Workshop Colloquium 06 maart 2008
DRAAGKRACHT VAN EEN TEAM IN HET KADER VAN ZORG DRAGEN
Geert Van Buynder, KaHo Sint-Lieven, Lector Pedagogische wetenschappenKatleen Meganck, VBS Heikant, ZorgcoördinatorRoos Van Daele, DPB, Hoofdbegeleider BuOPascal Lagaet, DPB, Pedagogisch Schoolbegeleider BaO
Inleiding
Doelen van de werkwinkel
Zicht krijgen op de aanwezige voorraden in de school. Weten hoe we de voorraden kunnen inzetten. Instrumenten aanreiken om binnen eigen team te zoeken naar
voorraden. Scholen op weg zetten om proactief te werken aan de
draagkracht van leerkrachten.
Inleiding
Verloop van de werkwinkel
Deel 1: Welke voorraden zijn er ?Deel 2: Hoe zetten we deze voorraden in ?Deel 3 A: Good-practice ‘het verhaal van Tugce’
pauze
Deel 3 B: Good-practice ‘het verhaal van Jo’Deel 4: Stellingenspel ‘Draagkracht van lkrn verhogen.’
Welke voorraden zijn er…
Zelfreflectie: verloop oefening
Video
Stijlkenmerken van leerkrachten binnen het eigen team oplijsten Uitwisseling in duo-groepen Plenaire uitwisseling
Synthese a.h.v. bevraging bij een groep leerkrachten
Welke voorraden zijn er…
Zelfreflectie: vragen oefening
Wat is jouw persoonlijke sterkte op het vlak van omgaan met zorg in je eigen klas?
Wat is volgens jou het belangrijkste schoolkenmerk dat er voor zorgt dat je jouw persoonlijke sterkte op het vlak van omgaan met zorg in je eigen klas kan waarmaken?
Welke voorraden zijn er…
Zelfreflectie: wat is onze draagkracht…
Resultaten bij de bevraging van N leerkrachten
Hoe zetten we onze voorraden in?
Zelfreflectie: wat doen we ermee?
Resultaten bij de bevraging van N leerkrachten
Hoe zetten we onze voorraden in?
Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek‘‘Vorming van basiscompetenties in de lerarenopleiding voor het werken in een inclusieve setting via actieonderzoek”
Sander Van AckerGeert Van BuynderInge Van de Putte
Hoe zetten we onze voorraden in?
Achtergrond Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek
(Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005); Handelingsverlegenheid (De Vroey, 2004)
Consequenties naar de leraar en lerarenopleiding KaHo Sint-Lieven, Campus Waas al een aantal jaren zoekende
om de draagkracht van beginnende leraren te verhogen
Hoe zetten we onze voorraden in?
Doelstellingen Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek
H1. De competenties nagaan en verfijnen waarover leerkrachten moeten beschikken om te functioneren in een inclusieve setting (Basiscompetenties Inclusie)
H2. Toetsen of actieonderzoek een efficiënte manier is om laatstejaarsstudenten een hogere beheersingsgraad van de Basiscompetenties Inclusie te doen verwerven
H3. Het effect nagaan ‘van functioneren in een inclusieve setting’ op de attitudes ten aanzien van inclusie van laatstejaarsstudenten
Hoe zetten we onze voorraden in?
Zorgen voor het welbevinden van alle leerlingen
Differentiëren op gebied van curriculum, ondersteuning en evaluatie maar zoveel mogelijk binnen de groep
Dieper Overleg met ouders Samenwerking en onder
coördinatie met externen en collega’s binnen de klasruimte
Leergierigheid en kritische ingesteldheid, flexibiliteit verantwoordelijkheidszin
H1. Resultaten van het empirisch onderzoek
De levenskwaliteit bevorderen van elk kind
Differentiatie zonder exclusie Dieper overleg met ouders Coördinatie van de hulp van
externen Kennis van de ware aard van
het probleem
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
CDrom
“Ik heb niet het gevoel dat ik anders lesgeef maar het is wat meer van alles. Beetje meer flexibel, beetje meer aandacht voor het sociale,…af en toe dingen aan te passen zodat de persoon met beperking kan participeren (Leraar b, 3de leerjaar)”
Geen nieuwe competenties (Ainscow, 2000) , wel andere invulling
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
Begeleidingsmodel ‘Competentievorming InclusieH2. Actieonderzoek als manier om een hogere beheersingsgraad van de BC Inclusie te doen verwerven
– Studenten voeren actieonderzoek uit– Verschillende fases (probleemstelling, algemeen plan, acties en evaluatie)
gelinkt aan de vijf Clusters Basiscompetenties Inclusie– Coaching
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
Kijkwijzer draagkracht
Gebaseerd op het standpunt van VVKBaO
Componenten die adhv items worden uitgewerkt:
Kwaliteitsvol basisonderwijs = zorgbreed onderwijs
Een beter intern zorgbeleid = meer draagkracht
Een ruimer centraal beleid = meer draagkracht
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
Kijkwijzer draagkracht : items– curriculumdifferentiatie– leer- en hulpmiddelen– personeelsomkadering– multidisciplinair overleg– nascholing– deskundige adviezen en hulp uit de sociaal/medische en culturele
omgeving– accommodatie van de school– de leerling zelf
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
Kijkwijzer draagkracht: 4 vragen
– Zal de specifieke nood voor dit kind tijdelijk zijn of voor lange tijd ? Kan de school het aan om permanent en over de jaren heen dit kind de nodige ondersteuning te geven in zijn /haar ontwikkeling op het vlak van onderwijs, therapie en verzorging
– Brengt de inschrijving van dit kind de veiligheid van het kind zelf, van de andere kinderen en van de leerkracht niet in het gedrang ?
Hoe zetten we onze voorraden in?
Welke instrumenten kunnen we daarvoor gebruiken?
Kijkwijzer draagkracht: 4 vragen
– Hoeveel kinderen met specifieke noden worden reeds ondersteund binnen de school? Wordt het proportionele aanbod niet te groot ?
– Een school in een crisisfase moet de mogelijkheid hebben om eerst stappen te zetten om uit de crisis te komen.
In welke richting kunnen we verder?
Stellingenspel: verloop oefening
Praktijkverhaal Zele Heikant (foto’s)
Persoonlijke stelling toetsen aan 2 praktijkvoorbeelden
Uitwisseling in stelling-groepen Plenaire uitwisseling
over de stelling-groepen heen Mogelijkheid tot stellen van vragen
In welke richting kunnen we verder?
Praktijkverhaal: Zele-Heikant
HET VERHAAL VAN TUGCE
September 2005
Klas : 3a Reden : intelligentievermogen en verwerkingssnelheid zijn zwakker. Vooral voor
wiskunde beperkt geheugen. Het begrijpen van geschreven taal verloopt moeizaam.
Doel : opstellen van maatregelen (wiskunde) die het voor Tugcé haalbaar maken om binnen het gewoon onderwijs te blijven.
Trachten om haar zoveel mogelijk functionele rekenkennis bij te brengen zodanig dat ze op dit gebied een basis heeft om in de maatschappij te fungeren.
Hoofdrekenen tot 100 ( + en - ) met gemakkelijke getallen STIMULEREN Klasjuf erkent het probleem en heeft er begrip voor. Een positieve aanpak als uitgangspunt. Klasgenootjes worden ingelicht over de extra maatregelen. We kiezen ervoor om ontspannende activiteiten in het takenpakket op te nemen. Stimuleren door gebruik van de computer. Beertjes van Meichenbaum toepassen. Evaluatie op haar niveau (groene punten). De ‘coach’ begeleidt (intern tutorsysteem).
HANDELINGSPLAN
COMPENSEREN Extra hulpmiddelen mogen steeds gebruikt worden. Op dinsdag individuele hulp om dingen al doende te kunnen leren(functioneel rekenen).
DISPENSEREN De leerstof van het derde leerjaar wordt volledig weggelaten en vervangen door ‘rekenen op maat’.
Afhankelijk van de vorderingen wordt de differentiatie aangepast. Huiswerk wordt gemaakt in de huiswerkklas onder begeleiding.
REMEDIEREN Evalueren met Tugcé van het gemaakte werk + bijsturen. Voor taal krijgt Tugcé extra ondersteuning van de klasleerkracht als dit nodig is. Deze maatregelen worden maandelijks geëvalueerd en indien nodig aangepast.
Aangezien Tugcé een aangepast traject volgt en zij op deze manier de eindtermen niet zal halen kunnen wij als school geen getuigschrift uitreiken op het einde van het basisonderwijs.
HANDELINGSPLAN
TUTORCONTRACT
Ik , …………………………………………….., wil proberen om dit schooljaar een goede tutor te zijn voor andere kinderen.
Ik wil mijn best doen om zo goed mogelijk te helpen. Ik doe dit met een vriendelijk woord.
STAPPENPLAN
Toeka wordt op jouw bank geplaatst . Dit wil zeggen dat ….. hulp nodig heeft.
Je vraagt : “ Waarmee moet ik helpen? “ Doe dit stilletjes zodanig dat je de klas niet stoort. Je probeert om niet direct de oplossing te zeggen. Vraag wat …… niet begrijpt . Probeer om samen de opdracht goed te bekijken/ te lezen en probeer uit te leggen hoe deze oefening moet
opgelost worden. Maak een oefening samen. Laat nu …….. alleen verder werken maar kijk af en toe of het wel juist is. Is het niet juist, probeer het nog een keer uit te leggen. Blijf geduldig en vriendelijk ! Het lukt echt niet. Steek het Toeka-speldje bovenop de Toeka-boom. De juf komt zo vlug mogelijk helpen. Geef een complimentje als het goed gaat.( “Dit heb je prima gedaan!”) …… heeft een volledig blad af. Je kijkt of alle oefeningen ingevuld zijn. Is dit zo ? Ja! Dan mag …………. een verbeterblad halen. Veel succes !!!!
TUTORWERKING
Tutor helpt medeleerlingToekafiguurtjes om tutorhulp in te roepen
TUTORWERKING
Takenbord met toeka’s.
Elke leerling heeft zijn naamkaartje om op de toekafiguur te kleven.
Tutor Elke helpt medeleerling.
In welke richting kunnen we verder?
Praktijkverhaal: Zele-Heikant
HET VERHAAL VAN JO
Dagplanning
Beloningssysteem
Beloningssysteem
Speelplaatsregels
De ruststoel
Klasregels
In iemand anders schoenen staan.
Sticordiplan op maat
Draagkracht van leerkrachten verhogen
Mogelijkheden tot discussie
‘Zorg op maat’ een foute evidentie
zorg moet zo perfect mogelijk aansluiten bij hun ontwikkeling, aangepast aan hun niveauof
zorg moet maken dat kinderen erbij horen, i.f.v. hun welbevinden, hun plezier in hun leven, …
Draagkracht van leerkrachten verhogen
Mogelijkheden tot discussie
Zorg ontneemt zelfstandigheid
Pedagogische wet van verwenning
of Ingehouden begeleiding : Afstandelijke interesse en
waakzaamheid leidt tot een gevoel van beheersing
Draagkracht van leerkrachten verhogen
Mogelijkheden tot discussie
Het is de primaire taak van de ZOCO om de leerkracht te helpen, te ondersteunen en te coachen
Slechts secundair is de individuele hulp aan kinderen
De opdracht is de draagkracht van leerkrachten verhogen ipv de draaglast verlagen
Conclusie
Vertrek vanuit een gelijkgerichte visie op zorg ! Zoek partners die draagkracht kunnen helpen verhogen ! Draag ook zorg voor leerkrachten ! Werk hieraan in teamverband ! Buig handelingsverlegenheid om in handelingsbekwaamheid ! Stimuleer en steun het zorggebeuren ! Zorg voor een goede organisatie en een efficiënte aanwending
van de middelen ! Werk planmatig en voorzie regelmatige bijsturing ! Voeg eerder kracht toe dan de last te verminderen !
Evaluatie
Heb jij nu meer zicht op de voorraden in de school ? Heb jij instrumenten gekregen om binnen eigen team te zoeken
naar de voorraden ? Weet jij nu beter hoe wij die voorraden kunnen inzetten ? Kun jij nu verder om proactief te werken aan de draagkracht
van leerkrachten ? Welke suggesties heb jij nog voor ons ?