Download - Co-creatie Techniek

Transcript
Page 1: Co-creatie Techniek

1

Page 2: Co-creatie Techniek

Pagina 4

Pagina 8

Page 3: Co-creatie Techniek

Inhoud

Pagina 12

Pagina 16

Page 4: Co-creatie Techniek

4

Jan HeeresInterview

Jan Heeres is een veelzijdige man. Hij groeide op in Friesland bij een melkveebedrijf. Na de middelbare school gingen zijn vrienden veeteelt studeren, maar Jan ging zijn eigen weg. Hij studeerde landbouwtechniek en ging aan het werk als akkerbouwvoorlichter. Daarna werkte hij bij de Wageningen Pers, waar hij het tot hoofdredacteur schopte. Hedendaags werkt hij bij kenniscentrum Bèta Techniek, en is hij een belangrijk persoon in Rivierenland.

Page 5: Co-creatie Techniek

5

Mijn eerste vraag aan Jan is wat hij denkt

dat de reden is voor de problemen in Rivierenland.

Meteen komt een stroom van antwoorden binnen

en wordt het duidelijk dat hij er veel van weet: “De

oorzaak zit in iets wat in heel Nederland gaande is:

het wegtrekken van mensen naar de grote stad.” Ook

vergrijzing speelt een rol, en door automatisering

worden handberoepen steeds minder. Jan vergelijkt

alle problemen met een grote golf: “Je kan er twee

dingen tegen doen: een zwemdiploma halen of

een bootje kopen. De mensen in Rivierenland zijn

doeners, dus zij halen hun zwemdiploma.”

Toen Jan voor het eerst over het project hoorde,

was hij meteen enthousiast. Jan wil meer mensen

zien in de technieksector, zowel in het onderwijs als

in het beroep. Dit is dan ook zijn doel in dit project,

dat is de opdracht, en Jan is hierin contactpersoon.

Dit betekent dus dat hij zorgt voor verbinding en

communicatie in het Rivierenland. Dit is echter niet

de enige reden waarom hij meedoet aan dit project.

“Ik ben een technisch mannetje, maar meer van de

journalistiek, organiseren en communiceren. Techniek

en groen is mijn wereld, en mijn passie ligt erin om

mensen te verbinden. Ik zou die passie ook kunnen

uiten in de medische wereld of bankenwereld, maar

daar heb ik niet zoveel mee. Ik ben boer, geen

bankier.”

Wat Jan betreft is het toekomstbeeld van Rivierenland

erg positief: “Dit project is zo uniek: de leerling staat

centraal, jongeren zijn leidend. Dit gebeurt nergens

anders, ook al wordt het overal genoemd. Het staat

in beleidsplannen, maar het gebeurt in de praktijk

niet. In Rivierenland zijn wij bezig om jongeren echt

leidend te maken. Met dat gaat Rivierenland een

voorbeeldfunctie hebben. Anderen kijken er nu al

met interesse naar. Ze vragen wat we aan het doen

zijn en of ze een keer mogen komen kijken. Ik houd

er rekening mee dat dit redelijk vlot naar andere

regio’s gekopieërd gaat worden. Dit is een winnende

wedstrijd.”

Omdat Jan een van de organisatoren van de co-

creatiedagen was, ben ik natuurlijk erg benieuwd naar

zijn mening over deze dagen. Ik vraag me af wat hij

ervan vond en wat hij ervan geleerd heeft. Meteen

begint hij zijn antwoord: “Ik vond het een hele mooie

dag. Ik had van tevoren geen beeld over hoe het

precies zou zijn. De enige twee dingen die ik in mijn

hoofd had, waren dat er gesprekken kwamen en dat

iedereen geïnteresseerd ideeën uit zou wisselen.” Jan

heeft vooral veel geleerd van de leerlingen. Voorheen

regelde hij van alles voor deze leerlingen, maar dat

is nu veranderd: “Het is aan mij de opdracht om hen

de kans te geven om het op te pakken. Ze willen en

kunnen alles zelf doen, en dat gaat ze lukken ook.”

Jan Heeres

Page 6: Co-creatie Techniek

6

Dick van ommerenInterview

Page 7: Co-creatie Techniek

7

D ick vindt het allemaal erg simpel. Toen hij jong was, werd er niet gedacht aan carrièreplanning. ‘Je had affiniteit met iets, en ik had dat met techniek. Thuis hadden we een brandstofhandel, daar had ik mijn geluk in kunnen zoeken, maar ik had behoefte aan techniek.’ Dick begon een theoretische opleiding, maar stapte over naar de praktijk. Hierna is hij gaan werken. Door middel van avondstudies en hard werken is hij gekomen waar hij nu is. “Het komt altijd op hetzelfde neer: zin in iets hebben, en ervoor gaan. Dat is ontzettend belangrijk. Die inspiratie leer je niet, die heb je.” Dick was dan ook altijd al met techniek bezig, en had vroeger bijvoorbeeld een crossfietsje. “Ik denk dat het belangrijk is om kinderen te laten doen waar zij zich goed bij voelen, zodat ze zich kunnen ontplooien.”

Dick lijkt redelijk positief te zijn over de technieksector. Hij vertelt over het goede gevoel dat hij heeft over zijn medewerkers van het VMBO en heeft een duidelijk beeld van zijn mening: “Iemand die een goed vak geleerd heeft, dat is fantastisch. Als je goed je vak beheerst, dat lijkt me vele malen leuker dan op kantoor zitten.” Hij weet echter wel dat het imago slecht is, en hoe dit komt. Het werk moet gedaan worden, ook als het weer niet

ideaal is. Hierdoor heeft de techniek potige, zelfstandige mensen nodig.

Dick’s bedrijf zet zich in om dit soort mensen te werven. Als er behoefte is aan studenten, dan doet Oostendorp Installaties zijn best om dezen te benaderen. “Stageplaatsen kunnen we altijd verstrekken.” Dick is dan ook erg positief over studenten die nu stage bij hem lopen. Het is waar dat jongeren wegtrekken uit de stad, maar Dick denkt dat studenten terugkomen als een bedrijf iets te bieden heeft. Hij vindt vooral dat er meer praktijk moet komen.

Aan Dick is te merken dat hij verandering wil. Daarom was hij ook aanwezig bij de co-creatiedag. Hij had hier een goede verwachting over: “Ik neem aan dat het bij zal dragen aan het kweken van een stuk interesse voor werk, in welke zin dan ook.” Hij liet de dag verder vooral over zich heen komen.

Dick wist al vroeg dat hij iets wilde doen met techniek. Door hard te werken en extra studies te volgen, is hij gekomen waar hij nu is. Hij denkt dan ook een lange opleiding niet gelukkig maakt: het gaat erom dat je je vak goed beheerst. Verder zet Dick zich in voor studenten: stagelopers zijn bij hem altijd welkom. Dat is misschien een goede om te onthouden.

Dick van ommerenDick van Ommeren (rechts) is directeur van Oostendorp Installatietechniek. Hij werkt hier al 46 jaar. Wij wilden hem een aantal vragen stellen. Gerrit ter Haar (links)

Page 8: Co-creatie Techniek

8

Het verhaal achter Rivierenland

Het land van water, kastelen en mooie fietsroutes. Het Rivierenland, bestaande uit de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal, bestaat al eeuwen. Het heeft zelfs een eigen website (www.rivierenland.nl) en magazine (RVRNLND). Er valt veel te doen in Rivierenland. Je kunt er overnachten in hotels of op campings, en er zijn veel activiteiten. Zo zijn er speciale wandel- en fietsroutes, bezienswaardigheden, galeries en zelfs rondvaarten. Meer dan genoeg toerisme om van te leven, zou je denken. Toch gaat het slecht met Rivierenland. Waarom? Dat wilden we uitzoeken.

Op de co-creatie dag werd hier

de live blog bijgehouden en foto’s

verzameld.

Het eerste wat qua onderzoek gedaan werd, was het regelen van een interview met Eleonora Swart. Een paar dagen na het regelen hiervan, vond deze al plaats. Alles kon gevraagd worden. Het is natuurlijk wel bekend dat er problemen zijn in Rivierenland, maar hoe komt dit nu eigenlijk? Wat is er echt aan de hand? Wie is er begonnen met dit project, en vooral: wat is de oplossing?

Wat is er nou allemaal aan de hand?Rivierenland heeft vooral ondernemers in de maak- en agro-industrie. In deze industrieën is een tekort ontstaan aan zowel MBO-ers (niveau 2, 3 en 4) als HBO-ers. Werkgevers zijn op zoek naar werknemers, maar die zijn er niet. Dit heeft natuurlijk gevolgen. Zo was er een project waarbij jongeren met afvalwaterzuivering konden werken. Alles leek goed te gaan en het project was bijna rond… maar er kwam gewoon niemand

op af. Ondernemers weten niet meer wat we ze moeten doen en lopen gewoonweg vast.Ook in de agro-industrie gaat het fout. Ondernemers telen al van oudsher producten als appels, aubergines, kersen, aardbeien, noem maar op. Door de opkomst van supermarkten komt dit

Page 9: Co-creatie Techniek

9

Wervelstroom zit onder genot van een drankje te wachten op

de deelnemers.

onder druk te staan: alles moet goedkoper, anders verkopen ze niets meer. Hierdoor moeten ondernemers kostenefficiënt gaan produceren. Dit houdt dus in dat ze meer produceren voor een lagere prijs. Dit gaat door en door tot het moment dat het niet meer efficiënter kan. Dit kun je vergelijken met eten: je kan proberen steeds minder te eten, maar op een gegeven moment kan dat gewoon niet meer.

Dit is echter niet alles. Eleonora dacht dat de problemen bij de opleidingen lagen: deze zouden niet interessant genoeg zijn. Ze ging naar het Helicon en ROC Rivor om te onderzoeken of ze gelijk had. Hier kreeg ze echter niet het antwoord waar ze op gehoopt had. Het werd duidelijk dat de scholen hun best deden om jongeren te werven, maar dat zij gewoon niet komen. Natuurlijk kunnen ze deze jongeren dan ook niet opleiden. Uiteindelijk sluiten deze opleidingen dan ook.

De zoektocht naar oplossingenAch, laten we niet bij de pakken neerzitten. Er zijn genoeg oplossingen, die moeten alleen nog gevonden worden. Achter de al gevonden oplossingen, gaat een ware zoektocht schuil. Deze begon toen Eleonora met Jan Krol (directeur Helicon) om de tafel lees verder volgende pagina...

Page 10: Co-creatie Techniek

10

“Jongeren moeten nieuwe

manieren, nieuwe ideeën bedenken, om de problemen op te lossen.”

Vervolgging zitten. Ze waren allebei enorm gemotiveerd om de problemen op te lossen, en haalden Guido Crolla erbij. Samen brainstormden ze over oplossingen voor de groene sector. Later werd Jan Heeres erbij gehaald. Hij zorgde ervoor dat het project ook voor de techniek zou zijn. Ondertussen kwamen er voorbereidingen voor het C-project op de HAN in Arnhem. Een aantal studenten mochten dit project aftrappen... en dat zijn wij, dat is Wervelstroom. Uiteindelijk is er iets ontstaan wat Rivierenland gaat veranderen. Een idee om met elkaar in proces te gaan… een co-creatie proces!

Hier horen natuurlijk co-creatiedagen bij, die plaatsvonden op 28 en 29 februari. Deze dagen waren erg nuttig, en er zijn veel antwoorden uit gekomen. De conclusie? Die kun je lezen in het artikelen ‘Co-Creatiedag techniek’! De oplossing? Jongeren. Omdat zij anders opgevoed zijn dan de ondernemers, kijken ze anders tegen dingen aan. Jongeren moeten nieuwe manieren, nieuwe ideeën bedenken, om de problemen op te lossen.

En nu dan?Nu is het tijd voor actie. Er zullen bedrijvenbezoeken en gastlessen komen, waar jongeren invloed op uit kunnen oefenen. Ze bepalen zelf wat ze willen, en regelen dit dan ook. Er komt een virtuele martkplaats voor jongeren en ondernemers. Jongeren kunnen dan bedrijven zoeken, bepalen wat ze hier willen doen en zich aanbieden. Hierdoor is het niet alleen aanbodgericht, maar hebben jongeren ook invloed. Een ondernemer heeft bijvoorbeeld net een nieuw product geproduceerd, en laat dit zien op de virtuele marktplaats. Jongeren zouden hier dan op kunnen reageren, en zich aanbieden om mee te denken hoe het op de markt gebracht zal worden. Dit alles moet zorgen voor meer inspiratie, meer co-creatie. De stem van jongeren moet gehoord worden. Het is tijd voor verandering. Tijd voor een nieuw Rivierenland.

Page 11: Co-creatie Techniek

11

Ondernemers luisteren geìnteress-

eerd naar een presentatie tijdens de

co-creatiedag.

Page 12: Co-creatie Techniek

12

Page 13: Co-creatie Techniek

13

Op woensdag 29 februari vond de eerste Co-creatiedag voor de sector Techniek plaats. Verzameld op ROC REVABO kwamen studenten van het VMBO en MBO begeleid door hun docenten samen met ondernemers. Na een korte inloop onder het genot van een kopje koffie, frisdrank en een broodje kroket was het woord aan Hans de Lang van ROC Rivor. Hij stelde zichzelf voor en legde nog even kort aan de aanwezigen uit wat het project inhield. Iedereen was op deze dag samengekomen om mee te doen aan wat de start van een groots project zal zijn. De uitdaging: De technieksector in de omgeving Rivierenland loopt leeg! Studenten voelen zich niet gemotiveerd om aan de slag te gaan in hun eigen sector. Waar komt dit door? Deze dag zouden we in ieder geval de eerste stap zetten naar een antwoord op deze vraag en misschien zelfs ideeën opdoen voor oplossingen. Een goed begin is het halve werk.

Co-CreatieDag

Page 14: Co-creatie Techniek

14

het concept van groen, natuur, terwijl de mens met behulp van techniek ook de natuur doet bevorderen. Echte co-creatie!

Na een korte pauze werden de groepen opnieuw ingedeeld, dit keer in zes groepjes verdeeld over twee ruimtes. Nu ging het echte werk beginnen. Het doel van deze oefening was om studenten en ondernemers

Studenten bladeren door magazines

op zoek naar geschikte afbeeldingen.

Co-CreatieDag

Na deze introductie werden studenten en ondernemers onderverdeeld in gemengde groepjes van vier. De leden van deze groepjes gingen bij elkaar zitten en werden begeleid door Wim Kuper in samenwerking met Karin Timmerman en Diederik Vrijhoef van Cre-Aid, plus Marjan van der Wal en Jifke Sol om aan de slag te gaan met ouderwets analoog handwerk. Zij gingen in verschillende tijdschriften op zoek naar afbeeldingen die met techniek te maken hebben. Deze werden uitgescheurd en opgeplakt op een groot vel om collages te maken, waarna iedereen toelichting moest geven over wat ze in elkaar gezet hadden en vooral waarom ze het zo hadden gedaan. De groepjes kwamen er achter dat groen en techniek meer met elkaar verbonden stonden dan iedereen dacht. Immers stamt veel techniek voort uit

Page 15: Co-creatie Techniek

15

RevaboDe Stichting Revabo Rivierengebied is gevestigd te Poppenbouwing 3 in Geldermalsen, in een pand gebouwd door hun eigen leerlingen in 1993. De stichting zelf bestaat al sinds 1984. Hun hoofddoel is jongeren op te leiden voor ongeveer 180 bouw- en aannemersbedrijven, bij voorkeur binnen eigen regio. Leerlingen worden opgeleid voor een veelzijdig aantal beroepen van tegelzetter tot machinaal houtbewerker.

met ideeën te laten komen, maar vooral om naar elkaar te luisteren en te leren van elkaar. Ideeën vlogen door de zaal. De deelnemers kwamen aanzetten met bijvoorbeeld reclamecampagnes, praktijkdagen, hogere lonen, leuke collega’s, meer expertise, het uitstralen van positieve boodschappen en het imago van techkneuterigheid doorbreken. Om het concreet te houden.

Om 4 uur ‘s middags was de dag afgelopen. Sommigen in de groep, voornamelijk de ondernemers, gingen nog even gezellig met elkaar naborrelen, ook onder het mom van contact leggen met elkaar. Wervelstroom was hier natuurlijk ook bij aanwezig en onder het genot van een drankje naar keuzen bespraken we de dag met elkaar.

De Co-creatiedag was een leerproces voor alle aanwezigen: Studenten en ondernemers leerden van elkaar wat hen wel en niet aansprak binnen de sector. Ondernemers kwamen erachter dat studenten

een stuk ambitieuzer zijn en met meer goede ideeën aankwamen dan ze ooit hadden gedacht.

Uiteindelijk is de centrale boodschap duidelijk: Studenten willen meer in de praktijk doen. Hun interesse wordt niet meteen getrokken naar techniek simpelweg omdat ze er niet veel ervaring mee hebben, er geen kansen voor ze zijn om deze ervaring op te doen en hun beeld van techniek überhaupt beperkt is. Wat kan hier aan gedaan worden om dit meer te stimuleren? De studenten zouden graag een zogenaamd kijkje in de keuken willen bij de ondernemers. Vanuit de ondernemers klonken hier op hun beurt positieve geluiden over. Klinkt als een mooie kans voor verbinding!

Page 16: Co-creatie Techniek

16

Het vierjaren plan De Co-creatiedagen zijn niet spontaan tot stand gekomen. Er zit een compleet plan achter dat door verschillende partijen is opgesteld. Hoe is dit plan ontstaan en wie zijn er precies bij betrokken?

Er heerst een probleem in de sector Rivierenland. De beroepsbevolking in de regio groeit niet meer. Meer ouderen stromen uit de regio terwijl het aantal jongeren gelijk blijft. Dit zorgt voor een daling in zowel het aantal werkenden binnen de sector als de algemeen aanwezige ervaring. Het probleem is tot nu toe niet zozeer dat studenten minder aan de slag gaan in de groen- en technieksectoren. De sector dreigt leeg te lopen door uitstroom van ouderen, maar dit kan alleen tegen gegaan worden door het creëren van een grotere instroom van jongeren.De gemeenten in de sector Rivierenland hebben een plan opgesteld om door middel van samenwerking er voor te zorgen dat de arbeidsmarkt in de sector blijft groeien. Dit is gedaan in samenwerking met verschillende partijen, onder anderen de verschillende regiogemeenten, Lander, ROC RIVOR, UWV Werkbedrijf Tiel-Zaltbommel en een vertegenwoordiger van de regionale

werkgeversorganisaties.Samenwerking is dan ook het sleutelwoord in dit project. Omdat de arbeidsmarkt binnen Rivierenland slechts een onderdeel is van een groter geheel en er veel verschillende partijen bij betrokken zijn, is het belangrijk dat alle betrokkenen met elkaar in contact staan.

Tijdens de Co-creatiedagen hebben ondernemers

en studenten samen ideeën ontwikkeld voor het

verbeteren van de arbeidsmarkt.

Page 17: Co-creatie Techniek

17

RAAKBinnen Rivierenland bestaat er ook al een programma speciaal ontwikkeld voor samenwerking binnen de regio, genaamd RAAK: Het Regionaal Actieprogramma Arbeidsmarkt Kansen. Dit programma wordt mede ingeschakeld om bij te dragen bij het oplossen van het bestaande probleem.

Het planUiteindelijk is er door de betrokken partijen een programma ontwikkeld voor de eerste vier jaar van een steeds ontwikkelend proces om studenten meer geïnteresseerd te krijgen in de groen- en technieksectoren, ondernemers meer te betrekken bij het proces en uiteindelijk de regionale arbeidsmarkt zal versterken. De basis is gelegd, er moet alleen verder aan gebouwd worden.

Het belang van samenwerkingstaat centraal binnen het project

voor de sector.

Page 18: Co-creatie Techniek

18

Meningen van studenten

"Het imago dat er nu is, dat moeten we weghalen."

"het moet persoonlijker worden voor mensen."

"Meer reclame maken en meer naar de mensen toegaan, in plaats van een beetje achterblijven."

" door samen te werken en elkaars meningen te geven, zijn we op veel betere ideeën gekomen."

"Ik vind dat de leerlingen meer

hun eigen mening mogen uiten."

"Als je overal een paar dagen stage loopt, dan weet je overal iets van."

Page 19: Co-creatie Techniek

19

Dankwoord

Gerben van ArkelJosephine van BaakNick van Binsbergen

Johan BrinkhuisSjaak Botterblom

Erwin van den BroekNiek van de Buide

Eammuel van EllertRobbert van der Fluit

M. van GaalenMike GerritsenNiels Goossen

Heske GroendaalChantal Groenhof

G. ter HaarBart-Jan Hardeman

R. HaverkampJan Heeres

Jan de HeusPiet Hurkmans

Pieter JakThijs de Jong

Rick de KeijzerEddy Kil

Wim KuperHans de LangMike van Loon

Jan van LeeuwenRemco van Malsen

Jasper van der MeydenGerrald van Nifterik

Halo OmarDick van Ommeren

Wilco van OmmerenCharlotte Pokomassé

Bob RijsmanHenny Thijssen

Karin TimmermanDirk van Sijll

Leonora SwartJifke SolThomas

Gerrit VerhaarTeus Verwoert

Dennie de VreeRobin van Vreyen

Diederik VrijhoefMarjan van der Wal

M. van WoerdenRafik Zaafont

Ramon SnellinkHermine Johanna Lipke

Bij deze wil Wervelstroom iedereen bedanken die bij de Co-creatiedag voor techniek aanwezig was en heeft geholpen. Met jullie enorme inzet hebben jullie gezorgd voor inspiratie, nieuwe ideeën en oplossingen. Bedankt voor jullie hulp bij het creeëren van een nieuw Rivierenland!

Ivo de HaasNick ter HaarMichelle-Fleur RijsmanSabrina DrostenEelco MartensThom PaterJan BeckingPaul van HaarenIvo EllerFamke Bergmans

onder leiding vanGuido Crolla

Page 20: Co-creatie Techniek

202020