Nummer 4 – 2013 Sanne VogelPaulien CornelisseR. KellyHadewych MinisGéza Weisz

CJP MagazineJaargang 22, nummer 4

CJP Magazine is hét magazine over cultuur en verschijnt vijf keer per jaar. Wil je de redactie bereiken? Redactie@cjp.nl. Vragen over je pas? Kijk op cjp.nl/vragen.

Roep alles wat je wil (en volg ons voor extra kortingen en acties)cjp.nlFacebook.com/CJPnlTwitter: @CJPnl

RedactieadresCJP Magazine, Postbus 3572 1001 AJ Amsterdam Persberichten kunnen naar redactie@cjp.nl.

Hoofd media en communicatieSuzan Damen

HoofdredacteurArne van Terphoven

Coördinerend eindredacteurSara Madou

Design Maslow

CoverfotoMerlijn Doomernik

Medewerkers aan dit nummer Robbert Blokland, Julia de Boer, Charlotte Bouman, Emma Curvers, Carolien Dircken, Merlijn Doomernik, Johan Fretz, Sophie de Groot, Titia Hahne, Willemijn Kruijssen,

Ilja Meefout, Mascha Meijer, Norbert Pek, Steven Stoffers, Tessa Verheul, Meis Belle Wahr, Thijs Zilverberg

Bladmanager Hester LeeflangUitgever CJPDrukwerk Platform P, RotterdamDistributie SanddMet dank aan sponsor TakeCareNow!ISSN 1871-6652

Adverteren in CJP Magazine?Bel voor informatie en tarieven met Patricia Beijman: 06 53 54 46 13patriciabeijman@knaek.nl

Aanleveren advertentiemateriaallisa@cjp.nlVoor verdere vragen over CJP: cjp.nl, facebook.com/CJPnl

ColofoN

CjP WaS HeRe

inHoud

3. Colofon

5. Makers uitgelicht

6. Fotocolumn

8. expo

10. Work in progress:

Paulien Cornelisse

14. agenda:

de beste culturele kortingen

28. Bios

30. dvd

33. Theater tips: Freek Bartels

34. Kortingen

36. interview: Sanne Vogel

47. Filmiconen: Hadewych Minis,

Matthijs van de Sande Bakhuijzen

en Lisa Smit brengen een ode

aanlegendarischefilms

56. Klassieke muziek in ViRuS

60. Boeken: Géza Weisz

62: Lifestyle

66. Vroeger, toen het gewoon

allemaal house heette

68. Kunstwerk in the picture:

Maurizio Cattelan

70. Hoe maak ik een docu?

74. Winnen

77. Geen dank: social media

78. de Lijst: 20 redenen waarom

R.Kelly in CjP Magazine hoort

80. Moet je horen…

82: Column emma Curvers

Ilja Meefout maakte de foto’s van de filmiconen shoot. Hij geniet van Fade to Black, over het afscheidsco ncert van Jay-Z. ‘Hij maakte natuur-lijk al snel een comeback, maar het is tof om te zien dat alle grootheden bij dit megaconcert zijn. Tussen-door kijk je achter de schermen in de studio, helemaal aan het begin van het proces. Dan hoort Jay voor het eerst een beat, begint hij een beetje te mompelen en creëert zo ter plekke een klassieker als 99 Problems.’

Robbert Blokland maakte de bio-scooprubriek. In 2011 reikte hij als jurylid de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek uit aan Curaçao van Sander Snoep. ‘Daarin zie je hoe dichtbij en actueel racisme nog is. De donkere bevolking heeft niet eens door hoe minderwaardig ze behandeld worden. Je hoort blanken zó slecht praten over hun medebewoners, gewoon open in de Albert Heijn of op een terrasje. Een goede documentaire maakt iets los. Bij Curaçao werd ik ontzettend kwaad.’

Meis Belle Wahr fotografeerde de lifestylerubriek. Ze kreeg ooit de dvd van David Bailey: Four Beats To The Bar And No Cheating als Sinterklaascadeau. ‘Een van mijn voorbeelden. Bailey is 75 jaar oud en volgens mij gaat hij door tot hij erbij neervalt. Meestal ken je van fotografen alleen hun kunst, hier zie je ook zijn privéleven en manier van werken. Bailey maakt met hele minimale middelen ontzettend toffe dingen. Daar haal ik weer inspiratie uit voor mijn eigen werk.’

Tessa Verheul luisterde mensen af bij het driedimensionale zelfpor-tret van Maurizio Cattelan en koos de Expo van de maand. In maart kwam ze verward uit de bios na The Imposter. ‘Het is zo’n bizar verhaal. Een Franse man steelt de identiteit van een al jarenlange vermiste jongen uit Amerika. Dat hij tien centimeter korter is en een accent heeft maakt niet uit, die familie accepteert hem. Toch is de docu zo opgebouwd dat je je tot het einde blijft afvragen wie nou de waarheid spreekt.’

Voorwoord Soms moet je iets doen dat buiten je comfort zone ligt. Om jezelf uit te dagen, om eens wat anders te ervaren of gewoon, omdat het leuk is. Dat is zo in de wereld van de kunst, je persoonlijke leven én wanneer wij CJP Magazine maken. Normaal zijn we niet zo van de Vogue-achtige fotoshoots met visagie en een hele colonne stylistes. Maar toen pitchte freelancer Carolien een artikel. ‘Beetje veel werk misschien’, mailde ze, ‘maar kan heel tof worden’. Het idee: acteurs/actrices die momenteel in the picture staan, een ode laten brengen aan een iconische film. Met een CJP-touch natuurlijk. Na héél veel gebel en gemail, shopsessies voor de perfecte outfits en speuren naar een kapster die corn rows kon maken, stonden we op een woens-dagmiddag in de studio van fotograaf Ilja. Elf uur later rolden we er gesloopt weer uit, maar wat ons betreft was dit het waard. Zie het resultaat op pagina 47. We horen graag wat je ervan denkt! We zien je in december weer,

Groet, de redactie

cjp.nlFacebook.com/CJPnl

Twitter: @CJPnlredactie@cjp.nl

MAkERS UITGElICHT

de makers van dit magazine schrijven niet alleen over culturele activiteiten, ze hebben zelf ook nog wel een paar tips voor je. Met het idFa voor de deur geven ze je hun favoriete documentaires.

5

47

28 62 68

foToColUMN6

lisa klaverstijn (25) had net gehoord dat haar vader ernstig ziek was, toen ze voor haar studie fotografie aan de HKU moest beginnen aan een langlopend project. ‘Ik besloot mijn vader en ons gezin te gaan fotograferen. Het was het enige waar ik me mee bezig kon houden. ’ Haar docent vond het helemaal geen goed idee, dus Lisa deed er een schaduwproject naast. Maar gaandeweg zag de docent dat het goed was. De laatste vakantie in Frankrijk, bij het tanken, thuis op de bank; dat Lisa continu haar camera bij zich had, viel op een gegeven moment niemand meer op. ‘Ergens is het morbide dat ik dit heb gedaan, maar mijn fa-milie en ik zijn nu vooral heel erg blij dat de foto’s er zijn.’ Net voor de expositie van het werk, overleed Lisa’s vader.

Meer van lisa’s werk zien? lisaklaverstijn.nl

ExPo

tekst TESSA VERHEUlBeeld PANoS kokkINIAS

8

Monsters versus aliens

De Griekse tentoonstellingmakers van Atopos Contemporary Visual Culture signaleerden een opmerkelijke modetrend. Sinds de jaren negentig sturen ontwerpers hun modellen met steeds extremere kledingstukken de catwalk op. Vaak wordt het hoofd van de drager volledig afgedekt en in veel gevallen vormt het kle-dingstuk een soort kant-en-klare avatar. Denk bijvoorbeeld aan het werk van de Nederlandse Bas Kosters, wiens ontwerpen de drager laten veranderen in een vrolijk stripfiguur, compleet met cartoonesk gezichtje. De geometrische kledingstukken van Gary Card lijken zo te zijn ontsnapt uit een videospel. Andere ontwerpen zijn serieuzer van aard en laten zien dat het monsterlijke wel degelijk een donkere kant heeft. Zo transformeert Piers Atkinson een Disney-icoon tot een duister hoofddeksel en vallen ook de ontwerpen van de jonge Neder-landse Bart Hess op. Bij de tentoonstelling staan de stukken van verschillende ontwer-pers door elkaar op de grond opgesteld, als een (modieus) legertje buitenaardse wezens.

ARRRGH, Monsters in de mode19 oktober tot en met 19 januariCentraal Museum, UtrechtToegang: € 11,- / Met CJP-pas: € 5,-centraalmuseum.nl

WoRk IN PRoGRESS

TEKST STEVEN SToffERSBEELD TITIA HAHNE

10

Paulien Cornelisse‘Ik schrijf mijn cabaretteksten nooit uit. Als ik schrijf, stileer ik het namelijk meteen. Spelen wordt dan acteren en dat kan ik niet zo goed’, grinnikt Paulien Cornelisse, een paar uur voor een try out van haar nieuwe cabaretprogramma Maar Ondertussen. ‘Op het podium probeer ik steeds opnieuw de gedachte te krijgen zoals ik hem de allereerste keer had. Maar Ondertussen gaat over de onbe-langrijke dingen. Grote politieke en maatschappelijke bewegingen vind ik nogal oninspirerend. Ik krijg wel ideeën als ik de krant lees, maar alleen de kleine dingen blijven haken. Dan vraag ik me bij-voorbeeld opeens af: waarom hebben we de leestekens die er zijn? Komen we geen leestekens te kort? Daar kan ik héél lang over na-denken. Hetzelfde geldt voor de titel van de voorstelling. Met het woord ‘ondertussen’ ben ik uren zoet geweest. Onder…’, Paulien houdt veelbetekenend haar adem in, ‘…tussen. Uiteindelijk is dat waar het om gaat: ík moet het leuk vinden. Zodra ik iets sta te doen omdat ik denk dat iemand anders erom kan lachen, moet het weg.’

Paulien Cornelisse tourt vanaf 29 oktober door het hele land met haar voorstelling Maar Ondertussen. pauliencornelisse.nl

aGendaMet je CjP-pas krijg je korting op alles wat cultuur is of er enigszins op lijkt. in de agenda lichten we er een aantal uit. Meer kortingen, tips, acties en, belangrijk, alle actuele voorwaarden vind je op cjp.nl.

14

CjP Serveert @ idfaHet allerbeste documentairefestival ter wereld. Zo. We knallen er gelijk even een statement in. Wel een ontzettend waar state-ment. Want IDFA is wereldwijd een instituut op het gebied van documentaires. De beste films zie je in Amsterdam. Of je nou zin hebt om tranen met tuiten te huilen om een ontroerend verhaal, je te verbazen over levens aan de andere kant van de aardbol of te lachen om humoristische paradijsvogels: het programma zit ieder jaar weer vol films die een colonne emoties bij je oproepen. CJP is fan en ons enthousiasme delen we, zoals je van ons gewend bent, graag met jullie. Op 30 november is er daarom weer een wonderschone editie van CJP Serveert. Een dag vol speciaal ge-selecteerde documentaires uit het programma en bier plus bit-terballen. Kun je even bijkomen van al die indrukken. Hou CJP.nl in de gaten voor het precieze programma en bestel op tijd je kaarten. We zien je daar! IDfA: 20 november t/m 1 december, verschillende locaties, AmsterdamCJP Serveert, 30 november, Brakke Grond, AmsterdamPrijs IDfA-kaarten: € 10,- / Met CJP-pas € 2,50 kortingPrijs CJP Serveert: € 18,50 Meer info/kaartverkoop: idfa.nl/cjp

Beeld JUlIA DE BoER15

aGenda17

Leiden gaat losIn 2006 zitten vier vrienden ontevreden bij elkaar. Er is nog geen crisis, in principe is er weinig reden tot klagen, maar één ding zit hen dwars: waarom kunnen zij nou nooit eens naar een filmfestival met alleen maar films die ze zelf leuk vinden? Even niet met dertien uitgezakte bejaarden naar een Franse film over de treurwilg in een uitgestorven bergdorpje, maar met een zaal vol jonge mensen films kijken vóór jonge mensen. Om je een idee te geven, onder andere de volgende films gingen op het LIFF in première: Babel, Little Miss Sunshine, The Social Network, Drive, 50/50, Margin Call, Argo, Jagten, Burn After Reading en The Perks of Being A Wallflower. Een indrukwekkende lijst die verklaart waarom er jaarlijks 30.000 bezoekers op af komen én het festival het aandurft om dit jaar een American Indie Competitie te starten. Niet gek, in zeven jaar tijd.

International film festivalleidenPrijs: € 8,- per film / Met CJP-pas € 6,-Meer info en kaarten: leidenfilmfestival.nl

aGenda16

jong theaterWe kunnen alle genres opnoemen, die je er kunt zien (fysiek en beeldend theater, performance art, dans, muziek). We kunnen ook roepen dat de theatertalenten van de toekomst er als eerste te spotten zijn. Dat is allebei waar. Maar eigenlijk is het de sfeer die het Jonge Harten Theaterfestival in Groningen dit najaar de allerleukste plek in het noorden maakt. Negen dagen lang worden vrijwel alle theaters onder-steboven gehaald, door jonge talenten die méér willen, durven en kunnen. Dit jaar levert dat meer dan 25 voorstellingen op. Onze favorieten: het muziektheater van The Sadists in ONWARD!, Schwalbe zoekt massa en Badke, waar Les Ballets C de la B moderne dans mixen met hiphop, circus en capoeira.

Jonge Harten festivalVerschillende locaties, Groningen22 november t/m 30 novemberPrijs: verschilt per voorstelling, tussen de € 9,- en € 15,- / Met CJP-pas: tot € 6,- kortingkaartverkoop/info: jongeharten.nl

Bee

ld: Z

aina

Zar

our

Bee

ld: S

erge

Lig

tenb

erg

Muziek in de MelkwegIn het vorige magazine waren we heel blij dat we jullie korting konden bieden bij Paradiso. Die korting is het begin van iets moois, want ook in de Melkweg geeft je CJP-pas nu veel voordeel. letten we allemaal even op?

1. Net als Paradiso geeft de Melkweg € 2,50 korting op speciaal geselecteerde concerten. De concer-ten die de Melkweg elk kwartaal voor CJP’ers selecteert kun je vinden op cjp.nl/melkweg

2. Een CJP-pas geeft recht op 50% korting op je jaarlidmaatschap bij de Melkweg. Wie een jaar-lidmaatschap heeft bij de Melkweg mag daar ongeveer acht (!) keer per maand gratis (!!) naar concerten, clubnachten of voorstellingen en krijgt korting op de rest.

3. Je jaarlidmaatschap zorgt altijd voor € 1,- kor-ting op de film en € 5,- op een theatervoorstelling.

4. Een jaarlidmaatschap bij de Melkweg kost met CJP-korting slechts € 12,50. Bij elk concert in de Melkweg moet je een lidmaatschap kunnen tonen en het maandlidmaatschap kost € 4,-. Als je vier keer per jaar naar de Melkweg gaat, heb je het jaarlidmaatschap er dus al ruim uit. Of bij twee concerten en een theatervoorstelling natuurlijk.

5. Maar het allerfijnst aan het jaarlidmaatschap is toch wel dat je nooit meer een los lidmaat-schap bij je concertkaartje hoeft te bestellen. Zo kun je het ook nooit meer vergeten en dat is best prettig, mogen we uit ervaring wel zeggen.

Melkweg, Amsterdam50% korting op een jaarlidmaatschap en tot € 2,50 korting op geselecteerde concertenMeer info en kaarten: cjp.nl/melkweg

aGenda18 Beeld DAAN VAN EIJNDHoVEN19

aGenda23

Wie ooit in het Stedelijk Museum Schiedam is ge-weest, moet de film hebben gezien waarin Karel Appel zijn doeken aanvalt. Terwijl het schilderij bijkomt van de laatst gegooide klodders verf, zegt hij: ‘Ik schilder als een barbaar in barbaarse tijden.’ In Appels naoorlogse wereldbeeld was even geen plek voor lieflijke plattelandstafereel-tjes. Het is een scène waardoor je op een andere manier naar kunst gaat kijken: kunst staat niet op zichzelf. In weinig musea kun je zó duidelijk zien hoe de samenleving invloed heeft op haar kunstenaars als in het Stedelijk Schiedam. Dat is ook de insteek van de groots opgezette expo

Bee

ld: C

harl

otte

Sch

leif

fert

, Whi

te D

utch

1 (2

013)

. Fot

o: C

arin

e D

emet

er

Ik hou van Holland

Ik hou van Holland. In vier periodes krijg je hon-derd van de beste Nederlandse kunstwerken te zien. Sla vooral onze favoriet Krattenwand (1962) van Jan Hendrikse niet over. Wat het precies zegt over de samenleving weten we niet. Maar een wandsculptuur van bierkratten laten sponsoren door Heineken is hoe dan ook topkunst.

Stedelijk Museum Schiedam, Schiedam21 september 2013 – 6 september 2015Prijs: € 9,- / Met CJP-pas € 4,50Meer info: stedelijkmuseumschiedam.nl

aGenda25

een heerlijke brijOp Rewire Festival smelten beeldende kunst, muziek, film en architectuur samen tot één heerlijke brij van impulsen. Er wordt al drie jaar op het scherpst van de snede geprogrammeerd met aparte samenwerkingen, klassiek geschoolde luisterpop, postpunk, Nordic jazz en electronica, dus je kunt er blind een kaartje voor kopen. Maar om je toch een idee te geven, zijn dit een aantal namen in de categorie muziek: Black Marble, Nathan Fake, Ricardo Villalobos & Max Loderbauer, Modeselektor, Lucrecia Dalt, Iceage, Valgeir Sigurdsson en Nils Petter Molvaer & Moritz von Oswald. Leuke namen dus, maar waar we écht naar uitkijken is de installatie van Haroon Mirza. Hij zal zijn veelgeprezen kunstwerk /0/0/0/0/ (check dit even op YouTube) speciaal aanpassen voor de tentoonstellingsruimte in Den Haag. In zijn cirkel (of als de ruimte erom vraagt; rechthoek, vierkant, ovaal) van licht en geluid mag gedanst worden. Een perfectere invulling van festivalthema ‘Hybrid’ ga je niet vinden.

RewireVerschillende locaties, Den Haag8 & 9 novemberPrijs: € 37,50 (dag: € 25,-) / Met CJP-pas € 30,- (dag: € 20,-)Meer info en kaarten: rewirefestival.nl

aGenda27

FamilieperikelenVoor iedereen die al eens een toneelstuk van Maria Goos heeft gezien: verder lezen is eigenlijk niet nodig, je wéét dat haar werk geweldig is. Voor alle anderen: Goos is bekend van succesnummers als Cloaca, De geschiedenis van de familie Avenier en Oumi. Een van haar beste tragikomedies heet Familie en gaat, het zal je niet verbazen, over een familie. Vader, moeder en twee kinderen met aanhang gaan op wintersport. Gezellig joh. Maar ehm… niet echt dus. Uit alle hoeken en gaten komen opgekropte frustraties, woede-aanvallen en verdriet sijpelen. Familie werd in 2000 al gespeeld en toen bedolven onder de lovende recensies, er werd zelfs een film van gemaakt. Wij sluiten ons daar met liefde bij aan.

Familie, door Het Toneel SpeeltVan 13 september tot 25 januari 2014, theaters door heel NederlandPrijs: verschilt per theater / Met CJP-pas tot 50% kortingkaartverkoop: hettoneelspeelt.nl/informatie/cjp/ hettoneelspeelt.nl

Beeld STEPHANIE PISTEl

Dat de strijd voor totale gelijkheid van de ho-moseksuele en lesbische medemens nog niet voltooid is, daar zullen ongetwijfeld velen het mee eens zijn.

Met een landelijke coming out en binnenkort de Olympische Winterspelen in het weinig tole-rante Rusland, is de roep om normale behande-ling van andersgeaarden niet uit de media weg te slaan.

BioStekst RoBBERT BloklAND

28

InsIde LLewyn dAvIsStandaard hoogtepunt in het filmjaar: de nieuwe van de Coen-broers. Deze keer maakten zij een bizarre komedie over een mislukte folkzanger, die op weg naar succes een scala aan bizarre perso-nages tegen het lijf loopt. (5 december)

GRAvItyKrijgt voormalige romkom-koningin Sandra Bullock haar tweede Oscar? Ze maakt een reële kans voor haar im-posante rol in dit visuele meesterwerk, waarin twee astronauten (Bullock en George Clooney) door een ongeluk los raken van hun ruimtestation. (draait nu)

Het dIneRDe verfilming van het succesboek van Herman Koch, over twee echtparen die in een restaurant over hun ontspoorde kids wilen praten. Regisseur Menno Meyjes (eerder werkzaam als scenarist voor Steven Spielberg) weet de rare sfeer aan tafel uitstekend te vatten. (7 november)

Anno 2013 draaien zelfs de grootste sterren hun hand niet meer om voor het spelen van homoseksuelen. Integendeel: ze staan in de rij om een gay te vertolken. De opvallendste homo in de bioscoop dit najaar is zonder enige twijfel Daniel Radcliffe. De voormalige Harry Potter-ster breekt definitief met zijn brave to-venaarsimago in thrillerdrama Kill your darlings, waarin hij onder andere een heftige affaire met groot talent Dane DeHaan beleeft. De nu al meest besproken scène van de film, waarin Radcliffe ta-melijk expliciet anale seks heeft, bezorgt hardcore Potter-fans gegarandeerd slapeloze nachten.

Bovendien is het homo-zijn ook inhoudelijk amper een issue meer in films. Mochten homo´s voorheen alleen een hoofdrol spelen als de drama´s over hun moeizame coming out of de strijd tegen aids gingen, tegenwoordig is hun geaardheid niet meer het dilemma waar een hele film omheen wordt gebouwd. Kill your darlings is in eerste instantie een vertelling over de opkomst van de literaire beat generation, halverwege de vorige eeuw. En in het prachtige Philomena heeft Judi Dench, nu al torenhoog favoriet voor een Oscar, wel andere zaken aan haar hoofd dan het feit dat haar zoon op andere mannen valt.

De grootste Nederlandse bijdrage aan deze ontwikkeling wordt dit najaar geleverd door (openlijk homoseksuele) regisseur Tim Olie-hoek, die zijn nieuwste actiekomedie/romkom Chez Nous situeert tijdens de Gay Pride in Amsterdam. Terwijl heel Amsterdam zich vergaapt aan de feestvierende mensen op de boten, pleegt een groepje homo’s een overval, om hun door de financiële crisis ge-teisterde café van de ondergang te redden.

Wie een hysterische freakshow verwacht vol over the top-grappen en oneliners waar types als Geer & Goor hun carrière op hebben gebouwd, komt van een koude kermis thuis. Ja, er zitten platte en zinloze grollen in de film (was die flauwigheid met Thomas Acda in een leren string nou echt nodig?). Maar het feit dat de meeste personages op mannen vallen is inhoudelijk gezien geen onder-werp: het had net zo goed een groep hetero’s kunnen zijn die zo’n idioot plan had bedacht.

Wanneer vader Peter Faber in Chez Nous na jaren zijn vervreemde zoon Bertie (Alex Klaasen) weer ziet, maakt papa geen moment een probleem van het feit dat zijn kind een gevoelige dragqueen is geworden, inclusief uitzinnige verentooi en bijbehorende jur-ken. Ook de slepende tirades tussen multiculturele homo Rachid (Achmed Akkabi) en zijn familie blijven uit. Zijn grootste probleem is net zo herkenbaar voor hetero’s als voor homo’s: hoe vind ik het juiste moment om mijn sexy collega de liefde te verklaren?

Chez nous draait nu in de bioscopen. Kill your darlings en Philo-mena gaan later dit najaar in première.

ook IN DE BIoSCooP

Op het witte doek lijkt het proces inmiddels wel te zijn voltooid. In amper dertig jaar tijd, want pas ver in de tweede helft van de twintigste eeuw werd voor het eerst een mainstream film gewijd aan een liefdesgeschiedenis tussen twee mannen. Toentertijd weigerden onder meer Har-rison Ford, Richard Gere en Michael Douglas de hoofdrollen in Making Love, omdat ze bang wa-ren hun vingers te branden aan de licht ontvlam-bare materie.

Chez Nous

Geen freakshows

meer

Met je CJP-pas krijg je € 2,-

korting bij Pathé en tot € 2,- korting

bij andere bioscopen.

dVdtekst SARA MADoU

30

Alle 9

goed

2: L’ecume des jours. De droomwerelden die Michel Gondry in zijn films neerzet: je bent er weg van óf je hebt er niks mee. Wij zijn van de eerste school. Want hóe knap is het, als je een film maakt over een vrouw die een ziekte heeft waarbij er een bloem in haar longen groeit, waarbij je als kijker dat bizarre gegeven klakkeloos accepteert?

7: the Last excorcism: God asks, the devil com-mands. Een rare filmtitel? Dan heb je de origi-nele nog niet gehoord. Die is namelijk The Last exorcism, part two. Laat die maar eens tot je doordringen.

4: Girls (seizoen 2). Hanna heeft ook in het tweede seizoen van Lena Dunhams hitserie haar leven bij lange na niet op orde. Vervelend voor haar, leuk voor ons; het levert namelijk opnieuw een rits grappige en herkenbare afleveringen op.

5: Foxfire. Weet je wat? Wat gaan even door met het girlpower-gedeelte van deze lijst. In Foxfire, dat zich afspeelt in de jaren vijftig, vormt een groep jonge New Yorkse vrouwen een eigen gang. Knap acteerwerk, van de grotendeels onervaren hoofdrolspeelsters.

9: Falling skies. Een nieuwe serieverslaving, daar hebben we altijd ruimte voor. Anders máken we die wel. Zoals voor Falling Skies, met Noah Wyle (E.R.) als protagonist en Steven Spielberg in een producerende rol. Hier is de sf-serie, over een alien attack op aarde, nog niet zo bekend, in Amerika is het al een grote hit.

1: the Grandmaster. Het (grotendeels) echte verhaal van de man die martial arts-held Bruce Lee zijn kunsten leerde. Als dat niet cool is, we-ten wij het ook niet meer. (We zagen de film en inderdaad, hij is echt cool.)

8: treme (seizoen 3). We riepen het al eerder, maar dit kan niet vaak genoeg geroepen worden: Tre-me is een topserie. Sterke cast, onderhoudende scripts en ook als orkaan Katrina steeds verder achter New Orleans ligt, blijft er genoeg interes-sants gebeuren in de stad.

6: top of the lake. Twin Peaks meets The Killing: Top of the lake is een bijzondere BBC-serie die bedolven werd onder de prijzen. Niet zo gek, want Jane Campion (The Piano) deed de regie. Detective Robin Griffin (Elisabeth Moss, Peggy uit Mad Men) onderzoekt de verdwijning van een twaalfjarig zwanger meisje.

3: después de Lucia. Een indrukwekkende film over een meisje dat helemaal opnieuw moet be-ginnen. Mocht je geïnteresseerd zijn in het thema ‘dappere meisjes’, dan hebben we nog een 3b. Wadjda speelt zich af in Saoedi-Arabië, met als hoofdrolspeelster een meisje dat extreem graag wil fietsen. Of het nou mag in dat land, of niet.

De interessantste dvd-releases van nu

(in volstrekt willekeurige volgorde)

Met je CJP-pas krijg je

10% korting op dvd’s.

THeaTeR TiPStekst WIllEMIJN kRUIJSSEN

Voor welke voorstellingen nemen theatermensen zelf graag plaats op het pluche? ieder magazine tipt een ander talentvol iemand uit het wereldje zijn/haar theaterfavoriet van dat moment.

33

Jersey Boys (tot en met 30 november in het Beatrix Theater in Utrecht, cjp.nl/musicals)‘Een heel strakke voorstelling over de Ameri-kaanse jongensgroep The Four Seasons, die heel populair was in de jaren zestig. De naam zei me niks, totdat ik hoorde welke liedjes ze gemaakt hebben: Beggin’, Oh what a night, Can’t take my eyes of you. Ik ga regelmatig een paar dagen naar Londen om toneelstukken en musicals te bekijken, deze heb ik daar ook gezien. Erg gaaf: prachtige close harmony, een live band op het podium, het verhaal en de liedjes sluiten perfect op elkaar aan. De liedjes blijven in het Engels, de teksten zijn wel in het Nederlands vertaald. Het lijkt me mooi om te zien hoe Dieter Spileers en Robbert van den Bergh, met wie ik heb gewerkt, het gaan doen.’

Freek Bartels

Met je CJP-pas krijg je tot

50% korting in het theater

Musicalster freek Bartels (26) speelt de komende maanden de hoofdrol in Love story, een verhaal over de rijke rechtenstudent oliver en de muziekstudent Jenny uit een arbeidersgezin. Hij won vijf jaar geleden het te-levisieprogramma Op zoek naar Joseph en heeft sinds-dien in verschillende producties gestaan.

Bee

ld: C

arli

Her

mes

Liefde half om half (vanaf 6 december tot en met 25 april in theaters door het land, rep.nu)‘Een toneelstuk geregisseerd door Job Gosschalk, waarin onder meer Rick Engelkes, Henriëtte Tol en Lone van Roosendaal spelen. Ik heb met een deel van dat team afgelopen zomer het stuk The normal heart gedaan. Die samenwerking was erg fijn. Hoe Job als geen ander een groep ac-teurs samen krijgt, vind ik heel bijzonder. Met elkaar ga je een zoektocht aan en de vrijheid die hij acteurs daarbij gaf, was heel prettig. Dus ik ben benieuwd hoe ze deze oorspronkelijk Britse komedie over liefde en overspel op het toneel gaan brengen.’

34

CoMPUTER

Apple 8-10% korting op laptop- en desktopmodellen cjp.nl/apple

fIETS & AUTo

CJP autoverhuurcjp.nl/autoverhuur

Centralbikes5% online korting op kwaliteitsfietsen

fIlM

Pathé€ 2,- kortingm.u.v. vrijdag en zaterdag vanaf 18:00 uur en erkende feestdagen

KoRTinGenop cjp.nl/kortingen staat al je pasvoordeel, plus de actuele acties en voorwaarden. Wil je op de hoogte blijven? Log dan in en geef aan dat je de nieuwsbrief wilt ontvangen. Zo krijg je ook de laatste info over CjP deal day, 20% (!) korting bij een heleboel winkels op 26 oktober.

lIfESTylE

Accessorize10% korting

America Today10% korting (winkels en online)20% korting op 26 oktober

CoolCat10% korting20% korting op 26 oktober

front Runner 10% korting (winkels en online)20% korting op 26 oktober

WAAR10% korting

Welikefashion.com10% korting (winkel en online)

Wereldwinkels10% korting

MUSICAlS

50% last minute kortingcjp.nl/musicals

MUzIEk (NIEUW)

Onafhankelijke platenzaken10% korting op cd’s, vinyl en platen

REIzEN

CJP Duo Dagkaartruim € 70,- korting, vijf keer per jaar te koop. Voor € 26,- een hele dag reizen met z’n tweeën met Ns. Verkoop: 10 oktober t/m 31 oktober. Reizen: 10 oktober t/m 9 december.

SPoRT & oUTDooR

Perry Sport7,5% korting (winkels en online)

SnowWorld€ 4,- korting

VERzEkERINGEN

auto-, scooter-, reis-, studenten- en ongevallenverzekering via cjp.nl/verzekeringen

zorgverzekering TakeCareNow!de voordelige zorgverzekering (korting op je basis- en aanvullende zorgverzekering)zie pagina 12.

lEzEN

Ako10% korting 20% korting op 26 oktober

Polare (voorheen de slegte en selexyz)10% korting op voordeel- en tweedehandsboeken20% korting op 26 oktober

ISS Tijdschriftentot 75% korting cjp.nl/iss

nrc.next exclusief voor CJP’ers nrc.next met 41% korting, nu ook met nrc.next op zaterdag én het boek ‘Waarom zeggen we eh?’. cjp.nl/nrcnext

VeRnieuWd

INTERVIEW

tekst NoRBERT PEkBeeld MERlIJN DooMERNIk

36

Sanne Vogel (29) kennen we als actrice, maar bin-nenkort komt haar debuut als speelfilmregisseur uit, Hartenstraat. De creatieve duizendpoot over een indrukwekkende cast, Jan kooijman en haar deelname aan expeditie Robinson.

‘Zojuist zei iemand hoe cool het is dat ik voor mijn dertigste mijn eerste speelfilm regisseer,’ vertelt Sanne. ‘Daar had ik niet eens over nagedacht. Ik wil iets maken om een verhaal te vertellen, niet om te bewijzen dat ik iets kan.’

Dat Sanne Vogel iets kan, heeft ze al veelvul-dig bewezen. Als actrice, theatermaakster en schrijfster heeft ze een cv opgebouwd waar een studentenkamer mee kan worden behangen. Ook als regisseur was ze al actief, met drie korte films en enkele ‘kleine serietjes’ voor Villa Achterwerk. Sanne: ‘Van jongsafaan ben ik al bezig met regis-seren. Op mijn vijftiende was ik aangenomen voor de regie-opleiding van de Filmacademie, als de jongste student ooit. Omdat ik alleen een mavo-diploma had, moest ik een havo-test doen. Dat ik dyslexie had, wist ik toen nog niet. Ik zakte voor de test. Vervolgens kreeg ik zoveel werk in het theater en als acteur dat ik niet meer heb gepro-beerd alsnog naar de Filmacademie te gaan.’

Hartenstraat is een mozaïekvertelling, die zich afspeelt in de Amsterdamse 9 straatjes. wat moet ik me hierbij voorstellen? ‘Het is een romantische komedie met twee hoofdpersonages: Daan en Katje. Daan heeft een traiteurszaak en Katje opent naast hem een modewinkel. De film verhaalt ook over het liefdesleven van personages die zich in de 9 Straatjes bevinden. Ze zijn allemaal met elkaar verbonden. Mijn ex woonde er, dus ik kwam er

Sanne Vogel

vaak en zag hoe relaxed iedereen daar met el-kaar omgaat. Een oud vrouwtje dat altijd op een bankje zit, kletst gemakkelijk met de jongens van de hippe kledingwinkel. Je hebt er toeristen, kakkers die na het werk komen borrelen, men-sen met kleine modezaakjes: het is een dorp in de stad. Ik had net bedacht dat het een mooi filmdecor zou zijn, toen ik daadwerkelijk werd gevraagd om een film te maken. Een plus een is twee. Het budget was er al, maar verder stond er nog niets vast. Ook geen scenario. We mochten alles zelf doen.’

Ik moet meteen aan Amélie denken.‘Daarin zit ook een dorp in een stad, maar het is een ander soort film. Meer arthouse. Ik noem Amélie wel vaak als ik voorbeelden moet geven qua sfeer. Net als Notting Hill en Little Miss Sunshine.’

Bij sommige films zie je meteen welke regisseur hem gemaakt heeft. wat wordt de sanne vogel-stempel?‘Lastig. Er zit een poëtisch randje aan, net als bij mijn toneelvoorstellingen. Romantisch, zonder dat het kwijlerig wordt. Het wordt ook een acteursfilm.’

wat houdt dat in?‘Sommige films draaien om special effects, of er is iets heel groots aan de hand. Hartenstraat gaat over kleine emoties. Er zijn veel dialogen. Ik probeer ook tegen te casten in rollen.’

en dat is?‘Egbert-Jan Weeber wordt vaak gevraagd als pretty boy, maar ik heb hem gecast als extrava-gante homojongen in neonkleurige kleding, die de hele dag springt en danst. Geen herhaling van een rol die je al kent van hem. Benja Bruijning

castte ik niet als mannelijke hoofdrol waar alle meisjes verliefd op zijn. Dat heeft hij al gedaan in Alles is Familie. Ik maakte hem Thomas, een extreme hipster die tiptop verzorgd is en veel praatjes heeft, maar stiekem de hele dag com-puterspelletjes speelt. Ik wist dat hij het briljant kon spelen, maar hij was nog niet eerder voor zoiets gecast. De mannelijke lead is Marwan Kenzari. Nu een heel ruige bokser in Wolf, bij mij een pretty boy. Ik weet zeker dat alle meisjes voor hem gaan vallen. Mensen de onbekende kanten van acteurs laten zien vind ik belangrijk. Ik wil geen saaie film maken.’

de eerste castnaam die je naar buiten bracht was Jan Kooijman. die speelt vooral in soaps. ‘Dat hebben we niet bewust gedaan hoor. Hij speelt een kleine bijrol, dus het is gek dat dit als eerste bekend werd.’

toch geef je er een signaal mee af. ‘Ik zal het even uitleggen. In Hartenstraat zit de rol van Wesley, een homo die op een sportschool zit en waar een koppel verliefd op wordt. Het leek me leuk als Jan dit zou doen. We kennen el-kaar van Verliefd op Ibiza en je kunt erg met hem lachen. We hadden afgesproken dat hij niets naar buiten mocht brengen, maar hij presenteerde toen RTL Boulevard. Op de gang zei de redactie tegen hem: ‘wat leuk dat Sanne gaat regisseren en dat jij een rol hebt’. Hij reageeerde met ‘ja, heel leuk, maar het gaat om een kleine rol hoor’. De redactie wist het nog helemaal niet, maar ze hadden hem erin geluisd voor de scoop. Toen belden ze mij op. Ik was nog met de rest van de cast aan het onderhandelen en kon dus geen an-dere namen noemen.’

Sanne heeft uiteindelijk meer acteurs uit haar nabije omgeving gestrikt. ‘Er is niet veel geld,’ vertelt ze, ‘dus iedereen werkt beneden hun vaste dagprijs, omdat ze het gelukkig leuk vin-den om te doen.’ Het levert een indrukwekkende cast op, met namen als Bracha van Doesburgh, Susan Visser, Georgina Verbaan, Tygo Gernandt, Terence Schreurs, Sieger Sloot, Gigi Ravelli en Frits Lambrechts. Sanne: ‘Het is een wonder dat ik met zo’n klein budget zo’n cast bij elkaar heb kunnen krijgen voor een debuutspeelfilm. Blijk-baar geloven ze in me en vinden ze het script mooi. Een ontzettend fijn begin.’

Je speelde recent in Verliefd op Ibiza, een film waar genoeg actrices hun neus voor ophalen. waarom doe jij het wel?‘Omdat ik het een leuke rol vond. Een waar ik normaal gesproken niet voor gecast zou worden. Meestal vragen ze me voor gekke meisjes, types met zelfmoordneigingen, invaliden, mongool-tjes. Prima, maar nu werd ik eens gevraagd als girl next door. Ik haal mijn neus ook niet op voor een commerciële film waar een jong publiek van geniet. Hoezo mag er niets voor die doelgroep worden gemaakt?’

Het is niet het genre waarin de Gouden Kalven worden gewonnen.‘Je maakt geen dingen om een Gouden Kalf te winnen, toch?’

sommigen wel.‘Ik maak iets omdat ik wat wil vertellen. Soms is dat een kleine, artistiek verantwoorde voor-stelling. Soms is het een groot en commercieel project. Het verschil tussen kunst en commer-cie wordt steeds kleiner. Tien jaar geleden was het not done om als acteur in een commercial te staan. Nu lopen zelfs Toneelgroep Amsterdam-acteurs rond in een Belastingdienstreclame. Ik film weleens een commercial tussendoor. Niet om mijn artistieke ei kwijt te kunnen, maar het is leuk om te doen. Niet alles hoeft elitair te zijn, ik ben maar een mavomeisje.’

waarom deed je mee met Expeditie Robinson?‘Ik wilde het avontuur meemaken. Je krijgt één keer in je leven de kans om alles achter te laten en op een eiland gedropt te worden. Dat er een camera bij is, moet dan maar. Bovendien: na mijn deelname aan Wie Is De Mol? zaten er alle-maal mensen bij mijn voorstelling die nog nooit naar toneel waren geweest.’

Je doet het dus voor het avontuur en je naam.‘Voor mijn naam heb ik nog nooit iets gedaan. Dat zorgt juist voor twijfel. Net als dat heel Ne-derland me in bikini ziet.’

BENJA BRUIJNING39 SANNE VoGEl39

‘Meestal vragen ze me voor gekke meisjes, types met zelfmoord-neigingen, invaliden, mongooltjes.’

dat heeft nederland toch al? ‘Niet terwijl ik zonder make-up over allemaal dingen aan het klauteren ben. Zonder zeep, met vies haar, ongepoetste tanden. Je komt niet op je knapst op tv. Dat je verandert in een holbe-woner, een dier, daar moest ik me wel even over-heen zetten.’

Ben je tijdens de opnames iets nieuws over jezelf te weten gekomen? ‘Ik ben extreem gevoelig voor de emoties van an-dere mensen. Daar heb ik vroeger veel last van gehad. Als een verdrietig iemand naast me zat, werd ik zelf verdrietig. Dan kwam ik thuis en kon ik het niet loslaten.’

Hoogsensitief.‘Ja. Ook de reden waarom ik schrijf, speel en maak. Inleven is gemakkelijk. Op mijn acht-tiende had ik een burn-out. Ik liet teveel van andere mensen binnen. Daarna heb ik geleerd om het uit te schakelen. Maar op het eiland kon ik dat niet meer. Ik was hypergevoelig voor wat andere mensen doormaakten. Toch bleek dat geen ramp te zijn. Ik moet alleen grenzen stel-len: wanneer gaan de deuren open en wanneer blijven ze dicht?’

Ben je een rolmodel? ‘Door Verliefd Op Ibiza kreeg ik een fanbase van tienermeisjes. Ik weet niet of ze me een rolmo-del vinden, maar sommigen weten alles over me. Ook dingen die ik zelf niet wist. Best knap. Ze twitteren foto’s waarvan ik geen idee had dat ze bestonden. Soms is het wel lastig. Ik heb dit be-roep niet gekozen om beroemd te worden, maar omdat ik acteren en schrijven leuk vind. Een pu-bliek persoon worden hoort daar nou eenmaal bij. Mijn huis staat te koop en dat is, inclusief adres, uitgelekt in de pers. Opeens stond er een meisje voor de deur. Ze was met haar moeder uit de provincie komen rijden om met me op de foto te gaan. Op zo’n inbreuk in mijn privéleven zit ik niet te wachten. Maar ja, dan staat er zo’n bib-berend meisje met een camera voor mijn neus en vind ik het ook weer zielig om haar weg te sturen. Ik snap de fascinatie met bekende mensen so-wieso niet. We moeten allemaal poepen, huilen en belasting betalen. Alleen komen sommigen op tv. Zo bijzonder is dat niet.’

waarom worden juist over jou zoveel nieuwsbe-richten geschreven in de categorie ‘sanne vogel zet huis te koop na liefdesbreuk.’‘Belachelijk dat zoiets een nieuwsbericht is. Wat kan dat iemand nou schelen? Maar hoe zoiets komt, tsja, ik ben vrij open en daar kan of wil ik niet zoveel aan doen. Mijn liefdesleven probeer ik zoveel mogelijk af te schermen. Als je verliefd bent, is het niet leuk als je toekomstige schoon-ouders je googelen en allemaal shit over je lezen. Het is trouwens erger geworden na Verliefd Op Ibiza. Ik had een enorme klik met Gigi Ravelli tij-dens de opnames, ze is één van mijn beste vrien-dinnen geworden. Daar houdt de pers blijkbaar wel van, twee meiden samen, van wie allebei de relaties net zijn uitgegaan. Aan die aandacht ben ik nog steeds niet gewend.’

Actrices belanden toch altijd bij een mannelijke tegenspeler?‘Ik niet. Acht jaar had ik een relatie met een jongen die ook is gaan acteren, toen speelden we regel-matig samen. Maar ik heb nog nooit iets gedaan met mijn andere tegenspelers. Het is verwarrend als dat door elkaar gaat lopen. Met cameraman-nen of andere collega’s heb ik dat net zo goed. Het moet professioneel blijven. Ik ben one of the guys, zit op de set voortdurend lompe seksgrappen te maken en te boeren. Nadat mijn relatie uitging was er wel wat verwarring. Bevriende acteurs zeiden: je bent opeens een optie. Maar ik wil sowieso geen acteur. Je blijft dan zo in hetzelfde kringetje zit-ten. Mijn leven was heel lang alleen theater, film en kunst. Ik kende één iemand daarbuiten. Maar sinds een jaar heb ik veel vrienden die bij een bank of pr-bureau werken, in goud handelen, bij een koor zingen, VVD stemmen, enzovoort.’

Hoe komt dat opeens? ‘Omdat ik meer uitga. Dat deed ik vroeger nooit. Heel leuk om te horen hoe een ander leven er-uit ziet. Die nieuwe vriendschappen hebben ook personages in Hartenstraat opgeleverd, een bij-komend voordeel. Als het aan mij ligt, ontmoet ik in mijn leven zoveel mogelijk verschillende mensen. Ik ben heel nieuwsgierig.’

Hartenstraat verschijnt voorjaar 2014 in de bioscoop. expeditie Robinson is elke donder-dagavond om 20:30 uur te zien bij RTl5.

40 SANNE VoGEl40

‘We moeten allemaal poepen, huilen en belasting betalen’

fRETz @

johan Fretz schreef 2025 en zit regelmatig bij dWdd aan tafel. onze razende reporter gaat deze keer naar het Tropenmuseum: ‘Zo'n plantage ziet er eigenlijk best gezellig uit.’

TEKST JoHAN fRETzBEELD IlJA MEEfoUT

42 43

allang geen kinderen meer. Gelukkig is het ook hier goed toeven. Zo klassiek als het pand is, zo klassiek is de expositie gelukkig niet. Geen sta-tige doeken die je het gevoel geven dat je met een ernstig gezicht heel stil moet rondlopen alsof je er verstand van hebt. Het licht komt door de grote ramen naar binnen en kinderen rennen verwon-derd langs de exposities. Overal klinkt geluid, uit boxen bij installaties schalt Afrikaanse muziek. Van enige doodsheid is geen spraken.

‘De filosofie van het museum was vroeger meer: wij laten zien hoe mensen ver weg leven. Zo is het daar! Dat doen we niet meer. We laten het je zelf ontdekken. Je ziet delen van die landen en daar mag je dan je eigen verbeelding op los laten.’Een goed voorbeeld is de reusachtige houten vis die we passeren. Bij nader inzien blijkt dat een doodskist te zijn in de vorm van een vis. ‘Komt uit Ghana’, legt Anna uit. In Ghana worden mensen begraven in een doodskist die hun le-ven belichaamt. De doodskist die in het museum staat, is afkomstig van een visser. Ilja en ik moeten erom lachen en vragen ons af hoe wij zouden wor-den begraven: hij waarschijnlijk in een kist in de vorm van een fotocamera en ik in een houten boek. Op een video zien we hoe mensen in Ghana tijdens een begrafenis de kist door de straten dragen. ‘Zo laten we iets concreets zien, dan weet je ook waar iets vandaan komt. Als je alleen naar beeldjes en voorwerpen zit te kijken en je krijgt geen context, dan doet het veel minder met je.’Binnen de kortste keren worden Ilja en ik weer twee jongens van twaalf op ontdekkingsreis. We drukken op de knoppen van de tentoonstel-lingen: zo verschijnen lichtgevende maquettes van verre steden, schepen uit de koloniale tijd en klinkt uit boxen plots muziek uit verre wind-streken. Als we even een hoek om lopen, staan we opeens in een nagebouwd theehuis uit het Midden-Oosten, of een ruimte waar levensechte

De Tropen in hartje Amsterdam

De afgelopen jaren hoorde ik het vaak om me heen: het Tropenmuseum moet gered worden. Ik knikte altijd maar beleefd en zei: ‘Jazeker, het zou vreselijk zijn als dit allemaal verloren ging’. Dat was namelijk wat iedereen zei, dus ik dacht: laat ik dat maar herhalen. Wat er eigenlijk ver-loren zou gaan? Ik had geen idee. Nou ja, ik heb twee jaar in oost gewoond en toen reed ik elke dag langs het museum, maar nooit ben ik er bin-nen geweest. ook niet als kind. Ik was nota bene een half tropenkind, maar ja: ik wilde altijd naar De Efteling. Pas vandaag betreed ik dus voor het eerst dit indrukwekkende pand, samen met fotograaf Ilja.

We worden in de welkomsthal hartelijk ont-vangen door Anna Brolsma van het museum. Ze neemt ons met de lift mee naar de boven-ste verdieping. Zodra we uitstappen valt mijn mond open: nu zie ik opeens wat er schuilgaat achter de muren van het pand waar ik jaren voorbij fietste. Wonderschone klassieke allure: het dak is een immense glazen koepel, over de balustrade kijk je zo op alle verdiepingen uit. Door de chique stenen boogpoorten kun je vanaf hier makkelijk bij de verschillende tentoonstel-lingen naar binnen kijken en helemaal beneden, als middelpunt, zie je een immens grote ruimte: op de houten vloer waarmee die zaal is bedekt staat niks, behalve een suppoost die zich ver-veelt. Dit is een museum zoals in Hollywood-films, waar inbrekers in het holst van de nacht een zeldzaam object komen stelen.Ilja ziet mijn verwondering en vraagt me of ik hier echt nooit ben geweest.‘Wij kwamen hier vroeger altijd met school, dan gingen we beneden rijst koken, daar was dan iets speciaal voor kinderen. Is dat er nog?’, vraagt hij.Anna knikt: er is beneden een speciale tour voor kinderen. Maar wij blijven boven, want we zijn

INTERVIEW

tekst xxxBeeld xxx

44 fRETz @44

felle reacties oproepen: ouders die boos worden dat hun kinderen met zo’n leus geconfronteerd worden en anderen die vinden dat die uitspraak nu eenmaal niet ongezegd kan blijven.‘Maar daarmee laten we heel erg zien waar de expositie over gaat: hij moet mensen prikkelen’, vertelt Anna. ‘We hebben bewust voor veel ver-schillende leuzen gekozen. In de expositie zelf laten we ook meerdere kanten zien. Ook veel he-dendaags werk. We gaan niet met de vinger wij-zen: zo moet het of dit is slecht. Je ziet van alles en mag er zelf over nadenken of met elkaar over in gesprek gaan, dat maak het hopelijk krachtig. Er is dit jaar natuurlijk al veel gedaan met het thema, vanwege het feit dat de slavernij 150 jaar geleden is afgeschaft, dus we wilden daar met deze tentoonstelling wel echt iets wezenlijks aan toevoegen’

Een van die hedendaagse werken blijkt toeval-lig van Ilja te zijn. ‘Ik heb een foto geleverd van rapper Akwasi als Zwarte Piet, die had ik voor Nieuwe Revu gemaakt’, zegt hij over het indrin-gende portret. Dat er hoop is voor het museum, nu het voor-lopig door politiek Den Haag is gered, is goed te merken. De Escher-expositie die nu gaande is trok al duizenden bezoekers en ook vandaag loopt het er storm. Maar niet allen daar. De hou-ten vloer beneden mag dan leeg zijn, boven is

poppen uit de verre geschiedenis ons aankijken. Voor wie zich ver weg wil wanen, zonder het vlieg-tuig in te hoeven stappen, blijkt dit een gedroom-de plek. Het tovert werelddelen tevoorschijn met speels gemak, in hartje Amsterdam. Anna vertelt dat in de grote ruimte beneden bin-nenkort een hele bijzondere expositie start. Die moet nog worden opgebouwd, maar ze belooft ons een voorproefje. Door het trappenhuis lopen we naar de kantoren. Anna: ‘De expositie heet Zwart/Wit en onderzoekt hoe zwarte en witte Nederlanders al anderhalve eeuw samenleven. Hoe keek wit naar zwart en andersom toen bijna iedereen hier wit was en bijna niemand zwart? Wat veranderde er toen er meer zwarte Neder-landers kwamen? En hoe zit het met zwart en wit in Nederland vandaag?’

In een licht kantoor krijgen we alvast werken te zien die straks beneden te zien zullen zijn. Ook zien we promotieposters die door de hele stad gaan hangen. Er staan zwart-wit foto’s op met prikkelende leuzen. ‘Het woord neger is beledi-gend’, ‘Bakras zijn nog steeds de baas’ en ‘Zwarte Piet kan echt niet meer’. Vooral die laatste leus gaat veel onrust veroorzaken, dat weet ik nu al zeker. Zo vroeg als de pepernoten tegenwoordig in de schappen liggen, zo snel laait telkens de jaarlijkse discussie op, over de vraag of Zwarte Piet racisme is. Deze poster zal dus ongetwijfeld

genoeg te zien, ook over de koloniale tijd. Er is een video-expositie waarbij verschillende men-sen van Surinaamse komaf vertellen over een DNA-onderzoek waar ze aan hebben meege-daan: het blijkt dat ze helemaal kunnen nagaan waar je voorouders vandaan komen. ‘Daar zou jij ook aan mee kunnen doen’, zeg Anna.De bevlogenheid waarmee ze over het museum vertelt is aanstekelijk. Ik druk op een knop en een maquette van een plantage uit de slaventijd licht op. ‘Zo’n plantage ziet er eigenlijk best gezellig uit’, merk ik op.‘Tja, als je aan de goede kant zat, in het huis daar, dan was het vast best gezellig’, zegt Anna met een subtiele glimlach. In de stijl van de exposities geeft ze me geen moralistische preek over de slavernij, ik mag het allemaal zelf bedenken. Ik zou nog uren naar de gedetailleerde maquette kunnen kijken, maar het museum gaat sluiten. De meeste lampen gaan plots vanzelf uit. Alleen ergens achterin het museum schijnt nog een heel fel licht. Wanneer we dichterbij komen, zien we wat het is. Op een digitaal informatiebord naast een vitrine prijkt het lichtgevende logo van Microsoft Windows Vista: typisch stukje koloniale geschiedenis.

Zwart/wit is te zien vanaf 1 november, je krijgt met je CJP-pas € 4,- korting in het Tropenmuseum.

TEKST CARolIEN DIRCkENBEELD IlJA MEEfoUTSTYLING SoPHIE DE GRooTVISAGIE/HAAR MASCHA MEyER @ HoUSE of oRANGE, USING ClINIqUE

47

Een sensuele legende, een supervette gangster en een sterke vrouw in een kostuumdrama. Drie Nederlandse acteurs brengen een ode aan legendarische personages uit de filmgeschiedenis.

Filmiconen

Hadewych Minis als Sylvia (Anita Ekberg) in La dolce vita (lees verder op pagina 52)

Jurk: Jan Boelo

fIlMICoNEN49

Matthijs van de Sande Bakhuijzen als Alien (James franco) in spring Breakers (lees verder op pagina 53)

Blouse en broek: Zipper

fIlMICoNEN50

lisa Smit als Elizabeth (Cate Blanchett) in elizabeth (lees verder op pagina 54)

Jurk: Gerritsen Kostuumverhuur

was, de film van Alex van Warmerdam waar ik een hoofdrol in speel. Volgens mij kan Borgman ook iconisch worden, maar dat weet je nooit zeker. Zou Anita in 1960 door gehad hebben hoe legendarisch haar scène was? Toch hebben deze film en haar rol me niet ge-inspireerd in mijn eigen werk als actrice. Meryl Streep, díe kan pas acteren. Ze transformeert, is altijd geloofwaardig en heeft een neus voor kwaliteit. Dat streef ik ook na. Anita Ekberg was vooral een Zweeds sekssymbool, een model dat tot actrice werd gebombardeerd. Ik weet niet eens of ze in meer films heeft gespeeld, maar áls dat zo is, waren ze zeker niet legendarisch. De films van Fellini zijn dat echter wel en ik zou iedereen die van film houdt aanraden om eens iets van zijn werk te bekijken.’

Hadewych speelde Marina in Borgman, treedt op als zangeres en is vanaf januari te zien in welkom in het bos van orkater. hadewychminis.nl

La dolce vita (1960), federico fellini: klassieke zwart-wit film over een journalist die in Rome opgaat in feestjes, terwijl hij droomt van een serieuze carrière.

Hadewych: ‘Het is zeker niet de beste actrice ooit en La Dolce Vita is ook niet mijn lievelings-film, maar als ik denk aan een icoon in de film-geschiedenis is Anita Ekberg als Sylvia het eer-ste karakter dat in me opkomt. De fonteinscène is legendarisch en het beeld van Ekberg in die zwarte jurk kent bijna iedereen. Ik hou heel erg van vrouwen die hun seksualiteit durven te vie-ren en het sensuele en smaakvolle beeld dat regisseur Fellini heeft neergezet. Naar zwart-witfilms kijk ik sowieso graag en in deze scène wordt de dramatiek echt gevierd. Heel mooi. De beroemde foto van Anita Ekberg als Sylvia heeft een tijdlang metershoog op het gebouw naast het Amsterdamse filmmuseum Eye ge-hangen. Extra bijzonderder vind ik het dat op diezelfde plek de filmposter van Borgman te zien

spring Breakers (2012), Harmony korine: vier studenten hebben een vakantie om nooit meer te vergeten.

Matthijs: ‘Spring Breakers is een recente film, maar ik durf nu al te zeggen dat dit een van mijn favoriete films is: zowel een ode aan deze tijd als een dikke middelvinger naar het nu. Regisseur Harmony Korine heeft een supervette stijl van film maken én een nieuwe standaard neerge-zet, waarin hij oppervlakkigheid tot vorm heeft verheven. Het zou een futuristische neondroom kunnen zijn, waarin alles uit de hand is gelopen en iedereen helemaal losgaat. De rol van Alien, gespeeld door James Franco, is briljant. Het is bijna geen rol meer. Franco kruipt helemaal in de rol van Alien en speelt het briljant. Zijn perso-nage is slecht, maar op een bepaalde manier ook aandoenlijk. Ik geloof de liefde voor zijn vrouwe-lijke soulmates meteen. De scène waarin hij blijft herhalen dat hij slecht is en over zijn ‘bezit’ praat is geweldig. Het enige

fIlMICoNEN fIlMICoNEN52 53

wat op dat moment telt, is materialisme. Een sterk contrast met het moment waarop hij een gevoelig Britney Spears nummer zingt achter de piano. Het is een interessant personage, omdat ik me af bleef vragen of zo iemand echt alleen maar slecht kon zijn. Er moet toch iets achter zitten? Dat blijkt ook wanneer de meisjes in een soort perverse dreigende liefdesscène, met pis-tolen op het bed, laten zien dat ze veel slechter zijn dan Alien. Wat mij betreft het hoogtepunt van de film.Het lijkt me te gek om zelf eens zo’n rol te mogen spelen. Een jaar lang focussen op een crimineel personage, geweldig.’

Matthijs is vanaf begin 2014 te zien in de film Kenau en staat momenteel in het theater met Het Proces van Toneelgroep oostpool.

getwijfeld het gevoel dat je altijd een versie van jezelf speelt. Cate Blanchett doet dat niet. Als Elizabeth in het openbaar met haar ware liefde danst, dan zie je Elizabeth dansen. Níet Cate Blanchett die acteert dat ze Elizabeth is. On-waarschijnlijk knap. Ik zou te zenuwachtig zijn om überhaupt te kúnnen dansen. Het is wel inspirerend, maar ik zou niet zeggen dat ik iets kan leren van de manier waarop Cate acteert. Ze heeft haar eigen manieren en die wil ik helemaal niet nadoen, zoiets moet uit jezelf komen. Ik vind het ook best moeilijk om naar mezelf te kijken en heb nog nooit van mijn eigen werk gedacht: dat was heel goed. Misschien moet ik een keer een stoer personage spelen, zoals een rockster. Zoiets dwingt je om onge-remd te zijn en helemaal in de rol op te gaan. Dan raak je vast minder bewust van jezelf.’

lisa speelt met Matthijs in Kenau en is te zien in de dramaserie Zusjes (vanaf eind oktober bij de NTR ).

fIlMICoNEN54

elizabeth (1998), Shekhar kapur: kostuumdrama waarin koningin Elizabeth I zichzelf als nieuwe monarch staande moet houden tussen vijanden en complotten.

‘Er zijn veel minder sterke vrouwelijke filmper-sonages dan mannelijke. Vrouwen dienen vaak de mannelijke hoofdrol, waardoor hun rol weinig diepgang kent. Daarom vind ik Elizabeth zo bij-zonder: het hoofdpersonage is enorm krachtig en sterk, maar tegelijk kwetsbaar. Het is heel moeilijk om die nuance zo aan te brengen dat het geloofwaardig blijft. Cate Blanchett, één van de beste actrices van dit moment, doet dat prach-tig. Ik vind het bijna intimiderend. Ze heeft de rol helemaal onder controle en laat haar personage transformeren, krachtiger worden, naarmate de film vordert. Om zó in een rol te kruipen moet je heel veel zelfvertrouwen hebben. Dat is ook de reden dat ik zo’n rol nu niet zou kunnen spelen. Ik ben me nog teveel bewust van wat ik aan het doen ben als ik acteer. Meer acteurs kennen on-

Een weergaloze improvisatie op de Tetris-tune. Crossovers met pop, reggae of metal. Dansende gasten en presentatoren. Het radioprogramma VIRUS is dé plek voor jongeren die van klassieke muziek (willen) houden.

De missie van presentatoren Giel, Vivienne, Art, Marike en Jan-Willem: klassieke stukken zo tof maken dat iedere muziekliefhebber het kan Hände-len. In de foyer van de Rotterdamse Schouwburg drink je normaal gesproken een biertje, om nog even de hoogtepunten van de zojuist bezochte voorstelling te bespreken. Op donderdagavond doe je het luisteren en naborrelen tegelijkertijd, mid-den in de opnames van radioprogramma VIRUS.

Rock-‘n-rollGeen van de presentatoren doet moeilijk over het imagoprobleem van het genre. ‘Klassieke muziek heeft het stigma dat het saai is,’ meent

SeKS, dRuGS en aLTViooL

ACHTERGRoND

tekst THIJS zIlVERBERGBeeld fIEkE DE BoECk

56

Jan-Willem Roodbeen, ‘een beeld dat vaak klopt. Als je in het Concertgebouw bent en je kucht een keer, krijg je meteen boze blikken.’ Art Rooijakkers vind het ook belangrijk dat VIRUS de andere kant van het genre laat zien. ‘Het is een rock-‘n-roll-programma over klassieke muziek. Je mag bier drinken en kletsen, vragen stellen en je hoeft als publiek niet heel eerbiedig te zijn.’ ‘Het is een wervelwind,’ meent Vivienne van den Assem. ‘Alles kan, alles mag, het is gezellig in de stu-dio en we willen gewoon mooie muziek horen.’ Volgens Giel Beelen is het een zwaar onterecht vooroordeel dat klassieke muziek saai is. ‘Ik presenteer natuurlijk ook een ochtendprogram-ma op 3FM. Al die rocksterren zitten dan netjes aan een groen theetje, hoor. Als ik één ding heb geleerd bij VIRUS, dan is het dat de echte rock-‘n-roll in de klassieke muziek zit. Als je ziet wat zij gemiddeld wegdrinken rond zo’n optreden… Die musici kunnen er wat van.’

INTERVIEW58 DE fAVoRIET VAN...59

HokjesgeestArt kan zich best voorstellen dat verstokte Radio 4-luisteraars zich soms groen en geel ergeren. ‘VIRUS is voor een andere doelgroep, dus die vaste gasten mogen best schrikken. We zeiden in het begin tegen elkaar: als dit programma geen 25 klachtenbrieven per week krijgt, is het niet geslaagd.’ Hij deinst er niet voor terug om provocerende vragen te stellen, zoals toen hij pianistenduo Jeroen en Sandra van Veen te gast had. ‘Die zitten tijdens de Canto Ostinato drie uur tegenover elkaar en kijken constant de ander in de ogen. Dat doet wel iets met je. Ik heb wel eens gelezen dat er twee opties zijn bij mensen die langer dan zeven seconden oogcontact heb-ben: vechten of seks. Zij staren elkaar drie uur lang aan! Dan vraag ik dus: ‘zeg, hoe zit het met jullie seksleven?’ Een spannendere vraag dan ‘hoe hebben jullie gerepeteerd?’.

Volgens Giel is die losse toon de kracht van het programma. ‘We lijken wel een beetje op de klas-sieke concerten tijdens Lowlands. Daar worden de musici wel eens zenuwachtig als het publiek er schaamteloos doorheen lult, maar het applaus na afloop is écht gemeend. We willen de muur tussen modern en klassiek afbreken.’ Marike is het daarmee eens. ‘Welke stijl en welk instrument je ook speelt, muziek heeft altijd de mogelijkheid om binnen te komen. Of dat nou een cellostuk van Prokofjev is, of een gitaarbandje.’

VIRUS is iedere donderdag om 22:00 uur te be-zoeken in de foyer van de Rotterdamse Schouw-burg, of vanaf middernacht te beluisteren op Radio 4. Met je CJP-pas maak je kans op cd’s van en kaarten voor de voormalige huisband van het programma, het Matangi kwartet. kijk daarvoor bij de winacties op pagina 76. Voor meer informatie, zie virus.radio4.nl.

art Rooijakkers‘Bij Re:freshed Orchestra komen heel veel klanken, smaken en stijlen bij elkaar. Net als VIRUS overstijgen ze het hokjesdenken. Het is een fantastische mix van klassiek, modern, hiphop; noem maar op. Je zou het heel losjes kunnen vergelijken met Kyte-man’s Hiphop Orchestra. Het zijn klassiek geschoolde musici, met rappers en zangeres-sen, dus het klinkt als een klok.’

Giel Beelen‘Pianiste Gabriela Montero kwam dit jaar bij ons jammen. Mensen uit het publiek moesten een deuntje voorzingen, dan begon zij gelijk te spelen. Fenomenaal. Ze hoorde de tonen van ‘Hoofd, schouders, knie en teen’ en deed een geweldige improvisatie van een paar minuten op die melodie. Ondertus-sen zat ze gewoon een biertje te drinken.’

jan-Willem Roodbeen‘De themauitzending over de stem als in-strument had veel raakvlakken met mijn ei-gen vakgebied, de populaire radio. Dat was een te gekke show. Pearl Jozefzoon maakte van Coldplays ‘Clocks’ een klassiek nummer. En de zanger van het Rotterdamse Traktor ging een klassiek stuk grunten. Ik zou het thuis niet opzetten, maar het is wel crea-tief en experimenteel.’

Marike jager‘Ik vergat bij Joris van den Berg en Mar-tijn Willers heel even dat ik in een live uitzending zat en stond gewoon relaxed te luisteren. Ze speelden Cellosonate in C van Prokofjev, een dialoog tussen cello en piano. Ik zag ze de hele tijd communiceren. Ze lieten zich nergens door afleiden, waren puur muziek aan het maken. Aan het einde werd ik ‘wakker’ en besefte ik dat ik zelf een microfoon in handen had.’

Vivienne van den assem‘Ik was echt onder de indruk van Daria van den Bercken, die Händel speelde. Dat was zó virtuoos, met een constant wisselend tempo. Het leek haar ook nog eens heel gemakkelijk af te gaan. Ze is echt goed bezig om Händel als merk te promoten. Zo speelt ze op al-lerlei gekke plekken om zijn muziek onder de aandacht te brengen.’

klassiek geschooldMarike Jager is de muzikant van het presentatie-team. ‘Mijn moeder speelde Chopin op de piano toen ik jong was, dat vond ik heel mooi. Later ben ik dat zelf gaan oefenen. Ik had vroeger een oude buurman die muziekleraar was, een soort opa. Hij had een grote vleugel en daar speelde ik het liefst de hele dag op.’ Haar VIRUS-collega’s raakten pas later in de ban van de klassiekers. ‘Ik wilde heel graag op ballet,’ verklapt Giel. ‘Het duurde alleen even tot mijn ouders dat toelieten. Toen het eenmaal was gelukt, kwam ik in aanra-king met al die bekende stukken. De Notenkraker bijvoorbeeld, en Het Zwanenmeer.’ Vivienne luis-terde thuis meer naar gitaarmuziek. ‘Het maakt bij VIRUS gelukkig niet uit wanneer je als presen-tator geen expert bent qua klassieke muziek. Ik weet dat er een viool bestaat en een altviool, maar ik zou ze niet uit elkaar kunnen houden. Door het presenteren ken ik nu wel een paar namen, maar echt veel klassieke muziekkennis, nou nee. Dat hoeft voor mij ook niet, want dan ga je automatisch een programma maken voor ex-perts. We willen juist laagdrempelig zijn.’

Besmet‘We laten ons net als de luisteraars verrassen,’ vertelt Jan-Willem. ‘Pas een dag van tevoren krijg ik het draaiboek.’ De radioman leest zich een beetje in, maar filmpjes kijkt hij niet. ‘Dat le-vert de leukste radio op. In iedere aflevering zit er wel iets waar ik niks mee heb, maar ook altijd iets waardoor ik compleet word weggeblazen.’ Zo zijn ze stuk voor stuk besmet door VIRUS. De liefde voor muziek spat van de meeste muzikan-ten af, volgens Vivienne. ‘Het plezier ook. Neem bijvoorbeeld het Matangi Kwartet, een tijd lang onze huisband. Ze spelen oude stukken ont-zettend strak, maar durven net zo goed nieuwe dingen uit te proberen met Fresku of een stel oude rockers. Die clashes vinden ze te gek om te doen.’ Art kan zich een uitzending herinneren waarin de muziekliefde heel duidelijk was. ‘We hadden een celliste te gast. Ik vroeg haar: ‘wat is de schoonheid van de cello?’ Zij noemde dit het meest intieme instrument dat je kunt bedenken.’ Hij draait zijn stoel een kwartslag en slaat zijn armen om een denkbeeldige klankkast. ‘Je om-helst het voortdurend.’

Klassieke muziek die iedereen kan Händelen

de liefde. Ik ben heel erg voor onze vrijheid, lang leve seks met iedereen. Maar er zit ook een keer-zijde aan: we kwetsen elkaar veel. Dat mijn ex bijvoorbeeld ongegeneerd voor mijn neus gaat staan tongen met een kennis. Dat zou in Egypte nóóit kunnen. Ik vind dat je een vrouw absoluut nooit mag slaan, maar ik vind óók dat wij niet al-tijd gelijk hebben met hoe we in de liefde staan.’

keith Richards – Life‘Ik zou liegen als ik zei dat ik gigantisch fan ben, maar ik ben wel een liefhebber. Als ik mijn iPhone vul met muziek, zitten de Stones er altijd bij. Maar waarom ik dit boek echt heb gepakt, is het Stonesgevoel. Soms gaan Manuel (Broekman, red.) en Dio mee als ik moet draaien (Géza is te-vens dj, red.) in Rotterdam, Den Haag of ergens in Zeeland. Als je dan in de auto terug zit, zeker als je twee uur moet rijden, krijg je dat tourgevoel. Iedereen is een beetje moe, je zit grapjes te ma-ken. Ik vind dat zo mooi, dat zou ik elke dag wel willen. Een soort rocksterrengevoel. Het rand-gebeuren is misschien nog wel leuker dan het optreden zelf.’

Arnon Grunberg, Hanco kolk – van Istanbul naar Bagdad‘Ik vind Grunberg één van onze grootste schrij-vers. Je hebt ook onnavolgbare geniën, maar hij heeft het altijd toegankelijk genoeg gehouden voor de minder briljanten. Ik begrijp waar hij het over heeft. Van Hanco Kolk ben ik ook fan, of liever gezegd, van zijn strip Gilles de Geus. Daar ging ik vroeger speciaal voor naar een stripwinkeltje, Lambik, als er een nieuw album verscheen. Een combinatie van twee mensen die ik bewonder, dat kan alleen maar goed gaan. Zeker voor zes euro.’

BoeKenieder nummer mag iemand waarvan wij vinden dat hij/zij het verdient € 100,- stukslaan in boekenwinkel Polare. daar krijg jij met je CjP-pas sowieso 10% korting. Check cjp.nl voor de voorwaarden.

61

Als we met Géza langs de boekenkasten in Polare struinen, is de eerste aflevering van expeditie Robinson nog niet eens uitgezonden. We hebben dus geen idee hoe hij het heeft gedaan, maar puur om het feit dat hij weer heelhuids is terug-gekomen verdient hij al een cadeautje.

yotam ottolenghi – Plenty‘Ik kookte nooit, écht nooit. Maar sinds ik terug ben van de expeditie wel. Af en toe. Ik heb me voorgenomen om wat kookboeken te kopen en Plenty kwam regelmatig voorbij in de gesprekken op het eiland. Je gaat heel snel, héél veel over eten praten. De mens martelt zichzelf graag blijkbaar. Het is echt niet handig, want de honger wordt er alleen maar erger door. Aan de andere kant heb ik er een heleboel leuke restaurant- en lunchtips aan overgehouden. De Plenty-tip kwam van meerdere mensen, maar ik heb sowieso het gevoel dat het wel goed zit; ik zag het ook bij mijn moeder liggen.’

Vincent Mentzel – Foto‘Goede kunst moet eerlijk zijn. Niet per se de waarheid, maar wel eerlijk. Wat me in dit fotoboek aantrekt, zijn de grove portretten van mensen die ik bewonder: Jan Blokker, Kees van Kooten, Pierre Bokma. Je ziet elk lijntje, iedere groef in het gezicht. Er is niks aan gephotoshopt. Een beetje gek voor een acteur om te zeggen dat kunst eerlijk moet zijn, maar toch zoek je continu naar ‘het echte’ in een rol. Je wil geen bullshit zien in een film, het kan je pas raken als je het echt gelooft, wanneer het waarachtig is. Ik ga misschien te veel uit, maar de laatste tijd merk ik dat ik 90% van de tijd kwijt ben aan small talk en dat vind ik best een deprimerende gedachte. Dus als ik een boek lees of een film kijk, wil ik dat het écht ergens over gaat.’

Joris luyendijk – een goede man slaat soms zijn vrouw‘In dit boek integreert Joris in een islamitisch land, hij neemt de culturele principes in Egypte onder de loep. Ik zie zelf bij mijn Arabische vrien-den en ook bij een Israëlische vriend dat zij heel andere normen en waarden hebben wat betreft

tekst STEVEN SToffERSBeeld JUlIA DE BoER

60

Géza Weisz

‘Goede kunst moet éérlijk zijn’

LiFeSTyLestyliNg eN tekst SoPHIE DE GRooTBeeld MEIS BEllE WAHR

63

SpijkergoedTrend van het moment: een vintage spijker-jas. Deze uniseks topper is perfect voor de (beginnende) kou.

Dewi draagt: Mödstrom hoofdband € 39,95 > € 35,96 via Welikefashion.com. Blond Accessories oorbellen, € 42,95 > € 38,66 via Welikefashion.com. Vintage spijkerjas. Mödstrom jumpsuit, € 79,95 > € 71,96 via Welikefashion.com. Puma sneakers € 89,99 > € 80,99 via Front Runner.

GeSPoT64

Casper Riekwel (22), student Algemene Sociale Weten-schappen: ‘Ik hou niet van felle kleuren of patronen en draag mijn kleding het liefst een beetje oversized.’

Bas Rooker (23), student Ruimtelijke ordening en Pla-nologie: ‘Ik hou ervan om nieuw en vintage te mixen. Grof gebreide truien, jeans, overhemden met gekke prints.’

Stephanie Wijdeveld (22), student Psychologie: ‘Non-chalante pasvormen en herenschoentjes. Ik hou van de tomboy look!’

een van de gezelligste nederlandse festivals is het Magneet Festival. deze Berlijns aandoende verzameling van podia, eettentjes, chill-plekken en barretjes is de perfecte plek om leuke - en leuk geklede - mensen te spotten. naast een momentje voor de camera vroegen wij: welke najaarstrend trekt jou als een magneet aan?

Vero Moda spijkerbody€ 39,95 > € 35,96

via Welikefashion.com

Denim & denimWij zijn niet alleen fan van de spijkerjas, maar ook van de

spijkerbroek, -blouse en -sneaker. Ga voor de Canadian Suit en combineer denim met denim.

Let op: op 26 oktober, CjP deal day, krijg je 20% korting bij veel winkels

Carhartt denim jas€ 115 > € 103,50via Front Runner

Carhartt denim jas€ 109,99 > € 98,99via Front Runner

Spijkerpet€ 19,95 > € 17,96via Front Runner

Vans denim sneaker€ 74,99 > € 67,49via Front Runner

Rubber Duck espadrilles€ 19,95 > € 17,96via Front Runner

SuperTrash jeans€ 79,95 > € 71,96

via Welikefashion.com

Saskia van Ginkel (29), werkt bij de televisie: ‘Biker-boots! In het najaar ben ik gek op stoere leren jackets en loop ik graag in een dikke warme trui met een printje.’

Spijkerblouse€ 49,95 > € 44,96

via America Today

10% korting met je

CjP-pas

VRoEGER, ToEN HET GEWooN AllEMAAl HoUSE HEETTE

tekst ARNE VAN TERPHoVENBeeld DENNIS BoUMAN

CjP gaat voor jong, nieuw, fris en getalenteerd. Maar dat betekent niet dat we de klassiekers vergeten.

67

Eddy de Clercq (Gent, 1955) is de onbetwiste God-father van de elektronische muziek in Nederland. Het is dit jaar 25 jaar geleden dat housemuziek in Nederland begon: een persoonlijke overwinning voor Eddy, die dwars tegen de stroom in gelóófde in house.

Sinds zijn zeventiende is hij al dj, in de tijd dat de dj na zijn werk de dansvloer nog veegde en tus-sendoor ook even glazenhaler was. In 1976 komt Eddy naar Amsterdam om in een tweedehands kledingwinkel te gaan werken. De partyscene in Amsterdam vind hij verschrikkelijk saai, dus hij gaat zelf maar feesten geven. Eerst disco in de Brakke Grond, later punk en new wave in De Koer. Begin jaren tachtig start hij een avond in Paradiso: de Pepclub. Een enorm succes, door een muzikale mix van soul en funk.

In 1987 wordt Eddy de Clercq gevraagd de artistie-ke leiding op zich te nemen van de net geopende club RoXY in Amsterdam. Als in 1988 het aanbod aan houseplaten langzaam toeneemt, raakt hij helemaal in de ban van de nieuwe muziek. Met name de energieke acid house steelt zijn hart. Hij bepaalt dat house de nieuwe koers van de RoXY wordt. Gevolg: lege dansvloeren. Amsterdam is allesbehalve klaar voor house en acid.

De RoXY raakt in grote financiële problemen, doordat het publiek wegblijft. Maar Eddy houdt stampvoetend vol: ‘Ik wil house!’ Als de situatie bijna onhoudbaar wordt, is er een vergadering met het voltallige RoXY-personeel. Centrale vraag: wie vindt er dat Eddy door moet gaan met house? Als

slechts een enkeling zijn hand opsteekt, krijgt Eddy een ultimatum. Binnen een maand moet het publiek komen, anders is het gedaan met house in de RoXY.

Maar dan wordt alles anders. In september 1988 keert opeens het tij en staan er rijen housers voor de RoXY. Op wonderbaarlijke wijze komt alles samen. Zo geeft de SoHo Connection (een stel Engelsen dat in Amsterdam woont) enkele grote feesten op diverse locaties. Hiervoor komen flink wat Engelse feestgangers – die het housen al wel onder de knie hebben – naar Amsterdam. De feesten zijn zeer succesvol. Ook dringt de nieuwe drug XTC de stad binnen, die het feesten nog eens een extra glans geeft. Daarbovenop schrijft een oplettende journalist van de Volkskrant, Gert van Veen, de voorpagina van het kunstkatern vol over acid. In een tijd zonder internet een niet te verwaarlozen kracht. Al deze factoren maken dat het in een paar weken helemaal los gaat in Am-sterdam. Eddy de Clercq is de ster.

Vijfentwintig jaar later is de Nederlandse dance uitgegroeid tot wereldwijd toonaangevend. Eddy houdt zich allang niet meer met house bezig. Eind jaren negentig kiest hij radicaal voor andere mu-zikale richtingen, zoals lounge of bossa nova, en maakt hij muziek bij modeshows zoals die van Viktor & Rolf. Wij blijven hem eeuwig dankbaar voor zijn invloed op de elektronische muziek.

Maak kans op Mary Go wild, het standaardwerk over de Nederlandse dance geschiedenis. zie pagina 74.

Househeld

KunSTWeRK in THe PiCTuRetekst TESSA VERHEUlBeeld UNTITlED, 2001, foTo DooR ERNST MoRITz

68

Picture this: tijdens een vak filmanalyse bestu-deert een groep studenten samen met de docent horrorfilms. keurig onderbouwd door theorie worden alle effecten besproken, het is volkomen duidelijk hoe de regisseur schrikelementen inzet om de kijkers bang te maken. Als kort daarna het zojuist besproken fragment van the Ring wordt aangezet, dat ene moment waarop het meisje uit het televisiescherm stapt, durft alsnog niemand (ook de docent niet) te kijken. Hoe komt het toch dat, ook als je weet dat iets een illusie is, zoiets alsnog angstaanjagend kan zijn?

Eenzelfde ervaring kun je hebben met de levens-grote en tot in detail uitgewerkte beelden van Duane Hanson, zoals bijvoorbeeld zijn toeristen-beelden. De levensechte details, Hanson gebruikt bijvoorbeeld mensenhaar, jagen menig museum-bezoeker de stuipen op het lijf. Natuurlijk zijn ze niet echt, maar toch voelt het behoorlijk onprettig om dichtbij zo’n beeld te staan.

De Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan (1960) is gek op dit effect, hij houdt wel van een beetje provocatie. Zo maakte hij eerder een (levensecht) beeld van de paus, liggend op de grond en geraakt door een meteoriet, plus een beeld van een knielende Hitler. Het Boijmans heeft een subtieler werk van Cattelan. Untitled (Manhole) (2001) is een driedimensionaal zelfportret, waarbij de kunste-naar vanuit een gat in de vloer de museumzaal in kijkt. Met zijn handen leunt hij op de vloer, alsof hij elk moment uit het gat kan klimmen. Cattelan schiep zijn evenbeeld van was, mensenhaar, verf en textiel. Het resultaat is een levensechte figuur met een ribbroek en All Stars. Wie naar beneden kijkt, ziet een tussenruimte. De figuur staat op een krukje dat weer op een stellagekast staat, waar hij uit nieuwsgierigheid op geklommen lijkt te zijn. Ook deze tussenruimte maakt onderdeel uit van

de illusie van het kunstwerk. In werkelijkheid kijk je neer op de garderobe van de museumbeveiligers.

Cattelan ontwierp het beeld speciaal voor deze zaal van het museum en maakte een gat in de vloer. Het werk kan hierdoor, zeker ook in de con-text van het oeuvre van de kunstenaar, worden opgevat als kritiek op de museumwereld. Cattelan breekt immers het museum letterlijk af om zijn ei-gen werk te laten zien. Door het beeld niet tussen dat van tijdgenoten te tonen, maar het te plaat-sen in een zaal vol schilderijen van Nederlandse kunstenaars uit de negentiende eeuw, ontstaat er een contrast wat het verrassingseffect alleen maar ten goede komt. Museumbezoekers richten zich uit gewoonte eerst op de schilderijen en de muurtekst en zien ineens vanuit hun ooghoek het beeld op de grond. Zelfs de glazen kubus die om het beeld heen is geplaatst wegens veiligheids-overwegingen, weerhoudt de schrikreacties niet.

Bezoekers bekijken het werk uitgebreid of sprin-gen geschrokken aan de kant, maar ook de museumconservatoren spelen ermee. Door de collectiestukken steeds anders op te han-gen ontstaat er een merkwaardige interactie. Zo hangt er naast een aantal landschappen in deze zaal ook een opvallend portret van een vrouw (Damesportret van Jan Adam Kruseman, uit 1829). De geportretteerde vrouw kijkt ietwat naar beneden en lijkt hiermee net het beeld van Cattelan recht in de ogen te kijken.

Maurizio Cattelan – Untitled (Manhole) (2001)Museum Boijmans Van Beuningen, onderdeel van de museumcollectieToegang: € 12,50. Met CJP-korting € 10,-boijmans.nl

Horror in het museum

DetailsOnderzoek uitgevoerd op: woensdag 4 september, rond 13:00 uur.Het publiek: internationale toeristen, Nederlanders, jong en oud. Kijkduur: 1-4 minuten gemiddeld.Reacties: veel schrikreacties en gelach. Alleen de ware liefhebbers van de romantische schilderkunst houden het hoofd koel. Opgevangen quotes:‘Waar kijkt hij nou naar?’‘Wat eng is dit, net of je er zo in kunt stappen!’‘Is dit echt of is dit nep? Ik zie het echt niet, wat goed gedaan.’‘Ik zou zweren dat dit een echte vent is! Ik schrok me kapot!’

Het IDfA begint weer (bijna)! Geïnspireerd? Twee succesvolle makers vertellen hoe jij aan de slag kan met je eigen film. Misschien zien we volgend jaar wel jóuw docu op het festival.

Waar te beginnen, als aspirant documentairema-ker? Met een onderwerp dat iets bij je losmaakt, zeggen Jiska Rickels en Tom Fassaert. Zij kunnen het weten, want Jiska’s 4 Elements opende zeven jaar geleden het IDFA (International Documen-tary Film Festival Amsterdam) en ze is er dit jaar jurylid, Tom Fassaert regisseerde onder andere De engel van Doel, die tijdens het filmfestival van Berlijn in première ging. Maar waar vind je dat onderwerp? Jiska adviseert om veel films en tv te kijken, maar boven alles de krant. ‘Scheur al-les uit dat je prikkelt’. Tom vond het onderwerp van De engel van Doel ook gewoon in een kranten-berichtje. ‘Daarin stond niks meer dan dat een dorpje in Vlaanderen moest verdwijnen vanwege de Antwerpse haven. Dat gegeven alleen was al genoeg om bij mij een fascinatie te ontwikkelen.’Want maak je een documentaire, dan is een grote fascinatie met het onderwerp essentieel. Jiska: ‘Je bent zó lang met je film bezig. Zonder dat ge-voel van nieuwsgierigheid is het lastig om een goede film te maken.’

Na het onderwerp komt de research.Tom: ‘Ik wil altijd lang ergens zijn en goed kunnen observeren, bevangen raken door de sfeer. Dan ontdek je je personages. Heel belangrijk, want zonder personages gaat je film niet leven.’ Goede personages moet je als kijker liefhebben, maar ze moeten ook enigszins kunnen irriteren, volgens Tom. ‘En, heel belangrijk, ze mogen vooral niet voorspelbaar zijn.’ Jiska: ‘Het beste is als je bijna een soort verliefdheid voor je personages voelt. Blijf wel kritisch, check vooraf bijvoorbeeld hoe

ACHTERGRoND

tekst CHARloTTE BoUMAN

70

ze op beeld overkomen. Kunnen ze hun verhaal goed vertellen? Research is even belangrijk als het filmen zelf.’

Daarna schrijf je een scenario. Maar is het bij een documentaire juist niet zo, dat je van tevoren niet weet wat er gaat gebeuren? Jiska: ‘Natuurlijk, maar sommige dingen weet je al wél door de research. Bij mijn film El sonido del bandoneón wisten we bijvoorbeeld dat we con-certen wilden filmen en dat het hoofdpersonage les gaf. Dat soort dingen zet je in het script.’ Tom: ‘Probeer ook op te schrijven wat je eerste fascina-tie met het onderwerp was, om dat gevoel vast te kunnen houden tijdens het filmen.’

Tijd om te draaien.‘Wees daarbij flexibel en geduldig’, zegt Jiska. ‘Dingen lopen gegarandeerd anders dan je van tevoren had bedacht’. Dat merkte Jiska zelf ook, toen ze voor 4 Elements brandweermannen filmde in de Siberische bossen. Normaal gesproken zijn daar gigantische branden, maar in de zomer dat Jiska en haar crew er draaiden waren er amper vlammenzeeën om vast te leggen. ‘We hebben daarom in de montage twee kleinere branden sa-mengevoegd tot één grote. Dat was gek genoeg realistischer.’ Mag je als documentairemaker wel dingen en-sceneren? ‘Zolang er een vorm van realiteit ontstaat wel’, aldus Tom. ‘Het is meer het orga-niseren van een situatie, om hem vervolgens los te laten. In De engel van Doel vroegen we bijvoorbeeld een buurvrouw om langs te komen, zodat het hoofdpersonage haar een belangrijke gebeurtenis kon vertellen. Dat bezoek zou so-wieso hebben plaatsgevonden, maar omdat we haar vroegen die middag langs te komen, konden we het vastleggen.’

Hoe MaaK iK een doCu?

HoE MAAk Ik EEN DoCU?73

Ingrijpen als maker mag dus. ook bij interviews? Jiska: ‘Geeft iemand een te lang antwoord, mag je best vragen of die persoon hetzelfde nog een keer vertelt, maar dan met meer focus op een bepaald onderwerp’. Verder tipt Jiska: ‘Formuleer je vragen zo, dat de geïnterviewde jouw vraag meeneemt in zijn of haar antwoord. Of je moet je eigen stem in je film willen laten ho-ren. Probeer ook zo min mogelijk door mensen heen te praten, dat helpt in de montage. En wees niet bang stiltes te laten vallen in je interviews. Misschien praat je geïnterviewde nog wel even door en zegt dan nét wat bruikbaars.’

Genoeg materiaal gefilmd? Dan ga je monteren.Jiska: ‘Kijk tijdens de montage ook eens naar je materiaal met mensen die er niet aan meegewerkt hebben. Doordat ze er met een afstand naar kijken, valt zo iemand misschien iets op waar je zelf niet aan had gedacht.’ Tom: ‘Maar laat je niet teveel afleiden door andere meningen. Blijf uitgaan van jezelf als kijker en hou vast aan dat gevoel van fascinatie waar je mee begonnen bent.’ Jiska: ‘Ik las vaak een pauze in tijdens de montageperiode. Daar-na kijk je met een frissere blik naar je project en zie je vaak alsnog wat aanpassingspunten.’ Verder is het goed een deadline voor jezelf te stellen. Zonder tijdsdruk loop je het risico dat je blíjft sleutelen aan je film.

Je film is af. En dan?‘Stuur hem sowieso op naar filmfestivals’, zegt Jiska. ‘Maar kies het eerste festival waar je film te zien is zorgvuldig. Hoe belangrij-ker de plek waar je film debuteert, des te vaker wordt je film voor andere festivals gevraagd. Zo ben ik met mijn eindexamenfilm bijna twee jaar naar verschillende filmfestivals gereisd. Een leuke bijkomstigheid: op die festivals ontmoet je veel andere makers die je kunnen inspireren.’ Tom: ‘Wil je je film laten draaien op festivals, zet deze dan voorlopig niet op websites als YouTube of Vimeo.’

En de bioscoop, hoe regel je dat? Heb je met een producent gewerkt aan je film, dan kan die je vaak helpen een distributeur te vinden. Is dat niet zo, dan tipt Tom ini-tiatieven als wewantcinema.nl: ‘Daar gebruik je je eigen netwerk om een film op het grote doek te showen. Rijk word je trouwens niet als documentairemaker. Het is wel een mooi vak, omdat je een moderne ontdekkingsreiziger bent. Via sites als Facebook kijk je dagelijks in andere levens, maar het blijft bij de buitenkant. Interessante verhalen ontdekken en daarmee een inzicht bij de kijker teweeg brengen, dáár gaat het om als documentairemaker.’

Het IDfA is dit jaar van 20 november t/m 1 december. ook dit jaar geven we korting op kaarten, doen we verslag en is er een speciale dag voor pashouders, met CJP Serveert. zie cjp.nl en idfa.nl.

fAVoRIETEN

Tom Fassaert: Belovy (regie: Victor Kossakovsky)‘Een vrouw op een afgelegen boerderij zit gevangen in een situatie waar ze niet uit-komt. Een film vol tragiek en humor. Een grote inspiratie voor De engel van Doel.’

Anything can happen (regie: Marcel Lo-zinski)‘Het zoontje van de regisseur rijdt op zijn stepje door een park en voert met oudere mensen op bankjes gesprekken over het leven. Ontzettend ontroerend en zó echt.’

Grey Gardens (regie: Albert & David Mays-les, Ellen Hovde, Muffie Meyer)‘Een docu met alle ingrediënten waar ik zelf ook naar op zoek ben in mijn onderwerpen: humor, verbazing, emotie en tragiek. De film waar ik nu aan werk, over mijn eigen oma, heeft op thematisch vlak veel met deze film gemeen.’

jiska Rickels:

dans, Grozny dans (regie: Jos de Putter)‘Een aangrijpende film die laat zien hoe (de kracht van) muziek boven culturen uitstijgt en mensen verbindt. Een thema dat ik in mijn volgende film wil laten te-rugkomen.’

Lessons of darkness (regie: Werner Herzog)‘Deze documentaire over de gigantische, brandende Kuweitse olievelden van vlak na de Golfoorlog is een grote inspiratie voor me geweest, bijvoorbeeld in het ge-bruik van hoofdstukken.’

Our daily bread (regie: Nikolaus Geyrhalter)‘Een soms pijnlijke portrettering van voed-selproductie. Na het zien van de film ben ik spontaan vegetariër geworden en veel bewuster van wat ik eet.’

Tom Fassaert

Jiska Rickels

Engel van Doel, Jiska Rickels 4 Elements, Jiska Rickels

Een Geschiedenis van Liefde, Tom Fassaert

Een Geschiedenis van Liefde, Tom Fassaert

Winnen74

Kans maken op deze prachtige prijzen? Check cjp.nl/winnen.

GIDS IK HOU vAn HOLLAnd68 jaar na-oorlogse Nederlandse kunst bekijken, dat is best wel intensief. Om het thuis allemaal eens rustig na te kunnen lezen, heeft het Stedelijk Museum Schiedam een mooie gids gemaakt bij de tentoonstelling Ik hou van Holland. Alles wat je moet weten over de honderd kunstwerken die je hebt gezien, staat erin. In heldere taal en begeleid met bijzondere uitspraken van de kunstenaars.

THE BoRGIAS, BoxSET SEIzoEN 1&2Zucht. Leek het huidige Vaticaan nog maar op het Vaticaan ten tijde van de Borgia-familie. De wereld van original gangster Rodrigo Borgia (Jeremy Irons) was namelijk allesbehalve saai. Die bestond uit televisiegenieke machtspelletjes, intrige en zelfs… seks! Extra hoezee voor Rodrigo’s maîtresse, de Nederlandse actrice Lotte Verbeek. Dit wil je zien.

DVDPAkkET IDfA’S DElICATESSENWe maken er geen geheim van dat het IDFA één van onze favoriete festivals is. Elke dag dat we er verslag van doen, komen we on-dersteboven terug op de redactie. Onder de noemer IDFA’s Delicates-sen presenteren IDFA en Cinema Delicatessen na het festival altijd een selectie steengoede docu’s op dvd. Jij kunt drie dvd’s uit deze serie winnen, het is nog even een verrassing welke docu’s dat zijn.

STEPHEN kING - DR. SlEEPHeb je je ooit wel eens afgevraagd wat er van Danny Torrance, het jochie uit The Shining, terecht is gekomen? Stephen King in ieder geval wel en daarom schreef hij een vervolg op zijn boek uit 1977, het spannende Dr. Sleep. We kunnen alvast verklappen dat Danny nog steeds niet ontsnapt is aan zijn traumatische jeugd. Letterlijk.

PASSE-PARToUTS REWIRE fESTIVAlRicardo Villalobos, Kelpe, Iceage, Nathan Fake, Valgeir Sigurdsson en Nils Petter Molvaer & Moritz von Oswald en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Hoi Rewire Festival, wat ben je weer heerlijk dit jaar! Aparte samenwerkingen, klassiek geschoolde luisterpop, postpunk, Nordic jazz en het allerbeste op het gebied van electronica.

MARy Go WIlDHet is 25 jaar geleden dat house-muziek voet aan de grond kreeg in Nederland. Dat wordt gevierd met het indrukwekkende boek Mary Go Wild: 600 pagina’s, ruim 160 interviews en bijna duizend foto’s. Iedereen die dance een warm hart toedraagt, moet dit standaardwerk hebben. Al was het maar omdat het een project is van o.a. CJP-hoofd-redacteur, Arne van Terphoven, en ons ontwerpbureau Maslow.

8x3x 2x25x 6x5x

eCHt GeBeURdElke maand organiseren Paulien Cornelisse en Micha Wertheim de verhalenavond Echt Gebeurd in theatercafé Toomler in Amsterdam. Bekende en onbekende Nederlan-ders vertellen daar aan de hand van een thema hun waargebeurde verhaal. Het thema op 17 november is ‘kogels’. Als je daar ervaring mee hebt, kun je dus meedoen. Mocht je een vredelievend persoon zijn, doe dan vooral mee aan deze winactie.

FeUten: Het FeestJe-PAkkET Laat het maar aan de corpsbal-len van H.S.C. Mercurius over om het studiejaar te beginnen met een volkomen uit de hand gelopen inschrijffeest. Vanaf 17 oktober kun je naar de registratie van die desastreuze nacht. We geven vijf pakketten weg met twee vrijkaarten én een brakpak om de volgende dag in op de bank te hangen: de officiële stropdas en sweatpants van Mercu-rius. (Met dank aan America Today).

MATANGI qUARTET-PAkkETZoals Vivienne al zegt op pagina 56, de liefde voor muziek spat van het Matangi Quartet af. Die spet-ters wil je opvangen en dus hebben we 3x2 kaarten geregeld voor hun Vakmanschap is meesterwerk-concert op 6 december in Orpheus Apeldoorn. Mocht je niet winnen, dan kun je daar altijd nog met CJP-korting terecht. Prijswinnaars krijgen als bonus de nieuwe cd van Matangi Quartet, Haydn’s Nature.

5x2 3x5x

Winnen76

Kans maken op deze prachtige prijzen? Check cjp.nl/winnen.

Geen danK77

Via Twitter en Facebook komen vaak mooie vragen, fijnesnerenenvooralveelliefdesbetuigingenbinnen.de meest memorabele reacties delen we graag met jullie. #geendank

‘you can’t spell R&B without the R.’ Nu zijn er wel meer uitdrukkingen die je niet kunt spellen zon-der ‘r’, zoals ‘strafblad’, of ‘minderjarige’, maar R. kelly heeft een punt. onze stagiair Thijs is zo’n groot fan van de zanger, dat hij een half uur durend pleidooi hield om hem in het magazine te krijgen. Aanvankelijk zonder succes, maar net voordat het blad naar de drukker ging heeft hij de beste lijst die we ooit bedachten stiekem vervangen door dit argumentatieschema.

R. Kelly is de bedenker en regisseur van cultklas-sieker Trapped in the Closet. Bovendien speelt hij in de hiphopera de rollen van hoofdpersonage Syl-vester, Pimp Lucius, de verteller en nog een paar prominente types. Er zijn inmiddels 33 chapters, met elk een cliffhanger.

Zijn autobiografie heet Soulacoaster.

Ieder jaar is het International R. Kelly Day, op de tweede vrijdag van maart.

Hij nam de veertienjarige Aaliyah onder zijn vleu-gels en maakte haar wegwijs in de music bizz. Ook produceerde hij haar debuutalbum, met als titel: Age Ain’t Nothing But A Number.

Wanneer je een Amerikaanse artiest bent, en niet ergens ‘feat. R. Kelly’ op een cd hebt staan, tel je niet mee.

Lang voordat Jay-Z beste maatjes werd met Kanye, vormde hij een gelegenheidsduo met R. Kelly. De combinatie van rap en R&B leidde tot het album The Best of Both Worlds. Legenda-risch: de single Fiësta.

I Believe I Can Fly.

de LijSTtekst THIJS zIlVERBERGBeeld MASloW

78

17 redenen waarom

R. Kelly in CjP Magazine hoort (volgens onze stagiair)

Vliegen is overdreven, maar Kells kan wel be-hoorlijk basketballen. In 1997 speelde hij zelfs een seizoen professioneel voor de Atlantic City Seagulls. De shooting guard scoorde gezien zijn gemiddelde van 1,2 punt per wedstrijd vooral tij-dens het zingen van het volkslied.

Begin jaren negentig was hij de leadzanger van boyband Public Announcement.

Hij noemt zichzelf Kells.

Slechts twee mensen kwamen ooit weg met het dragen van een Zorro-masker: Zorro en R. Kelly.

In Echo jodelt hij, en het werkt nog ook.

Niet alleen schreef hij tientallen hits voor zich-zelf, hij leent zijn gave voor melodie ook uit aan anderen. Britney Spears, Céline Dion en Janet Jackson zongen zijn nummers. De uitglijder van B2K’s Girlfriend is hem vergeven, want met You Are Not Alone is hij tevens verantwoordelijk voor een van Michael Jacksons mooiste ballades.

Op de begrafenis van Whitney Houston zong hij een hartverscheurende versie van I Look To You, dat hij voor haar laatste album schreef. Lesma-teriaal voor talentenjachtdeelnemers.

De R zit in de maand.

Voor zover bekend zijn er minstens zestien vi-deoclips waarin hij bij de hair braider zit, waar-onder die van Hair Braider.

The remix to Ignition is het beste clubnummer ooit. Na dik tien jaar voelt deze knaller nog steeds hot and fresh out the kitchen.

MoeT je HoRen…tekst NoRBERT PEk

80

Eefje de Visser - In Het echt (single)Sommige mensen zeggen dat ze niet van Ne-derlandstalige muziek houden. Terwijl Spinvis zoveel anders is dan Nick & Simon of The Oppo-sites. Een nationale artiest waar ons bloed snel-ler van gaat stromen is Eefje de Visser. In Het Echt is de eerste single van haar nieuwe album en maakt meteen indruk. Het uptempo num-mer is ontzettend catchy. ‘In de keuken ruim ik wat op en in de kamer zet ik alles anders neer,’ zingt Eefje. Soms zijn haar prikkelende teksten helder, soms raak je er heerlijk van in de war. Ne-derlandstalig dus. En helemaal raak.

Jagwar Ma - Howlin (album)Noel Gallagher heeft zoveel bands tot favoriet uitgeroepen dat we er een museum mee kunnen vullen. Toch letten we altijd even op, dus ook bij Jagwar Ma. En jawel, de oude Oasis-gitarist hoor-de het goed: deze Aussies hebben met Howlin een prima plaat gemaakt. Natuurlijk doet Jagwar Ma denken aan Noels jeugd in Manchester: de lijzig-heid van The Stone Roses is duidelijk hoorbaar. Maar de formatie kan ook vrienden worden met psychedelische bands van nu, zoals Tame Impala en Temples. Of Django Django, want een nummer als That Loneliness stampt op dezelfde manier. Frisse hippies: ze bestaan.

CHVRCHES - the Mother we share (single)Op sommige liedjes word je binnen een paar seconden verliefd. The Mother We Share van CHVRCHES (uitgesproken als churches) is er zo een. Dat wordt nog eens versterkt door een fantastische nieuwe videoclip die ze bij dit prijsnummer maakten. De electropop van het Schotse gezelschap is zo warm dat de traantjes in je ooghoeken schieten, nog vóórdat Lauren MayBerry haar keel heeft geopend. Ze heeft een bijzondere laag in haar stem, die de muziek extra diepte geeft. Als Lauren iets zingt, geloof je het meteen.

Earl Sweatshirt - doris (album)Je bent negentien jaar en de verwachtingen voor je debuutplaat zijn levensgroot. Het overkwam Earl Sweatshirt. Dat krijg je als je onderdeel bent van het hiphopgezelschap Odd Future, waarvan meerdere leden solo al indruk maak-ten. Tyler The Creator bijvoorbeeld, plus Frank Ocean. En nu dus Earl Sweatshirt. Doris klinkt compact, zelfverzekerd en vooral heel loom. Sweatshirts rap zit dicht op elkaar geplakt. Hij heeft zo’n zware stem dat je denkt dat hij niet één maar tien baarden in de keel heeft gehad. Tekstueel is het zeker geen lachebekje: ‘Night-mares got more vivid when I stopped smoking pot. And loving you is a little different, I don’t like you a lot.’ Maar van Doris worden we erg vrolijk.

Torre florim & Roos Rebergen - de tweede speeldoos (ep)AlunaGeorge is niet het enige duo dat voor elkaar lijkt te zijn gemaakt. In ons kikkerlandje loopt er ook een match made in heaven rond. Gewoonlijk zingt Torre Florim bij De Staat en Roos Rebergen bij Roosbeef, maar gelukkig hebben ze tijd over voor dit project. Aan de hand van gedichten en verhalen van verstandelijk gehandicapten maak-ten ze ijzersterke nummers, zes in totaal. In com-binatie met de hoekige, stevige ritmes werken de absurde teksten perfect. De lol die uit dit project spreekt is aanstekelijk en stilstaan bij Dansen Met Jou onmogelijk.

Bee

ld: C

hris

tina

Ker

noha

n

AlunaGeorge - Body Music (album)Eerder tipten we de heerlijke danshit White Noise van Disclosure, waar AlunaGeorge aan meewerk-te. Zelf timmerde dit Londense duo overtuigend aan de weg met een paar vette singles: Attrac-ting Flies en Your Drums, Your Love staan uiter-aard ook op hun debuut. AlunaGeorge bestaat uit Aluna Francis en George Reid, die elkaar in 2009 via MySpace ontmoetten. George maakt subtiele beats die op het juiste moment tegendraads zijn, Aluna heeft een zoete stem die net zo goed naar R&B-zangeressen uit de nineties als naar Lily Al-len neigt. Zij laat deze popsongs extra sexy klin-ken. MySpace, bedankt.

Met je CJP-pas krijg je

10% korting op muziek

Bee

ld: G

uy K

okke

n

CoLuMntekst EMMA CURVERSBeeld TITIA HAHNE

emma Curvers (1985) heeft een debuutroman geschreven die binnenkort verschijnt bij atlas Contact en is onze columniste.

82

De wereld redden

Onlangs kreeg ik de opdracht een column te schrijven met als thema: ‘de stad in 2025.’ Het meisje van de organisatie wist al op de alinea precies hoe de column moest worden. ‘Misschien kun je hem beter zelf schrijven’, ramde ik dus driftig op mijn toetsen-bord. Maar goed ook, eigenlijk: speculeren over de toekomst is gevaarlijk. In mijn toekomstvisie kwamen hordes pr-medewerkers en trendwatchers voor. Ze jongden als konijnen.

Van de toekomst kan ik me vaak alleen slechts voorstellen. De tijd verandert, maar het idee dat alles naar de klote gaat is constant. Kijk maar naar films: in een groot deel van de filmtoekomst gaat de aarde kapot en zijn we afhankelijk van Will Smith om ons te redden. Mensen staan van nature sympathieker ten opzichte van het verleden. Daarom is het soms nodig onszelf te herinneren aan dingen die vroeger flink zuigden. Mondhygiëne bijvoorbeeld, en het niet-bestaan van thuisbezorgd.nl of gele vla met chocobolletjes. De toekomst heeft alleen zin als waarschuwing, terwijl het verleden geruststelling biedt. Ik zou dit de basisinstelling van de mens wil-len noemen. Toch zijn er personen die deze comfortabele situatie willen omdraaien.Van onze premier Mark las ik: ‘Optimisme is een plicht, juist omdat een goede afloop niet vanzelfsprekend is.’ Ik vind het een leuke uitspraak, maar heb wat aanmerkingen. We kunnen het woord ‘optimisme’ vervangen door ‘wantrouwen’, ‘voorzicht’, of wat dan ook. Een werkwoord, bijvoorbeeld. Het is immers niet zo dat de goede afloop waarschijnlijker wordt door de levenshouding van Mark Rutte. Tenzij Mark bij deze bedoelde te openbaren dat hij een aanhanger is van The Secret, dat malle geloof van Oprah waarin wensdenken invloed heeft.Daarnaast voeg ik na ‘goede afloop’ graag een gelegenheid toe, bijvoorbeeld ‘van Prinsjesdag’, of ‘mijn verjaardagsfeest’. Als er een termijn aan vast zit, valt ook te beoordelen of optimisme heeft geholpen. Dan wordt het: ‘Inderdaad, door die positieve in-stelling van Mark ten aanzien van zijn verjaardagsfeest, was de opkomst aardig en bleef de regen achterwege.’ Bijkomend voordeel van optimisme is de gedachte dat jij iets in de melk te brokkelen hebt. Zo is Mark Rutte onze preventieve Will Smith.

Iedereen is blind voor een aantal mogelijkheden van de toekomst. Ik weer me tegen teleurstellingen, zoals Mark zich ervan verzekert dat het zin heeft om het nogmaals te proberen. Ik wil óók best denken dat groene energie ervoor zorgt dat Will Smith geen films meer hoeft te maken over de aarde. Zoals mijn blik op de toekomst wat rooskleuriger mag, mag die van Mark wat zwartgalliger. We moeten onszelf trainen, totdat we het een keer goed gokken. Kunnen we daarna The Secret aanhangen. Want het echte geheim is om te wíllen wat je overkomt.