Download - De Vreedzame School Sociale competentie en democratisch burgerschap in het basisonderwijs

Transcript
Page 1: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

De Vreedzame

SchoolSociale competentie en democratisch burgerschap

in het basisonderwijs

Page 2: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Aanleidingen voor het ontstaan van

De Vreedzame School (1999)• toenemende gedragsproblematiek in

scholen• grensoverschrijdend gedrag kinderen• afnemende omgangsvaardigheden • grote ordeproblemen in klassen• moeilijk leerkrachten vinden in grote

steden• maatschappelijke zorg om

jeugdcriminaliteit en geweld De Vreedzame School

Page 3: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs
Page 4: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Belgische scholen populair in Nederlanddinsdag 15 jan 2008

Steeds meer Nederlandse kinderen gaan in België naar de lagere of middelbare school. Dat blijkt uit cijfers van het ministerie van Onderwijs in België.

Dit schooljaar gaat het om ruim 19.000 kinderen, een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. 

Nederlandse ouders kiezen voor een Belgische school omdat daar meer structuur, orde en discipline zou heersen. Kinderen leren in België bovendien beter om respect te hebben voor docenten en elkaar, zeggen de ouders. 

De Vreedzame School

Page 5: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

De Vreedzame School

21 september 2009

'Jonge managers missen moraal‘

(Novum) - De ethische vorming van studenten aan hogere onderwijsinstellingen is volgens een op de drie Nederlandse bedrijven onder de maat. Jonge managers laten zich volgens hen te veel leiden door carrière, inkomen en status en missen verantwoordelijkheidsgevoel en respect. Normen en waarden moeten daarom meer aandacht krijgen in het onderwijs, meldt KPMG maandag op basis van onderzoek.

Ruim veertig procent van de onderzochte bedrijven geeft aan de afgelopen twee jaar afscheid te hebben genomen van 'high potentials' die een gebrek aan de juiste normen en waarden tentoonspreidden. Uit het onderzoek blijkt verder dat bedrijven grote verschillen zien tussen jongere managers en hun oudere collega's als het gaat om ethische vraagstukken. Veertig procent geeft aan dat jonge managers minder strikt zijn. Vrouwen zijn volgens de bedrijven strikter in ethische kwesties dan hun mannelijke collega's.

Page 6: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Wat is er aan de hand met onze jeugd?

De Vreedzame School

Page 7: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

‘De jeugd van tegenwoordig’ van alle tijden

1795: “Malle Ouders, malle Kinders. (…) In vorige tyden

scheen de voornaamste toeleg der Ouderen te zyn hunnen Kinderen de naarstigheit, nederigheit en zuinigheit, zoo veel mogelyk, in te scherpen, ten einde er wyze, deugdzame en welgestelde menschen van te maaken. In deze dagen schynen zeer vele Ouders byzonderlyk te bedoelen hunne Kinders over te geven aan ene yverlooze luiheit, opgeblazen hovaardy en schandelyke verkwisting, ten einde hun Kroost een onbetamelyk gemak mogt erlangen, een ingebeeld air van meer dan gemeen voorkomen vertoonen, en wyders met beuzelachtige genoegen genieten van naar eigen zinnelykheit in de groote waereld te leven”.

De Vreedzame Wijk

Page 8: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Ontwikkelingen in de samenleving

Gevolgen van toegenomen welvaart:IndividualiseringDemocratisering en emancipatieOntkerkelijkingMigratie

De Vreedzame School

Page 9: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Gevolgen in het algemeen: traditionele verbanden verdwijnen mensen minder afhankelijk van religieuze

achtergrond wegvallen richtlijnen en regels sterk toegenomen vrijheid om eigen keuzes te

maken mondige burgers geen erkenning van gezag

De Vreedzame School

Page 10: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Gevolgen voor opvoeding:

De Vreedzame School

nadruk op individuele ontplooiing, mondigheid, persoonlijk geluk van de kinderen

vertrouwde kaders waar kinderen en volwassenen elkaar ontmoeten zijn verdwenen (buurt, gezin, familie, kerk, jeugdorganisaties)

verantwoordelijkheid opvoeding drukt zwaar op scholen en ouders

Page 11: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

De Vreedzame School

Gevolgen voor kinderen: kinderen veel meer dan vroeger zéér gewenst kind is mee-geëmancipeerd kinderen van nu nauwelijks verplichtingen; geen

noodzaak meer voor gelijkwaardigheid; van gehoorzamen

naar onderhandeling weinig grenzen, alles kan sterk besef van eigenwaarde,

assertief en mondig, korte lontjes

Page 12: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

De Vreedzame School

Voordelen, maar ook: sterke eigenwaarde vraagt om zelfbeheersing meer vrijheid vraagt om verantwoordelijkheid individualisme vraagt om gemeenschapszin

Waar en van wie leren kinderen: zelfbeheersing verantwoordelijkheid gemeenschapszin

Page 13: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Wat moet er gebeuren?

• democratisch-pedagogisch offensief• balans tussen steun en toezicht: grenzen

stellen• verdichting van de opvoeding: allemaal

opvoeders• kinderen het gevoel geven dat het uitmaakt

dat ze er zijn• kinderen actief aanspreken op hun

verantwoordelijkheid• een gevoel van sociale verbondenheid

creëren• versterken sociaal kapitaal De Vreedzame School De Vreedzame School

Page 14: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Algemeen belang in opvoeding en onderwijs

• afgelopen decennia individueel belang centraal in opvoeding en onderwijs

• er is echter ook altijd een algemeen belang in opvoeding en onderwijs

• opvoeden tot een rol in de gemeenschap, sociale verantwoordelijkheid

• algemeen belang: in stand houden van democratie (Micha de Winter)

• democratische grondprincipes; democratic way of life:• leven in pluriforme maatschappij

– acceptatie van verschillen– vrijheid meningsuiting– rechten en plichten

• democratie is niet vanzelfsprekend; bedreigingen van de democratie: – doorgeschoten individualisering– migratie– code van de straat

• democratie niet op te leggen of af te dwingen; moet gecultiveerd worden

Page 15: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Onderzoek 90.000 Amerikaanse tieners

Problemen komen minder voor als: ouders vaak beschikbaar zijn er hoge verwachtingen van kinderen zijn kinderen rol van betekenis spelen ('maakt het uit

of ik er ben?') de school hen fair behandelt kinderen zich op school als persoon gewaardeerd

voelen kinderen zich betrokken lid van

schoolgemeenschap voelen

Conclusies onderzoek: mensen hebben het nodig om nodig te zijn in een

gemeenschap school speelt een rol hierin hoe meer sociale verbondenheid hoe minder

probleemgedrag De Vreedzame School De Vreedzame School

Page 16: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Uitgangspunten De Vreedzame School:

• kinderen hebben het nodig om nodig te zijn

• geef kinderen een stem en leer ze om die op een verantwoorde manier te gebruiken

• school niet zozeer voorbereiding op deelname aan samenleving, het is zelf een interessante samenleving

De Vreedzame School De Vreedzame School De Vreedzame School

Page 17: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Doelen van De Vreedzame School

De Vreedzame School: democratie moet je leren!

conflicten oplossen

verantwoor-

delijkheid voor

gemeen-schap

open staan voor

verschillen

democra-tisch ABC

basale sociaal-emotionele competentiesintrapersoonlijkinterpersoonlijkzelfvertrouwen empathie, inleven in anderzelfcontrole van perspectief kunnen wisseleninzicht effect eigen handelen open staan voor anderen

gezamenlijke besluit-vorming

Page 18: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Beïnvloeden van het klimaat in klas en school

De Vreedzame School: democratie moet je leren!

conflicten oplossen

verantwoor-

delijkheid voor

gemeen-schap

open staan voor

verschillen

democra-tisch ABC

school en klas als oefenplaats voor democratisch burgerschap, met een positief sociaal en moreel klimaat, waarin: kinderen een stem krijgen kinderen zich gehoord en gezien voelen iedereen op een positieve manier met elkaar omgaat minder sprake is van handelingsverlegenheid bij leerkrachten

gezamenlijke besluit-vorming

Page 19: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Wat leren kinderen in De Vreedzame School ?

De Vreedzame School: democratie moet je leren!

conflicten oplossen

verantwoor-

delijkheid voor

gemeen-schap

open staan voor

verschillen

tolerantievrijheid van meningsuitingrespect voor andere culturen, levensbeschou-wingen, religies

verantwoorde-lijkheid voor elkaarzorgzaambehulpzaamheidinitiatief nemenparticipatiesamenwerken

win-win-oplossingonderhandelenmediatievan perspectief wisselenomgaan met boosheid

democra-tisch ABC

principes van democratieverkiezingenvertegenwoordi-gingdemocratische instituties

gezamenlijke besluit-vorming

mening hebbenargumenterenverplaatsen in mening andercompromissen sluitenrespect voor minderheidkritisch denken

Page 20: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

Hoe doen we dat?• Elke week een les in alle groepen• Training leerkrachten – toepassing in

dagelijkse praktijk• Coaching in de klas• Activiteiten voor ouders• Mediatie en leerlingmediatoren• Gemeenschapstaken in klas, school en

buurt• Groepsvergaderingen en commissies

De Vreedzame School De Vreedzame School De Vreedzame School: democratie moet je leren!

Page 21: De Vreedzame School Sociale competentie  en  democratisch burgerschap  in het basisonderwijs

De lessenserie

Blok 1 We horen bij elkaar - groepsvormingBlok 2 We lossen conflicten zelf op -

conflicthanteringBlok 3 We hebben oor voor elkaar - communicatieBlok 4 We hebben hart voor elkaar - gevoelensBlok 5 We dragen een steentje bij – participatie (gr. 8:

Democratisch ABC)

Blok 6 We zijn allemaal anders – diversiteit (gr. 8: Afscheid nemen)

De Vreedzame School De Vreedzame School: democratie moet je leren!