Eindejaarstips 2013

12 ½ jaar Hermus Notaris

Hermus Notaris Luchtkasteel 2013• 12 ½ jaar Hermus Notaris 2001-2013

• Een overzicht:• 1992 – Nieuw Burgerlijk Wetboek • 2001 – Belastingplan (box 1,2 en 3) • 2003 – Nieuw Erfrecht• 2010 – Nieuwe Wet schenk- en erfbelasting – tariefstructuur - constructies• 2010 – Tros Radar: het radar tweetrapstestament• 2010 – juni: Jabulani – alles kan; alles mag • 2012 – Nieuw huwelijksvermogensrecht – beleggingsleer • 2012 – Defiscalisering vruchtgebruik – kent u de kracht van vruchtgebruik?• 2013 – AWBZ en vermogenstoets – Eigen woningregeling en scheiding • 2015 – Internationaal Erfrechtverdrag

Pensioen – 2023 – Notariswet: de leeftijd tot 70 jaar (2026)

Hermus Notaris

• Speerpunt 2013: Kent u de kracht van vruchtgebruik – het Jabulani keuzetestament

• De algehele volmacht en het levenstestament• De executeur-afwikkelingsbewindvoerder

• Het resultaat: de turboverdeling fiscaal heel voordelig en als extra voordeel: de AWBZ

€400.000

Zomaar een voorbeeld:

€200.000

t

€200.000

€67.000

€67.000

€67.000

67.000 (kindsdeel)-19.000 (vrij)48.000 (belast)

Tarief 10%= €4800

Maal 2= €9600Erfbelasting

Jammer!

De wettelijke verdeling:

400-67-67= 266.000Per kind: 133.000-19.000 (vrij)€114.000Tarief 10%Dat kost: €11.400Maal 2 is: €22.800Totaal erfbelasting: €32.400

€800.000

Een groter vermogen:

€400.000

€133.000

€133.000

€133.000

133.000-19.000114.000Tarief 10%= €11.400

Maal 2= €22.800Erfbelasting

Nog meer jammer!

De wettelijke verdeling (€800.000):

800-133-133= 534.000Per kind: 267.000-19.000 (vrij)€248.000Tarief 10% / 20%Dat kost: €37.800Maal 2 is: €75.600Totaal erfbelasting: €98.400

Samenstelling vermogen is belangrijk (1)

• Spaargeld in de stenen?

• Het (radar) tweetrapstestament € 600.000 belastingvrij bij 1e overlijden dus € 0 belasting

• Vervolgens: spreiding over twee nalatenschappen (spreiding betekent – lagere tarieven! 10 ipv 20%)

• Kleinkinderen: de pastoor heeft afscheid genomen – ieder kleinkind telt voor € 19000 belastingvrij – Tel uit uw winst!

• Dat lost veel op!

Man Vrouw

De tweetrapsmaking

Man t

€200.000 €200.000€400.000

Bij eerste overlijden € 0 erfbelasting: vrijstelling partner ruim € 600.000

Kinderen:

Kind 1 Kind 2€200.000 €200.000

Man t Vrouw t€100.000 €100.000 €100.000 €100.000

Kind 1 Kind 2 Kind 1 Kind 2

Erfenis vader Erfenis moeder

Legaat kleinkinderen:

€19.000 p. kleinkind belastingvrij

Eerste overlijden belastingvrijTotaal erfbelasting €32.400na tweede overlijden tot nihil

Verschil:

Samenstelling vermogen is belangrijk (2)

• Eigen huis – spaargeld – totaal vermogen € 800.000

• Het (jabulani-) keuzetestament met quasi-wettelijke verdeling met opvullegaat – vrijstellingsbakjes vullen – ventieleren!

• Of: gebruik de kracht van vruchtgebruik• Wel belasting betalen, maar terugverdienen! • Vermogen laten verdampen! • De turboverdeling – zie hierna

wettelijke verdeling

Moederkind 1kind 2moeder

Grotere vermogens en voldoende spaargelden

Het Jabulani - keuzetestament

600 Vrije waarde bij overlijden

400 Waarde in bewoonde staat

800 – leeg verkopen later waarde aangroei onbelast

Verstandig uitkleden voor het naar bed gaan

• Vroeger ivm Bejaardenoorden – nu AWBZ. • Eigen bijdrage te relateren aan IB Box in

waaronder begrepen Box 3 – berekend op 12 %, met een maximum van € 2189 per maand.

• Eigen woning telt niet mee, wel na verkoop: box 3 gelden of na verlaten van de woning.

• 2 jaar terug kijken en 2 jaar verhuisregeling.

Schenken

• Per jaar - € 5.141,00 (2013) – evt notarieel op papier – rente betalen 6%.

• Eenmalig – kinderen tot 40 jaar - € 24.676,00• Extra verhoogd (woning of aflossen

woningschuld) - € 51.407 • 1-10-2013 – 1-1-2015: € 100.000 (woning of

aflossen woningschuld) – x maal van eenieder!! eventueel verminderd met eenmalige eerder gedane grote schenking

Overdragen woning aan kinderen

• Overdragen woning aan kinderen (stel 1 kind)

• Taxatie € 200.000• Af: waardedruk vruchtgebruik tabel:

30% is € 60.000• Bij: 25% correctie metterwoonclausule• Koopprijs wordt: € 155.000

Overdragen woning aan kinderen

• Van koopsom ad € 155.000 kwijtschelden: stel € 70.000 (ouders blijven wonen) restschuld: € 85.000

• Rente daarover verschuldigd: 6% is: € 5100,00• Schenken kan jaarlijks: € 5.141,00

Overdrachtsbelasting komt in mindering van schenkingsrecht (dus schenking kost 8% ipv 10%)

• Vruchtgebruik eindigt bij opname in AWBZ.

Stel: kind gaat er wonen: eigen woning!

• Eigen woning voor kind voor IB• Schenking € 100.000 is dan belastingvrij• Koopprijs is € 200.000 (waarde vrije staat)

• Geldlening ouders aan kind: restant € 100.000• Rente daarover: € 6.000,00• Jaarlijkse schenking is € 5141,00

Hermus Notaris Moorees

Notaris en samenleving: signaleren en aan de orde stellen! De actualiteit:

• Geld in de stenen? De tweetrapsmaking • De kantonrechter – minderjarigen en het erfrecht • Ouderen en opeethypotheken – dat kan niet waar

zijn! • Einde woonrecht en faillissement – pas op!• Huis onderwater – ouders let op • veilingen voorkomen – volmacht en herfinancieren!

Hermus Notaris MooreesWinter Workshops in samenwerking met kunstenaar Gé

Verhulst – Hermus notaris en de kunst van het recht

• Huwelijkse voorwaarden in Son – het Belgische stelsel en Hollands Koopmanschap

• Wettelijke verdeling versus tweetrapsmaking• Quasi wettelijke verdeling en Jabulani• De turbo verdeling• AWBZ• De eigen woning regeling en echtscheiding

Hermus Notaris Moorees

• Winter workshops vervolg

• Onroerend goed – erfpacht opstalrechten • Ouders – kinderen overdrachten verrekening

overdrachtsbelasting en schenkingsrecht• Boedelafwikkeling en executele – juridisch,

fiscaal en praktisch – Korst van der Hoef

Hermus Notaris MooreesDe toppers:• Turbo verdeling; quasi verdeling – Jabulani• Appartementensplitsing, erfpacht en opstal• Fusie zoals gemeenschapshuizen – Coöperatie

Sonenergie • Sonse Huwelijkse voorwaarden – Nederland-België• Nederbelgentestament – meertrapsmaking –

bloedlijn• Gehandicaptentestament• Serie Flex B.V.’s

Hermus Notaris Moorees

Bijdrage aan wetenschap – scripties ism Avans-Fontys• De ventieltechniek; de kantonrechter en de notaris in

het erfrecht Publicaties: • Fiduciaire eigendomsoverdracht • Factoring (NJB) en becommentariëring proefschrift

van Jeannette Beuving• FEM: interview het grote graaien in failliete boedels• Vakblad de notarisklerk: Boedelafwikkeling • Arrestenbundel Successierecht Vrije Universiteit

Amsterdam

Hermus Notaris Moorees

• Hermus Notaris in de samenleving:• Recent: Coöperatie SonEnergie• Bijna Thuis Huis – Stichting Talent• Gilden, harmonie en steunstichtingen• Jan Merkelbachcollectie – tweetrapsschenking• Microkrediet; IJsfeest; Pret• Goed doel stichtingen – derde wereld

Hermus Notaris Moorees • Dit was de introductie

• Voor de liefhebbers: vervolg - de notarislezing 2014

• Dank en graag tot ziens bij een workshop of gewoon op kantoor!

• www.notarissonenbreugel.nl (informatie)• www.huismerknotaris.nl (tarieven en offertes)

Hermus Notaris Son• 2010-2011: de nieuwe wet op de erfbelasting; tarieven en tips en

het levenstestament!

• Notarislezing 2013: nieuws!!! Defiscalisering • AWBZ – Eigen woningregeling

• Nieuwe regeling wettelijke gemeenschap van goederen (2012)• Samenleverstestament is een must in dalende onroerend

goedmarkt – actualiteit! – negatieve nalatenschappen. • De (quasi) ouderlijke boedelverdeling versus • Tweetrapsmakingen en Vruchtgebruik • Fusiegezinnen• Levenstestament (stand van zaken 2013)

De nieuwe wettelijke gemeenschap van goederen

• Omvang en belang van uitsluitingsclausules bij schenkingen en testamenten

• De nieuwe bestuursregeling• De beleggingsleer

Dat wordt rekenen!!

De wettelijke algehele gemeenschap van goederen vóór 2012

Boedelmenging

Algehele gemeenschap van goederen omvat:

• Aanbrengsten• Erfenissen• Schenkingen• Aanwinsten

Problemen• Problemen bij de bestaande wettelijke gemeenschap van

goederen:

• Het Nederlandse systeem sluit niet aan bij buitenland (België, Duitsland)

• Degene van wiens zijde een goed in de gemeenschap is gevallen – is bestuursbevoegd

• (de man verdient vaak 2 maal zoveel geld - vrouw koopt meubels – man daarna bevoegd!).

• Nieuwe woning aangekocht na echtscheidingsverzoek opnieuw verdelen!

Schenking en erfenis met uitsluitings-clausule: blijft privé

Wettelijke gemeenschap van goederen (oud) is eigenlijk geen algehele gemeenschap!

VM

Het wetsvoorstel

• Goed nieuws: Nederland kiest voor de zuiderburen!

• Aanbrengsten apart• Erfenissen apart• Schenkingen apart

• Aanwinsten: delen (vgl. ook Duitsland)

AanwinstGemeen

Het wetsvoorstel tot aanpassing van de wettelijke gemeenschap van goederen – lijkt op België: privé goederen – blijven privé!

Aanbrengsten, erfenissen, schenkingen blijven privéM V

De politiek

• Het amendement Anker wast de oren met het mooie wetsontwerp!

• Terug naar af: de literatuur briest:• “een onthoofd wetsontwerp”

• Daar moeten we het mee doen: het is niet anders. De oplossing blijft dus: huwelijkse voorwaarden maken!!!

• Toch is het jammer: een door “Den Haag” gemiste kans.

Een onthoofd wetsvoorstel!

Het amendement Anker – de oren gewassen!!!

Aanbrengsten erfenissen en schenkingen :alles gemeen!!!

Bestuur nieuw • Nieuwe bestuursregeling:• Registergoederen (onroerend goed): tenaamstelling

beslissend.• Overige goederen: roerende goederen en gelden: ieder

afzonderlijk bevoegd.

• Probleem: maar als een erfenis in de gemeenschap valt kan de ander opa’s zakhorloge verkopen en leveren aan derden!

• Daar is een herstelwet voor gekomen (nog net op tijd). Erfgenaam bevoegd. Een gelukkige aanvulling in de wet: uitsluitingsclausule maakt goederen privé

Nieuw: De wettelijke gemeenschap van goederen 2012

Maak dus een uitsluitingsclausule : dan erfenis en schenking weer privé.

M V

Schenking en erfenis met uitsluitings-clausule: blijft privé

Wettelijke gemeenschap van goederen (nieuw) lijkt op oud (behoudens beleggingsleer)

VM

Beleggingsleer

• Man heeft geërfd: 100 (mits met uitsluitingsclausule)

• Vrouw heeft geërfd 50 (mits met uitsluitingsclausule)

• Woning aankoop: 350• Hypotheek: gezamenlijk: 200

Woning 350Hypotheek 200

Nieuw: De wettelijke gemeenschap van goederen 2012

Maak dus een uitsluitingsclausule : dan erfenis en schenking weer privé.

100 M

50 V

Het nieuwe huwelijksvermogensrecht

Wat is splinternieuw en modern ook internationaal?

De beleggingsleerNederlanders zijn handelaren – beleggers!

De beleggingsleer

Economische deelgerechtigdheid man100 + 100 (halve lening) = 200

Economische deelgerechtigdheid vrouw50 + 100 (halve lening) = 150

Deel man: 200/350 in waarde woning (+ of -)Deel vrouw: 150/350 in waarde woning (+ of -)

De beleggingsleer (Art. 1:87 BW)

Beleggingsleer

• Hoe bij aankoop? – in waarde t.t.v. verwerving

• Hoe bij verbouwing? – in waarde voor verbouwing + verbouwingskosten

• Hoe bij aflossing? Annuiteit!! (waarde verandert voortdurend): in deel lening – tijdstip niet relevant.

Ander nieuws

• Ook nieuw is de Inlichtingenplicht aangaande privé vermogen.

(geen verantwoording – wel inlichtingen)

• Ontbinding van de gemeenschap op een eerder moment: niet als de echtscheiding is ingeschreven maar al bij het verzoek.

Ontbinding gemeenschap

• We zagen: een aankoop na indienen van een verzoek tot echtscheiding maakte tot 1-1-2012 een goed gemeenschappelijk! Dat is ongewenst.

• De wetgever (2012) lost dat op: nadat het verzoek is ingediend, wordt de gemeenschap bevroren (ontbonden): aanwinsten erna blijven privé. De nieuwe woning blijft privé.

• Mbt de oorspronkelijke woning: samen bevoegd! (ook al zegt het kadaster anders).

M V

Oude stijl (voor 2012):

Nieuwe stijl (2012):

M V

Oude stijl (voor 2012):

M V

2012: Verzoekschrift echtscheiding bevriest de gemeenschap

Casus!

• Gemeenschap van goederen voor 1 dag!

• Ongehuwden: man og 6 mio; vrouw og 4 mio• Aangaan huwelijk of partnerschap: samen 10

mio• Verzoek tot echtscheiding: verdelen: man 4

mio vrouw 6 mio • Besparing overdrachtsbelasting over: 2 mio!!

Verzoek en intrekking

• Een valkuil: verzoek wordt vaak samen ingediend

• Intrekken verzoek kan alleen!!• Stel: verzoek loopt en een ouder van de man ligt

op sterfbed: erfenis dreigt aan de man toe te komen want gemeenschap is bevroren.

• Vrouw trekt verzoek in – agg herleeft - en incasseert halve erfenis (tenzij uitsluitingsclausule was gemaakt).

Maak dus tegelijk huwelijkse voorwaarden staande huwelijk

• Tip: om dit soort grapjes te voorkomen maak naast de verdeling tevens huwelijksvoorwaarden staande huwelijk – dat kan vanaf 1-1-2012 door de notaris zonder de rechtbank! Dan kan de vrouw niet meer terug!

Want: het huwelijk blijft dan wel in stand, maar de vermogens worden apart door huwelijkse voorwaarden.

Huwelijksvoorwaarden opheffen – spreiding

• Huwelijkse voorwaarden opheffen: kan dus ook notarieel (voortaan zonder de rechtbank) en dat geeft de mogelijkheid vermogen te spreiden.

• We komen nu op het erfrecht.• Allereerst: ook samenlevers moeten een

testament maken. Vooral in dalende og markt.

Het erfrecht

Oplossingen bij een dalende woningmarkt en vervolgens om erfbelasting te besparen

Samenlevers – fusiegezinnen en tweetrapsmakingenVergeet de kleinkinderen niet!

Samenlevers testament: een “must”

• Een woning is bij aankoop waard: 200• De kosten voor aankoop erbij: gefinancierd is 212• De woning daalt in waarde naar: 180

• Het verlies is: 32.• De man overlijdt: de bank wil 16 van familie!• Oplossing: benoem de partner tot enig erfgenaam

en geef een legaat (niet opeisbaar) aan de kinderen

wettelijke verdeling

Moederkind 1kind 2moeder

De negatieve nalatenschap

• Bij neergaande woningmarkt• Indien de partner nog een schuld heeft aan de

kinderen terzake van een eerder overlijden van zijn echtgenote. Die schuld kan groter zijn dan zijn vermogen: de nieuwe partner (en zijn/haar kinderen is – zijn de klos!

• Het meenemen van de Senseo is een daad van aanvaarding! Zo ook het gieten van de planten

• De dode laat dan de hand van de levenden niet meer los: een “horrorscenario”!

De negatieve nalatenschap

• Aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving! (bij minderjarigen al na 3 maanden)

• Wel de lusten; de niet de lasten (voorzover die groter zijn)

• Niet aansprakelijk met privé vermogen

• Een dilemma: verwerpen of niet – u erft alles mits u een standbeeld van mij in uw voortuin plaatst en 10 jaren handhaaft!

Het fusiegezin

• De wet of (quasi) ouderlijke boedelverdeling werkt oneerlijk.

• Vooral de kinderen van de ouder die het het kleinste aantal kinderen heeft kunnen de dupe zijn

• Het is een tombola: wie erft wat en wanneer en wie pakt de waardestijging na overlijden?

De tweetrapsmaking

• Kinderen erven van de eigen ouder• Bij gezamenlijke ouders: zowel van vader als van

moeder • Bij het eerste overlijden is geen erfbelasting

verschuldigd: immers ruim € 600.000 vrij• Maximale spreiding van verkrijgingen over de kinderen

leidt tot veel lagere belastingtarieven (1e schijf ipv 2e)• Legaten (een tegoedbon) aan de kleinkinderen

completeren het plaatje: tel uit uw winst! • Schenkingen zijn altijd een aanrader

Man Vrouw

De tweetrapsmaking

Man t

Kinderen:

Kind 1 Kind 2

Man t Vrouw t

Kind 1 Kind 2 Kind 1 Kind 2

Erfenis vader Erfenis moeder

Legaat kleinkinderen:

€19.000 p. kleinkind belastingvrij

Verschil:

Vruchtgebruik turboverdeling

WOZ waarde: 400

vruchtgebruik: 120

Bloot-eigendom: 280

Het levenstestament

Stand van zaken 2012

Het levenstestament 2012

• We zagen vorig jaar:• Een levenstestament legt vast:• wie als u geestelijk terugvalt uw vermogen mag

beheren• wie mag vervreemden beschikken of schenkingen

doen – ook het uitkeren van erfdelen is een aanrader • wie uw contactpersoon is bij medische zaken• Eventueel: of u nog behandeld wilt worden of niet en

of u eventueel euthanasie zou wensen.

Het levenstestament

• Er is sinds 2011 een centraal levenstestamentenregister dat ook door artsen kan worden geraadpleegd (gehouden bij de KNB)

• Er is sinds 2012 een protocol wilsonbekwaamheid (een samenwerking tussen artsen en EPN-notarissen zoals Hermus Notaris Son)

• De eerste levenstestamenten zijn inmiddels geregistreerd. Ze bevatten hele mooie persoonlijke wensen (een dankbare opgave).

Samenvatting 2013Wat hebben we vandaag geleerd?• Voeg persé een uitsluitingsclausule toe aan uw testament – anders

valt die toe aan de partner van uw kinderen • Indien u (of uw kinderen) investeren in gezamenlijk vermogen of

dat van de partner: leg het vast en administreer goed – beleggingsleer

• Maak tweetrapsmakingen of een vruchtgebruiktestament – spreiding en belastingbesparing;

• Legaten aan kleinkinderen zijn een “must”• Pas op bij schulden in een neergaande woningmarkt• Het levenstestament is een aanrader bij ouder wordende mensen:

een volmacht aan de kinderen

Hermus Notaris Son

• Hermus Notaris 3 maal op internet:

• Actualiteiten en lezingen on line op: www.notarissonenbreugel.nl of www.hermusnotaris.nl(aangesloten bij EPN-estateplanning notarissen en Vasn-agrarisch specialisten)

• Tarieven, stappenplannen en offerteaanvragen via onze site en ook op onze regionale site: www.eindhovenregio.huismerknotaris.nl