• Groei internationale markt functional foods• Export Spaans varkensvlees neemt toe• Nederlandse machines en de Chileense voedingsindustrie
BuitenlandBerichten
Voor de Nederlandse agribusiness | jaargang 32, nummer 4, april 2006
Deze maand in
Berichten Buitenland
Verrijkte voeding die bijdraagt aan
gezondheid en welzijn. 62
Groei internationalemarkt functionalfoods
ColofonBerichten Buitenland is bestemd voorhet Nederlandse agrarische bedrijfslevenen is een uitgave van de directieIndustrie & Handel van het Ministerievan Landbouw, Natuur en Voedsel-kwaliteit. Het doel is informatieverstrek-king over relevante ontwikkelingen opagrarisch handelsgebied, buitenlandsemarkten, handelsbemiddeling enzo-voort. De LNV-bureaus in het buitenlanddragen in sterke mate bij aan deberichtgeving in dit blad.
Berichten Buitenland wordt gedrukt opeen chloorarme papiersoort, in een inktbesparend FM-raster. BerichtenBuitenland wordt verzonden in recycle-bare sealbags.
UitgeverMinisterie van Landbouw, Natuur en VoedselkwaliteitDirectie Industrie en Handelwww.minlnv.nl/agribusiness
RedactieadresRedactie Berichten BuitenlandT.a.v. Arie VeldhuizenPostbus 204012500 EK Den HaagTel. +31 (0)70 - 3784717E-mail [email protected]
Informatie en abonnementenVoor informatie over artikelen of een(gratis) abonnement kunt u contactopnemen met Jacques VerbeekTel. +31 (0)70 - 378 40 64Fax +31 (0)70 - 378 61 23E-mail: [email protected]
RealisatieExxion Communicatie
DrukDen Haag Offset
ISSN 0920 - 0975
De informatie, meningen en opinies indit blad worden naar voren gebrachtbuiten verantwoordelijkheid van hetMinisterie van Landbouw, Natuur enVoedselkwaliteit.
Het overnemen of vermenigvuldigen vanartikelen uit dit blad is alleen toegestaanonder vermelding als volgt: BerichtenBuitenland, [maand/jaar], [pagina’s].
Het primaire doel van de directie I&H is het
bevorderen van duurzame en vitale agroketens,
alsmede het bijdragen aan een duurzame
internationale concurrentiepositie van het
Nederlandse agrobedrijfsleven. Dit zijn tevens
de vier kernbegrippen van het werkterrein van
de directie I&H. Onder duurzame wordt
verstaan: maatschappelijk verantwoord
conform de drie P-gedachte (Profit, People en
Planet). Vitale houdt in dat wordt gestreefd
naar versterking van de internationale
concurrentiekracht. Uit agro blijkt dat de focus
ligt op de landbouw- en voedingssector. Ketens
verwijst naar een perspectief dat de gehele
agrofood-kolom omvat, te weten van primaire
sector tot aan de consument.
Kort graag...
Link bekeken
Concurrentiepositie Argentijnse zuivelindustrie
Laatste nieuws
Marktrapporten op internet
LNV-bureaus in het buitenland
Activiteitenkalender
5
10
11
19
19
20
22
Omslagfoto
Soja is een belangrijke grondstof voor functionele ingrediënten.
Zie het artikel op pagina 2. Foto: Scott Bauer, USDA/ARS.
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 1
8Onzekere toekomst door
hardere concurrentie?
Export Spaansvarkensvlees neemt toe
Kansen creëren met actievere
marktbenadering.
Nederlandsemachines en deChileensevoedingsindustrie
Afrika
Marokko
Invoer melkvervangers
Amerika
Argentinië
Machine-import, Exportverbod rundvlees
Brazilië
Alcoholtekort, Eisen verpakkingshout, Vleessector
Verenigde Staten
Aardappelen, Etikettering, Vrijhandelsverdrag
Azië
Hong Kong
Bloemenshow 2006
Japan
Amerikaans rundvlees
Europese Unie
België
Biodiesel, Fusie groenten, fruit en bloemen,
Voedingsmiddelen, Aardappelschaarste, Biodiesel-
fabrieken, Zeebrugse Visveiling, Tanken bij de boer
Duitsland
Groenten en fruit, Kalveren
Italië
Verpakte biologische voeding
Polen
Ggo’s, Biobrandstof
Portugal
Nieuwe kaasfabriek, Tomaten, Kaas
Korte berichten uit het buitenland
Spanje
Levensmiddelenbeurs, Uitbreiding Mercamadrid,
Biologische landbouw, Consumentengedrag
Tsjechië
Groenten, Aardappelen
Verenigd Koninkrijk
Rundvleesexport, Bio-ethanolfabriek, Biodiesel,
Gekoelde maaltijden
Overig Europa
Wit-Rusland
Invoertarieven pluimveeproducten
Zweden
BSE-test
13
13
13
13
14
14
14
15
16
16
16
17
17
17
18
18
18
pagina 2
Groei internationale marktfunctional foodsFunctional foods – voedingsmiddelen en -ingrediënten die, naast de basisvoeding, een extra bijdrage
kunnen leveren aan de gezondheid en het welzijn van de consument – zijn hot. De prognose is dat de
wereldmarkt voor deze producten in 2010 een omvang zal hebben van US$ 167 miljard (bron: Global
Market Review of Functional Foods – Forecasts to 2010, AROQ-publicatie). Per ingrediëntengroep zijn er
interessante ontwikkelingen gaande, waarbij nieuwe applicaties de markt veroveren en internationale
spelers allianties aangaan in nieuwe groeiregio’s.
Melkwei is een belangrijke grondstof voor
functionele ingrediënten die immuniteit,
weerstand en recuperatie vergroten. Toevoe-
ging aan levensmiddelen van een melkwei-
derivaat als lactoferrine is populair in Zuid-
oost-Azië, met name in Japan.
Bloeddrukverlagende melkpeptiden werden
het eerst geïntroduceerd door Calpis uit
Japan en Valio uit Finland. De totale markt
voor melkweiproducten wordt inmiddels
geschat op US$ 3 miljard (2003), waarvan
15% (US$ 450 miljoen) gegenereerd wordt
door wei-derivaten met een hoge toege-
voegde waarde, zoals weiproteïne-isolaten
(WPI), weiproteïne-hydrolysaten (WPH) en
eiwitfracties. Grote internationale spelers op
dit gebied zijn Arla Food Ingredients (Dene-
marken), Milei (Duitsland), Armor Protéines
en Ingredia (Frankrijk), Glanbia (Ierland),
DMV International en DSM Food Specialties
(Nederland), Fonterra en Tatua (Nieuw-Zee-
land), Murray Goulburn (Australië), Fortitech
en Davisco Foods (VS).
Sojaproducten en -derivaten
Soja is een uiterst belangrijk voedingsgewas,
niet alleen voor basisvoedsel (tofu, tempeh)
maar ook als grondstof voor tal van functio-
nele ingrediënten: soja-eiwitten (concentra-
ten en isolaten), voedingsvezels, oligo-
sacchariden, polysacchariden (Soyafibe-S,
ontwikkeld door Fuji Oil), isoflavonen en
lecithine. Belangrijke globale spelers zijn The
Solae Company (een alliantie tussen DuPont
en Bunge Limited), Archer Daniels Midland
Company (ADM) en Cargill uit de VS, en Sol-
bar uit Israel. Deze vier concerns zijn alle ook
in China actief. Solae is, behalve in China,
ook actief in Japan, waar het een joint ven-
ture heeft met Fuji Oil. De verwachting is dat
potentiële marktgroei voor soja-proteïnen
vooral ligt bij toepassing als functionele
ingrediënten. Behalve aan gezondheidsbe-
vorderende toepassingen (neutraceuticals)
kan ook gedacht worden aan sportvoeding
en voeding voor ouderen. Naast soja-eiwit-
ten komen ook andere plantaardige eiwit-
bronnen op. Cosucra in België produceert
erwteneiwit-isolaten die gebruikt kunnen
worden voor sportvoeding, kindervoeding,
gezondheidsvoeding en afslankvoeding. Het
Canadese bedrijf Burcon NutraScience heeft
hoogwaardige eiwitten ontwikkeld uit raap-
zaad. Daarnaast kan men ook denken aan
nieuwe bronnen als vlaszaad en ook hennep-
zaad (toegepast door het Britse bedrijf
MotherHemp).
Plantaardige sterolen/stanolen en
vetzuren
Plantaardige sterolen en stanolen verlagen
de opname van cholesterol tijdens de spijs-
vertering. Dit concept werd voor het eerst
toegepast door Raisio Life Sciences uit Fin-
land dat halverwege de jaren negentig het
product Benecol op de markt bracht. Produc-
ten met het functionele ingrediënt Benecol
Yoghurtdrink als
dragerproduct van
pro- en prebiotica.
Foto: National Starch Food
Innovation, VK
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 3
zijn nu verkrijgbaar in twintig landen. Met
name Benecol yoghurtdrinks zijn zeer suc-
cesvol in Europa. In 2004 werd een verkoop-
cijfer van 100 miljoen flesjes geboekt.
Andere spelers die sindsdien producten met
sterolen/stanolen op de markt gebracht heb-
ben zijn Unilever (Becel pro·activ margarine
en drinkyoghurt), Cognis (Vegapure-for-
mule), Danone (Danacol), en in Spanje Cen-
tral Lechera Asturiana met Naturcol.
Ook onverzadigde vetzuren spelen een
essentiële rol als functioneel ingrediënt, met
name bij de bestrijding van hart- en vaatziek-
ten. Een bekend voorbeeld is linolzuur in
margarine, maar de laatste jaren worden
ook steeds meer omega-3 vetzuren aan voe-
dingsmiddelen toegevoegd, zoals alpha-
linoleenzuur (in margarine) en visvetzuren.
Een belangrijke producent van eieren met
extra omega 3-vetzuren door een uitgeba-
lanceerd meergranenvoeder is het Belgische
bedrijf Belovo uit Bastenaken.
Antioxidanten
Antioxidanten staan de laatste jaren sterk in
de belangstelling, nu steeds duidelijker
wordt dat ze essentiële functies vervullen
voor onze gezondheid, in het bijzonder met
betrekking tot hart- en vaatziekten en kan-
ker. Natuurlijke antioxidanten worden aan-
getroffen in groenten, vruchten, wortels en
kruiden. Bekende antioxidanten die als func-
tionele ingrediënten worden gebruikt, zijn
vitamine C en E, fytoestrogenen, flavonoïden
en carotenoïden. Een interessant voorbeeld
is lycopeen (de rode kleurstof van tomaten,
watermeloenen en rode grapefruit), een
carotenoïde antioxidant die midden jaren
negentig in Japan als functioneel ingrediënt
op de markt kwam. Toonaangevende bedrij-
ven die zich richten op lycopeen uit tomaten
zijn Kagome, Nestlé Snow, Heinz, Campbell’s
en LycoRed.
Prebiotica en probiotica
Prebiotische voedingsvezels bevorderen de
groei van probiotische bacteriën in de darm-
flora, zoals Lactobacilli en Bifidobacteria. Dit
levert gezondheidseffecten op als een betere
mineraalopname, verhoogde immuniteit en
een verbeterde cholesterolspiegel. Belang-
rijke prebiotica zijn fructanen (inuline en
oligofructose/fructose oligo sacchariden).
Grote producenten zijn Cosucra en Orafti in
België, Sensus in Nederland en Béghin Meiji,
een joint venture tussen het Franse concern
Béghin Say (nu Tereos) en het Japanse bedrijf
Meiji Seika. Andere belangrijke producenten
van prebiotica zijn National Starch (Novelose
en Hi-maize resistent zetmeel) en Danisco.
Danisco Sweeteners ontwikkelde Litesse, een
polydextrose-voedingsvezel. Danisco Sugar
gebruikt suikerbietenpulp als grondstof voor
het voedingsvezelproduct Fibrex. De moge-
lijke applicaties zijn breed: naast toepassing
in gezondheidsbevorderende voedingsmid-
delen wordt het product ook gebruikt voor
versheidsverlenging en textuurverbetering.
Begin jaren negentig introduceerde het
Japanse bedrijf Yakult de bekende kleine
drinkflesjes met probiotische bacteriestam-
men. Andere bedrijven, die volgden waren
onder meer Danone met Actimel en Nestlé
met LC1. Wereldmarktleider is momenteel
Chr. Hansen uit Denemarken. Producenten
spelen in op de trend van gemaksvoedsel
waarbij de benodigde dagelijkse dosis in één
keer geconsumeerd kan worden. Volgens
Nutraingredients.com Europe had de probio-
ticamarkt in Europa in 2003 een waarde van
US$ 40,3 miljoen, terwijl in de VS de omvang
van de probioticamarkt in dezelfde periode
een waarde van US$ 143,9 miljoen bereikte.
Symbiotica, een combinatie van pro- en pre-
biotica in dragerproducten als bijvoorbeeld
yoghurtdrinks, is de laatste ontwikkeling op
dit gebied (voorbeeld: Orafti’s product Rafti-
lose Synergy1, gecombineerd met Bifidobac-
terium bifidum BB12 en Lactobacillus rham-
nosus LGG).
Producten met Novelose,
een prebiotische voedingsvezel.
Foto: National Starch Food Innovation, VK.
Lycopeen, de rode kleurstof in watermeloenen, is een bekende carotenoïde antioxidant.
Foto: Marja Flick-Buijs
pagina 4
FOSHU-systeem
Bekend uit Japan is het FOSHU-systeem,
opgezet in 1991, dat staat voor Foods for
Specified Health Uses. In 2003 bereikte de
FOSHU-markt in Japan een omzet van meer
dan US$ 5 miljard. Hieronder vallen meer
dan 600 producten, variërend van soja-eiwit-
ten en isoflavonen, peptiden o.a. uit zeewier,
oligosacchariden uit koffiebonen en thee, tot
plantensterolesters en antioxidanten.
Een FOSHU-certificering is mogelijk voor
zowel Japanse als buitenlandse producten,
maar afhankelijk van het type product en de
desbetreffende gezondheidsclaim kan het
proces tijdrovend zijn. Ondertussen kan het
product al wel als ‘non-FOSHU’ voedings-
middel zonder de beoogde gezondheids-
claims worden vermarkt. Volgens Freek
Vossenaar, LNV-raad in Tokio, zijn Japanse
Functional foodswet- en regelgeving
consumenten zeer bezorgd om hun gezond-
heid en nieuwsgierig. De Japanse markt
vraagt derhalve om veel informatie en om
een positionering van producten die net
even anders kan zijn dan elders. Het LNV-
bureau Tokyo stelde samen met de directie
I&H een rapport op over Japans consumen-
tengedrag en gezondheid: “Japanese Consu-
mer Behaviour: Health as a Marketing Tool”,
dat speciaal bedoeld is voor exporteurs die
zich op Japan richten.
EU-regelgeving
In de Europese Unie wordt een voedingsmid-
del of ingrediënt dat vóór 15 mei 1997 niet
significant op de communautaire markt
beschikbaar was, gekenmerkt als een novel
food. Het dient dan een reeks toetsingspro-
cedures te ondergaan, onder meer met
betrekking tot voedselveiligheid. Een voe-
dingsmiddel of ingrediënt kan in de EU der-
halve gekwalificeerd worden als novel, non-
novel of substantieel equivalent, dat wil
zeggen vergelijkbaar met een reeds eerder
als non-novel geregistreerd product. Na het
oordeel van de lidstaat waar men het pro-
duct wil introduceren, gaat het dossier via de
Commissie naar de overige 24 lidstaten, die
dan bezwaar kunnen maken. Indien dit het
geval is, dient de Europese Autoriteit voor
Voedselveiligheid een uitspraak te doen.
Overigens is een geharmoniseerde EU-rege-
ling in de maak. Verwacht wordt dat er, wan-
neer deze nieuwe regeling door het Euro-
pese Parlement is geloodst, een enorme
groei zal optreden in innovatieve functionele
voedingsmiddelen en -ingrediënten.
FDA-wetgeving
Functionele voedingsmiddelen zijn niet wet-
telijk gedefinieerd in de Verenigde Staten.
Caroline Feitel, Technische Assistent aan de
Nederlandse ambassade in Washington,
geeft aan dat “het besluit van een voedings-
middelenfabrikant om een functional food
op te markt te brengen als een traditioneel
voedingsmiddel, een voedingssupplement of
een andere categorie, in grote mate bepaalt
hoe de FDA het voedingsmiddel en de bege-
leidende gezondheidsclaim reguleert. Van-
wege de FDA-wetgeving is het gunstig voor
een voedingsmiddelenfabrikant om een
functional food op te markt te brengen als
een voedingsmiddelensupplement en niet
als een traditioneel voedingsmiddel met aan-
vullende ingrediënten.”
Rapport Japanese Consumer Behaviour:
Health as a Marketing Tool. Het rapport is
bestemd voor exporteurs die zich op Japan
richten en is op te vragen via
[email protected] of via
faxnummer 070 - 378 61 23.
Relevante websites
Relevante websites van de Amerikaanse Food and Drug Administration:
http://www.cfsan.fda.gov/label.html
Informatie over de regulering van voedingssupplementen is beschikbaar via de volgende
website van de FDA: http://www.cfsan.fda.gov/~dms/supplmnt.html
Via de 2006 Functional Foods and Nutraceuticals Buyers Guide van het Institute of Food
Technologists is een goed overzicht te vinden van alle bedrijven in de VS die primair op
dit gebied opereren. De website is: http://buyersguide.ift.org/cms/?pid=1000237
Website International Food Information Council:
http://www.ific.org/nutrition/functional/index.cfm
Website Europese Unie: http://europa.eu.int/comm/food/index_en.htm
Relevante beurzen in Japan
IFIA Food Ingredients Japan 2006
30 mei - 1 juni 2006
http://www.ifiajapan.com
Supplements & Functional Foods 2006
15 - 17 juni 2006
http://expo.nikkeibp.co.jp/sup/ (alleen
Japans)
Natural Products Expo Japan 2006
21 - 23 september 2006
http://www.naturalproductsjapan.com
Health Ingredients Japan 2006
4 - 6 oktober 2006
http://www.hijapan.info/en/index.html
Cichoreiwortel, basismateriaal voor de
productie van inuline en FOS. Foto: Cosucra
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 5
Wat staat er op uw
visitekaartje?
Counsellor for Agriculture, Nature
and Food Quality, Permanent
Representation for the Kingdom of
the Netherlands to the European
Union. In de EU mag ik de belangen
van het ministerie van LNV en in
het verlengde daarvan die van het
Koninkrijk behartigen.
Wat heeft u het meest
verwonderd bij de
kennismaking met uw
werkterrein?
Vergeleken met mijn vorige plaat-
sing bij de Permanente Vertegen-
woordiging bij de Europese Unie
(PVEU) was dat het verschil van
EU15 naar EU25. Dit heeft een
grote invloed op de besluitvorming
gehad, en de positie van de Euro-
pese Commissie versterkt.
Wat is op uw werkterrein de
grootste gemiste kans?
Dat we geen Nederlandse Europese
Commissaris voor Landbouw en
Plattelandsontwikkeling hebben
gekregen.
Wat moet iedereen weten over
het land waar u werkt?
Brussel heeft niet alleen het groot-
ste aantal diplomaten in Europa,
maar ook de meeste auto’s met een
CD-kenteken (corps diplomatique).
Als je naar de vergaderzalen in het
raadsgebouw Justus Lipsius of de
zetel van de Europese Commissie
Berlaymont rijdt, kom je veel zon-
dagsrijders en vallende sterren
(verborgen flitsers) tegen. De boe-
tes in België voor verkeersovertre-
dingen zijn torenhoog.
Wat moet je nooit doen in het
land waar u werkt?
Die boetes niet betalen. België gaat
zware maatregelen treffen tegen
diplomaten die boetes jarenlang
onbetaald laten. Ze kunnen als
‘persona non grata’ het land wor-
den uitgezet.
En wat juist wél?
Diplomatiek opereren. Dat geldt
zowel in het ‘normale’ sociale ver-
keer als in de vergaderzaal. Dat is
wel moeilijk voor Nederlanders die
vaak direct zijn en denken het beste
jongetje van de klas te zijn (wat
lang niet altijd klopt). Ook is het
belangrijk om vandaag al te begin-
nen met de ‘lobby’ voor de dossiers
van morgen.
Wat is het toppunt van plezier
in uw werk?
Op het LNV-bureau met z’n
zevenen alle belangen van LNV in
de gaten houden, juist ook buiten
de circuits van het Directoraat-
Generaal Landbouw en Platte-
landsontwikkeling. En de weten-
schap dat ondanks de soms
moeilijke tijden de EU altijd ver-
der draait.
Noem ten minste één dagelijks
terugkerende bezigheid?
Het dagelijkse stafoverleg onder
leiding van de Permanent Verte-
genwoordiger. Daar komt alle laat-
ste informatie over de ontwikkelin-
gen binnen de EU samen.
Wat is uw grootste irritatie?
De ligging van het PV-gebouw aan
de oostrand van Brussel. Als het
geen ‘schuifelen’ is in de tunnels,
ligt het op 20 autominuten van het
Europese hart van Brussel.
Aan u de keuze, meer of minder
regelgeving en welke wet of
regel zou volgens u onmiddellijk
op de helling moeten?
Hoewel het Nederlands binnen de
EU een plaats moet houden, zijn de
20 officiële vertalingen van de
documenten en de vertraging in de
besluitvorming als gevolg daarvan
wel erg vervelend. Het werken met
drie talen (Frans, Engels en Duits)
zou de efficiency ten goede komen.
Wat mist u het meeste van
Nederland?
Aangezien de belangrijkste zaken
in Brussel tijdens een Bourgondi-
sche lunch worden geregeld, mis ik
soms mijn broodje kaas of de kro-
ket die we zo graag aan EU-delega-
ties in Nederland voorschotelen…
Uw sleutelwoord voor de
toekomst?
Nederland en de Europese Unie
goed bij elkaar houden, met ruimte
voor subsidiariteit en flexibiliteit.
Kort graag...
In deze rubriek willen we de lezer laten
kennismaken met de LNV-raden/-attachés.
Veel lezers hebben vaak alleen telefonisch
contact met hen. Het is altijd leuk de
persoon die je aan de telefoon hebt, op
een andere manier te leren kennen.
12 vragen aan Gerbert Kunst
Van links naar rechts: Joost Paardekooper,
Lonneke Geerts, Ton Akkerman, Suzanne Bont,
Gerbert Kunst, Marijke Barth, Joost Damen.
pagina 6
Onzekere toekomst door hardere concurrentie?In 2010 wil Spanje de grootste producent van varkens en varkensvlees binnen de Europese Unie zijn.
Reorganisaties en herstructureringen zijn in volle gang om dit doel te bereiken. De nabije toekomst ziet er
rooskleurig uit. Op de langere termijn vreest de sector echter het onderspit te zullen delven in de
concurrentiestrijd met goedkoper producerende derde landen.
Sinds de toetreding van Spanje tot de Euro-
pese Unie in 1986 is de varkenssector ingrij-
pend veranderd. Veel kleine familiebedrijven
zijn verdwenen, het aantal dieren per bedrijf
is gestegen en de integratie van ketens en
bedrijven is toegenomen. Toch bezit nog
circa 70% van de bedrijven slechts minder
dan 10 dieren. Naar verwachting zal de helft
hiervan op korte termijn verdwijnen van-
wege gebrek aan bedrijfsopvolgers.
Ongeveer de helft van alle Spaanse varkens-
houderijen is eigendom van diervoeder-
fabrikanten. Zo’n 23% is op andere wijze
geïntegreerd en de overige circa 27% bestaat
uit vooral kleine individuele varkensbedrij-
ven. Meer dan 90% van de productie is in
handen van ongeveer 10% van de bedrijven.
Deze grote bedrijven zijn voornamelijk
gevestigd in de provincie Barcelona in het
gewest Catalonië (28%), de provincie Zara-
goza in het gewest Aragon (16%) en in de
provincies Burgos, Valladolid en Zamora in
het gewest Castilla-Léon (13%). Hier wordt
meer dan 60% van de varkens geproduceerd.
Marktschommelingen
Na jaren van crisis werd in 2001 voor het
eerst weer flink geïnvesteerd in de sector.
Dankzij BSE en varkenspest in andere landen
steeg het prijsniveau. De sector gebruikte de
winsten voor modernisering van de bedrij-
ven en plaatsing van meer dan 2,5 miljoen
moederdieren, wat de invoer van meer dan
één miljoen biggen onnodig maakte. Ook de
slachtcapaciteit nam toe, waardoor de zelf-
voorzieningsgraad steeg tot 115%. Na 2001
zakten de marktprijzen echter weer. Door
slechte oogsten kregen de producenten in
2004 met hoge voerderprijzen te maken.
Maar 2005 was qua uitvoer en opbrengsten
weer een bijzonder goed jaar met een zelf-
voorzieningsgraad van 125%.
Nederlandse biggen
Dankzij vooral Nederlandse biggen heeft de
Spaanse varkenssector zich in de afgelopen
dertig jaren sterk kunnen ontwikkelen. Tus-
sen 1997 en 2004 steeg het aantal varkens
van 19,4 miljoen tot meer dan 25 miljoen. In
2005 was sprake van een lichte daling tot 25
miljoen. Een Spaanse varkenshouderij telt
gemiddeld 535 varkens en 65 fokzeugen. De
sterke groei van de Spaanse biggenproductie
in 2003 en 2004 (van 11,6 miljoen naar
12,8 miljoen) was nadelig voor de aanvoer
van Nederlandse biggen, die in deze periode
daalde met 37% van 1,3 miljoen naar 817.143
dieren.
Slacht en verwerking
Tussen 1997 en 2005 steeg de productie van
varkensvlees van 2,4 tot 3,2 miljoen ton.
Ongeveer 14% van de iets minder dan 600
slachthuizen is overheidseigendom, de ove-
rige circa 86% behoort tot ketens of is in par-
ticuliere handen. Zo’n 60% van de dieren
wordt in 36 grote slachthuizen geslacht. De
grootste tien slachterijen nemen 30% van
het aanbod voor hun rekening. Bij de uitsnij-
derijen is het niet anders; tien grote bedrij-
ven verwerken bijna de helft van de produc-
tie. De verwerkende industrie opereert
meestal nog sterk regionaal en heeft het
voordeel dat de consumenten van specifieke
regionale merken en smaken houden.
Kansen en bedreigingen
In vergelijking met andere EU-landen kent
Spanje een aantal opvallende pluspunten. Zo
is er voldoende grond beschikbaar voor pro-
ductie-uitbreiding, kent het land een klein
aantal goed geïntegreerde bedrijven en zijn
er meer mogelijkheden voor extensieve pro-
Export Spaans varkensvlees neemt toe
Foto
: Gia
nt
Pix
el
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 7
ductie. Bovendien is de sector financieel op
orde, zijn de productiekosten relatief laag en
is er een grote variëteit in producten. Wel zal
de hoge binnenlandse consumptie naar
verwachting in de toekomst afnemen. Daar-
naast kunnen als zwakke punten genoemd
worden de nog veelvuldig optredende pro-
blemen met dierziekten en het gebrek aan
solide buitenlandse afzetkanalen en investe-
ringen in technologische verbeteringen. Ook
zijn de opleidingen en de talenkennis van
varkenshouders en industriëlen voor ver-
betering vatbaar.
Hoge export versus lage import
Tot voor enkele jaren kende Spanje weinig
uitvoer. Bijna alle productie werd in Spanje
zelf geconsumeerd. De productie bleef ech-
ter stijgen, terwijl de hoge nationale con-
sumptie (68 kilogram per persoon per jaar)
niet verder meegroeide. Het Spaanse
bedrijfsleven oriënteerde zich daarop meer
en meer op export. In 2005 werd 20% meer
varkensvlees uitgevoerd dan in 2004. Diverse
EU-landen namen hiervan meer dan 80%
voor hun rekening. In 2004 ging 33% naar
Portugal, 27% naar Frankrijk en 14% naar
Duitsland. Onder de overige afnemers (20%)
is Rusland de grootste markt (45%), gevolgd
door Roemenië (13%) en Hongkong (7%). De
overheid stimuleert de export met subsidie-
regelingen en met de opening van het
‘unieke loket voor de uitvoer’ in januari
2006. Elk bedrijf dat voor uitvoer erkend is,
kan via dit loket zonder problemen of zware
controles een exportcertificaat krijgen. Het
systeem werkt op dit moment alleen nog
voor de uitvoer naar Rusland.
De import ligt aanzienlijk lager dan de
export. In de eerste zeven maanden van 2005
was zelfs sprake van een sterke daling van
30%. De invoer dient voornamelijk om tekor-
ten door dierziekten en marktschommelin-
gen op te vangen. Er wordt vrijwel alleen
(98%) uit de EU ingevoerd en dan vooral uit
Frankrijk (24%) en Nederland (23%).
Europese regelgeving
De varkenshouderijen hebben te maken met
de steeds strengere Europese regelgeving op
het gebied van hygiëne, tracering, welzijn en
milieu. De autonome gewesten controleren
bovendien steeds meer op de naleving van
deze eisen. Een aantal bedrijven heeft de
deuren wegens te grote milieubelasting al
moeten sluiten. Daarnaast worden in inten-
sieve varkenshouderijgebieden geen vergun-
ningen meer afgegeven voor nieuwe bedrij-
ven. Na een grootschalig onderzoek naar de
stand van zaken in de sector besloot het
Spaanse Ministerie van Landbouw in 2004
tot overheidssteun aan bedrijven die zich
meer zouden richten op milieu, dierenwel-
zijn, modernisering en invoering van kwali-
teits- en traceringsystemen.
Daarnaast verstrekt de overheid steun op
het gebied van technische scholing, marke-
tingopleidingen, promotie en het openen
van grenzen van derde landen. Met uitzon-
dering van de Russische markt is de sector
over de verdere toekomst echter somber
gestemd. Op den duur zullen de Europese
landen niet kunnen concurreren met derde
landen als Brazilië, Canada, de Verenigde
Staten en op iets langere termijn ook
China. Vanwege de hoge EU-eisen op het
gebied van welzijn, veiligheid en duur-
zaamheid zullen de productiekosten in
Europa ten minste 20% hoger uitvallen dan
in deze landen.
LNV-bureau Madrid
Foto: María Sarazá
1997 1999 2001 2003 2004 2005(*)
Productie in %
- mln. aantal varkens 19,5 22,4 23,8 24,0 25,4 25,0
- mln. ton vlees 2,4 2,9 3,0 3,3 3,2 3,2
- zelfvoorzieningsgraad 108 112 115 116 118 125
- mln. aantal geslachte dieren 29,7 35,6 36,3 39,8 38,0 (**)
- mln. aantal biggen (< 50 kg) 11,5 11,6 12,8 (**)
Vleesinvoer in ton
- uit de EU 96.690 130.665 125.021 163.604 149.862 (**)
- uit derde landen 7.928 14.198 8.126 9.001 3.052 (**)
- totaal 104.618 144.863 133.560 172.605 152.914 59.902
Vleesuitvoer in ton
- naar de EU 180.917 291.460 369.017 420.785 456.412 (**)
- naar derde landen 37.734 67.540 50.440 76.194 107.934 (**)
- totaal 218.651 359.000 419.829 496.976 564.346 522.741
Hoofdelijke consumptie in % 56,8 65,9 68,6 67,6 68,1 68,0
Bronnen: Spaanse ministerie van Landbouw, Federatie van Coöperaties en Ancoporc (vereniging van varkenshandelaren).
(*) In de eerste 8 maanden van 2005. (**) Cijfers zijn op dit moment nog niet bekend.
pagina 8
Kansen creëren met actieveremarktbenaderingDankzij toenemende export zitten in Chili zowel de groente- en fruitindustrie als de vlees- en de
zuivelindustrie behoorlijk in de lift. Het Zuid-Amerikaanse land produceert echter weinig tot geen
machines voor deze industrieën. Dit biedt mogelijkheden voor Nederland, dat wereldwijd sterk is
vertegenwoordigd in de voedingsindustrie met machines en zelfs hele productielijnen.
In de periode juli tot en met oktober 2005
verrichtte Thomas van Hasselt onderzoek
naar de mogelijkheden voor de inzet van
Nederlandse machines in de Chileense Voe-
dingsindustrie. Hiervoor werkte hij onder
begeleiding van de heer W.J. de Boer,
Ambassaderaad Hoofd Economische Afde-
ling in Santiago de Chile en voerde hij regel-
matig overleg met de heer M. van Genne,
LNV-Raad in Buenos Aires en tevens werk-
zaam in Chili. Dit artikel geeft een beknopte
weergave van zijn bevindingen. Eerst wordt
ingegaan op recente ontwikkelingen binnen
de groente- en fruitindustrie, de vlees- en de
zuivelindustrie. Vervolgens wordt onder
meer inzicht gegeven in het huidige machi-
negebruik en het koopproces van machines
binnen de drie sectoren.
De groente- en fruitindustrie
Vooral de productie van ingevroren, inge-
blikte, gedroogde en geperste producten de
laatste jaren flink toegenomen. Appelsap,
tomatenpuree, geconserveerd fruit, bevro-
ren bosbessen en gedroogde groenten en
gedroogd fruit kennen de hoogste produc-
tiecijfers. Door recentelijk gesloten handels-
overeenkomsten met de Europese Unie en
de Verenigde Staten ziet ook de toekomst er
goed uit voor deze sector.
Vanwege de groeiende export verwacht de
brancheorganisatie van voedingsverwerkers
‘Chilealimentos’ dat de huidige productie
van de groente- en fruitindustrie van Chili in
2010 verdubbeld zal zijn. De grootste groei
wordt verwacht in ingevroren fruit en
sappen. De totale productie verwerkt fruit
bedraagt nu 755.000 ton. Het merendeel
hiervan bestaat uit sappen, pulp, gedroogd
fruit en rozijnen. Meer dan de helft hiervan
wordt geëxporteerd. Vanwege de grote
klimaatverschillen verschilt de productie per
regio enorm. Zo’n 93% van het verwerkte
fruit wordt geproduceerd in de centrale
regio’s dicht bij de hoofdstad Santiago.
De vleesindustrie
In 2004 bereikte Chili een record in de vlees-
productie. De grens van een miljoen ton
werd gepasseerd. Dit was een stijging van
9% ten opzichte van 2003. De vleesproductie
Nederlandse machines en de Chileense voedingsindustrie
Complete productielijn voor voorgekookte vleesproducten, in dit geval schnitzels.
Foto: CFS bv
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 9
van pluimvee bedroeg 535.000 ton, de
varkensvleesproductie 373.000 ton en de
rundvleesproductie 208.000 ton. Binnen de
pluimvee-industrie wordt de kippenproduc-
tie gedomineerd door de verwerkers Agro-
Super en Ariztia. De kalkoenproductie van
82.000 ton is voor 97% verdeeld over de
verwerkers Ariztia en Soproval. Vijf verschil-
lende bedrijven domineren de varkensvlees-
productie. Agrosuper heeft ondanks een
groot marktaandeel van 66% forse investe-
ringen gepland in een nieuwe varkens-
verwerkingsfabriek. In de rundvleessector
verwerken Aasa, Frigosur en Friosa de helft
van de nationale rundvleesproductie. De
andere helft is verdeeld over tientallen klei-
nere slachthuizen. Binnen de nationale
vleeswarenproductie van 63.000 ton zijn
worsten, mortadella en salami de grootste
productcategorieën. Marktleider San Jorge
heeft zo’n 30% van deze markt in handen.
De rest is verdeeld over een twintigtal klei-
nere spelers. Naar verwachting zal de vlees-
industrie de komende jaren verder groeien.
De pluimvee-industrie rekent op een jaar-
lijkse groei van 8%. Dit percentage ligt met
9 à 10% per jaar nog hoger voor de varkens-
industrie. De groeiverwachtingen van de
rundvleesindustrie liggen door toenemende
export naar Azië op ten minste 4% per jaar.
De zuivelindustrie
In 2004 kreeg de Chileense zuivelindustrie
een recordvolume van 1,6 miljard liter melk
te verwerken. Deze stijging van 7% ten
opzichte van 2003 was vooral te danken aan
een hoog prijsniveau, verbetering van de
koevoeding en toename van het aantal
koeien. Naast een totale productie van
320 miljoen liter melk, waren yoghurt met
160.000 ton, melkpoeder met 63.000 ton,
kaas met 59.000 ton en gecondenseerde
melk met 39.000 ton de grootste product-
categorieën. De zuivelindustrie is actief in
vier van de dertien regio’s, van de hoofdstad
tot het zuidelijke Los Lagos. De melkverwer-
king in Los Lagos is met 1,2 miljard liter
verreweg het grootst. In 2004 waren 14
zuivelverwerkers in 24 fabrieken actief. Van
deze 14 bedrijven hadden Nestlé, Soprole,
Colun en Loncoleche ongeveer 80% van de
zuivelindustrie in handen. In de komende
jaren wordt een jaarlijkse groei van 6% ver-
wacht voor de producten yoghurt, kaas,
gecondenseerde melk en melkpoeder.
Huidig machinegebruik
De groente- en fruitindustrie maakt vooral
gebruik van machines uit de Verenigde Sta-
ten, Spanje en Italië. Nederlandse machines
zijn ondanks hun uitstekende imago slecht
vertegenwoordigd. Actieve marketing zal
hier zijn vruchten kunnen afwerpen.
De machines die in de vleesindustrie worden
ingezet, komen voornamelijk uit Duitsland,
de Verenigde Staten, Denemarken en Neder-
land. In de pluimveesector en de varkens-
vleesindustrie hebben Nederlandse machines
een goede naam. Dit is vooral te danken aan
de sterke merken Stork en Meyn. Toch zijn in
de varkensvleesindustrie nog maar weinig
Nederlandse machines te vinden. Binnen de
rundvlees- en de vleeswarenindustrie zijn
Nederlandse machines minder bekend.
De zuivelindustrie draait voornamelijk op
machines uit Frankrijk, Spanje, Zweden, Duits-
land en Denemarken. Ook hier zijn weer wei-
nig Nederlandse machines aanwezig, terwijl
dit zeker niet aan hun reputatie ligt. Met een
actievere marktbenadering moeten kansen
gecreëerd kunnen worden. Voor tweede-
hands machines vormen de kleinere zuivel-
verwerkers een markt. Nieuwe machines zijn
voor deze bedrijven vaak te duur.
Aankoopbeleid
In de groente- en fruitindustrie doen produ-
centen vaak aankopen na actieve promotie
door leveranciers. Leveranciers kennen de
ontwikkelingen in de markt en spelen hierop
in. Binnen de vlees- en zuivelindustrie zoe-
ken producenten zelf actiever naar bepaalde
typen machines. De belangrijkste informatie-
bronnen die voor aankoop van machines
worden geraadpleegd, zijn buitenlandse
beurzen, vakbladen, huidige machineleve-
ranciers en internet. De koopbeslissing
wordt over het algemeen genomen door de
Operational Manager. Hoe hoger de kosten,
des te groter de betrokkenheid van het
hoger management bij de beslissing. Zowel
kwaliteit als prijs speelt een belangrijke rol
bij de koopbeslissing.
De meeste producenten sluiten voor de aan-
koop van machines een lening af bij een bank
Flessenvulmachine voor vruchtensappen.
Foto: Stork Food & Dairy Systems B.V.
‘Nederlandsemachines: goede naam,slecht vertegen-woordigd’
pagina 10
Link bekekenFunctional Foods
Er is niet één website voor functional foods, er zijn er
veel die relevante informatie bevatten. Wageningen
Universiteit en Research, http://www.vwo-campus.net/
dossier/14, heeft een uitgebreide functional foods-pagina.
Verder heeft het RIVM, http://www.rivm.nl onder meer een rapport (80 pagi-
na’s, 2005) over dit onderwerp. Op de KNAW-website, http://www.knaw.nl, vin-
den we een rapport van 65 pagina’s uit hetzelfde jaar, over samenwerking tus-
sen universiteiten en pharma bedrijfsleven. Via de website van het tijdschrift
VMT, http://www.vmt.nl, komt u aan het boek Functional foods. Alle ingrediën-
ten voor succes. Daarin wordt tien jaar productontwikkeling op dit gebied
beschreven. TNO Kwaliteit van Leven, te bereiken via http://www.tno.nl, doet
veel onderzoek naar en publiceert artikelen en rapporten over aspecten van
functional foods. De Taskforce Netherlands Genomics Initiative,
http://www.genomics.nl/homepage/, verwijst naar allerlei onderzoek op dit
gebied. Op de website van het Ministerie van LNV, http://www.minlnv.nl, is de
ontwikkeling gedurende de laatste vijf jaar te zien aan de hand van rapporten
en artikelen.
of de leverancier. Alleen de grotere zuivelver-
werkers betalen meestal uit eigen kapitaal.
In verreweg de meeste gevallen worden
machines van Chileense distributeurs
gekocht. Deze distributeurs werken op com-
missiebasis voor een buitenlandse exporteur
en zijn verantwoordelijk voor marketing en
onderhoud. In enkele gevallen hebben leve-
ranciers eigen agenten in Chili. Sporadisch
worden machines direct in het buitenland
gekocht, zonder tussenkomst van agent of
distributeur.
Serviceaspecten
De belangrijkste serviceaspecten binnen de
groente- en fruitindustrie zijn persoonlijk
contact en adequate voorziening van onder-
delen. Binnen de vleesindustrie wordt trai-
ning van lokaal personeel gezien als belang-
rijkste service. In de zuivelindustrie gelden
alle drie de genoemde serviceaspecten. Voor
alle drie de industrieën geldt dat de aanwe-
zigheid van een lokale vertegenwoordiger
van essentieel belang is om in te kunnen
spelen op vragen en problemen.
Kansen
Een specifieke beurs met machines uit
Nederland biedt een goede mogelijkheid tot
verkopen. Zo kunnen potentiële kopers de
werking van de machines ervaren. Dergelijke
beurzen kunnen met Chileense branche-
organisaties worden georganiseerd.
Referenties van huidige klanten, een goede
aftersalesservice en machines conform EU-
en VS-specificaties zullen een Chileense ver-
werker kunnen overtuigen. De Chileense
producenten kunnen vertellen welke agen-
ten zij professioneel achten.
In de nabije toekomst willen veel Chileense
verwerkers met een extra stap in de waarde-
keten integreren, bijvoorbeeld door ‘custom
based packaging’ toe te passen. Onderwer-
pen die in de toekomst een grotere rol gaan
spelen, zijn systeemflexibiliteit, onderhouds-
kosten en lokale beschikbaarheid van machi-
neonderdelen. Ten slotte zullen hogere kwa-
liteits- en milieueisen de investeringen in
machines beïnvloeden.
LNV-bureau Buenos Aires
Zie http://www.holanda-paisesbajos.cl/nl/publicatiesenonderzoeken.htm voor het
volledige onderzoek. Op de Nederlandse ambassade in Santiago is ook de appendix
verkrijgbaar met onder meer verschillende bedrijfsprofielen. Vragen en/of opmerkingen
kunt u sturen naar [email protected].
Na sterilisatie worden zuivelflessen gedroogd.
Foto: Stork Food & Dairy Systems B.V.
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 11
Kleine investeringen makengrote verschillenHet gaat goed met de Argentijnse zuivelsector. Maar er is in zowel letterlijke als figuurlijke zin nog meer
dan genoeg ruimte voor verbetering. Met behulp van Nederlandse kennis en technologie zou de sector
zich tot een efficiëntere en nog meer op kwaliteit gerichte speler op de internationale zuivelmarkt
kunnen ontwikkelen.
Tussen 1980 en 2004 steeg de melkproductie
in Argentinië met 78% van 5.147 naar 9.200
miljoen liter met een waarde van US$ 1.433
miljoen. Driekwart van deze productie werd
afgezet op de interne markt en 268.000 ton
melkproducten werd geëxporteerd. Na de
landbouw- en vleessector levert de zuivelsec-
tor de grootste bijdrage aan het Argentijnse
Bruto Nationaal Product. Op mondiaal
niveau bezette Argentinië op de ranglijst van
melkproducerende landen in 2004 de 13e
plaats met 1,7%.
Primaire productie
De explosieve groei van de zuivelsector in
pakweg de laatste twee decennia kon plaats-
vinden dankzij ontwikkelingen in voorname-
lijk de primaire productie. Argentijnse bedrij-
ven zijn geheel of gedeeltelijk afhankelijk
van buitenlands kapitaal. De afgelopen twee
decennia werden gekenmerkt door fusies en
sluitingen van bedrijven en door de vorming
van coöperaties. De aanhoudende verminde-
ring van het aantal melkveehouderijen in
deze periode met maar liefst 57% ging
gepaard met een ruime verdubbeling van de
veestapel en een toename van de individuele
productie per koe met 48%. Sinds eind jaren
‘80 is de gemiddelde productie per melkvee-
houder bijna verviervoudigd. Ook de gemid-
delde nationale productiviteit is sinds 1988
meer dan verdubbeld door investeringen in
technologie. Daarnaast leidde regelgeving in
de jaren ‘90 tot verbetering van de hygië-
nisch sanitaire omstandigheden, wat de
kwaliteit van zowel de melk(producten) als
de samenstelling ervan ten goede kwam. En
dan werd de zuivelproductie door de toene-
mende opbrengst ook nog concurrerend
voor andere grondafhankelijke activiteiten,
waardoor de sector buiten zijn traditionele
geografische grenzen kon groeien.
Onevenwichtige groei
De groei van de Argentijnse zuivelindustrie
was zeer onevenwichtig. Slechts een klein
deel van de bedrijven bevindt zich qua tech-
nologie en kwaliteit op internationaal
niveau. Een twaalftal bedrijven ontvangt 50
tot 60% van de primaire productie en gene-
reert hiermee 80% van de nationale output.
Deze grotere veehouderijen die onderdeel
zijn van of onder contract staan bij de indus-
Succesvolle sector:
Wereldconcurrentiepositie Argentijnse zuivelindustrie gunstig
Ongeveer 90% van de Argentijnse melkkoeien behoort tot het ras Holando Argentino.
Industriële bestemming van melk in %
van totale primaire productie (2004)
Kaas 37
Melkpoeder 27
Consumptiemelk 17
Overig 19
Geografische concentratie in % van
primaire en industriële productie (2004)
Santa Fe 36
Cordoba 35
Buenos Aires 24
Overige provincies 5
pagina 12
triële marktleiders, zijn over het algemeen
volledig gemoderniseerd en richten zich
vooral op de externe markt. De middelgrote
op de interne markt georiënteerde bedrijven
kampen vaak nog met een gebrekkige uitrus-
ting. Veelal ontbreekt het deze bedrijven aan
de financiële middelen. Kleine investeringen
kunnen in deze groep al grote verschillen
maken.
Enorme potentie
Verwacht wordt dat de vraag naar melk en
melkproducten wereldwijd sneller zal toene-
men dan het aanbod. Een situatie waarvan
Argentinië veel profijt zou kunnen hebben.
Het land is bij uitstek geschikt voor activitei-
ten die voornamelijk gebaseerd zijn op
grondgebruik en kent geen productielimi-
terende regelingen. Bovendien doet de gun-
stige koers van de peso ten opzichte van de
dollar de export opbloeien. De Argentijnse
zuivelsector lijkt dan ook een enorme poten-
tie te hebben. De capaciteit en mogelijk-
heden van de sector worden duidelijk
weergegeven door de indrukwekkende
groeicijfers. Meer en meer multinationals
vestigen zich in Argentinië en investeren in
de vergroting van de productiecapaciteit van
vooral voor de export producerende bedrij-
ven. De grootste potentie voor schaalvergro-
ting ligt echter bij de middelgrote bedrijven.
Kwaliteitsverbetering
Nederland zou op verschillende manieren
kunnen inspelen op de huidige situatie in
Argentinië. Op het gebied van de primaire
productie zou ons land een rol kunnen
spelen in de kwaliteitsverbetering van
onder meer het grasland en de waterafvoer.
De Argentijnse melkveehouderij wordt
gekenmerkt door haar extensieve karakter.
Het veevoer bestaat voor 60 à 70% uit gras.
De kwaliteit hiervan heeft dus grote invloed
op de productiviteit van de veestapel.
Argentinië heeft een begin gemaakt met de
ontwikkeling en verbetering van gras-
soorten, maar importeert tot op heden het
overgrote deel nog in zaadvorm uit de
Verenigde Staten. Tijdens langdurige of
zware regenval komen grote delen agrari-
sche grond onder water te staan. Als gevolg
hiervan is deze veelal vruchtbare grond
deels of geheel onbruikbaar. Een goede
waterafvoer zou een vergroting van het
landbouwareaal opleveren. Daarnaast kan
Nederland een bijdrage leveren aan de
kwaliteitsverbetering van zowel de melk-
koeien als de stieren. De Argentijnse melk-
koeien behoren voor het overgrote deel tot
het ras Holando Argentino. Om degradatie
door inteelt tegen te gaan, wordt sperma
geïmporteerd uit de Verenigde Staten,
Canada en Nederland. De Nationale
Stamboek Vereniging (ACHA) werkt hard
aan de genetische verbetering van dit ras.
Transport, industrie en scholing
Ook op het gebied van transport en industrie
liggen kansen. Zo is het merendeel van de
Argentijnse melkveehouderijen alleen toe-
gankelijk via onverharde wegen. Bij regen
kunnen de koelingwagens de boerderijen niet
bereiken. Hierdoor ontstaan opslagproble-
men en treedt kwaliteitsverlies op. Om
gehoor te kunnen geven aan de grotere vraag
zal proces- en productoptimalisatie moeten
plaatsvinden. Op dit moment is er nog maar
één fabriek die een verwerkingscapaciteit
heeft van meer dan een miljoen liter per dag.
Bovendien vraagt de wereldwijd toenemende
vraag naar luxe en gespecialiseerde produc-
ten om productdifferentiatie. Argentinië
exporteert nu vooral melkpoeder en kaas.
Wil het land een rol van betekenis blijven spe-
len op het wereldtoneel dan zullen productie-
processen moeten worden aangepast.
Daarnaast dient een afzetmarkt te worden
gegenereerd en is een goede organisatie van
het transport van groot belang. Tot slot laat
de productiviteit van de beroepsbevolking te
wensen over. Scholing van zowel loonwerkers
als organisatorische medewerkers is gewenst.
Technologie en kennis
Op dit moment zijn al enkele Nederlandse
bedrijven in Argentinië actief in verschil-
lende onderdelen van de zuivelketen. Ook
bestaan er al banden op het gebied van
onderzoek en ontwikkeling. Vooral dit laat-
ste vinden de Argentijnen zeer wenselijk.
Verscheidene onderzoeksinstituten, waar-
onder het Nationale Agrarische Onderzoeks
Instituut (INTA), zijn bezig met het verbete-
ren van de kwaliteit van het primaire pro-
duct. Het gaat hierbij onder meer om gene-
tica, graslandverbetering en de optimalisatie
van het productieproces. Veel van de hier-
voor noodzakelijke technologie en kennis
komt tot op heden uit de Verenigde Staten
en Canada, maar waarom zouden hier geen
mogelijkheden liggen voor Nederland?
LNV-bureau Buenos Aires
Vanwege de hitte worden melkstallen voorzien
van ventilatoren.
De belangrijkste bedrijven in de Argentijnse zuivelsector
Grote nationale bedrijven Mastellone Hnos. N.V.
(marktleiders met een gezamenlijke omzet Sancor Coöp. B.V.
van meer dan 170 miljoen dollar per jaar)
Multinationale bedrijven Nestlé Argentinië N.V .
(representeren gezamenlijk meer dan 15% Parmalat Argentinië N.V.
van de jaarlijkse sector-omzet) Danone N.V. (joint venture met Mastellone)
Bongrain (Santa Rosa Est.)
Middelgrote bedrijven Molfino Hnos. N.V.
Milkaut Melkveehouders Associatie
Williner, Suc. De Alfredo
Veronica N.V.
Manfrey
Bodini
Het rapport The Argentine Dairy Sector is beschikbaar en kan worden opgevraagd bij
mevr. Lia Luijkx-Visser via [email protected].
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 13
MarokkoLNV-bureau Madrid
Invoer melkvervangers
Melkvervangers met lucernemeel
als tracer kunnen voorlopig nog
met het oude certificaat naar
Marokko worden uitgevoerd. Ook
nieuwe producten (met een andere
tracer) mogen voorlopig nog met
een oud certificaat worden geëx-
porteerd, maar daarvoor moet wel
eerst toestemming aan de Marok-
kaanse autoriteiten worden
gevraagd. Die wordt alleen gege-
ven na het toezenden van een
monster aan de Marokkaanse vete-
rinaire dienst en een positief verlo-
pen test door deze dienst.
ArgentiniëLNV-bureau
Buenos Aires
> Machine-import |
Exportverbod rundvlees
Machine-import
De import van machines voor toe-
passingen in de Argentijnse voe-
dingsmiddelen- en drankensector
kwam in 2005 weer op het niveau
van 1998, voordat de economie in
een diepe crisis raakte. Hierbij is
wel sprake van een verschuiving in
de herkomstlanden. Brazilië heeft
aan marktaandeel gewonnen ten
koste van Europese leveranciers,
die hun positie zagen afkalven
(met uitzondering van Duitsland
en België). De belangrijkste oor-
zaak hiervan is dat de Argentijnse
ondernemingen die alleen aan de
binnenlandse markt leveren zich
geen machines van wereldklasse
kunnen veroorloven; hun inkom-
sten zijn in pesos, terwijl de impor-
ten in harde valuta (met name
Amerikaanse dollars) afgerekend
worden. Argentijnse ondernemin-
gen die voor de export produce-
ren, beschikken wel over die
deviezen en bieden interessante
mogelijkheden voor Nederlandse
leveranciers.
Exportverbod rundvlees
De Argentijnse overheid heeft met
ingang van 10 maart een exportver-
bod voor rundvlees ingesteld. Het
verbod duurt 180 dagen en dient
om de inflatie binnen de perken te
houden. Voor de export van het
zogenaamde Hilton-quotum naar
de EU is een uitzondering gemaakt.
In 2005 bedroeg de rundvlees-
export 770.000 ton ter waarde van
1,4 miljard dollar. De vleesprijzen
zijn sinds begin 2006 met 26%
gestegen. De regering kon met de
sector niet tot een akkoord komen
over bevriezing van het prijspeil.
Verhoging van de exportbelasting
zette geen zoden aan de dijk en
ook de MKZ-uitbraak in het noor-
den van het land leidde – tegen de
verwachtingen in – niet tot een
prijsdaling. Rundvlees is een uiter-
mate belangrijk onderdeel van het
voedselpakket van de Argentijnen
(de gemiddelde rundvleescon-
sumptie per persoon schommelt
rond de 75 kilo per jaar). President
Kirchner stelde bij de bekendma-
king van de maatregel, dat hij ‘niet
is geïnteresseerd in export als die
leidt tot honger van de bevolking’.
De sector heeft grote kritiek op
deze in een markteconomie onge-
bruikelijke maatregel. Boeren kun-
nen met dit soort onzekerheden in
hun bedrijfsvoering geen rekening
houden; moeizaam opgebouwde
exportposities (bijvoorbeeld in Rus-
land) worden hiermee geschaad.
Overigens leidde de maatregel
direct tot een prijsdaling van 15%,
mede veroorzaakt door het onge-
woon hoge aanbod van slachtvee
als reactie op de gestegen prijzen.
BraziliëLNV-bureau Brasília
> Alcoholtekort | Eisen
verpakkingshout | Vleessector
Alcoholtekort
De prijs van alcohol stijgt in Brazilië
de pan uit. Daarom is met ingang
van 1 maart de verplichte toevoe-
ging van alcohol aan benzine ver-
laagd van 25 naar 20%. Ondanks
eerder gemaakte prijsafspraken tus-
sen producenten en overheid blijft
de prijs stijgen. Oorzaken zijn de
sterk gestegen suikerprijs, de grote
buitenlandse vraag naar alcohol en
de enorme toename van de zoge-
naamde Flexmotoren (die op zowel
benzine als alcohol of mengsels
daarvan werken) in auto’s. Hierdoor
is ook de binnenlandse vraag sterk
toegenomen.
Door de verlaging van het alcohol-
percentage zal de prijs aan de
pomp echter verder toenemen: nu
moet meer, duurdere, benzine aan
het mengsel worden toegevoegd.
Het is in Brazilië economisch voor-
deliger benzine te tanken dan alco-
hol, aangezien een automotor per
kilometer ongeveer 30% meer alco-
hol gebruikt dan benzine.
Eisen verpakkingshout
Ook Brazilië heeft nu de technische
aanbevelingen ten aanzien van
fytosanitaire eisen van verpak-
kingshout wettelijk ingevoerd. De
wettelijke eisen zijn een feit met de
publicatie van de Normatieve
Instructie nr. 7 van 3 maart 2006 in
de Braziliaanse staatskrant op 17
maart. Ter certificering van het ver-
pakkingshout gelden de daarvoor
door de International Plant Protec-
tion Convention (IPPC) afgesproken
tekens en letter- en cijfercombina-
ties. De maatregelen waren al
enige tijd van kracht en hebben
vooral in het begin tot problemen
geleid.
Internationalisering
vleessector
Bedrijven in de Braziliaanse vlees-
sector richten zich op internationa-
lisering. Naast het verbeteren van
Korte berichten uit het buitenland
Afrika
Korte berichten uit het buitenland
Amerika
pagina 14
de distributie van producten en het
beter kunnen voldoen aan de eisen
van de lokale markt, speelt het ver-
kleinen van veterinaire en commer-
ciële barrières een steeds grotere
rol. Zo kondigde het grootste Brazi-
liaanse vleesverwerkende bedrijf,
Sadia, onlangs een investering aan
van ¤ 58,3 miljoen in de verwerking
van pluimvee- en varkensvlees in
Rusland, in samenwerking met de
Russische groep Miratorg. Naar ver-
luidt heeft de tweede grootste
vleesverwerker, Perdigão, interesse
om een bedrijf in Europa over te
nemen. De export van Perdigão
naar Europa bedroeg vorig jaar
¤ 1,2 miljard. Dat is 28% van zijn
totale export. Vorig jaar ging
Cooperativa Aurora een partner-
schap aan met Midsummer Bel-
gium. Dit bedrijf is nu verantwoor-
delijk voor de distributie van
pluimveevlees en -delen binnen
Europa. De Grupo Friboi nam eer-
der een meerderheidsbelang in het
Argentijnse Swift Armour SA.
Verenigde StatenLNV-bureau
Washington
> Aardappelen | Etikettering |
Vrijhandelsverdrag
Aardappelen welkom in Japan
Na 65 jaar is het Japanse invoerver-
bod op verse aardappelen opgehe-
ven. Dit geldt voor aardappelen die
tussen februari en juni naar Japan
worden geëxporteerd. De aardap-
pelen zullen worden gebruikt voor
de productie van chips.
Japan is nu al de belangrijkste
exportmarkt voor de Verenigde
Staten voor bevroren aardappelen.
In 2004 werd voor 164 miljoen dol-
lar geëxporteerd. In 1950 werd het
invoerverbod ingesteld vanwege
de wratziekte en het aardappelcys-
tenaaltje (cyst nematode). Aardap-
pelen uit veertien staten (Arizona,
Californië, Colorado, Florida, Idaho,
Maine, Michigan, Minnesota, New
Mexico, North Dakota, Texas, Ore-
gon, Washington en Wisconsin)
komen in aanmerking voor export.
Daarvoor moeten wel eerst de
opslagplaatsen voor aardappelen
worden geïnspecteerd. Naar ver-
wachting zal de eerste partij verse
aardappelen uit Idaho in maart in
Japan arriveren.
Etikettering
De brancheorganisatie voor suiker,
de Sugar Association, wil dat de
Voedsel- en Geneesmiddelenauto-
riteit (FDA) een definitie voor de
term natural vaststelt. Natural
(natuurlijk) en organic (biologisch)
zijn de twee snelst groeiende voe-
dingsmiddelencategorieën in de
Verenigde Staten. Een officiële
definitie biedt voedingsmiddelen-
fabrikanten een handvat bij hun
etikettering. De organisatie wenst
dat de FDA een vergelijkbare
definitie vaststelt voor natural als
de door het ministerie van Land-
bouw vastgestelde natural-stan-
daard voor roodvlees en pluimvee-
vlees. De FDA zou tevens moeten
controleren of de nieuwe regel
wordt nageleefd.
De brancheorganisatie voor suiker
zou zelf veel baat hebben bij een
dergelijke regel. Van de 26 suikers
en suikervervangers die toepassing
vinden in de voedingsmiddelenin-
dustrie, is slechts een enkele een
geheel natuurlijk product. Kunstma-
tige zoetstoffen dragen nu vaak ten
onrechte het etiket natural. Door
middel van een scheikundige toe-
passing smaken deze zoetstoffen
300 tot 1200 keer zoeter dan suiker.
Vrijhandelsverdrag Maleisië
De VS gaan met Maleisië onderhan-
delen over een bilateraal vrijhan-
delsakkoord. Dit werd een dag na
de Maleisische aankondiging dat
Amerikaans rundvlees weer mag
worden ingevoerd bekendgemaakt.
Maleisië is de op drie na belangrijk-
ste exportmarkt in Azië voor Ameri-
kaanse landbouwproducten. In
2005 werd voor 390 miljoen dollar
aan verse en verwerkte groenten en
fruit, tarwe, sojabonen en andere
landbouwproducten geëxporteerd.
Maleisië exporteerde in 2005 voor
een bedrag van 661 miljoen dollar
in agrarische producten naar de
Verenigde Staten.
Hong KongLNV-bureau Hong Kong
Bloemenshow 2006
De jaarlijkse bloemenshow van
Hong Kong is het grootste evene-
ment in zijn soort in de regio. Meer
dan 180 organisaties namen eraan
deel. Nederland nam deel met een
kenmerkende display van tulpen.
3.000 bloeiende tulpen werden
speciaal vanuit ons land ingevlo-
gen, waaronder bijzondere varië-
teiten die nog niet in Hong Kong
verkrijgbaar zijn. De Nederlandse
display kreeg de bronzen prijs in de
categorie niet-lokale displays.
JapanLNV-bureau Tokyo
Amerikaans rundvlees taboe
Hervatting van de import van Ame-
rikaans rundvlees is volgens pre-
mier Koizumi ‘moeilijk, gezien de
kloof in perceptie tussen Japan en
de VS met betrekking tot voedsel-
veiligheid’. Kort nadat Japan weer
Amerikaans rundvlees toeliet,
omdat de BSE-crisis was geweken,
kwam er toch ‘risicomateriaal’,
vlees met resten van wervelkolom,
het land binnen. ‘Een incident’
luidt de conclusie van een lijvig
rapport van de Nationale Voedsel-
veiligheidscommissie, maar daar
zijn de Japanners niet van onder de
indruk.
De kwestie heeft ook gevolgen
voor de Japanse binnenlandse poli-
tiek. Tijdens de begrotingsdebatten
van de afgelopen weken heeft de
oppositie vooral minister Naka-
gawa van Landbouw het vuur na
aan de schenen gelegd. Nakagawa
wordt verweten te zijn gezwicht
voor Amerikaanse druk en veel te
snel het groene licht te hebben
gegeven.
Korte berichten uit het buitenland
Azië
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 15
BelgiëLNV-bureau Brussel
> Biodiesel | Fusie groenten,
fruit en bloemen |
Voedingsmiddelen |
Aardappelschaarste |
Biodieselfabrieken | Zeebrugse
Visveiling | Tanken bij de boer
Biodieselproject in Gent
De bedrijven Bioro, Cargill en Van-
den Avenne gaan in de Gentse
haven jaarlijks gezamenlijk 200.000
ton biodiesel in de Gentse haven
produceren. Dit vergt een investe-
ring van 62 miljoen euro. De biodie-
sel zal geproduceerd worden op de
locatie van Cargill aan het Roden-
huizedok. De Amerikaanse agro-
multinational wil zijn bestaande
verwerkingsinstallatie van soja-
bonen ombouwen naar koolzaad.
Verder voorziet Cargill in de bouw
van een nieuwe raffinaderij van
plantaardige oliën met een capaci-
teit van 300.000 ton per jaar voor
de bevoorrading van de biodiesel-
productie op de eigen locatie en
van andere biodieselproducenten
in Vlaanderen en Wallonië.
Minister Reynders van Financiën
moet een quotum van 360.000 ton
biodiesel verdelen over alle initia-
tiefnemers. Bioro, Cargill en Van-
den Avenne willen nog dit jaar hun
project starten om in oktober 2007
te kunnen leveren. Maar aangezien
het gaat om een nationaal quotum
wil de federale regering wachten
op een Waals initiatief. Bioro sluit
al massaal contracten af met
Waalse boeren om hun koolzaad te
mogen verwerken. De eerste jaren
lijkt het vrijwel onmogelijk het
quotum van 360.000 ton biodiesel
in België vol te maken met eigen-
geteeld koolzaad. Daarvoor moet
het areaal aan koolzaad flink toe-
nemen.
Nu werd nauwelijks 10.000 hectare
ingezaaid, terwijl dat voor het
behalen van het quotum bijna
250.000 hectare zou moeten zijn.
Per hectare kan 3,5 tot vier ton
koolzaad worden gewonnen en 1,5
tot 1,8 ton olie.
Fusie De Weide Blik met Bocchi
De Vlaamse groep De Weide Blik
(ook wel bekend als Univeg) gaat
een fusie aan met de Italiaanse
sectorgenoot Bocchi. De combina-
tie wordt de grootste fruit-, groen-
ten- en bloemenhandelaar in
Europa. Ook de investeringsgroep
CVC Capital Partners doet mee.
De Weide Blik werd opgericht door
Hein Deprez, die in 1983 als cham-
pignonkweker begon. In 2004
boekte zijn onderneming een
omzet van 450 miljoen euro. In
januari 2005 deed Deprez een
flinke sprong vooruit door de over-
name van de Nederlandse concur-
rent Bakker Barendrecht, waardoor
de omzet tot bijna 850 miljoen euro
verdubbelde. Via Nederland kreeg
De Weide Blik ook voet aan de
grond bij Albert Heijn.
Bocchi staat sterk op de Duitse en
Argentijnse markt, waar de Belgi-
sche groep nog niet vertegenwoor-
digd was. Bocchi is net als De
Weide Blik niet alleen een hande-
laar, maar ook een producent van
fruit en groenten. Financiële gege-
vens over de transactie zijn niet
bekend, maar Bocchi zou net als
zijn Belgische fusiegenoot rendabel
zijn. De combinatie Bocchi-De
Weide Blik heeft een omzet van 1,8
miljard euro en biedt werkgelegen-
heid aan 6500 personen.
Aardappelschaarste
Aardappelen worden flink schaar-
ser en duurder: de aardappelteelt
daalde in België vorig jaar met 5%,
in Nederland met 9% en in Duits-
land met 10%. Vooral het bintje
wordt schaarser. Oorzaak van de
productiedaling is de overstap van
steeds meer boeren naar meer
winstgevende gewassen. Door de
vrieskou in Oost-Europa van de
voorbije weken is ook de aardap-
peloogst in vooral Polen, Rusland
en Oekraïne grotendeels mislukt.
Te weinig aardappelen dus, hoewel
er nog duizenden tonnen bewaar-
aardappelen in de schuren liggen.
Veel boeren wachten echter met de
verkoop hiervan in de hoop op een
hogere prijs. Bijna 70% van die
bewaaraardappelen zijn bintjes, de
meest populaire aardappel en de
beste frietaardappel.
Expansie biodieselfabrieken
Oleon Biofuels is de nieuwe doch-
teronderneming waarmee Oleon
biodieselfabrieken in Europa gaat
opstarten. Oleon wacht niet tot de
federale regering de quota toekent
om in België biodiesel te produce-
ren. De aanbesteding van de engi-
neering van een biodieselfabriek in
Ertvelde is al achter de rug, zodat
het project dit jaar van start gaat.
De fabriek kost 20 miljoen euro en
heeft een capaciteit van 95.000 ton
biodiesel per jaar. Deze capaciteit
kan nog verhoogd worden, zeker
als Oleon ook voor Frankrijk een
quotum krijgt. Begin maart wordt
daar bekendgemaakt wie de extra
één miljoen ton biodiesel, die
momenteel wordt aanbesteed,
mag invullen. Oleon is in Frankrijk
kandidaat voor 50.000 ton.
Oleon start ook nog een biodiesel-
project in Sandefjord in Noorwe-
gen, eveneens uitgebaat door de
nieuwe dochter Oleon Biofuels.
Daarvoor zoekt het bedrijf nog
Noorse partners. Bij de productie
van biodiesel ontstaat glycerine als
nevenproduct. Oleon is in Europa
een van de marktleiders in glyce-
rine speciaal voor voeding, met een
capaciteit van 60.000 ton. Oleon
behaalde vorig jaar een omzet van
262 miljoen euro, een bedrijfswinst
van 15,18 miljoen euro en een net-
towinst van tien miljoen euro.
VoedingsmiddelenDe supermarktketen Colruyt is toegetreden tot Coopernic, een inkoop-
combinatie die actief is in Europa. Colruyt wil zo inspelen op de inter-
nationalisering van de voedingsmiddelenbranche. Coopernic wordt
gevormd door de Franse Leclerc-groep en de Italiaanse Conad-groep.
Naast de Colruyt-groep sluiten ook de Duitse Rewe-groep en de Zwit-
serse Coopsuisse-groep zich als lid aan bij Coopernic. De Coopernic-
leden bundelen hun inkoopkracht, met name voor de internationale
merken, de eigen merken en de geïmporteerde non-foodproducten.
Coopernic zal de op één na grootste inkoopcombinatie in Europa wor-
den na EMD (European Marketing Distribution). Van die centrale maakt
concurrent Delhaize deel uit. Eerder was de Colruyt-groep samen met
het Nederlandse Superunie lid van Europartners, maar in november
2005 stapte Colruyt uit die samenwerking.
Korte berichten uit het buitenland
Europese Unie
pagina 16
Hogere omzet Zeebrugse
Visveiling
Het gaat weer beter met de Zee-
brugse Visveiling. Na slechte cijfers
in 2005 is de omzet de eerste twee
maanden van 2006 gestegen met
6%. In januari en februari is 2.000
ton vis aangevoerd. Dit is evenveel
als vorig jaar, maar de prijs per kilo
is met 6% omhoog gegaan. De vei-
ling wil groeien en investeert dit
jaar 1,25 miljoen euro in 3.500 vier-
kante meter nieuwe werkruimte.
Ook werkt de veiling aan een sys-
teem van kwaliteitseisen. Momen-
teel worden tien vissoorten op
kwaliteit gerangschikt. Tegen het
einde van dit jaar moeten dat er
achttien zijn.
De Zeebrugse Visveiling bevindt
zich op het European Fish Centre.
De visverwerkende bedrijven slui-
ten daar onmiddellijk aan op de vis-
veiling en zijn hier met een koel-
gang mee verbonden. Dat betekent
minder vervoerskosten en geen
tijdverlies. De veiling is daarbij zo
ontworpen dat vis onmiddellijk na
de veiling kan worden ingeladen
via een aantal laadpoorten. Onder
meer via internet kunnen kopers
nagaan wat wordt aangeboden en
van welke kwaliteit.
Tanken bij de boer
Vanaf april mogen boeren een aan-
vraag indienen om pure plantaar-
dige olie (ppo) te produceren en te
verkopen als motorbrandstof. De
Belgische federale regering heeft
een Koninklijk Besluit goedgekeurd
dat een wettelijk kader geeft aan
de kwaliteitscontrole van de bio-
brandstof. De brandstof wordt vrij-
gesteld van accijnzen.
Een liter ppo die geperst wordt uit
koolzaad kost ongeveer 75 euro-
cent terwijl de CO2-uitstoot 60 tot
80% lager ligt dan bij gewone
brandstoffen. Momenteel rijden in
België nog maar weinig auto’s op
ppo. Minister Tobback van Leefmi-
lieu verwacht geen grote kente-
ring, omdat de aanpassing van de
motor aan ppo niet goedkoop is.
Hierover is een voorlichtingscam-
pagne in voorbereiding. Als de pro-
cedures tegen de zomer zijn afge-
rond kan de boer een tank en een
pomp op zijn erf installeren, waar-
uit de chauffeurs kunnen worden
bevoorraad. De regeling komt niet
alleen tegemoet aan de Europese
verplichting om tegen 2010 5,75%
van het aanbod te vervangen door
biobrandstof, maar kan ook een
nieuwe markt betekenen voor de
Belgische landbouwsector.
De busdienst De Lijn wil alvast circa
tachtig bussen ombouwen om op
ppo te rijden. De Vlaamse minister
van Landbouw Leterme wil de boe-
ren stimuleren en financieel steu-
nen om ppo als brandstof voor hun
landbouwvoertuigen te gebruiken.
De steun zal 30% bedragen van de
kosten om een motor om te bou-
wen, met een maximum van 1.300
euro per bedrijf.
DuitslandLNV-bureau Berlijn
> Groenten en fruit | Kalveren
Succesvolle groenten- en
fruitbeurs
Het Nederlandse bedrijf Rijk
Zwaan heeft op de Berlijnse vak-
beurs Fruit Logistica de eerste
Innovatieprijs gewonnen met de
nieuwe slasoort Salanova. De jaar-
lijkse vakbeurs voor groenten en
fruit, van 2 tot en met 4 februari
was een succes. Ten opzichte van
vorig jaar was het aantal deelne-
mers met 17% gestegen, het aan-
tal bezoekers met 22% en de vloer-
oppervlakte met 25%. Onder de
1.611 deelnemers bevonden zich
138 Nederlandse bedrijven.
De beurs was tot drie jaar geleden
nog gekoppeld aan de Internatio-
nale Grüne Woche, maar is sinds de
oprichting in 1993 zo sterk gegroeid,
dat het inmiddels een zelfstandige
beurs is geworden. Hoewel de Fruit
Logistica politiek gezien nog steeds
in de schaduw van de Grüne Woche
staat, wordt de beurs als internatio-
naal handelsplatform steeds belang-
rijker. Volgend jaar wordt de Ber-
lijnse beurs met een Aziatische
versie uitgebreid: van 5 tot en met
7 september 2007 zal in samen-
werking met het Asia Fruit Congress
in Bangkok de eerste Asia Fruit
Logistica plaatsvinden.
ItaliëLNV-bureau Rome
Verpakte biologische voeding
In Italië zijn biologische voedings-
middelen erg succesvol. De kwali-
teit van voeding heeft een grote
impact op de voedingskeuze. Reden
is dat voeding onderdeel is van de
Italiaanse cultuur. Circa de helft van
de bevolking is bereid meer te beta-
len dan voor normale producten.
Ongeveer 65% van de verkopen
wordt gerealiseerd in het noorden.
De markt groeit sinds 2000 jaarlijks
met gemiddeld 15%. In 2004
bedroeg de omvang ruim ¤ 1,5 mil-
jard; voor 2008 is de prognose ruim
1 miljard hoger. Groenten en fruit
en bakkerijproducten zijn de
belangrijkste producten (resp. 45 en
41%). Voor wat betreft de import
doet Nederland wel mee in de cate-
gorie groenten. Er liggen nog grote
marktkansen in de sectoren melk-
producten (import 120.000 liter) en
granen (import 200.000 ton). Import
vanuit producerende landen ver-
loopt vaak via andere Europese lan-
den, omdat de certificaten van het
Italiaanse ministerie vaak lang op
zich laten wachten en vaak afgewe-
zen worden. Een belangrijk distribu-
tiekanaal in opkomst is catering,
vanwege een wet die stelt dat 100%
van het voedingsaanbod in middel-
bare scholen, universiteiten en zie-
kenhuizen biologisch moet zijn. Het
rapport Verpakte biologische voe-
dingsmiddelen Italië is verkrijgbaar
bij de EVD, www.evd.nl.
Polen LNV-bureau Warschau
> Ggo’s | Biobrandstof
Geen genetisch gemodificeerde
levensmiddelen
Er komt een tijdelijk verbod op
genetisch gemodificeerde zaden
of producten (ggo’s) in Polen. ‘Wij
willen geen genetisch gemodifi-
ceerd voedsel op Pools grond-
gebied’ aldus de Poolse premier
Marcinkiewicz. Alle Europese
regelgeving betreffende ggo’s is
geregeld in een decreet uit 2001,
dat zegt dat EU-lidstaten de intro-
ductie van genetisch gemodifi-
ceerde producten in de handel
niet kunnen belemmeren. Mits er
goede gronden zijn om aanneme-
lijk te maken dat ggo’s schadelijk
zijn voor milieu of gezondheid,
heeft elke EU-lidstaat het recht
Forse prijsdaling kalveren door slecht weerUitblijvende diertransporten van Ierland naar Cherbourg als gevolg van
het slechte weer leidde tot flinke prijsdalingen voor kalveren op de
Ierse veemarkten. Stierkalveren brachten gemiddeld 50 euro minder op
(80 in plaats van de gebruikelijke 130 euro). Per week worden circa
2.500 kalveren per veerdienst naar het Europese vasteland getranspor-
teerd, voornamelijk bestemd voor de Nederlandse kalverhouderij.
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 17
een tijdelijk verbod in te stellen.
Daartoe wordt een amendement
voorbereid.
Biobrandstof
De Poolse Partij voor Orde en Recht-
vaardigheid (PiS) heeft een concept-
wetsvoorstel voor biobrandstof
ingediend. In het voorstel staan uit-
gangspunten voor de introductie en
promotie van biobrandstof op de
markt en voorziet in vereenvou-
digde procedures voor de productie
voor persoonlijk gebruik. Hiermee
komt Poolse regelgeving op één lijn
met die van Europa. Die bepaalt dat
in 2010 het marktaandeel van bio-
brandstoffen 5,75% moet bedragen.
Naar verwachting zal de nota in juli
2006 van kracht worden.
PortugalLNV-bureau Madrid
> Nieuwe kaasfabriek |
Tomaten | Kaas
Nieuwe kaasfabriek
Het zuivelbedrijf Lactogal gaat
50 miljoen euro investeren in de
bouw van een nieuwe kaasfabriek
bij Oliveira de Azeméis. De fabriek
zal in de lente van 2008 worden ge-
opend en zal tussen de 8.500 en
10.000 ton kaas per jaar gaan pro-
duceren. Lactogal is met zeven
melkfabrieken het grootste agro-
industriële bedrijf van Portugal,
ontstaan na de fusie van de indus-
triële takken van de drie grootste
coöperaties Agros, Proleite en Lac-
ticoop. De melkproductie lag in
2005 op 945 miljoen liter, 64% van
de nationale productie.
Duits-Nederlandse kaas
In het kader van een campagne met
de titel ‘De smaak van Duitsland’
(O Sabor de Alemanha) heeft de
Duitse CMA in Portimão Goudse en
Edammer kazen gepromoot. Uit
het etiket bleek wel dat de kazen in
Duitsland waren geproduceerd.
SpanjeLNV-bureau Madrid
> Levensmiddelenbeurs |
Uitbreiding Mercamadrid |
Biologische landbouw |
Consumentengedrag
Nederlanders gezamenlijk
naar Madrid
In mei zullen Nederlandse bedrij-
ven, promotieorganisaties en
regionale autoriteiten gezamenlijk
deelnemen aan de jaarlijkse levens-
middelenbeurs ‘Salon de Club de
Gourmets’ in Madrid. De beurs is
een must voor bedrijven die de
Spaanse markt willen betreden of
er bekend willen blijven. Belang-
stellenden kunnen zich voor
nadere informatie richten tot het
LNV-bureau Madrid.
Uitbreiding Mercamadrid
De enorme groothandelsmarkt
Mercamadrid bij Madrid gaat uit-
breiden met negen nieuwe mark-
ten. Er komt een markt voor bloe-
men en planten, zuivelproducten,
eetbare oliën en wijn. In totaal
gaat het om ongeveer 453.000 m2.
De kosten voor het terrein bedra-
gen 20 miljoen euro, de totale kos-
ten van bouw en infrastructuur
worden berekend op 300 miljoen
euro. Naar verwachting zullen
zich 200 nieuwe bedrijven vesti-
gen. Mercamadrid is al een goed-
lopend bedrijf en qua omzet de
nummer drie van Spanje. In de
verkoop van groenten en fruit is
zij de grootste ter wereld, in vis-
producten de tweede, na Tokio. Er
komen dagelijks 20.000 bezoekers
en jaarlijks 4,2 miljoen auto’s. De
jaaromzet bedroeg in 2005 bijna
3,2 miljard euro, dankzij de
verkoop van twee miljoen ton
producten.
Biologische landbouw
Vorig jaar was een goed jaar voor
de biologische landbouw in
Spanje. Het areaal vermeerderde
met 10% tot 807.569 hectare.
Hiervan komt het grootste deel
(37%) ten goede aan de veehou-
derij in de vorm van weiden en
voedergewassen. Daarna volgen
granen en groenten met 26%,
olijven met 25% en noten met
12%. Het aantal werknemers in de
sector steeg met 8% en het aantal
verwerkende bedrijven bedraagt
nu ruim 2.000. Hiervan houdt 14%
zich bezig met verwerking en
botteling van verse groenten en
fruit, 12% met het bottelen van
wijn en 11% met het bottelen van
olijfolie.
Consumentengedrag in 2005
80% van de Spaanse consumenten
doet de boodschappen direct in de
buurt. 86% doet de boodschappen
altijd in dezelfde winkel. Dat blijkt
uit een onderzoek van het prijs-
observatorium onder 10.500 consu-
menten. Winkels worden gekozen
omdat ze vlakbij liggen (59%), om
de kwaliteit van de producten
(54%) en om de scherpe prijzen
(37%).
Speciale winkels krijgen steeds
meer betekenis: het aantal consu-
menten dat in delicatessenwinkels
kocht is gestegen van 6% in 2003
tot 17% in 2005. Ook wordt er
steeds meer gekocht in winkels die
24 uur open zijn. Het aantal consu-
menten dat via internet koopt, is
gestegen van 2,7% in 2004 naar
3,3% in 2005.
TsjechiëLNV-bureau Praag
> Groenten | Aardappelen
Forse daling groentetelers
Het aantal groentetelers is in 2005
met 9% gedaald ten opzichte van
het jaar daarvoor. Het totaal aantal
bedrijven dat actief is in de (volle-
gronds)groentesector bedraagt nu
1.069. Volgens de Tsjechische Asso-
ciatie voor Groentetelers is deze
afname te wijten aan de dalende
prijzen en de toename van de
import van goedkope producten
(vooral uit Polen).
Aardappelareaal krimpt
Niet alleen de groentetelers, ook
de aardappeltelers hebben het
moeilijk. Naar verwachting zal
het aardappelareaal dit jaar met
5-10% krimpen. Door een goede
oogst was er vorig jaar sprake van
een forse prijsdaling, tot onder de
kostprijs voor productie. En hoe-
wel door export de prijzen inmid-
dels weer wat verbeterd zijn,
heeft een aantal telers besloten
met de verbouw van aardappels te
stoppen.
PrijsdalingindustrietomatenDe Portugese tomatenproducen-
ten gaan ervan uit dat ook in 2006
meer dan het door de Europese
Unie toegekende quotum zal
worden geproduceerd, zodat een
prijskorting zal worden opgelegd.
Toch is het tomatenareaal in de
laatste tien jaar gedaald van 4.093
naar 2.600 hectare.
pagina 18
VerenigdKoninkrijkLNV-bureau Londen
> Rundvleesexport |
Bio-ethanolfabriek | Biodiesel |
Gekoelde maaltijden
Na tien jaar weer
rundvleesexporten
Brits rundvlees mag weer in Europa.
Het veterinair permanent comité
van de EU heeft unaniem besloten
om - onder voorwaarden - hervat-
ting van de export van rundvlees en
levend rundvee uit het Verenigd
Koninkrijk weer toe te staan. In
1995 was dit voor de Britse rund-
veehouderij een markt met een
waarde van ruim één miljard euro.
Verwacht wordt dat de export eind
april/begin mei 2006 van start kan
gaan. Minister Beckett van Milieu,
Voedsel en Plattelandszaken
beschouwt het Brusselse besluit als
een beloning voor alle inspannin-
gen die het VK zich heeft getroost
om BSE uit te roeien.
Het VK heeft wel moeten instem-
men met de voorwaarde dat – zoals
overal elders in de EU het geval is –
de ruggengraat van dieren ouder
dan 24 maanden verwijderd moet
worden. Tot nu toe was dat
30 maanden.
De Royal Society for the Prevention
of Cruelty against Animals, de
grootste en meest invloedrijke
Britse dierenbeschermingsorganisa-
tie, noemt het vooruitzicht van her-
nieuwde exporten van levend rund-
vee vanuit het VK ‘ontstellend’.
Bouw bio-ethanolfabriek
van start
In de provincie Norfolk is een
begin gemaakt met de bouw van
de eerste Britse bio-ethanolinstal-
latie. Het is de bedoeling dat het
overschot van de suikerbieten-
oogst van 2007 in brandstof zal
worden omgezet. De ongeveer
30 miljoen euro kostende installa-
tie betekent een alternatieve
markt voor landbouwgewassen
die niet bestemd zijn voor de
voedselketen. De fabriek zal 70
miljoen liter ethanol per jaar gaan
produceren. Ook heeft British
Sugar een contract getekend voor
de levering van bio-ethanol aan
Greenergy Fuels. Greenergy zal
de bio-ethanol van British Sugar
vermengen met de benzine voor
de pompstations van Tesco. De
prijzen voor ruwe olie zullen ech-
ter nog verder moeten stijgen,
willen de kansen voor groei in de
teelt van oliezaad voor boeren
aantrekkelijk worden. Alleen
wanneer de prijzen voor ruwe
olie oplopen tot 90-100 dollar per
eenheid, zullen boeren geneigd
zijn energie opwekkende gewas-
sen te verbouwen.
Tesco bouwt fabriek voor
biodiesel
Supermarktketen Tesco is van plan
een fabriek te bouwen die diesel
maakt van binnenlandse gewas-
sen. Tesco doet dit in samenwer-
king met Cargill en Greenergy. De
fabriek moet eind 2006 klaar zijn
en produceert naar verwachting
per jaar 114 miljoen liter biodiesel.
David Reid, voorzitter van de Raad
van Commissarissen, heeft dit aan-
gekondigd tijdens jaarvergadering
van de NFU. De fabriek wordt
gebouwd in Immingham, Hum-
berside, en kost ruim 19 miljoen
euro. Plannen voor een tweede
fabriek, te bouwen door dezelfde
combinatie, liggen klaar op de
tekentafel.
Gekoelde maaltijden
De Britse markt voor gekoelde
kant-en-klaarmaaltijden verkeert in
van tegenvallende resultaten in
deze markt. De markt lijkt verza-
digd. Ook van invloed is de lobby
voor gezonder eten, die zich ook
keert tegen kant-en-klaarmaaltij-
den. In de hogere prijsklasse pres-
teert Kerry Foods nog steeds goed,
onder andere met de Indiase maal-
tijden van Noon Foods. Analisten
zien in dat marktsegment de toe-
komst. In het algemeen is de
opkomst van de gekoelde kant-en-
klaarmaaltijd ten koste gegaan van
de diepvriesmaaltijd. Haast alle
producenten daarvan staan te koop
of zijn al verkocht.
moeilijkheden. Tot voor kort
groeide deze jaarlijks met tot 14%.
De grote Ierse producent Kerry
Foods heeft een belangrijk markt-
aandeel in het Verenigd Koninrijk.
Het bedrijf brengt de productie in
een van haar zes Britse vestigingen
terug, totdat de vraag aangetrok-
ken is. Dit betekent ontslag voor
300 werknemers. Kerry Foods gaf
aan dat zijn omzetstijging op dit
type product in 2005 afnam tot 4%.
Northern Foods, de grootste voe-
dingsproducent van zogenoemde
‘eigen merken’, gaf een tweede
winstwaarschuwing af, op basis
Wit-RuslandLNV-bureau Moskou
Invoertarieven
pluimveeproducten
In Wit-Rusland zijn de invoerrech-
ten voor pluimveeproducten ver-
hoogd tot 70% van de douane-
waarde met een minimum van
65 eurocent per kilo. Het oude
tarief bedroeg 25% met een mini-
mum van 20 eurocent per kilo. De
verhoging is niet van toepassing op
pluimveeproducten uit landen
waarmee Wit-Rusland een vrij-
handelsovereenkomst heeft geslo-
ten en op de minst ontwikkelde
landen. De maatregel is het gevolg
van een presidentieel decreet met
als doel de lokale producent, het
staatsbedrijf Belptitseprom, te
beschermen.
Zweden LNV-bureau
Kopenhagen
BSE-test
Zweden is onlangs gestart met een
steekproefsgewijs onderzoek naar
BSE bij zo’n tienduizend runderen.
Zweden is momenteel de enige EU-
lidstaat die het rundvee niet op
grote schaal op BSE controleert. De
kosten voor deze onderzoeken zul-
len daarmee met ruim 10,6 miljoen
euro toenemen. ‘Wij zien graag dat
de Zweedse regering hetzelfde
doet als de Finse, die het grootste
deel van de kosten op zich heeft
genomen’ aldus directeur Åke
Rutegård van de Zweedse organisa-
tie voor de vleesindustrie.
Korte berichten uit het buitenland
Overig Europa
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 19
Export naar Tsjechië en SlowakijeDe Nederlandse export van agrarische producten naar Tsjechië is
in het afgelopen jaar meer dan verdubbeld: van ruim 136 miljoen
euro naar ruim 293 miljoen euro. Sierteeltproducten/planten,
groenten en fruit zijn de drie meest geëxporteerde producten.
(Varkens)vlees is een snelle stijger.
Tegelijkertijd is ook de Tsjechische export naar Nederland met
bijna 57% gestegen. In 2005 importeerde Nederland agrarische
producten ter waarde van ruim 56 miljoen euro uit Tsjechië.
Nederland heeft dus een fors overschot op de agrarische handels-
balans met Tsjechië: ruim 236 miljoen euro in 2005.
De Nederlandse export van agrarische producten naar Slowakije is
met slechts 28% gestegen: van 53 miljoen euro naar 68 miljoen
euro. Belangrijkste exportproducten zijn veevoerders, sierteelt-
producten/planten, groenten en fruit. Ook in Slowakije doet (var-
kens)vlees het steeds beter, samen met koffie, thee en cacao.
De invoer van agrarische producten vanuit Slowakije steeg met iets
meer dan 22%. Het overschot van Nederland op de agrarische han-
delsbalans met Slowakije bedroeg in 2005 ruim 44 miljoen euro.
Marktstudies intensieveveehouderij Tsjechië enSlowakije
Zojuist zijn er twee nieuwe
marktstudies beschikbaar
gekomen over de intensieve
veehouderij in Tsjechië en
Slowakije. Deze marktstudies
zijn in opdracht van het minis-
terie van LNV vervaardigd. De
beide studies geven inzicht in de situatie en toekomstige ontwik-
keling van de varkens- en pluimveehouderijsector in Tsjechië en
Slowakije. In de rapporten wordt aandacht besteed aan de
primaire productiesector, de verwerkende sector, consumptie,
handel, distributie en toelevering. U kunt beide rapporten
opvragen bij mevr. A.P. Luijkx-Visser ([email protected]).
Land Titel
Algemeen Samenvatting FAO-rapporten over biotechnologie (11 pag.)
Algemeen UN: World Economic Situation and Prospects 2006 (182 pag.)
Algemeen Yale Univ.: World Environmental Performance Index (367 pag.)
Australië Silk production in Australia (113 pag.)
Australië Crocodile farming in Australia (34 pag.)
Bangladesh Graan- en veevoedersector (11 pag.)
Bulgarije Samenvatting etiketteringswetgeving (2 pag.)
Canada Hotel, restaurant, food-sector (18 pag.)
Chili Food processing ingredients sector (25 pag.)
Chili Hotel, restaurant, food sector (26 pag.)
China Rising fruit/vegetable exports report (21 pag.)
China New directions in China’s agricultural lending (22 pag.)
Ecuador Graan en veevoedersector (14 pag)
EU Horizon 2020: toekomstvisie economie & technologie (304 pag.)
EU EU25 Prospects agricultural markets 2005-2012 (35 pag.)
Filippijnen Graan- en veevoedersector (12 pag.)
Frankrijk Wijnsector (18 pag.)
India Graan- en veevoedersector (25 pag.)
India Prospects for India’s emerging apple market (38 pag.)
Jamaica Etiketteringswetgeving (4 pag.)
Japan Samenvatting residuenbestrijding en -wetgeving (9 pag.)
Japan Exporthandleiding (54 pag.)
Japan Graan- en veevoedersector (36 pag.)
Japan Biotechnologiesector (22 pag.)
Korea Food- en hotelsector (22 pag.)
Maleisië Graan- en veevoedersector (16 pag.)
Malta Notificatie beschermd tomatenproduct ‘kunserva’ (3 pag.)
Nederland Cattle trade & risk of importing animal diseases (87 pag.)
Nederland De Nederlandse varkensketen anno 2005 (17 pag.)
Nederland Bio - Logisch?! Marketing biologische producten (40 pag.)
Roemenië Houtsector (15 pag.)
Rusland Houtsector (9 pag.)
Rusland Plantenzadensector (17 pag.)
Singapore Samenvatting warenwet (27 pag.)
Slowakije Market Study Intensive Animal Production Chain (Pigs and
Poultry) in Slovakia van februari 2006.
Spanje Wijnsector (19 pag.)
Syrië Graan- en veevoedersector (12 pag.)
Taiwan Ginsengsector (6 pag.)
Tsjechië Market study on the intensive animal production chain (pigs
& poultry) in the Czech Republic van maart 2006.
Ver. Koninkrijk De Britse wijnmarkt (22 pag.)
Ver. Koninkrijk De Britse kaassector (37 pag.)
Ver. Koninkrijk De Britse biologische levensmiddelenmarkt en Kansen voor
Nederlandse exporteurs van december 2005.
Ver. Staten Outlook for U.S. Agricultural trade (20 pag.)
Zuid-Afrika Zuidvruchtensector (7 pag.)
Laatste nieuwsOnderstaand weer een overzicht van de afgelopen maand op internet
aangetroffen landen- en regiorapporten over de levensmiddelensector en
andere agrarische sectoren. De informatie is afkomstig van onder meer
overheden, organisaties en databases en vormen een aanvulling op de
door de LNV-bureaus verstrekte informatie. De rapporten zijn gratis en uit-
sluitend per e-mail opvraagbaar bij het Ministerie LNV, Directie Industrie
en Handel, de heer J.J.M. Verbeek, e-mail [email protected].
pagina 20
ABU DHABIWerkgebied: Verenigde Arabische Emiratenen Saoedi-ArabiëDr. ir. J.G. van der Beek, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Apt. 602 Al Masaood Tower Building, ShelkhHamdan Street, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten.Postadres: P.O.Box 46560, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten.Tel.: (00-971) 2.632.0712 (LNV)Fax.: (00-971) 2.632.0198 (LNV)E-mail: [email protected]
Bureau RiyadhBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh,Saoedi-ArabiëDhr. M.M. el Bahaie, Technisch AssistentPostadres: P.O.Box 94307, Riyadh 11693,Saoedi-ArabiëTel.: (00-966) 1 488 1093/2501 (LNV)Fax.: (00-966) 1 488 1519 (LNV)E-mail: [email protected] http://www.holland.org.sa
ADDIS ABBEBAWerkgebied: EthiopiëIr. G. Westenbrink, LNV-AttachéPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Old Airport Zone, Addis AbbebaP.O. Box 1241, Addis AbbebaTel.: (00-251) 113.711.100 (BZ)E-mail: [email protected]://www.netherlandsembassyethiopia.org
ANKARAWerkgebied: Turkije, Israël, Palestijnse GebiedenMw. drs. C.J.M. Konsten, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Turan Günes Bavari 7. Cadde no. 3, Yildiz 06550 Ankara, TurkijeTel.: (00-90) 312.409.1860 (LNV)Fax: (00-90) 312.409.1892 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] http://www.dutchembassy.org.trWeb (LNV): http://www.nlankagr.com
Athene (zie Boekarest)
BANGKOKWerkgebied: Thailand, Filippijnen, Vietnam Ir. R.J. Konijn, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,15 Soi Tonson Ploenchit Road, Lumpini, PratumwanPostadres: P.O. Box 404, Bangkok 10330, ThailandTel.: (00-66) 12.309.5290 (LNV)Fax: (00-66) 12.309.5295 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.in.th
Bureau HanoiMw. Truong Thi Dung, Technisch assistentBezoekadres: Ambassade der NederlandenDaeha Office Tower, 6 th floor 360 Kim Ma Street, Ba Dinh District, HanoiTel.: (00-84) 4.831.5650Fax: (00-84) 4.831.5605E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]://www.netherlands-embassy.org.vn
Bureau ManillaDhr. J.I.C. Laquian, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,9e Etage, King’s Court Bld I, 2129 ChinoRoces Avenue, Makati City, Metro Manilla,Filippijnen P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati, Metro Manilla, FilippijnenTel.: (00-63) 2.811.2706 (LNV)Fax: (00-63) 2.811.2706 (LNV)
(00-63) 2.815.4579 (BZ)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.ph
BELGRADO (zie Zagreb)
BERLIJNWerkgebied: Duitsland, ZwitserlandDr. T.C. de Groot, LNV-RaadMw. Mr. S.M.C. Deepen, LNV-AttachéePost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Klosterstrasse 50, 10179 Berlin, DuitslandTel.: (00-49) 30.2095.6480 (LNV)Fax: (00-49) 30.2095.6481 (BZ)E-Mail: [email protected] http://www.dutchembassy.de
BOEDAPESTWerkgebied: Hongarije, Slovenië, OostenrijkIr. J.A. Landstra, LNV-RaadDrs. A.E. Braam, Raad voor Veterinaire aangelegenhedenVeterinair Werkgebied: Hongarije, Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen,Macedonië, Polen, Roemenië, Slovenië,Tsjechië en SlowakijeBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Fuge utca 5-7, (2e district),1022 Boedapest, HongarijePostadres: P.O. Box 56, 1388 Boedapest, HongarijeTel.: (00-36) 1.3366.380 (LNV)Fax: (00-36) 1.3266.238 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.hu
BOEKARESTWerkgebied: Roemenië, Bulgarije, GriekenlandIr. Ing. M.Y. Brouwer, LNV-Attaché Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Aleea Alexandru 20, Sector 1,011823 Boekarest, RoemeniëTel.: (00-40) 21.231.5657 ( LNV)Fax: (00-40) 21.231.6373 ( LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.olanda.ro/
Bureau AtheneMw. M. Plessas-Schallenberg, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, GriekenlandTel.: (00-30) 2.107.254.960Fax: (00-30) 2.107.254.907E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]://www.dutchembassy.gr
Bureau SofiaMw. D.H. Milenkova, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Oborishte 15, 1504 Sofia, BulgarijePostadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, BulgarijeTel.: (00-359) 2.8160.380 (LNV)Fax: (00-359) 2.8160.381 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]://www.netherlandsembassy.bg/
BRASÍLIAWerkgebied: BraziliëDhr. J.G. van de Vooren, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Ses Avenida das Nações, QD. 801, Lote 05 CEP 70405-900 Brasília – DF, BraziliëPostadres: Caixa Postal 07/0098, CEP70359-970 Brasília - DF, BraziliëTel.: (00-55) 61.3321.4769 (BZ)Fax: (00-55) 61.3323.5342 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.embaixada-holanda.org.br
Bureau São PauloMw. F.E. Heering, Administratief medewerker Consulaat-Generaal der NederlandenBezoekadres: Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar CEP 01451-001-Sao Paulo-SP, BraziliePostadres: Caixa Postal 11302, CEP05422-970-São Paulo-SP, BraziliëTel.: (00-55) 11.3811.3300 (BZ)Fax: (00-55) 11.3819.0903 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.embaixada-holanda.org.br
BRUSSELWerkgebied: België, LuxemburgJhr. mr. ing. K.H.A. von Chrismar, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, BelgiëTel.: (00-32) 2.679.1550 (LNV)Fax: (00-32) 2.679.1780 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] http://www.nederlandseambassade.be
BRUSSEL PV-EUMr. G.P.G. Kunst, LNV-Raad Drs. A.M. Akkerman, Raad voor Veterinaire AangelegenhedenMw. Drs. S.J.C.W. Bont, LNV-AttachéeDrs J.J.M. Paardkoper, LNV-AttachéPost/Bezoekadres: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, BelgiëTel.: (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV)Fax: (00-32) 2.679.1776 (LNV)E-mail: [email protected]://www.nederlandseambassade.beTevens belast met procurement-aangelegenheden in het kader van deontwikkelingsfondsen van de EU.
BUENOS AIRESWerkgebied: Argentinië, Chili, UruguayDrs. M. van Genne, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Edificio Porteño II, Olga Cossenttini 831,Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, ArgentiniëPostadres: Ambassade der Nederlanden,Olga Cossenttini 831, C1107 BVA Buenos Aires, ArgentinieTel.: (00-54) 11.4338.0090 (LNV)Fax: (00-54) 11.4338.0091 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.embajadaholanda.int.ar
DAMASCUS (zie Kairo)
GENÈVE PV-WTOWerkgebied: PermanenteVertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO(Wereldhandelsorganisatie) en andereinternationale organisaties te Genève (UNCTAD, UNEP, WHO, WIPO/UPOV)Mr. M.P.C. Huige, LNV RaadPostadres: C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC,ZwitserlandTel.: (00-41) 22.748.1822/08 (LNV)Fax: (00-41) 22.748.1828 (BZ)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
Hanoi (zie Bangkok)
HONG KONG SAR (zie Peking)
JAKARTAWerkgebied: Indonesië, Maleisië, Singapore, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN)Mr. J.M.P.H. van der Zijden, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden,
Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan, Jakarta 12950, IndonesiëTel.: (00-62) 21.524.1032/48 (LNV)Fax: (00-62) 21.526.2230 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.or.id/
Bureau SingaporeDhr. K.C. Chong, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881Postadres: Tanglin P.O. Box 447, Singapore 912415Tel.: (00-65) 6739.1121 Fax: (00-65) 6737.1940 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.nethemb.org.sg/
KAIROWerkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon, SyriëIr. H.L.M. van Wissen, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri Street, 11211,Zamalek, Kairo, EgypteTel.: +202 736 38 63 / 739 55 71/2/3Fax: +202 736 09 36 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] http://www.hollandemb.org.eg
Bureau Damascus Mw. Samar Kadri, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Abou Roumaneh, Al-Jalaa Street, Imm. Tello, Damascus, SyriePostadres: Boîte Postale 702, Damascus, SyriëTel.: (00-963) 11.333.5119/6871 (BZ) Fax: (00-963) 11.333.9369 (BZ)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
KIEVWerkgebied: Oekraïne, Armenië,Azerbeidzjan, Georgië, MoldaviëIr. A.A. Verhagen, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Kontraktova Ploscha 7, 01901 Kiev, OekraïneTel.: 0900-1523 (alleen vanuit Nederland) of +380 44 490 82 23 (LNV)Fax: (00-380) 44.490.8266 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.holland.com.ua
KOPENHAGENWerkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, IJsland, ZwedenDhr. H.H. Schipper, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 Kopenhagen K, DenemarkenTel.: (00-45) 33.707.218 Fax: (00-45) 33.140.350 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.nlembassy.dk
LISSABON (zie Madrid)
LONDENWerkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland Drs. G.G.J. Thissen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd KoninkrijkTel.: (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 Fax: (00-44) 20.7581.5276E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlands-embassy.org.uk/
LNV-bureaus in het buitenland
Berichten Buitenland | nummer 4, 2006 | pagina 21
MADRIDWerkgebied: Spanje, Marokko, PortugalMr. C.J. Heringa, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Avenida del ComandanteFranco 32, 28016 Madrid, SpanjeTel.: (00-34) 91.353.7521/20 (LNV)Fax: (00-34) 91.353.7567 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.embajadapaisesbajos.es
Bureau LissabonMw. A.P. Paiva Geadas, AdministratiefMedewerkerPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, PortugalTel.: (00-351) 21.391.4919 (LNV)Fax: (00-351) 21.391.4952 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.emb-paisesbaixos.pt
MANILLA (zie Bangkok)
MEXICOWerkgebied: Mexico, CubaIr. P.A.L. de Rijk, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, ColoniaSanta Fe, 01210 Mexico D.F., MexicoPostadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., MexicoTel.: (00-52) 55.5258.9921 tst. 215 (LNV)Fax: (00-52) 55.5258.8139 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] http://www.paisesbajos.com.mx
MOSKOUWerkgebied: Rusland, Kazachstan,Oezbekistan, Wit-RuslandIr. M. Overheul, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Tverskoj Blvd. 14/1, 5th Floor, 125009 Moscow, RuslandPostadres: Kalashny Pereulok 6, 13100 Moskou, RuslandTel.: (00-7) 495.797.2946 Fax: (00-7) 495.797.2905 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlands-embassy.ru
NAIROBIWerkgebied: Kenia, Eritrea, Ethiopië,Oeganda, Tanzania, tevens voor UNEPDhr. D.J. Bruinsma, LNV-Raad Ambassade der Nederlanden,Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, KeniaPostadres: P.O. Box 41537, 00100, Nairobi,KeniaTel.: (00-254) 20.4450.137 Fax: (00-254) 20.4450.138 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlands-embassy.or.ke
NEW DELHIWerkgebied: Bhutan, India, Sri-Lanka, NepalIr. A. Parzer, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, 6/50F Shantipath,Chanakyapuri, New Delhi 110021, IndiaTel.: (00-91) 11.24.197.604/5/77Fax: (00-91) 11.24.197.702E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.hollandinindia.org
PARIJSWerkgebied: Frankrijk, AlgerijeMw. drs. M.A.J. Vaes, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, 7-9 Rue Eblé, 75007 Parijs, FrankrijkTel.: (00-33) 1.4062.3353 (LNV)Fax: (00-33) 1.4062.3452 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.amb-pays-bas.fr
PARIJS PV-OESOWerkgebied: PermanenteVertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatievoor Economische Samenwerking enOntwikkeling)Ir. A.J.A. van Royen, LNV-RaadPost/Bezoekadres: 12-14 Rue Octave Feuillet,75116 Parijs, FrankrijkTel.: (00-33) 1.4524.9971 Fax: (00-33) 1.4524.9938E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
PEKINGWerkgebied: Volksrepubliek China, (incl. Hong Kong) en MongoliëIr. H.J.W. van Duijn, LNV-RaadMw. ir. G.J.G.M. Nuytens-Vaarkamp, LNV-Attachée Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu Rd.Beijing 100600, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-86) 10.8532.0260 (LNV)Fax: (00-86) 10.8532.0303 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.hollandinchina.org/nl/peking/intro.htmWeb (LNV): http://www.nlpekagr.com
Bureau ShanghaiDhr. N. Hong, Technisch AssistentPost/Bezoekadres: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-86) 21.6209.9076 (BZ)Fax: (00-86) 21.6278.9722 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://hollandinchina.org/nl/cg/sh-intro.htmWeb (LNV): http://www.nlpekagr.com
Bureau Hong Kong SARMw. M.P.C. Ng, Technisch AssistentPost/Bezoekadres: Consulaat-Generaal derNederlanden, Room 5702, 57/F CheungKong Center, 2 Queen’s Road Central, Hong Kong, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-852) 2524.8187/88 (LNV)Fax: (00-852) 2524.9419 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlands-cg.org.hkWeb (LNV): http://www.nlpekagr.com
PRAAGWerkgebied: Tsjechië, SlowakijeMw. Ir. P.M.B. de Vries-Van Loon, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, TsjechiëTel.: (00-420) 233.015.218Fax: (00-420) 233.015.257 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.cz
PRETORIAWerkgebied: Zuid-Afrika, ZimbabweMw. Mr. G.A. Kostwinder, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 210 Queen Wilhelmina StreetNew Muckleneuk,Pretoria 0083, Zuid-AfrikaPostadres: P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-AfrikaTel.: (00-27) 12.425.4570/2/3 Fax: (00-27) 12.425.4571E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.dutchembassy.co.za
RIYADH (zie Abu Dhabi)
ROMEWerkgebied: ItaliëMw. drs. H. van Rootselaar, TechnischAssistentPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Via della Camilluccia 701-703, 00135 Rome, ItaliëTel.: (00-39) 06.367.67224 (LNV) Fax: (00-39) 06.367.67261 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.olanda.it/
ROME - PV ROMEWerkgebied: PermanenteVertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voorvoedsel en landbouwDrs. E. Wermuth, Buitengewoon enGevolmachtigd Ambassadeur, PermanentVertegenwoordigerDr. T.R.G. van Banning, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger Mw. Drs. A. Swalef, Tweede SecretarisBeleidsmakerPost/Bezoekadres: PermanenteVertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voorvoedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, ItaliëTel.: (00-39) 06.574.0306/ 2326Fax: (00-39) 06.574.4927 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
SÃO PAULO (zie Brasilia)
SEOULWerkgebied: Republiek Korea en TaiwanIr. J.P.N. Damen, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Kyobo Building, 14th floor, 1, Jongno 1-kaJongno-gu, Seoel 110-714, Republiek Korea
(vervolg Seoul)Postadres: K.P.O. Box 509, Seoel 110-605,Republiek KoreaTel.: (00-82) 2.723.4180 Fax: (00-82) 2.723.0283 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] http://www.nlembassy.or.kr
Bureau TaipeiMw. C.S. Hsiung, Technisch AssistentPost/Bezoekadres: Netherlands Trade andInvestment Office, Agricultural and FoodDepartment, Rm. B, 5/F Artist ConstructionBuilding, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, TaiwanTel.: (00-886) 2.2713.5760 Fax: (00-886) 2.2713. 0194E-mail: [email protected] http:// www.ntio.org.tw/agricultural/index-e.htm
SHANGHAI (zie Peking)
SINGAPORE (zie Jakarta)
SOFIA (zie Boekarest)
TAIPEI (zie Seoel)
TEHERANWerkgebied: IranDrs. A.M. de Roo, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Darrous Shahrzad Boulevard, KamasaieStreet, 1st Eastlane 33, 19498 Teheran, IranPostadres: P.O. Box 11365-138, Teheran, IranTel.: (00-98) 21.2255.5094 Fax: (00-98) 21.2256.0213 E-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.ir
TOKYOWerkgebied: JapanIr. F.L.M. Vossenaar, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Shiba-koen, 3-6-3, Minato-ku, 105-0011 Tokyo, JapanTel.: (00-81) 3.5401.0421 (LNV)Fax: (00-81) 3.5401.0424 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.oranda.or.jp
WARSCHAUWerkgebied: Polen, Letland, LitouwenDrs. ing. A.W. Verhey, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Ul. Kawalerrii 10, 00 468 Warschau, PolenTel.: (00-48) 22.559.1269Fax: (00-48) 22.840.2634E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.nlembassy.pl
WASHINGTONWerkgebied: Verenigde Staten van Amerika(incl. Puerto Rico), Canada, tevens WereldbankIr. W.L.A.G. Tacken, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W.Washington, D.C 20008-3896, VerenigdeStaten van AmerikaTel.: (00-1) 202.274.2716/2718 Fax: (00-1) 202.244.3325 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] http://www.netherlands-embassy.org/
ZAGREBWerkgebied: Bosnië-Herzegovina, Kroatië,Servië-MontenegroMr. O.B.M. Meuffels, LNV-raadMw. D. Budimir, Technisch AssistentPost/Bezoekadres: Ambassade derNederlanden, Medvescak 56, 10000 Zagreb, KroatiëTel.: (00-385) 1.464.2220 (LNV)Fax: (00-385) 1.464.2221 (BZ)E-mail: [email protected] http://www.netherlandsembassy.hr
Bureau BelgradoMw. M. Mirkovic, Technisch AssistentBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Simina 29, 11000 Belgrado,Servië-MontenegroPostadres: Postfah 489, 11001 BelgradoTel.: (00-381) 11.3281.147Fax: (00-381) 11.6289.86E-mail: [email protected] (tijdelijk)2e e-mail: [email protected]://www.nlembassy.org.yu
Onder dit motto werkt het Ministerie van LNV aan veilig,
verantwoord geproduceerd voedsel en een vitale natuur.
Het platteland moet economisch gezond blijven, met behoud
van landschap en cultuur. Ten slotte wil LNV de internationale
concurrentiekracht van de agrarische sector versterken, met
maatschappelijk verantwoord ondernemen als uitgangspunt.
LNV heeft anderen nodig om dit te realiseren. Alle betrokkenen
moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Transparante
besluitvorming is daarbij voorwaarde. LNV geeft richting,
stelt waar nodig kaders, stimuleert en financiert.
ActiviteitenkalenderProgramma Bilaterale Economische Samenwerking van de directie Industrie en Handel
Regio/land Periode 2006 Activiteit Inlichtingen uitvoering Inlichtingen marktOnderstaande activiteiten zijn op alfabetische volgorde gerangschikt per regio en per land.
BB
ap
ril 2
006
Amerika
Argentinië 26 - 30 juni Spreekdagen (werkgebied Argentinië, Chili, Uruguay) Mw. E. Verboom Ing. J. PorteTe Den Haag, Meppel, Eindhoven i.c.m. Brazilië en Mexico 070 378 41 62 070 378 44 28
Brazilië 21 - 24 juni Seminar ten tijde van de Hortitec te Holambra LNV-bureau Ing. J. Porte0055 61 3321 4769 070 378 44 28
26 - 30 juni Spreekdagen (werkgebied Brazilië) te Den Haag, Mw. E. Verboom Ing. J. PorteMeppel, Eindhoven i.c.m. Argentinië en Mexico 070 378 41 62 070 378 44 28
Mexico 26 - 30 juni Spreekdagen (werkgebied Mexico, Cuba) te Den Haag, Mw. E. Verboom Ing. J. PorteMeppel, Eindhoven i.c.m. Argentinië en Brazilië 070 378 41 62 070 378 44 28
Verenigde Staten 8 - 12 juli OFA Short Course te Columbus, Ohio (business to LNV-bureau LNV-bureauBusinessbijeenkomst) 001 202 274 2716/2718 001 202 274 2716/2718
2e/3e week juli Missie boomkwekerij LNV-bureau LNV-bureau001 202 274 2716/2718 001 202 274 2716/2718
6 - 10 november Spreekdagen (werkgebied Verenigde Staten, Puerto Rico, Mw. E. Verboom Ir. O.T.J. StiekemaCanada) te Den Haag, Meppel, Eindhoven 070 378 41 62 070 378 42 35
Azië/OceaniëChina 6 - 16 juni Missie Zuivelsector Drs. R.W.Ch. van den Bergh Drs. R.W.Ch. van den Bergh
070 378 42 46 070 378 42 46
4 - 6 september Sweets China te Shanghai, zoetwarenvakbeurs Plus project LNV-bureau(collectieve inzending) 0341 455 655 00 86 10 8532 0260
27 - 29 september VIV China te Beijing, vakbeurs voor de intensieve VNU Exhibitions Drs. R.W.Ch. van den Berghveehouderij (collectieve inzending) 030 295 27 72 070 378 42 46
Indonesië 11 - 15 december Spreekdagen (werkgebied Indonesië, Maleisië, Mw. E. Verboom Ing. W.J.C. HuismanSingapore en ASEAN) te Den Haag, Meppel, Eindhoven 070 378 41 62 070 378 41 66
Japan 25 - 27 juli International Horticulture Exhibition te Tokyo, Ing. J.P. Schenk Drs. R.W.Ch. van den Berghtuinbouwvakbeurs (collectieve inzending) 070 378 41 69 070 378 42 46
Thailand 17 - 21 mei Thaifex-World of Food te Bangkok, vakbeurs voor de Ing. J.P. Schenk Ing. W.J.C. Huismanvoedingsmiddelensector (collectieve inzending) 070 378 41 69 070 378 41 66
EU
Frankrijk 22 - 26 oktober SIAL te Parijs, voedingsmiddelenvakbeurs (collectieve NCH LNV-bureauinzending en LNV-businesslounge + ministands) 070 344 15 86 0033 1 4062 3353
Hongarije 8 - 12 mei Spreekdagen (werkgebied Hongarije, Slovenië, Oostenrijk) Mw. E. Verboom A. Veldhuizen MBAte Den haag, Meppel, Eindhoven i.c.m. Tsjechië 070 378 41 62 070 378 47 17
Italië 4 - 7 mei CIBUS te Parma, voedingsmiddelenvakbeurs NCH LNV-bureau(collectieve inzending) 070 344 15 86 +39 06 3676 7224
Polen 17 - 19 mei IFE Poland te Warschau, voedingsmiddelenvakbeurs NCH A. Veldhuizen MBA(collectieve inzending) 070 344 15 86 070 378 47 17
23 - 27 oktober Spreekdagen (werkgebied Polen, Letland, Litouwen) Mw. E. Verboom A. Veldhuizen MBAte Den Haag, Meppel, Eindhoven 070 378 41 62 070 378 47 17
Spanje 8 - 11 mei XX Salón Int. Club de Gourmets te Madrid, vakbeurs Transfer LBC LNV-bureauvoor voedingsmiddelenspecialiteiten (collectieve 0034 93 272 47 90 0034 91 353 75 21/20inzending met displayvitrines)
Tsjechië 8 - 12 mei Spreekdagen (werkgebied Tsjechië, Slowakije) te Mw. E. Verboom A. Veldhuizen MBADen Haag, Meppel, Eindhoven i.c.m. Hongarije 070 378 41 62 070 378 47 17
Overig Europa
Roemenië 17 mei Seminar over ketenbeheer in de zuivel- en vleessector LNV-bureau Dr. E.J. Krajenbrinktijdens de landbouwbeurs AGRARIA te Cluj 0040 21 2315 657 070 378 51 40
Servië 13 - 20 mei International Agricultural Fair te Novi Sad, vakbeurs LNV-bureau Dr. E.J. Krajenbrinkvoor de gehele agrarische sector (Holland paviljoen) 00 381 11 3281 147 070 378 51 40
Midden-Oosten/Afrika
Turkije 6 - 10 november Spreekdagen (werkgebied Turkije, Israël, Palestijnse Mw. E. Verboom Mw. mr. G.G.R. BlomGebieden) te Den Haag, Meppel, Eindhoven 070 378 41 62 070 378 56 65
22 - 26 november International Food Fair te Istanbul, vakbeurs voor de LNV-bureau LNV-bureauvoedingsmiddelenindustrie (informatiestand) 0090 312 409 1860 0090 312 409 1860
30 november - Growtech te Antalya, tuinbouwvakbeurs LNV-bureau LNV-bureau3 december (Holland paviljoen + seminar) 0090 312 409 1860 0090 312 409 1860