Hoe gebruik je het educatief bijenhotel?

• Eensgeplaatst,zaleenbijenhotelheelsnelin

gebruikgenomenworden,tenminstebijzon-

nigweerénalserdenodigebloemeninde

buurtzijn.Hetvliegseizoenvanwildebijen

duurtvanmaarttotenmetseptember,maar

binnendieperiodehebbendeverschillende

soortenelkhuneigenvliegperiodevanen-

keleweken:deperiodewaarinzeuitkomen,

parenenophunbeurteitjesgaanleggen.

Misschienwelinhetzelfdebijenhotel…

• Eenbijenhotelbiedtindeeersteplaatseen

kansomwildebijenvanheeldichtbijgade

teslaan.Geefdeleerlingendevrijheid,en

stimuleerhen,omletterlijk(bijna)methun

neusophetbijenhotelteobserverenhoede

bijenstuifmeelaandragen.

Een educatief bijenhotelEen bijenhotel is een laagdrempelige manier

om wilde bijen letterlijk en figuurlijk dichter-

bij te brengen. Want, zoals het spreekwoord

zegt, onbekend is onbemind …

Maar een bijenhotel op school, is dat niet gevaarlijk?

Bijenzijnperdefinitiezachtaardigebeestjes

endusnietagressief(wespenkunnendatbij-

voorbeeldwelzijn).Enwaarhoningbijennog

geneigdkunnenzijndoortestekenzichop

teofferenvoordekolonie,zullendesolitaire

bezoekersvaneenbijenhotellievervluchten

danaanvallen.Doordieoverlevingstactiekisde

angelvandemeestewildebijenzelfsnietmeer

sterkgenoegomdoordemensenhuidheente

prikken.Jekandusgerustmetjeneusvoor

eenbijenhotelstaanengenietenvandewon-

derlijkewerkzaamheden.

Ditbijenhotelisgebaseerdop

eenontwerpvanDeLietebergin

hetkadervanhetbiodiversiteits-

project‘Wildebijenopschool’in

2011.Ditmodelgeeftjemeteen

zijluikjeinkijkinenkelenestgan-

genwaardoorjedeontwikkeling

ei-larve-pop-bijkanvolgen.De

nestgangenhebbeneenverschil-

lendediameter(3-10mm)om

verschillendesoortenbijenaante

trekken.

Wist je dat er zo’n 350

soorten wilde bijen in België

leven? In tegenstelling tot

de bekende honingbij leven

ze meestal alleen of ‘solitair’

en gaan ze op zoek naar

nestplaats in holle ruimtes.

Zo leven ze een onopvallend

bestaan, en onbekend maakt

onbemind …

Nochtanszijnwildebijendebelangrijkste

bestuiversvanheelwatwildeplantenénland-

entuinbouwgewassen.Zezijndusonmisbaar

indenatuur,maarookvoordemens.Jammer

genoeghebbenwildebijensteedsmeerte

lijdenonderhetgebruikvanpesticiden.Ook

vindenzeteweinigvoedselbloemeninonze

Breng wilde bijen dichterbij met de‘starterskit wilde bijen’

J.L

amb

rix

Vild

a,R

.Ver

lind

e

Gedeputeerde van Leefmilieu en NatuurLudwig Vandenhove

akkers,weidenentuinen.Inonzekraaknette

gazonsontbrekennaastbloemenookwilde

hoekjesomintenestelen.

OmjongeLimburgershiervanbewustte

maken,biedikelkeLimburgsesecundaire

enbasisschooldezegratisstarterskit

wildebijenaan.Destarterskitbevateen

duurzaam,educatiefbijenhotel,een

educatievebundeleneenzaadpakketje

vooreenblijvendebloemenweide.Inhet

bijenhotelkanjeeenzijluikjeopenenom

deontwikkelingvaneitotvolwassenbijte

volgen.

Indezebijsluiterkrijgjetipsoverwaar

jehetbijenhotelbestophangtenhoe

hettegebruiken.Enontdekjehoeje

naasthetinzaaienvandebloemenweide

nogkanzorgenvooreenbijvriendelijke

schoolomgeving!

Veelsuccesmaarvooralveelnatuur-en

onderzoekspleziermetjulliestarterskit

wildebijen!

Waar hang

je dit bijenhotel best?

4In de buurt van bloemen!

4 Met de voorkant naar het zuiden of zuidoosten.

4 Niet in de schaduw en best uit de wind.

4 Op ooghoogte van de leerlingen!

4 Zorg ervoor dat het bijenhotel

niet kan schommelen.

Check met bovenstaande tekening hoe bij-

vriendelijk jouw schoolomgeving al is en wel-

ke stappen je nog kan zetten.

1 Gavoorinheemseplanten.

Opwww.natuurpunt.be/wilde-bijen-je-tuin

vindjeoverzichtelijkeplantenlijstenvoor

bloemenbordersenbloembollen.2 Kiesindetuinhandelvoordenatuurlijke

of‘originele’variëteiten(zonder‘var’of‘x’

indeLatijnsenaam).Vraagnaarzaai-of

plantgoeddatnietbehandeldwerdmet

bestrijdingsmiddelen.3 Zorgvoorveelvariatie.Verschillendesoor-

tenbloemendieallemaalopverschillende

tijdstippenbloeienisideaal.4 Eenbeetjerommelindetuinisgoed.Tus-

senofondereenhoopstenen,eenzand-

hoop,dakpannenofhoutkunnenwildebijen

nestelen.

V.U

. Jan

Mam

paey

, Pro

vinc

iaal

Nat

uurc

entru

m, C

raen

even

ne 8

6, 3

600

Gen

k / V

orm

gevi

ng: V

aes

Gra

fisch

e Pr

oduc

ties

Maakeenzonnigstukjevanongeveer5m2onkruid-engrasvrij;inzaaienkan

vanafmiddenmaarttotmiddenjuniofvaneindaugustustotmiddenoktober.

Nahetinzaaienlichtjesinharken(dezadenmoetenmaareenbeetjeafgedekt

zijn,maximaalenkelemillimetergrondafdekking).Nooitbemesten:eenbloe-

menweideluktbeternaarmatedegrondarmeris.

Eenbloemenweidewordtmeestal2maalperjaargemaaid(beginjulienbegin

oktober).Laathetmaaiselenkeledagenliggenzodathetrijpezaaderkan

afvallenenvoerdanhetmaaiselaf(omverrijkingvandegrondtevermijden).

Bronenmeerinfo:www.ecoflora.be/bloemenweiden

Zorgvooreennatuurlijke(school)tuinenspeelplaats!

10

3

5 4

2

6

1

8

7

9

Hoe leg je een bloemenweide aan?

5 Laatuitgebloeidestengelsvanplanten

staantijdensdewinter.6 Maaihetgrasniettedikwijlsenverdraag

watbloemenerin(klaver,paardenbloem,

madeliefje,…).Ofmaaigefaseerd:maai

nietelkekeerhetvolledigegazonmaarsla

elkekeereenanderstukjeover;zohebben

insectenenanderedierensteedseentoe-

vluchtsoord.7 Hebjeeen(school)moestuin,oogstdan

enkelegroentennietenlaatzetotbloei

komen.Ookineenbloeiendkruidentuintje

vindenwildebijenheelwatvoedsel.8 Gebruikgeenpesticiden.

Meerinfoopwww.zonderisgezonder.be. 9 Gebruikgeenkunstmest.Meerinfoover

ecologischtuinierenopwww.velt.be.

10 Meteenwilg,spork,sleedoorn,meidoorn

enfruitbomentrekjegegarandeerdbijen

aan.Meerinfooverstreekeigenbomenen

struikenopwww.plantvanhier.be.

Veel succes maar vooral veel natuur- en onderzoeksplezier met jullie starterskit wilde bijen!

Craenevenne 86B-3600 GENK

Een initiatief van de provincie Limburg

limburg.be/pnc

• Hetzijluikjekanjeopenenomdeontwik-

kelingoptevolgen.Laathetdichtwanneer

bijtjesbezigzijndebroedkamertjestemaken

ensluithetzekernaelkeobservatie.

• Hetobserverenkanje,afhankelijkvande

leeftijdvandeleerlingen,geleidelijkgaan

systematiserenenlatenuitgroeientoton-

derzoeken.Ideeënhiervoorvindjeinde

educatievebundelindezestarterskit.Voor

meerideeën,materialeneninhoudelijke

ondersteuningkanjeterechtbijhetLimburgs

VeldstudiecentrumviajeMOS-begeleider

(www.pnc.be/mos).

• LikedeFacebookpaginavanhetProvinci-

aalNatuurcentrum,www.facebook.com/

ProvinciaalNatuurcentrum,enpostdaar

jewaarnemingen.ViaFacebookwordjeook

regelmatiggeïnformeerdoverwateropdat

momenttedoenisoftezienvalt.Ookzullen

eruitdagingengelanceerdwordenwaarmee

mooieprijzentewinnenvallen.

Een educatieve bundel ‘Wilde bijen op school’Voorhetlageronderwijsbevatdebijgevoegde

educatievebundeleenheleboelknapuitge-

werkteenvormgegevenlesideeënen-materia-

len,omaansluitendopdebelevingenrondhet

bijenhotelindeklasaandeslagtegaan.Voor

hetsecundaironderwijswordtdeonderzoeks-

geestgeprikkeldmetles-enonderzoeksideeën.

Leesmeerindeinleidingvandebundels.

Een zaadmengsel van meerjarige bijenplantenMeteenbijenhotelcreëerjealvastextranest-

gelegenheid,maarvooreenbeperktaantal

soortendiebovendienmindersterkbedreigd

zijn.Eenbijenhotelisdanookvooraleenmanier

ommensen,grootenklein,warmtemakenvoor

wildebijen!Hetmeestkanjewildebijenhelpen

doorje(school)tuinbijvriendelijkertemaken…

Daartoebevatdezestarterskitalvasteenspeci-

aleselectiezadenvanbijenbloemen.Zadenvan

meerjarigeplanten,omdateenvastebloemen-

weideduurzamerisdaneenbloemenakkermet

éénjarigeplanten.Verheugjeopeenkleurrijk

schilderijvanduizendblad,grasklokje,knoop-

kruid,wildepeen,gewoonbiggenkruid,gewone

margriet,gewonerolklaver,vogelwikke,kleine

ratelaarenfluitenkruid.

M.B

ex