van schadelijke sektarische organisatiesin België en hun internationale bindingen.

Deze studie dient als basis voor de uitvoering van vol-gende opdrachten:� de burgers en de autoriteiten informeren;� adviezen en aanbevelingen formuleren voor de

autoriteiten;� een documentatiecentrum ter beschikking stel-

len van het publiek;� instellingen, organisaties en centra voor rechts-

bijstand ondersteunen en begeleiden.

110

Informatie- en Adviescentrum inzake Informatie- en Adviescentrum inzake de schadelijke sektarische organisatiesde schadelijke sektarische organisaties

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 110

Page 111: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

111

Informatie- en Adviescentrum inzake de schadelijke sektarische organisaties

Activiteiten

Documentatie

In 2005 werd de bibliotheek/documentatie behal-ve met de jaarlijkse aankopen van recent versche-nen werken verrijkt met een schenking van eenhonderdtal werken en verscheidene honderdendossiers van een Nederlandse sektespecialist diezijn ambt van hoogleraar aan de Vrije UniversiteitAmsterdam verliet. Deze verzameling is bijzonderbelangwekkend omdat zij de laatste twee decen-nia van de twintigste eeuw bestrijkt. Het Centrumheeft ook een minstens even belangrijke schenkingontvangen van een Vlaamse vereniging die actief is in het veld, de V.V.P.G. (Vereniging terVerdediging van Persoon en Gezin), toen die haaractiviteiten stopzette.

Onderzoek en informatie van het publiek

Sedert de oprichting van het Centrum, en meer inhet bijzonder sedert de operationele start van dedienst in juli 2000, opende het dossiers betreffen-de 598 organisaties (cijfers 2004: 533). Deze dos-siers worden geopend en onderzocht ingevolgeverzoeken van het publiek of de autoriteiten.Naast deze «dossiers inzake organisaties/bewegin-gen» opende de dienst 153 algemene dossiers ofdossiers inzake bepaalde thema’s. Dossiers dieniet onder de bevoegdheid van het Centrum res-sorteerden (46 dossiers), werden tijdelijk geopenden na voorafgaand onderzoek weer afgesloten.

In vergelijking met het jaar 2004 kreeg de dienst een stij-gend aantal verzoeken vanwege het publiek en de auto-riteiten: meer dan 900 verzoeken in 2005 tegenover 591in 2004, i.e. een verhoging met ongeveer 50%.

Het werk van het Centrum wordt gekenmerkt door deuitwerking van referentienota’s gegrond op open bron-nen (vermelde bronnen). Zulks biedt de mogelijkheid(aan het publiek en) aan de autoriteiten niet-vertrouwe-lijke nota’s te bezorgen.

Zij mogen hiervan zonder beperking gebruik maken ende gegevens ervan controleren. Kritisch onderzoek vande bronnen ligt ten grondslag aan het studiewerk.

De dienst antwoordt ook op vragen van personen (diemet sektarische problemen te maken hebben) metbetrekking tot hun rechten en plichten en de middelenom deze te doen gelden.

Informatie in het kader van het onderwijs

Net als in 2004 organiseerde het Centrum informatie-sessies in scholen en bleef het zijn medewerkingverlenen aan het project Safer Internet (in samen-werking met het OIVO, Child Focus en het Centrumvoor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding).Dit project betreffende de mogelijke risico’s van hetinternet voor jongeren biedt tevens de mogelijkheidde onderwijswereld te bereiken via scholen, leer-krachten, opvoeders en leerlingen.

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 111

Page 112: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

112

Informatie in het kader van de kinderzorgsector

Ingevolge de activiteiten van sommige groepen in degezondheidssector (medische en paramedische, o.a.verpleegkundigen, enz.) heeft de dienst een program-ma uitgewerkt (waaraan nog wordt voortgewerkt) metinfosessies voor het “Office de la Naissance et del'Enfance" (Franse Gemeenschap van België). Het pro-gramma omvat een twaalftal halve dagen in de verschil-lende regionale centra van het ONE inzake de benade-ring van deze sector door sektarische organisaties.

Met betrekking tot geneeskunde en gezondheidspro-blemen moet worden vastgesteld dat de toestandzorgwekkend lijkt te zijn op het stuk van de onderwer-pen die het publiek als de belangrijkste beschouwt: depersoonlijke ontwikkeling (die de persoonlijke ont-plooiing beoogt), de weigering van bloedtransfusie,de benadering van het drugsverschijnsel, het verbodeen beroep te doen op professionele hulp inzake gees-telijke gezondheid door een bepaalde groep, de “the-rapieën” (die betrekking hebben op de geestelijkegezondheid), de gezondheid zelf, bewegingen diehelend gebed aanbevelen veeleer dan een beroep tedoen op de geneeskunde.

Eigenlijk gaat het niet alleen meer om het pro-bleem inzake klassieke, alternatieve of niet-bewe-zen geneeskunde, maar om de weigering eenberoep te doen op de geneeskunde, met de zwaregevolgen die eruit kunnen volgen.

Het helend gebed wordt vaak gebruikt als een aan-vulling op de geneeskunde. Sommigen beschou-wen de geneeskunde als het werktuig van God om“uiting te geven aan zijn genezende kracht”.

Sommige groepen beweren dat het onmogelijk iszowel een beroep te doen op de goddelijkegeneeskracht als op de geneeskunde.

Een aantal overtuigingen die worden verspreidover de oorsprong en de oorzaken van de ziekteen over de therapeutische handelwijzen, die bepa-lend kunnen zijn voor de houding van de gelovi-gen, kunnen leiden tot handelwijzen die indruisentegen het beginsel dat een individu de behande-ling moet kunnen krijgen die het doeltreffendst isgebleken tegen de ziekte.

Hierna volgen enkele voorbeelden van dergelijke “pro-blematische” overtuigingen:� De overtuiging dat de ziekte als oorzaak kan hebben

dat demonische geesten bezit hebben genomen vande persoon of het vermeend gevolg is van eengebrek aan morele principes vanwege de zieke zelfof een van zijn naasten.

� De overtuiging dat de genezing door het geloof mis-schien uitblijft omdat de ziekte deel uitmaakt van degoddelijke opvoeding en het nog nodig is ziek te blij-ven, of omdat het geloof van de zieke niet voldoen-de groot geweest is. Soms beweert de zieke dat hijde ziekte rustiger beleeft en dat deze aanvaardingop zich de beloofde genezing inhoudt, liever daneen beroep te doen op een arts en dus in zekere zinpubliek “toe te geven” dat zijn geloof niet sterkgenoeg geweest is.

� De overtuiging dat de genezende kracht van God desterkste is. Soms beweren deze groepen verder tegaan dan de geneeskunde omdat de goddelijkekracht erin slaagt kwalen te genezen waarvoor degeneeskunde weinig of geen soelaas kan bieden(AIDS, aangeboren handicaps zoals trisomie).

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 112

Page 113: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

113

Het gevaar bestaat dat de gelovige wordt bestendigd ineen houding van wantrouwen, gebrek aan medewer-king of zelfs afwijzing ten aanzien van het medischkorps. De getuigenissen terzake, inzonderheid uit demedische wereld, zijn verontrustend.

Gelet op het belang van deze gezondheidskwesties inhet sektarische milieu had het Centrum in zijn eerstetweejaarlijkse verslag de aanbeveling verwoord een ver-tegenwoordiger van de FOD Volksgezondheid op tenemen in de “Administratieve Coördinatiecel inzake destrijd tegen schadelijke sektarische organisaties” .

Het I.A.C.S.S.O. en vooral de studiedienst ervan heeft deminister van Justitie bij haar bezoek aan het Centrumbegin november 2005 ingelicht over het belangrijk pro-bleem dat zich voordoet in verband met de gezondheidin het kader van de sekten.

In maart 2005 ontving de werkgroep van de Kamer“belast met de uitvoering van de aanbevelingen van deparlementaire onderzoekscommissie inzake de onwetti-ge praktijken van de sekten en van de gevaren ervanvoor de samenleving en voor het individu, inzonderheidvoor minderjarigen” de voorzitter, de plaatsvervangen-de voorzitter en de directeur van het Centrum om de rolte onderzoeken die het I.A.C.S.S.O. hierbij speelt.

Contact

Informatie- en adviescentrum inzake schadelijke sektarische organisatiesHoogstraat 139 – 3de verdieping1000 Brussel

Tel. : 02 504 91 68Fax : 02 513 83 94

E-mail : [email protected]

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 113

Page 114: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

Voor verdere inlichtingen...Voor verdere inlichtingen...Voor verdere inlichtingen...

114

Voor meer informatie zal onze informatieambtenaaru graag te woord staan :Nathalie LeclercqTel. : 02 542 69 78 ou 02 542 66 97E-mail : [email protected]

U kan ook de website van de FOD Justitie raadplegenop : www.just.fgov.be. Daar vindt u meer informatieover onze FOD en de werking ervan. U kan er ook onzepublicaties on line raadplegen.

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 114

Page 115: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

115

Voor verdere inlichtingen...Voor verdere inlichtingen...

Hebben meegewerkt aan het huidige verslag :

Pierre Baudewyn, Philippe Beautrix, Eric Brasseur, Eva Coeck, Sophie Deparis, Frédéric Dulière, Dietger Geeraert,Dominique Gérard, Françoise Jottard, Christine-Laura Kouassi, Laurence Lavry, Nathalie Leclercq, Michel Martin,Nicolas Nennen, Martine Perpet en de hele vertaaldienst, Fernand Schmetz, Laurent Sempot, Sandra Steurbaut,Godelieve Timmermans, Thérèse Tuts, Chantal Van Cauteren, Franz Van Hal, André Van Hauwaert, Gerlinde VanRossem, Daniel Verheyden, Philip Verhoeven, Wilfried Verrezen en Stéphane Xaborov.

Foto’s :

Regie der gebouwen : p. 7, 8, 11, 12, 28, 30, 32

FOD Justitie.

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 115

Page 116: Federale Overheidsdienst Justitie...Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties Inhoud 4 8 16 28 36 42 50 60 68 74 80 88 96 102 110 intro-1-7-NL 14/07/06

116

Comm-nuisible-NL-110-116 14/07/06 16:03 Page 116